identifier taxonID type format CVterm title description furtherInformationURL language UsageTerms Owner f3cd89b5519821eea49c3b60a30241dd Q140 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Leon
Ainmhí feoiliteach is ea an leon. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na bhFelidae é. Is é an leon an saghas cait is mó ar domhan sa lá atá inniu ann ach amháin an tíogar. Tá leoin ina gcónaí san Afraic, agus tá grúpa beag ann san India freisin.
Ainmhí feoiliteach is ea an leon. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na bhFelidae é. Is é an leon an saghas cait is mó ar domhan sa lá atá inniu ann ach amháin an tíogar. Tá leoin ina gcónaí san Afraic, agus tá grúpa beag ann san India freisin.
Leoin ag an zú i mBaile Átha Cliath http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Leon&oldid=942447 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a6931366ee94a695ce237cf94965cbfe Q764 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description FungasIs orgánach eocarótach é an Fungas a bhaineann leis an ríocht Fungi. Is grúpa monaifíléiteach iad na fungais a dtugtar Eumycota (fíor-fhungais nó Eumycetes) orthu, agus iad difriuil leis na slam-mhúscáin (myxomycetes) agus na huisce-mhúscáin (oomycetes). Is deacair fungais a thabhairt faoi deara: tá siad beag agus maireann san ithir, ar ábhar marbh agus ar rudaí beo. Is mór an bhaint atá acu le lobhadh agus le hathchúrsáil cothaitheach. Is féidir cuid acu a ithe, agus is maith an sás chun laibhiniú agus chun coipeadh iad. Baintear feidhm astu freisin chun antaibheathaigh agus eimsímí tionsclaíocha a dhéanamh. Tugtar an mhíceolaíocht ar an disciplín bitheolaíoch a bhaineann le staidéar na bhfungas, agus is minic a luaitear leis an Luibheolaíocht é, cé gur gaire na fungais d'ainmhithe ná do phlandaí.
Tá an iliomad saghsanna ann. Tá cuntas foirmiúil le fáil ar thimpeall 100,000 spéiceas,[1] ach níl láneolas againn fós ar éagsúlacht na bhfungas.[2]
De ghnáth cuirtear atáirgeadh gnéasach agus éignéasach i gcrích trí spórú agus is minic sain-struchtúir nó spórthorthaí ann chuige. Chuaigh de chumas roinnt fungas struchtúr atáirgeach a chruthú, agus nuair a shíolraíonn siad ní bhíonn ann ach atáirgeadh fásúil.
Fásann an chuid is mó de na fungais mar hífí, filiméid atá idir 2–10 micriméadar trasna agus a fhéadann a bheith cúpla ceintiméadair ar fad. Fásann hífí as a mbarr agus tagann na hífí nua amach ina gcraobhacha,[3] agus fásann mícéiliam, gréasán hífí, dá bharr.[4]
Is féidir le hífí a bheith fochrach nó céanaicíteach. Tá hífí fochracha roinnte ina ranna a bhfuil fochraí eatartha agus núicléas nó roinnt núicléas i ngach roinn. Tá póir idir na ranna a ligeann do chíteaplasma, d’organáidí agus do núicléis dul siar agus aniar. Os a choinne sin, is cealla ilnúicléacha iad na hífí céanaicíteacha.[5]
Fungais Oirdheisceart na hAstráile
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is orgánach eocarótach é an Fungas a bhaineann leis an ríocht Fungi. Is grúpa monaifíléiteach iad na fungais a dtugtar Eumycota (fíor-fhungais nó Eumycetes) orthu, agus iad difriuil leis na slam-mhúscáin (myxomycetes) agus na huisce-mhúscáin (oomycetes). Is deacair fungais a thabhairt faoi deara: tá siad beag agus maireann san ithir, ar ábhar marbh agus ar rudaí beo. Is mór an bhaint atá acu le lobhadh agus le hathchúrsáil cothaitheach. Is féidir cuid acu a ithe, agus is maith an sás chun laibhiniú agus chun coipeadh iad. Baintear feidhm astu freisin chun antaibheathaigh agus eimsímí tionsclaíocha a dhéanamh. Tugtar an mhíceolaíocht ar an disciplín bitheolaíoch a bhaineann le staidéar na bhfungas, agus is minic a luaitear leis an Luibheolaíocht é, cé gur gaire na fungais d'ainmhithe ná do phlandaí.
Tá an iliomad saghsanna ann. Tá cuntas foirmiúil le fáil ar thimpeall 100,000 spéiceas, ach níl láneolas againn fós ar éagsúlacht na bhfungas.
Is rang iad Araicnid (Arachnida) de ainmhíthe inveirteabrach sa fo-fíleam Chelicerata.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is creimire beag é an t-iora rua (Sciurus vulgaris). Mamach atá ann. Is creimire feoiliteach é. Tá na hioraí rua flúirseach go maith ar fud na Eoráise. Tá laghdú mór tar éis teacht ar líon na n-ioraí rua sa Bhreatain agus in Éirinn le blianta beaga anuas, ó tháinig ioraí glasa (Sciurus carolinensis) isteach ó Mheiriceá Thuaidh.
Tá dhá phríomhchúis leis an laghdú ollmhór atá tagtha ar líon na n-ioraí rua[1]:
Is ainmhithe dúchasacha Éireannacha iad na hioraí rua. Fuair siad go léir bás tar éis na oighearaoise deireanaí, ach tugadh isteach arís iad.[2].
Tá an t-iora rua cosanta faoin Acht um Fhiadhúlra, 1976 in Éirinn agus Ard an Fhiadhúlra, 1985 sa Ríocht Aontaithe[3]
Is creimire beag é an t-iora rua (Sciurus vulgaris). Mamach atá ann. Is creimire feoiliteach é. Tá na hioraí rua flúirseach go maith ar fud na Eoráise. Tá laghdú mór tar éis teacht ar líon na n-ioraí rua sa Bhreatain agus in Éirinn le blianta beaga anuas, ó tháinig ioraí glasa (Sciurus carolinensis) isteach ó Mheiriceá Thuaidh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Iora_rua&oldid=917397 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e1a9259a0aeb4b275522714292711235 Q9482 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description IoraIs ainmhí beag é an t-iora. Mamach atá ann. Is creimire feoiliteach é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an t-iora. Mamach atá ann. Is creimire feoiliteach é.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Iora&oldid=696816 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 477636a4b68c7c9723132909d88cb3d1 Q12004 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description DairIs crann nó tor í an dair sa ghéineas Quercus (Laidin crann darach ), ar ina leith tá timpeall 400 speiceas ann. Tá an géineas dúchasach sa leathsféar thuaidh, agus folaíonn sé crainn dhuillsilteacha agus shíorghlasa a shíneann ón leithead fuar go dtí an Áise thrópaiceach agus Críocha Mheiriceá.
Cuirtear an t-ainm “Dair” ar an gceathrú litir den sean-aibítir Ghaeilge.
Is crann nó tor í an dair sa ghéineas Quercus (Laidin crann darach ), ar ina leith tá timpeall 400 speiceas ann. Tá an géineas dúchasach sa leathsféar thuaidh, agus folaíonn sé crainn dhuillsilteacha agus shíorghlasa a shíneann ón leithead fuar go dtí an Áise thrópaiceach agus Críocha Mheiriceá.
Cuirtear an t-ainm “Dair” ar an gceathrú litir den sean-aibítir Ghaeilge.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Dair&oldid=942482 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 9110e890dd3a393d97bcf789b64740d5 Q13181 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description MónógTom beag dreaptha síorghlas, dúchasach do réigiúin mheasartha sa leathsféar thuaidh is ea an mónóg. Is é Vaccinium oxycoccos a hainm eolaíoch. Tá sí seascannach le hithir aigéadach. Na gais an-chaol fréamhaithe; na duilleoga 4-8 mm ar fhad, leathfhada nó ubhchruthach, biorach, scothghorm ar an taobh thíos, na himill infhillte; na bláthanna ar ghais fhada chaola, 5-6 mm ar leithead, bándearg, le 4 pheiteal ag lúbadh siar; an chaor cruinn nó piorrachruthach, dearg nó donn le spotaí, inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann síorghlas atá dúchasach don tSín. Na duilleoga cleiteach, na bláthanna bán réaltach. An toradh inite 2.5-4 cm ar fhad, ubhchruthach le craiceann tanaí faithneach cranrach dearg/donn a chlúdaíonn airil eabhartha mhéith agus síol aonair snasta donn le laíon bán milis timpeall air. Blas an airil inite rud éigin idir blas fíonchaor is mealbhacháin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an glutan. Mamach atá ann.
Ainmhí feoiliteach is ea an gairiál. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na Gavialidae é. Maireann an gairiál i bhFo-chríoch na hIndia sna haibhneacha Indus, Ganges, agus Bramaputra, agus ina gcuid craobh-aibhneacha. Tá soc fada caol air. Tá an gairiál ar cheann de na crogaill is faide cabhail ar Domhan.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an chearc uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an fheadóigín chladaigh Is baill d'fhine na Charadriidae iad.
Is seadán sliogánach é an míol teanga (Cymothoa exigua), san fhine Cymothoidae. Tagann an seadán seo isteach sna geolbhaigh agus beireann sí greim ar bhun teanga an éisc. Is é an míol baineann a bheireann greim ar an teanga ach beireann an míol fireann greim ar na geolbhaigh, faoin mhíol baineann agus ar a cúl. Tá na cinn bhaineanna idir 8-29mm ar fad agus 4-14mm ar leithead ar a mhéad. Ar an taobh eile, tá na cinn fhireanna idir 7.5 - 15mm ar fad agus 3-7mm ar leithead. Súnn siad fuil trína gcuid crúb tosaigh agus críonann teanga an éisc mar gheall ar ghanntanas fola. Tagann an seadán in áit na teanga ansin, ag glacadh greim ar bhun na teanga agus tá an t-iasc in ann an seadán a úsáid mar theanga. Dealraíonn sé nach ndéanann an t-iasc dochar ar bith eile don iasc óstach. Nuair a bhíonn an míol in áit na teanga, tá cuid díobh ag maireachtáil ar fhuil an óstaigh agus an chuid eile ar smugairle an éisc. Is é seo an t-aon seadán a bhfuilimid eolach air a thagann go hiomlán in áit bhall coirp a óstaigh. Tá go leor míolta sa ghéineas Cymothoa, ach is é C. exigua an t-aon cheann a itheann agus a thagann in áit theanga a óstaigh.
Tá an míol teanga go maith coitianta agus tagtar orthu ó Mhurascaill Chalifornia ó dheas go dtí Murascaill Guayaquil in Eacuadór. Aimsíodh dhá iasc leo i gCósta Ríce le déanaí. Aimsíodh idir doimhne 2m agus 60m iad agus go bhfios dúinn, maireann siad ar 8 gcineál éisc thar 2 ord is 4 fhine.
Aimsíodh iasc sa Ríocht Aontaithe i 2005 ina raibh míol teanga. Toisc go bhfuil an seadán coitianta ar chladaí Chalifornia, tá daoine ann den bharúil go bhfuil sin ina chomhartha go bhfuil raon an tseadáin ag leathnú; ach b'fhéidir go raibh an míol ag siúl i mbéal an éisc is gur nocht sé sa Ríocht Aontaithe trí thimpiste amháin.
Níl na heolaithe ar an eolas faoi shaolré an mhíl. Úsáideann sé atáirgeadh gnéasach agus dealraíonn sé gurb iad na cinn óga a bheireann greim ar gheolbhaigh éisc. Tá siad ina bhfireannaigh ag an am sin ach mar a fhásann siad níos sine, tiontaíonn siad ina mná. Mura bhfuil baineannach ar bith ar gheolbhaigh an éisc ach níos mó ná aon fhireannach amháin, tiontaíonn ceann amháin acu ina bean fad is a bhíonn sé níos faide ná 10mm. Is é an bhean a bhogann go béal an éisc agus a ghreamaíonn lena teanga lena crúba.
Ainmhí ilcheallach le colainn gan aon eagrú i bhfíocháin is orgáin. An cholainn pollta ag córas casta feadán inmheánach a dtiomáineann cealla lasctha uisce tríothu. De ghnáth téann uisce isteach trí phóir (ostia) agus téann amach trí phóir níos mó (oscula). Itheann sé trí bhia a scagadh ón uisce taobh istigh de chóras seo na gcanálacha. Go minic tacaíonn creatlach de struchtúir mhianraithe bhídeacha bhioracha (spícíní) nó de shnáithíní orgánacha leis an gcolainn. Faightear den chuid is mó é sa bhfarraige, idir an crios idirthaoide is an duibheagán, ach uaireanta in uisce úr.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tugtar prócaróit ar orgánaigh nach bhfuil fíornúicléas ná orgánaidí eile faoi scannán acu.
Tá siad éagsúil leis na heocaróit, orgánaigh a bhfuil a gcuid ceall le fáil i struchtúir chasta faoi scannán agus a bhfuil núicléas acu. Tá formhór na bprócarót aoncheallach agus níl a gcuid ábhar géineach bailithe faoi scannán. Tagann an t-ainm ó Shean-Ghréigis: πρό (pro) = roimh agus κάρυον (karyon) = cnó, agus an iarmhír ώτης (-ōtēs).
Tá na procaróit roinnte ina dhá bhfearann: na baictéir agus na haircéigh nó archaea. Síleadh tráth nach bhfaighfeá aircéigh ach amháin in áiteanna doicheallacha a raibh an-chuid teasa, pH (tomhas aicíde) nó radaíochta iontu. Aithnítear anois go maireann aircéigh i ngnáthóga de gach saghas.
Tugtar prócaróit ar orgánaigh nach bhfuil fíornúicléas ná orgánaidí eile faoi scannán acu.
Tá siad éagsúil leis na heocaróit, orgánaigh a bhfuil a gcuid ceall le fáil i struchtúir chasta faoi scannán agus a bhfuil núicléas acu. Tá formhór na bprócarót aoncheallach agus níl a gcuid ábhar géineach bailithe faoi scannán. Tagann an t-ainm ó Shean-Ghréigis: πρό (pro) = roimh agus κάρυον (karyon) = cnó, agus an iarmhír ώτης (-ōtēs).
Tá na procaróit roinnte ina dhá bhfearann: na baictéir agus na haircéigh nó archaea. Síleadh tráth nach bhfaighfeá aircéigh ach amháin in áiteanna doicheallacha a raibh an-chuid teasa, pH (tomhas aicíde) nó radaíochta iontu. Aithnítear anois go maireann aircéigh i ngnáthóga de gach saghas.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pr%C3%B3car%C3%B3t&oldid=865763 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f4a2bf22b634b651094a584b15e02d0b Q21062 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description ForachaIs éan í an fhoracha. Is baill d'ord na Charadriiformes iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an lóma. Is baill d'fhine na Gaviidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan uisce atá dúchasach do na réigiúin mheasartha nó locha arda trópaiceacha ar fud an Domhain é an foitheach (nó an spágaire). Is ball d'fhine na Podicipedidae é. Snámhann sé faoin uisce le cabhair a chos. Méara na gcos maothánach is rud beag scamallach. Áitríonn sé uiscí úra is farraigí tanaí cois cladaigh. Cuid de na cineálacha beag is itheann siad inveirteabraigh, cuid eile díobh mór is itheann siad éisc chomh maith le roinnt mhaith dá gcleití féin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom duillsilteach, dúchasach do réigiúin mheasartha sa leathsféar thuaidh is na hAindéis. Na duilleoga maothánach go bosach. Na bláthanna iompartha i gcrobhaingí ar phéacáin ghearra chliathánacha, 4-5 sheipeal is 4-5 pheiteal, na peitil rud beag níos giorra is cruinn. Na caora súmhar. Saothraítear iad mar mhaisiúchán agus ar son na dtorthaí (is fíonchaora i ndáiríre iad na cuiríní tirime a úsáidtear i gcácaí torthaí).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc mór uisce úir a fhaightear in aibhneacha is locha na hAstráile. Suas le 1.8 m ar fhad, an cholainn téagartha le ceann mór is gialla láidre, dúghlas breactha le gorm. Iasc maith spóirt.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an scréachóg reilige. Is ball d'ord na Strigiformes í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Moileasc uisciúil is ea an débhlaoscach, colainn aige atá comhbhrúite go cliathánach, imchlúdaithe i mblaosc le dhá chomhla atá ceangailte le ballnasc ar feadh líne an inse. Dúntar na comhlaí le matán aduchtaithe nó dhó agus osclaítear iad le ballnasc leaisteach. Níl aon cheann sainithe. De ghnáth itheann sé páirteagail bheaga a bhailíonn sé le geolbhaigh mhóra atá cumhdaithe le ribí bídeacha (fabhráin). Os cionn 20,000 speiceas le stíleanna beatha éagsúla, ina measc débhlaoscach tochailte, tollta, snáfa go saor agus buncheangailte (suiteach). Go minic, cuimsíonn an timthriall beatha staid larbhach phlanctónach. Tábhacht mhór thrádálach le cuid mhaith speiceas: oisrí, breallaigh is diúilicíní, mar shampla.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an filiméala. Is baill d'fhine na Muscicapidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an fheá, an crann feá nó an fáibhile.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an bhumbóg. Is ball d'fhine na Apidae í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Biorearrach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an ulchabhán réisc Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Grúpa ilghnéitheach artrapód domhanda a chuimsíonn na mílechosaigh, na céadchosaigh is dhá rang bheaga eile, Symphyla is Pauropoda. An stoc roinnte i dteascáin, agus níl idirdhealú idir tóracs is bolg.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an charóg dhubh. Is baill d'ord na Passeriformes iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is grúpa veirteabrach le ghialla iad na Gnathostomata.
Is grúpa iad ar gnách leo bheith measta mar fhoraicme, agus ina measc bíonn na ranganna aithnidiúla d'iasc, d'éan, de mamach, de reiptíl agus d'amfaibiach, agus comhghrúpa eile , na hAgnatha. Tugann taighde úrnua le fios áfach, go bhfuil orainn athmheasúnú a dhéanamh ar na Gnathostomata.
Tá an fhianaise úrnua ó iarsmaí iontaiseacha ag tabhairt le tuiscint gurb iad na Thelodonti na gaolta is dlúithe atá ag na Gnathostomata.
Cine beag éin chreiche atá sa phocaire gaoithe coiteann (Falco tinninculus). Cine pocaire ghaoithe atá ann, agus tá sé i bhfine na bhfabhcún, nó na bhFolcanidae as Laidin. Tá sé ar cheann de na héin chreiche is coitianta in Éirinn, agus toisc nach bhfuil cónaí ar aon chine pocaire ghaoithe eile in Éirinn, is gnáth a tugtar air pocaire gaoithe go simplí.
Is ainmhí í an mhinc Eorpach. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an cat coille.
Is éan é an t-Earrdheargán. Is baill d'fhine na Muscicapidae iad.
Is éan é an cíorbhuí. Is baill d'fhine na Regulidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cíorbhuí. Is baill d'fhine na Regulidae iad.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=C%C3%ADorbhu%C3%AD&oldid=757706 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6e605359b2b8f4bf6ccb16c47ff0d92c Q26755 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Earrdheargán dubhIs éan é an t-earrdheargán dubh. Is baill d'fhine na Muscicapidae iad.
Is ainmhí é an rón beag. Mamach atá ann. Fíor-rón atá dúchasach do thuaisceart an Aigéin Chiúin is an Aigéin Atlantaigh. Liath de ghnáth, le smáil dhubha. Is féidir leis tumadh níos doimhne ná 90 m. Itheann sé éisc, scuideanna is portáin. Tá 400,000-500,000 rón beag ann. Bíonn siad, de ghnáth, 80 ceintiméadar ar fhad nuair a shaolaítear iad, 150-180 cm agus iad fásta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan í an ghealóg ghiolcaí Is baill d'fhine na Emberizidae iad.
Aon phlanda go bhfuil xiléim is flóéim aige mar fhíocháin dhifriúla iompartha a chomhdhéanann an córas feadánach ann. I measc na bplandaí seo tá na plandaí bláfara, na gimnispeirmeacha, na raithní, na garbhóga is na heireabaill capaill. Difríochtaí breise idir a leithéid is na plandaí neamhfheadánacha is ea stómaí, agus an spóraifít mar ghlúin cheannasach. Níor aimsíodh aon cheangal iontaise idir na plandaí feadánacha is na plandaí neamhfheadánacha cosúil le caonaigh is algaí, agus luaitear é seo mar fhianaise go ndearna an dá shaghas seo éabhlóidí scoite ar leith.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le boladh láidir a fhásann 2.5 m ar airde, dúchasach don Iaráin. Na duilleoga roinnte i nduilleoigíní móra ubhchruthacha garbhfhiaclacha. Na bláthanna beaga glasghorma in umbail suas le 10 cm ar leithead. An toradh éileapsóideach le heasnacha caolsciathánacha. Saothraítear go minic é le húsáid mar bhlaisiú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éanmara is ea an fhalcóg. den fhine Alcidae san ord Charadriiformes. Áirítear leis an bhfine seo forachain, aethia, puifíní, agus brachyramphus.
Seachas an fhalcóg mhór dhíofa, bíonn gach ceann acu iomráiteach as a gcumas "eitilte" faoin uisce móide san aer. Cé go bhfuil siad sármhaith ag snámh agus ag tumadóireacht, tá a gcumas siúlóide thar a bheith ciotach.
Tá cosúlacht dealraitheach acu leis na piongainí, cé nach bhfuil siad ón fhine chéanna. Comhchlaonadh éabhlóideach ba chúis leis, áfach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an bhláthnaid ghallda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan beag ceol atá dúchasach don Seandomhan é an gealbhan. Is baill d'fhine na Passeridae iad. Tá cuid acu tugtha isteach don Domhan Úr is an Astraláise. Suas le 37 cineál ann. An clúmh donn/liath de ghnáth. Áitríonn sé talamh oscailte is foirgnimh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann duillsilteach a fhásann 10 m ar airde, dúchasach do réigiún na Meánmhara. Plandaítear mar mhaisiúchán go minic é. Na duilleoga gar do bheith ciorclach, croíchruthach ag a mbun. Na pisbhláthanna bándearg, ag teacht amach roimh na duilleoga de ghnáth. Na capsúil suas le 10 cm ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an dobhrán Eoráiseach.
Is planda é an tsúsán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Caisearbhán a thugtar ar dhá chineál planda den ghéineas Taraxacum is den fhine Asteraceae. Caisearbhán coiteann (T. officinale) agus caisearbhán deargshíolach (T. erythrospermum) is ainmneacha dóibh is tá siad dúchasach don Eoráise is do Mheiriceá Thuaidh, ach tá siad flúirseach ar fud na cruinne. Tá an dá speiceas inite ina n-iomláine. Fearacht gach ball den fhine Asteraceae, tá mionbhláthanna acu cruinnithe le chéile i mbláthcheann ilchodach. Tugtar bláthóg ar gach aon bhláth sa bhláthcheann. Baineann an-chuid ball den ghéineas Taraxacum úsáid as apaimiscis chun síolta a tháirgeadh go héagnéasach, 'sé sin le rá in éagmais pailniú, rud a fhágann go bhfuil sliocht gach máthairphlanda díreach cosúil leis ó thaobh na géineolaíochta de.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc peiligeach é an ronnach (nó maicréal i gCúige Mumhan). Tá roinnt speiceas éagsúil den ronnach ann ach is é ronnach an Atlantaigh (Scomber scombrus) an ceann is coitianta a rugtar air timpeall chósta na hÉireann.
Tá ronnach an Atlantaigh coitianta ar an dá thaobh de thuaisceart an Aigéin Atlantaigh. Bíonn ráthanna ronnach an-choitianta gar don chósta i rith an tsamhraidh, áit a bhíonn siad á bheathú féin ar éisc bheaga.
Tá tóir mhór ar an ronnach mar bhia. Tá blas láidir uaidh. Tá méid mór vitimín B12 agus Omega 3 ann i gcomparáid le bia eile. Neamhchosúil leis an Rí Ronnach agus an Ronnach Spáinneach, níl mórán meircair i Ronnach an Atlantaigh agus thig é a ithe dhá uair sa tseachtain de réir eolaithe.
Is iasc peiligeach é an ronnach (nó maicréal i gCúige Mumhan). Tá roinnt speiceas éagsúil den ronnach ann ach is é ronnach an Atlantaigh (Scomber scombrus) an ceann is coitianta a rugtar air timpeall chósta na hÉireann.
Tá ronnach an Atlantaigh coitianta ar an dá thaobh de thuaisceart an Aigéin Atlantaigh. Bíonn ráthanna ronnach an-choitianta gar don chósta i rith an tsamhraidh, áit a bhíonn siad á bheathú féin ar éisc bheaga.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ronnach&oldid=894829 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f44b4757f895a7c00e8ff1ce6ca12838 Q30685 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Leamhan gíománachIs feithid é an leamhan gíománach. Ball d'fhine na Lasiocampidae atá ann.
Éan ildaite is ea ‘’’pearóid’’’ atá dúchasach do réigiúin theo ar fud an Domhain. A ghob mór crúcach, pollairí ar an scannán méith. Áitríonn sí foraoisí is mínleach, itheann torthaí is síolta den chuid is mó is roinnt feithidí, láimhsíonn bia lena chos. Go maith chun aithris a dhéanamh ar urlabhra daonna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Pearóid Astráláiseach, scartha ó phearóidí eile den chuid is mó as airíonna bhlaosc an chinn is an chíor inardaithe cleití ar an gceann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an gabhlán earrspíonach. Is baill d'fhine na Apodidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Snagaire darach neamhthréitheach le gob gearr. Dúchasach don Eoraip, an Afraic is an Áise. Breac donn. Áitríonn sí coillearnach is sabhána. Itheann sí ar an talamh, go minic, seangáin den chuid is mó. Neadaíonn sí i bpoill snagairí darach eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda uisciúil ilbhliantúil, dúchasach don Eoraip, an Áise is an Afraic. Fásann na gais suas le 150 cm ar fhad, ag éirí os cionn an uisce. Na duilleoga caol i bhfáinní le 6-12 duilleog iontu. Na bláthanna bídeach glas ar an gcuid den ghas atá amuigh san aer. Tugtar cáití collagán air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cat fiáin sa Domhan Úr, ó dheas ó Texas go Meiriceá Theas. A fhionnadh ciarbhuí nó liath, agus pátrún de spotaí, stríoca is fáinní dubha air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí feoiliteach is ea an béar bán. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Ursidae é.
Ainmhí mór is ea an srónbheannach. Mamach atá ann agus is ball d'fhine na Rhinocerotidae é. Tá cúig speiceas ann. Tá srónbheannaigh le fáil san Afraic agus i ndeisceart na hÁise.
Ainmhí mór is ea an srónbheannach. Mamach atá ann agus is ball d'fhine na Rhinocerotidae é. Tá cúig speiceas ann. Tá srónbheannaigh le fáil san Afraic agus i ndeisceart na hÁise.
Is ainmhí é an mús. Mamach atá ann.
Planda ilbhliantúil atá dúchasach d'oirdheisceart na hÁise is ea sinséar. Fásann an gas 1 m ar airde. Ríosómach atá ann. Na duilleoga le gais cumhdaigh in dhá líne; na bláthanna buí corcra coimpléascach seasc, cosúil le bláthanna magairlíní, i spící fada dlútha le brachtanna buí is glasa thar chiumhais a chéile. Spíosra tábhachtach, fiú sa sean-am. Tugadh don Eoraip ar dtús é sa 1ú céad AD. Cuimsíonn sé a ríosóm bláthola a úsáidtear i gcumhráin, bianna is deochanna (leann is beoir sinséir, mar shampla). De bhrí go mbíonn na bláthanna seasc, síolraítear é ar mhodh plandúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Béar atá forleathan sa leathsféar thuaidh is ea an béar donn. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Ursidae é. An fionnadh tiubh donn, cruit shuntasach ar a ghuaillí. I Meiriceá Thuaidh áitríonn sé gnáthóga oscailte, ach coillte sa Seandomhan. Cuimsíonn sé an béar donn mór is an béar liath ó na Sléibhte Creagacha, agus béar Kenai is béar Kodiak (an feoiliteach is mó atá beo ar Domhan, suas le 2.7 m ar airde is 780 kg meáchain) i ndeisceart Alasca.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Crann síorghlas fadsaolach, dúchasach do réigiún na Meánmhara. Sroicheann sí airde 15 m. Stoc airgeadach cnapánach le han-chuid log. Na duilleoga os comhair a chéile, caol biorach leathrúil, dúghlas ar barr is éadrom faoina mbun. Na bláthanna beag bán le 4 pheiteal. Na torthaí súmhar olúil glas, ag aibiú thar bhliain go dtí dubh. Craobhacha tomógacha dealgacha is torthaí beaga ar an bhfoirm fhiáin. Á saothrú leis na cianta mar fhoinse ola olóige, a fhaightear ón toradh aibí. Déantar na torthaí glasa is dubha a phicilt. Faightear adhmad ó na crainn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is toradh é aibreog.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an diongó.
Crann beag duillsilteach a bhíonn spíneach uaireanta, dúchasach don Áise. Fásann sí go hairde 8 m. Na duilleoga ubhchruthach caol fiaclach. Na bláthanna bándearg, ag teilgean go bán is ag teacht amach roimh na duilleoga. Na torthaí liath maoth ubhchruthach. An bia leathrúil tanaí timpeall ar chloch phollta. Is foinse cnónna inite an almóinn mhilis. Níl almóinn shearbh inite, ach soláthraíonn sí ola a úsáidtear sa tionsclaíocht. Gné eile arís is ea an almóinn bhláfar mhaisithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil a fhásann 50 cm ar airde, dúchasach do thuaisceart na hAfraice agus iarthar na hÁise. Maotháin chaola líneacha ar na duilleoga. Na bláthanna bán nó bándearg, na peitil neamhchothrom in umbail 1-3 cm ar leithead. Na torthaí 3-4 mm ar leithead, cruinneogach. Saothraítear é ar son na nduilleog, a úsáidtear i gcócaireacht Shíneach, Indiach is Mheicsiceach, agus na dtorthaí a úsáidtear mar spíosra in ispíní, curaithe, milseogra, is licéir.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Mamach forleathan a bhfuil 246 speiceas de ar eolas. Itheann sí feithidí. Cosúil le luch, ach le soc biorach níos faide agus súile beaga. Na cluasa folaithe sa bhfionnadh go minic. Maireann sí gar don uisce. Greim nimhiúil ag cuid acu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an panda rua. Mamach atá ann, agus is ball den fhine Ailuridae é.
Planda bliantúil a fhásann 3 m ar airde, uaireanta dreaptha. Dúchasach do Mheiriceá theas. 3 dhuilleoigín leathan ubhchruthach ar na duilleoga. An pisbhláth bán, buí nó scothghorm, i gcrobhaingí beaga gasacha in ascaillí na nduilleog. Na cochaill suas le 20 cm ar fhad, ag cuimsiú síolta inite éilipseoideacha nó duánchruthacha. Tugtar pónaire dhuánach air freisin. Saothraítear an-chuid cineálacha mar ghlasra, agus itear an capsúl neamhaibí is na pónairí aibí. Soláthraíonn an planda uile foráiste d'ainmhithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an bhó mhara. Is mamach í sa ghéineas Trichechus i bhfine na Trichechidae. Tá na trí speiceas den bhó mhara ar an saol.
Ba chóir an t-alt seo a ghlanadh, mar: Forbair, idirvicí, srl Tar éis an t-alt a ghlanadh, is féidir an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le tuilleadh eolais a fháil. |
Éan is ea an Turcaí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leamhan beag nó meánach, go minic le sciatháin mhóra, daite go haisteach. Cuma ar na cruimheanna mar a bheadh craobhóga iontu, agus tugtar lúbairí orthu as a modh gluaiseachta, ag déanamh lúb mór leis an gcolainn, ag dul ar aghaidh leis na cosa tosaigh ar dtús agus ansin na cosa cúil. Timpeall 20,000 speiceas ann, ina measc lotnaidí suntasacha, an fhoich, an phéist orlaigh, agus leamhan an gheimhridh san aireamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an easóg an bhoilg bhuí. Mamach atá ann.
Lacha atá cosúil le gé, dúchasach don Seandomhan (ach amháin an tuaisceart imigéiniúil). Itheann sí féar, fiailí uisce is inveirteabraigh, agus neadaíonn i mbrocaigh is poill.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Orgánaigh aoncheallacha ina dtarlaíonn próisis iomlána na beatha laistigh de chill amháin. Tá 6,000 speiceas ar domhan ó 2000 milliún bl. ó shin. Cónaíonn siad san ithir, i locháin, san fharraige. Is cineál cille nó orgánach í ina bhfuil an cumas aici a cruth a athrú, go príomha trí shíneadh agus tharraing a bréagphóidiamaí/bréagchosa.[1] Ní chruthaíonn aiméibí grúpa tacsanomaíoch amháin; ina ionad sin, tá siad ar fáil i ngach mórghinealach d'orgánaigh eocarótacha. Tarlaíonn cealla aiméabóideacha, ní hamháin i measc na protozoa, ach freisin i bhfungais, in algaí, agus in ainmhithe.[2][3][4][5][6]
Úsáideann siad bréagphóidiamaí/bréagchosa don ghluaiseacht agus don chothú, a bhfuil ina boilg de cíteaplasma déanta trí ghníomh comhordaithe de mhicreasnáithíní aictine ag brú amach an scannánphlasmach a timpeallaíonn na cille.[7] De ghnáth, bogann an aiméibe trí bhréagphóidiam a leathnú amach, agus é a cheangal leis an tsubstráit agus é a líonadh le cíteasol, ansin ag scaoileadh a sciar chúil ón tsubstráit, arb é an toradh go ghluaiseann an t-orgánach ar aghaidh.[8]
Cuireann an t-aicmiú is déanaí géinis na na n-aiméibí éagsúla ins na grúpaí seo a leanas:
Foghrúpaí | Mórghrúpaí agus géinis | Moirfeolaíocht |
---|---|---|
Amoebozoa |
|
|
Rhizaria |
|
|
Excavata |
|
|
Heterokonta |
|
|
Alveolata |
|
|
Nucleariid |
|
|
Ungrouped/ unknown |
|
Orgánaigh aoncheallacha ina dtarlaíonn próisis iomlána na beatha laistigh de chill amháin. Tá 6,000 speiceas ar domhan ó 2000 milliún bl. ó shin. Cónaíonn siad san ithir, i locháin, san fharraige. Is cineál cille nó orgánach í ina bhfuil an cumas aici a cruth a athrú, go príomha trí shíneadh agus tharraing a bréagphóidiamaí/bréagchosa. Ní chruthaíonn aiméibí grúpa tacsanomaíoch amháin; ina ionad sin, tá siad ar fáil i ngach mórghinealach d'orgánaigh eocarótacha. Tarlaíonn cealla aiméabóideacha, ní hamháin i measc na protozoa, ach freisin i bhfungais, in algaí, agus in ainmhithe.
Ainmhí is ea an salamandar. Amfaibiach atá ann, agus is ball d'ord na caudata é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an gobadáinín Temminck Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Is éan é an gobadáinín crotaigh Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Is ainmhí luibhiteoir é an loras mall. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Lorisidae é. Tá tocsain ina ghreim, rud annamh i measc na mamach. Tá siad dúchasach d'oirdheisceart na hÁise agus áiteanna ina chóngar.
Is iasc fionnuisce é an cúramán (Tinca tinca). Bíonn dath glas-órga air. Fásann sé chomh mór le 70cm. Is fearr leis uisce socair, lábach ná uisce le sruth. Bíonn tóir ar an iasc seo sa gharbhiascareacht mar go dtroideann sé go láidir nuair a bheirtear air.
Géineas de phlandaí bláthanna is ea an cannabas nó an chnáib a chuimsíonn trí speiceas toimhdean, Cannabis sativa,[1] Cannabis indica,[1] agus Cannabis ruderalia. Ta na trí thacsón seo dúchasach san Áise Láir, agus san Áise Theas. [2] Baineadh úsáid as Cannabas, le fada, le haghaidh snáithín (cnáib), chun críocha leighis, agus mar dhruga áineasa. Roghnaítear plandaí a tháirgíonn a lán snáithíní ach fíor bheagán Teitrihidricannabinol nó THC, le haghaidh táirgí thionsclaíoch. Is móilín shícighníomhach é THC a thugann 'na ribí' duit agus a bhaineann le marachuan. Is as an bplanda seo a fhaightear an raithneach a chaitear go forleathan timpeall na cruinne.
Géineas de phlandaí bláthanna is ea an cannabas nó an chnáib a chuimsíonn trí speiceas toimhdean, Cannabis sativa, Cannabis indica, agus Cannabis ruderalia. Ta na trí thacsón seo dúchasach san Áise Láir, agus san Áise Theas. Baineadh úsáid as Cannabas, le fada, le haghaidh snáithín (cnáib), chun críocha leighis, agus mar dhruga áineasa. Roghnaítear plandaí a tháirgíonn a lán snáithíní ach fíor bheagán Teitrihidricannabinol nó THC, le haghaidh táirgí thionsclaíoch. Is móilín shícighníomhach é THC a thugann 'na ribí' duit agus a bhaineann le marachuan. Is as an bplanda seo a fhaightear an raithneach a chaitear go forleathan timpeall na cruinne.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cannabas&oldid=757665 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid c8fc0ccbdb33852a6eb28c680220970f Q80378 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description MíolsiorcIs iasc é an míolsiorc a aimsítear in aigéin an domhain. Is é an speiceas iasc is mó atá fós beo ar domhain. Dáilte go fairsing in uiscí dromchlacha na bhfarraigí trópaiceacha. Suas le 18 m ar fhad is 20 tonna meáchain. Itheann sé mionorgánaigh phlanctónacha den chuid is mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea an Bíosún Eorpach. Mamach le crúba atá ann.
Ainmhí mór is ea an Bíosún Eorpach. Mamach le crúba atá ann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=B%C3%ADos%C3%BAn_Eorpach&oldid=757522 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0887e63bbae0405424e649f1d8e1cbcf Q82014 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SeasmainTom caol nó dreapaire adhmadach, uaireanta síorghlas. Na bláthanna feadánach, le liopaí ag leathadh amach. Caor an toradh uirthi. Sa tseasmain geimhridh, tom síorghlas de dhúchas Síneach, tá 3 dhuilleoigín ar gach duilleog is bláthanna geala, buí sa gheimhreadh. Ar sheasmain an tsamhraidh, dreapaire duillsilteach de dhúchas Áiseach, tá duilleoga cleiteacha is bláthanna bána, cumhra sa samhradh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda den fhine Asteraceae í an leitís (Laidin:Lactuca sativa), a itear mar ghlasra. Úsáidtear go minic i saghsanna bhia éagsúla í, mar shampla i sailéid, ceapairí, burgair agus araile. Níl boladh nó blas ró-láidir aici, agus de bharr sin baintear feidhm aisti go forleathan sa chócaireacht. Tá ainm an phlanda bunaithe ar an bhfocal Laidin lac, a chiallaíonn 'bainne', mar tá sú le fáil inti.
Tá leitís oigheargheal ar cheann de na saghsanna leitíse is coitianta.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is Echinoidea é cuán mara, inveirteabrach muirí cruinneogach cuasach, de ghnáth. An cholainn déanta as plátaí cnámharlaigh, siúnta le chéile, ag iompar spíonta inghluaiste. An t-anas ar an dromchla uachtarach de ghnáth, agus an béal ar an dromchla íochtarach. Tugtar laindéar Arastatail ar an ngaireas casta giall. Beathaíonn sí trí chartadh, iníor nó ionghabháil dríodair. Timpeall 950 speiceas beo ann, agus timpeall 5,000 speiceas iontaisithe. Sliogiasc coitianta ar chósta na hÉireann. Tá cineál amháin ann a bhfuil cruth liathróide air agus é clúdaithe le deilgíní corcra. An-tóir ag Seapánaigh is Francaigh ar an gceann seo mar bhia: na heochraí milse a itear. Tá eolaithe in Éirinn ag déanamh dianstaidéir air agus é mar aidhm acu iad a chur ag síolrú is ag fás sa ghorlann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Bódhearc (Vaccinium vitis-idaea) a thugtar ar chineál tor atá coitianta i dTuaisceart na hEorpa, agus an-ghaol aige leis an bhfraochán. Tugann an bhódhearc caora inite cosúil leis an bhfraochán, ach tá blas i bhfad nios géire iontu ná i gcaora an fhraocháin, agus ní thaithníonn siad le cách. Is é an t-aigéad beansóch a fhágann an blas géar i gcaora na bódheirce, ó tá sé le fáil iontu go nádúrtha. Tá caor na bódheirce cosúil le caor an fhraocháin, ach amháin go bhfuil sí dearg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Seamair a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chos mhaideach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an ghé shléibhe Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Éan is ea an capall coille (Gaeilge na hAlban: capall-coille nó capar-coille), agus d'órd na Tetraonidae iad.
Tá an capall coill (Tetrao urogallus) ar an méid céanna go díreach leis an chearc thurcaí. Tá sé ar fáil i bhforaoisí giúise. Laghdaíodh a uimhreacha thar na blianta, ach tá plean caomhnaithe ar siúl i nGaeltacht na hAlban (Gaeilge na hAlban:A’Ghaidhealtachd), agus tá borradh ag teacht ar a chuid uimhreacha. Sa lá atá inniu, tá thart ar 2,000 in Albain.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas prótasóin sheadánaigh, cuid acu a chuireann tús le maláire i ndaoine. Is casta a dtimthriall beatha, cuid de na pasanna in óstach idirmheánach, an mhuiscít, agus pasanna eile i bhfuil nó orgáin eile an óstaigh dheireanaigh veirteabraigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is na Próitéabhaictéar (Proteobacteria) ann ná grúpa mór (Fíleam) de bhaictéir. Ina measc, tá réimse leathan pataiginí, mar shampla Escherichia, Salmonella, Vibrio, Helicobacter, agus go leor géineas suntasach eile. Cinn eile, bíonn siad saorbheathach, agus ina measc siúd tá go leor de na baictéir atá freagrach as Fhosúchán nítrigine. Sa bhliain 1987, bhunaigh Carl Woese an grúpa seo, ag tabhairt, go neamhfhoirmiúil, "baictéir chorcra agus a ngaolta." orthu. Mar gheall ar an éagsúlacht mhór foirmeacha a bhíonn le fáil sa ghrúpa seo, tá na Próitéabhaictéar ainmnithe i ndiaidh Próitéis, dia Gréagach na farraige, a bhí in ann cruthanna éagsúla a glacadh, agus mar sin níl sé ainmnithe ón ghéins Proteus.
Is planda é an caisearbhán coiteann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil a fhásann 80 cm ar airde. Na gais díreach in airde, cearnach i dtrasghearradh. 2-6 duilleoigín ubhchruthach scothghorm/ glas ar na duilleoga. Na pisbhláthanna i gcrobhaingí beaga bána le heití scothchorcra/dubha. Na cochaill suas le 20 cm ar fhad, giobach dubh. Cuimsíonn sí beagán síolta móra, gach ceann 2-3 cm ar leithead. Saothraithe leis na cianta ar son na síolta inite agus mar fhoráiste d'ainmhithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc beag fionnuisce é an Paracheirodon innesi (nó an Tetra Neon) san fhine Characidae agus san Ord Characiformes. Is é an tíopa speicis den ghéineas é. Is í áit dhúchais an éisc ná na sruthanna in a mbíonn an t-uisce aigéadach agus b'fhéidir dubh-dhaite freisin, in oirdheisceart an Cholóim, oirthear na Pheiriú, iarthar na Bhrasaíle, lena n-áirítear craobh-aibhneachaan na Solimões ina bhfuil an t-uisce idir 20-26C. Ní bhfuarthas é sna aibhneacha "bánuisce" de chuid na nAindéas.
Déanann dathúcháin geal an éisc é infheicthe d'éisc eile sa speiceas céanna i ndorchadas na sruthanna is na n-aibhneacha. Bíonn an-éileamh ar na héisc seo mar éisc thrópaicigh toisc an go bhfuil dathanna na n-iasc íontach tarraingteach.
Tá droim gealghorm ar na héisc thar bolg bán-airgead. Is í saintréith na n-iasc ná stríoc ghorm dhathlonrach chothrománach feadh gach taobh an choirp ón srón go dtí bun na heite saille agus stríoc dhearg dhathlonrach a thosaíonn i lár an choirp agus a leathnaíonn ar gcúl chun bonn na heite eireaballaí. Forbraíonn an chuid is mó, más rud é nach iad go léir, niamh ghlasbhuí a clúdaíonn droim an éisc. Tá an t-iasc go hiomlán trédhearcach (lena n-áirítear na héite) ach amháin na marcálacha thuas luaite. Le linn na hoíche, tagann dath an airgid ar an ghorm agus agus an dhearg agus an t-iasc ag fáil sosa. Athghníomhaíonn na dathanna nuair a múscailíonn an t-iasc agus nuair a bhíonn sé gníomhach ar maidin. Fásann an t-iasc go thart ar 3 cm. Níl démhorfacht ghnéasach ró-mhór eatarthu, bíonn corp beagán níos mó ag na baineannaigh, agus stríoc dhíreach na bhfireannach.
Allmhairíodh an Tetra Neon don chéad uair ó Mheiriceá Theas agus bhí cur síos déanta air ag an iasceolaí cáiliúil an Dr George S. Myers sa bhliain 1936, agus ainmníodh é i ndiaidh an Dr William T. Innes. Ceann de na héisc is mó a mbíonn éileamh air is ea P.innesi, agus póraítear iad i líon ollmhór i gcomhair an mhargaigh. Is ó Hong Cong, Singeapór, agus an Téalainn, a hiompórtáiltear mórchuid na n-iasc a dhíoltar sna Stáit Aontaithe. Úsáideann na tíortha Áiseachas linnte síolraithe éisc chun na n-iasc a phórú. Tagann níos lú na 5% de na héisc ó Mheiriceá Theas, an Cholóim, Peiriú agus an Bhrasaíl, áiteanna ina mbailítear iad san fhiántas. Le linn mhí amháin, ar an mheán de, iompórtáiltear 1.8 milliún tetra neon, le luach measta de $175,000 isteach sna Stáit Aontaithe i gcomhair an trádáil iascadáin. Cé is moite den dobharóir ( Bearla:aquarists) agus roinnt feirmeacha tráchtála a phóraíonn Tetra Neon ar bhunús trialach amháin, níl ann do dhaorphórú ar scála tráchtála sna Stáit Aontaithe.
Cé go bhfuil éisc Tetra, a mbíonn feirmphóraithe, oiriúnaithe go maith i gcomhair réimse leathan de choinníollacha uisce, san fhiántas cónaíonn siad in uiscí an-bhog aigéadach a bhíonn de ghnáth níos fuaire ná an 25 °C a mbíonn i bhfeidhm ag formhór na n-uisceadán trópaiceach. Is féidir saolré suas le 10 mbliana a bheith ag an Tetra Neon, de ghnáth thart ar 5 bliana san uisceadán.
Meastar go bhfuil sé éasca na Tetra Neon a choimeád in uisceadán pobail a bhfuil ar a laghad 60 cm ar fad, le pH 6.0-7.8 agus KH de 1.0-2.0. Mar sin féin, gheobhaidh siad bás má éiríonn siad trámaithe ag athruithe móra ar a dtimpeallacht. Tá claonadh acu bheith scáfar agus, mar gheall ar a mhéid beag, ní ba chóir iad a choinneáil le éisc mhóra nó ionsaitheach, éisc a d'fhéadfadh iad a bhulaíocht nó go simplí iad a alpadh siar. Meascann cineálacha eile Tetra, mar shampla Hemigrammus rhodostomusrummy, Paracheirodon axelrodi, agus Hemigrammus erythrozonus, go maith lena chéile san uisceadán pobail agus éisc phobail eile a chónaíonn go maith in uisce a bhíonn oiriúnach don Tetra. Beathóirí mheánleibhéil is ea iad, agus is fearr iad a bheith coinnithe i scoileanna, sé nó níos mó, chun ráthaithe na n-iasc a chur in éifeacht nuair a snámhann siad thart san iascadán. Snámhann siad go nádúrtha i scoileanna san fhiántas agus dá bhrí sin bíonn siad níos sona, níos gealdaite, agus níos gníomhaí nuair a choimeádtar mar scoil seachas ina n-aonar iad agus mothaíonn siad níos sábháilte. Féadfaidh a dhath agus a stríoca dathlonracha a bheith maolaithe i rith na hoiche, agus a bheith beagnach dofheicthe den chuid is mó tar éis tréimhse an dhorchadais. Féadfaidh a dhath a mhaolú le linn tréimhse struis, mar shampla idirghabháil an duine san umar. Is fearr iad a bheith coinnithe in umar dlúthphlandáilithe le solas neamhgheal agus teocht oiriúnach de 25.0 C chun a bheith cosúil le timpeallacht na hAmasóine.
Is uiliteoirí na Tetra agus glacann siad an chuid is mó de na bianna calógacha ,ach ba cheart go mbeadh roinnt bianna beaga mar séacla sáile, daifnia, péisteoga dhearg reothriomaithe, agus tubifex acu, gur féidir a bheith fágtha ar thaobh an iascadáin, agus bia micrimhillín chun a aiste bia a fhorlíonadh.
Tá an Tetra Neon fireann caol, agus a líne ghorm níos dírí. Tá an baineann níos cruinne, ag táirgeadh líne cham ghorm. Deir roinnt daoine go bhfuil cuma ar na mbaineann nuair a fheictear anuas orthu, go bhfuil siad níos ramhra, ach tá seo díospóidte. Mar sin féin, d'fhéadfadh 'díríocht' an líne agus 'méithe' na mban bheith ann de bharr go bhfuil an t-iasc ag iompar uibheacha..
Is iasc beag fionnuisce é an Paracheirodon innesi (nó an Tetra Neon) san fhine Characidae agus san Ord Characiformes. Is é an tíopa speicis den ghéineas é. Is í áit dhúchais an éisc ná na sruthanna in a mbíonn an t-uisce aigéadach agus b'fhéidir dubh-dhaite freisin, in oirdheisceart an Cholóim, oirthear na Pheiriú, iarthar na Bhrasaíle, lena n-áirítear craobh-aibhneachaan na Solimões ina bhfuil an t-uisce idir 20-26C. Ní bhfuarthas é sna aibhneacha "bánuisce" de chuid na nAindéas.
Déanann dathúcháin geal an éisc é infheicthe d'éisc eile sa speiceas céanna i ndorchadas na sruthanna is na n-aibhneacha. Bíonn an-éileamh ar na héisc seo mar éisc thrópaicigh toisc an go bhfuil dathanna na n-iasc íontach tarraingteach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Paracheirodon_innesi&oldid=940044 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3a5a4ef45bbd25945b35bdd5a64d9863 Q131754 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AechmeaGravisia Mez
Hoplophytum Beer
Pothuava Gaudich.
Streptocalyx Beer
Ioguána, rínathair atá dúchasach do Mheiriceá Theas. Bíonn gobthaí cnámhacha ar cheann an fhireannaigh agus cíor ar feadh a dhroma, mar a bheadh seol. An t-eireaball fada. Is féidir leis rith ina cholgseasamh ar a chosa deiridh, fiú ar uisce ar feadh achair ghairid.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an iompála.
Ainmhí mór is ea an míol mór dronnach.
Is iasc ga-eiteach aisteach de chuid an Aigéin Chiúin thuaisceartach é an t-iasc ceirteacha ( nó an ragfish sa Bhéarla), (Icosteus aenigmaticus); cé gur Perciform é, bíonn a chreatlach loingeánach den chuid is mó, agus bíonn eití peilbheacha ag na larbhaí a imíonn mar a théann siad in aibíocht. Is é an t-aon bhall é den fhine Icosteidae, agus cuireann roinnt údarás é isteach ina ord faoi leith féin, mar atá Icosteiformes. Itheann siad smugairle róin. B'é W. N. Lockington sa bhlliain 1880 a rinne cur síos air, i dtús báire.
Géineas de 14 speiceas is ea Zygopetalum, san fhine Orchidaceae, fhofhine Epidendroideae, treibh Maxillariae, agus fhothreibh Zygopetalinae. Is é sonraitheoir an speicis ná Zygopetalum mackayi (Z. maculatum).[1][2]
Tá ainm an ghéinis seo díortha ó zygon na Gréigise, a chiallaíonn "peiteal faoi chuing". Is tagairt é seo don fhásóg ag bun an liopa a chruthaíonn comhtháthú na bpeiteal agus na seipeal.
Tagtar ar na Zygopetalum ag íseal- go meán-airde i bhforaoisí taise i Meiriceá Theas. Faightear an chuid is mó de na speicis sa Bhrasaíl.[1]
Is maith le daoine magairlíní den ghéineas seo de bharr a éasca agus a tá sé iad a fhás. Tá tóir orthu mar bhláthanna gearrtha.
Géineas de 14 speiceas is ea Zygopetalum, san fhine Orchidaceae, fhofhine Epidendroideae, treibh Maxillariae, agus fhothreibh Zygopetalinae. Is é sonraitheoir an speicis ná Zygopetalum mackayi (Z. maculatum).
Tá ainm an ghéinis seo díortha ó zygon na Gréigise, a chiallaíonn "peiteal faoi chuing". Is tagairt é seo don fhásóg ag bun an liopa a chruthaíonn comhtháthú na bpeiteal agus na seipeal.
Tagtar ar na Zygopetalum ag íseal- go meán-airde i bhforaoisí taise i Meiriceá Theas. Faightear an chuid is mó de na speicis sa Bhrasaíl.
Is maith le daoine magairlíní den ghéineas seo de bharr a éasca agus a tá sé iad a fhás. Tá tóir orthu mar bhláthanna gearrtha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Zygopetalum&oldid=942868 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0ba7ca4faa07050b9d3bd47af07d831a Q135022 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CamelidaeGné mamach le 6 speiceas, ina measc na camaill a fhaightear ó thuaisceart na hAfraice go dtí an Mhongóil, agus an láma, an t-alpaca, an guanácó is an viciúine sna hAindéis. Iad uile artadachtaileach (crúbach, le ré-uimhir méar). A siúl neamhchoitianta: gluaiseann na cosa clé le chéile is ansin na cosa deasa le chéile. Cúplálann siad ina luí. An liopa uachtarach scoilte. An t-aon mhamach le cealla dearga fola atá ubhchruthach (in ionad a bheith cruinn).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an cuscas liath (Phalanger mimicus). Mamach marsúipiach atá ann. Tá sé dúchasach san Astráil agus i ndeisceart Nua-Ghuine.
Iasc foghlach mara a fhaightear in uiscí éadoimhne cois cladaigh i dtuaisceart na hEorpa is an Mheánmhuir, de ghnáth faoi chumhdach carraigeacha, céanna, long briste. An cholainn sorcóireach, suas le 2.7 m ar fhad. Na gialla cumasach, na fiacla cónacha suite gar dá chéile. Itheann sí éisc, crústaigh is ceifileapóid den chuid is mó. Baolach do thumadóirí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan í an riabhóg choille Is baill d'fhine na Motacillidae iad.
Ainmhí mór is ea an míol mór fiaclach.
Iasc fionnuisce le colainn ramhar a fhaightear in aibhneacha socra is locha ar thalamh íseal i dtuaisceart na hEorpa. Suas le 60 cm ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Cineál an-mhór an-éagsúil plandaí bliantúla is ilbhliantúla, cuid acu uisciúil. Coitianta ar fud an chuid is mó den Domhan, ach go príomha sa leathsféar thuaidh. Na duilleoga caol iomlán, nó leathan roinnte. Na bláthanna cupánchruthach le 5 pheiteal nó sheipeal go minic (sa ghéineas Ranunculus ach go háirithe), snasta buí, ach uaireanta bán nó dearg. Blas searbh agus nimhiúil d'ainmhithe, a sheachnaíonn iad, rud is cúis lena bhflúirseacht i bhféaraigh.
Tá timpeall is 1,700 speiceas fearbán ann. Is é Ranunculus an géineas is mó díobh úd agus 600 speiceas i gceist. Tagann ainm an ghéinis ón Laidin: Rānaculus (frog beag). Géinis mhóra eile is ea Delphinium (365 speiceas), Thalictrum (330), Clematis (325), agus Aconitum (300).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál an-mhór an-éagsúil plandaí bliantúla is ilbhliantúla, cuid acu uisciúil. Coitianta ar fud an chuid is mó den Domhan, ach go príomha sa leathsféar thuaidh. Na duilleoga caol iomlán, nó leathan roinnte. Na bláthanna cupánchruthach le 5 pheiteal nó sheipeal go minic (sa ghéineas Ranunculus ach go háirithe), snasta buí, ach uaireanta bán nó dearg. Blas searbh agus nimhiúil d'ainmhithe, a sheachnaíonn iad, rud is cúis lena bhflúirseacht i bhféaraigh.
Tá timpeall is 1,700 speiceas fearbán ann. Is é Ranunculus an géineas is mó díobh úd agus 600 speiceas i gceist. Tagann ainm an ghéinis ón Laidin: Rānaculus (frog beag). Géinis mhóra eile is ea Delphinium (365 speiceas), Thalictrum (330), Clematis (325), agus Aconitum (300).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Fearb%C3%A1n&oldid=760999 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b2ad438fdaf7b5dec4a5e5a6c6d4468f Q145930 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ór MuirePlanda bliantúil nó ilbhliantúil a fhásann 70 cm ar airde is ea Ór Muire. Rud beag greamaitheach don tadhall. Na duilleoga liánchruthach, na bláthchinn aonaracha suas le 7 cm ar leithead, na bláthóga gathacha seachtracha flannbhuí nó buí, i gcuid mhaith línte go minic, an toradh bádchruthach. Is planda coitianta gairdín é. Tá sé á shaothrú chomh fada sin agus san oiread sin áiteanna nach bhfuiltear lánchinnte cárb as dó, ach ceaptar go bhfuil sé dúchasach do dheisceart na hEorpa. Bhaintí feidhm as na peitil thriomaithe chun im a dhathú agus úsáidtear iad chun sailéid a mhaisiú. Bíonn na duilleoga inite freisin ach dobhlasta go minic.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is géineas mór é Ranunculus, (Gaeilge: fearbán, crobh préacháin, nó cam an ime) agus cuid mhór speiceas ann, thart faoi 400 speiceas de phlandaí. San áireamh tá cam an ime, an ghlasair léana, an néal uisce agus lus na gcnapán ach ní an gharra bhuí gur Papaveraceae í agus atá mar chuid de chlann na bpoipíní.
Is crann é an draighean fearna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda mór ilbhliantúil a fhasann 2.8 m ar airde, dúchasach do thuaisceart Mheiriceá. Go leor stólan faoin talamh aige le tiúbair cosúil le prátaí ag a mbarra a mhaireann tríd an ngeimhreadh. Na duilleoga lansa-chruthach, le fiacla garbha, na bláthchinn 4-8 cm ar leithead, buí agus timpeallaithe le brachtanna bioracha dúghlasa. Tugadh isteach san Eoraip sa 16ú céad é, agus saothraítear ó shin é ar son na dtiúbar inite ina bhfuil iniúilin, foinse an tsiúcra fruchtós.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Achillea | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||||
Millefolium Mill. |
Cuirín atá dúchasach d'iarthar na hEorpa, a tháirgeann caora dearga inite ar sheanadhmad. Is é atá sa chuirín bán ná foirm bhán den chuirín céanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le duilleoga a fhásann díreach amach as an gcormán méith. Dúchasach don Eoraip is an Áise. Na bláthanna le cinn chlaonta — bán, bándearg nó corcra — maotháin an choróla lúbtha ar ais. I ndiaidh an bhláthaithe, cornann an gas chun na torthaí atá ag aibiú a thabhairt don ithir. Saothraítear na plandaí pota ó speiceas amháin, Cyclamen persicus.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Adonis (planda) | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Adonis vernalis, spring pheasant's eye | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
See text. |
Is planda é an fuath gorm.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas féir ilbhliantúil is ea Poa pratensis nó cuise mín. Fásann sé 2–3 troigh ar ard agus tagann bláthanna beaga gorma air. Planda féaraigh atá ann. Tá sé dúchasach sna críocha den leathsféar thuaidh ina mbíonn aeráid mheasartha ann.
Fásann an cuise mín go réidh i dtalamh méith atá triomaithe go maith. Úsáidtear é i dtógáil páirceanna agus gairdíní. Tá sé coitianta in áiteanna ina mbíonn an aeráid fionnuar tais cosúil le oirthuaisceart na Stát Aontaithe. Tíopa speicis den ghéineas Poaceae atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál alga ghlais fhiliméadchruthaigh san ord Zygnematales a fhaightear in uisce úr. Bíonn an clóraplast mar bhanda ar dhéanamh ríbín bhísigh ar feadh na cille. San atáirgeadh gnéasach tarlaíonn comhchuingriú idir dhá fhiliméad, rud a chruthaíonn síogóit fhrithsheasmhach.
Ainmníodh as an leagan amach héiliciúil nó bíseach a bhíonn le feiceiceáil in a gclóraplasit agus úsáidtear seo mar chritéar fáthmheasa an ghéinis. Is minic a fhaightear é i limistéir fhionnuisce, agus tá níos mó ná 400 speiceas den Spirogyra ar fud an domhain. Bíonn Spirogyra thart ar 10 go 100μm ar leithead agus féadfaidh a fhad bheith ina cheintiméadair.
Bíonn Spirogyra neamhchraobhach len a chealla sorcóireacha ceangailte ó cheann go ceann i bhfiliméidí glasa fada. Bíonn dhá shraith sa chillbhalla: an balla seachtrach comhdhéanta de cheallalós agus an balla istigh de pheictin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál alga ghlais fhiliméadchruthaigh san ord Zygnematales a fhaightear in uisce úr. Bíonn an clóraplast mar bhanda ar dhéanamh ríbín bhísigh ar feadh na cille. San atáirgeadh gnéasach tarlaíonn comhchuingriú idir dhá fhiliméad, rud a chruthaíonn síogóit fhrithsheasmhach.
Ainmníodh as an leagan amach héiliciúil nó bíseach a bhíonn le feiceiceáil in a gclóraplasit agus úsáidtear seo mar chritéar fáthmheasa an ghéinis. Is minic a fhaightear é i limistéir fhionnuisce, agus tá níos mó ná 400 speiceas den Spirogyra ar fud an domhain. Bíonn Spirogyra thart ar 10 go 100μm ar leithead agus féadfaidh a fhad bheith ina cheintiméadair.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Spirig%C3%ADre&oldid=940056 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid abe2e4cf994f50da5835bae8775ccac2 Q148897 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CogalPlanda bliantúil le gas gan mórán géag, 30-100 cm ar airde, cumhdaithe i ribí bána. Na bláthanna 3-5 cm ar leithead le gais is feadán cailíse lomrach, na peitil scothdhearg/corcra, rud beag mantach. Bhíodh sé ina fhiaile choiteann i ngoirt arbhair i ngach áit tráth, ach ag dul i léig anois, annamh in áiteanna. Tuigtear go bhfuil na síolta nimhiúil. Nuair a bhíonn sé flúirseach, laghdaíonn caighdeán an phlúir a tháirgtear.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ceartingearach ilbhliantúil a fhásann 80 cm ar airde, dúchasach don Eoraip, iarthar na hÁise agus tuaisceart na hAfraice. Na fréamhacha tiúbrach. Na duilleoga cleiteach, le péirí duilleoigíní idir 8-20 péire duilleog mór. Na bláthanna sé-pheitealach, na seipil athfhillte, bánbhuí le daithnín corcra, ag déanamh maise neamhrialta foirceanta. Na cairpéil díreach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is ciotrón ann, ná an toradh cumhra Citrus medica a bhfuil feidhm leis sna córais Swingle agus Tanaka araon. Tá sé ina bhall suntasach san ghéineas Citrus, a bhaineann leis na Rutaceae, fo-theaghleach Aurantioideae. Tagann an t-ainmniú medica de réir dealraimh ón ainm ársa comhchosúil 'media' , a bhí faoi thionchar Theophrastus, a chreid gur tháinig an citron ó Mhedes , ó Pheirs nó ón Aisiria ó dhúchas.
Tá a lán ainmneacha cosúil go leor lena chéile i dteangacha éagsúla ar an toradh seo , m.sh. cederat, cedro, srl. Tá na cinn is mearbhlaí faighte áfach sa Pholainnis, Seicis, Slóvaicis, Fraincis, Ollainnis, Ghearmáinis, Ghiúdais agus teangacha Lochlannacha, ina bhfuil an cara bréagach "citron" ar fáil, a déanann tagairt do na torthaí ar a dtugtar na líomóidí i nGaeilge. Tugtar "cédrat" ar 'ciotrón' i bhFraincis.
Féithleann a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is tom beag duillsilteach spréite é an an capras, dúchasach do dheisceart na hEorpa. Na duilleoga ailtéarnach ubhchruthach is rud beag méith. Na bláthanna 5-7 cm ar trastomhas, ceathairpheitealach, bán le cuid mhaith staimíní corcra. Déantar na bachlóga óga a phicilt mar chaprais.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Meacaic atá dúchasach do dheisceart na hÁise ón Afganastáin go Vítneam. Dingthe, fionnrua/donn. Áitríonn sé gnáthóga ilghnéitheacha, bailte ina measc. Úsáidtear go forleathan i dtaighde míochaine é. Tugtar meacaic réasas air freisin. Ainmnítear fachtóir Rhesus sa bhfuil as.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil a fhásann suas le 1 m ar airde. Na duilleoga éilipseach le fiacla beaga imeallacha. Na bláthchinn cosúil le feochadáin, suas le 3 cm ar leithead, na bláthóga geal dearg/flannbhuí. Is dócha gur dúchasach d'iarthar na hÁise é, ach ní fhaightear fiáin a thuilleadh é. Á shaothrú leis na cianta, tráth mar phlanda datha, ach anois chun na síolta a tháirgeadh, a ndéantar ola luachmar trádála astu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an marbhdhraighean.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann scaipeach duillsilteach é an seiceamar (nó seiceamóir). Is é Acer pseudoplatanus a ainm Laidine.[1] Fásann 35 m ar airde, agus tá sé dúchasach do lár is deisceart na hEorpa agus iarthar na hÁise. Na duilleoga 10-15 cm ar leithead, roinnte go bosach i 5 mhaothán fiaclach. Na bláthanna scothbhuí gan pheitil i gcrobhaingí crochta. Fástar go forleathan é mar mhaisiúchán is foscadh. Téann sé chun síl agus scaipeann gan bhac. Tá an seiceamar cosúil leis na crainn maiple atá sa ghéineas Acer chomh maith, agus mar sin gaolta leis.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann scaipeach duillsilteach é an seiceamar (nó seiceamóir). Is é Acer pseudoplatanus a ainm Laidine. Fásann 35 m ar airde, agus tá sé dúchasach do lár is deisceart na hEorpa agus iarthar na hÁise. Na duilleoga 10-15 cm ar leithead, roinnte go bosach i 5 mhaothán fiaclach. Na bláthanna scothbhuí gan pheitil i gcrobhaingí crochta. Fástar go forleathan é mar mhaisiúchán is foscadh. Téann sé chun síl agus scaipeann gan bhac. Tá an seiceamar cosúil leis na crainn maiple atá sa ghéineas Acer chomh maith, agus mar sin gaolta leis.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Seiceamar&oldid=871743 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 98cc93d4523beabaf90f020d44107dd0 Q157154 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cuach PhádraigIs planda é an cuach Phádraig.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó ilbhliantúil atá dúchasach don Afraic Theas, den chuid is mó. Na duilleoga rud beag súmhar go minic, cruinn nó eidhneánchruthach, sin nó maothánach. Na bláthanna i gcrobhaingí, le raon dathanna. Geiréiniaim na gairneoireachta le fáil i 3 chineál: na geiriniaim ríoga le bláthanna mórthaibhseacha, na geiréiniaim chreasacha le bandaí daite ar na duilleoga, agus na geiréiniaim eidhneánduilleogacha le duilleoga maothánacha is gais reatha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an lus cré talún.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh a tháirgeann adhmad dearg. Is é seo an t-ainm tráchtálach ar adhmad an aitil Mheiriceánaigh, a úsáidtear go minic i ndéanamh peann luaidhe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an saileach liath (Salix cinerea).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an ghlóiris.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an teanga mhín.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chopóg chatach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an fionnán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an baisleach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda blátha é barr an mhilltigh mara (Triglochin maritima). Fásann sé timpeall an domhain sna bólaí ó thuaidh. Faightear é in eanaigh agus riascanna agus ar chladaigh, áiteanna ina mbíonn an talamh fliuch. Is planda nimhiúil é mar gheall ar an gciainíd atá taobh istigh ann. Cailltear eallach uaireanta dá bharr sin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is Ecballium elaterium ann ná planda sa bhfine Cucurbitaceae (cúcamar). Tá sé dúchasach don Eoraip, tuaisceart na hAfraice, agus i réimsí réigiúin mheasartha na hÁiste.[1] Saothraítear é in áiteanna eile mar phlanda ornáideach, agus anois tá sé nádúraithe in áiteanna áirithe. [1][2]
Is éard is Ecballium elaterium ann ná planda sa bhfine Cucurbitaceae (cúcamar). Tá sé dúchasach don Eoraip, tuaisceart na hAfraice, agus i réimsí réigiúin mheasartha na hÁiste. Saothraítear é in áiteanna eile mar phlanda ornáideach, agus anois tá sé nádúraithe in áiteanna áirithe.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ecballium&oldid=943210 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3733b3ecb6e3b3f86a368aa341733a28 Q157882 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cleiteán uisceIs planda é an cleiteán uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an hocas muscach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an dúmheidic.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a dhéanann mata ar an talamh. Na duilleoga rud beag scothliath, na bláthanna croischruthach, bándearg go dtí corcra nó gorm. Dúchasach d'oirdheisceart na hEorpa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann. Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide. |
Is crann é an caorthrann, atá gaolta le coll agus dair. Tugtar Rowan air i mBéarla.
Bíonn rath ar chaorthann in ithreacha bochta. Is féidir leis fás go hairde 15-20m agus tá coirt mhín liathdhonn aige. Tá na bláthanna buíbhán agus le feiceáil i mBealtaine - forbraíonn siad ina gcaora dearga le teacht an fhómhair. Is foinse bhia tábhachtach iad na caora d’éin sna hardtailte agus sléibhte.
Bíonn caora dearga ar an gcrann sa bhFómhair. Bhain draíocht leis an gcrann sa bhéaloideas. Bhí an Searbhán Lochlannach ag cosaint an chrainn i scéal Tóraíocht Dhiarmada agus Ghráinne ach d'imir Diarmaid (laoch cróga glic) cleas air.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an magairlín na stuaice.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an saileachán corraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chíb dhubh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chíb thortógach mhór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a fhaightear ar fud an leathsféir thuaidh, fiú sna réigiúin artacha, go minic i gcoilíneachtaí móra. Na bláthanna le 5-9 teascán iombhlátha, bán, buí, bándearg nó gorm. Léiríonn hibridí raon níos leithne dathanna. Bíonn fáinne duilleog beag roinnte ar ghas na mbláthanna dhá thrian den airde suas. Tagann na príomhduilleoga bunata amach níos déanaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an leamhach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an pheasairín garraí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an crúibín cait bán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Achimenes | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Achimenes erecta | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Féach ar an téacs. |
Is planda é an mínfhéar reatha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chíb dhéise.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainm ar speicis éagsúla magairlín a fhaightear ar fud na hEorpa, iarthar na hÁise, agus tuaisceart na hAfraice. Na bláthanna suntasach mar go ndéanann siad aithris ar fheithidí. Bíonn liopa íochtarach an bhlátha cosúil le feithid bhaineann i ndath is comhdhéanamh, agus astaíonn boladh láidir cosúil le fearamón a aomann fireannach na feithide céanna. Déanann na fireannaigh iarracht cúpláil leis an aithriseoir, agus pailníonn an bláth. Tá speiceas ar leith a dhéanann aithris ar an mbumbóg atá in ann féinphailniú. Tá speicis ann a dhéanann aithris ar chuileoga, foichí, sábhchuileanna, agus fiú damháin alla.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh bheag le bleib is ea an cloigín gorm a athnuaitear gach bliain, dúchasach d'iarthar na hEorpa. Na duilleoga beiltchruthach, an bláthra aontaobhach. Na bláthanna 1.5-2 cm ar leithead, clogchruthach cromtha, gorm ach uaireanta scothbhándearg nó bán. Go minic déanann sé coilíneachtaí ollmhóra i gcoillte is ar bharr aillte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an bhlide mhara (Suaeda maritima). Fásann sí in ithir ghoirt feadh chóstaí na farraige san Eoraip.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Conbhaiscne a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an biolar grá.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an móinfhéar garbh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an scéithín uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an rú fáil.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil cúplach a fhásann 5 m ar airde. Dúchasach do Mheiriceá trópaiceach. 3 dhuilleoigín ubhchruthacha leathana ar na duilleoga. Na pisbhláthanna scarlóideach nó uaireanta bán, ina gcrobhaingí ar ghais ag teacht amach as ascaillí na nduilleog. Na cochaill suas le 40 cm ar fhad, garbh is síolta móra dearga duánchruthacha iontu, féitheach cosúil le marmar, corcairdheargdubh. Coiteann mar ghlasra gairdín, saothraithe go forleathan ar son na gcochall óg inite. Fástar gnéithe abhcacha nach dreapairí iad freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an rú corraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an hocas tae.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chlann na n-eallach, dúchasach d'oirthear is deisceart na hAfraice. A cholainn trom, dubh nó donn, adharca tiubha ina luí mar chlogad trasna a chinn is na foircinn cuartha suas, a chluasa mór crochta. Tugtar buabhall na rinne air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an gabhrán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an fhliodh na tuí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó débhliantúil giobach greamaitheach bréan, dúchasach don Eoraip, iarthar na hÁise agus tuaisceart na hAfraice. Na duilleoga mór bog, fiaclach a bheag nó a mhór. Na bláthanna 2-3 cm ar leithead, iompartha i mbláthra cuartha. An chailís feadánach. 5 mhaothán ar an gcoróinín, buí báiteach is corcra. Nimhiúil de bhrí go gcuimsíonn sí alcalóidigh éagsúla, go háirithe hióisciaimín is scópailimín. Baintear feidhm as eiseatocsainí aisti i míochaine an lae inniu, chun suaimhneasáin a dhéanamh den chuid is mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda cranda nó dreapaire, bliantúil nó ilbhliantúil, dúchasach do Mheiriceá teochreasach. In úsáid go minic mar phlanda gairdín. Na duilleoga cruinn nó liopach, agus an gas ceangailte le lár na duilleoige. Na bláthanna singil nó dúbailte i bhfoirm spoir nó trumpa, dearg, buí is flannbhuí. Piclítear na síolta, agus is caprais iad ansin. Cuirtear na duilleoga is na bláthanna le sailéid.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda tomach bliantúil saorbhláthaithe atá dúchasach do Mheiriceá Theas, le bláthanna móra tonnadóirchruthacha. Gaolmhar leis an bpráta. Planda an-choitianta gairdín a fhástar ar son na mbláthanna gealdaite, go minic stríocach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus na Tríonóide.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é rud is giolcach nimhe ann ná tom docht leathrúil dúghlas atá dúchasach don Eoraip is an Mheánmhuir. Na fíordhuilleoga laghdaithe ina lanna. Na bláthanna bána is na caora dearga iompartha i lár duilleog samhalta, ar géaga leata cosúil le duilleoga iad i ndáiríre.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda colgach ilbhliantúil, dúchasach don Eoraip agus réigiún na Meánmhara. Na duilleoga suas le 30 cm ar fhad, tanaí ubhchruthach garbh, gais ar na cinn uachtaracha a chumann eití ar an bpríomhghas. An bláthra cornaithe. Na bláthanna cromtha, feadánach nó tonnadóirchruthach, bán, buí nó bándearg nuair a bhíonn ina mbachlóga, agus gorm nuair a bhíonn oscailte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an macall uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda beag ilbhliantúil feoiliteach ascaideach, dúchasach don leathsféar thuaidh agus sléibhte Mheiriceá Theas. Na duilleoga i gcnota, ubhchruthach, fillte isteach rud beag. Na bláthanna aonair ar ghas gan duilleog, démhaothánach sporach, bán, liathchorcra nó vialait. Gabhtar feithidí ar chumhdach greamaitheach na nduilleog, scuabtar iad d'imill na nduilleog ag an mbáisteach, filleann na himill sin, táltar einsímí díleáite orthu, ionsúitear na torthaí, agus ar deireadh osclaíonn na duilleoga arís.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an móinfhéar.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an phraiseach fhia.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an buíán sailí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann é an donnroisc.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an meantán Is baill d'fhine na Paridae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an ulchabhán bóireach Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Liatráisc, an-chosúil leis an smólach ceoil ach níos mó, níos lú spotaí dubha ar a bhrollach, agus a dhroim liathdhonn. Imill mhílítheacha ar na cleití. Dúchasach don Eoraip, an tSibéir, is an India (agus tuaisceart na hAfraice sa gheimhreadh). Áitríonn sé talamh oscailte, agus uaireanta cruinníonn in ealtaí. Itheann sé caora caorthainn is cuilinn: díleánn an laíon ach eisfheartar an síol slán. Bíonn a nead i ngabhal crainn aige, agus cosnaíonn sé go cróga glórmhar í.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea an droimeiteach (Balaenoptera physalus). Míol mór atá ann.
Is iasc fionnuisce é an róiste (Rutilus rutilus). Bíonn dath an airgid (le beagán dearg) air. Iasc beag atá ann go hiondúil - ní fhásann sé níos mó ná 40cm ar fhad. Rugtar go minic ar róistí sa gharbhiascareacht mar bhfuil siad ar fáil go forleathan in uiscí socra agus in uiscí le sruth iontu. Breathnaítear ar róiste ar bith atá os cionn punt meáchain mar eiseamal.
Is éan é an beachadóir. Is baill d'fhine na Meropidae iad.
Tá trí ghéineas agus 26 speiceas ann. Tá siad le fáil sa Sean-Domhan. Tá siad 16 - 35 cm. Bíonn an gob fada. Itheann siad feithidí.[1]
Is éan é an beachadóir. Is baill d'fhine na Meropidae iad.
Tá trí ghéineas agus 26 speiceas ann. Tá siad le fáil sa Sean-Domhan. Tá siad 16 - 35 cm. Bíonn an gob fada. Itheann siad feithidí.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Beachad%C3%B3ir&oldid=694629 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a5c2c6823870fea39d0724ee59b17842 Q183339 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description DúbhocGasail atá dúchasach don India is an Phacastáin. Áitríonn sé machairí is scrobarnach. Na fireannaigh fhásta scothdhubh nó donn, le smig bhán, dioscaí bána timpeall na súl, agus an taobh íochtarach bán. Na baineannaigh eadrom donn, gan adharca.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan í an ghé ghobghearr Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Ainmhí is ea an rón eilifintiúil.
Is fungas é an t-arc oisreach (Pleurotus ostreatus).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí as Madagascar é an Aidhe-aidhe. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Daubentoniidae é.
Rang crústach uisciúil a fhaightear den chuid is mó in uiscí intíre, ó fhionnuisce go dtí uisce an-salannda, agus ó am go chéile sa bhfarraige. Feidhmíonn na géaga ar an gcabhail, atá cosúil le duilleoga, mar ghaireas chun bia a bhailiú is mar gheolbhaigh. Timpeall 820 speiceas ar eolas, agus cuimsíonn siad ribí róibéis torbáin, ribí róibéis siógacha, ribí róibéis brealláin, is dreancaidí uisce.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Fungas nimhiúil marfach, cosúil le beacán. An chaidhp eadrom scothghlas nó bán, duillí bána faoina bhun. Coiteann ar an talamh i gcoillearnach leathanduilleach go déanach sa samhradh is an fómhar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an bradán Atlantach. Is baill d'fhine na Salmonidae iad.
Ainmhí is ea an faolchú Aetópach.
Is ainmhí í an chaora mhóradharcach. Mamach atá ann.
Moncaí is ea an mhaindrill (Mandrillus sphinx) agus is ball d'fhine na gCercopithecoidae é, ón Sean-Domhan, agus dlúthbhaint aige leis na babúin, agus níos dlúithe fós leis an drill (Mandrillus leucophaeus). Bíonn sé le fáil i ndeisceart na Chamarún, sa Ghabúin, sa Ghuine Mheánchiorclach, agus sa Chongó. Bíonn cónaí orthu, den chuid is mó, i bhforaoiseacha trópaiceacha báistí agus i mósáicí foraoise-sabhána. Tá cónaí orthu i ngrúpaí le chéile. Is uiliteoiruiliteoirí iad na maindrillí agus réim bia acu comhdhéanta, den chuid is mó, de thorthaí agus d'fheithidí. Bíonn a gcuid séasúr cúplála ar siúl ó Mheitheamh go Deireadh Fómhair
Crann nó tom de chineál mór measartha a chuimsíonn crainn choitianta maisiúcháin is torthaí, cosúil le crainn silíní, plumaí, péitseog is almóinní. 5 pheiteal is 20 staimín ar na bláthanna de ghnáth. Cloch amháin taobh istigh de chiseal seachtrach bog ramhar bia a bhíonn sa toradh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ialtóg í an vaimpír atá dúchasach do na trópaicí sa Domhan Úr. Clárfhiacla géara bioracha aici. Gan eireaball. Eitlíonn sí go híseal os cionn na talún. Ólann sí fuil. Tuirlingíonn sí ar talamh gar d'ainmhí agus siúlann chuige. Uaireanta bearrann sí gruaig nó cleití lena fiacla, déanann gearradh éadomhain lena clárfhiacla, gan cur isteach ar an gcreach, agus ólann suas an fhuil. Tá claiseanna ar a teanga chun an fhuil a iompar isteach ina béal. Cuireann a seile cosc ar théachtadh na fola, agus féadfaidh an créacht fuil a chur ar feadh 8 n-uair nó mar sin. Ólann sí ar feadh cúpla uair, suas le 20 ml san oíche. 3 shaghas ann: an ghnáthvaimpír, an vaimpír bhánsciathánach, an vaimpír chlúmhchosach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ialtóg í an vaimpír atá dúchasach do na trópaicí sa Domhan Úr. Clárfhiacla géara bioracha aici. Gan eireaball. Eitlíonn sí go híseal os cionn na talún. Ólann sí fuil. Tuirlingíonn sí ar talamh gar d'ainmhí agus siúlann chuige. Uaireanta bearrann sí gruaig nó cleití lena fiacla, déanann gearradh éadomhain lena clárfhiacla, gan cur isteach ar an gcreach, agus ólann suas an fhuil. Tá claiseanna ar a teanga chun an fhuil a iompar isteach ina béal. Cuireann a seile cosc ar théachtadh na fola, agus féadfaidh an créacht fuil a chur ar feadh 8 n-uair nó mar sin. Ólann sí ar feadh cúpla uair, suas le 20 ml san oíche. 3 shaghas ann: an ghnáthvaimpír, an vaimpír bhánsciathánach, an vaimpír chlúmhchosach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Vaimp%C3%ADr_(ialt%C3%B3g)&oldid=833839 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 89d70fa8209a556f561f154d89868c92 Q190701 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PreabaireIs feithid é an preabaire. Ball d'ord na Entomobryomorpha atá ann.
Is éan í an gé stríoc-cheannach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan í an lacha mheirgeach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Moncaí ón Seandomhan, dúchasach do Bhoirneo is ea an moncaí probaisc (Nasalis larvatus; Indinéisis: bekantan). Mílítheach, le caipín níos dorcha ar a cheann is droim dhorcha freisin. An t-eireaball fada, an tsrón starraiceach a éiríonn bleibeach crochta sa mhoncaí fásta. Snámhóir maith, áitríonn sé foraoisí gar d'uisce úr, agus itheann duilleoga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ball tearc de chlann na gcat, a fhaightear i Nua-Mheicsiceo sna Stáit Aontaithe agus tuaisceart na hAirgintíne. Mílítheach le spotaí fáinneacha dorcha. Áitríonn sé foraoisí, agus déanann seilg sna crainn. Na géaga cúil oiriúnaithe chun dreapadóireachta, in ann rothlú 180°. Uaireanta, tógtar mar pheata é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Iasc mór uisce úir a fhaightear i srutháin thanaí na hOranócó is na hAmasóine i Meiriceá Theas. A cholainn sorcóireach chun tosaigh is brúite maol chun deiridh, suas le 2.4 m ar fhad. A eite thimpireach fada, gan aon eite droma, eireabaill ná peilbheach. Táirgeann sí turraing chumasach leictreach le néal a chur ar chreach, le haghaidh cosanta, agus chun seoladh in uisce moirtiúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an hamstar buí. Mamach atá ann.
Is moileasc í an mháthair shúigh mhór (an scúid mhór). Ball d'ord na Teuthida atá inti. Is ball den ghéineas é agus ceaptar anois nach bhfuil ach an t-aon speiceas amháin de, is é sin Architeuthis dux. Tá an mháthair shúigh mhór ar na hainmhithe is mó ar Domhan ach mar sin féin níor tógadh grianghraf de cheann díobh ina timpeallacht nádúrtha go dtí an bhliain 2004. Taighdeoirí sa tSeapáin a thóg an grianghraf sin chomh maith leis an chéad fhístéip di sa bhliain 2012.
Is ainmhí é an langúr caipíneach (Trachypithecus pileatus). Mamach atá ann. Maireann siad sna crainn san Assam in India agus in áiteanna sna tíortha timpeall air, go mór mhór i Maenmar agus sa Bhangladéis.
Is fine d’éisc mara iad na Gadidae, san áireamh san ord tá na Gadiformes. Cuimsítear éisc tábhachta tráchtála éagsúla, lena n-áirítear an trosc, an chadóg, an faoitín, agus an mangach.
Bíonn an chuid is mó de na speicis ar fáil in uiscí measartha san Leathsféar Thuaidh, le roinnt eisceachtaí. Is éisc meánmhéide iad de gnáth, agus iad idirdhealaithe lena a dtrí eití droma ar chúl agus a dhá eite anasacha ar an gcuid íochtair. Bíonn barbail ar a smigí, a úsáidtear le linn dóibh bheith i mbun brabhsáil ar urlár na farraige. Éisc feoiliteacha is ea na Gadidae, a n-itheann ar éisc níos lú agus ar crústaigh.
Is ainmhí é an t-asal Afracach (Equus africanus). Mamach atá ann i bhfine na gcapall, is é sin na hEquidae. Tá an speiceas go mór i mbaol: Níl ach 570 díobh ag maireachtaint san fhásach i gCorn na hAfraice.
Is éan í an chánóg dhubh Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is ainmhí é an tamairín leonta órga. Mamach atá ann.
Liana adhmadach le teannóga cornaithe, duilleoga cosúil le raithneacha, agus bláthanna beaga cúigpheitealacha i gcrobhaingí. Dúchasach do Mheiriceá trópaiceach, agus saothraítear é sa Bhrasaíl. Cuid mhaith caiféine sna síolta, agus baintear úsáid as, cosúil le síolta cócó, chun deoch a dtugtar guaraná uirthi a dhéanamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an cangarú crainn Matschie. Mamach agus Marsúipiach atá ann. Tá sé dúchasach do Leithinis Huon in oirthuaisceart Nua-Ghuine, agus tugtar cangarú crainn Huon air freisin. Tá sé ainmnithe i ndiaidh Paul Matschie, bitheolaí Gearmánach. De réir rangú an IUCN, is speiceas i mbaol é.
Aon bhaictéar slatchruthach. Speiceas mór éagsúil baictéar a ghluaiseann le lascnaid inghluaiste. Dáilte go forleathan mar shapraifítí sa chré agus gnáthóga uisciúla. Cuireann cuid acu tús le galair, mar a tharlaíonn i gcás antraisc.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an luch fhéir.
Is iasc í an leith. Is baill d'fhine na Pleuronectidae iad.
Is ainmhí é an Sionnach Bheangál. Mamach atá ann.
Fine na ronnach, na tuinníní agus na mboiníotó is ea Scombridae agus dá bhrí sin áirítear iontu go leor de na héisc inite is tábhachtaí agus is aithnidiúla. Is éard atá sa bhfine ná 51 speiceas i 15 géineas agus dhá fhofhine. Tá na speicis go léir san fhofhine Scombrinae, ach amháin an rí-iasc féileacáin - an t-aon bhall den fhofhine Gasterochismatinae.
Ainmhí is ea an fia earrbhán Guatamalach.
Is crústach é an míol críon. Ball d'ord na Isopoda atá ann.[1]
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crústach é an míol críon. Ball d'ord na Isopoda atá ann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=M%C3%ADol_cr%C3%ADon&oldid=760150 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e51d8ae974d87380cebf8f78f86ff9ac Q216580 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Vól bruaighAinmhí is ea an vól bruaigh (Myodes glareolus).
Ainmhí is ea an cat crainn píb-bhuí.
Crústach muirí a chónaíonn lena bhun greamaithe le foshraith chrua nó orgánach eile. An cholainn imchlúdaithe i sliogán, déanta as plátaí cailcreacha. De réir cineáil, itheann sí trí bhia a scagadh as an uisce le géaga tóracsacha oiriúnaithe (cirri). Níos mó ná 1,000 speiceas, a fhaightear i ngach áit ón gcrios idirthaoide go dtí an fharraige dhomhain. Cuid acu seadánach ar phortáin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an rón fionnaidh Guadeloupe.
Saghas ialtóige a fhaightear ar fud an Domhain ach Meiriceá Theas, ina measc na hialtóga is lú dá bhfuil ann. Ar na hialtóga is luaithe a eitlíonn san oíche. Corrach ina heitilt.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Dhá speiceas atá dúchasach do Mheiriceá: an t-éan cairdinéalach dúscarlóideach, agus an t-éan cairdinéalach flanndearg, a bhfuil an fireannach dúscárlóideach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an túpáí.
Is ainmhí é an cob (Kobus kob). Mamach atá ann, cineál antalóip. Maireann sé san Afraic, ar na sabhánaí, i lár na mór-reanna úd sa chuid is mó.
Is éan í an lacha cheannbhán Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan í an mhusclacha. Is ball d'fhine na nAnatidae í.
Is spéiceas cíobhaí é Cíobhaí Beag Breac (Apteryx owenii). Díothaíodh ar an mór-roinn é ach tá timpeall 1,350 ceann den spéiceas ar Oileán Kapiti agus tugadh isteach in oileáin shábháilte eile é. Dealraíonn sé go bhfuil sé ag pórú ann. Níl sé ach 25 cm ar airde agus tá meáchan 1.3 cg san éan baineann. Beirtear aon ubh amháin agus gorann an t-éan fireann í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an donnóg aille. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is feithid í an bhrídeog.
Is iasc sáile é an trosc Atlantach. Is ainm coitianta é seo d'éisc den ghéineas Gadus. Bíonn an-tóir ar an trosc mar bhia.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an falaróp. Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an fhoiche choiteann. Ball d'fhine na Vespidae atá ann.
Feithid uisciúil a mhaireann ar, is a ghluaiseann thar, dhromchla aibhneacha, locha is fiú an t-aigéan, iompartha ag teannas ribeadach. Bíonn dromchla ar a cosa is a colainn atá uisce-éarthach dofhliuchta. Den chuid is mó, itheann sé feithidí atá á mbá.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí beag é an easóg Shibéarach. Mamach atá ann.
Is artrapód é an portán faoilinne Seapánach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc í an scuid eitilte réaltach. Ball d'ord na Teuthida atá inti.
Portán a ghluaiseann go mall, le colainn bheag chaol is cosa fada, chomh fada le 4 m i gcineálacha fathacha. An cholainn is na scribirlíní go minic clúdaithe le feamainn, spúinsí nó polaipí mar dhuaithníocht.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í Hermetia illucens (Linnaeus, 1758), ar a dtugtar an saighdiúir cuile dubh, a bhaineann le hord Diptera, na fine Stratiomydae, agus fo-fhine Hermetiinae. [1]
Le blianta beaga anuas, tá an-tóir ar an chuil seo ar fud an domhain, mar go bhfuil a larbhaí in ann foshraitheanna orgánacha éagsúla a athchúrsáil, amhail aoileach, dramhaíl bhia agus bhairr. Is féidir an bhithmhais a tháirgeann gníomhaíocht na larbhaí a úsáid i mbeathú ainmhithe talmhaíochta mar mhuca, sicíní agus iasc. [2]
Dúchasach do na réigiúin trópaiceacha, fo-thrópaiceacha agus mheasartha i Meiriceá, tá an chuil forleathan anois ar fud an domhain, idir domhanleithead 40 ° ó dheas agus domhanleithead 45 ° ó thuaidh, le fáil i go leor tíortha san Eoraip, san Afraic, san Aigéine (An Astráil agus an Nua-Shéalainn) agus an Áise (an Indinéis, na hOileáin Fhilipíneacha, an tSeapáin agus Srí Lanca). [1]
Cuireann an saighdiúra cuile dubh thart ar 500 ubh síos i scoilteanna in aice le hábhar orgánach atá ag dianscaoileadh, amhail aoileach, cairéad, truflais agus dramhaíl orgánach. Tagann larbhaí as na huibheacha i gceann ceithre lá. Bíonn cruth ubhchruthach ag gach ubh le fad thart ar 1 mm agus dath bán buí nó gealbhán. [3]
Is féidir leis na larbhaí a bheith 27 mm ar fhad agus 6 mm ar leithead. Tá dath teimhneach geal orthu le ceann beag a ghobann amach, ina mbíonn baill an bhéil inchoganta. Téann na larbhaí trí sé chéim larbhacha agus teastaíonn 14 lá uathu chun an fhorbairt a chríochnú. Le linn forbartha na larbhaí, ní stopann siad ag ithe na n-ábhar orgánach, bíonn goile doshásaithe acu! [3]
Sula mbaintear amach chéim an phupa, bíonn larbhaí an séú céim scaipthe ón suíomh beathaithe go limistéir thirim agus fhoscúla, a leithéid agus fásra ithreach, chun tús a chur leis an bpórú. Dorchaíonn an eisichreatlach (craiceann) agus forbraíonn pupa sa taobh istigh. Éilíonn an chéim seo thart ar dhá sheachtain. Éilíonn an chéim seo thart ar dhá sheachtain. [3]
Tá dhá "sciathán" tréshoilseach ag na cuileoga seo sa chéad deighleog bhoilg. Fásann siad go dtí idir 15 agus 20 mm ar fhad. Bíonn aintéiní na n-aosach fadaithe le trí dheighleog, agus bíonn dathú bán ar na cosa in aice le deireadh na gcos.
Dhá lá tar éis don phupa fásta teacht amach, d'fhéadfadh cúpláil tarlú. Tagann cuil fhireann roimh cuil bhaineann san aer agus agus snaidhm siad ina chéile roimh a thiteann an cuil fhireann síos go talamh. Baineann cuileoga fireanna úsáid as suíomhanna chun cóipeáil a dhéanamh orthu, áit a mbíonn siad ag fanacht le cuileoga baineannaigh. Déantar na suíomhanna seo a chosaint ar shaighdiúirí chuile fhireanna eile, le neart mór colainne. [3]
* Pórú agus úsáid inveirteabracha
* Peisteoireacht * Múiríniú
Is feithid í Hermetia illucens (Linnaeus, 1758), ar a dtugtar an saighdiúir cuile dubh, a bhaineann le hord Diptera, na fine Stratiomydae, agus fo-fhine Hermetiinae.
Le blianta beaga anuas, tá an-tóir ar an chuil seo ar fud an domhain, mar go bhfuil a larbhaí in ann foshraitheanna orgánacha éagsúla a athchúrsáil, amhail aoileach, dramhaíl bhia agus bhairr. Is féidir an bhithmhais a tháirgeann gníomhaíocht na larbhaí a úsáid i mbeathú ainmhithe talmhaíochta mar mhuca, sicíní agus iasc.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Hermetia_illucens&oldid=940070 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid d0aea29b334071896c78867f284829c1 Q292592 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Seangán mórthónachIs feithid é an Seangán mórthónach. Ball d'fhine na Lepismatidae atá ann.
Ainmhí feoiliteach is ea an laghairt shúilíneach. Reiptíl atá ann. Tá siad nimhiúil.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é Rudd Scardinius cineál d’iasc atá ga-eite sa teaghlach Cyprinidae. De ghnáth tugtar an t-ainm “Rudd” gan aon cáilitheoirí breise. Tá sé in úsáid freisin le haghaidh saghas áirithe, mar shampla, go háirithe na ruán comónta (S. erythrophthalmus). Is sé a bhéal iompaithe a ceadaíonn é, míreanna bia a phiocadh suas, mar shampla paraisítí uisceacha, as an dromchla uisce, le suaitheadh íosta.
Is é an Rudd Gréagach iasc den chineál céanna, thart ar 40 cm ar fad. Tá sé le fáil, ach amháin sa rinn theas an mhórthír na Gréige. Tá sé ina chónaí i lochanna agus aibhneacha a sníonn go mall, agus a bheith “compordach” ina scoileanna móra. Sceithean sé thart ar Aibreán-Meitheamh i measc plandaí faoin uisce ins an uisce éadomhain. Cothaíonn sé ar crústaigh bheag, ar larbhaí agus pupaí na feithidí, agus ar ábhar plandaí. Tá an chuid is mó de na bia a ghlacadh ar an dromchla nó in aice le dromchla an usine. Níl an t-iasc le fáil de ghnáth san uisce domhain. Níl eolas go leor againn maidir le bitheolaíocht an speicis seo. Tá sé tábhachtach go háitiúil, chun iascairí agus cuideachtaí tráchtála araon.
This Cyprinidae-related article is a stub. You can help Wikipedia by expanding it.
|
Is é Rudd Scardinius cineál d’iasc atá ga-eite sa teaghlach Cyprinidae. De ghnáth tugtar an t-ainm “Rudd” gan aon cáilitheoirí breise. Tá sé in úsáid freisin le haghaidh saghas áirithe, mar shampla, go háirithe na ruán comónta (S. erythrophthalmus). Is sé a bhéal iompaithe a ceadaíonn é, míreanna bia a phiocadh suas, mar shampla paraisítí uisceacha, as an dromchla uisce, le suaitheadh íosta.
Is é an Rudd Gréagach iasc den chineál céanna, thart ar 40 cm ar fad. Tá sé le fáil, ach amháin sa rinn theas an mhórthír na Gréige. Tá sé ina chónaí i lochanna agus aibhneacha a sníonn go mall, agus a bheith “compordach” ina scoileanna móra. Sceithean sé thart ar Aibreán-Meitheamh i measc plandaí faoin uisce ins an uisce éadomhain. Cothaíonn sé ar crústaigh bheag, ar larbhaí agus pupaí na feithidí, agus ar ábhar plandaí. Tá an chuid is mó de na bia a ghlacadh ar an dromchla nó in aice le dromchla an usine. Níl an t-iasc le fáil de ghnáth san uisce domhain. Níl eolas go leor againn maidir le bitheolaíocht an speicis seo. Tá sé tábhachtach go háitiúil, chun iascairí agus cuideachtaí tráchtála araon.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Scardinius&oldid=801216 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 93fc1181022756ce709f0e5297b846d1 Q308702 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Drúchtín ballachIs moileasc é an drúchtín ballach. Ball d'aicme na gastropoda atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an cat ruabhallach. Mamach atá ann.
Liza an t-ainm atá ar ghéineas amháin, i measc seacht géineas déag, ina bhfuil timpeall ochtó speiceas d'iasc ga-eiteach na fine Mugilidae (nó na Milléid).
Tá 24 speiceas sa ghéineas Liza.
Liza an t-ainm atá ar ghéineas amháin, i measc seacht géineas déag, ina bhfuil timpeall ochtó speiceas d'iasc ga-eiteach na fine Mugilidae (nó na Milléid).
Tá 24 speiceas sa ghéineas Liza.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Liza_(g%C3%A9ineas)&oldid=665199 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ae02bbe4e99fe946f772336c966a43a0 Q310457 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AcinetobacterIs géineas de bhaictéir Gram-diúltach é Acinetobacter a bhaineann le na Gáma-phróitéabhaictéir. Bíonn speicis an Acinetobacter éagluaisteach agus ocsaíodáis-diúltach, agus tarlaíonn siad i mbeirteanna faoi fhormhéadú.
Is orgánaigh ithreacha tábhachtacha iad, agus cuireann siad le mianrú comhdhúile aramatacha, mar shampla. Is príomh-fhoinse ionfhabhtaithe na n-othar é Acinetobacter san ospidéal, go háirithe an speiceas Acinetobacter baumannii.
Gné de chruinnphéist sheadánach a fhaightear in óstaigh veirteabraigh, muca is daoine go háirithe. De ghnáth bíonn roinnt i láthair sa stéig bheag, agus na gnéis scartha ó chéile. An baineannach suas le 250 mm ar fhad. Na huibheacha frithsheasmhach, go minic tarchurtha in aoileach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crústach é an giúrann scrogallach Is baill d'fhine na Pollicipedidae iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an fulmaire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fíniúin shionnachúil a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Conach mór oíche, le réise sciathán 12 cm. Na sciatháin thosaigh dorcha le marcanna buí, na sciatháin chúil ócar/buí le bandaí dubha. An tóracs dubh le marcanna cosúil le blaoscanna buí. Itheann sé mil is súlach a úscann as crainn. Itheann an larbha plandaí agus pupaíonn ar an talamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Speiceas cuil torthaí scothdhonnbhuí, de réir cineáil, le súile dearga. Beireann sí na huibheacha gar do thorthaí coipthe, agus itheann na larbhaí iad seo. Timpeall 2,600 speiceas ann, cuid acu ina lotnaidí suntasacha ar thorthaí. Thar na blianta rinneadh dianstaidéar ar struchtúr a gcrómasóm is a ngéinitic, agus foghlaimíodh an-chuid mar gheall ar an ngéinitic go ginearálta ón saothar seo.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an gheabhróg rósach Is baill d'fhine na Laridae iad.
Is éan é an cúcabarra Is baill d'fhine na Alcedinidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ialtóg mhucshrónach Kitti. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an bilbí mór. Mamach atá ann.
Is cineál éin é an Piasún Cír (Catreus wallichii), an t-aon bhall den ghéineas Catreus atá san fhine Phasiandiae. Is speiceas i mbaol báis é an t-éan seo. Tháinig an t-ainm Catreus ón nGréigis a chiallaíos “éan mar phéacóg” agus tháinig wallichii, an chuid eile den ainm déthéarmach, as ainm an luibheolaí Ollannaigh Nathaniel Wallich. Mar gheall ar an ainm sa Ghaeilge cír, is ón ainm onamataipéach ar an bpiasún sa Neipealais kahir / chirir é.
Níl ach démhorphacht ghnéis an-bheag sa chineál piasúin seo, dá bharr sin níl gotha fisiceach an choiligh agus na circe rófhada óna chéile. Piasún pléineáilte atá sa phiasún cír—ní cluimhreach ildathach atá orthu mar a bhíos ar chuid mhór de na piasúin eile. Go formhór, is iad liath agus donnbhuí agus fionndonn dathanna a gcuid cleití, atá stríoctha le dubh agus donn freisin. Is dócha go bhfeidhmíonn na dathanna seo mar dhuaithníocht. Tá eireaball fada tanaí de 18 cleite acu, an-chosúil le heireaball an phiasúin chomónta (ón tSín) atá le fáil in Éirinn, áiteanna eile san Eoraip, agus i Meiriceá Thuaidh (meascán d’fhospeicis de Phasianus colchicus atá iontu seo). Ar éadan an choiligh tá sprochaillí dearga agus tá círín fada cleiteach suntasach ar an gcoileach agus ceann níos lú ar mhullach na circe. Tá siad ar cóimhéid, nó beagán níos mó, ná an piasún comónta.
An ghnáthóg dhúchais ina gcónaíonn an piasún cír ná scrobchríocha agus ardchríocha, coillte agus móinéir, in iarthar Shléibhte na Himiléithe—san India, sa Neipeal, sa Chaismír, agus sa Phacastáin—idir 4,000 agus 10,000 troigh. Is fearr leo learga cnoic géara féarmhara le crainn scaipthe sa timpeallacht agus le féar ard ann. Ar an drochuair, níl na piasúin seo an-choitianta inniu san fhiántas. Is dócha nach bhfuil piasún cír ar bith fágtha sa Phacastáin anois. Bhí siad ainmnithe mar speicis i mbaol, agus anois tá an speiceas liostaithe mar “bhagartha” ar IUCN Red List of Threatened Species. Is ródhócha nach raibh siad an-líonmhar riamh, de bhrí go bhfuil siad scaipthe sna sléibhte i raon gnáthaithe beag cúng. Sa lá atá inniu ann, le scrios a ngnáthóige agus leis an bhfiagaíocht, tá siad i mbaol báis.
Mar bhia, itheann siad fásra den chuid is mó, ag tochailt lena ngob—cosúil leis na monáil (Lophophorus) agus leis na piasúin chluasacha (Crossoptilon) i gcóimheas le piasúin eile. Itheann siad duilleoga beaga, fréamhacha, caora, síolta agus uaireanta cruimheanna éagsúla, froganna agus luchóga freisin. Cónaíonn na piasúin seo sa timpeallacht chéanna leis an monál Himiléach agus an piasún coclas (Pucrasia macrolopha; Béarla Koklass), ach amháin go mbíonn na piasúin chír ina gcónaí in áiteanna nach bhfuil an mhuine chomh tiubh sin ann. Is iad na sionnaigh agus na hiolair na creachadóirí is coitianta a chreachas orthu san fhiántas.
Éin aonchéileacha atá iontu agus bíonn siad réasúnta tréadúil, ina gcónaí i scuainí beaga go dtí séasúr an ghoir gan a bheith ag troid mar gheall ar theorainneacha críche. Glaonn an dá chineál, ach an coileach go háirithe. Glaoch ard láidir casta atá acu. Glaonn an coileach lena ghob thuas sa spéir, mar a dhéanas na piasúin chluasacha, agus tosaíonn sé le “a series of harsh grating notes in rapid succession, which rise to a crescendo of very high pitched disyllabic whistles” (de réir Wayre 1969, A Guide to the Pheasants of the World). Mar gheall ar an taispeántas taobhach a dhéanas na coiligh chun na cearca a mhealladh, tá sé cosúil leis na gothaí a chuireas na piasúin chomónta orthu féin. Leathann sé an t-eireaball agus claonann sé i dtreo na circe piasúin é. Ní dhéanann an piasún cír “wing-whirring” mar a dhéanas go leor piasún eile.
Beireann an ceann baineann thart faoi dheich n-ubh i nead ag bun carraige nó cnoic i measc féar nó tom in aice leis an gcoill. Bíonn sí ag déanamh goir ar na huibheacha ar feadh sé lá ar fhichid. Nuair a thagas na héin bheaga as an ubh, tugann an coileach cúnamh don chearc agus cosnaíonn an bheirt acu na piasúin bheaga ó bhaol.
Is cineál éin é an Piasún Cír (Catreus wallichii), an t-aon bhall den ghéineas Catreus atá san fhine Phasiandiae. Is speiceas i mbaol báis é an t-éan seo. Tháinig an t-ainm Catreus ón nGréigis a chiallaíos “éan mar phéacóg” agus tháinig wallichii, an chuid eile den ainm déthéarmach, as ainm an luibheolaí Ollannaigh Nathaniel Wallich. Mar gheall ar an ainm sa Ghaeilge cír, is ón ainm onamataipéach ar an bpiasún sa Neipealais kahir / chirir é.
Níl ach démhorphacht ghnéis an-bheag sa chineál piasúin seo, dá bharr sin níl gotha fisiceach an choiligh agus na circe rófhada óna chéile. Piasún pléineáilte atá sa phiasún cír—ní cluimhreach ildathach atá orthu mar a bhíos ar chuid mhór de na piasúin eile. Go formhór, is iad liath agus donnbhuí agus fionndonn dathanna a gcuid cleití, atá stríoctha le dubh agus donn freisin. Is dócha go bhfeidhmíonn na dathanna seo mar dhuaithníocht. Tá eireaball fada tanaí de 18 cleite acu, an-chosúil le heireaball an phiasúin chomónta (ón tSín) atá le fáil in Éirinn, áiteanna eile san Eoraip, agus i Meiriceá Thuaidh (meascán d’fhospeicis de Phasianus colchicus atá iontu seo). Ar éadan an choiligh tá sprochaillí dearga agus tá círín fada cleiteach suntasach ar an gcoileach agus ceann níos lú ar mhullach na circe. Tá siad ar cóimhéid, nó beagán níos mó, ná an piasún comónta.
Cearc ag Zú Kyoto, An tSeapáinAn ghnáthóg dhúchais ina gcónaíonn an piasún cír ná scrobchríocha agus ardchríocha, coillte agus móinéir, in iarthar Shléibhte na Himiléithe—san India, sa Neipeal, sa Chaismír, agus sa Phacastáin—idir 4,000 agus 10,000 troigh. Is fearr leo learga cnoic géara féarmhara le crainn scaipthe sa timpeallacht agus le féar ard ann. Ar an drochuair, níl na piasúin seo an-choitianta inniu san fhiántas. Is dócha nach bhfuil piasún cír ar bith fágtha sa Phacastáin anois. Bhí siad ainmnithe mar speicis i mbaol, agus anois tá an speiceas liostaithe mar “bhagartha” ar IUCN Red List of Threatened Species. Is ródhócha nach raibh siad an-líonmhar riamh, de bhrí go bhfuil siad scaipthe sna sléibhte i raon gnáthaithe beag cúng. Sa lá atá inniu ann, le scrios a ngnáthóige agus leis an bhfiagaíocht, tá siad i mbaol báis.
Mar bhia, itheann siad fásra den chuid is mó, ag tochailt lena ngob—cosúil leis na monáil (Lophophorus) agus leis na piasúin chluasacha (Crossoptilon) i gcóimheas le piasúin eile. Itheann siad duilleoga beaga, fréamhacha, caora, síolta agus uaireanta cruimheanna éagsúla, froganna agus luchóga freisin. Cónaíonn na piasúin seo sa timpeallacht chéanna leis an monál Himiléach agus an piasún coclas (Pucrasia macrolopha; Béarla Koklass), ach amháin go mbíonn na piasúin chír ina gcónaí in áiteanna nach bhfuil an mhuine chomh tiubh sin ann. Is iad na sionnaigh agus na hiolair na creachadóirí is coitianta a chreachas orthu san fhiántas.
Éin aonchéileacha atá iontu agus bíonn siad réasúnta tréadúil, ina gcónaí i scuainí beaga go dtí séasúr an ghoir gan a bheith ag troid mar gheall ar theorainneacha críche. Glaonn an dá chineál, ach an coileach go háirithe. Glaoch ard láidir casta atá acu. Glaonn an coileach lena ghob thuas sa spéir, mar a dhéanas na piasúin chluasacha, agus tosaíonn sé le “a series of harsh grating notes in rapid succession, which rise to a crescendo of very high pitched disyllabic whistles” (de réir Wayre 1969, A Guide to the Pheasants of the World). Mar gheall ar an taispeántas taobhach a dhéanas na coiligh chun na cearca a mhealladh, tá sé cosúil leis na gothaí a chuireas na piasúin chomónta orthu féin. Leathann sé an t-eireaball agus claonann sé i dtreo na circe piasúin é. Ní dhéanann an piasún cír “wing-whirring” mar a dhéanas go leor piasún eile.
Beireann an ceann baineann thart faoi dheich n-ubh i nead ag bun carraige nó cnoic i measc féar nó tom in aice leis an gcoill. Bíonn sí ag déanamh goir ar na huibheacha ar feadh sé lá ar fhichid. Nuair a thagas na héin bheaga as an ubh, tugann an coileach cúnamh don chearc agus cosnaíonn an bheirt acu na piasúin bheaga ó bhaol.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pias%C3%BAn_C%C3%ADr&oldid=698277 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ef6be92e13f59c70921fcbdeaf64f7d1 Q386949 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Mionghé AfracachIs éan í an mionghé Afracach. Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is ainmhí í an ghasail ghainimh. Mamach atá ann.
Ulchabhán beag atá dúchasach do Mheiriceá ó iardheisceart Cheanada síos go Tierra del Fuego. Áitríonn sé réigiúin leathfhásúla, ag maireachtáil i bpoill a fhágann marmait machaire nó mamaigh eile. Itheann sé feithidí móra is veirteabraigh bheaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ciaróg fhadaithe, ar dhath dorcha nó miotalach, le cumhdaigh ghearra bharrscoite sciathán de ghnáth. Foghlach ar fheithidí eile den chuid is mó, agus itheann cuid acu spóir fungas. An-choiteann i ndramhaíl duilleog is gnáthóga fliucha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál mór crann is tom fíorghlas, dúchasach do na trópaicí sa Seandomhan. Cosúil le pailmeacha amuigh. Na stoic tacaithe le fréamhacha aerga, na duilleoga saigheadchruthach, na bláthanna beag i spáideog cosanta le spáidín mórthimpeall uirthi. Tá an toradh anannchruthach stáirseach agus, i ngnéithe áirithe, inite mar thoradh aráin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an snáthadán. Ball d'fhine na Tipulidae atá ann. I nGaeilge na hAlban, deirtear breabadadair nó snàthad an duine mhairbh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an fia corraigh.
Ainmhí is ea an fia eanaigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an meacaic leonearrach. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an fia Baictriach.
Is ainmhí í an ialtóg Natúisias. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an valbaí sporearrach spéaclach.
Is feithid í an bhéchuil earrghorm.
Iasc beag muirí a fhaightear ar fud an Domhain i ngnáthóga carraigeacha cois cladaigh i bhfarraigí trópaicacha is measartha. An ceann triantánach, an cholainn mín leata ar an taobh thíos le teasc mhór suite, déanta as na heití peilbheacha, a úsáideann sé chun greamú le carraigeacha. Cuimsíonn sé an súmaire Cornach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Coiréal bog a dhéanann coilíneachtaí ingeareacha géagacha suas le 20 cm ar airde. Polaipí neadaithe i gcorp atá lán de spící caola cailcreacha (spícíní). Agus na polaipí tarraingthe siar, bíonn géaga na coilíneachta cosúil le méara daonna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí í an ialtóg Brandt (Myotis brandtii). Mamach atá ann. Thig leo maireachtáil go ceann 41 bliain ar a laghad. Tá siad dúchasach sa chuid is mó den Eoraip, i gcuid mhaith den tSibéir agus in áiteanna scaipthe eile san Áise, mar shampla tuaisceart na Seapáine.
Ainmhí is ea an cat crainn Nilgiri.
Is ainmhí é an mongús liath Indiach (Herpestes edwardsi). Mamach atá ann. Maireann sé ar fud fhoroinn na hIndia, ní faide ó chónaí daoine go minic. Faightear é in áiteanna san Áise Thiar freisin. Itheann sé ainimhithe beaga eile, uibheacha agus a leithéid.
Damh-antalóp atá gaolmhar leis an toipí. Dath donn éadrom uirthi.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Moileasc suite débhlaoscach le dhá bhlaosc chosúla (comhlaí), a bhíonn traipéasóideach de ghnáth. Na cinn fhásta, de réir cineáil, ceangailte le dromchla foshraithe le filiméid righne (snáithí bisis). Timpeall 250 speiceas ar eolas, an chuid is mó ina speicis mara.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cág cosdearg. Is baill d'ord na Passeriformes iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an fritileán fraoigh. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Ball ornáideach de chineál mór plandaí bliantúla agus ilbhliantúla atá dúchasach don Eoraip, don Áise, do Mheiriceá Thuaidh agus do chodanna den Afraic. Na gais sa chineál uisciúil agus trédhearcach, na duilleoga ailtéarnach nó urchomhaireach, ubhchruthach agus fiaclach, agus na bláthanna ag crochadh go cothrománach ó ghas tanaí le cúig phiotal atá dioscach le spor tanaí cuartha nó déliopach le píobán i bhfoirm thonnadóra agus spor. Borann an chailís go mbíonn cosúil le bolgán leis na caora torthaithe inti go dtí go bpléacsann go sochloiste chun na síolta a scaipeadh. Samplaí eile den chineál is ea an balsam gáirdín, an balsaimín buí, an balsaimín flannbhuí agus lus na pléisce.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an gé ghormeiteach Aibisíneach. Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is planda é an feochadán corraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an cúlarán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom duillsilteach a chuireann meatháin amach ó chinn na ngéag stuach is síos le fréamhú. Dúchasach d'oirdheisceart na hEorpa agus oirthear na hÁise. Na duilleoga ubhchruthach fiaclach urchomhaireach. Na bláthanna buí le 4 pheiteal leata i gcrobhaingí a thagann amach roimh na duilleoga ar adhmad ón mbliain roimhe sin. Ainmnithe as an ngarraíodóir Albanach William Forsythe (1737-1804). Fástar mar mhaisiúchán é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an leamhan tíograch garraí. Ball d'fhine na Erebidae atá ann.
Iasc muirí le colainn chaol, roinnte i dteascáin. An béal beag, le soc feadánach is eití fíneálta. Iompraíonn an fireannach na huibheacha, cuid acu i bpúitse goir ar leith. Suas le 60 cm ar fhad, ach níos giorra de ghnáth. Itheann sé planctón is larbhaí iasc.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an Ialtóg ghiobach Airméanach. Mamach atá ann.
Ainm a úsáidtear ar dhá ionfhabhtú víreasacha an-tógálacha i measc muc: ionfhabhtú na stéigeacha, a dtugtar calar na muc air, agus ionfhabhtú na scamhóg, a dtugtar plá na muc air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an geanón Dhiána. Mamach atá ann.
Laghairt neamhghnéasach Astrálach is ea an laghairt fhéasógach. Grúpaí spíonta móra taobh thiar den dá chluas, cuid mhaith spíonta beaga ar fud na colainne. Púitse domhain sa scornach is féidir a shéideadh suas mar léiriú bagrach, agus is uaidh seo a thagann a hainm.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an dícear gorm. Mamach atá ann.
Is artrapód é an portán dearg.
Is éan é an ceolaire fraoigh Is baill d'fhine na Sylviidae iad.
Is feithid í an donnóg fhéir. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is éan í an ghé impireach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Foríocht de chuid na bhFungas is ea Dikarya, ar cuid de na fílim Ascomycota agus Basidiomycota, dís gur féidir leo dicaróin a tháirgeadh. Is féidir leo bheith snáithíneach nó aoncheallach, ach bíonn siad i gcónaí gan lascnaidí.
Is Dikarya iad an chuid is mó de na "hArd-Fungais", ach tá a lán speiceas anamorfach a bheadh rangaithe tráth mar chaonaigh san litríocht stairiúil.
Is éan í an ghé luaithcheannach. Is baill d'fhine na Anatidae í.
Feithid bheag le srón chónchruthach a itheann sreabháin as colainneacha artrapód beag. Go minic, ceileann na staideanna neamhaibí iad féin le bruscar is dramhaíl. Súnn cuid acu fuil veirteabrach, agus bíonn siad tábhachtach ó thaobh sláinte mar go scaipeann siad galar Chagas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an fia Barbarach.
Is ainmhí í an ialtóg fhadchluasach Bhalcánach (Plecotus kolombatovici). Mamach atá ann.
Is ainmhí é an mionphasam sléibhe (Burramys parvus). Mamach atá ann, sort pasaim ar mhéid lucha. Is é an t-aon speiceas é sa ghéineas Burramys. Thángthas ar chnámha an mhionphasam sléibhe sna 1890idí ach ní fhacthas ceann beo go dtí an bhliain 1966. Tá an speiceas i mbaol.
Cineál ulchabháin le 40 speiceas, an-choitianta, dúchasach don Seandomhan. Áitríonn sé coillearnach nó talamh oscailte thirim, agus itheann feithidí is uaireanta éin bheaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an lionsang bandach. Mamach atá ann.
Pléiseasár cumasach ó na farraigí Méiseasócha. An muineál gearr is an ceann an-mhór. Foghlach ar ainmhithe móra uisciúla.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an rón fionnaidh Oileáin Juan Fernandez.
Is ainmhí é an moncaí uallach Guatamalach. Mamach atá ann.
Is éan í an luachairín. Is baill d'fhine na Emberizidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de chuid na fine Calliphoridae is ea Chrysomya albiceps (Gaeilge:carrchuil). Tá sé an-tábhachtach leis i gnóthaí leighis agus sláintíochta , bainteach le miasis san Afraic agus i Meiriceá, cé go n-imríonn sé ról níos suntasaí mar chreachadóir larbhaí dipteracha.[1]
Speiceas de chuid na fine Calliphoridae is ea Chrysomya albiceps (Gaeilge:carrchuil). Tá sé an-tábhachtach leis i gnóthaí leighis agus sláintíochta , bainteach le miasis san Afraic agus i Meiriceá, cé go n-imríonn sé ról níos suntasaí mar chreachadóir larbhaí dipteracha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Chrysomya_albiceps&oldid=860695 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid dc9368b58fbac3c765f147f6aae70992 Q876500 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Goraille ísealchrícheIs ainmhí é an goraille ísealchríche. Mamach atá ann.
Is planda í an fhinidí na muc.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an léimneoir mór. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is éard is péarsla (nó péirseog) ann ná cuileog bheag fholláin. Is fho-fhine den ord Diptera is den fhine Oestridae (boiteoga i nGaeilge) iad na péirseoga (Hypoderminae i Laidin).
Bíonn an larbha mar sheadán faoi chraiceann mamaigh, cothaithe ag úscthaí ó na fíocháin. Cúis le hait faoin gcraiceann (péarslaí). Gnéithe ar leith ina bplánna ar ainmhithe baile. Tugtar damhdhaol ar larbha na péirseoige.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an coireán mara.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an moncaí uallach Oileán Coiba (Alouatta coibensis). Mamach agus moncaí atá ann. Maireann sé i bPanama.
Is fine bheag iad na Kneriidae, d'éisc fionnuisce san ord Gonorynchiformes, atá dúchasach don Afraic.
Tá cónaí orthu de ghnáth i mearshruthanna ardchríocha, agus bíonn na héisc seo beag, ní níos mó ná 15 ceintiméadar (5.9 orlach) ar fhad. Go gnéasach, bíonn roinnt speiceas démhorfach ,le róiséad ar gheolbhaigh na bhfireannach aosach a bhíonn in easnamh sna baineannaigh. Tá speicis eile neoitineach, ag coinneáil gnéithe larbhacha agus iad fásta.
Tá thart ar tríocha speiceas i gceithre ghenera:
An fhine Kneriidae
Is fine bheag iad na Kneriidae, d'éisc fionnuisce san ord Gonorynchiformes, atá dúchasach don Afraic.
Tá cónaí orthu de ghnáth i mearshruthanna ardchríocha, agus bíonn na héisc seo beag, ní níos mó ná 15 ceintiméadar (5.9 orlach) ar fhad. Go gnéasach, bíonn roinnt speiceas démhorfach ,le róiséad ar gheolbhaigh na bhfireannach aosach a bhíonn in easnamh sna baineannaigh. Tá speicis eile neoitineach, ag coinneáil gnéithe larbhacha agus iad fásta.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Kneriidae&oldid=702804 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 9205c123c776d8627dbdf608aa0a0896 Q1006681 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Feadlacha ghobdheargIs éan í an Feadlacha ghobdhearg Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is feithid é an seangán buí féir. Ball d'fhine na Formicidae atá ann.
Is phaeophyceae é an leathach. Stamh a deirtear i nGaeilge na hAlban.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an bhánóg choille. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is planda í an luibh na seacht ngábh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda folláin débhliantiúil nó ilbhliantúil a fhásann suas le 1.5 m ar airde, dúchasach don Eoraip is iarthar na hÁise, bíodh is gur tugadh isteach é in an-chuid réigiún ar fud an Domhain. Na duilleoga le liopaí fiaclacha neamhrialta. An-chuid ceannbhláthanna, suas le 2.5 cm ar leithead, geal buí órga, rud beag cosúil le nóinín, i gcrobhaingí barrleata. Nimhiúil do stoc feirme má itear méid mór de, ach ar an dea-uair, seachnaíonn beithígh é is iad ag iníor.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an féar boirne (Sesleria caerulea). Is féar ilbhliantúil é san fhine úd Poaceae. Tá sé dúchasach don Eoraip.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda cúplach bliantúil nó ilbhliantúil, dúchasach do na trópaicí i Meiriceá Theas. 3 dhuilleoigín ar na duilleoga. Na pisbhláthanna bán nó scothbhuí i gcrobhaingí fada ag teacht amach as ascaillí na nduilleog. Na cochaill suas le 12.5 cm ar fhad, dronuilleogach le 2-4 shíol leata scothbhán i ngach ceann. Tugtar pónaire lima uirthi freisin. Saothraítear go forleathan sna trópaicí is na fothrópaicí í ar son na síolta inite (na pónairí). Tá saghsanna saothraithe le síolta dearga, donna, corcra is dubha coitianta go leor.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is cuiteog í an Péist phéacóige.
Is clade de Gastrapód Aigéan é Hypsogastropoda, laistigh de clade Caenogastropoda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is clade de Gastrapód Aigéan é Hypsogastropoda, laistigh de clade Caenogastropoda.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Hypsogastropoda&oldid=697402 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0223aa52122cd9c928560da26ecd7af7 Q1270124 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ulchabhán scopach SokokeIs éan é an ulchabhán scopach Sokoke Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Ball de ghné mhór plandaí a chuimsíonn na toim, agus roinnt bheag cineálacha dreapairí adhmadacha le gais fhéithleannacha, duillsilteach nó síorghlas. Dúchasach don leathsféar thuaidh, agus fástar go forleathan mar mhaisiúchán í. Na duilleoga urchomhaireach, baill an phéire nasctha timpeall ar an ngas go minic. Na bláthanna déliopach, go minic cumhra, in ascaillí na mbláthanna. Na caora dearg, gorm nó dubh. Pailníonn leamhain an fheithleog choitianta (an féithleann) is iad ag eitilt istoíche, agus táirgeann sí seo boladh cumhra san oíche.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann hibrideach idiraicmeach idir fíorchúfróg is cúfróg bhréige, a saothraíodh ar dtús i 1888. Braitheann a chruth ar an speiceas den dá cheann a bhíonn ina thuismitheoir baineann, ach bíonn siad colúnach i gcónaí, crua bríomhar. Bíonn na clóin le duilliúr liath nó glas níos coitinne ná na clóin eile. Úsáidtear go minic í chun fál a fhás go tapa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas de shé speiceas is ea Crescentia. Is crann síorghlas é a fhásann 12 m ar airde, dúchasach do Mheiriceá trópaiceach. Na duilleoga lansa-chruthacha i gcrobhaingí, na bláthanna clogchruthacha iompartha go díreach ar an stoc is na géaga. Caor adhmadach an toradh, 30 cm ar fhad nó níos mó, fleasc-chruthach, a úsáidtear mar shoitheach.
Is é an laíon torthaí a úsáidtear go traidisiúnta le haghaidh fadhbanna riospráide. Is féidir an bhlaosc chrua a úsáid i gcomhair gabhdán, scúp, cupán srl.
Géineas de shé speiceas is ea Crescentia. Is crann síorghlas é a fhásann 12 m ar airde, dúchasach do Mheiriceá trópaiceach. Na duilleoga lansa-chruthacha i gcrobhaingí, na bláthanna clogchruthacha iompartha go díreach ar an stoc is na géaga. Caor adhmadach an toradh, 30 cm ar fhad nó níos mó, fleasc-chruthach, a úsáidtear mar shoitheach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Crescentia&oldid=795287 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0d2193fe5b4a9ea31ad4c40db9041f11 Q1339103 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Coireán caonaighIs planda é an coireán caonaigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann é an leamhán gallda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tá fíleam faoi leith tugtha don speiceas baictéarach Chrysiogenes arsenatis, glaoite Chrysiogenetes. Tá idir stíl bheatha agus bhithcheimic shainiúil aige. In ionad gnáth riospráid aeróbach a dhéanamh bíonn riospráid le arsanáit, sé sin arsanaic an-ocsaídithe, ar siúl aige.
Baintear úsáid as aicéatáit mar an deontóir leictreon. De gnáth bíonn arsanaic tocsaineach agus dá bhrí sin bagrach don bheatha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an bochar. Is baill d'fhine na Labridae iad.
Ainmhí is ea an pasam.
Is éan é an reathaí an bhóthair. Is baill d'fhine na Cuculidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc mór abhann is locha, gaolta leis an sandar. Faightear í in oirthear Mheiriceá Thuaidh. Suas le 90 cm ar fhad. Itheann sí éisc bheaga is crústaigh den chuid is mó. Iasc maith le n-ithe agus chun spóirt.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an fionnas fáil.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an blonagán dearg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feamainn í an mhíoránach. Feamainn-dubh a deirtear i nGaeilge na hAlban.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an míol seile cuaiche léana (Philaenus spumarius).
Is planda é an mínscoth mhór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an compar Rúiseach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Aeschynanthus | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
See text. |
Is feamainn í an ríseach (Himanthalia elongata). Is alga donn í a fhaightear in oirthuaisceart an Aigéin Atlantaigh agus sa Mhuir Thuaidh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus cúráin mín.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an fhríd scéithe alabhreac.
Is feithid í an fháinneog shléibhe. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg nochtphrompach thuama. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an babarúsa na Sulaivéise Thuaidh. Mamach atá ann.
Crústach beag a thochlaíonn in adhmad, i gcabhlacha bád is adhmad eile faoin uisce, ag déanamh an-damáiste.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Damhán donn is ea Stiphidion facetum (an damhán uaimhe) agus stríoca dubha ar a fhad air.
Tá sé le fáil i bpoill éadomhaine, i ngága i mbruacha, in adhmad lofa agus faoi rúsc, agus is deacair an bealach isteach a aimsiú.
Déanann sé líon atá measartha righin.
Eolas ar an damhán uaimhe ó Mhúsaem na hAstráile
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Damhán donn is ea Stiphidion facetum (an damhán uaimhe) agus stríoca dubha ar a fhad air.
Tá sé le fáil i bpoill éadomhaine, i ngága i mbruacha, in adhmad lofa agus faoi rúsc, agus is deacair an bealach isteach a aimsiú.
Déanann sé líon atá measartha righin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Stiphidion_facetum&oldid=699043 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid c5f349b6a146ab1512ae1db41c47d06c Q2103330 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cloicheán coiteannIs artrapód é an cloicheán coiteann.
Dhá shaghas gealóige: an gleoisín cúldearg coiteann (le foshaghsanna: an gleoisín cúldearg mineach, an gleoisín cúldearg beag, gleoisín cúldearg na Graonlainne), agus an gleoisín cúldearg artach nó gluaisín cúldearg Hornemann. Dúchasach don leathsféar thuaidh, ach tugadh isteach sa Nua-Shéalainn iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leathadh amach íomhá fótagrafaí de fhrithne gheal, de bhrí go scaiptear an solas san eibleacht agus go bhfrithchaitear é ag cúldhromchla an bhuin. I scannáin áirithe, cuirtear brat tanaí dubh frithluanaithe ar an dromchla sin chun an iarmhairt a laghdú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc í an scuid ghearreiteach na hAirgintíne. Ball d'ord na Teuthida atá inti.
Is ainmhí é an babarúsa Malenge (Babyrousa togeanensis). Mamach atá ann, san fhine Suidae, agus mar sin is cineál muice é. Tá sé dúchasach do na hOileáin Togian san Indinéis gar don oileán mór Sulawesi, mar a bhfuil speiceas eile de bhabarúsa (Babyrousa babyrussa) atá gaol chomh gearr aige le b. Malenga gur glacadh mar aon speiceas amháin iad. Tá an babarúsa Malenge beagán níos mó. Rinne Sody cur síos air den chéad uair sa bhliain 1949.
Leamhan beag liathdhonn. Itheann na larbhaí ábhar orgánach triomaithe, olann is fionnadh ina measc. Is féidir leis a bheith ina lotnaid tí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an hamstar Síneach. Mamach atá ann.
Is smugairle róin é an smugairle leonmhongach. Ball d'ord na Rhizostomae atá inti.
Is planda é an boglas spáinneach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc í fionnóg. Is í Breac an ainm a chuirtear uirthi i nGaeilge na hAlban.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc fionnuisce trópaiceach é lakoi Aspidoras a bhaineann le fo-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae . Shíolraigh sé ó uiscí intíre Mheiriceá Theas, agus tá sé le fáil in abhantrach uachtarach na Paraná sa Bhrasaíl .
Fásfaidh an t-iasc suas le 4.0 cheintiméadar ar fad. Itheann sé péisteanna, crústaigh bheantacha, feithidí agus ábhar plandúil. Leagann sé uibheacha i bhfásra dlúth agus ní chosnaíonn na haosaigh na huibheacha.
Is iasc fionnuisce trópaiceach é lakoi Aspidoras a bhaineann le fo-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae . Shíolraigh sé ó uiscí intíre Mheiriceá Theas, agus tá sé le fáil in abhantrach uachtarach na Paraná sa Bhrasaíl .
Fásfaidh an t-iasc suas le 4.0 cheintiméadar ar fad. Itheann sé péisteanna, crústaigh bheantacha, feithidí agus ábhar plandúil. Leagann sé uibheacha i bhfásra dlúth agus ní chosnaíonn na haosaigh na huibheacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aspidoras_lakoi&oldid=947209 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid c5e667bcd329b15aee67459c0c8d673c Q3480264 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Feisciú beobhreitheachIs planda é an feisciú beobhreitheach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an buachalán Pheadair.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard ata i gceist le scriúphéist na céim larbhach chuileoige a fhaightear i Meiriceá Thuaidh is Theas. Seadánach ar fhíocháin mamach, daoine san áireamh. Tochlaíonn sí cuas sa chraiceann agus itheann fíochán beo is marbh. Is féidir léi damáiste suntasach a dhéanamh, a bheith ina trúig bháis don ainmhí, fiú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann nó tom duillsilteach leathach atá dúchasach don Eoraip. Na duilleoga ubhchruthach, beagán liopach nó fiaclach, a thaobh íochtarach bán lomrach. Na bláthanna bán ina gcrobhaingí, na caora dearg. Baintear feidhm as saghsanna saorga, saothraithe le caora bánbhreactha is craobhóga corcra, mar chrainn maisiú sráide.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas bodalaigh an-dathannach is ea ardeadoris cruenta, núdabrainciach doraideach, moileasc gastrapódach Muirí (Aigéan)A mara san bhfine Chromodorididae. [2] Tá a ainm díorthaithe ón bhfoirm baininscneach den fhocal Laidineach cruentus, rud a chiallaíonn "smálaithe le fuil", ag tagairt do na spotaí dearga ar a dhroim uachtair.[3] D'atreoraíodh chuig an ghéineas Ardeadoris ar bhonn fianaise ADN.[4]
Rinneadh cur síos ar an speiceas ó Oilean an gCoirneach nó Osprey Island, an Mhórsceir Bhacainneach , An Astráil, san Aigéan Ciúin Thiar trópaiceach. Taifeadadh é freisin sna hOileáin Fhilipíneacha, san Caolas Lembeh i dtuaisceart na Sulaivéise, Tíomór Thoir, agus sna hOileáin Sholamón. Ní an speiceas núdabrainciach seo coitianta. [5]
Tá corp bánlíomóide ag Ardeadoris cruenta le maintlínrufach línithe buí agus bán geal agus cos. Tá poncanna dearga i bpatrún ciorclach ar a dhroim in aice le himeall an mhaintlín. Tá a a dhá rhinofór agus geolbhach bánliomóide cosúil lena chorp, cé go bhfuil roinnt éagsúlachta dath ina measc. Sroicheann sé fad 50 mm ar a laghad. Tá dathú cosúil leis an bodalach Ardeadoris rubroannulata ag an speiceas seo, cé go bhfuil na poncanna dearga, a bhíonn ag Ardeadoris cruenta, in easnamh sa speiceas sin.
Speiceas bodalaigh an-dathannach is ea ardeadoris cruenta, núdabrainciach doraideach, moileasc gastrapódach Muirí (Aigéan)A mara san bhfine Chromodorididae. Tá a ainm díorthaithe ón bhfoirm baininscneach den fhocal Laidineach cruentus, rud a chiallaíonn "smálaithe le fuil", ag tagairt do na spotaí dearga ar a dhroim uachtair. D'atreoraíodh chuig an ghéineas Ardeadoris ar bhonn fianaise ADN.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ardeadoris_cruenta&oldid=947230 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 03d7484b67b9225c30eb457eb6bda230 Q4789276 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BriosclánPlanda ilbhliantúil dreapaire fréamhaithe atá dúchasach do na réigiúin mheasartha uile, beagnach. Na duilleoga sonrach cleiteach, clúdaithe go dlúth le ribí gruaige síodúla airgeadacha; na bláthanna le heipeachailís is cailís, cúigpheitealach buí. D'úsáidtí na fréamhacha stáirseacha mar bhia anallód.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de Champanula is ea Campanula angustiflora. Tá sí eindéimeach go California, áit a fhásann sí in ithreacha nathairíneach na gcnoc agus na sléibhte mórthimpeall ar Bhá San Francisco. Is bláth den speiceas chaparral é. Is é seo luibh ghruagach bhliantúil a tháirgeadh gas tanaí brainseach, suas go 20 ceintiméadar ar airde. Bíonn uigeacht righin ag na duilleoga agus cruth ubhach orthu comh maith. Bíonn tomhas idir 0.5 agus 1 ceintiméadar ar fad acu, le roinnt fiacla ar feadh a imill. Ta na bláth clogchruthach bánghorm nó bán agus díreach cúpla milliméadar ar fad. Capsúil ileasnach agus sféarúil is ea an toradh, .
Speiceas de Champanula is ea Campanula angustiflora. Tá sí eindéimeach go California, áit a fhásann sí in ithreacha nathairíneach na gcnoc agus na sléibhte mórthimpeall ar Bhá San Francisco. Is bláth den speiceas chaparral é. Is é seo luibh ghruagach bhliantúil a tháirgeadh gas tanaí brainseach, suas go 20 ceintiméadar ar airde. Bíonn uigeacht righin ag na duilleoga agus cruth ubhach orthu comh maith. Bíonn tomhas idir 0.5 agus 1 ceintiméadar ar fad acu, le roinnt fiacla ar feadh a imill. Ta na bláth clogchruthach bánghorm nó bán agus díreach cúpla milliméadar ar fad. Capsúil ileasnach agus sféarúil is ea an toradh, .
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Campanula_angustiflora&oldid=864508 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid cb0f8fb51b14f7c07d82311927e3faad Q6495741 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Roc (iasc)Grúpa leathan iasc loingeánach beag is mór, na sciataí ina measc, a mhaireann ar an ngrinneall. Cuid thosaigh na colainne leata go mór le heití uchtacha leathana, an béal agus oscailtí na ngiolbhach ar a thaobh íochtarach. De réir cineáil, an t-eireaball caol sorcóireach. Na heití droma is an t-eireaball an-bheag.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc í an scuid na Rinne. Ball d'ord na Teuthida atá inti.
Is éard is Cruithneacht Thimopheev (Triticum timopheevii, ar a dtugtar chomh maith Cruithneacht Zanduri) ann, ná cruithneacht theitreaplóideach ina bhfuil idir foirmeacha saothraithe agus fiáin ann. Tá an fhoirm chlóis teoranta d' iarthair na Seoirsia, cé gur féidir an fhoirm fhiáin (roimhe chatagóiriú mar T. araticum Jakubz.) a fháil ar fud oirdheisceart na Tuirce, thuaisceart na hIraice, iarthar na hIaráine agus na Traschugaise.
Creidtear gur éabhlóidigh cruithneacht Thimopheev ina n-aonar ó chineál níos coitianta Triticum turgidum , agus tuairiscítear go mbíonn hibridí idir T. timopheevii agus T. turgidum aimrid le "méid suntasach de neamhrialtachtaí crómasómacha sa mhéóis".
Daniel Zohary and Maria Hopf, Domestication of plants in the Old World, third edition (Oxford: Oxford University Press), pp. 58f.
Is éard is Cruithneacht Thimopheev (Triticum timopheevii, ar a dtugtar chomh maith Cruithneacht Zanduri) ann, ná cruithneacht theitreaplóideach ina bhfuil idir foirmeacha saothraithe agus fiáin ann. Tá an fhoirm chlóis teoranta d' iarthair na Seoirsia, cé gur féidir an fhoirm fhiáin (roimhe chatagóiriú mar T. araticum Jakubz.) a fháil ar fud oirdheisceart na Tuirce, thuaisceart na hIraice, iarthar na hIaráine agus na Traschugaise.
Creidtear gur éabhlóidigh cruithneacht Thimopheev ina n-aonar ó chineál níos coitianta Triticum turgidum , agus tuairiscítear go mbíonn hibridí idir T. timopheevii agus T. turgidum aimrid le "méid suntasach de neamhrialtachtaí crómasómacha sa mhéóis".
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Triticum_timopheevii&oldid=699357 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 34de30d355deb3e7d4d4874b834c2bac Q15546864 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cluasán fiaIs planda é an cluasán fia.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an fhéileacán gorm na cailce. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is artrapód é an mílechosach ceirtlíneach.
Cineál mimulus le bláthanna buí atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh, ó British Columbia go California. Shaothraítí é ar son bolaidh a bhain leis na ribí greamannacha ar fud an phlanda, ach cailleadh an t-airí seo agus níl aon bholadh ag an bplanda inniu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an ceolaire coille. Is baill d'fhine na Phylloscopidae iad.
Is éan é an siscín Is baill d'fhine na Fringillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an parúl tuaisceartach. Is baill d'fhine na Parulidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Feithid mhór, cosúil le cipín le colainn is cosa fada. Méadaítear a chosúlacht le cipín lena ghnás a bheith ag luascadh ó thaobh go taobh. Suas le 30 cm ar fhad. Itheann sé duilleoga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is mórghrúpa orgánach iad ainmhithe. Déantar aicmiú orthu sa ríocht Animalia. Tá heiteratrófacht, illcheallacht agus mothálacht dá dtimpeallacht mar thréithe bunúsacha ag an ngrúpa seo.
Tagann an focal " ainmhí" ón bhfocal Laidineach " animale", a thig ó anima, leis an gciall anáil nó anam. De réir an aicmithe eolaíoch, déantar na hainmhithe uile a chur i Ríocht. Tugtar daoine san áireamh leis na hainmhithe eile, ach i ngnáthchaint na ndaoine, déantar idirdhealú idir daoine agus na hainmhithe neamh-dhaonna.
Tá tréithe ar leith ag ainmhithe lena ndéantar iad a idirdhealú ó bheothaigh eile. I dtosach báire, is eocarótaigh iad; sé sinn le rá go mbíonn cealla casta acu. Le heisceacht amháin,(Myxozoa) is bheothaigh ilcheallacha iad. Déanann na dhá tréithe seo iad a hindhealadh ó bhaictéir agus tromlach na bprótaisteach. Freisin, tá siad uile heitreatrófach agus díleánn siad bia de gnáth i seoimrín inmhéanach, rud a indhealaíonn iad ó phlandaí agus algaí. Tá siad éagsúil ó na plandaí, algaí agus fungais mar ní bhíonn cillbhallaí acu. Tá gach ainmhí gluaisteach i gcéim éigin dá shaol.
Tá coirp tromlach na n-ainmhithe roinnte i bhfíocháin éagsúla, a bhfuil féin déanta suas de saghas ceall áirithe. Tá na néaróga mar fíocháin speisialta, a bhfuil le fáil i dtromlach na n-ainmhithe, a ligean dóibh mothálach cruinn is sách gasta dá dtimpeallacht a bheith acu go minic. Freisin, tá matáin le fáil ins na n-ainmhithe amháin. Freisin, mar go ndéanann tromlach na n-ainmhithe bia a dhíleá i seomrín inmheánach, is minic go mbíonn córas casta acu chun déileail leis an mbia seo.
Baineann ainmhithe úsáid as an atáirgeadh gnéasach agus an atáirgeadh neamhghnéasach, cé gur fíor-anamh an rud é nach bhfaightear an atáirgeadh gnéasach i ngrúpa ainmhithe, fiú más neamh-ghnách an nós é. Tá tréithe eisiach ag ainmhithe ó thaobh forbairt de. I mbeagnach gach ainmhí, bíonn céim bhlastúil ag an suth, rud atá ina saintréith bhitheolaíochta eisiach ag ainmhí. Freisin, de bharr struchtúr a gcealla, baineann siad úsáid as go leor gluaiseacht cille i rith a bhforbairt ó ceall singil go suth, go ainmhí forbaithe.
Ó thaobh iarsamí de, thagann na n-ainmhithe ar an bhfód i dtosach báire i gclocha ó a bhfuil níos mó ná 600 milliúin bliain d'aois. Rinneadh an deighilt idir na grúpaí móra d'ainmhithe thart ar 542 millúin bliain ó shin agus tá siad fós ag athrú go dtí an lá inniu. Ní fios go fóil cé chomh gasta a raibh an deighilt seo agus cén cúis a bhí leis. Ach anois, tá na míllúin saghasanna difrúla d'ainmhithe ann, le réimse fíor-leathan slite beatha is gháthoga acu. Is féidir a rá gur mar dheall ar na trí treithe athluaite, an mothálacht ceadaithe ag an gcóras néaróige, an gluaiseacht gasta ceadaithe ag na matáin agus an féidreacht chun mórchuid foinsí funnimhe difrúla a úsaid ceadaithe ag an ndíleá inmheánach go raibh an cumas ag na n-ainmhithe chun an éabhlóid a dhéanamh sa slí seo.
Is féidir níos mó ná tríocha fileam d'ainmhithe a aimsiú, ach tá mórchuid d'illgnéitheacht na n-ainmhithe le fáil i measc dornán beag de ghrúpaí móra. I measc na grúpaí seo tá Chordata, Arthropoda, Mollusca, Annelida agus Nematoda. Tá go leor d'éagsúlacht an ghrúpa le fáil lasmuigh de na grúpaí móra seo áfach.
Is iad seo na spúinsí mara, ainmhithe simplí gan aon eagraíocht casta, gan fíocháin agus gan siméadracht a mhaireann trí bhia a scagadh ón uisce.
Tá siméadracht ghathach agus eagraíocht bunaithe ar dhá chiseal d'fhíocháin mar chuid de na saintréithe is tábhachtaí den ghrúpa seo. Tá na smugairlí rón, na coiréalaigh agus na spíonáin mara mar bhaill den ghrúpa seo.
Tá siméadracht déthaobhach, eagraíocht bunaithe ar trí chiseal d'fhíocháin agus forbairt an anas ón gcéad oscailt sa suth mar chuid de na saintréithe is tábhachtaí den ghrúpa seo. Tá na cordaigh agus na eicínideirmigh (crosóg mhara agus a gaolta) mar bhaill den ghrúpa seo.
Tá siméadracht déthaobhach, eagraíocht bunaithe ar trí chiseal d'fhíocháin, forbairt an bhéal ón gcéad oscailt sa suth agus foladh craicin mar chuid de na saintréithe is tábhachtaí den ghrúpa seo. Tá Arthropoda agus Nematoda mar bhaill den ghrúpa seo.
Tá siméadracht déthaobhach, eagraíocht bunaithe ar trí chiseal d'fhíocháin agus forbairt an bhéal ón gcéad oscailt sa suth mar chuid de na saintréithe is tábhachtaí den ghrúpa seo. Tá Mollusca (seilide agus a gaolta) agus Annelida (na péist deighilte) mar bhaill den ghrúpa seo.
Tá ról suntasach ag ainmhithe i ngnáthóga éagsula mórthimpeall na cruinne.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is mórghrúpa orgánach iad ainmhithe. Déantar aicmiú orthu sa ríocht Animalia. Tá heiteratrófacht, illcheallacht agus mothálacht dá dtimpeallacht mar thréithe bunúsacha ag an ngrúpa seo.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ainmh%C3%AD&oldid=791241 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 977217cd71e59134d1c3e354a0004c27 Q745 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Sú talúnIs toradh í an tsú talún.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fíleam ainmhithe iad na hartrapóid (Phylum Arthropoda, ón nGréigis ἄρθρον arthron, "alt", agus ποδός podos, "troigh"). Tá eiseachnámharlach, deighilt, agus géagán gabhal acu. I measc na n-ainmhithe san fhíleam seo, tá feithidí, crústaigh, araicnidí, srl.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is Capsicum annuum na speiceas den ghéineas planda Capsicum atá ina phlanda nádúrtha i Meiriceá Thuaidh agus i dtuaisceart Mheiriceá Theas. Is é seo an speiceas is coitianta agus is forleithne saothraithe de chuid na cúig capsacam ceansaithe.
Cuimsíonn an speiceas raon leathan de chruthanna agus mhéideanna piobair, idir séimh agus te, ó phiobair cloigíneacha go piobair sillí. Shíolraigh na saothróga ón éanphiobar fiáin Meiriceánach a bhíonn ar fáil fós sna réigiúin níos teo de chuid críocha Mheiriceá.
San am atá caite ghlaoití ''C. frutescens'' ar fhoirmeacha adhmadach den speiceas seo, ach tá na gnéithe a úsáideadh chun idirdhealú a dhéanamh ar na foirmeacha sin ar fáil i go leor daonra de C. annuum agus níl aon speiceas de C. frutescens atá aitheanta go seasta.
Cé go ciallaíonn an ainm an speiceis annuum "bliantúil" (ón Laidin annus "bliain"), níl an planda bliantúil agus in éagmais siocáin an gheimhridh is féidir leis maireachtáil i gcomhair séasúr éagsúl agus agus fás ina thor mór ilbhliantúil.
Bíonn dath na mbáthanna singile neasbhán (uaireanta corcora) nuair a bhíonn an gas dlúth-chraobhach agus suas go 60 ceintiméadar ar airde. Bíonn na torthaí ina chaora a d'fhéadfadh a bheith glas, buí nó dearg nuair a bhíonn siad aibí. Cé gur féidir leis an speiceas glacadh le formhór na n-aeráid, tá C. annuum tháirgiúil go háirithe le fáil sna haeráidí te agus tirim.
Is éard is Capsicum annuum na speiceas den ghéineas planda Capsicum atá ina phlanda nádúrtha i Meiriceá Thuaidh agus i dtuaisceart Mheiriceá Theas. Is é seo an speiceas is coitianta agus is forleithne saothraithe de chuid na cúig capsacam ceansaithe.
Cuimsíonn an speiceas raon leathan de chruthanna agus mhéideanna piobair, idir séimh agus te, ó phiobair cloigíneacha go piobair sillí. Shíolraigh na saothróga ón éanphiobar fiáin Meiriceánach a bhíonn ar fáil fós sna réigiúin níos teo de chuid críocha Mheiriceá.
San am atá caite ghlaoití ''C. frutescens'' ar fhoirmeacha adhmadach den speiceas seo, ach tá na gnéithe a úsáideadh chun idirdhealú a dhéanamh ar na foirmeacha sin ar fáil i go leor daonra de C. annuum agus níl aon speiceas de C. frutescens atá aitheanta go seasta.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Capsicum_annuum&oldid=943216 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 26c30bbd35dae121a86e286afdfcfc82 Q6573 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description HamstarCreimire beag le heireaball gearr is cluasa móra. Stórálann sé bia i málaí taobh istigh dá leicne. Cónaíonn sé i bpoll.
Déanann sé cumarsáid le fuaim ardmhinicíochta. Is peata coitianta gné amháin, an hamstar órga.
Meastar gur de shliocht clainne amháin, máthair is a hál de 12 a tochlaíodh as a bpoll in Aleppo na Siria i 1930, gach hamstar órga baile ar Domhan anois.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Creimire beag le heireaball gearr is cluasa móra. Stórálann sé bia i málaí taobh istigh dá leicne. Cónaíonn sé i bpoll.
Déanann sé cumarsáid le fuaim ardmhinicíochta. Is peata coitianta gné amháin, an hamstar órga.
Meastar gur de shliocht clainne amháin, máthair is a hál de 12 a tochlaíodh as a bpoll in Aleppo na Siria i 1930, gach hamstar órga baile ar Domhan anois.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Hamstar&oldid=910424 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 8d5f94b32bfbe4191970df79cca154c1 Q10908 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AmfaibiachIs ainmhithe veirteabracha iad na hamfaibiaigh (ón nGréigis αμφις "dhá" and βιος "saol"), le raon mór tréithe is stíleanna beatha, de ghnáth le 4 chos, craiceann faireogach, gan lanna ná aon fhiafhás eile. Maireann na larbhaí san uisce, agus análaíonn trí ghiolbhaigh sheachtracha chleiteacha. Téann sé trí chlaochlú le linn a fháis nuair a chrapann is a imíonn na giolbhaigh. Análaíonn an t-ainmhí fásta le scamhóga, agus i méid áirithe tríd an gcraiceann. 3 phriomhrang díobh ann: salamandair is eirc, froig is buafa, agus caochailigh gan chosa. Tá tuairim agus 6,200 speiceas d'amfaibiaigh a mhaireann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhithe veirteabracha iad na hamfaibiaigh (ón nGréigis αμφις "dhá" and βιος "saol"), le raon mór tréithe is stíleanna beatha, de ghnáth le 4 chos, craiceann faireogach, gan lanna ná aon fhiafhás eile. Maireann na larbhaí san uisce, agus análaíonn trí ghiolbhaigh sheachtracha chleiteacha. Téann sé trí chlaochlú le linn a fháis nuair a chrapann is a imíonn na giolbhaigh. Análaíonn an t-ainmhí fásta le scamhóga, agus i méid áirithe tríd an gcraiceann. 3 phriomhrang díobh ann: salamandair is eirc, froig is buafa, agus caochailigh gan chosa. Tá tuairim agus 6,200 speiceas d'amfaibiaigh a mhaireann.
Is ainmhithe iad na Chordates (Gréigis: χορδωτά, khordota "le téad) le nótacorda, néarthéad droma folamh, scoilteanna faraingeacha,endostíl, agus eireaball iar-anasach ar feadh, ar a laghad tréimhse, dá saolréanna. Ar bhonn tacsanomaíoch, áirítear san fhíleam an fo-fhíleam Vertebrata, lena n-áirítear mamaigh, éisc, amfaibiaigh, reiptílí agus éin; Tunicata, lena n-áirítear Salpidae agus Ascidiacea ( Gaeilge:ascaidí); agus Cephalochordata, a chuimsíonn na Amfaibhiorach (Gaeilge: lansógaigh). Tá baill an fhílim Chordata déthaobhach [[ Siméadracht sa bhitheolaíocht|siméadrach]], céalóim deuterostoacha, agus léiríonn na cordaigh veirteabracha Scoilteadh (bitheolaíocht) scoilteadh.
Cuirtear Hemichordata i ar aghaidh mar an ceathrú bhfofhíleam de chuid na gcordach,, lena n-áirítear na Enteropneusta nó na péisteanna dearcáin, ach anois caitear leis de ghnáth mar fíleam ar leith. Eisean chomh maith leis an bhfíleam Echinodermata, lena n-áirítear crosóga mara, Cuánn mhara, súmairí mhara agus a bhfhine, is ea 'gaolta is gaire na gCordach. Tá Cordaigh primitíbheacha, ó ar a laghadh chomh luath leis an Tréimhse Caimbriach, ar eolas againn.
Is grúpa éagsúil é Chordata, atá oiriúnithe do líon mór nideoige éiceolaíochta agus a rinne, i rith stair na héabhlóide, oiriúnuithe iontach, go háirithe chuig thimpeallachta agus atmaisféir an Domhain, ach chomh maith leis sin chuig timpeallachta uiscíochta nó amfaibiaigh. Thaispeáin na cordaigh go bhfuil cumas iontach acu le haghaidh féinrialúcháin agus eagrúcháin inmheánaigh, is féidir roinnt acu, mar shampla éin agus mamaigh, teocht an choirp a ardú agus a choinneáil tairiseach. Chuir na fachtóirí seo agus eile le haimpléiseachta an ghrúpa, a lig dóibh rialú níos a chur i bhfeidhm ar a gcuid imoibrithe meitibileach agus córais chasta neirbhísigh a fhorbairt.
Tógadh an scéimire seo a leanas as an tríú eagrán den leabhar Vertebrate Palaeontology.[1] Ach é a bheith struchtúrtha ar bhealach a thaispeánann na gaolta éabhlóideacha ( cosúil le cladagram ("cladogram" sa Bhéarla), coimeádtar ranganna traidisiúnta a bhí in úsáid i dtacsanamaíocht Linnaeaus.
Chordata |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nóta: Tugann na línte le fios an bealach gur dóigh a théann na gaolta éabhlóide, san áireamh tá tacsa marbh , curtha in iúl le mhiodóg.
Ní heol dúinn faoi láthair cad é bunús na gCordach. B'iad éisc laghdaithe nó eiseamail lansógaigh na céad cordach so-aitheanta ón Tréimhse Chaimbriach. Is í an tuairimíocht is mó faoi bhunús na gCordach ná gurb í líne an oiriúnaithe is fearr dóibh ná ceann nó dhó de na catagóirí seo a leanas:
B'fhéidir gur tháinig righneas an nótacorda chun cinn, ar an gcéid ásc, le haghaidh éifeachtúlachta crapadh matánach snámha a athrú ( i gluaiseachtaí S-chruthach)
I bhfoclaibh eile, le haghaidh na colainne a lúbadh, caithfidh struchtúr righin dolúbtha a bheith ag meatán le tarraingt in aghaidh, agus is é an nótacorda san lúththréimhse an phríomhthréith. Ceal struchtúír righin dolúbtha, is é an toradh a bhéas ar chrapadh matánach ná ciorrú an ainmhí agus ní gluaisne iarbhír go bhféadfaí an t-ainmhí snámh.
Is ainmhithe iad na Chordates (Gréigis: χορδωτά, khordota "le téad) le nótacorda, néarthéad droma folamh, scoilteanna faraingeacha,endostíl, agus eireaball iar-anasach ar feadh, ar a laghad tréimhse, dá saolréanna. Ar bhonn tacsanomaíoch, áirítear san fhíleam an fo-fhíleam Vertebrata, lena n-áirítear mamaigh, éisc, amfaibiaigh, reiptílí agus éin; Tunicata, lena n-áirítear Salpidae agus Ascidiacea ( Gaeilge:ascaidí); agus Cephalochordata, a chuimsíonn na Amfaibhiorach (Gaeilge: lansógaigh). Tá baill an fhílim Chordata déthaobhach [[ Siméadracht sa bhitheolaíocht|siméadrach]], céalóim deuterostoacha, agus léiríonn na cordaigh veirteabracha Scoilteadh (bitheolaíocht) scoilteadh.
Cuirtear Hemichordata i ar aghaidh mar an ceathrú bhfofhíleam de chuid na gcordach,, lena n-áirítear na Enteropneusta nó na péisteanna dearcáin, ach anois caitear leis de ghnáth mar fíleam ar leith. Eisean chomh maith leis an bhfíleam Echinodermata, lena n-áirítear crosóga mara, Cuánn mhara, súmairí mhara agus a bhfhine, is ea 'gaolta is gaire na gCordach. Tá Cordaigh primitíbheacha, ó ar a laghadh chomh luath leis an Tréimhse Caimbriach, ar eolas againn.
Is grúpa éagsúil é Chordata, atá oiriúnithe do líon mór nideoige éiceolaíochta agus a rinne, i rith stair na héabhlóide, oiriúnuithe iontach, go háirithe chuig thimpeallachta agus atmaisféir an Domhain, ach chomh maith leis sin chuig timpeallachta uiscíochta nó amfaibiaigh. Thaispeáin na cordaigh go bhfuil cumas iontach acu le haghaidh féinrialúcháin agus eagrúcháin inmheánaigh, is féidir roinnt acu, mar shampla éin agus mamaigh, teocht an choirp a ardú agus a choinneáil tairiseach. Chuir na fachtóirí seo agus eile le haimpléiseachta an ghrúpa, a lig dóibh rialú níos a chur i bhfeidhm ar a gcuid imoibrithe meitibileach agus córais chasta neirbhísigh a fhorbairt.
Tom duillsilteach atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh. Timpeall 20 speiceas. Saothraítear le haghaidh a thorthaí é. Na bláthanna clogchruthach. Na caora suas le 8 mm ar trastomhas, gorm/dubh, inite. Fásann fraochán an toim ísil suas le 30 cm ar airde. Na duilleoga seo lansa-chruthach. Na bláthanna caol, bán le marcanna dearga. Fásann fraochán an toim aird suas le 3 m. Na duilleoga seo éilipseach, na bláthanna scothbhándearg, níos leithne.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan beag, donn is liath, a itheann ar an talamh. A cheann liath, prioslóir geal-liath ar an mbaineannach, dubh ar an bhfireannach. Dúchasach don Eoraip, an Áise agus tuaisceart na hAfraice. Maireann sé gar d'áiteanna a mbíonn daoine, den chuid is mó. Uiliteach, agus gob láidir air le síolta a bhriseadh. Déanann sé a nead as féar is tuí le líneáil cleití i bpoll, ach go míshlachtmhar. Tógann sé suas le 4 ál in aghaidh na bliana.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an platapas lacha-ghobach. Mamach atá dúchasach d'oirthear na hAstráile atá ann. Suas le 75 cm ar fhad; an fionnadh tiubh donn; an gob bog, cosúil le gob lachan; na cosa gearr scamallach; an t-eireaball gearr leata a stórálann saill. Púitse taobh istigh den dá leiceann ina gcognaítear bia le mullaigh chranacha. Bíonn spor nimhiúil ar chos dheiridh an fhireannaigh. Áitríonn sé fionnuisce láibeach, agus itheann inveirteabraigh uisciúla, larbhaí feithidí go príomha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an buabhall Eorpach. Mamach atá ann.
Is é an mac tíre nó an faolchú liath an t-ainmhí fiáin is mó san fhine úd Canidae, is é sin, fine na gcúnna.
De réir an taighde a rinneadh ar an aigéad dí-ocsairibeanúicléasach i gcillíní na bhfaolchúnna, is ionann bunús an mhic thíre agus an mhadra cheansaí ó thús. Aithnítear roinnt fospeiceas, ach níl na bitheolaithe ar aon fhocal faoi líon ná faoi roinnt cheart na bhfospeiceas.
Bíonn na mic thíre, de ghnáth, 0.6 - 0.9 méadar ar airde, 1.3 - 2 méadar ar fad, agus 30 - 40 cileagram ar mheáchan.
Na cinn ba mhó a maraíodh sa tSibéir agus i Meiriceá, bhí siad timpeall ar 80 cileagram.
Tá an baineannach 20 % níos lú ná an fireannach.
Bíonn na baineannaigh níos cúinge sa soc agus san éadan freisin, agus a gcuid cos níos giorra ná ag na fireannaigh.
Tá an mac tíre in ann taisteal fada a dhéanamh. Bíonn sé ag cur thart ar dheich gciliméadar de in aghaidh uair an chloig nuair a bhíonn sé ag déanamh fánaíochta, ach má theastaíonn uaidh creach a mharú, is féidir leis luas 65 chiliméadar in aghaidh uair an chloig a shroicheadh.
Tá lapaí an mhic thíre an-oiriúnach dá lán cineálacha tír-raoin, agus is ainmhí méarshiúlach é, is é sin, ainmhí atá ag dul ar a bharraicíní - ní chuireann sé iomlán a shála ar an talamh. Cabhraíonn sin leis an mac tíre an meáchan a leathadh go cothrom ar an sneachta, ach go háirithe.
Bíonn dath an chlúimh éagsúil go maith - liath, rua, donn nó dubh, bain do rogha astu - agus níl sé as an ngnáth teacht ar phobal mac tíre a bhfuil na dathanna seo go léir le fáil ina measc, cé go mbíonn pobail aondathacha ann chomh maith - pobail bhána nó dhubha, de ghnáth. Bíonn na faolchúnna dubha coitianta go maith i Meiriceá agus san Iodáil, agus iad sách tearc sna tíortha eile.
Go bunúsach, glactar leis go mbíonn na mic thíre ina gcreachadóirí ardleibhéil ina gcuid éiceachóras, is é sin, ní bhíonn aon chreachadóir ag marú mic thíre le hiad a ithe. Níl siad chomh hoiriúnaitheach leis na cúnna eile, ach mar sin féin, bíonn siad in ann déanamh as dóibh féin ina lán timpeallachtaí éagsúla, idir choill, fhásach, shléibhte, thundra, taiga, fhéarthailte, agus fiú imeall na cathrach.
Déanann na mic thíre a gcúpláil sa chéad tríú cuid den bhliain, ó Eanáir go hAibreán. Sna domhanleithid arda is deireanaí a chúplálann siad. Maireann an baineannach ag iompar clainne ar feadh trí scór lá, agus bíonn cúig nó sé choileán san ál tipiciúil.
Bhí na faolchúnna flúirseach go maith ar fud na hEoráise agus Mheiriceá Thuaidh, tráth. Ah d'imigh sin agus tháinig seo: níl ach iarsmaí beaga dá sheanghnáthóg fágtha ag an mac tíre inniu. Is é is cúis leis seo ná an cúngú a rinne an duine isteach ar a ghnáthóg agus na feachtais léirscriosta a cuireadh ar an mac tíre go forleathan, agus na daoine barúlach go raibh an mac tíre dainséarach dóibh féin, go háirithe do na páistí.
Mar sin féin, tá áiteanna ar fud na hEorpa ina bhfuil an mac tíre beo beathach i gcónaí[1].
Cúpla bliain ó shin chonaic daoine an chéad mhac tíre san Eilvéis le breis is ochtó bliain.
I mí Eanáir 2018, chonaic daoine an chéad cheann le breis is céad bliain sa Bheilg. Tháinig an mac tíre seo chuig an mBeilg ón nGearmáin.
Is é breithiúnas an Aontais Idirnáisiúnta um Chaomhnú an Dúlra (IUCN) i gcónaí nach bhfuil an faolchú liath, mar speiceas, faoi bhagairt ar bith. Bítear ag marú na mac tíre ina lán áiteanna inniu féin, ar mhaithe leis an spórt nó leis na páistí a chosaint orthu, ach ón taobh eile de, tá siad faoi chosaint an dlí in áiteanna eile.
In Éirinn mharaigh daoine an mac tíre deireanach sa bhliain 1786 i gContae Cheatharlach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é an mac tíre nó an faolchú liath an t-ainmhí fiáin is mó san fhine úd Canidae, is é sin, fine na gcúnna.
De réir an taighde a rinneadh ar an aigéad dí-ocsairibeanúicléasach i gcillíní na bhfaolchúnna, is ionann bunús an mhic thíre agus an mhadra cheansaí ó thús. Aithnítear roinnt fospeiceas, ach níl na bitheolaithe ar aon fhocal faoi líon ná faoi roinnt cheart na bhfospeiceas.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Mac_t%C3%ADre&oldid=887497 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 43deaba3a536dbe91d36daaa68a55ce9 Q18789 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Corr réiscÉan lapaire, gaolmhar leis an mbonnán, a fhaightear ar fud an Domhain is ea an corr réisc (uaireanta, corr éisc). Is baill d'fhine na Ardeidae iad. Eitlíonn sé lena mhuineál tarraingthe siar, in ionad a bheith sínte amach. Dianscaoileann cuid dá cleití ina púdar a úsáideann sí chun pioctha. 3 shaghas ann: an chorr éisc lae nó an ghnáthchorr éisc a bhfuil an éigrít mar shampla di, an chorr éisc oíche, agus an chorr tíogair.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan cladaigh í an fheadóg ghlas (Pluvialis squatarola). Is ball d'fhine na Charadriidae í. Tá a talaimh goir go léir sna bólaí Artacha. Tógann an fheadóg ghlas a nead ar an talamh lom ar chóstaí agus oileáin an Aigéin Artaigh sa samhradh, agus caitheann sí an chuid eile den bhliain i ngnáthóga inchurtha leo sin ar fud an domhain, chomh fada ó dheas leis an tSile.
Is éan é an crotach eanaigh (Numenius phaeopus) a phóraíonn sa leathsféar thuaidh ar thundra is móinteach. Imircíonn sí go dtí cladaigh láibeacha is ghaineamhlacha sa leathsféar ó dheas. An ceann stríocach. Itheann sí feithidí, caora is inveirteabraigh na gcladaí, portáin go háirithe. Ball d'fhine na Scolopacidae é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Péist ainilide uisciúil. An cholainn i dteascáin, maotháin chliathánacha phéireáilte is guairí is lanna ar gach teascán. An cholainn 1 mm–3 m ar fhad. Timpeall 8,000 speiceas, ina measc cineálacha suite, cineálacha a mhaireann i bhfeadáin, cineálacha a shnámhann go saor, cineálacha seadánacha is eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda téagartha ilbhliantúil a fhásann 2 m ar airde. Na duilleoga suas le 80 cm ar fhad, roinnte go domhain. Na bláthchinn gorm an-mhór, timpeallaithe le brachtanna ubhchruthacha leathrúla sainiúla. Níl sé ar eolas sa nádúr fiáin, ach saothraíodh le fada é i ndeisceart na hEorpa go háirithe. Itear gabhdán bog na mbláthcheann óg is bunanna méithe na mbrachtanna mar ghlasra, agus fástar é mar mhaisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Artrapód domhanda le colainn fhadaithe, suas le 18 cm de ghnáth. Eireaball fada a bhfuil cealg fheiceálach ar a cheann. An nimh i gcuid acu baolach don duine. Déanann sí creach istoíche ar artrapóid eile. Suas le 1,200 speiceas ann, an chuid is mó sna trópaicí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an cuileann trá.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an slánlus mara (Plantago maritima). Úsáidtear na duilleoga agus na síolta mar bhia.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an feochadán colgach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an guairdeall Is baill d'fhine na Procellariiformes iad.
Mamach a bheireann uibheacha le blaosc bhog a ghorann i 10 lá. Tugann sí an chíoch do na hóga ar feadh 3-6 mhí. Ní bhíonn fiacla ar an ainmhí aibí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an apasam.
Is ainmhí é an capall Przewalski. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an vombat.
Planda bleibeach débhliantúil de chlann na lile is ea an t-oinniún (Allium cepa L., ciallaíonn an focal cepa "oinniún" i Laidin). Ó iarthar na hÁise ó dhúchas, ach fástar go fairsing é ar son na bleibe inite. Fástar ón síol é, ón sáiteán (síolphlanda a bhfuil a fhorbairt cosctha trí bheith aibithe go luath sa séasúr), trí roinnt bleibe (in oinniúin iolraitheora), nó ó cheann (bleib bheag a chruthaítear in ionad síl i saghsanna áirithe). Bán, buí nó dearg. Na saghsanna ón Spáinn is na Beirmiúdaí an-mhór is séimh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é is Veirteabrach ann ná ball den fhofhíleam Vertebrata (san fhíleam Chordata) atá cnámh droma nó dromlach acu.
Is é is Veirteabrach ann ná ball den fhofhíleam Vertebrata (san fhíleam Chordata) atá cnámh droma nó dromlach acu.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Veirteabrach&oldid=816181 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid cf1f16a3f3329bee829a132757fae2ae Q25308 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description MagairlínIs planda ilbhliantiúil é an magairlín, agus é sa chlann Orchidaceae, ceann de na clanna bláfara is mó forbartha, ina bhfuil 17,000 speiceas. Faightear ar fud an Domhain iad, ach amháin san Antartach, agus is flúirsí sna trópaicí iad. Fásann leath díobh ar an talamh is an leath eile ar chrann nó planda eile mar thacaíocht, bíodh is nach seadáin iad. Fásann bréagbhleibí ar an ngas díreach os cionn talún, a stórálann cothuithe is uisce. Fásann duilleoga is bláthanna uathu siúd. Bíonn na duilleoga méith, breac nó smeartha go minic, ag cumhdach an ghais ag a mbun. Cáiliúil as a mbláthanna mórthaibhseacha coimhthíocha agus a modhanna an-fhorbartha pailnithe. Sa bhláth bíonn ubhagán caol le 3 sheipeal anuas air, agus dhá pheiteal den chruth céanna is an 3ú peiteal mar a bheadh liopa íochtarach ornáideach ar chruth is dath éagsúil ó na peitil eile. Istigh sa bhláth bíonn 3 stiogma agus staimín nó dhó, iad go léir cónasctha i gcolún. Braitheann cruth an cholúin seo ar an speiceas a dhéanann an pailniú ar an magairlín ar leith, feithid, frog, fiú ialtóg. In an-chuid cásanna bíonn an pailneoir sainiúil don mhagairlín. Mar sin féin, crosphailníonn cuid mhaith magairlíní freisin. Tógann sé bliain go leith air aibiú agus 4 bhliain bláthú. Braitheann an pórú trádálach go mór ar shaothrú fíochán is modhanna póraithe, mar sin. Planda an-mheallacach dá lán daoine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí inveirteabrach neamhscoilte, de ghnáth le cos mhatánach faoina bhun is fallaing anuas air, clúdaithe le lanna cailcreacha nó blaosc sholadach chailcreach. Bíonn cuas chun tosaigh ina bhfuil na giolbhaigh le haghaidh riospráide. Ceann dea-fhorbartha ag cuid mhaith díobh, le súile is gaireas giall dioscánach. Cosnaítear orgáin an ionathair le blaosc a thálann an fhallaing. Maireann an chuid is mó go saor i ngnáthóga uisciúla nó gnáthóga fliucha tíre. Is seadáin cuid acu. Timpeall 80,000 speiceas ar eolas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tugtar an tEadhadh nó an tEabhadh ( nó níos minicí fós, sa lá atá inniu ann, an Crann Creathach) ar chrainn den bhFine Salicaceae, agus bíonn an chuid is mó díobh ar fáil san 'rannóg' ( nó 'bun-fhoghéanas') Populus.
Luaitear an focal 'Eadhadh', i bhfoclóirí na Gaeilge, mar an chúigiú litir den aibítir.
Tugtar an tEadhadh nó an tEabhadh ( nó níos minicí fós, sa lá atá inniu ann, an Crann Creathach) ar chrainn den bhFine Salicaceae, agus bíonn an chuid is mó díobh ar fáil san 'rannóg' ( nó 'bun-fhoghéanas') Populus.
Luaitear an focal 'Eadhadh', i bhfoclóirí na Gaeilge, mar an chúigiú litir den aibítir.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Eadhadh&oldid=889953 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b348fa9540a689a4d337d57075f4a5a7 Q25357 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Fiach dubhIs éan é an fiach dubh. Is ball d'fhine na Corvidae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an phangailin.
Is éan í an lasair choille, ball d'fhine na Fringillidae. Is iad an Eoraip, an Afraic agus iar-Áise na ceantracha dúchasacha di. Tugadh isteach fosta i gceantair eile iad, mar shampla isteach san Astráil, an Nua-Shéalainn agus Uragua.
Tá aghaidh rua agus ceann bán agus dubh ag an lasair choille. Tá dath donnbhuí nó donnrua ar a droim agus a cuid cliathán. Tá barra óir leathan ar a cuid sciathán. Tá dath dubh ar a heireaball, agus dath bán ar a geadán. Tá an ceann fireann cosúil go mór leis an ceann baininn, ach tá níos mó dath rua ar aghaidh an ceann fireann.
Léirítear go minic an lasair choille i bpictiúir Iodálacha de chuid na hAthbheochana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ciaróg bheag, oíchí den chuid is mó. Sciatháin bhoga ar an bhfireannach, an baineannach cosúil le larbha agus gan sciatháin de ghnáth. Úsáideann sí a corráin chuasacha chun súlaigh dhíleáite a instealladh ina creach. Faightear na larbhaí san ithir agus dramhaíl duilleog. Lonrach ag gach céim dá forbairt, ach é seo níos sofheicthe sna lampróga fásta. Na horgáin lonracha gar do bhun an bhoilg, agus úsáideann sí iad chun comharthaí cúplála a dhéanamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann nó tom síorghlas buaircíneach, dúchasach don chuid is mó den leathsféar thuaidh. Dhá shaghas duilleog, snáthaidchruthach nó lannchruthach, agus ar ghnéithe áirithe an dá shaghas le chéile ar an gcrann céanna. Na buaircíní méith, cosúil le caora, an t-adhmad fadsaolach. Táirgeann an duilliúr ola a úsáidtear i gcumhrán. Úsáidtear na caora chun blas a thabhairt do bhiotáille Ghinéive.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an fabhcún coille Eoráiseach Is baill d'fhine na Falconidae iad.
Is éan í an ghlasóg bhuí Is baill d'fhine na Motacillidae iad.
Raon crann is tom nach bhfuil aon ghaol eatarthu, ach duilleoga snasta leathrúla síorghlasa acu. I gclann amháin díobh, tá cuid mhaith cuas ina mbíonn ola cumhra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Nóinín a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan ceoil ar mheánmhéid, a fhaightear in an-chuid réigiún ar fud an Domhain ó fhásaigh go dtí na foraoisí báistí sna trópaicí. A dhroim donn is a bhrollach geal le cuid mhaith spotaí dubha. Déanann sé ceol i rith na bliana. Bíonn a limistéar féin aige agus ruaigeann sé smólaigh eile as, ach ní bhacann le héin eile. Cónaíonn sé i dtoim, agus itheann péisteanna ar an talamh (ag briseadh poigheachán an tseilide ar charraig) is caora gealdaite. Déanann sé a nead chupánchruthach i dtom tiubh, agus tógann suas le 3 ál sa bhliain. Tugtar caislíní ar chuid de na saghsanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Cineál gealóige atá dúchasach do thuaisceart an leathsféir thuaidh. Bán le droim dubh sa gheimhreadh, an ceann is an droim donn agus an chuid íochtarach bán sa samhradh. Áitríonn sí talamh charraigeach oscailte nó an cósta sa gheimhreadh. Itheann sí síolta is feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an cuilire liath Is baill d'fhine na Muscicapidae iad.
Tom beag dosach síorghlas, dúchasach don Eoraip thuaidh is thiar. Na duilleoga i bpéirí 1-2 mm ar fhad, cosúil le lanna le maotháin bhunacha ag gobadh ar cúl. Na bláthanna bídeach i spící scaoilte, 4 sheipeal, 4 pheiteal, iad uile corcra. An planda ceannasach ar ithreacha aigéadacha, fraochmhánna is riasca go minic.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an rón otairídeach. Mamach atá ann.
Is éan í an naoscach bhídeach Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Crann síorghlas a fhásann 12 m ar airde. Dúchasach don Indinéis, ach fástar i dtíortha eile é. Na duilleoga lansa-chruthach, na bláthanna buí ceathairpheitealach i gcrobhaingí foirceannta. Triomaítear bachlóga na mbláthanna chun an spíosra clóbh a tháirgeadh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cruimh a mhaireann i gcoilíneacht lena siblínigh i bpuball síoda ar an bplanda. Uaireanta fágann na cruimheanna an puball agus déanann imirce i línte fada thar an talamh, srón le heireaball.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an franclus (Tanacetum vulgare).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ord mór feithidí a chuimsíonn na fíorfhrídí. De ghnáth, an cholainn brúite síos, na sciatháin thosaigh leathrúil ag a mbun is scannánach ag a gceann. Codanna an bhéil athraithe chun tollta nó diúil. Itheann siad plandaí, fungais nó creach. Gan pas pupach sa timthriall beatha. Timpeall 35,000 speiceas ann, ina measc cuid mhaith lotnaidí barr is iompróirí galar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tugtar buíóg uirthi seo freisin, éan de ghné na ngealóg. Dúchasach don Eoraip. Clúmh dubh is buí, agus an t-eireaball donn. Áitríonn sí talamh féaraigh is feirmeoireachta, agus itheann síolta is feithidí. Tugtar an ghealóg bhuí uirthi freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Éan beag a thagann ón Afraic Theas go hÉirinn don samhradh gairid. Cónaíonn sé gar don talamh i bhfálta nó driseoga. Déanann sé a nead ar an talamh. Itheann sé feithidí. An-chosúil leis an tiuf-teaf, ach go bhfuil ceol iontach le scála leathan nótaí aige.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an rón glas.
Planda ilbhliantúil, 15-60 cm ar airde, dúchasach do réigiúin mheasartha sa leathsféar thuaidh. Cnota duilleog cleiteach le duilleoigíní ubhchruthacha. Duilleoga ar na gais le duilleoigíní níos caoile fós. Na bláthanna croischruthach liathchorcra, ach uaireanta bán. Tugtar léine Mhuire air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an fealla bog.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cosdeargán breac Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Is feithid í an chuil bhuí.
Is éan é an bultúr Éigipteach (Neophron percnopterus).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an liopard marmarach.
Toradh ciotrasach is ea an tseadóg, agus í 10-25 cm ar trastomhas, comhchruinn nó piorrachruthach, le craiceann scothghlas/buí is laíon milis bándearg nó buí. Craiceann tanaí nó liathdhearg ar chuid de na cineálacha. Fástar sna trópaicí iad den chuid is mó. Dúchasach do Bharbadós mar hibrid nádúrtha a tharla de thaisme idir an oráiste milis agus an pomaló.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is lus liath ann, nó labhandar, ná tom beag cumhra atá dúchasach do thíortha na Meánmhara agus oileáin an Atlantaigh, i ngragán tirim den chuid is mó. Agus é óg, bíonn an gas cearnach. Na duilleoga caol, ach uaireanta lioptha go doimhin, scothliath, i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna déliopach, labhandar nó liathchorcra, ar spící dlútha. Saothraítear go forleathan é mar mhaisiúchán, i gcomhair pot pourri, agus mar fhoinse ola labhandair do thionscal na gcumhrán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea an míol mór gorm.
Is fine nó teaghlach d'iasc ga-eiteach é an milléad nó an lannach glas (nó liath) (Mugilidae) a aimsítear i gnáthóga ar an gcósta, in aigéin thrópaiceacha agus mheasartha an domhain agus i gcásanna áirithe aimsítear roinnt speicis i bhfíoruisce freisin.
Is féidir milléad a aithint toisc a dhá eite droma faoi leith agus a bhéal beag triantánach, ach bíonn easpa an orgáin líne an taoibh aige. Itheann siad drámh, sé sin, substaintí orgánacha neamhbheo, agus bíonn goilí matánacha acu de gnáth agus faraing choimpléasc a chuidíonn le díleá.
Pléann tacsanomaithe leo mar bhaill aonair den Ord Mugiliformes, ach mar a dúirt Nelson “ bhí a lán easaontais faoi ghaolmhaireachtaí na fine seo”.
De réir gur iasc spíon-eiteach é, tugann seo le fios dúinn go bhfuil ballraíocht san sárord Acanthopterygii ag an fine seo, agus sa bhliain 1960, bhí siad rangaithe mar luath-perciforms, cé gur ghrúpáil daoine eile iad i measc na Atheriniformes.
Is fine nó teaghlach d'iasc ga-eiteach é an milléad nó an lannach glas (nó liath) (Mugilidae) a aimsítear i gnáthóga ar an gcósta, in aigéin thrópaiceacha agus mheasartha an domhain agus i gcásanna áirithe aimsítear roinnt speicis i bhfíoruisce freisin.
Is féidir milléad a aithint toisc a dhá eite droma faoi leith agus a bhéal beag triantánach, ach bíonn easpa an orgáin líne an taoibh aige. Itheann siad drámh, sé sin, substaintí orgánacha neamhbheo, agus bíonn goilí matánacha acu de gnáth agus faraing choimpléasc a chuidíonn le díleá.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Mill%C3%A9ad&oldid=655158 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b11bfe93af3726466ef957846f9fc07c Q42326 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Colm ailleColm atá dúchasach don Eoraip is an Áise. Liath, agus cleití miotalacha ar a mhuineál. Áitríonn sé aillte is páirceanna. Itheann sé síolta, féar is seilidí. Neadaíonn sé ar aillte nó foirgnimh. Sinsearach ar na coilm tí is chathrach go léir.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éard atá i gceist le Tuirmeiric ná planda ilbhliantiúil atá dúchasach d'oirdheisceart an India. Tá gaol aige le sinséar is ararút oirthear na hIndia. Fásann an gas 1 m ar airde. Na bláthanna le liopaí buí, iompartha go tiubh ar spíce le brachtanna bána is bándearga. Saothraítear í i gcomhair a ríosóm méith cumhra, a mheiltear chun boladh is dath ar leith a thabhairt do phúdar curaí. Táirgtear dath buí uaithi freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an rollóir Is baill d'fhine na Coraciidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leamhan beag neamhlonrach a bheireann uibheacha ar úlla is torthaí eile. Itheann na cruimheanna an taobh istigh de na torthaí roimh theacht amach le pupú i gcocún síoda. Is lotnaidí suntasacha ar úlla saothraithe iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí beag is ea an giorria. Mamach atá ann agus is ball d'fhine na Leporidae é[1].
Is mó é seo ná coinín. Bíonn a chosa deiridh fada láidir agus bíonn barr dubh ar na cluasa fada. Donnbhuí a bhíonn a chuid fionnaidh agus fanann an dath sin air ó cheann ceann na bliana. Dubh a bhíonn an t-eireaball thuas agus geal thíos. Cé gur ar fud na hEorpa atá sé le fáil, tá sé ar iarraidh sna háiteanna seo: Éire, an leithinis Ibéarach agus formhór Chríoch Lochlann.
Donnghlas a bhíonn a fhionnadh sa samhradh agus geal a bhíonn a bholg. Sa gheimhreadh is amhlaidh a bhíonn an fionnadh geal (sna tíortha le sneachta) nó glas, cé go bhfanann an dath dubh ar bharr na gcluas. In Éirinn, donn a bhíonn a fhionnadh ó cheann ceann na bliana.
I gcoillearnach dhuillsilteach oscailte agus ar mhóinteáin arda a chónaionn sé. Tá sé le fáil in Éirinn, in Albain agus ó Chríoch Lochlann soir. Ní fhaightear níos faide ó dheas é ach amháin sna hAlpa.
Is lú giorria na rinne (Lepus capensis) agus donnrua a bhíonn fionnadh an bhrollaigh is na dtaobhanna. Is lú an giorria sléibhe agus geal a bhíonn a eireaball uile. Is lú an coinín agus is giorra a chosa; ní dubh a bhíonn barr a chluasa ach a oiread.
Tá giorria na rinne le fáil ina lán áiteanna san Afraic agus sa Mheánoirthear.
Ainmhí beag is ea an giorria. Mamach atá ann agus is ball d'fhine na Leporidae é.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Giorria&oldid=921081 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 27720c05b6fb10419b348d1ca2a4355c Q47161 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Malus sylvestrisCrann dúchasach don Eoraip is ea Malus sylvestris, nó an crann fia-úll. Is speiceas é den ghéineas Malus. Ciallaíonn a ainm eolaíoch "úll foraoise", agus bíonn dealga ar an fhíor-chrann fiáin.
Crann dúchasach don Eoraip is ea Malus sylvestris, nó an crann fia-úll. Is speiceas é den ghéineas Malus. Ciallaíonn a ainm eolaíoch "úll foraoise", agus bíonn dealga ar an fhíor-chrann fiáin.
Is feithid é an cruicéad. Ball d'fhine na Gryllidae atá ann. Tá timpeall is 900 speiceas de chruicéad ann.
Planda ilbhliantúil a fhásann 40 cm ar airde. Dois duilleog caol feadánach, umbail dhlútha bláthanna bándearga nó corcra. Dúchasach don leathsféar thuaidh. Fástar ar son na nduilleog, a úsáidtear mar bhlaisiú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Justiciaceae Raf.
Mendonciaceae Bremek.
Meyeniaceae Sreem.
Nelsoniaceae Sreem.
Fine de phlandaí bláthanna déchotailéadónachais ea Acanthacea a bhfuil beagnach 250 Géineas agus thart ar 2500 speiceas ann. Is luibheanna trópaiceacha, toir, nó fíniúnacha a sníomhann le chéile, a bhformhór; is Eipifítí roinnt acu. Ní bhíonn ach cúpla speiceas acu ar fáil sna réigiúin mheasartha. Is iad na ceithre príomhionaid dáileacháin ná An Indinéis agus an Mhalaeisia, an Afraic, an Bhrasaíl, agus Meiriceá Láir. Is féidir ionadaithe na fine a fháil i mbeagnach chuile ghnáthóg, lena n-áirítear foraoisí (dlúth agus oscailte), scrobarnacha, páirceanna fliucha agus gleannta, cósta farraige agus limistéir mhuirí, seascainn, agus foraoisí mhangróibh.
Seo a leanas na 246 géineas aitheanta, de réir Germplasm Resources Information Network:
Fine de phlandaí bláthanna déchotailéadónachais ea Acanthacea a bhfuil beagnach 250 Géineas agus thart ar 2500 speiceas ann. Is luibheanna trópaiceacha, toir, nó fíniúnacha a sníomhann le chéile, a bhformhór; is Eipifítí roinnt acu. Ní bhíonn ach cúpla speiceas acu ar fáil sna réigiúin mheasartha. Is iad na ceithre príomhionaid dáileacháin ná An Indinéis agus an Mhalaeisia, an Afraic, an Bhrasaíl, agus Meiriceá Láir. Is féidir ionadaithe na fine a fháil i mbeagnach chuile ghnáthóg, lena n-áirítear foraoisí (dlúth agus oscailte), scrobarnacha, páirceanna fliucha agus gleannta, cósta farraige agus limistéir mhuirí, seascainn, agus foraoisí mhangróibh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Acanthaceae&oldid=818418 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0c1ab2645d95049f21074d7c7e397ef5 Q54696 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Fearán baicdhubhIs éan é an fhearán baicdhubh Is baill d'fhine na Columbidae iad.
Cuimsíonn na héisc den ord Siluriformes, ar a dtugtar cait mhara, nó siluros de gnáth, 33 fhine, thart ar 400 ghéineas agus níos mó ná 3093 speiceas, 1200 díobh ina gcónaí i Meiriceá, áit a dtugtar nicuros orthu freisin. Is éisc mhara iad, den chuid is mó, an beirt fhine; na Arídos agus na Plotósidos. Maireann an chuid eile i bhfionnuisce. Is scroblachóirí oíche iad an chuid is mó de na Siliuriformes agus tá cónaíonn siad gar don bhun, in uiscí éadomhain.
Ciallaíonn na braiteoga nó na barbail, saintréith de chuid na n-iasc, a shíneann ar gach taobh den ghiall uachtarach agus, i roinnt speiceas, den ghiall íochtarach, atá cosúil le féasóga na gcat, an t-ainm "cat mara" (is aistriúchán, le scaitheamhle, é an téarma cat mara ar an leagan Béarla “catfish”) Is minic a bhíonn spíonta bioracha ar na heití droma agus bhrollaigh, agus is minic a bhíonn siad nimhiúil. Úsáidtear iad mar chosaint agus d'fhéadfadh siad bheith ina gcúis le díobháil thromchúiseachgortuithe tromchúiseacha. Tá roinnt ball de theaghlaigh chait Mheiriceá éagsúla clúdaithe le plátaí cnámh leabaithe faoin gcraiceann mín. Tá dhá phéire barbels ag na cat seo, cuid acu an-fhada agus cuid eile an-ghearr; tá a chuid fiacla beag agus iomadúil. Roinnt speiceas de speicis ionadaíocha ghrúpa an Aigéin Chiúin ar nós an cuatete, catfish nó cat farraige agus cat catach.
Tugadh isteach an cat is coitianta san Eoraip ó Mheiriceá, agus is i lár na hEorpa den chuid is mó a tháinig sé chun cinn. Is é speiceas, cat nó oighearshruth Eorpach an catfish is mó: tá sonraí ar eiseamal a bhfuil meáchan 290 kg bainte amach aige agus 4 m ar fhad.
Cuimsíonn na héisc den ord Siluriformes, ar a dtugtar cait mhara, nó siluros de gnáth, 33 fhine, thart ar 400 ghéineas agus níos mó ná 3093 speiceas, 1200 díobh ina gcónaí i Meiriceá, áit a dtugtar nicuros orthu freisin. Is éisc mhara iad, den chuid is mó, an beirt fhine; na Arídos agus na Plotósidos. Maireann an chuid eile i bhfionnuisce. Is scroblachóirí oíche iad an chuid is mó de na Siliuriformes agus tá cónaíonn siad gar don bhun, in uiscí éadomhain.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Siluriformes&oldid=939381 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ba75116577e142bfa65c9749dd3e7553 Q80066 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Snáthaid mhórFeithid mhór fhadcholainneach le dhá phéire sciathán caol a choinnítear go cothrománach is í faoi shuan. Ligeann na súile móra comhshuite a bhíonn ag an tsnáthaid mhór fhásta di feithidí a ghabháil san eitilt. Na larbhaí uisciúil leathancholainneach creachóireach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crogall tearc atá dúchasach don India agus Srí Lanca. Bhíodh sé coitianta in abhainn na Gainséise. An soc leathan. Is féidir go mbeidh sé suas le 1 m ar fhad is é bliain d'aois.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil géagach a fhásann 50 cm nó níos mó ar airde. Na duilleoga bosach le 7-17 duilleoigín ubhchruthach fiaclach faireogach giobach. Na pisbláthanna bán nó scothghorm, ina n-aonar ar ghais fhada. Na cochaill borrtha, dé-shíoltach de ghnáth. Is dócha go bhfuil sé dúchasach don Áise, ach saothraíodh ón aimsir réamhstaire é mar phlanda foráiste agus ar son na síolta móra roctha inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Mórulchabhán cluasach Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Grúpa ilchineálach miocrorgánach aoncheallach a fhaightear beo saor, mar thomhaltaigh ábhair orgánaigh, in an-chuid saghsanna gnáthóg, mar sheadáin nó i gcomhar le horgánaigh eile. De ghnáth bíonn núicléas amháin iontu, ach uaireanta dhá cheann nó níos mó. Atáirgeann siad de ghnáth trí dheighilt ina dhá leath (eamhnú dénártha), ach is eol go bhfuil cásanna d'atáirgeadh gnéasach ann. Cuireann cuid mhaith díobh tús le galair.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
An bheach Eorpach agus 3 speiceas eile. Cruthaíonn sí sochaí ilbhliantiúil le máthair áil amháin, na céadta ladrann agus 50,000-80,000 beach oibre. Beireann máthair an áil suas le 3,000 ubh, ceann in aghaidh gach cill chéarach sa chíor meala. Toirchíonn na ladrainn máithreacha nua le linn a n-eitiltí pósta. Tóraíonn na beacha oibre foráiste, glanann an choirceog, tugann bia do na larbhaí, agus déanann gach gnó eile is gá. Ní dhéanann coilíneachtaí geimhriú ach maireann tríd an ngeimhreadh ar mhil is pailin stóráilte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Bleib a thagann faoi bhláth go minic go déanach sa gheimhreadh, dúchasach don Eoraip is iarthar na hÁise. Na duilleoga stropa-chruthach an-chaol scothghorm/glas. Na bláthanna ar ghais fhada, aonarach crochta bán. 3 theascán seachtrach iombhlátha ag leathadh amach; 3 cinn inmheánacha freisin, níos lú ná na cinn sheachtracha, le spota glas ag bun an eang buaice.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an armadailín tríbhandach Brasaíleach. Mamach atá ann.
Saghas ainmhú is ea cangarú francaigh. Mamach atá ann.
Is éan í an corr oíche. Is baill d'fhine na Ardeidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leathóg choiteann Eorpach a fhaightear sna farraigí scairbhe ó thuaisceart na hIorua go Bá na Bioscáine. An cholainn ubhchruthach, suas le 65 cm ar fhad. An béal beag. Donn le mósáic de phaistí buí is glasa. Itheann sí péisteanna mara den chuid is mó. Bia-iasc luachmhar a ghabhtar le líonta agus trálaeirí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an fhuinseog. Tá na crainn seo le fáil sa Sean-Domhan agus sa Domhan Nua. De réir sheanchais na hÉireann, déanann scáth na bhfuinseog dochar do na barra.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is grúpa leathan Eocarótach iad na opisthokonts (SeanGhréigis: οπίσθω- (opisthō-) = "cúl, deiridh" + κοντός (kontos) = "cuaille" i.e. lascaid), lena n-áirítear Ríocht na nAinmhithe agus Ríocht na bhFungas, maille leis an fíleam Choanozoa agus Mesomycetozoa i "ríocht" na bprótaisteach. Tugann staidéir le fios gur grúpa monaifíléiteach iad.
Is planda é an creamh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom síorghlas dreaptha nó eipifít le fréamhacha greamaithe nó aerga, dúchasach do réigiúin theo sa Domhan Úr. Na duilleoga—ag brath ar speiceas, aois, is ionad ar an bplanda — lansa-chruthach, sleáchruthach nó croíchruthach, go domhain maothánach uaireanta. Na bláthanna bídeach, bailithe i spáideog, timpeallaithe ag spéid mhór fheiceálach. Cuid mhaith díobh coitianta mar phlandaí tí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór mara is ea an míol mór bán (Delphinapterus leucas). Mamach atá ann. Tá sé dúchasach don Aigéan Artach agus do na farraigí ina thimpeall.
Ceann den dá roinn sna plandaí síolta, arb iad na plandaí bláfara (angaispeirmeacha) an dara roinn. Bíonn síolta nochta (gan a bheith cumhdaithe le hubhagán) acu, ach is fíordhifriúil óna chéile baill na rann. Tá siad chomh difriúil sin go meastar anois gur díorthaíodh iad ó línte dúchasacha a bhí iomlán scoite óna chéile. Cuimsíonn an roinn grúpaí beo is grúpaí iontaise. Bhí gimnispeirmeacha luatha flúirseach sa tréimhse Charbónmhar, agus cumadh cuid mhaith de na fosuithe guail astu. Ba iad an fásra ceannasach sa tréimhse Iúrasach is an tréimhse Chailceach, ach ina dhiaidh sin d'imigh an chuid is mó i léig. Tháinig cineálacha beo chun cinn go forleathan arís i rith an oighrithe dheireanaigh, agus faightear fós iad i réigiúin fhuara mheasartha is fho-thrópaiceacha, fiú sna trópaicí go hard sna sléibhte. Faoi seo, tá cuid mhaith de na cineálacha teorannaithe d'fhairsingí beaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúpa iasc mór domhaincholainneach mara, gaolmhar le bolmán. An cholainn brúite de ghnáth, próifíl ghéar ag an gceann, an t-eireaball domhain gabhlánach. Forleathan sna huiscí doimhne aigéanacha, na farraigí teo go háirithe. Is éisc shuntasacha cuid acu chun spóirt is mar bhia.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Larbha an leamhan síoda, a shníomhann an cocún síoda, a dhíorthaítear síoda tráchtála uaidh. Itheann na larbhaí duilleoga maoildeirge. Chun an síoda a dhéanamh, bogtar an cocún le huisce agus díchornaítear é go meicniúil. Is féidir suas le 3 km de shnáithín síoda a fháil as. Ní bhfaightear an leamhan síoda ceansaithe sna réigiúin fhiáine sa nádúr a thuilleadh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
An t-aon bhéar atá dúchasach don leathsféar theas. Áitríonn sé foraoisí i spoir iartharacha na nAindéas. Beag, na guaillí 73 cm ar airde. Dorcha le fáinní éadroma timpeall na súl. Tógann sé ardáin i gcrainn as géaga briste. Itheann sé plandaí den chuid is mó. Tugtar an béar Aindéach air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Acoelorraphe | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Clampa d'eiseamail torthúla | |||||||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Acoelorrhaphe wrightii (Griseb. & H.Wendl.) H.Wendl. ex Becc. | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||||||
*Acoelorraphe, spelling variation
|
Crann ard duillsilteach, le coirt mhosach uaireanta, atá dúchasach d'oirthear na hÁise agus iarthar Mheiriceá Thuaidh. Na duilleoga roinnte go cleiteach i nduilleoigíní mínfhiaclacha. Na bláthanna beag glas gan pheitil (na fireannaigh ina gcaitíní, na baineannaigh ina gcrobhaingí). An cnó 4 sheomra inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Baill de ghné mhór plandaí iad na spuirsí atá le fáil ar fud an Domhain, a tháirgeann laitéis. Is plandaí bliantúla cuid acu, plandaí ilbhliantúla cuid eile, agus toim cuid eile fós. Is cosúil le cachtais cuid acu, a mhaireann i réigiúin thirime is iad tar éis oiriúnuithe cosúla a éabhlóidiú go neamhspleách. Nuair nach bhfuil siad ag bláthú, ní féidir iad a idirdhealú ó chachtais ach ar bhonn na laitéise. Tugtar cyathium ar a bhláth sainiúil, bláthra dlúite laghdaithe ina mbíonn ubhagán amháin (an bláth baineann), roinnt staimíní (na bláthanna fireanna), 4 fhaireog mhór, agus fáinne brachtanna geala daite atá cosúil le hiombhláthanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas cuirín chumhra atá dúchasach don Eoraip is an Áise. Saothraítear go forleathan é. Fásann na caora dubha inite ar adhmad nua.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó ilbhliantúil a fhaightear beagnach gach áit ach amháin sna trópaicí. An gas cearnach, na duilleoga roctha i bpéirí urchomhaireacha, na bláthanna déliopach is an liopa uachtarach faoi chochall, i bhfáinní ag na nóid. Pailnithe ag beacha den chuid is mó. Fástar cuid mhaith díobh le bláthanna móra nó ildaite mar mhaisiúchán. Is fiailí coiteanna cuid eile acu, ina measc an chaochneantóg bhán ilbhliantúil le bláth bán, is an chaochneantóg chorcra bhliantúil le bláth bándearg/corcra. Nuair nach bhfuil sí i mbláth bíonn an chaochneantóg bhán cosúil le fíorneantóg, ach gan ribí loiscneacha: is ar an ábhar sin a tugadh an t-ainm uirthi.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an sú talún fhiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann nó tom síorghlas cónaiféarach atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh, an tSín, an Téaváin is an tSeapáin. Na duilleoga lannach, ag dul thar a chéile, i bpéirí urchomhaireacha. Na buaircíní próca-chruthach, le lanna tanaí. Tugtar céadrais ar na speicis ar leith, agus luaitear an tír dhúchasach is dath an adhmaid san ainm freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann é an leamhán sléibhe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cónaiféar síorghlas, dúchasach do Mheiriceá Thuaidh, an tSeapáin, agus Téaváin. Cosúil le cúfróg, ach le duilliúr i gcraobhacha leata. Táirgeann sí adhmad, ach is crainn mhaisiúcháin cuid mhaith dá foirmeacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an Fia-chat Eorpach. Mamach atá ann.
Is planda é an gearr nimhe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an rón féasógach. Mamach atá ann.
Planda crua leathuisciúil ilbhliantúil, Eorpach is Áiseach, a fhásann in uisce nó gar dó. An gas folamh dreaptha fréamhach, na bláthanna beag bán crosfhoirmeach. Á shaothrú ón 19ú céad. Tá sé lán de vitimín C, agus baintear feidhm as a dhuilleoga géara mar tharsann is i sailéid. Á ithe in Éirinn leis na céadta bliain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda cumhra ilbhliantúil a fhásann go hairde 1.2 m, dúchasach don Áise. Na duilleoga caol lansa-chruthach, na cinn íochtaracha tríliopach ag an mbuaic. Na bláthchinn cruinneogach, 3 mm ar leithead, leathbhuí, ag cromadh ina bpanacail liobarnacha. Saothraithe go fairsing mar luibh cistine, agus chun fínéagar a bhlaistiú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh bhliantúil, dhébhliantúil nó ilbhliantúil le duilleoga cosúil le féar, i bpéirí, go minic scothghorm. Dúchasach don leathsféar thuaidh. Eipicailís fheadánach ghearr agus cailís fheadánach ar na bláthanna. 5 pheiteal leata, fiaclach nó rud beag rufach, bándearg, uaireanta dearg nó bán, go minic cumhra. Saothraítear cuid mhaith speiceas. Cuimsíonn sé an choróineach agus lus na gile a fhaightear sa ghairdín.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é is pótaintille ann nó ball ar bith den ghéineas Potentilla, grúpa an-mhór plandaí, bliantúil nó ilbhliantúil, uaireanta dreaptha, uaireanta toim bheaga, dúchasach do chreasa measartha ó thuaidh. Na duilleoga i 3 dhuilleoigín, nó roinnte go bosach nó cleiteach i nduilleoigíní. Na bláthanna le heipeacailís, 4-5 sheipeal, 4-5 pheiteal. Roinntear iad ina dhá ghrúpa: na plandaí cúigmhéaracha le bláthanna 5 pheiteal, agus na néalfartaigh le bláthanna 4 pheiteal. Fástar cuid mhaith díobh, na cineálacha tomacha go háirithe, mar mhaisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chlann an anainn. Eipifítí de ghnáth, méith le duilleoga spíonacha, an-choiteann i gceannbhrat na foraoise trópaicí thar aon áit eile. Suntasach as an taiscumar uisce a bhailíonn siad i lár cupánchruthach chnota na nduilleog. Is féidir go mbeidh sé seo an-mhór, suas le 20 lítear, a ionsúnn an planda trí ribí ar na duilleoga. Soláthraíonn sé gnáthóg d'fhoirmeacha eile beatha (feithidí, débheathaigh is plandaí uisciúla, cuid acu nach maireann in áit ar bith eile) go minic i réigiúin nach mbíonn mórán uisce mhairbh iontu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is speiceas crainn é an Hevea brasiliensis, den ghéineas Hevea agus an fine Euphorbiaceae. Baintear laitéis uaidh a úsáidtear d'fhonn cúitiúc a dhéanamh.
Is éan beag pasaireaché an Cnóshnag Eoráiseach, nó an Sitta europaea, a fhaightear ar fud na hÁise measartha agus san Eoraip. Cosúil le cnóshnaganna eile, is éan earrghearr é le gob fada, uachtair liathghormach agus súile dubhstríocacha. Is éan glórach é le glao ard dwip arís agus arís eile aige. Tá níos mó ná 20 fo-speiceas i dtrí phríomhghrúpa ann; íochtair fhlannbhuí ar éin in iarthar an raoin agus scórnach bhán, bíonn íochtair scothbhána orthu siúd sa Rúis, agus an chuma chéanna ar éin na hEorpa agus na héin sa Chianoirthear, ach níl an scornach bán ag na héin ón Chianoirthear..
Is éan beag pasaireaché an Cnóshnag Eoráiseach, nó an Sitta europaea, a fhaightear ar fud na hÁise measartha agus san Eoraip. Cosúil le cnóshnaganna eile, is éan earrghearr é le gob fada, uachtair liathghormach agus súile dubhstríocacha. Is éan glórach é le glao ard dwip arís agus arís eile aige. Tá níos mó ná 20 fo-speiceas i dtrí phríomhghrúpa ann; íochtair fhlannbhuí ar éin in iarthar an raoin agus scórnach bhán, bíonn íochtair scothbhána orthu siúd sa Rúis, agus an chuma chéanna ar éin na hEorpa agus na héin sa Chianoirthear, ach níl an scornach bán ag na héin ón Chianoirthear..
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cn%C3%B3shnag_Eor%C3%A1iseach&oldid=947226 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 49aea27890e05c7c1820d98a2b25ab37 Q156807 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Garra bhuíIs planda luibheach ilbhliantúil í an gharra bhuí (Chelidonium majus).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúpa mór luibheanna (nó toim, níos annaimhe) bliantúla is ilbhliantúla, dúchasach do Mheiriceá agus réigiún na Meánmhara. Na duilleoga roinnte go bosach, le suas le 15 duilleoigín caol. Na pisbhláthanna i spící le cinn fhada fheiceálacha, gorm, bándearg, buí nó bán. Scoilteann na cochaill go pléascach chun na síolta a fhuascailt. Saothraítear cuid mhaith saghsanna le haghaidh foráiste agus mar leasuithe glasa. Tá na plandaí gairdín, hibridí den chuid is mó, an-luachmhar mar mhaisiúchán. Tá hibridí Russell an-choitianta in an-chuid dathanna, ach is gearrshaolach iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh bhliantúil nó ilbhliantúil ó réigiúin mheasartha sa leathsféar thuaidh. Na duilleoga roinnte i maotháin bhosacha. Na bláthanna le heipeacailís, cailís agus 5 pheiteal croíchruthach nó le heang dhomhain iontu, ar dhath an róis, corcra nó bán, go minic le féitheacha dorcha. Cuid mhaith staimíní ceangailte i gcolún lárnach. Fáinne leata teascán aon síol an toradh, cosúil le cáiseanna beaga. Gaolmhar le cadás agus hibisceas, ar cosúil le chéile a mbláthanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an tsaileach bhán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom nó crann adhmadach dreaptha atá dúchasach do Mheiriceá Theas. Na duilleoga ubhchruthach. Na bláthanna feadánach, i dtríonna, timpeallaithe ag brachtanna cosúil le peitil, liathchorcra, corcra, maigeanta, dearg, flannbhuí, bándearg nó bán. Fástar mar mhaisiúchán é i réigiúin theo i ngach tír.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom nó crann duillsilteach nó síorghlas, dúchasach d'oirthear Mheiriceá Thuaidh agus oirthear na hÁise. Na duilleoga snasta go minic. Na bláthanna mór de ghnáth, cupánchruthach le cuid mhaith fáinní de theascáin iombhlátha bána nó bándearga. Strobalas, cosúil le buaircín le cuid mhaith cairpéal, is ea an toradh. An-chuid cineálacha an-choitianta. Mar gheall ar airíonna éagsúla, tógáil an bhlátha is a thoradh, mar shampla, meastar go minic gurb iad na plandaí bláfara is buntúsúla dá bhfuil ann. Os cionn 80 speiceas ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Copóg a thugtar ar chineál planda atá coitianta sa leathsféar thuaidh. Tá isteach is amach le 200 speiceas di ann. Caitear leis na copógaí go minic mar fhiailí, ach fástar cuid de na speicis seo ar son na nduilleog inite. Úsáidtear na duilleoga go traidisiúnta mar leigheas ar a roinnt fadhbanna sláinte, mar shampla, goineoga neantóige agus fadhbanna a bhaineann leis an sos míostraithe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Copóg a thugtar ar chineál planda atá coitianta sa leathsféar thuaidh. Tá isteach is amach le 200 speiceas di ann. Caitear leis na copógaí go minic mar fhiailí, ach fástar cuid de na speicis seo ar son na nduilleog inite. Úsáidtear na duilleoga go traidisiúnta mar leigheas ar a roinnt fadhbanna sláinte, mar shampla, goineoga neantóige agus fadhbanna a bhaineann leis an sos míostraithe.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cop%C3%B3g&oldid=704188 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3b645e0b9870c8f8f1e16954fd4a8a7f Q157369 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description VallisneriaIs éard is Vallisneria (ainmnithe in onóir Antonio Vallisneri[2][3]) ann ná géineas de phlandaí fionnuisce, ar a dtugtar go coitianta miléarach, féar ribíneach nó vallis. Bíonn an géineas scaipthe thar limistéar mór agus go forleathan i réigiúin trópaiceacha agus fothrópaiceacha na Áise, na hAfraice, na hEorapa, agus Mheiriceá Thuaidh.[4]
Is planda tumtha é Vallisneria a leathann amach trí reathairí agus uaireanta cruthaíonn an planda móinéir arda faoin uisce. Tagann duilleoga chun cinn i mhogaill as a gcuid fréamhacha. Bíonn barra cruinne ar na duilleoga, agus féitheacha ardaithe ae leith acu. Fásann bláthanna bána baineannaigh go dtí dromchla an uisce - ar ghais fhada. Fásann bláthanna fireannaigh ar ghais ghairide, scarann siad, agus snámhann siad go dtí an dromchla. Bíonn an toradh ina chapsúl, cosúil le banana le go leor síolta beag bídeach aige.[5][6]
Uaireanta bíonn daoine idir dhá chomhairle faoi cé acu atá ann Vallisneria nó Sagittaria mar bíonn siad cosúil lena chéile ar an taobh amuigh nuair a fhástar iad faoi uisce.
Ó thosach as Loch Biwa sa tSeapáin.
Saothraithe freisin i bhfeirmeacha san Áise Thoir Theas.
Is éard is Vallisneria (ainmnithe in onóir Antonio Vallisneri) ann ná géineas de phlandaí fionnuisce, ar a dtugtar go coitianta miléarach, féar ribíneach nó vallis. Bíonn an géineas scaipthe thar limistéar mór agus go forleathan i réigiúin trópaiceacha agus fothrópaiceacha na Áise, na hAfraice, na hEorapa, agus Mheiriceá Thuaidh.
Is planda tumtha é Vallisneria a leathann amach trí reathairí agus uaireanta cruthaíonn an planda móinéir arda faoin uisce. Tagann duilleoga chun cinn i mhogaill as a gcuid fréamhacha. Bíonn barra cruinne ar na duilleoga, agus féitheacha ardaithe ae leith acu. Fásann bláthanna bána baineannaigh go dtí dromchla an uisce - ar ghais fhada. Fásann bláthanna fireannaigh ar ghais ghairide, scarann siad, agus snámhann siad go dtí an dromchla. Bíonn an toradh ina chapsúl, cosúil le banana le go leor síolta beag bídeach aige.
Uaireanta bíonn daoine idir dhá chomhairle faoi cé acu atá ann Vallisneria nó Sagittaria mar bíonn siad cosúil lena chéile ar an taobh amuigh nuair a fhástar iad faoi uisce.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Vallisneria&oldid=943212 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid bbbc14f932bf23adc8e90e709ad8bd9e Q157378 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SeamsógPlanda ilbhliantúil atá dúchasach don Eoraip is réigiúin mheasartha san Áise. Na duilleoga le 3 dhuilleoigín croíchruthach. Blas aigéadach uirthi. Na bláthanna, ar ghais fhada, ar chruth tonnadóra, bán nó liathchorcra. Cuireann sí suas le scáth. Tugtar an tseamair coille uirthi freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an magairlín neide éin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an tsaileach bhriosc.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainm ar raon plandaí cosúla débhliantúla díreacha láidre. Dúchasach do Mheiriceá Thuaidh, ach saothraithe is tugtha chun cineáil i gcuid mhaith tíortha eile. Na duilleoga lansa-chruthach go dtí ubhchruthach. Na bláthanna mór, roinnt ceintiméadar ar trastomhas, tonnadóirchruthach go ginearálta, le 4 sheipeal caol is 4 pheiteal forluiteach buí, cumhra de ghnáth, ag oscailt san oíche. Tairgtear go bhfuil ola coinneal oíche fiúntach chun cóireáil ar neamhoird éagsúla, ach níl aon chrúthú air sin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda cumhra ilbhliantúil atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is Meicsiceo. An gas cearnach; na duilleoga ubhchruthach fiaclach, i bpéirí urchomhaireacha; na bláthanna déliopach, corcra nó dearg, i bhfáinní go tiubh timpeall ar an ngas. Tarraingteach do bheacha is dordéin. Déantar an tae íochshláinteach Oswego leis na duilleoga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an féar cumhra.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a tháirgeann cormáin, dúchasach don Eoraip, is ea an crócas. Na duilleoga 12-30 cm ar fhad, lansa-chruthach snasta, imithe nuair a thagann na bláthanna amach sa bhfómhar. Na bláthanna liathchorcra cuach-chruthach le 6 theascán iombhlátha, cónasctha ag a mbun chun feadán 5-20 cm ar fhad a chruthú. Aibíonn an toradh san earrach nuair a thagann na duilleoga amach. Foinse den alcalóideach coilcicín, agus úsáidtear an ceimiceán seo i dtaighde géiniteach chun bac a chur ar scaradh na gcrómasóm i gcilldeighilt.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a bhfuil dhá chineál de, dúchasach don Eoraip, an Áise agus tuaisceart na hAfraice, iad araon gaolmhar le mismín. Na gais cearnach, na duilleoga rocach i bpéirí urchomhaireacha, na bláthanna déliopach i bhfáinní. Is planda bréan le bláthanna corcra is cochall orthu an grafán dubh féin. Planda bánbhosach is ea an cineál eile, an t-orafunt, le bláthanna bána agus liopa uachtarach scoilte ina lár, a úsáidtear mar luibh leighis don chasacht.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom beag síorghlas, 0.5-2.0 m ar airde, dúchasach do Pheiriú. Na duilleoga lansa-chruthach go hubhchruthach, giobach roctha. Na bláthanna beag feadánach, le maotháin leata, bán go liathchorcra nó corcra, i gcrobhaingí cinn. Fástar é le haghaidh a bhláthanna cumhra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda le duilleoga tiubha colgacha is ea Acanthus (Gaeilge: An tAcantas) Tá sé á mhúnlú nó á shnoí mar mhaisiúchán ó aimsir na nGréagach sa 5ú céad RC. Cuireadh ar mhullach colún Corainteach é.
Maítear go minic gur mhion-charachtar i miotaseolaíocht na Gréige í Acanthe (Gréigis:Ἀκάνθα nó Akantha), agus go raibh a meiteamorfóis freagrach as ainmniú na bplandaí Acanthus. De réir an mhiotais seo, bhí Acantha ina nimfeach agus bhí Apalló i ngrá léi. Diúltaigh Acanthe dó áfach agus scríob sí a aghaidh nuair a rinne sé le banéigean di. Mar thoradh air sin, d'athraíodh ó bhonn í isteach ina planda le duilleoga spíonacha.
Fástar roinnt speiceas, mar phlandaí ornáideacha, go háirithe A. balcanicus , A. spinosus agus A. mollis .
Baineadh úsaid as duilleoga acantas ar bhonn aeistéitiúil don Chaipiteal (sé sin, ball mullaigh den cholún nó den phiara ar a bhfuil an taibhléadan nó stua ina luí) san Ord Corantach. Tagann an téarma 'Caipeateal' ón Laidin capitellum, a chiallaíonn 'ceann beag'. Ceann de 5 phríomhord na hailtireachta clasaicí is ea an tOrd Corantach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda le duilleoga tiubha colgacha is ea Acanthus (Gaeilge: An tAcantas) Tá sé á mhúnlú nó á shnoí mar mhaisiúchán ó aimsir na nGréagach sa 5ú céad RC. Cuireadh ar mhullach colún Corainteach é.
Is planda é an slánú fiacal.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féar caol, dúchasach do réigiúin mheasartha, le panacail phirimidiúla spícíní leata ubhchruthacha, crochta ar ghais, cosúil le snáithíní, a chritheann sa phuth gaoithe is laige.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda garraí is ea Centranthus ruber nó an slán iomaire[1] a bhfuil tóir air, agus a fhástar i gcomhair a mbláthanna ornáideacha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda garraí is ea Centranthus ruber nó an slán iomaire a bhfuil tóir air, agus a fhástar i gcomhair a mbláthanna ornáideacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Centranthus_ruber&oldid=879737 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid fa614339b7c2871525482ccada005cf3 Q158313 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Coinneal leighisIs planda í an choinneal leighis.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Glasra débhliantúil atá gaolmhar le ráib, le bunfhréamh is bunghas a dhéanann tiúbar méith inite. Sa dara bliain (uaireanta sa chéad bhliain) téann sé chun síl go luath, agus táirgeann gais arda le han-chuid bláthanna buí croischruthacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil tomach nó ilbhliantúil síorghlas a fhaightear ar fud an Domhain, de ghnáth in áiteanna fuara fliucha. Na duilleoga caol leacaithe, le claiseanna nó sorcóireach biorach. 6 theascán iombhlátha ar na bláthanna, scothdhonn, i mbarra dlútha, go cliathánach faoi bharr an ghais uaireanta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chraobh fhiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann é an crann sleamhain.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chíb liathghorm.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an fheabhraíd reatha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an saileánach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an dair ghaelach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil atá dúchasach don Eoraip is an Áise. Na gais cearnach i dtrasghearradh, folláin agus díreach in airde. Na duilleoga urchomhaireach fiaclach. An bláthra ard géagach. Na bláthanna le feadán beagnach sféarúil, scothghlas, 5 mhaothán beag, an dá cheann uachtaracha ag déanamh liopa scothdheirg/dhoinn, iad pailnithe ag foichí. An-chuid gnéithe cosúla sna creasa measartha freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chrúb éin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus na croise.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Aethionema | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aethionema grandiflorum | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
See text. |
Bláth síorghlas, ilbhliantúil, tom-dhéanmhach agus a duillí cosúil le strapa is ea an Agapanthus.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an beathnua baineann (ainmníocht dhéthéarmach: Hypericum pulchrum; Béarla: slender St John's-wort).
| Is síol planda é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an pheasair arbhair.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chartlainn gharraí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an Glasán Is baill d'fhine na Fringillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Foraicme na n-iasc éigiallach san bhfíleam Chordata, fofhíleam Vertebrata, is ea Agnatha (Sean-Ghréigis ἀ-yvάθος, ἀ-gnathos, "gan ghiall"), ina bhfuil na speicis seo a leanas; na cyclostomes (atá beo faoi láthair) agus na conodonts agus na n-ostracoderms (atá díofa). Is comhghrúpa é do gach veirteabrach le gialla, ar a dtugtar gnathostomes . [1]
Tacaíonn na sonraí móilíneacha is déanaí, ó rARN [2] agus ó mtADN [3] chomh maith le sonraí sutheolaíocha, [4] go láidir leis an hipitéis gur monaifíléiteach iad na héagabaigh bheo, na cyclostomes. [5]
Bhí na héagabaigh iontaise is sine le feiceáil sa Chaimbriach, agus tá dhá ghrúpa fós le maireachtáil inniu: na loimprí agus an cailleacha, ina bhfuil thart ar 120 speiceas san iomlán. Meastar gur baill den fhofhíleam Vertebrata iad éisc éisc, mar gur chaill siad veirteabraí ina dhiaidh sin; sular tuigeadh an t-imeacht seo ó shonraí móilíneacha [2][3][6] agus forbraíochta [7], chruthaigh Linnaeus an grúpa Craniata (agus úsáidtear uaireanta é mar thuairisceoir moirfeolaíoch) chun tagairt a dhéanamh do chailleacha móide veirteabraigh. Chomh maith le heaspa giall, an tréith is mó atá ag na héagabaigh ná easpa eití péireáilte; láithreacht nótacorda i larbhaí agus in aosaigh araon; agus seacht nó níos mó scoilteanna geolbhaigh phéireáilte sholasmhothálach (homalógach don fhaireog phinéalach i mamaigh ). Níl goile inaitheanta nó aon géagán ag gach éagabach beo ná an chuid is mó dóibh ata díothaithate.
Foraicme na n-iasc éigiallach san bhfíleam Chordata, fofhíleam Vertebrata, is ea Agnatha (Sean-Ghréigis ἀ-yvάθος, ἀ-gnathos, "gan ghiall"), ina bhfuil na speicis seo a leanas; na cyclostomes (atá beo faoi láthair) agus na conodonts agus na n-ostracoderms (atá díofa). Is comhghrúpa é do gach veirteabrach le gialla, ar a dtugtar gnathostomes .
Tacaíonn na sonraí móilíneacha is déanaí, ó rARN agus ó mtADN chomh maith le sonraí sutheolaíocha, go láidir leis an hipitéis gur monaifíléiteach iad na héagabaigh bheo, na cyclostomes.
Bhí na héagabaigh iontaise is sine le feiceáil sa Chaimbriach, agus tá dhá ghrúpa fós le maireachtáil inniu: na loimprí agus an cailleacha, ina bhfuil thart ar 120 speiceas san iomlán. Meastar gur baill den fhofhíleam Vertebrata iad éisc éisc, mar gur chaill siad veirteabraí ina dhiaidh sin; sular tuigeadh an t-imeacht seo ó shonraí móilíneacha agus forbraíochta , chruthaigh Linnaeus an grúpa Craniata (agus úsáidtear uaireanta é mar thuairisceoir moirfeolaíoch) chun tagairt a dhéanamh do chailleacha móide veirteabraigh. Chomh maith le heaspa giall, an tréith is mó atá ag na héagabaigh ná easpa eití péireáilte; láithreacht nótacorda i larbhaí agus in aosaigh araon; agus seacht nó níos mó scoilteanna geolbhaigh phéireáilte sholasmhothálach (homalógach don fhaireog phinéalach i mamaigh ). Níl goile inaitheanta nó aon géagán ag gach éagabach beo ná an chuid is mó dóibh ata díothaithate.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Agnatha&oldid=946887 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 4b925200574176570b507afe099f8721 Q161097 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AbacáSnáithín a fhaightear ó ghas duilleoige i ngné Fhilipíneach banana is ea abacá. Tugtar cnáib Mhainile nó Musa textilis air freisin. Is planda den fhine Musaceae é, is é sin, fine na mbananaí.
Láidir snámhach. In úsáid chun cáblaí is cairpéid a dhéanamh. Saothraítear an t-abacá ar bhonn tráchtála sna hOileáin Fhilipíneacha, in Eacuadór agus i gCósta Ríce.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ascaideach feoiliteach, uisciúil den chuid is mó, le duilleoga roinnte go mín, na teascáin le bolgáin bhídeacha. Na bláthanna démhaothánach sporach, iompartha ar spící caola ag gobadh os cionn an uisce. Feithidí is crústaigh a fheidhmíonn mar chreach, agus gabhtar iad sna bolgáin bhídeacha. Ar gach bolgán, bíonn comhla tógála a ghníomhachtaítear chun dúnadh nuair a dhéantar tadhall le ribí íogaire istigh ann, súitear an chreach isteach agus gabhtar í. Athchuirtear an chomhla tógála tar éis don phlanda cothaithigh a ionsú ón gcreach. Snámhann na speicis atá dúchasach do réigiúin mheasartha go saor, ach iad siúd atá dúchasach do na trópaicí, is féidir gur plandaí talún nó eipifítí iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Acalypha | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Acalypha hispida (Acalypha hispida) | |||||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
450-462, féach ar an téacs | |||||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||||
*Acalyphes Hassk.
|
Speiceas de phlanda is ea Crataegus monogyna, ar a dtugtar an sceach gheal, atá dúchasach don Eoraip, iarthuaisceart na hAfraice agus iarthair na hÁise. Tugadh isteach í i go leor codanna eile den domhan. Is féidir í a bheith ina fiaile ionrach.
Tá an speiceas seo ar cheann de na cineálacha éagsúla dá ngairmtear Crataegus oxyacantha, ainm a diúltaigh an pobal luibheolaíochta toisc go mheas siad go raibh sé ró-dhébhríoch.
Is tor beag nó crann 5-14 méadar ar airde, le coróin dhlúth í an sceach gheal, (Crataegus monogyna). Tá an choirt neamhlonrach donn le scoilteanna ingearach buí . Iompraíonn na gais óige dealga géara, tuairim is 12.5 mm (leath orlach) ar fhad. Tá na duilleoga 20 go 40mm (1 go 1 ½ orlach) ar fhad, ubhach agus liopach go domhain, uaireanta beagnach go dtí an mheánfhéith, leis na liopaí ag leathadh ag uillinn leathan. Bíonn an dromchla uachtarach glas dorcha lastuas agus níos gile laistíos.
Dealga, duilleoga agus stipeoga na Sceiche Gile
Dealg Ársa Hethel, Hethel, Sasana.
Crataegus monogyna i Joncret, An Bheilg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de phlanda is ea Crataegus monogyna, ar a dtugtar an sceach gheal, atá dúchasach don Eoraip, iarthuaisceart na hAfraice agus iarthair na hÁise. Tugadh isteach í i go leor codanna eile den domhan. Is féidir í a bheith ina fiaile ionrach.
Tá an speiceas seo ar cheann de na cineálacha éagsúla dá ngairmtear Crataegus oxyacantha, ainm a diúltaigh an pobal luibheolaíochta toisc go mheas siad go raibh sé ró-dhébhríoch.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Sceach_gheal&oldid=871755 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a0c26ffc22561f441eefa60f0fd563e4 Q161520 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description FáinneogIs feithid í an Fáinneog. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Tom nó crann beag duillsilteach is ea tor an fhéileacán, nó Buddleja davidii.[1]. Tá sé dúchasach do réigiúin theo, agus saothraítear is nádúraítear é i gcuid mhaith réigiún eile. Bláthanna beag, i ndathanna éagsúla, go minic cumhra, bailithe i spící dlútha nó crobhaingí cruinneogacha. An-tarraingteach d'fheithidí, féileacáin go háirithe, rud a mhíníonn an t-ainm.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom nó crann beag duillsilteach is ea tor an fhéileacán, nó Buddleja davidii.. Tá sé dúchasach do réigiúin theo, agus saothraítear is nádúraítear é i gcuid mhaith réigiún eile. Bláthanna beag, i ndathanna éagsúla, go minic cumhra, bailithe i spící dlútha nó crobhaingí cruinneogacha. An-tarraingteach d'fheithidí, féileacáin go háirithe, rud a mhíníonn an t-ainm.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Tor_an_fh%C3%A9ileac%C3%A1in&oldid=871917 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 1ee8bebbfe5523b32d40f81ab1c3e17e Q161553 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Dáthabha geimhridhIs planda é an dáthabha geimhridh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an cnó léana (Comarum palustre). Tom atá ann a fhásann sna bólaí i dtuaisceart an domhain uilig in aice le réisc, locha agus áiteanna fliucha eile. Go deimhin, fásann sé san uisce uaireanta.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an bodán meascáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an tormán léana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an milseán mór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an t-saighdiúir uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda dreapaire ilbhliantúil, dúchasach don Eoraip is an Áise. Na gais cearnach i dtrasghearradh. Na duilleoga cruinn maolfhiaclach i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna in ascaillí na nduilleog, a n-aghaidheanna uile sa treo céanna, déliopach, le feadán fada vialait/gorm. D'úsáidtí é tráth chun leann a dhéanamh roimh theacht in úsáid don lus leanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chopóg shráidee.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda caol bliantúil, 7-40 cm ar airde. Na duilleoga an-chaol méith i gcrobhaingí. Na bláthanna 4-7 mm ar leithead, bán le 5 pheiteal. Na síolta 1.2-1.5 mm ar leithead, dubh. Fiaile iltíreach, ach ba bharrphlanda é (ar son a shíolta) ón aimsir réamh-Rómhánach go dtí an Mheánaois, agus úsáidtear fós é uaireanta mar fhoráiste.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann ard fadsaolach duillsilteach, dúchasach do thuaisceart na hEorpa, na hÁise is Meiricea Thuaidh. Imíonn an choirt go sainiúil i screamhóga chun paistí móra bánbhuí nó bándearga a léiriú. Na duilleoga i maotháin bhosacha, na ceanntorthaí ina liathróidí crochta a fhanann ar an gcrann i rith an gheimhridh. Is hibrid é plána Londan atá frithsheasmhach i gcoinne aeir thruaillithe agus a fhástar go forleathan ar shráideanna cathrach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an leadán úcaire beag.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda alpach Eorpach a léiríonn cnota duilleog méith le bláth báiteach bán. Na bláthanna i gcrobhaingí ar ghas amháin. Saothraítear cuid mhaith hibridí le bláthanna le patrúin chasta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an buaflíon balla.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí feoiliteach is ea an nathair fhéir. Reiptíl atá ann.
Is éan é an ulchabhán scopach Eoráiseach Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Gé atá dúchasach don Eoraip is an Áise, an ghé is flúirsí forleithne ansin. An clúmh liath den chuid is mó. Áitríonn sí inbhir is tuilemhánna, agus itheann fásra san uisce nó ar tír. Sinsear na gé baile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí iad na Éidéadaigh. Mamach atá intu.
Is éan é an Glasán gobmhór Is baill d'fhine na Fringillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an míol mór ceann bogha (Balaena mysticetus). Mamach atá ann. Is féidir le míol mór ceann bogha breis is 200 bliain a mhaireachtáil.
Moncaí ón Seandomhan, dúchasach do dheisceart is iardheisceart na hÁise agus tuaisceart na hAfraice is ea an mheacaic. Na cosa is na géaga uachtaracha ar comhfhad, an t-eireaball gearr go minic. Cónaíonn sé i gcrainn nó ar an talamh. Paistí nochta ar a thóin. Tá 23 speiceas ar an saol.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Foitheach píbrua. Is baill d'fhine na Podicipedidae iad.
An fíorfhia is mó (na guaillí suas le 2.4 m ar airde), atá forleathan sna réigiúin mheasartha den leathsféar thuaidh. Aonarach de ghnáth. An soc fada, liopa leathan uachtair ag caitheamh amach os cionn an liopa íochtair. An scornach le leadhb craicinn (a dtugtar an clog uirthi). Na beanna leathan, cosúil le miasa, le hadharca starracha ar na himill. Tugtar mús uirthi i Meiriceá Thuaidh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an rí-phiongain Is baill d'fhine na Spheniscidae iad.
Muc allta atá dúchasach don Afraic ó dheas ón Sahára. Clúdach gann gruaige, go príomha ar a guaillí, aghaidh leathan leacaithe le 4 chnap de chraiceann tiubhaithe, cosúil le faithní, starrfhiacla móra cuaracha. Áitríonn sí an mínleach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an mórscréachán liath Is baill d'fhine na Laniidae iad.
Is éan í an ghé bhroinnrua Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Ainmhí mara is ea an deilf na hIaing-tsí.
Planda débhliantúil atá in ann fás 1.5 m ar airde ach níos lú de ghnáth, dúchasach don Eoraip agus iarthar na hÁise ach a tugadh isteach i Meiriceá Theas is Thuaidh agus an Astráil. Na duilleoga roinnte i dteascáin ubhchruthacha nó leathfhada suas le 10 cm ar fhad. Na bláthanna buí gan seipil, in umbail 3-10 cm ar leithead. An toradh ubhchruthach, leathan sciathánach. Fástar go trádálach é i gcomhair na mbunfhréamhacha a itear mar ghlasra agus a úsáidtear mar fhoráiste d'ainmhithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Víreas timpeall 100 nm ar leithead le truaill sheachtrach mórthimpeall ar an gcroíleacán. Bíonn an t-eolas géiniteach stóráilte ar mhóilín amháin aonduail RNA ann. Airí sainiúil de is ea go bhfuil einsím ar leith, cúltrascrioptáis, taobh istigh den pháirteagal víreasach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an ulchabhán na hÚraile Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Fia atá dúchasach don tSín is an Chóiré, ach tugtha isteach don Eoraip. An t-aon fhíorfhia gan bheanna. Déanann na géaráin sa bhfireannach starrfhiacla fada atá dírithe síos. Áitríonn sé corcacha, agus itheann plandaí uisciúla. Tugtar an fia uisce Síneach air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is creimire beag é an tsinsile, cosúil le cabhaí, dúchasach do Mheiriceá Theas. Beag, suas le 35 cm ar fhad[1]. An fionnadh tiubh bog liath, an t-eireaball dosach, na cluasa mór cruinn. Saothraítear go forleathan í le haghaidh a fionnaidh, an fionnadh is costasaí ar domhan. Tá an dá speiceas di ann, mar atá Chinchilla chinchilla and Chinchilla lanigera.
Is creimire beag é an tsinsile, cosúil le cabhaí, dúchasach do Mheiriceá Theas. Beag, suas le 35 cm ar fhad. An fionnadh tiubh bog liath, an t-eireaball dosach, na cluasa mór cruinn. Saothraítear go forleathan í le haghaidh a fionnaidh, an fionnadh is costasaí ar domhan. Tá an dá speiceas di ann, mar atá Chinchilla chinchilla and Chinchilla lanigera.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Sinsile&oldid=937849 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 97e938177082b574b8305f7f8865db9f Q199456 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description ParaiméiciamPrótasón, speiceas mionorgánaigh aoncheallaigh, ubhchruthach, suas le .33 mm ar fhad. Dhá núicléas atá ann, micreanúicléas is macranúicléas. Itheann sé baictéir. Go cothrom ar fud an dromchla tá fabhráin, cosúil le ribí gruaige. An-choiteann i ngnáthóga uisciúla.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is creimire den chlann Mustelidae é an dobharchú (ainm eile air ná an madra uisce).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Lacha fara, dúchasach d'oirthear na hÁise ach a tugadh isteach i dtuaisceart na hEorpa. An fireannach ildaite le ceann scáinte is cleití cosúil le seolta ar na sciatháin. Áitríonn sí uisce úr i measc crann, agus itheann síolta, éisc bheaga is feithidí. Neadaíonn sí i bpoll i gcrann.
Bhíodh an speiceas le fáil go forleathan san Áise Thoir, ach tá laghdú tagtha ar an líon díobh atá anois ann mar thoradh ar méid díobh a cuireadh chuig tíortha eile agus scriosadh na gcoillte arb iad gnáthóg na lachan. Ceaptar anois nach bhfuil ach 1,000 péire díobh in oirthear na Rúise agus 1,000 péire eile sa tSín. Is dócha go bhfuil 5,000 péire sa tSeapáin, áfach. Imircigh iad na pobail Áiseacha agus iad ag caitheamh an gheimhridh sna hísleáin in oirthear na Síne agus i ndeisceart na Seapáine.
Éalaíonn siad go minic as bailiúcháin díobh i dtíortha eile, agus sa 20ú haois tháinig pobal mór fiáin de lachain mhandracha ar an saol i Sasana. Le blianta beaga anuas tá siad le fáil in Éirinn freisin, i gCaisleán an Easpaigh sa tuaisceart ach go mór mhór i bpáirceanna Bhaile Átha Cliath. Tá timpeall is 7,000 lacha mhandrach sa Ríocht Aontaithe. Tá grúpaí díobh ar Mhór-roinn na hEorpa freisin. Is i mBeirlín atá an grúpa is mó ann. Tá na lachain mhandracha le fáil anseo is ansiúd sna Stáit Aontaithe freisin, mar shampla in Black Mountain, Carolina Thuaidh agus i gContae Sonoma, California.
Gnáthaíonn an lacha mhandrach na coillte dlútha ar chiúmhaiseanna lochanna agus aibhneacha. Feictear iad in ísleáin sa chuid is mó ach uaireanta freisin i ngleannta suas go 1,500m in airde. Sa gheimhreadh, bíonn siad le feiceáil i riascanna agus ar aibhneacha chomh maith. Gí gur fearr léi fionnuisce feictear iad in inbhir agus múrlaigh ar na cóstaí freisin. San Eoraip, maireann siad i dtimpeallacht níos oscailte ná an ghnáthóg is dúchasach dóibh san Áise.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Lacha fara, dúchasach d'oirthear na hÁise ach a tugadh isteach i dtuaisceart na hEorpa. An fireannach ildaite le ceann scáinte is cleití cosúil le seolta ar na sciatháin. Áitríonn sí uisce úr i measc crann, agus itheann síolta, éisc bheaga is feithidí. Neadaíonn sí i bpoll i gcrann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Lacha_mhandrach&oldid=905946 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e961c0ba88a39da76a155795ca14cbc5 Q201231 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CasabharaÉan mór gan eitilt, dúchasach do dheisceart na hAstraláise. Áitríonn sé foraoisí, agus itheann síolta is torthaí. Fiafhás cnámhach ar a cheann, a dtugtar clogad air, a úsáideann sé chun tochailt le bia a fháil. Ingne fada ar na cosa, agus féadfaidh speach uaidh a bheith marfach do dhuine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an móralpaire seangán. Mamach atá ann.
Is éan é an meirleach Artach Is baill d'fhine na Stercorariidae iad.
Is feithid í an cuil scairpe.
Is iasc é an roc an gha nimhe a aimsítear in aigéin an domhain.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Snag Is baill d'fhine na Certhiidae iad. Éan a áitríonn coillte le crainn fhásta is coirt gharbh orthu. Is ball d'fhine na Certhiidae é. Gob fada cuarach aige, agus crúba fada atá oiriúnach chun greim a fháil ar an gcoirt. Itheann sé na feithidí a bhíonn istigh i ngága sa choirt, agus is féidir leis siúl suas an choirt á gcuardach, an t-aon éan in Éirinn ar féidir leis an cleas seo a dhéanamh. Téann sé ar an bhfara, a bholg brúite i log sa choirt is a chrúba greamaithe leis an gcoirt taobh amuigh. Déanann sé a nead i bpoll sa chrann as slaitíní le cleití mar líneáil taobh istigh. Tógann sé dhá ál sa bhliain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball ar bith d'ord ilghnéitheach crústach a mbíonn colainn leacaithe agus 7 bpéire cos cosúil tóracsach acu is ea iseapód. Áitríonn siad an grineall i ngnáthoga uisciúla den chuid is mó. Uaireanta, bíonn siad seadánach ar éisc agus crústaigh eile. Éiríonn le cuid acu, cosúil le míolta críona, i ngnáthoga tíre.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Laghairt Mheiriceánach, an t-aon laghairt nimhiúil, bíodh is gur annamh a greim a bheith marfach. Suas le 60 cm ar fhad, dorcha le breacra buí, na lanna cosúil le coirníní, an soc maol, an t-eireaball ramhar. Itheann sí uibheacha is veirteabraigh bheaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an meantán lathaí Is baill d'fhine na Paridae iad.
Tom duillsilteach atá dúchasach do Mheiciseo. I ndáiríre, bláthra ar leith atá sa bhláth, is brachtanna móra flanndearga air atá cosúil le peitil. De ghnáth cuirtear ábhar fásmhoillitheach leis an bplanda pota chun go gcaomhnóidh sé a chruth is a airde.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an rón Graonlannach.
Is éan é an ceolaire corraigh Is baill d'fhine na Acrocephalidae iad.
Na miocrorgánaigh féinatáirgthe is lú, timpeall 150-300 mm ar trastomhas. Ní bhíonn núicléas ná cillscannán soiléir iontu. Bíonn cruthanna éagsúla acu, ó sféarúil go dtí snáithíneach. Timpeall 60 speiceas ann, iad uile, ach ceann amháin, seadánach ar veirteabraigh, plandaí is feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan Astraláiseach atá oiriúnaithe chun neachtar a ithe. A theanga fada le barr cosúil le scuab. Itheann sé torthaí is feithidí freisin, agus áitríonn crainn is sceacha. Maireann sé i ngrúpaí beaga. Bíonn ilghnéitheacht mhór i gcruth a ghoib is stíl a bheatha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féileacán mór ildathach. Na sciatháin scothdhonn flannbhuí, marcáilte le patrúin dhubha. Eitlíonn sé go mall, ach déanann imirce thar fhaid ollmhóra ó Mheicsiceo go Ceanada.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an cat na nAindéas. Mamach atá ann.
Ainmhí mara is ea an deilf stríocach.
Ainmhí mara is ea deilf bhánchliathánach an Atlantaigh.
Crann nó tom beag a fhásann suas le 6 m ar airde, dúchasach do Mheiriceá trópaiceach. Na duilleoga ubhchruthach, na bláthanna i gcrobhaingí móra, an-chumhra, le 5 pheiteal, bán, buí nó bándearg. Fástar go forleathan sna trópaicí é mar gheall ar na bláthanna cumhra a chuirtear i dteampaill Bhúdacha go minic.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an saola. Cineál anatalóip atá ann agus é gaolta leis na daimh, ba, agus gabhair. Maireann an saola sna hardáin agus sna sléibhte in Oirthear na hInd-Síne, i Laos agus i Vítneam. Ní raibh aon eolas ar an saola (seachas ag daoine áitiúla) go dtí an bhliain 1993, nuair a rinneadh suirbhé in Anaclann (nó Tearmann) Dúlra Vu Quang. ("Damh Vu Quang" a thugtar air an saola freisin.) Fuarthas adharca an tsaola agus eolas faoi ó lucht an cheantair úd. Cé go bhfuil grianghraif de ann anois, níl an saola feicthe beo ag aon eolaí go dtí an lá inniu.
Luibh théagartha a fhásann níos airde ná 2 m, dúchasach do thuaisceart is oirthear na hEorpa agus lár na hÁise. An gas cuasach, na duilleoga roinnte i nduilleoigíní ubhchruthacha suas le 15 cm ar fhad ar ghais le bunanna borrtha, na bláthanna beag scothghlas/bán, bailithe le chéile in umbail mhóra chruinne. Úsáidtear na bláthghais chriostalaithe mar bhlaistiú. Faightear ola chumhra ó na fréamhacha a úsáidtear i gcumhráin agus licéir luibhe cosúil le Chartreuse.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Moncaí a áitríonn Meiriceá Láir is Theas. Na pollairí i bhfad amach ó chéile, ag oscailt go cliathánach (ní hionann is moncaithe an tSeandomhain) Ní féidir leis a ordóg a chur in aghaidh na méar eile. Eireaball ingreama ag saghsanna áirithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál cachtais, ar eipifít é, cachtas na Nollag. Gais stuacha gan dromchlaí aige, comhdhéanta as teascáin leata shiúntaithe agus bláthanna maigeanta air a thagann amach sa gheimhreadh. Dúchasach do dheisceart na Brasaíle.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea an ceartmhíol mór an deiscirt.
Is éan imirceach í an Íbis Mhaol Thuaisceartach (Geronticus eremita) a bhíonn ar fáil i ngnáthóga seasca mar leath-fhásaigh nó creagacha, gar go minic do huisce reatha. Tá an íbis dhubh shnasta (70-80 cm) seo, murab ionann agus baill eile den teaghlach , neamh-threafa, le haghaidh agus ceann dearg neamhchleiteach agus le ghob fada cúrach. Pórann sí go choilíneach ar chósta nó laftáin aille sléibhe, áit ina leagann sí de ghnáth 2-3 uibheacha i nead maidí, agus bíonn sí beo ar laghairteanna, feithidí, agus ainmhithe beaga eile.
Is ainmhí é an marmat machaire earrdhubh. Mamach atá ann.
Is planda tomach ilbhliantúil cumhra é an paitsiúilí (Pogostemon cablin). Fásann sé 1 m in airde nó níos mó, dúchasach do na réigiúin thrópaiceacha is fhothrópaiceacha in oirdheisceart na hÁise. An gas cearnach, na duilleoga ubhchruthach fiaclach i bpéirí urchomhaireacha, na bláthanna bán feadánach déliopach i bhfáinní. Táirgeann sé bláthola chumhra a úsáidtear i gcumhráin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Raithneach ilbhliantúil le ríosóim a dhreapann i bhfad. Na froinn aonarach, suas le 2-4 m ar airde, trídhuilleach, le sórais go leanúnach timpeall imeall na dteascáin duilleoige. An-choiteann ar ithreacha aigéadacha, i gcoillte, is ar fhraochach go príomha, agus is féidir leis an speiceas seo fairsingí móra a chlúdach mar gheall ar a ríosóim. Nimhiúil, agus ní iníorann caoirigh nó coiníní ar thalamh a bhfuil an raithneach seo uirthi. Ní dhéanann tine damáiste trom di mar go bhfanann na ríosóim atá doimhin sa talamh slán gan damáiste. Is féidir go mbeidh sí ina hionróir ionsaitheach ar fhéarach.
I mbéarlagair na Gaeilge deirtear "raithneach" leis an channabas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
An t-alga glas a chruthaíonn míolphóir nó gaiméití le clóraplaist chupánchruthacha fhéarghlasa, agus dhá lascnaid thosaigh ar a laghad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an valbaí carraige.
Ainmhí feoiliteach is ea an scinc. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na Scincidae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an laící. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an mheacaic na Ceilibéise (Macaca nigra). Simíoch agus moncaí atá inti agus mar sin is mamach í. Maireann sí in oirthuaisceart an oileáin Sulawesi agus ar oileáin bheaga eile ina thimpeall san Indinéis. Itear a feoil in ainneoin an speiceas a bheith i mbaol.
Is ainmhí é an gríosún mór. Mamach atá ann.
Is éan é an t-abhóiséad. Is baill d'fhine na Recurvirostridae iad na lapairí seo agus ceithre speiceas ar an saol. Tá siad le fáil san Eoraip, san Áise agus san Afraic. De ghnáth bíonn an t-éan fásta 43-45 orlach ar airde agus 290-400 g ar meáchan.
Tá ceithre speiceas sa ghéineas Recurvirostra:
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an t-abhóiséad. Is baill d'fhine na Recurvirostridae iad na lapairí seo agus ceithre speiceas ar an saol. Tá siad le fáil san Eoraip, san Áise agus san Afraic. De ghnáth bíonn an t-éan fásta 43-45 orlach ar airde agus 290-400 g ar meáchan.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Abh%C3%B3is%C3%A9ad&oldid=939039 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid fa90fed46ac91eb3730036eae5211e58 Q292626 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Smol cloigGalar dian aeriompartha a chuireann isteach ar thae, eindéimeach in oirdheisceart na hÁise. Shroich sé Srí Lanca i 1946, ach níor shroich an Afraic fós mar thoradh ar rialacháin ghéara coraintín. Ionsaíonn an galar na duilleoga óga, scaipeann go tapa, agus milleann na duilleoga ó thaobh trádála de. Is gá sprae daor fuingicídeach a úsáid chun é a smachtú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le gais chearnacha a fhásann 1 m ar airde, dúchasach don Eoraip is an Áise, go minic ar ithreacha cailceacha. Na duilleoga ubhchruthach fiaclach i bpéirí urchomhaireacha, na bláthanna démhaothánach, bán le spotaí corcra, i bhfáinní a dhéanann spící. Gaolta le fíormhismín, agus bíonn a bholadh tarraingteach do chait.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Dhá ghalar cruithneachta atá gaolmhar le chéile agus a laghdaíonn an cumas fótaisintéise (i nduilleoga an phlanda maidir le galar amháin díobh, sna diasa sa chás eile), rud a chuireann tús le cailliúint mhór toraidh. Scaipeann an dá ghalar trí stealladh na spór ó fhíocháin ionfhabhtaithe, agus bíonn siad níos troime i gcineálacha le gais ghearra. Smachtaítear iad le spraeanna fungaicídeacha, ach is gá an spraeáil a dhéanamh ag an am ceart.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Adromischus | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Adromischus filicaulis subsp. marlothii | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
See text |
Is éan é an saidhbhéar. Is baill d'fhine na Charadriiformes iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an tÓrshúileach. Is Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an bhuíóg chróch. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is ainmhí é an t-éalann. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an mhuc mhara neamheiteach. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an Hioracsach carraige.
Ainmhí is ea an dobhrán Ceanadach.
Planda dreapaire adhmadach atá dúchasach don tSín is ea an toradh cíbhí nó cíbhí. Litrítear go minic é mar cíobhaí agus tugtar an spíonán Síneach air uaireanta chomh maith. Saothraítear an cíbhí go forleathan ar bhonn trádálach sa Nua-Shéalainn is tíortha eile. Na duilleoga garbh, ubh- is croíchruthach; na bláthanna buíbhán, le 6 pheiteal i gcrobhaingí ascallacha; na torthaí leathfhada ubhchruthach, fionnaitheach le ribí scothdhearga/glasa; an bia glas milis le síolta dubha mórthimpeall uirthi.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an Sionnach culpaech. Mamach atá ann.
Víreas atá cosúil le baill eile de chlann na reitrivíreas, ó thaobh deilbheolaíochta is ceimice, ach nach gcuireann tús le siad. Fuarthas go bhfuil baint ag cuid mhaith leintivíreas le galair ainsealacha, cosúil le hairtríteas, niúmóine a éiríonn níos measa de réir a chéile, agus galair mhalla néareolaíocha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an mór-rón Calafoirniach. Mamach atá ann.
Dhá ghné planda a fhaightear i réigiún na Meánmhara is an Áise, le gais cheartingearacha, duilleoga caola cosúil le féar, agus spící bláthanna is gach bláth le 6 theascán iombhlátha. I ngné amháin tá na duilleoga V-chruthach i dtrasghearradh is na bláthanna bán nó bándearg. Sa ghné eile tá na duilleoga triantánach i dtrasghearradh is na bláthanna buí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gasail bheag atá dúchasach do thuaisceart na hAfraice agus in Iosrael agus san Iordáin is ea an ghasail dorcais (Gazella dorcas). Gealdonn, agus an taobh íochtarach bán. Smál dorcha ar feadh an chliatháin is taobh na haghaidhe. Adharca gearra a chuarann ar chúl, le fáinní eitreacha orthu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an firéad dúchosach. Mamach atá ann.
Tom nó crann beag síorghlas atá dúchasach do réigiún na Meánmhara is iarthar na hEorpa, chomh fada ó thuaidh le hÉirinn. Na duilleoga scothdhearg, na bláthanna bán clogchruthach i gcrobhaingí crochta, na torthaí dearg sféarúil agus clúdaithe le faithní.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Grús Meiriceánach Is baill d'fhine na Gruidae iad.
Ainmhí mara mór is ea an píolótach. Céiticeach atá ann, ball den ghéineas Globicephala.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is saghas nathrach é an nathair mhara atá ina chónaí san fharraige. Tá siad an-nimhiúil – níos nimhiúla ná nathracha tíre mar an cobra – ach is annamh a ionsaíonn siad daoine.[1] Tá siad ina gcónaí sna farraigí trópaiceacha.
Is saghas nathrach é an nathair mhara atá ina chónaí san fharraige. Tá siad an-nimhiúil – níos nimhiúla ná nathracha tíre mar an cobra – ach is annamh a ionsaíonn siad daoine. Tá siad ina gcónaí sna farraigí trópaiceacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Nathair_mhara&oldid=761350 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 740285556a7fdeeca777c111deb7d2f5 Q465575 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description FíogachIs iasc é an fíogach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an gharbhógach na mbeann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an leamhan fuilfhéitheach. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc domhainuisce le colainn chaol, cosúil le nathair. Suas le 40 cm ar fhad. An ceann gearr le béal an-fhada, ag iompar fiacla géill, cosúil le goineoga. Orgáin solais i línte ar thaobh íochtarach na colainne, taobh thiar de na súile, agus ar bharbal fada ón smig, a fheidhmíonn mar bhaoite chun creach a aomadh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an caoch-chriogar. Ball d'fhine na Tettigoniidae atá ann.
Is feithid é an mearleamhan taibhsiúil. Ball d'fhine na Hepialidae atá ann.
Muiscít atá dúchasach do na trópaiceacha agus na críocha fothrópaiceacha in Oirdheisceart na hÁise is ea Aedes albopictus (Stegomyia albopicta). Mar sin féin, sna blianta beaga anuas, leath an speiceas amach chuig go leor tíortha, de bharr go raibh an chuileog seo an ann gluaiseach thar lar in éineacht le hearraí agus taistealaí idirnáisiúnta.[1] Tá cosa dubh-agus-bán-riabhach, agus corp beag dubh-agus-bán-riabhach, ina sainthréith ag an chuileog seo.
Muiscít atá dúchasach do na trópaiceacha agus na críocha fothrópaiceacha in Oirdheisceart na hÁise is ea Aedes albopictus (Stegomyia albopicta). Mar sin féin, sna blianta beaga anuas, leath an speiceas amach chuig go leor tíortha, de bharr go raibh an chuileog seo an ann gluaiseach thar lar in éineacht le hearraí agus taistealaí idirnáisiúnta. Tá cosa dubh-agus-bán-riabhach, agus corp beag dubh-agus-bán-riabhach, ina sainthréith ag an chuileog seo.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aedes_albopictus&oldid=947219 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid cbe06d26c20c25c25db286bab802abeb Q488032 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CriptifítAlga aoncheallach le dhá lascnaid, atá cosúil le ribíní, ar an eitre béil i dtosach. De ghnáth cuimsíonn sí líocha éagsúla, chomh maith le clóraifill a is c.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an ialtóg Daubenton. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Moncaí ón Seandomhan atá dúchasach d'iarthar is lár na hAfraice is ea an moncaí patach. An fionnadh deargdonn, moing ghruaige fada is croiméal bán ar an bhfireannach. Is féidir leis rith suas le 50 km san uair. Tá ainmneacha eile air, an geanón dearg is an moncaí míleata. Is é an t-aon speiceas é sa ghéineas Erythrocebus.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Géineas d'éan mara is ea Anous (Leagan Gaeilge; sméidire) den fhine Laridae, lena n-áirítear cúig speiceas. Faightear iad go nádúrtha i dtimpeallacht ina bhfuil aeráid thrópaiceach ann, ó Haváí go dtí an oileára Tuamotus san Aigéan Ciúin, ón Mhuir Rua go dtí na Séiséil agus san Aigéan Indiach agus sa Mhuir Chairib go dtí Tristan da Cunha san Aigéan Atlantach.
Thug an nádúnaí Sasanach James Francis Stephens an géineas isteach sa bhliain 1826. [1][2] Sa tSean-Ghréigis ciallaíonn an focal 'Anous' "dúr" nó "amaideach".[3] Bhí tuairim ag mairnéalaigh go raibh sméidirí neamhairdeallach, is cosúil go raibh neamhshuim acu roimh sealgairí nó creachadóirí.[4] Faigheann siad sábháilteacht nuair atá líon mór acu le chéile. Thug staidéir fíligéineolaíocht mhóilíneach le fios, a foilsíodh sa bhliain 2007 go an géineas 'Anous' ina dheirfiúrghrúpa le clád ina raibh na geabhróga, na faoileáin agus na scimeirí. [5]
Rangú in ord aibítreach:
Géineas d'éan mara is ea Anous (Leagan Gaeilge; sméidire) den fhine Laridae, lena n-áirítear cúig speiceas. Faightear iad go nádúrtha i dtimpeallacht ina bhfuil aeráid thrópaiceach ann, ó Haváí go dtí an oileára Tuamotus san Aigéan Ciúin, ón Mhuir Rua go dtí na Séiséil agus san Aigéan Indiach agus sa Mhuir Chairib go dtí Tristan da Cunha san Aigéan Atlantach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Anous&oldid=947225 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid baf84677143194869b6d34c30b459a56 Q516494 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description TainséirínToradh ciotrasach. Speiceas mandairín le craiceann geal flannbhuí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúpa plandaí. Ceann acu an puirsleán coiteann, fiaile an-fhorleathan i réigiúin theo, a shaothraítear mar phlanda pota bliantúil, le duilleoga boga is bláthanna buí le 4-6 pheiteal. Tá an puirsleán bándearg dúchasach d'iarthar Mheiriceá Thuaidh, planda bliantúil nó ilbhliantúil le duilleoga ar ghais fhada is bláthanna bána nó bándearga, cúigpheitealacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí feoiliteach is ea an ailigéadar. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na alligatoridae é.
Bhí na hailigéadair ar an domhain seo ar feadh 37 milliún bliain. Tá dhá chineál ailigéadar ann: an t-ailigéadar Meiriceánach agus an t-ailigéadar Síneach. Tagann an focal ailigéadar ón Spáinnis "el lagarto" agus ciallaíonn sé sin "an laghairt". Tar éis tamaill tugadh ainmneacha cosúil le allagarta and alagarto agus alligator air i mBéarla.
Tá an t-ailigéadar Meiriceánach an-trom ag 790-990 punt (360-450 kg) agus tá siad 13.1-14 tr (4.0-4.4 m) ar fad.Tá an t-ailigéadar Síneach níos lú ag 6.9 tr (2.1 m) agus níos éadroime ag 99 punt (45 kg). Tá an t-ailigéadar fosta dubh nó donn agus tá na leanaí dorcha le stríocaí bána no buí. Níl aon tréimhse saoil ar taifead ag an ailigéadar.
Níl na hailigéadair ach i Meiriceá agus sa t-Sín. Níl na hailigéadair Mheiriceánacha faighte ach amháin i bhFlorida, Louisiana, Georgia, Alabama, Mississippi, Carolina Thuaidh/Theas , agus giota beag in Oklahoma agus Arkansas. An raibh a fhios agat go raibh níos mó ailigéadar i bhFlorida ná in aon ait eile sa domhain? Is maith leis na hailigéadair uisce glan nach bhfuil salann ann cosúil le riasc, sruthán, loch, agus linn. Tá na hailigéadair Shíneacha san abhainn Yangtze agus tá siad i dtrioblóid mhór, gan ach cúpla dosaen fágtha díobh sa nádúr. Tá go leor daoine ag iarraidh na hailigéadair Shíneacha a shábháil.
Cosnaíonn an t-ailigéadar fireann a dhúiche féin. Siúlann an t-ailigéadar ar dhá bealach: "Siúl spréite" agus "Siúl Ard". Le "siúl spréíte", tarraingíonn siad a mboilg ar an talamh. Tá an "siúl ard" ceathair-chosach agus an bolg san aer. Ní féidir le ailigéadair mórán siúil a dhéanamh mar go bhfuil na hailgéadair an-trom, ach tá siad in ann a bheidh an-gasta ar feadh cúpla soicind. Nuair atá bia ró-mhór le n-ithe in aon alp amháin, déanann siad "rolla báis" chun píosa bia ollmhór a bhriseadh i bpíosaí beaga.
Fásann na hailigéadair go dtagann siad in inmhe nuair atá siad sé troigh (1.8 m). Sa samhradh, déanann an t-ailigéadar baineann nead as plandaí a lobhann, ag cruthú teasa a theastaíonn ó na huibheacha atá ar gor. Socraíonn an teocht sa nead gnéas an ailigéadair. Má tá an teas ag 86 °F(30 °C) beidh na hailigéadair ina gcailíní. Má tá an teas ag 93 °F(34 °C) nó níos mó beidh na babaithe ina mbuachaillí.
Itheann ailigéadair go leor iasc, fia, éin, coypu, mamaigh bheaga, agus fiú béar agus pantar. Tá clocha beaga sa bholg a bhriseann síos píosaí móra bia. Ní itheann na hailigéadair daoine. Ach má thagann duine ró-ghar don ailigéadar, ionsóidh sé chun é féin a chosaint.
Tá ailigéadar bán ag Acadamh na nEolaíochtaí in San Francisco, California.
Ainmhí feoiliteach is ea an ailigéadar. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na alligatoridae é.
Bhí na hailigéadair ar an domhain seo ar feadh 37 milliún bliain. Tá dhá chineál ailigéadar ann: an t-ailigéadar Meiriceánach agus an t-ailigéadar Síneach. Tagann an focal ailigéadar ón Spáinnis "el lagarto" agus ciallaíonn sé sin "an laghairt". Tar éis tamaill tugadh ainmneacha cosúil le allagarta and alagarto agus alligator air i mBéarla.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ailig%C3%A9adar&oldid=889601 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ae365f01fad163a768e6cc47be9bd04f Q574660 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Féileacán 88Is feithid é an Féileacán 88. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is ainmhí é cat crainn Pennant (Pekania pennanti). Mamach beag uiliteach atá ann. Is ball d'fhine na Mustelidae é agus is é an t-aon bhall den ghéineas Pekania é. Tá an géineas Pekania gaolta leis an gcat crainn Meiriceánach (Martes americana). Gnáthaíonn sé na coillte i gcuid mhór de Cheanada, ó chósta go cósta, agus in áiteanna i dtuaisceart na Stát Aontaithe. D'ainneoin a ainm, níl sé gaolta leis na cait.
Nathair ón Áise, nach bhfuil san Afraic, le sloc beag ar dhá thaobh na haghaidhe, teasíogair. Is féidir léi seilg is ionsaí a dhéanamh i ndorchadas na hoíche trí theas na creiche a bhrath. Gaolta leis an máistir díthreibhe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an ollmhuinseac. Mamach atá ann.
Is feithid é an leamhan liopardach. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is antalóp é an poc uisce a innlíonn, dúchasach don Afraic ó dheas ón Sahára. Mór, le cóta mosach donn nó liath. Adharca fada caoldíreacha ag an bhfireannach is cíora mórthimpeall orthu. Áitríonn sé an sabhána is coillearnach gar don uisce. Dhá fhoirm ann: an poc uisce coitianta, agus an poc uisce defassa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lusrán grándubh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an babarúsa Buru. Mamach atá ann.
Is planda í an luibh bhléine.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an mangabaí liathleicneach. Mamach atá ann.
Is planda í an nuacht bhallach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is artrapód í an cláirseach thrá.
Mionfhoiche a gcuireann gach speiceas de tús le gál sainiúil ar phlanda, de réir cineáil, an gál darach, a mbíonn larbha nó dhó taobh istigh de gach gál. A thimthriall beatha an-chasta, go minic ag ascalú ó ghlúin go glúin idir atáirgeadh gnéasach is neamhghnéasach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Mamach neamhchoitianta, de theallach na n-easóg (Mustelidae), atá dúchasach do chóstaí thuaidh an Aigéin Chiúin is ea an dobhrán muirí. Maireann sé an chuid is mó den am san uisce. An fionnadh tiubh inslithe, an cholainn níos leithne ná dobhrán an uisce úir, na cosa tosaigh beag gan mhogaill. Itheann sé éisc shliogánacha. Snámhann sé ar a dhroim ar uachtar an uisce le cloch ar a chliabhrach, agus briseann a chreach ar an gcloch seo. Bhí sé gar do bheith imithe i léig, ach cosnaítear é in áiteanna áirithe anois.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí í an ialtóg mheasa Yap. Mamach atá inti.
Is feithid í an bheach-chuil.
Ball de chlann mhór iasc atá forleathan cois cladaigh i bhfarraigí trópaiceacha is theo-mheasartha. Tá ball Eorpach a fhaightear ón Iorua go dtí an Mheánmhuir, ar nó faoi dhríodar gainimh nó mionduirlinge. Suas le 30 cm ar fhad. An cholainn réasúnta leata. Na heití peilbheacha leathan; an eite droma stríocach gorm, buí ar an bhfireannach. Oscailtí beaga giolbhach ar bharr an chinn. Na súile starraiceach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is víreas beag d'aigéad ribeanúicléasach (RNA) (30 go 38 nm ) é an víreas Heipitíteas C ( HCV, HCV ), le núicléachaipsid icisihéadrách agus imchlúdaithe, a bhaineann leis an ghéineas Hepacivirus den fhine Flaviviridae . Tá slabhra aonair ag an géanóm le polaraíocht dhearfach, de 9.6 Kb a ionchorpraíonn polaipeiptíd aonair de thart ar 3000 aimínaigéad . [1][2][3]
I lár na 1970idí, scaip an nuacht go raibh na bainc fola truaillithe le gníomhaire anaithnid a bhí ina chúis le heipitíteas non A-non B. Sa bhliain 1989, tuairiscíodh an chéad seicheamh den víreas heipitíteas C. [4]
Ba é an deacracht a bhaineann le víreas heipitíteas C a chothú ceann de na príomhbhacainní ar a staidéar domhain. D'éascaigh an fhionnachtain sa tSeapáin se tréithchineál de ghéinitíopa 2a an víris, ó othar Seapánach a raibh heipitíteas sciobtha air cultúr an víris seo idir 2001 agus 2003. Tugtar JFH-1 ar an tréithchineál seo ( Heipitíteas sciobtha Seapánach ). Bhí sé indéanta freisin víreas den géinitíopa 1a a fhás ó thréithchineál. [2][5]
'' ]]
Is víreas beag d'aigéad ribeanúicléasach (RNA) (30 go 38 nm ) é an víreas Heipitíteas C ( HCV, HCV ), le núicléachaipsid icisihéadrách agus imchlúdaithe, a bhaineann leis an ghéineas Hepacivirus den fhine Flaviviridae . Tá slabhra aonair ag an géanóm le polaraíocht dhearfach, de 9.6 Kb a ionchorpraíonn polaipeiptíd aonair de thart ar 3000 aimínaigéad .
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%ADreas_Heipit%C3%ADteas_C&oldid=946892 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6feb140c34de17a9036a7d59a57182ff Q719268 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description RadiataIs céim tacsanomaíoch í ná Radiata a bhí in úsáid chun ainmhithe ga-shiméadracha a rangú. Thug an téarma Radiata roinnt grúpaí ainmhithe éagsúla lena chéile, nach dhearna grúpa monaifíléiteach faoi thuairimí reatha na fíligineachta ainmhithe.[1] Mar gheall ar seo agus fadhbanna le homaplaise, a bhaineannan úsáide abhaint as as siméadracht an choirp i comhair charachtair fhíligineachtacha. Úsáidtear an téarma de gnáth go hiondúil i gcomhthéacs stairiúil.
Go luath sa 19ú céad, chuir Georges Cuvier na Cnidaria agus na Ctenophora le chéila sna Radiata.[2] D'ath-shainmhínigh Thomas Cavalier-Smith na Radiata, sa bhliain 1983, mar fo-ríocht comhdhéanta de Myxozoa, Placozoa, Cnidaria agus Ctenophora.[3] Ina dhiaidh sin, d'ath-shainmhínigh Lynn Margulis agus K.V. Schwartz na Riadata i n-aicmiú na Cúig Ríocht, an tráth seo ag cuimsiú Cnidaria agus Ctenophora amháin. [4]
Cé go nglactar le ga-shiméadracht, de ghnáth, mar thréith a shainmhíníonn na hainmhithe atá aicmithe sa ghrúpa seo, tá eisceachtaí agus cáilíochtaí soiléire ann. Mar shampla, léiríonn na Echinoderma siméadracht dhéthaobhach go cinnte mar larbhaí. Taispeánann na Ctenophora siméadracht dé-radúil nó rothlach, arna sainmhíniú le haiseanna craobhógacha agus faraingeacha, ar a bhfuil dhá canálach anasach lonnaithe in dhá cheathramhán go lárlíneacht óna chéile. [5] Tá roinnt speiceas laistigh den aicme Cnidaria, na hAnthozoa, siméadracht dhéthaobhach (Mar shampla, Nematostella vectensis). Tá sé ráite go bhféadfadh sé gur tharla siméadrac go déthaobhacha chun cinn roimh an scoilt idir Cnidaria agus Bilateria, agus gur fhorbair na cnidarians, atá siméadracht dé-radúil, go tánaisteach, rud a chiallaíonn go bhfuil bunús príomhúil leis an déthaobhacht i speicis na gCnidarian, cosúil le N. vectensis. [6]
Is céim tacsanomaíoch í ná Radiata a bhí in úsáid chun ainmhithe ga-shiméadracha a rangú. Thug an téarma Radiata roinnt grúpaí ainmhithe éagsúla lena chéile, nach dhearna grúpa monaifíléiteach faoi thuairimí reatha na fíligineachta ainmhithe. Mar gheall ar seo agus fadhbanna le homaplaise, a bhaineannan úsáide abhaint as as siméadracht an choirp i comhair charachtair fhíligineachtacha. Úsáidtear an téarma de gnáth go hiondúil i gcomhthéacs stairiúil.
Go luath sa 19ú céad, chuir Georges Cuvier na Cnidaria agus na Ctenophora le chéila sna Radiata. D'ath-shainmhínigh Thomas Cavalier-Smith na Radiata, sa bhliain 1983, mar fo-ríocht comhdhéanta de Myxozoa, Placozoa, Cnidaria agus Ctenophora. Ina dhiaidh sin, d'ath-shainmhínigh Lynn Margulis agus K.V. Schwartz na Riadata i n-aicmiú na Cúig Ríocht, an tráth seo ag cuimsiú Cnidaria agus Ctenophora amháin.
Cé go nglactar le ga-shiméadracht, de ghnáth, mar thréith a shainmhíníonn na hainmhithe atá aicmithe sa ghrúpa seo, tá eisceachtaí agus cáilíochtaí soiléire ann. Mar shampla, léiríonn na Echinoderma siméadracht dhéthaobhach go cinnte mar larbhaí. Taispeánann na Ctenophora siméadracht dé-radúil nó rothlach, arna sainmhíniú le haiseanna craobhógacha agus faraingeacha, ar a bhfuil dhá canálach anasach lonnaithe in dhá cheathramhán go lárlíneacht óna chéile. Tá roinnt speiceas laistigh den aicme Cnidaria, na hAnthozoa, siméadracht dhéthaobhach (Mar shampla, Nematostella vectensis). Tá sé ráite go bhféadfadh sé gur tharla siméadrac go déthaobhacha chun cinn roimh an scoilt idir Cnidaria agus Bilateria, agus gur fhorbair na cnidarians, atá siméadracht dé-radúil, go tánaisteach, rud a chiallaíonn go bhfuil bunús príomhúil leis an déthaobhacht i speicis na gCnidarian, cosúil le N. vectensis.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Radiata&oldid=786490 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 23376031262439524331211b094ea987 Q725736 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Gasail damaIs ainmhí í an ghasail dama. Mamach atá ann.
Aglaia | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aglaia odorata (Chinese Rice Flower) | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
See text. |
Is spéiceas cíobhaí é Cíobhaí Donn an Oileáin Thuaidh. É coitianta i dTuaisceart an Oileáin Thuaidh. Timpeall 35,000 éan ann. Na héin bhaineanna timpeall 40 cm ar airde agus meáchan timpeall 2.8 cg iontu. Meáchan timpeall 2.2 cg sna héin fhireanna. Éan seiftiúil é a thaithíonn a lán gnáthóg, go fiú áiteanna ar fhág daoine a rian orthu. Clúmh biorach rua air. Dhá ubh de ghnáth agus iad á ngoradh ag an éan fireann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is grúpa éisc iad Neopterygii . Ciallaíonn Neopterygii "eití nua" (ón Ghréigis νέος neos, nua,agus teryυξ pteryx, eite). Níor tharla ach cúpla athrú orthu le linn na héabhlóide ón na hactinopterygii a bhí ann níos luaithe. Thánaig siad i láthair am éigin sa Tréimhse Pheirmeach Dhéanach, roimh aimsir na ndineasár. D'éirigh thar barr leis na Neopterygii mar gurbh fhéidir leo bogadh níos gasta ná a sinsear. Thosaigh a scálaí agus a gcnámharlaigh ag éirí níos éadroime le linn a n-éabhlóid, agus d'éirigh a ngiall níos cumhachtaí agus níos éifeachtaí. Cé go bhfuil leictreaghlacadh agus na ampullae de Lorenzini i láthair i ngach grúpa eile iasc, cé is moite na cailleacha (Myxini) (cé nach Actinopterygii iad na cailleacha, is Agnathae iad), chiall na Neopterygii a gcéadfaí, fiú amháin más rud é go raibh athbhreithniú déanta orthu ina dhiaidh sin laistigh de na Gymnotiformes agus na Siluriformes (cait mhara) ag a bhfuil ampaillí teileaoistéigeacha neamh-homalógacha. [1]
Is grúpa éisc iad Neopterygii . Ciallaíonn Neopterygii "eití nua" (ón Ghréigis νέος neos, nua,agus teryυξ pteryx, eite). Níor tharla ach cúpla athrú orthu le linn na héabhlóide ón na hactinopterygii a bhí ann níos luaithe. Thánaig siad i láthair am éigin sa Tréimhse Pheirmeach Dhéanach, roimh aimsir na ndineasár. D'éirigh thar barr leis na Neopterygii mar gurbh fhéidir leo bogadh níos gasta ná a sinsear. Thosaigh a scálaí agus a gcnámharlaigh ag éirí níos éadroime le linn a n-éabhlóid, agus d'éirigh a ngiall níos cumhachtaí agus níos éifeachtaí. Cé go bhfuil leictreaghlacadh agus na ampullae de Lorenzini i láthair i ngach grúpa eile iasc, cé is moite na cailleacha (Myxini) (cé nach Actinopterygii iad na cailleacha, is Agnathae iad), chiall na Neopterygii a gcéadfaí, fiú amháin más rud é go raibh athbhreithniú déanta orthu ina dhiaidh sin laistigh de na Gymnotiformes agus na Siluriformes (cait mhara) ag a bhfuil ampaillí teileaoistéigeacha neamh-homalógacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Neopterygii&oldid=926456 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 778b05c9d4c1fa78a63f25604f8f6371 Q740819 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AglaonemaGéineas de phlandaí bláthanna is ea Aglaonema de chuid na fine Araceae. Tá siad dúchasach sna réigiúin thropaiceacha agus fhothropaiceacha de chuid na hÁise agus na Nua-Ghuine.[1] Plandaí "síorghlasa Síneacha" a thugtar orthu uaireanta i mBéarla. Fásann siad go réidh faoi scáth ach tá siad leochaileach maidir le fuacht (chomh híseal le 59°F/15°C). Bíonn siad nimhiúil.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas de phlandaí bláthanna is ea Aglaonema de chuid na fine Araceae. Tá siad dúchasach sna réigiúin thropaiceacha agus fhothropaiceacha de chuid na hÁise agus na Nua-Ghuine. Plandaí "síorghlasa Síneacha" a thugtar orthu uaireanta i mBéarla. Fásann siad go réidh faoi scáth ach tá siad leochaileach maidir le fuacht (chomh híseal le 59°F/15°C). Bíonn siad nimhiúil.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aglaonema&oldid=789835 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6e00d14027fbfc621ac23031cc6b9cd8 Q742828 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Hioracsach crainn iartharachAinmhí is ea an Hioracsach crainn iartharach.
Is ainmhí é an gasail Edmi. Mamach atá ann.
Is éan é an glaséan Is baill d'fhine na Passeri iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda rúpach débhliantúil a fhásann 3 m ar airde is ea an feabhrán nó odhrán. Tá sé dúchasach do na réigiúin mheasartha ó thuaidh. Bíonn na duilleoga suas le 30 cm ar fhad, roinnte i dteascáin ubhchruthacha nó lansa-chruthacha, go minic liopach nó fiaclach. Na bláthanna bán nó scothbhándearg in umbail 5-15 cm ar leithead. An toradh leata leathaneiteach. Gaolmhar leis an bhfeabhrán capaill atá níos mó ná é, ag fás suas le 5 m ar airde. Sa chás seo, bíonn spotaí dearga ar na gais, agus na humbail suas le 50 cm ar leithead. Dúchasach d'iardheisceart na hÁise. Fástar mar mhaisiúchán é uaireanta, ach is féidir go gcuirfidh sé tús le greannú pianmhar craicinn má dhéantar tadhall leis i solas geal gréine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an sibhéid phailme bhandach. Mamach atá ann.
Faoileán meánmhéide is ea an faoileán bandghobach (Larus delawarensis). Tagann an t-ainm an ghéinis ón laidin Larus a bhfuil an chuma air gur thagairt an téarma d'fhaoileán nó d'éan mara mór eile. Tagraíonn delawarensis tagraíonn don Delaware, abhainn mhór ar chósta Atlantach na Stát Aontaithe .[1]
Bíonn na héin fhásta atá 49 cm ar fad, le réise sciathán 124 cm acu. Bíonn an ceann, an muineál agus an chuid íochtarach bán; bíonn an gob sách gearr buí le fáinne dorcha; Tá an chúl agus na sciatháin airgid liath; agus tá na cosa buí. Tá na súile buí le himill dhearga. Glacann an faoileán trí bliana chun a chluimhreach a bhaint amach; agus athraíonn cuma an éin nuair atá sé ag cur cluimhrí.
Faoileán meánmhéide is ea an faoileán bandghobach (Larus delawarensis). Tagann an t-ainm an ghéinis ón laidin Larus a bhfuil an chuma air gur thagairt an téarma d'fhaoileán nó d'éan mara mór eile. Tagraíonn delawarensis tagraíonn don Delaware, abhainn mhór ar chósta Atlantach na Stát Aontaithe .
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Faoile%C3%A1n_bandghobach&oldid=901338 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid fbec22ec1c529bdb65e8d8a1a23523a3 Q768222 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Glúineach shléibheIs planda í an ghlúineach shléibhe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Galar ionfhabhtaíoch i gcait a mbíonn víreas ar leith mar bhun leis. Feictear de ghnáth é i dtithe le cuid mhaith cat nó áiteanna a gcruinníonn cait. Is féidir go leanfaidh siadaí sa chóras limfeach an t-ionfhabhtú, agus riochtaí eile de bharr smachtú na himdhíonachta. Tá vacsaíní á saothrú, ach níl siad ar fáil go forleathan fós. Níl le déanamh ina choinne ach tástálacha fola ar na cait, agus iad siúd a iompraíonn an víreas a phiocadh amach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an seirín Is baill d'fhine na Fringillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fungas í an eite an tseabhaic.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an moncaí lomrach Humboldt. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an dobhrán abhann Mheiriceá Theas.
Is éan é an gobach mór broinnrósach. Is baill d'fhine na Cardinalidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an dobhrán abhann deisceartach.
Tá an Ríocht Monera comhdhéanta de bhaictéir agus orgáinigh eile, an mórchuid díobh ina orgáinigh bídeacha, aoncheallacha lena n-ábhar ghéiniteach scaoilte sa chill. Ní mar sin atá plandaí, ainmhithe agus eocaróit eile (núicléas fíor), is i núicléas na cille a mbíonn na crómasóim agus na géinte. Tráth bhí an tuiscint ann go raibh Monera ina aon de chúig ríocht na bitheolaíochta, ach tá an tuiscint ann anois go bhfuil dhá ríocht i gceist: na heobaictéir agus na aircéabhaictéir. Bhí cill phrócarótach ag tromlach na n-orgánach sa Ríocht Monera ( sé sin gan núicléas) Mar gheall ar seo,ar uairibh glaoití Prócarót nó Prócaróit ar an Ríocht seo.
Is éan í an lacha chosrua Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan é an bonnán. Is iad na bonnáin na speicis éin atá ina mbaill den fhine úd Ardeidae. Aithnítear roinnt speiceas. Is éin réisc iad. Itheann siad reiptílí, feithidí, éisc, crústaigh, froganna, torbáin, agus mamaigh bheaga.
Tá siad le fail i Meiriceá Thuaidh agus Theas, san Áise, san Afraic, san Astráil, sa Nua-Shéalainn agus san Eoraip. Is éin imircigh iad an chuid is mó díobh. Beireann siad 1-7 ubh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an bonnán. Is iad na bonnáin na speicis éin atá ina mbaill den fhine úd Ardeidae. Aithnítear roinnt speiceas. Is éin réisc iad. Itheann siad reiptílí, feithidí, éisc, crústaigh, froganna, torbáin, agus mamaigh bheaga.
Tá siad le fail i Meiriceá Thuaidh agus Theas, san Áise, san Afraic, san Astráil, sa Nua-Shéalainn agus san Eoraip. Is éin imircigh iad an chuid is mó díobh. Beireann siad 1-7 ubh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Bonn%C3%A1n&oldid=948018 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 14d8de0b91e5a4408c13766c58288ca3 Q860203 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description DéchontIs cill eocarótach[1] dé-lascaideach é an Déchont. [2]
Déanann an déchont dhá ghéin a chomhtháthú in aonad amháin: códaíonn dhá géin, sinteáis thímidiláite agus dí-ocsaídeáis dhéhidreafóláite, próitéin dhé-fheidhmeach (Cavalier-Smith, 2006).
Aistríonn an t-aonchont (Cill (bitheolaíocht) eocarótach aon-lascaideach) géinte faoi seach.
Rinneadh taighde a thabharfadh le fios gur ón aonchont a d'eascair na hAipisteachoint (ainmhí, fungais agus a leithéidí).[3] agus aiméibí, agus gur ón déchont a d'eascair Archaeplastida (plándaí agus a ngaolta), [4] Excavata, Rhizaria, agus Chromalveolata. Thug an t-eolaí Cavalier-Smith le tuiscint gur déchoint iad na Apusozoa agus nach incertae sedis iad.
Ní léir go fóill cén gaol atá ag na déchoint le chéile. Deir Cavalier-Smith go mbaineann Excavata agus Rhizaria leis na Cabozoa agus Archaeplastida agus Chromalveolata le Corticata, ach cuireann staidéar amháin eile ar a laghad in iúl go mbaineann Rhizaria agus Chromalveolata le haon chraobh amháin.[5]
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is cill eocarótach dé-lascaideach é an Déchont.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=D%C3%A9chont&oldid=695931 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3152110989fa124622c33f949adc3405 Q868202 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CuandúIs ainmhí é an cuandú. Mamach atá ann. Is torcáin chraobhacha sa ghéineas Coendou iad. Tá roinnt speiceas díobh ann. Tá siad dúchasach do Mheiriceá Láir agus do Mheiriceá Theas.
Feithid fhoghlach uisciúil a shnámhann bun os cionn san uisce agus na géaga deiridh mar liáin. Na géaga tosaigh chun greim a fháil ar an gcreach. Ar fud an Domhain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an meas torc allta.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus an ghaill.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an phrásach (Diachrysia chrysitis). Ball d'fhine na Noctuidae atá ann.
Is feithid é an eirmín bán. Ball d'fhine na Erebidae atá ann.
Is éan é an búbúc Norfolk Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Is éan í lacha Meller Is ball d'fhine na Anatidae í.
Ord mór feithidí ina bhfuil níos mó ná 45,000 speiceas—ina measc an píobaire fraoigh, an míol seile cuaiche, an lingire duille, an aifid, an fheithid ghainneach, an fhríd phlúrach agus eile — ina mbíonn na géaga cúil oiriúnaithe chun léime. Itheann siad plandaí, agus bíonn codanna an bhéil athraithe i gcomhair pollta nó diúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is spéiceas cíobhaí é Rowi nó Cíobhaí Donn Okarito. Tá imir liath sa chlúmh agus uaireanta tá cleití bána ar an ngrua. Is féidir leis na héin bhaineanna trí ubh féin a bhreith i séasúr amháin, agus gach ceann acu i nead difriúil.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann beag gan ghéaga a fhásann go 6 m. An t-adhmad an-bhog, agus tálann sé flúirse laitéise. Coróin de dhuilleoga bosacha ar ghais fhada, na duilleoga suas le 75 cm ar leithead. Na bláthanna buí. Fireannaigh is baineannaigh ar phlandaí difriúla. An toradh suas le 30 cm ar fhad, ubhchruthach buí. De réir dealraimh, is hibrid é. Saothraítear ar fud na dtrópaicí é ar son a thorthaí súlacha tlátha. Faightear an einsím paipin ón laitéis is as a thorthaí óga, agus úsáidtear an einsím seo i bhfeidhmeanna míochaine is na tionscail feola is leathair.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an criogar uisce. Ball d'fhine na Veliidae atá ann.
Is feithid í an bhéchuil ghormghlas.
Feamainn mhór dhonn atá coiteann i gcreasanna ísle idirthaoide is fo-thaoide i bhfarraigí fuara. I dtimthriall a beatha, athraíonn sí ó fhoirm shnáithíneach go foirm mhór fholláin ina bhfuil gas caol greamaitheach is lann leata.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an picire Chaco. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an glasmhoncaí Afracach. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an míol mór socach Baird. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an moncaí cochallach donn. Mamach atá ann.
Is feithid í an fhríd scéithe na sceiche gile.
Tor cumhra a fhásann suas le 0.5 m ar airde, dúchasach do dheisceart na hEorpa. Na gais óga cearnach; na duilleoga ubhchruthach gasach roctha maoth, ina bpéirí urchomhaireacha; na bláthanna 1-2 cm ar leithead, scothchorcra déliopach, cochall ar an liopa uachtarach. Saothraítear go fairsing mar luibh chócaireachta is leighis é. Fástar saghsanna le duilleoga corcra is ildathacha mar mhaisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leathóg mhór a fhaightear ar bhunanna gaineamhacha in uiscí éadoimhne (10-75 m síos) in oirthuaisceart an Atlantaigh is an Mheánmhuir, den chuid is mó. Suas le 60 cm ar fhad. An dá shúil ar an taobh clé, an béal mór cuartha, gainmheach donn le baill dhubha is bhána. Iasc maith bia.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid é an seangán forainn. Ball d'fhine na Formicidae atá ann.
Tá an lannach caol-liopach (nó milléad) (Laidin: Liza ramada) ar fáil coitianta go leor sa Mheánmhuir, ar chósta iartharach na Fraince. Sa samhraidh bíonn an t-iasc seo ina chuairteoir chuig chóstaí thiar agus theas na hÉireann agus deisceartach na Breataine. Druideann sé isteach san fhionnuisce sa samhraidh. Síolraíonn san fharraige sa gheimhreadh.
Mamach a gcríochníonn méara a choise ina gcrúba in ionad ingne. Tá crúbaigh chorrmhéaracha ann le corruimhreacha méar, agus crúbaigh rémhéaracha. Agus tá na crúbaigh bhunaidh ann (an eilifint, an hiorax, is an t-ardmharc) a bhíonn planditeach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an rí-ulchabhán beag Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Is feithid í an chuil Mharcais.
Is feithid í an smaragaid mhór. Ball d'fhine na Geometridae atá ann.
Planda ornáideach is ea Aster alpinus (an t-astar Alpach[1]) nádúrtha i sléibhte na hEorpa (lena n-áirítear na hAlpa), le fospeiceas nádúrtha i gCeanada agus sna Stáit Aontaithe. Forb ilbhliantúil is ea é ag a mbíonn bláthanna corcra, bándearg nó gorm a bhaineann leis an ghéineas Aster.
Fásann an planda 6-12 orlach (15-30 cm). D'fhéadfadh dath an bhlátha bándearg, labhandar-corcairghorm, dubh-dúchorcra, nó bán-gar bhán agus d'fhéadfadh plandaí a bheith faoi bhláth go déanach san earrach nó go luath sa samhraidh , ó am go chéile, i lár an tsamhraidh. Sa Ríocht Aontaithe tá an planda fuair an planda an gradam 'Award of Garden Merit' ón Royal Horticultural Society ( An Cumann Ríoga Gairneoireachta).[2]
Fásann an planda go han-mhall sna cineálacha ithreacha; cré, siolt, dúrabhán, sioltchré, cré ghainmheach, srl. Is éard a íosmhéid scála pH ná 6 agus uasmhéid scála pH 7.5. Fásann sé go ceartseasmhach i bfhoirm 'coróin aonair'.
Fásann an planda níos fearr i gclíomaí a bhíonn go ginearálta níos fuaire.
I gcúigí Cheanada, i dtreo Mheiriceá Thoir-Thuaidh, tá an speiceas go mór i mbaol. Mar sin féin, sna codanna theas agus thiar-thuaidh , is cosúil go bhfuil an speiceas slán.[3]
Planda ornáideach is ea Aster alpinus (an t-astar Alpach) nádúrtha i sléibhte na hEorpa (lena n-áirítear na hAlpa), le fospeiceas nádúrtha i gCeanada agus sna Stáit Aontaithe. Forb ilbhliantúil is ea é ag a mbíonn bláthanna corcra, bándearg nó gorm a bhaineann leis an ghéineas Aster.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aster_alpinus&oldid=863692 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 951b3cbc25086ccff03da7958c722fcc Q1345750 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ceolaire casarnaí PallasIs éan é an ceolaire casarnaí Pallas Is baill d'fhine na Locustellidae iad.
Galar plandaí i gclann an chabáiste (Brassicaceae), cabáiste, cabáiste dearg, ráib, cóilis ghlas is a lán eile. Cuireann sí tús le borrthaí, cosúil le gáil, ar na fréamhacha is mílíthiú na nduilleog. Múscán ramallach seadánach is bun leis.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fine bheag iad na coirnéadéisc (Fistulariidae), grúpa d'éisc an-fhadaithe de chuid an ord Syngnathiformes. Níl sa bhfine ach ghéineas amháin, Fistularia, le ceithre speiceas, a bhíonn ar fáil ar fud an domhain i dtimpeallachtaí mara trópaiceacha agus fothrópaiceacha.
Ag fás suas go dtí 200 cm (6.6 tr.) ar fhad, bíonn na coirnéadéisc chomh tanaí agus fadaithe go mbíonn siad cosúil le go leor eascann, ach atá siad inaitheanta mar gheall ar a smuit an-fhada, eití droma agus an anasacha ar leith, agus eití eireaballacha gabhlacha ina gcruthaíonn a lár-ghathanna filiméid fhada. Tá líne an taoibh forbartha go maith agus leathnaíonn sí isteach ar an fhiliméid eireaballach. De ghnath, bíonn cónaí orthu in uiscí cósta nó ar sceireacha coiréil, áit a n-itheann siad éisc bheaga, crústaigh, agus inveirteabraigh eile. Bíonn spéis bheag iontu le haghaidh iascaireachta, agus is féidir iad a fháil i margaidh áitiúla laistigh dá raon.
Is feithid é an féileacán éaneiteach. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an pus tairbh. Is baill d'fhine na Cottidae iad.
Ball de ghrúpa mór cineálacha ilbhliantúla saothraithe an astair is ea nóinín Mhichíl, díorthaithe den chuid is mó ó astar ar leith ó Mheiriceá Thuaidh. Na gais fada ceartingearach, na duilleoga urchomhaireach, na bláthanna cosúil le nóinín, go minic i gcrobhaingí bláthraí leata, na bláthóga seachtracha gorm, bándearg, dearg nó bán, agus na bláthóga inmheánacha i ndiosca buí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an geatóir. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is iasc fionnuisce trópaiceach é an Corydoras splendens ( Gaeilge:cat mara iathghlas) a bhaineann leis an bhfo-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae a thagann ó dhúchas ó Abhantrach na hAmasóine i Meiriceá Theas. Glaodh Brochis splendens air go traidisiúnta. [1] Tá an t-iasc le feiceáil ar stampa sa Bhrasaíl.
Chuire François Louis de la Porte, comte de Castelnau síos air mar Callichthys splendens ar dtús sa bhliain 1855. Glaodh go coitianta Brochis coeruleus ar an speiceas seo uair amháin. Ba é WA Gosline an chéad duine a cheap go raibh an dá speiceas mar an gcéanna sa bhliain 1940, ach b'iad an bheirt Njiseen & Isbrücker a chuir an dá cheann le chéil sa bhliain 1970 , ag tabhairt cúiseanna leordhóthanach leis sin a dhéanamh. Cuireadh síos ar an speiceas mar Brochis splendens , go dtí gur ath-rangaíodh an chuid is mó den na chait mhara a bhí rangaithe roimhe seo mar Brochis go Corydoras . [1] Is é an t-aicmiú aitheanta reatha ná Corydoras splendens .
Tá an t-iasc seo nádúrtha go dtí réimsí uachtair d'Abhantrach na hAmasóine . Áirítear leis seo an Ucayali go Pucallpa, an Ambiyacu , agus an ceantar thart ar Iquitos i iarthar na Brasaíle, oirdheisceart na Colóime, oirthear Eacuadór agus oirthear Pheiriú .
Ag brath ar an uillinn soilsithe, frithchaith coirp an éisc dath niamhghlas, nó fiú cineál gorm.
Is speiceas coitianta é an cat mara iathghlas in uisceadáin fhionnuisce .
[Catagóir: Éisc a thuairiscítear sa bhliain 1855]]
Is iasc fionnuisce trópaiceach é an Corydoras splendens ( Gaeilge:cat mara iathghlas) a bhaineann leis an bhfo-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae a thagann ó dhúchas ó Abhantrach na hAmasóine i Meiriceá Theas. Glaodh Brochis splendens air go traidisiúnta. Tá an t-iasc le feiceáil ar stampa sa Bhrasaíl.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Corydoras_splendens&oldid=942820 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7b49ecd7f3b3ea35e2f7f0e8c9089dc9 Q1744650 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Céadras gealCineál crainn ar speiceas den ghéineas Chamaecyparis é is ea an Céadras geal. Tá sé dúchasach d'oirthear Mheiriceá Thuaidh. Táirgeann sé adhmad bán nó leathbhuí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag í an fhialuch lomchluasach. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag é an t-iora pailme Ebian. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an ialtóg mheasa Mhicrinéiseach. Mamach atá ann.
[[Catagóir:Mamaigh]
Is ainmhí í an ialtóg mheasa Thongach (Pteropus tonganus). Mamach atá inti. Tá sé dúchasach d'oileáin iardheisceart an Aigéin Chiúin.
Is ainmhí beag í an fhialuch Chiapas. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an ialtóg luch-chluasach Mhaigribeach. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Is ainmhí é an biorbheannach Meicsiceach. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an ollantalóp cíordhubh. Mamach atá ann.
Iasc sliogánach muirí i bhfine na nArgonautidae, agus é cosúil le hochtapas. Dhá adharcán air is iad athraithe sa bhaineannach chun blaosc bhriosc sheachtrach uibhe a thál (an sliogán, mar a thugtar air). An baineannach timpeall 30 cm ar fhad, an fireannach 1 cm amháin. Dáilte go forleathan sna farraigí trópaiceacha is fo-thrópaiceacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc caolcholainne le gialla móra agus fiacla cosúil le sprochaillí. An-choiteann san Aigéan Indiach trópaiceach, i mBá Bheangáil go príomha, an bumaló. Suas le 40 cm ar fhad. An fheoil bog tréshoilseach. Iasc suntasach bia, a ghabhtar in eangacha in uiscí goirt agus a thriomaítear faoin nGrian.
Is planda í an luachair bhiorach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an laíon na trá.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an gnamhán. Is baill d'fhine na Liparidae iad.
Crann duillsilteach a fhásann 30 m ar airde, dúchasach do dheisceart na hIndia agus Srí Lanca. Na duilleoga 60 cm ar fhad, cleiteach le 10-20 péire duilleoigíní neamhshiméadracha. Na bláthanna le 5 pheiteal uachtarúil bán i gcrobhaingí. Soláthraíonn sé adhmad buí trom an-chrua atá luachmhar as a loinnir, cosúil le sról.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de Phterocarpus angolensis dúchasach do dheisceart na hAfraice, Angóla, Mhósaimbíc, Namaib, Afraic Theas, Suasalainn, Tansáin, Siombáib, Sáir, agus Saimbia is ea Iorócó (Afracáinis: Kiaat, Sútúis: Morôtô, Suáinis: Mokwa, Veindis: Mutondo, Seoinis: Mukwa: Súlúis:Umvangazi) [1] nó Pterocarpus angolensis. Is crann cosanta é san Afraic Theas[2]. Úsáidtear an t-ainm Kiaat, cé gur focal Afracáinis é, uaireanta lasmuigh den Afraic Theas chomh maith. Sa tSiombáib, ag brath ar an réigiún ina bhfuil tú, tugtar Mukwa nó Mubvamaropa uirthi.
Is crann duillsilteach é a fhásann go 16m ar airde, de ghnáth, le coirt dhonn dhorcha agus ceannbhrat leathanchorónach de chomhdhuille lonracha. I láthair fabhraithe ní ba fhliche fásann na crainn thart ar 18-19m ar airde. Bíonn na duilleoga le feiceáil ag am na mbláthanna nó go gairid ina dhiaidh sin. Tá siad athréaltach, glas dorcha, neamhdhuillíneach, le duillí ailtéarnacha, duillíní 2.5–7 cm ar fad agus 2–4.5 cm ar leithead. Táirgeann sí raidhse de bhláthanna cumhra, buí oráiste i panacail 10-20 cm ar fad; Tagann na bláthanna san earrach. I ndeisceart na hAfraice, is gnách é seo a bheith ag deireadh an tséasúir thirim, go minic faoi lár mhí Dheireadh Fómhair.
Speiceas de Phterocarpus angolensis dúchasach do dheisceart na hAfraice, Angóla, Mhósaimbíc, Namaib, Afraic Theas, Suasalainn, Tansáin, Siombáib, Sáir, agus Saimbia is ea Iorócó (Afracáinis: Kiaat, Sútúis: Morôtô, Suáinis: Mokwa, Veindis: Mutondo, Seoinis: Mukwa: Súlúis:Umvangazi) nó Pterocarpus angolensis. Is crann cosanta é san Afraic Theas. Úsáidtear an t-ainm Kiaat, cé gur focal Afracáinis é, uaireanta lasmuigh den Afraic Theas chomh maith. Sa tSiombáib, ag brath ar an réigiún ina bhfuil tú, tugtar Mukwa nó Mubvamaropa uirthi.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ior%C3%B3c%C3%B3&oldid=953669 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b15c86a45257b74df7acd2364af9a8f3 Q2897055 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Dícear BrookeIs ainmhí é an dícear Brooke. Mamach atá ann.
Corr éisc ghearr thacúil a fhaightear ar fud an Domhain. Áitríonn sí imill uisce. Itheann sí ainmhithe beaga uisce istoíche.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda bliantúil is ea nóinín Livingstone agus é spréite le duilleoga is gais shúmhara, dúchasach do réigiúin loiscneacha i ndeisceart na hAfraice. Cuma nóiníní ar na bláthanna, ach le dathanna éagsúla ó bhuí is bándearg go dtí liathchorcra, agus ní osclaíonn siad ach amháin nuair a bhíonn an Ghrian ag lonradh go geal orthu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Damhán beag coitianta is ea Celaenia excavata (damhán caca éin nó cacadán) atá le fáil go minic i ngairdíní. Itheann sé feithidi, go háirithe féileacáin oíche.
Cuireann an damhán seo dealramh caca éin air féin mar cheileatram. Dath dubh agus bán atá air, agus fanann an damhán baineannach gan bhogadh ar feadh an lae, a cosa tarraingte aníos agus a bolg ina chruit. Is lú toirt an damháin fhireannaigh ná toirt an damháin bhaineannaigh.
Scaoileann an damhán seo uaidh boladh atá cosúil le faramón gnéis a úsáideann féileacáin bhaineannacha oíche chun féileacáin fhireannacha a mhealladh. Nuair a dhruideann na féileacáin úd isteach leis an damhán beirtear orthu.
Is féidir leis an damhán caca éin suas le trí saic uibheacha déag a bhreith. Tá dath dúdhonn orthu agus baill dhubha, agus fágtar ar crochadh sa líon iad. Bíonn an damhán baineannach ag faire ar na huibheacha go dtí go dtagann an t-ál amach, rud a dhéantar, de ghnáth, i ndeireadh an gheimhridh nó i dtús an Earraigh.
Damhán beag coitianta is ea Celaenia excavata (damhán caca éin nó cacadán) atá le fáil go minic i ngairdíní. Itheann sé feithidi, go háirithe féileacáin oíche.
Cuireann an damhán seo dealramh caca éin air féin mar cheileatram. Dath dubh agus bán atá air, agus fanann an damhán baineannach gan bhogadh ar feadh an lae, a cosa tarraingte aníos agus a bolg ina chruit. Is lú toirt an damháin fhireannaigh ná toirt an damháin bhaineannaigh.
Scaoileann an damhán seo uaidh boladh atá cosúil le faramón gnéis a úsáideann féileacáin bhaineannacha oíche chun féileacáin fhireannacha a mhealladh. Nuair a dhruideann na féileacáin úd isteach leis an damhán beirtear orthu.
Is féidir leis an damhán caca éin suas le trí saic uibheacha déag a bhreith. Tá dath dúdhonn orthu agus baill dhubha, agus fágtar ar crochadh sa líon iad. Bíonn an damhán baineannach ag faire ar na huibheacha go dtí go dtagann an t-ál amach, rud a dhéantar, de ghnáth, i ndeireadh an gheimhridh nó i dtús an Earraigh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Celaenia_excavata&oldid=695196 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7c2cb0e03cf90d167587bc9054fc2d6b Q4682292 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AdenostomaAdenostoma | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Adenostoma fasciculatum | |||||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
|
Is iasc sáile é an mangach. Is ainm coitianta é ar dhá speiceas d'éisc sháile den ghéineas Pollachius (P. pollachius agus P. virens). Is é an P. pollachius a aimsítear timpeall cóstaí na hÉireann agus bíonn tóir air seo mar bhia. Tá blas an mhangaigh níos láidre ná blas an troisc ach tá siad sách cosúil lena chéile.
liúdar: ag breith liúdar go Toraigh
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard atá i gceist leis an bhfraochán (Vaccinium myrtillus) ná tor duillsilteach agus é ag tabhairt caora dubha cruinne a mbíonn cineál coirt ghorm orthu. Fásann an tor go leathmhéadar airde, a bheag nó a mhór, agus aithnítear ar dhuilleoga ubhchruthacha ailtéarnacha é. Bíonn an fraochán an-choitianta san áit a mbíonn ithir aigéadach a fháil, go háirithe i gcnoic Dheisceart na hEorpa, i gcoillte oscailte agus ar mhóinteáin.
Tá caora an fhraocháin an-bhlasta, agus iad á mbácáil isteach i bpióga nó á n-ithe le bainne, le huachtar nó le siúcra. Fágann an fraochán smál doghlanta ar na héadaí, áfach. Is féidir caora fraocháin a choinneáil thar an ngeimhreadh sa reoiteoir.
Tá an fraochán gaolmhar leis an mbódhearc.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard atá i gceist leis an bhfraochán (Vaccinium myrtillus) ná tor duillsilteach agus é ag tabhairt caora dubha cruinne a mbíonn cineál coirt ghorm orthu. Fásann an tor go leathmhéadar airde, a bheag nó a mhór, agus aithnítear ar dhuilleoga ubhchruthacha ailtéarnacha é. Bíonn an fraochán an-choitianta san áit a mbíonn ithir aigéadach a fháil, go háirithe i gcnoic Dheisceart na hEorpa, i gcoillte oscailte agus ar mhóinteáin.
Tá caora an fhraocháin an-bhlasta, agus iad á mbácáil isteach i bpióga nó á n-ithe le bainne, le huachtar nó le siúcra. Fágann an fraochán smál doghlanta ar na héadaí, áfach. Is féidir caora fraocháin a choinneáil thar an ngeimhreadh sa reoiteoir.
Tá an fraochán gaolmhar leis an mbódhearc.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Fraoch%C3%A1n&oldid=876381 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3a0138a029f7aa4e07bd163d63202162 Q5516732 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ceann bánGalar seadánach a ionsaíonn fréamhacha cruithneachta, eorna is seagail. Tarlaíonn cailliúintí móra dá bharr nuair a fhástar na barra tógálacha i ndiaidh a chéile ar an talamh chéanna. Cuireann an galar cosc ar na soithigh flóéime sna fréamhacha, rud a mharaíonn na plandaí nó a spreagann aibiú anabaí (cinn bhána) sa bharr. Is mó an seans go dtarlóidh an galar más alcaileach an ithir, agus má thiteann báisteach thar an ngnáth sa gheimhreadh roimhe sin. Chun smacht a chur air, is inmholta briseadh cúpla bliain idir barra cruithneachta nó eorna, 3 bhliain as a cheile de chruithneacht nó eorna ar thalamh ar leith a sheachaint, agus gan cruithneacht a chur díreach i ndiaidh eorna. Ní éiríonn le fungasnimheanna ina choinne.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an leamhan tí donn. Ball d'fhine na Oecophoridae atá ann.
Galar fungasach féar a chruthaíonn coirp thorthaithe chrua dhubha i mbláthchinn na bhféar ionfhabhtaithe, ina measc na gránbharra, seagal go háirithe. Cuimsíonn na coirp thorthaithe seo ceimiceáin alcalóideacha is féidir a bheith an-nimhiúil má ionghabhtar iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Aon cheann de dhá chineál plandaí ilbhliantúla le fréamhacha ramhra atá dúchasach do thuaisceart Mheiriceá is an Áise. Ríosómach. Na duilleoga bosach, na bláthanna cúigphiotalach scothbhuí/glas, na torthaí cruinn dearg. Deirtear gur afraidíseach í agus go bhfuil gníomhaíochtaí míochaine is athbhríocha ag na fréamhacha mionaithe. Coitianta mar fhorábhar athbhríoch is cothaithe, agus moltar í i gcásanna tuirse is fadhbanna néaróg, duán is croí. Léiríonn anailís cheimiceach go bhfuil sraith gliocaisídí inti a bhriseann síos ina siúcraí a fhéadfaidh an córas imdhíonach a neartú. Tá comhábhair eile inti, hormóin is vitimíní a chuidíonn le téachtadh na fola is na fíocháin a chosaint i gcoinne an phróiseas aoisithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ialtóg sporach. Mamach atá ann.
Is planda é an searbh na muc.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is mamach crúbach í an mhuc. Uiliteoir is ea í.
Is mamach crúbach í an mhuc. Uiliteoir is ea í.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Muc&oldid=828784 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 83bd2b3c76b01ba32e22a6386d1ad797 Q4468 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Mac siobháinIs iasc é an mac siobháin. Is baill d'fhine na Gobiidae iad.
Tom nó crann beag, duillsilteach nó síorghlas, dúchasach do réigiúin mheasartha ó thuaidh. Athraitheach i méid is cruth, le géaga stuacha, spréite nó caoldíreach. Na duilleoga ubhchruthach go dtí cruinn, go minic le dathanna geala sa bhfómhar. Na bláthanna i gcrobhaingí, cúigpheitealach, bán nó bándearg. Na caora bui, dearg nó dubh. Fástar go forleathan mar mhaisiúchán é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an seangán. Ball d'fhine na Formicidae atá ann. Tháinig an seangán ar an bhfód idir 110 agus 130 milliún bhliain ó shin. Tá seangáin ina gcónaí i ngach cuid den domhan ach amháin Antartaice agus oileáin áirithe.
Is ceann de roinnt glasraí san speiceas Brassica oleracea, sa bhfine Brassicaceae, í an Chóilis.
Is planda bliantúil í agus ó shíol a phóraítear í. De gnáth, ní itear ach an ceann bán. Bíonn ceann na cóilise comhdhéanta de mhíristéama bláthrach. Bíonn cinn na gcóiliseacha cosúil leo siúd i mbrocailí, atá éagsúil sa mhéid go bhfuil bachlóga bláthanna acu. Áirítear san speiceas Brassica oleracea freisin brocailí, bachlóga Bruiséile, cabáiste, Brassica oleracea var. viridis, agus cál, cé gur de ghrúpaí saothróg éagsúl iad.
Verteabraigh fuarfhuilteacha le chóras aer-análaithe is ea na Reiptílí. Bíonn craiceann láidir orthu faoi chlúdach gainní, acu in áit gruaige nó cleití. Is teitreapóid iad na reiptilí (le cheithre ghéag, nó síolraithe ó verteagraigh le cheithre ghéag) agus is aimníóit iad freisin, a bhfuil a suthanna mórthimpeallaithe le scannán aimníótacha.. Tá nathracha, laghairteanna, toirtísí, turtair, crogaill agus ailigéadair san áireamh in aicme na Reiptilí. Níl ach aon reiptíl dúchasach amháin in Éirinn, an t-earc luachra.
Cónaíonn reiptílí na linne i ngach mórroinn ach amháin in Antartaice, agus déanann ceithre ord atá fós beo ionadaíocht dóibh:
Beireann formhór an 8,000 speiceas reiptíle uibheacha ar tír agus tagann na hainmhithe óga amach ina gcruth iomlán, gan aon chéim larbhach. Beobhreith a bhíonn ar siúl ag na scuamátí ( Béarla: squamates).
Verteabraigh fuarfhuilteacha le chóras aer-análaithe is ea na Reiptílí. Bíonn craiceann láidir orthu faoi chlúdach gainní, acu in áit gruaige nó cleití. Is teitreapóid iad na reiptilí (le cheithre ghéag, nó síolraithe ó verteagraigh le cheithre ghéag) agus is aimníóit iad freisin, a bhfuil a suthanna mórthimpeallaithe le scannán aimníótacha.. Tá nathracha, laghairteanna, toirtísí, turtair, crogaill agus ailigéadair san áireamh in aicme na Reiptilí. Níl ach aon reiptíl dúchasach amháin in Éirinn, an t-earc luachra.
Cónaíonn reiptílí na linne i ngach mórroinn ach amháin in Antartaice, agus déanann ceithre ord atá fós beo ionadaíocht dóibh:
Crocodilia (crogaill, gairiáil, cadhmain agus ailigéadair): 23 speiceas Sphenodontia (tuatáraí ón an Nua-Shéalainn): 2 speiceas Squamata (laghairteanna, nathracha agus amfaibaenidí ("laghairteanna-péiste")): beagnach 7,900 speiceas Testudines (toirtísí agus turtair): beagnach 300 speiceasBeireann formhór an 8,000 speiceas reiptíle uibheacha ar tír agus tagann na hainmhithe óga amach ina gcruth iomlán, gan aon chéim larbhach. Beobhreith a bhíonn ar siúl ag na scuamátí ( Béarla: squamates).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Reipt%C3%ADl&oldid=833291 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 5af85f2f62491c5aa528c7796b17c1fd Q10850 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CreimireIs ord mamach iad na creimirí atá scaipthe ar fud an domhain[1]. Éiríonn go maith leo i mbeagnach gach saghas timpeallachta.
Itheann na creimirí raon leathan bianna.
Fásann na clárfhiacla siséalchruthacha, iochtarach is uachtarach, i rith a shaoil ar fad, agus coinnítear gairid iad trí chreimeadh. Tá fo-oird ann, cosúil le lucha, ceann eile cosúil le torcáin chraobhacha nó cabhaíthe, agus ceann eile fós atá cosúil le hioraí rua.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ord mamach iad na creimirí atá scaipthe ar fud an domhain. Éiríonn go maith leo i mbeagnach gach saghas timpeallachta.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Creimire&oldid=917369 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 9b1ae83c12dda34ffc9d5368134af0bc Q10876 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BaictéirIs orgánaigh mhiocrascópacha, aoncheallacha iad na baictéir. Is gnách go mbíonn siad idir 1 go 20 micriméadar ar fad, agus de réir an crutha a bhíonn orthu, a aicmítear iad.
Is í an mhicribitheolaíocht an brainse den bhitheolaíocht a bhíonn ag plé leis na miocrorgánaigh (miocróib) agus tá an bhaictéireolaíocht ina chraobh nó bhrainse amháin di. Tá na baictéir uileláithreach i gnáthóga na Cruinne, ag fás in ithir, i bhfuaráin the aigéadacha, i ndramhaíl radaighníomhach, in uisce na farraige, agus fiú i nduibheagán screamh an Domhain. Go hiondúil bíonn thart ar 40 milliún baictéir i ngram d'ithir agus milliún amháin i mhillilítear d'fhionnuisce, fágann sin go bhfuil cothrom le 5 nanai-mhilliún (5×1030) sa Domhain ar fad.
Tá ról rí-thábhachtach ag na baictéir i dtimthriall ( athchúrsáil) na gcothaitheach, agus tá fosúchán nítrigine ón atmaisféar ag braith go mór ar airí na mbaictéar. Tá beagnach deich n-oiread níos mó cealla baictéir i gcorp an duine ná i gcealla daonna, líon ollmhór ar an gcraiceann agus sa chonair conair ghastraistéigeach. Caithfear a rá go mbíonn na baictéir seo neamhdhíobhálach nó fiú go ndéanann an chuid is mó díobh maitheas don Duine, de thoradh ar chóras imdhíonachta an choirp, ach tarraingíonn cuid acu galair, agus is féidir cuid díobh galar ionfhabhtaíoch a thosnú. Pataiginí a thugtar ar mhiocrorgánaigh a tharraingíonn galair ionfhabhtaíocha; an calar, an gallbholgach nó an tsifilis, an t-antrasc, an lobhra , agus an phlá bhúbónach san áireamh. Is í an ionfhabhtú riospráide eitinn an galar marfach is coitianta, bíonn an eitinn scamhóige freagrach as bás dhá mhilliún duine sa bhliain, tromlach mór díobh i réigiúin na hAfraice fo-Shahárach. Úsáidtear frithbheathaigh nó antaibheathaigh, i dtíortha an chéad Domhain, le haghaidh ionfhabhtú baictéireach a mhilleadh agus i dtionscal na feirmeoireachta.
Is prócaróit iad na baictéir. Tá siad neamhchosúla le na hainmithe nó na heocaróit eile mar nach mbíonn núicléas nó orgánaid scannánchumhdaithe acu. Go dtí le deireanaí, bhí na prócaróit go léir san áireamh leis an téarma baictéar, ach tháinigh athrú ar an nós sin leis an bhfionnachtain go raibh dhá ghrúpa, a bhí fíor-dhifrúil óna gcéile, sna prócaróit a shíolraigh go neamhspleách óna gcéile ón sinsearach coiteann. Tugtar Baictéir agus Archaea ar na fearainn éabhlóide seo anois.
Ba é an t-eolaí Ísiltíreach Anton van Leeuwenhoek an chéad duine ar amhairc ar bhaictéir sa bhliain 1674, agus é ag baint úsáide as micreascóp solais aon-lionsa, a thóg sé féin. Thug sé an t-ainm "animalcules" dóibh agus sheol sé an t-eolas a d'aimsigh sé i litreacha go dtí an Royal Society of London for the Improvement of Natural Knowledge. Bhí an t-eolaí Gearmánach Christian Gottfried Ehrenberg sa bhliain 1828, freagrach as an t-ainm baictéar a thabhairt orthu. Tá an focal 'baictéar' díorthaithe ó βακτήριον -α na Gréigise, agus an bhrí a bhí leis ná "maide beag".
Thaispeáin Louis Pasteur, sa bhliain 1859, gur de réir fás miocrób a tharla an próiseas coipthe. Coipeadh a bhí i gceist, ní uathghiniúnint (hprionsabal na huathghiniúna) mar a cheap daoine go dtí sin. (Is fungais iad na giostaí agus na caonaigh atá freagrach as choipeadh de gnáth, ní baictéir.) Ba é Pasteur, i bpáirt le Robert Koch, a bhí comhaimseartha leis, a chéad thacaigh leis an teoiric gur cúis galar iad na frídíní. Ba cheannródaí é an baictéireolaí leighis Gearmanach Robert Koch a d'oibrigh ar calar, eitinn agus anrasc. Bhain Koch Duais Nobel na Fiseolaíochta nó an Leighis amach i 1905, de thoradh ar a chuid taighde ar an eitinn agus an cruthúnas a thug sé do 'teoiric na bhfrídíní'. I bpostaláidí Koch, leag sé síos critéir nó triail chritéir chun a thaispeaint go raibh nó nach raibh baictéir ar leith ciontach as ghalar. Úsáidtear na critéir seo i láthair na huaire. Cé go raibh daoine ar an eolas, ón naoú aois déag ar aghaidh , go raibh ceangal idir micrea-orgánaigh agus galair éagsúla, ní raibh cóireáil éifeachtach ar bith ar fáil don phobal.
Rangaítear na baictéir de réir trí bhunchruth, cocais ( sféarach), bachaillíní (slatcruthach) agus spirilliam ( biseach).
Bíonn scannán lipeapróitéine thart ar an gcíteaplasma agus feidhmíonn an scannán mar bhac leath-thréscaoilteach a choinníonn bia, próitéiní agus comhábhair riachtanacha an chíteaplasma istigh sa chill. Mar phrócaróit, ní bhíonn orgánaidí scannán-teanntaithe in a gcuid chíteaplasma agus mar sin is annamh a bhíonn strúctúir incheallach acu. Bíonn easpa chillnúicléis, miteacoindrí, clóraplaist agus orgáinidí eile acu, cé go mbíonn siad ag na heocaróit, a leithéid agus Coimpléasc Golgi nó líontán ionphlasmach.
Bíonn cillbhalla righin ar fhormhór na mbaictéar.
Is trí dhéscoilteadh a ghineann na baictéir, díreach mar a dhéanann an aiméibe. Atáirgeann siad iad féin go héighnéasach den chuid is mó agus má bhíonn na tiosca oiriúnach ann déantar seo go gasta.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is orgánaigh mhiocrascópacha, aoncheallacha iad na baictéir. Is gnách go mbíonn siad idir 1 go 20 micriméadar ar fad, agus de réir an crutha a bhíonn orthu, a aicmítear iad.
Is í an mhicribitheolaíocht an brainse den bhitheolaíocht a bhíonn ag plé leis na miocrorgánaigh (miocróib) agus tá an bhaictéireolaíocht ina chraobh nó bhrainse amháin di. Tá na baictéir uileláithreach i gnáthóga na Cruinne, ag fás in ithir, i bhfuaráin the aigéadacha, i ndramhaíl radaighníomhach, in uisce na farraige, agus fiú i nduibheagán screamh an Domhain. Go hiondúil bíonn thart ar 40 milliún baictéir i ngram d'ithir agus milliún amháin i mhillilítear d'fhionnuisce, fágann sin go bhfuil cothrom le 5 nanai-mhilliún (5×1030) sa Domhain ar fad.
Tá ról rí-thábhachtach ag na baictéir i dtimthriall ( athchúrsáil) na gcothaitheach, agus tá fosúchán nítrigine ón atmaisféar ag braith go mór ar airí na mbaictéar. Tá beagnach deich n-oiread níos mó cealla baictéir i gcorp an duine ná i gcealla daonna, líon ollmhór ar an gcraiceann agus sa chonair conair ghastraistéigeach. Caithfear a rá go mbíonn na baictéir seo neamhdhíobhálach nó fiú go ndéanann an chuid is mó díobh maitheas don Duine, de thoradh ar chóras imdhíonachta an choirp, ach tarraingíonn cuid acu galair, agus is féidir cuid díobh galar ionfhabhtaíoch a thosnú. Pataiginí a thugtar ar mhiocrorgánaigh a tharraingíonn galair ionfhabhtaíocha; an calar, an gallbholgach nó an tsifilis, an t-antrasc, an lobhra , agus an phlá bhúbónach san áireamh. Is í an ionfhabhtú riospráide eitinn an galar marfach is coitianta, bíonn an eitinn scamhóige freagrach as bás dhá mhilliún duine sa bhliain, tromlach mór díobh i réigiúin na hAfraice fo-Shahárach. Úsáidtear frithbheathaigh nó antaibheathaigh, i dtíortha an chéad Domhain, le haghaidh ionfhabhtú baictéireach a mhilleadh agus i dtionscal na feirmeoireachta.
Is prócaróit iad na baictéir. Tá siad neamhchosúla le na hainmithe nó na heocaróit eile mar nach mbíonn núicléas nó orgánaid scannánchumhdaithe acu. Go dtí le deireanaí, bhí na prócaróit go léir san áireamh leis an téarma baictéar, ach tháinigh athrú ar an nós sin leis an bhfionnachtain go raibh dhá ghrúpa, a bhí fíor-dhifrúil óna gcéile, sna prócaróit a shíolraigh go neamhspleách óna gcéile ón sinsearach coiteann. Tugtar Baictéir agus Archaea ar na fearainn éabhlóide seo anois.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Baict%C3%A9ir&oldid=886703 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e86f6746c5b9e947c4a96ab6d5074634 Q12099 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SeagalGránbharr cosúil le heorna is ea an seagal ach le diasa níos faide caoile ná mar atá in eorna. Rathúil ar dhrochithir, agus saothraítear é den chuid is mó i réigiúin fhuara i Meiriceá Thuaidh is oirthear na hEorpa. Déantar arán dubh, brioscaráin is alcól as, agus tuí le haghaidh hataí is tuíodóireachta. Plandaítear é le haghaidh foráiste ainmhithe agus, sna Stáit Aontaithe, chun an ithir a chobhsú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann le stoc cuartha go sainiúil a fhásann 30 m ar airde le duilleoga clúmhacha suas le 6 m ar fhad. Crotal snáithíneach seachtrach ar an toradh mór (an cnó cócó) is síol amháin ann, agus blaosc chrua inmheánach ag imchlúdach ciseal bia bháin is cuais lárnaigh lán de shreabhán bainniúil. Ag bun an toraidh bíonn 3 mharc cruinn a fhreagraíonn do 3 sheomra an ubhagáin, a bhfuil an suth faoi cheann acu. Is dócha go bhfuil an crann seo dúchasach don Pholainéis. Fásann sé go maith gar don fharraige. Is féidir leis an toradh buacach snámh thar fhaid mhóra sa sáile gan damaíste, agus mar sin is crann sainiúil d'oileáin aigéanacha é. Saothraítear le fada ar fud na dtrópaicí é. Cosúil le pailmeacha eile, táirgeann sé raon suntasach táirgí. Soláthraíonn an stoc adhmad. Fítear na duilleoga ina mataí is a gciseáin, agus úsáidtear iad i ndéanamh díonta. Bíonn na duilleghais láidir a ndóthain chun fálta páirce a dhéanamh. Itear an bhachlóg ag barr an ghais mar ghlasra. Is féidir an bláthra óg a bhearnú chun leacht siúcrúil a fháil ar féidir a choipeadh is a dhriogadh i ndeochanna alcólacha is fínéagar. Tá na cnónna cócó bunúsach do gheilleagair chuid mhaith oileán trópaiceach. Is annamh a fheictear na cnónna ina bhfoirm nádúrtha taobh amuigh de na réigiúin ina bhfásann siad, de bhrí go mbaintear an bhlaosc sheachtrach díobh roimh easpórtáil na gcnónna chun an choighir a fháil, snáithín láidir a úsáidtear chun mataí a dhéanamh. Is deoch fionnuaraithe bainne an chnó chócó, itear an bia bán amh nó cócaráilte, díoltar an bia triomaithe i bhfoirm copra, an phríomhfhoinse saille plandúla ar Domhan. Úsáidtear an ola a fhaightear ó chopra comhbhrúite le margairín a dhéanamh, agus is bia luachmhar ainmhithe an cáca iarmharach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann beag duillsilteach a fhásann 6 m ar airde. A bunús doiléir, ach is féidir go bhfuil sí dúchasach don tSín. Na duilleoga éilipseach go leathfhada, biorach fiaclach; na bláthanna bándearg, go hannamh bán, ag teacht amach roimh na duilleoga; an toradh cruinn síodúil 4-8 cm ar trastomhas, buí lasta le dearg, le bia ramhar milis is cloch chlaiseach ann. Saothraithe le fada, go minic ar laitís.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an dorád.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí beag is ea an geiceo. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na Gekkonidae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí feoiliteach is ea an laghairt nó an t-earc. Reiptíl atá ann.
Is ainmhí í an Sibhéid phailme choiteann. Mamach atá ann.
Is éan é an gobadán coiteann Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Tugtar eocaróit ar ainmhithe, plandaí, fungais agus prótaistigh, .i. na beothaigh go léir ina n-eagraítear a gcuid ceall i struchtúir choimpléascacha iniata i scannáin.
An núicléas an struchtúr scannáncheangailte a léiríonn an difríocht idir chealla eocarótacha agus cealla prócarótacha; is mar gheall ar láithreacht an núicléis a húsáidtear an t-ainm "eocarót", ó na focail Gréigise ευ (a chiallaionn "maith/fíor") agus κάρυον ("cnó"). Bíonn orgánaidí scannáncheangailte eile ann i mórán ceall eocarótach, ar nós miteacoindrí, coimpléasc Golgi agus coirpiní Golgi. Is minic a bhíonn lascnaidí uathúla ag eocaróit, déanta de micrifhidíní i leagan amach 9+2.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an peileacán. Is baill d'fhine na pelecanidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tigris striatus Severtzov, 1858
Is ainmhí feoiliteach é an tíogar. Mamach atá ann, an cat is mó dá bhfuil ann.
Tá an chuma ar an scéal nach bhfuil ach 5000-7000 tíogar fágtha ar domhan. Meastar go bhfuil níos lú na 2500 tíogar fásta sa nadúr. Timpeall na bliana 1900 bhí 100,000 tíogar ann. Bhí naoi bhfospeiceas ann tráth, ach d’éirigh tíogar Bali, an tíogar Iávach agus an tíogar Caispeach díobhaí. Níl ach sé fhospeiceas ann anois, agus iad uile i mbaol.
Tá a ghnáthóg á chailliúint ag an tíogar agus maraítear tíogair beagnach gach lá mar úsáidtear a bhfionnadh agus a gcoirp sa leigheas traidisúnta.
Is ainmhí feoiliteach é an tíogar. Mamach atá ann, an cat is mó dá bhfuil ann.
Tá an chuma ar an scéal nach bhfuil ach 5000-7000 tíogar fágtha ar domhan. Meastar go bhfuil níos lú na 2500 tíogar fásta sa nadúr. Timpeall na bliana 1900 bhí 100,000 tíogar ann. Bhí naoi bhfospeiceas ann tráth, ach d’éirigh tíogar Bali, an tíogar Iávach agus an tíogar Caispeach díobhaí. Níl ach sé fhospeiceas ann anois, agus iad uile i mbaol.
Tíogar na Beangáile: níos lú na 2000 fágtha An Tíogar Ind-Síneach: 1200-1800 An Tíogar Malaech: 600-800 An Tíogar Sumatrach: 400-500 An Tíogar Amúrach (sa tSibéir): 400-550. Sna 1940aí ní raibh ach 40 tíogar Amúrach fágtha ach tá suas le 550 ann anois mar cuireadh stop leis an sealgaireacht. Tíogar na Síne Theas: díobhaí sa nadúr; 59 i zúnnaTá a ghnáthóg á chailliúint ag an tíogar agus maraítear tíogair beagnach gach lá mar úsáidtear a bhfionnadh agus a gcoirp sa leigheas traidisúnta.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=T%C3%ADogar&oldid=757505 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f2f6475049fc9dede7caac81dab28db2 Q21120 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Crosóg mharaIs méadail mhéarach í an chrosóg mhara.
Sna 1980idí fuair an Dochtúir Éamon Doyle iontaise i gcarraig i gConamara[1]. Níor fhéach eolaithe ar an iontaise go dtí an bhliain 2017. Crosóg mhara a bhí inti. Bhí sí an-bheag agus tá sí 435 milliún bliain d’aois. Ní raibh na dineasáir féin ar an saol ag an am sin.
Léiríonn sé sin go raibh Conamara – agus Éire iomlán – faoin bhfarraige fadó fadó. Agus tá gaolta leis an gcrosóg mhara fós beo i bhfarraigí na hÉireann agus gan mórán athraithe orthu ó shin.
Is méadail mhéarach í an chrosóg mhara.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cros%C3%B3g_mhara&oldid=886851 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ee72b10c8d959d740f16ce311c3dd594 Q21130 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description MuiríneachFéar crua ilbhliantúil le ríosóim dreaptha, dúchasach do chóstaí thiar na hEorpa. Seamaidí na duilleog infhillte, na panacail cosúil le spící. Féar ceannródaíoch coilíniúcháin, oiriúnaithe do choinníollacha tirime agus in ann adhlacadh le gaineamh aistreach a sheasamh. Cuirtear ar dhumhcha é leis an ngaineamh a tháthú le chéile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an fheadóg bhuí Is baill d'fhine na Charadriidae iad.
Is ord iad na Caryophyllales de phlandaí bláthanna a chuimsíonn na cachtais, lusanna gile, amarantais, Aizoaceae, biatais, agus go leor plandaí feoiliteacha. Tá a lán bail ina phlandaí súmhara, agus gais nó duilleoga feolmhara acu.
Ord ilghnéitheach feithidí is ea na Hymnoptera. Tá timpeall 150,000 speiceas ann chomh maith le roinnt mhaith nach bhfuil cur síos orthu go fóill, ina measc na sábhchuileanna, na hadharcearraigh, na foichí, na beacha, agus na seangáin. Dhá phéire sciathán scannánach a bhíonn ag na feithidí fásta de ghnáth. Na codanna den bhéal oiriúnaithe i gcomhair coganta nó sú neachtair. Tá eagrú sóisialta ag cuid mhaith gnéithe. An feadán lena mbeireann siad uibheacha athraithe i gcomhair cealgtha uaireanta.
Tháinig na chéad Hymenoptera ar an saol sa tréimhse Triasach. Sábhchuileanna ab iad agus ina mbaill den fhine ar a dtugtar na Xyelidae. Tháinig na chéad Hymenoptera sóisialta sa tréimhse Cailceach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ord ilghnéitheach feithidí is ea na Hymnoptera. Tá timpeall 150,000 speiceas ann chomh maith le roinnt mhaith nach bhfuil cur síos orthu go fóill, ina measc na sábhchuileanna, na hadharcearraigh, na foichí, na beacha, agus na seangáin. Dhá phéire sciathán scannánach a bhíonn ag na feithidí fásta de ghnáth. Na codanna den bhéal oiriúnaithe i gcomhair coganta nó sú neachtair. Tá eagrú sóisialta ag cuid mhaith gnéithe. An feadán lena mbeireann siad uibheacha athraithe i gcomhair cealgtha uaireanta.
Tháinig na chéad Hymenoptera ar an saol sa tréimhse Triasach. Sábhchuileanna ab iad agus ina mbaill den fhine ar a dtugtar na Xyelidae. Tháinig na chéad Hymenoptera sóisialta sa tréimhse Cailceach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Hymenoptera&oldid=741626 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 213a0b8f8e3b97020d06fab19b03fb0d Q22694 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Oragán cumhraPlanda ilbhliantúil, rud beag tomach, dúchasach d'ithreacha aolchloiche is cailce san Eoraip, réigiún na Meánmhara is an Áise. Na gais cearnach, na duilleoga ubhchruthach i bpéirí urchomhaireacha, na bláthanna beag déliopach bán nó scothchorcra/bándearg i spící tiubha. Saothraítear é mar luibh cistine, go minic faoin ainm oragán (oregano). Bíonn na plandaí a fhástar i dtíortha teo níos cumhra ná iad siúd ó thíortha measartha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féithleog dreaptha nó reatha le teannóga. Is dócha go bhfuil sé dúchasach don Afraic, ach saothraítear in áiteanna eile le fada fada mar ghlasra sailéid é. Na duilleoga croíchruthach, maothánach go bosach. Na bláthanna fireanna is baineanna 2.5 cm ar trastomhas, buí tonnadóirchruthach. Na torthaí níos mó ná 45 cm ar fhad, glas méith sorcóireach nó ubhchruthach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Toradh le dath dearg é tráta (Solanum lycopersicum). Is as Meiriceá Theas ó dhúchas é. Tháinig sé chuig an Eoraip den chéad uair nuair a d'aimsigh na Spáinnigh é nuair a shroich Criostóir Colóm Meiriceá don chéad uair i 1492.
Is nós é ag daoine tráta a shamhlú mar ghlasra, ach déanta na fírinne is toradh é. Moltar gan tráta a chur isteach i mheascán torthaí mar ní oireann blas an tráta le torthaí eile. Is fearr tráta a ithe le glasraí. Déantar an iomaí cineál anlainn le trátaí. Leatar anlann tráta ar bharr bonn píotsa. Anuas ar sin, is maith le daoine anlann trátaí a chur ar a gcuid sceallóga agus burgar agus míreanna bhia eile nach iad.
Ainmhí feoiliteach is ea an síota. Ball d'fhine na gcat (Felidae) atá ann. Tá síotaí le fáil san Afraic agus in iardheisceart na hÁise. Bíonn na síotaí, de ghnáth, 1.15 - 1.35 méadar ar fad, agus 40 - 65 cileagram ar mheáchan. Tá an baineannach beagán níos lú ná an fireannach.
Tom beag cumhra síorghlas le boladh is blas searbh, dúchasach do na Balcáin ach a fhaighter beagnach gach áit. An gas ceathairuillinneach, go minic le crúcaí bídeacha. Na duilleoga caol i bhfáinní scothghorma/glasa is iad roinnte i dteascáin dhingeacha chruinne. Na bláthanna bídeach, le 4-5 pheiteal salach buí (uaireanta bán nó scothghlas), a mbarra cuartha suas. Saothraítear é mar luibh cócaireachta is leighis. Suas le 400 speiceas ar eolas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is glasra í an phis. Tagann sí ó phlanda bliantúil dreaptha a fhásann 2 m ar airde, dúchasach do dheisceart na hEorpa is tuaisceart na hAfraice. Na duilleoga le 1-3 duilleoigín ubhchruthach le teannóg ghéagach fhoirceannta. Na bláthanna suas le 3.5 cm ar fhad, bán, bándearg nó scothchorcra i gcrobhaingí beaga le 1-3 bhláth an ceann. Na cochaill suas le 12 cm ar fhad, leathfhada, suas le 10 síol iontu. Saothraithe ón aimsir réamhstairiúil ar son na síolta inite (na piseanna) a itear mar ghlasra úr, triomaithe, oighrithe, nó stánaithe. An-chuid cineálacha saothraithe, ina measc an phis bheag (petit pois) is an mange-tout ina n-itear an capsúl iomlán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an chuileog. Is iad na cuileoga na baill den ord úd Diptera. Ord mór is ea Diptera.
Is éan é an coirneach. Is baill d'fhine na Pandionidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Mamach atá dúchasach don Astraláise agus an Domhan Úr is ea marsúipiach. Fásann an t-óg i bpúitse, a osclaíonn chun tosaigh i gcineálacha dreaptha nó ar gcúl i gcineálacha a thochlaíonn. An fhaighin géagach, an péineas gabhlánach. An 2ú is an 3ú méar coise beag go minic, agus nasctha le chéile, ag déanamh círe le haghaidh a ghlanta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Cineál ainmhí beag feoiliteach í an easóg (Mustela herminea). Ainmneacha Gaeilge eile iad eas, beainín uasal agus cailín uasal. Bíonn na heasóga le fáil sna réigiúin mheasartha, fho-artacha agus artacha san Eoraip, san Áise agus i Meiriceá Thuaidh. Tugadh roinnt acu go dtí an Nua-Shéalainn freisin le srianta a chur leis na coiníní a bhí ag rith damhsa ar fud na n-oileán.
Bíonn na heasóga amuigh istoíche nó le creapascal an lae. Uaireanta, d'fheicfeá ceann acu de lá freisin.
Maraíonn an easóg feithidí, coiníní, creimirí cosúil le luchóga agus francaigh, éanacha, agus uaireanta, éisc. Tá an easóg in ann ainmhithe is mó ná í féin a mharú. Nuair is féidir léi níos mó ainmhithe a mharú ná a ithe, cuireann sí an farasbarr acu i dtaisce le haghaidh na coise tinne.
Tugann an easóg an-aire dá chríoch féin, agus í ag cur ruaigeadh ar na heasóga eile den ghnéas chéanna a chastar uirthi taobh istigh dá raon. Bíonn níos mó ná aon phluais aici taobh istigh dá raon, agus is minic a bhaineann sí úsáid as pluaiseanna na n-ainmhithe a mharaíonn sí. Cé go bhfuil an easóg chomh beag is atá, tá an baineannach an-fhada ag iompar clainne, mar atá, aon mhí déag. Luíonn sé le réasún nach féidir leis an easóg ach aon ál amháin a bhreith in aghaidh na bliana.
Bíonn an easóg donn, ach i dtíortha ina mbíonn sé ag síobadh sneachta sa gheimhreadh, iompaíonn an easóg bán le nach n-aithneofaí thar an sneachta í.
Is éan é an mallard. Is baill d'fhine na Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Corcrán coille Is baill d'fhine na Fringillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an spágaire tonn. Is baill d'fhine na Podicipedidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan dreapadóireachta é an cnagaire. Ball d'fhine na Picidae. Tochlaíonn sé isteach i gcrainn le gob géar, ag baint feithidí le teanga greamaithe. Eireaball dealgach air a chabhraíonn sa dreapadóireacht. Is sainiúil rithim a chnagtha ar stoc crainn. Suas le 198 speiceas a aítríonn coillte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cromán na gcearc Is baill d'fhine na Accipitridae iad.
Is saghas crainn í an learóg nó an crann learóige.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an sléibhín.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is lapaire beag téagartha é an naosach nó creabhar (Gallinago gallinago), agus is as an an Sean-Domhan ó dhúchas é. Ciallaíonn a t-ainm eolaíoch gallina, "cearc" agus an iarmhír -ago, "cosúil le" sa Nua Laidin.[1] Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Is í an ghnáthóg phóraithe a bhíonn acu ná riasca, portaigh, tundra agus móinéir fliuch ar fud thuaisceart na hEorpa agus thuaisceart na hÁise. Éin imirceacha is ea iad, agus caitheann éin Eorpacha an geimhreadh i ndeisceart agus in iarthar na hEorpa agus san Afraic (ó dheas go dtí an Meánchiorcal), agus bogann imircigh na hÁise] go dtí deisceart trópaiceach na hÁise. Ceapadh tráth gur an speiceas céanna é an naoscach Wilson (Gallinago delicata) ó Mheiriceá Thuaidh, ach tá sé liostaithe mar sin i réimse sean-treoirleabhar.
Is lapaire beag téagartha é an naosach nó creabhar (Gallinago gallinago), agus is as an an Sean-Domhan ó dhúchas é. Ciallaíonn a t-ainm eolaíoch gallina, "cearc" agus an iarmhír -ago, "cosúil le" sa Nua Laidin. Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Is í an ghnáthóg phóraithe a bhíonn acu ná riasca, portaigh, tundra agus móinéir fliuch ar fud thuaisceart na hEorpa agus thuaisceart na hÁise. Éin imirceacha is ea iad, agus caitheann éin Eorpacha an geimhreadh i ndeisceart agus in iarthar na hEorpa agus san Afraic (ó dheas go dtí an Meánchiorcal), agus bogann imircigh na hÁise] go dtí deisceart trópaiceach na hÁise. Ceapadh tráth gur an speiceas céanna é an naoscach Wilson (Gallinago delicata) ó Mheiriceá Thuaidh, ach tá sé liostaithe mar sin i réimse sean-treoirleabhar.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Naoscach&oldid=944327 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 981b01a0efb2ec7b229accd0ffc6ee97 Q25777 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SacánCineál smólaigh a chaitheann an geimhreadh in Éirinn agus an tréímhse ó Bhealtaine go Samhain i dtuaisceart is oirthear na hEorpa, mar a bpóraíonn sé. A dhroim donnrua, baill liatha ar a cheann is a eireaball. Áitríonn sé coillte is talamh feirmeoireachta. Itheann sé torthaí, feithidí, péisteanna is seilidí. Bailíonn sé ina n-ealtaí de na céadta de ghnáth.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Cuimsíonn spermatophyta (ón Greígis: Σπερματόφυτα) na plandaí a tagann síolta. Tá na spermatophyta foroinn den foríocht embryophyta (plandaí a fhásann ar an talamh). Bíonn fréamhacha, gais agus duillí ar na plandaí seo agus tagann síolta orthu.
Cuimsíonn na spermatophyta cúig grúpaí, an chéad cheithre dá ngrúpáilte mar "gimnispeirmeacha" (gymnosperms):
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cuimsíonn spermatophyta (ón Greígis: Σπερματόφυτα) na plandaí a tagann síolta. Tá na spermatophyta foroinn den foríocht embryophyta (plandaí a fhásann ar an talamh). Bíonn fréamhacha, gais agus duillí ar na plandaí seo agus tagann síolta orthu.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Spermatophyta&oldid=831341 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid d481ff2b2e17244506aa0a8bbeb89bf1 Q25889 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description GadualIs éan é an Gadual Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan é an gealbhan crainn Is baill d'fhine na Passeridae iad.
Is éan é an colm coille atá dúchasach don Eoraip, tuaisceart na hAfraice is iarthar na hÁise. A chlúmh dúliath le paiste bán ar a mhuineál. Áitríonn sé coillte, talamh shaothraithe, agus áiteanna a maireann daoine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an cat crainn. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Mustelidae é. Baineann an t-ainm lena lán logainmeacha m.sh. Carraig an Chait (Co. Mhaigh Eo) agus Cnocán an Chait (Co. na Gaillimhe).[1]
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an cat crainn. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Mustelidae é. Baineann an t-ainm lena lán logainmeacha m.sh. Carraig an Chait (Co. Mhaigh Eo) agus Cnocán an Chait (Co. na Gaillimhe).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cat_crainn&oldid=715063 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ffe9de7d24186ecb642699f11bf65c11 Q26050 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SmólachIs éan parsaireach í (san Ord Passeriformes) an smólach, sa chlann nó fhine Turdidae, a bhíonn ar fáil go mór mór ach ní go heisiatach sa Sean-Domhan.
Is éan é an mórchnagaire breac Is baill d'fhine na Picidae iad.
Cat crainn Áiseach le fionnadh geimhridh atá tiubh síodúil (agus an-luachmhar sa trádáil fionnaidh). Áitríonn sé foraoisí arda gar do shrutháin. An fionnadh a fhaightear ón gcat crainn giúise Meiriceánach, tugtar fionnadh sáible Meiriceánach nó fionnadh sáible Bhá Hudson air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea an geac. Maireann iad i lár na hÁise, sna Himiléithe, ar Ardchlár na Tibéide, agus chomh fada ó thuaidh leis an Mhongóil agus áiteanna sa Rúis. Is beithigh cheansaithe iad sa chuid is mó agus Bos grunniens an t-ainm eolaíoch a thugtar orthu. Tá grúpa beag fiáin ann agus iad i mbaol; Bos mutus a thugtar orthu seo. Mar bhaill den ghéineas Bos, tá siad gaolta leis na ba ach is dócha nach ró-ghar an gaol sin. B'fhéidir go bhfuil gaol níos giorra acu leis na bíosúin.
Is éan í an lacha earrfhada (Clangula hyemalis). Is ball d'fhine na nAnatidae í agus an t-aon bhall den ghéineas Clangula.
Tá an lacha earraigh dúchasach sna réigiúin thuaidh in Alasca, i gCeanada, san Eoraip agus sa Rúis. Bíonn a gnáthóga goir i locháin agus riascanna sna tundraí agus freisin feadh chóstaí na farraige agus na locha móra sna sléibhte. Tógann an lacha a nead ar an talamh in aice uisce. Tógann siad na neadacha as ábhar plandaí le clúmh mar líonáil. Éan imirceach atá inti.
Planda an-ghéagach bliantúil a fhásann 1 m ar airde é Cearbhas atá dúchasach don Eoraip. Na duilleoga roinnte go mion i maotháin chaola lansa-chruthacha. Na bláthanna iompartha in umbail 2-4 cm ar leithead, na peitil scothbhán, go domhain eangach. Na torthaí (na síolta cearbhais) 3-6 mm ar fhad, féitheach, le boladh láidir nuair a chomhbhrúitear iad. Úsáidtear na torthaí go forleathan mar spíosra, agus chun blas a chur le harán, cácaí is cáis. Is comhábhar riachtanach i licéar Kümmel na torthaí freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í anmhinc Mheiriceánach. Mamach atá ann.
Is éan é an gobadáinín beag Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Fiaile bheag bhliantúil, 3-40 cm ar airde, a fhaightear beagnach gach uile áit. Cnota duilleog leathfhada liopach nó iomlán aige, agus bláthanna bána croischruthacha. Na cochaill croíchruthach, rud a chuirfeadh sparán tuathánaigh ón sean-am i gcuimhne.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann beag nó sceach shíorghlas é an t-iúr (nó an eo). Dúchasach d'iarthar an leathsféir thuaidh. Duilleoga tanaí leacaithe, ag leathadh in dhá líne chomhthreomhara. Na síolta cumhdaithe le hairil scarlóideach mhéith. An duilliúr is na síolta fíornimhiúil, ach an airil inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cuilire alabhreac (Ficedula hypoleuca). Is ball d'fhine na Muscicapidae é.
Is éan é an roilleach. Is baill d'fhine na Charadriiformes iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an gheabhróg scothdhubh Is baill d'fhine na Laridae iad.
Lacha is ea an lacha shrúmála, a fhaigheann bia ar dhromchla an uisce, nó a iompaíonn eireaball in airde chun an fásra ar ghrinneall locha nó abhann tanaí a ithe. Ó speiceas amháin di, an mallard, a thagann cuid mhaith de na foirmeacha baile. Tá ar an laghad 50 speiceas den lacha shrúmála ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an sól coiteann. Is baill d'fhine na Soleidae iad.
Ciaróg bheag dhonn. Is réadán an larbha atá C-chruthach bán méith, le cosa bídeacha, agus tochlaíonn sé isteach san adhmad de réir mar a itheann sé é. Tagann na ciaróga aibí amach ag fágáil poill an larbha ina ndiaidh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid é an cearnamhán (Melolontha melolontha). Ball d'fhine na Scarabaeidae atá ann.
Ciaróg fhada, dúdhaite de ghnáth. Má bhíonn ciaróg fhásta ar a droim, is féidir léi í féin a chur ar a cosa le gluaiseacht scian claspa a dhéanann smeach ard. Maireann na larbhaí fada sorcóireacha (caochruaí) in ithir ag ithe fréamhacha, agus mar sin is féidir leo a bheith ina lotnaidí suntasacha ar bharra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an eite-chosach.
Inveirteabrach bunúsach mara, ar eicínideirmeach é, a bhíonn ceangailte de ghnáth le grinneall na farraige le gas fada. Uaireanta nasctha ag a bhun (suite) nó ar snámh go saor. An béal is na géaga uachtaracha ar an taobh thuas. Itheann an chuid is mó díobh páirteagail chrochta a iompraítear don bhéal ar feadh eitrí bia ar na géaga uachtaracha. An taifead iontaiseach an-fhada. Timpeall 650 speiceas beo, a fhaightear ón uisce tanaí amach go dtí an fharraige dhomhain. Tugtar an chleiteach mhara is an chrosóg chleiteach air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil atá dúchasach don leathsféar thuaidh, a fhásann 5-10 cm ar airde. Ríosómach, na duilleoga roinnte i 3 dhuilleoigín fiaclach, na bláthanna scothghlas/buí ag déanamh cinn atá beagnach cearnach, bláth cúigpheitealach ag foirmiú gach taobh (tugtar clog halla an bhaile air freisin ar an ábhar seo), agus bláth ceathairpheitealach ar barr.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féar ollmhór adhmadach. Na gnéithe trópaiceacha is fothrópaiceacha den chuid is mó, ach cuid bheag acu measartha. Fásann siad i dtortáin mhóra go han-tapa, suas le 40 cm i lá amháin, agus sroicheann airde 36 m. Bláthaíonn cuid de na gnéithe go bliantúil, ach ní bhláthaíonn cuid eile ach tar éis na mblianta, agus ansin faigheann siad bás. Soláthraíonn sé péacáin inite, adhmad éadrom, agus cánaí i gcomhair an ghairdín is troscáin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí mór é an goraille. Mamach atá ann. Is é an goraille an príomhach is mó ar domhan sa lá atá inniu ann. Tá na goraillí le fáíl san Afraic, sna dufairí i lár na hilchríche. Tá idir an dá speiceas faoi bhagairt. De ghnáth bíonn na fireannaigh 165–175 ceintiméadar ar airde agus bíonn na baineannaigh tuairim is 1.4 méadar ar airde.
Grúpa roc spadánta, forleathan i bhfarraigí trópaiceacha is measartha. Diosca na colainne cruinn, an craiceann mín, an t-eireaball láidir. Orgáin leictreacha forbartha go maith, in ann turraing láidir a tháirgeadh chun néal a chur ar a chreach. Cuimsíonn sé cineál mór san Atlantach thuaidh atá 1.8 m ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chlann na n-eallach ó oirdheisceart na hÁise. Maireann sé gar don uisce, agus iomlascann ann go minic. Gaolmhar leis an anua tearc. Dhá fhoirm ann: an buabhall uisce Áiseach (an buabhall uisce fiáin, an buabhall Áiseach, an carabú nó an t-arnaí atá ceansaithe), agus an tamará.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Péist fháinnechruthach nó leathleacaithe, a bhfuil gaol aige leis na péisteanna talún. An cholainn soshínte sochraptha, súiteoir ag gach ceann de ghnáth. Is fuiliteoirí ar óstaigh veirteabracha cuid mhaith acu, agus seadáin ar inveirteabraigh cuid eile. Faightear iad i ngnáthóga tíre uisciúla is taise sna creasa measartha is trópaiceacha. D'úsáidtí an cineál hirudo sa luathmhíochaine chun othair le galair éagsúla a fhuiliú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann beag duillsilteach é an crann cainche a thugann torthaí crua piorracha. Cydonia oblonga an t-ainm eolaíoch atá air. Is é an t-aon bhall den ghéineas Cydonia é, siúd is go bhfuil gaol réasúnta gairid ag an gcainche leis an úll agus leis an bpiorra. "Cainche" a thugtar ar an toradh. Faoi láthair, táirgítear an barr cainchí is mó ar domhan, an ceathrú cuid den bharr domhanda, sa Tuirc.
Bíonn an crann 5–8 m (16–25 troigh) ar airde agus 4–6 m (13–20 troigh) ar leithead. Bíonn na duilleoga 6–11 cm (2.3–4.3 orlach) ar a bhfad agus ciúmhais timpeall orthu. Bíonn clúmh mhín bhán ar na duilleoga. Bíonn na torthaí 7–12 cm (2.7–4.7 orlach) ar a bhfad agus 6–9 cm (2.3–3.5 orlach) ar leithead. Dath órbhuí a bhíonn orthu agus iad aibí.
Tagann bláth ar an gcrann cainche i mí na Bealtaine. Bíonn na bláthanna bán nó pinc. Bíonn na torthaí glas agus iad ag fás le linn an tsamhraidh. Bíonn clúmhnachán liath orthu a imíonn sula dtagann an chainche chun aibíochta i Meán Fómhair nó i nDeireadh Fómhair. Dath buí a bhíonn ansin orthu. Bíonn na torthaí crua cumhra, freisin.
Tá trí chineál cainche comónta ann, is é sin cainche na Portaingéile, an chainche úllchruthach, agus an chainche piorrachruthach. Fásann an chéad chrann díobh seo níos airde agus bíonn na torthaí níos mó. Is torthúla an ceann úllchruthach ná na cinn eile, ámh. Tagann an chainche phiorrachruthach chun cineáil níos déanaí ná an ceann úllchruthach. [1] Tá ceithre chineál crann eile ar a dtugtar "cainche", go mór mhór an chainche Sheapánach (Chaenomeles laginaria), ach glactar anois nach bhfuil siad gaolta le Cydonia oblonga. Scothanna dearga nó scarlóideacha a bhíonn ar na speicis eile seo, uaireanta.
Tá an chainche dúchasach sa réigiún Cugais in iarthar na hÁise. Leath a saothrú go tíortha an Mheánoirthir fada siar—bhí an chainche ag na hAcadaigh sa Mheaspatáim—agus ansin go hoirthear na hEorpa. Bhí an chainche á saothrú ag daoine sa Mheánoirthear sular thosaigh siad ag saothrú an úill. Go deimhin, tá cuid scoláirí ann den bharúil gurb é an chainche, agus ní an t-úll, atá i gceist i dtéacsanna ársa dála Laoi na Laoithe sa Bhíobla, cé gur "úll" a roghnaigh aistritheoirí ó shin i leith. Scothanna dearga nó scarlóideacha a bhíonn ar chuid díobh seo, chomh maith le cinn bhána nó bhándearga.
Bhí baint ag an gcainche le hAfradaíté, bandia an ghrá, dar leis na Sean-Ghréigigh. Scríobh Plútarc go mbíodh sé mar nós ag mná nuaphósta sa Ghréig greim beag a bhaint as cainche roimh dul isteach sa seomra bainise ionas go mbeadh a céad phóg milis. Tá oidis le haghaidh na cainche sa leabhar cócaireachta Sean-Rómhánach le hApicius: Stobhadh í le mil de ghnáth (ach le cainneanna in oideas amháin). Tá cineál amháin cainche luaite ag Plinias Mór a bhí inite agus í ámh, ar a dtug sé an "chainche Mulviach".
Bíonn an chainche le feiceáil ina lán tíortha i gconaí. Cailleadh an chuid ba mhó de na crainn i Meiriceá Thuaidh mar gheall ar ionfabhtú, ach bíonn siad coitianta go leor i ngairdíní sa Mheán Oirthear agus i nDeisceart na hEorpa. Is féidir an chainche a shaothrú i Sasana, ach in Albain bíonn balla de dhíth chun é a chosaint ar an tsíon. I Sasana, feictear crann nó dhó i ngairdín nó in úllord, ach is minice a fheictear tomacha Chaenomeles in áit na gcrann Cydonia, gí gur “cainche” a thugtar go coitianta orthu sin freisin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann beag duillsilteach é an crann cainche a thugann torthaí crua piorracha. Cydonia oblonga an t-ainm eolaíoch atá air. Is é an t-aon bhall den ghéineas Cydonia é, siúd is go bhfuil gaol réasúnta gairid ag an gcainche leis an úll agus leis an bpiorra. "Cainche" a thugtar ar an toradh. Faoi láthair, táirgítear an barr cainchí is mó ar domhan, an ceathrú cuid den bharr domhanda, sa Tuirc.
Bíonn an crann 5–8 m (16–25 troigh) ar airde agus 4–6 m (13–20 troigh) ar leithead. Bíonn na duilleoga 6–11 cm (2.3–4.3 orlach) ar a bhfad agus ciúmhais timpeall orthu. Bíonn clúmh mhín bhán ar na duilleoga. Bíonn na torthaí 7–12 cm (2.7–4.7 orlach) ar a bhfad agus 6–9 cm (2.3–3.5 orlach) ar leithead. Dath órbhuí a bhíonn orthu agus iad aibí.
Tagann bláth ar an gcrann cainche i mí na Bealtaine. Bíonn na bláthanna bán nó pinc. Bíonn na torthaí glas agus iad ag fás le linn an tsamhraidh. Bíonn clúmhnachán liath orthu a imíonn sula dtagann an chainche chun aibíochta i Meán Fómhair nó i nDeireadh Fómhair. Dath buí a bhíonn ansin orthu. Bíonn na torthaí crua cumhra, freisin.
Tá trí chineál cainche comónta ann, is é sin cainche na Portaingéile, an chainche úllchruthach, agus an chainche piorrachruthach. Fásann an chéad chrann díobh seo níos airde agus bíonn na torthaí níos mó. Is torthúla an ceann úllchruthach ná na cinn eile, ámh. Tagann an chainche phiorrachruthach chun cineáil níos déanaí ná an ceann úllchruthach. Tá ceithre chineál crann eile ar a dtugtar "cainche", go mór mhór an chainche Sheapánach (Chaenomeles laginaria), ach glactar anois nach bhfuil siad gaolta le Cydonia oblonga. Scothanna dearga nó scarlóideacha a bhíonn ar na speicis eile seo, uaireanta.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cainche&oldid=670716 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a7f053ba56a40b4e6287a105f28771cf Q43511 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description FinéalPlanda débhliantúil nó ilbhliantúil scothghorm/ donn le boladh láidir. Dúchasach do réigiún na Meánmhara. Fásann sé suas le 2.5 m ar airde. Na duilleoga cleiteach, roinnte in an-chuid teascán snáithíneach. Na bláthanna buí in umbail 8 cm ar leithead. An toradh ubhchruthach féitheach. Saothraíodh ón aimsir chlasaiceach é ar a laghad. Úsáidtear na duilleoga mar bhlaistiú. Tá foirmeacha saothraithe le bunanna gais na nduilleog ata, agus itear iad úr i sailéid, is bruite mar ghlasra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Cíobhaí atá le fáil sa Nua-Shéalainn, agus baint aige leis na Apterygidae. Níl cumas eitilte aige.
Tugtar aitheantas do chúig spéiceas agus iad go léir i mbaol. Is é an dífhoraoisiú is mó a rinne díobháil dóibh, ach tá cuid mhaith dá ngnáthóg le fáil i limistéir chaomhnaithe anois. Tá siad i gcontúirt fós de bharr theacht na gcreachadóirí mamacha.
Tá cúig spéiceas aitheanta ann (agus ceithre fhospéiceas ag ceann acu), agus spéiceas eile nár tugadh cuntas foirmiúil fós air.
Déanann an dá thuismitheoir na huibheacha a ghoradh. Níl an t-éan seo le fáil anois ach i limistéar beag ar chósta thiar an Oileáin Theas. Is léir ón DNA is sine, áfach, go raibh sé spréite níos forleithne fadó, agus nach raibh aon chíobhaí eile le fáil i ndeisceart an Oileáin Thuaidh.[2]
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Cíobhaí atá le fáil sa Nua-Shéalainn, agus baint aige leis na Apterygidae. Níl cumas eitilte aige.
Tugtar aitheantas do chúig spéiceas agus iad go léir i mbaol. Is é an dífhoraoisiú is mó a rinne díobháil dóibh, ach tá cuid mhaith dá ngnáthóg le fáil i limistéir chaomhnaithe anois. Tá siad i gcontúirt fós de bharr theacht na gcreachadóirí mamacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=C%C3%ADobha%C3%AD&oldid=804050 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a88e6a49665421030125874b45492b60 Q44789 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description MaoildeargIs crann duillsilteach í an mhaoildearg. Tá sí de dhúchas oirthearach, ach saothraithe in áiteanna eile le fada. Na duilleoga croíchruthach fiaclach. Na bláthanna fireanna is baineanna ar spící difriúla, cosúil le caitíní. Comhtháthaíonn na torthaí súmhara ar leith ionas go ndéanann an spíce iomlán an chaor. Bíonn torthaí corcra ag an maoildearg dhubh. Is bia don seiriceán duilleoga na maoildeirge báine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an leamhan clúmhach bán. Ball d'fhine na Lymantriidae atá ann.
An t-iolar is mó ar Domhan, 90 cm ar airde. Áitríonn sé foraoisí báistí ar na machairí ó Mheiriceá Láir ó dheas go dtí an Airgintín. Tearc; dubh, bán is liath; na cosa mór. Itheann sé mamaigh a mhaireann sna crainn (moncaithe, spadáin is eile) agus roinnt éan.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an torc allta. Saghas muice atá ann. Is uiliteoirí iad na muca.
Tháinig "torc" ón bhfocal Ind-Eorpaise *tworkos (gearrthóir), ón bhfréamh *twerk- (gearr). In ainneoin na gcosúlachtaí idir "torc" agus an focal Laidine "porcus" a thug "pork" do lucht labhartha an Bhéarla, níl siad gaolmhar: tháinig porcus ón bhfréamh Ind-Eorpaise *porko- (muc óg). Bhíodh focal sa Ghaeilge fadó, áfach, "orc" (= banbh, muc óg), a tháinig ón bhfoinse seo.
Ainmhí is ea an torc allta. Saghas muice atá ann. Is uiliteoirí iad na muca.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Torc_allta&oldid=732486 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b8a367ea1852f6ed74ca073d2e1e5357 Q62359 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Gobadán cosbhuíIs éan é an gobadán cosbhuí Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Go hiondúil, glaoitear ionam ar roinnt speiceas de phlandaí sa ghéineas Dioscorea (sa bhfine Dioscoreaceae) a chruthaíonn tiúbair inite. Is fíniúnacha luibheacha ilbhliantúil iad seo a shaothraítear le haghaidh a gcuid tiúbar stáirsiúil san Afraic, san Áise, sa Mheiriceá Laidineach, sa Mhuir Chairib agus san Mhuir Chairib agus san Aigéine. Tá go leor saothróg den ionam ann. Cé go bhfuil roinnt cineálacha de phrátaí milse (Ipomoea batatas) ar a dtugtar freisin ionam orthu i gcodanna de na Stáit Aontaithe agus Ceanada, ní chuid den bhfine Dioscoreaceae ach is leis an fhine neamhbhainteach glóir na maidine nó Convolvulaceae é.
Is iasc beag oirirc forleathan é an capall mara, a fhaightear faoi cheilt i measc algaí is fás muirí eile de ghnáth. Armúr roinnte i dteascáin ar an gcolainn, agus eireaball caol inghreama, 4-30 cm ar fhad. An soc fadaithe ina cheann, cosúil le capall. Snámhann sé go hingearach san uisce le heití fíneálta scannánacha. Itheann sé orgánaigh bheaga phlanctóin. Forbraíonn an fireannach na huibheacha agus iompraíonn an t-ál.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Mamach is ea an fia rua (Cervus elaphus). Sórt fia atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is creimire den chlann Caviidae í an mhuc ghuine (cavia porcellus). In ainneoin an ainm, ní muca iad, agus níl siad ón Ghuine.
Is creimire den chlann Caviidae í an mhuc ghuine (cavia porcellus). In ainneoin an ainm, ní muca iad, agus níl siad ón Ghuine.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Muc_ghuine&oldid=802147 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 9a53dc8ffa733816e033b95f8a313965 Q81513 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Toradh citrisIs éard atá i gceist leis na torthaí citris ná torthaí na bplandaí den ghéineas Citrus san fhine úd Rutaceae. Torthaí citris iad an t-oráiste, an líomóid, an líoma, an tseadóg, an pomaló, an ciotrón, an tainséirín agus a lán eile. Le fírinne, is hibridí iad an chuid is mó de na torthaí citris a bhíonn á saothrú le haghaidh trádála, agus bhí na saineolaithe féin an-mhall ag teacht isteach ar rangú na gcineálacha éagsúla. Bíonn boladh cumhra as na torthaí seo, agus sú maith folláin iontu a bhfuil a lán vitimín C (aigéad ascorbach) ann. Os a choinne sin, tá a lán aigéad citreach i sú na dtorthaí seo fosta, rud a chiallaíonn gur féidir dó damáiste a dhéanamh do na fiacla.
Is toim nó crainn spíonacha shíorghlasa iad uile. Na duilleoga ubhchruthach dúghlas snasta, le nasc altach leis an ngas. An gas eiteach go minic, uaireanta ionas go mbíonn an chuma air gur duille eile é, nasctha le bun na príomhdhuilleoige. Mionathraíonn duilleoga ar bhuinneáin chliathánacha ina spíonta. Iompraítear na duilleoga is na torthaí ar an gcrann ag an am céanna. Na bláthanna cumhra ina n-aonar nó i gcrobhaingí beaga in ascaillí na nduilleog, 4-5 sheipeal is 4-8 peiteal bán méith. Saghas caoire atá sa toradh ina bhfuil na cairpéil (na gnáth-theascáin a chuimsíonn na síolta i mbia méith) imchlúdaithe i gcraiceann ramhar leathrúil. Cuimsíonn an duilliúr is craiceann na dtorthaí an iliomad faireog le blátholaí cumhra iontu. Saothraítear an chuid is mó de na speicis citris, chomh maith le cuid mhaith saothróg. Tháinig na torthaí citris ón tSín is oirdheisceart na hÁise ar dtús, ach tá siad á saothrú go forleathan leis na cianta. Anois fástar iad sna trópaicí is na réigiúin mheasartha theo ar fud an Domhain ach gar don Mheánmhuir, deisceart na Stát Aontaithe, an Afraic Theas is an Astráil. Tá trádáil shuntasach idirnáisiúnta sna torthaí seo. Itear iad go díreach úr, ach déantar marmaláid, toradh leasaithe is súlach astu freisin, agus faightear blátholaí ó chuid acu atá tábhachtach do thionscal na gcumhrán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúpa crann is tor, dúchasach don Astráil is réigiúin thrópaiceacha eile. Caol an t-ainm atá orthu san Astráil. Tá siad pischineálach, sa tslí is go dtógann siad nítrigin go díreach ón aer. Bíonn na duilleoga roinnte san iliomad duilleoigíní bídeacha, nó i ngnéithe ar leith, laghdaithe ina ngais duilleoige leacaithe, cosúil le duilleog-lanna. Bíonn na bláthanna buí den chuid is mó, beag líonmhar i gcrobhaingí cruinne nó caitínchruthacha. Saothraítear go leor gnéithe i gcomhair scátha, maisithe nó daingniú na hithreach gainmhí. Bíonn an duilliúr in úsáid mar fhoráiste. Tá go leor freisin a dhéanann adhmad an-chrua trádálach. Úsáidtear an choirt is na cochaill sa tsúdaireacht. Tálann cuid acu guma arabach. Saothraítear an t-acaicia gormdhuilleogach is an t-acaicia airgeadach, crainn bheaga, mar go dtáirgeann siad bláthanna don mhargadh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Bia planda. Meastar gurb iad na Máigigh i Meicsiceo a shaothraigh den chéad uair é, ach fástar mar bharr tábhachtach ar fud na dtrópaicí anois é. Is féidir leis a bheith ina luibh íseal, ina thom nó ina chrann caol, le fréamhacha méithe tiúbracha is 5-9 duilleog fheanchruthach. Bíonn na fréamhacha nimhiúil mar go bhfuil siúcra a tháirgeann ciainíd iontu, agus is gá iad a mhilleadh trí phróiseas casta scríobtha, comhbhrúite is téite. Ina dhiaidh sin is féidir raon leathan earraí a dhéanamh as, ina measc plúr casabhaigh, arán, taipióca, stáirse níocháin is deoch alcólach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an scúnc.
Is iasc é an catsúileach ballach. Is baill d'fhine na Scyliorhinidae iad.
Is planda é an hopa.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Prótasón, cosúil le haiméibe, a thálann sliogán seachtrach, cailcreach is cuasach de ghnáth. Itheann is gluaiseann sé trí phróisis phrótaplasmacha, sínte amach trí oscailtí sa sliogán. Orgánach muirí den chuid is mó. Cruthaíonn a n-iarsmaí dríodar ar an ngrinneall a dtugtar láib fhoramainiféarach air, agus bíonn cuid mhaith iontaisí ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is speiceas de phlanda dreaptha nó reatha é Convolvulus arvensis (an ainleog ), den ghéineas Convolvulus, a bhaineann leis an bhfine Convolvulaceas,[1] agus ar speicis dhúchasacha iad san Eoraip agus san Áise. Is plandaí luibheach ilbhliantúil é, a fhásann go 0.5-2 m ar airde.
Tá dhá chineál ann:
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is speiceas de phlanda dreaptha nó reatha é Convolvulus arvensis (an ainleog ), den ghéineas Convolvulus, a bhaineann leis an bhfine Convolvulaceas, agus ar speicis dhúchasacha iad san Eoraip agus san Áise. Is plandaí luibheach ilbhliantúil é, a fhásann go 0.5-2 m ar airde.
Tá dhá chineál ann:
Convolvulus arvensis var. arvensis. Duilleoga níos leithne Convolvulus arvensis var. linearifolius. Duilleoga níos cúinge http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Convolvulus_arvensis&oldid=879628 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 98b4009db43a2caca7bc13f0d1d4168b Q117068 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Yerba mateIs éard is yerba mate ann ná lus ó Mheiriceá Theas a fhliuchtar le haghaidh ólacháin cosúil le tae. Tá caiféin sa yerba mate cosúil leis an tae, agus é in ann an tuirse a bhaint den duine dá réir sin. Duilleoga ón gcrann úd Ilex paraguayensis atá i gceist leis an yerba mate, crann a bhfuil gaol aige leis an gcuileann.
Bhí na bundúchasaigh ag ól mate i Meiriceá Theas i bhfad roimh theacht na gConquistadores, agus óltar idir the agus fhuar é. Tháinig an focal féin mate as an gCeatsuais, ach sa teanga sin, tagraíonn sé don tsoitheach ólacháin, seachas don deoch féin.
Is iad tíortha Río de la Plata, is é sin, an Airgintín, Paragua, agus Uragua, na tíortha is mó mate, idir shaothrú agus thomhaltas, chomh maith leis an gcuid den Bhrasaíl atá ag críochantacht leo, mar atá, stát Rio Grande do Sul. Ní óltar mórán den deoch taobh amuigh de na tíortha seo, áfach, ach sa chorr-áit, cosúil leis an Liobáin nó na hOileáin Chanáracha.
Bíonn blas leath searbh, leath milis sa mate féin, ach is gnách spíosraí a chur leis an mate, cosúil leis an dóigh a spíosraítear an tae le lusanna eile.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Neantóg a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an t-iasc órga. Iasc órga a choimeád go minic mar pheataí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an béar dubh Áiseach. Mamach atá ann.
Fíleam ainmhithe leata, cosúil le péisteanna, ina bhfuil grúpaí seadán (na péisteanna ribíneacha is na púcháin) agus ainmhithe a mhaireann go neamhspleách (na plánáraigh).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Feithid mhór, trópaiceach de ghnáth, a chaitheann an chuid is mó dá timthriall beatha mar nimfeach ag tochailt faoin talamh ag ithe súlaigh ó na fréamhacha. Maireann na feithidí fásta i gcrainn. De ghnáth bíonn orgáin dhea-fhorbartha ag na fireannaigh chun fuaimeanna a ghiniúint.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is grúpa baictéar gradhearfacha iad na hActinomycetes agus cóimheas árd G+C acu. Tá na baictéir is coitianta atá ar fáil san ithir ina measc, agus bíonn ról tábhachtach i ndianscaoileadh ábhair orgánacha, mar cheallalós agus chitin acu.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is grúpa baictéar gradhearfacha iad na hActinomycetes agus cóimheas árd G+C acu. Tá na baictéir is coitianta atá ar fáil san ithir ina measc, agus bíonn ról tábhachtach i ndianscaoileadh ábhair orgánacha, mar cheallalós agus chitin acu.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Actinomycetes&oldid=717142 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f747d4b799ed92fc1fb9f4fde169578c Q131044 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Eala dhubhIs éan í an eala dhubh. Is ball d’fhine na Anatidae í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom beag inleata cumhra is ea tím, í go minic cúpla ceintiméadar ar airde, dúchasach don Eoraip is an Áise. Na duilleoga beag caol, i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna déliopach, bándearg nó liathchorcra de ghnáth, i bhfáinní plódaithe ag cruthú spící nó ceann. Saothraítear go forleathan mar luibh chistine í, ach tá foirmeacha ildathacha ann a úsáidtear mar mhaisiúchán. Gné ollmhór le han-chuid speiceas (timpeall is 350 díobh), le bolaithe is blasanna éagsúla. Tím choiteann, tím líomóide, is tím carbhais na speicis is coitinne.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fungas í an agairg na gcuileanna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil glasghorm nó liathghlas a fhásann 1 m ar airde, dúchasach don Eoraip is an Áise. Na duilleoga leathfhada, liopach go héadomhain; an gas fáiscthe; na bláthanna le 4 pheiteal; a chochall i bhfoirm pota piobair, le fáinne de phóir timpeall na fleisce. Sa ghné don ghairdín, nach mbíonn drugaí ann, dath liathchorcra a bhíonn ar na bláthanna agus lár dorcha iontu. Bláthanna bána a bhíonn sna gnéithe a tháirgeann drugaí. Faightear an t-óipiam trí ghearrthaí a dhéanamh sna síolchochaill ghlasa, agus sileann siad seo an t-úsc a mbíonn an t-óipiam ann. Scagtar an t-óipiam chun drugaí eile a tháirgeadh, moirfín ina measc.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is Neisseria ann ná géineas mór na mbaictéar comhthíosach a coilíníonn dromchlaí múcóiseach i go leor ainmhithe. As na 11 speiceas a bhíonn éifeacht acu ar daoine, níl ach dhá cheann ina phataiginí. Is minic a bhíonn N. meningitidis agus N. gonorrhoeae freagrach as ionfhabhtuithe aisiomptómacha, iompraíocht a bhíonn comhthíosach-chosúil. Bíonn an chuid is mó de na hionfhabhtuithe gonacocúil aisiomptómach agus féin-réiteach, agus d'fhéadfadh tréithchineál eipidéimeach den mheiningeacoccus a bheith iompraithe ag> 95% den daonra ina dtarlaíonn an galar sistéamach ag leitheadúlacht <1%. Is baictéir Ghram-dhiúltach iad na Neisseria agus is próitéabhaictéir iad freisin, grúpa mór d'fhoirmeacha Gram-dhiúltach. Is dipleacocaisí iad na Neisseria, le cruth cosúil le pónairí caife nuair a bhreathnaítear orthu tríd an micreascóp.
Is ainmhí é an camall Baictriach. Mamach atá ann.
Speiceas d'fhíonchaor atá dúchasach ar mór-roinn na hÁise is ea Vitis amurensis, nó an Fhíonchaor Amúrach . Tagann a hainm ón Amúr, gleann atá sa Rúis agus sa tSín.
Tá sí frithsheasmhach in aghaidh siocáin, ach níl acmhainn aici ar an triomach. De gnáth, mar speiceas bíonn friotaíocht láidir aici in aghaidh 'anthracnose' agus an fungas colletotrichum, agus bíonn friotaíocht measartha láidir aici in aghaidh coinclí clúmhaí agus coinclí púdraí.
Iarsma is ea Vitis amurensis d'fhásra fothrópaiceacha réamh-oighreach de chuid an Cianoirthir, sroicheann sí leithead geografach Loch Kizi (thart ar an 51ú comhthreomhar). Ar feadh chósta Mhuir na Seapáine ó thuaidh sroicheann sí béal abhainn na Muli, agus réigiún an Amúir ar an taobh thiar - go dtían abhainn Zeya.
Fásann sí i bhforaoisí; na Manchúire, an réigiúin féinrialaitheacha Oblast na hAmúire (Rúisis: Аму́рская о́бласть, nó Amurskaya oblast), na Críoche Priomosky (Rúisis:Примо́рский край nó Primorsky Krai]]), oirdheiscirt na Sín (Anhui, Hebei, Heilongjiang, Jilin, Liaoning, Shandong, Shanxi, Zhejiang), na Seapáine (Honshu) agus na Cóiré.
Tá fíonchaora Amúracha aicmithe i dtrí fhospeiceas:
úsáidtear fíonchaora Amúracha go forleathan mar phlanda ornáideach le haghaidh garraíodóireachta ingearacha. De ghnáth saothraítear iad chomh fada ó thuaidh le Cathair Pheadair sa Eoraip Rúiseach, áit ina gcuirtear iad.
Rinneadh samplaí de V. amurensis san iar-APSS le haghaidh staidéir ar a frithsheasmhacht in aghaidh teochta ísle. Fuarthas cineálacha hibrideacha as an tras V. amurensis x V. viniferanó V. labrusca x V. amurensis.
Is féidir na holigostilbenes amurensin A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L and M a fháil i V. amurensis.
Speiceas d'fhíonchaor atá dúchasach ar mór-roinn na hÁise is ea Vitis amurensis, nó an Fhíonchaor Amúrach . Tagann a hainm ón Amúr, gleann atá sa Rúis agus sa tSín.
Tá sí frithsheasmhach in aghaidh siocáin, ach níl acmhainn aici ar an triomach. De gnáth, mar speiceas bíonn friotaíocht láidir aici in aghaidh 'anthracnose' agus an fungas colletotrichum, agus bíonn friotaíocht measartha láidir aici in aghaidh coinclí clúmhaí agus coinclí púdraí.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Vitis_amurensis&oldid=863882 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 08110a7b312e15cf1e7e1636b0082a38 Q143326 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description DéasIasc fionnuisce atá forleathan in aibhneacha na hEorpa is na Rúise. Suas le 30 cm ar fhad, le colainn chaol. Ológach/glas in uachtar, airgeadach bán faoina bhun. Itheann sé inveirteabraigh is plandaí uisciúla, agus feithidí eitilte ag an dromchla. Garghaol aige leis an bplubán is an t-orfa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is iad na Cyprinodontiformes ordú na n-iasc fionnuisce beag. Iasc uisceadán go leor, mar shampla gupaithe agus beo-shealbhóirí, san áireamh.
Fine is ea Apiaceae nó Umbelliferae, den chuid is mó is plandaí bláthanna aramatacha iad, ar a dtugtar orthu de gnáth soilire, cairéad nó peirsil. Tá an fhine, a bhfuil ainmnithe as a tíopafhine Apium, mór, le níos mó ná 3,700 speiceas scaipthe ar fud 434 genera; tá sé ar an 16ú fhine is mó de na plandaí bláthanna.[1] San áireamh san fhine seo tá na plandaí aithnidiúla seo a leanas: gallfheabhrán, ainís, arracaicia, asafoetida, chearbhais, cairéad, soilire, Centella asiatica, costóg, lus áinleoige, lus an choire (cilantro), culantro, cuimín, lus mín, finéal, moing mhear, sunais, peirsil bhó, peirsil,meacan bán, pléascán, cuileann trá, feabhrán capaill agus planda Róisín (planda a bhfuil a fhéiniúlacht doiléir agus a d'fhéadfadh a bheith imithe in éag).
Fine is ea Apiaceae nó Umbelliferae, den chuid is mó is plandaí bláthanna aramatacha iad, ar a dtugtar orthu de gnáth soilire, cairéad nó peirsil. Tá an fhine, a bhfuil ainmnithe as a tíopafhine Apium, mór, le níos mó ná 3,700 speiceas scaipthe ar fud 434 genera; tá sé ar an 16ú fhine is mó de na plandaí bláthanna. San áireamh san fhine seo tá na plandaí aithnidiúla seo a leanas: gallfheabhrán, ainís, arracaicia, asafoetida, chearbhais, cairéad, soilire, Centella asiatica, costóg, lus áinleoige, lus an choire (cilantro), culantro, cuimín, lus mín, finéal, moing mhear, sunais, peirsil bhó, peirsil,meacan bán, pléascán, cuileann trá, feabhrán capaill agus planda Róisín (planda a bhfuil a fhéiniúlacht doiléir agus a d'fhéadfadh a bheith imithe in éag).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Apiaceae&oldid=941514 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 83f87cca585b0df1e131bb342ef09133 Q146186 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description MeispealCrann beag nó tom duillsilteach a fhásann 6 m ar airde, dúchasach d'oirdheisceart na hEorpa, saothraithe is tugtha chun cineáil in áiteanna eile. Na duilleoga ubhchruthach scothbhuí; na bláthanna aonarach, 3-6 cm ar leithead, bán; na seipil duilleach, níos faide ná na peitil. An toradh 2-3 cm ar trastomhas, donn, a éiríonn bog inite nuair a bhíonn ró-aibí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an babarúsa Bola-Batúch. Mamach atá ann.
Is éan í an chirlghealóg Is baill d'fhine na Emberizidae iad.
Planda ilbhliantúil, go minic le daithín corcra nó cré-umha, dúchasach do chreasa measartha sa leathsféar thuaidh agus an Astráil. Fasann an gas suas le 30 cm ar airde, cearnach i dtrasghearradh, díreach in airde nó ag leathadh. Na duilleoga ubhchruthach i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna déliopach vialait/gorm, i bhfáinní bailithe, ag cumadh spíce thiubh fhoirceannta. Luibh leighis sa sean-am.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an spadán píbdhonn (Bradypus variegatus). Mamach atá ann. Faightear é i ndeisceart Mheiriceá Láir agus i gcuid mhaith den Mheiriceá Theas.
Planda ilbhliantúil síorghlas a fhásann timpeall 1 m ar airde, ag déanamh tortán duilleog leathfhada fadghasach, atá dúchasach don Afraic Theas. Saothraítear in áiteanna eile é ar son a bhláthanna iontacha. I ngach bláth bíonn bláthra iomlán, cuid mhaith bláthanna iata taobh istigh de bhracht truailleach. Oiriúnaithe le bheith pailnithe ag éin gréine. Bíonn seipil fhlannbhuí is peitil ghorma ag an mbláth, iad ag teacht amach ón mbracht go seachtainiúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine de seilidí mara, go sonrach fíorbhairnigh, moilisc ghastrapódacha is ea na Lottiidae, san Sárfhine Lottioidea agus an clád Patellogastropoda (de réir thacsanomaíocht na nGastrapod ag Bouchet & Rocroi , 2005).
Is éard atá sa bhfine ná dhá fhofhine mar a leanas (de réir 'Taxonomy of Gastropoda ( Bouchet & Rocroi , 2005) ag Bouchet & Rocroi , 2005 ) :
Cládagram ag taispeáint an gaol fíliginiteach de chuid na bPatellogastropoda
Patellogastropoda |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
Fine de seilidí mara, go sonrach fíorbhairnigh, moilisc ghastrapódacha is ea na Lottiidae, san Sárfhine Lottioidea agus an clád Patellogastropoda (de réir thacsanomaíocht na nGastrapod ag Bouchet & Rocroi , 2005).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Lottiidae&oldid=786803 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 5b1b087788ee092715873182ec9b7f8c Q149335 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CrónghiúisCrann ollmhór maorga síorghlas buaircíneach nach bhfaightear ach ar fhánaí thiar shléibhte an Sierra Nevada i gCalifornia agus iardheisceart Oregon. An crann is airde ar Domhan, níos mó ná 100 m, agus suas le 8 m ar trastomhas. An choirt suas le 1 m i dtiús, scothdhearg snáithíneach spúinsiúil. Luaitear na crainn seo i measc na n-orgánach beo is seanda ar Domhan, 400-4,000 bliain d'aois. An-fhorleathan tráth dá raibh, agus faightear a n-iontaisí sa Ghraonlainn is an tSín.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gimnispeirm dhuillsilteach atá dúchasach d'iardheisceart na Síne, ach meastar nach bhfuil sé sa dúlra fiáin a thuilleadh. Na duilleoga feanchruthach, an síol le hairil mhéith ag imchlúdach eithne inite. An t-aon iarmhar beo ar chlann a bhíodh mór forleathan uair dá raibh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda beag ilbhliantúil ascnaideach é cuilghaiste Véineas. Tá sé dúchasach do na coillte neamhthorthúla péine in oirdheisceart na Stát Aontaithe. Na duilleoga i gcnotaí. Na bláthanna bán le 5 pheiteal, i spící caola suas le 15 cm ar airde. Gach duilleog ina dhá leath, cuid íochtarach sciathánach is cuid uachtarach (an gaiste) ina dhá liopa leathsféarúla le 3 thruicearghruaig i ngach ceann agus fiacla mar imeall air. Má spreagann feithid na gruaigí seo, dúnann na liopaí go daingean de phreab, tálann faireoga dearga ar dhromchlaí na liopaí einsímí, agus díleánn an planda an chreach go hiomlán roimh athoscailt na duilleoige.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tor síorghlas a fhásann suas le 5 m ar airde, dúchasach do réigiún na Meánmhara. Cruth lansa leathrúil ar na duilleoga, na bláthanna 4 cm ar leithead i gcrobhaingí foirceanta, bán nó bándearg. Fástar go forleathan i gcomhair maisiúcháin é. Codanna de nimhiúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan de chlann ar leith de na smólaigh, dúchasach don Eoraip, tuaisceart na hAfraice is iarthar na hÁise. A uachtar breac is a íochtar bánghnéitheach, le líne éadrom mala. Áitríonn sé móinteach is féarach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an lus cré.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ord feithidí bunúsacha sciathánacha. De réir cineáil, dhá phéire sciathán le féitheacha cosúil le lása. Na béil simplí is oiriúnach chun greim a thógáil. Itheann na feithidí fásta is na larbhaí feithidí a shúnn súlach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda pischineálach ilbhliantúil a fhásann suas le 80 cm ar airde. Is féidir go bhfuil sí dúchasach do lár na hEorpa. Na duilleoga cleiteach le 6-14 péire duilleoigíní ubhchruthacha/dronuilleacha. Na pisbhláthanna bándearg geal le feitheacha corcra, suas le 50 díobh ar gach bláthra cosúil le spíce ar a ghas fada ag éirí as ascaillí na nduilleog. Síol amháin i ngach cochall atá clúdaithe le patrún cosúil le líonra d'iomairí is tiúibríní. Saothraítear go forleathan í mar fhoráiste d'ainmhithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an treabhach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil is ea an lus beatha nó Stachys officinalis agus é dúchasach don Eoraip. Bíonn na gais cearnach. Na duilleoga bunata le gais fhada i gcnota, na duilleoga uachtaracha i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna démhaothánach, le feadán fada geal scothdhearg/corcra, i bhfáinní.
Seanluibh leighis ab ea é. Bhaintí úsáid as le trom luí a sheachaint, mar shampla. Seanrá i Spáinnis ná "Tá an oiread sin bua aige agus atá ag an lus beatha".
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an tursarraing mhór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le stólain dreaptha agus gais cheartingearacha dhuilleogacha. Dúchasach don Eoraip is an Áise. Na bláthanna 2.5 cm ar leithead, cumhra. An chailís feadánach, scothdhearg go minic. 5 pheiteal leata éadrom bándearg, dhá chrotal ag bun gach ceann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Lus mór a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cuid mhaith saghsanna féir ar dhath scothghormghlas. Is foirm scothghorm cuise é gormfhéar Kentucky na Stát Aontaithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an tursarraing bheag.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus an óir.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an creagach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féar tomach le duilleoga rollta colgchruthacha a fhaightear gach áit ar Domhan, beagnach. Tábhachtach mar fhéar innilte. Na gnéithe cnoic beoshíolraitheach go minic, is é sin, gineann na síolta ina bplandaí beaga roimh scaradh dóibh ón mbláthra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an pheasair mhín.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an cuaichín bán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas is ea Abelia de thart ar 30 speiceas agus go leor hibridí sa teaghlach fhine Caprifoliaceae ( Gaeilge féithleann). Measann roinnt údair go bhfuil Abelia agus genera bainteach leis san fhine leithscartha Linnaeaceae, lena n-áirítear freisin genera ar nós Linnaea, Abelia, Dipelta, Kolkwitzia, agus Zabelia, ach ní Lonicera nó Symphoricarpos , a n-áirítear, ina ionad sin, sna Caprifoliaceae.
Crann síorghlas atá dúchasach do Mheiriceá trópaiceach agus na hIndiacha Thiar. Na duilleoga éilipseach, na bláthanna cúrach, na torthaí beag cruinn. Tugtar piminteo agus piobar Iamácach air freisin. An spíosra déanta as a thorthaí anabaí triomaithe, agus blas air mar a bheadh cainéal, clóbh is noitmig measctha le chéile ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le stólain dreaptha fhréamhaithe, dúchasach don Eoraip, an Mheánmhuir agus iardheisceart na hÁise. Na gais bhláfara cearnach, díreach in airde. Na duilleoga i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna buí déliopach, an liopa uachtarach an-ghearr, an liopa íochtarach trímhaothánach, i bhfáinní a dhéanann spící scaoilte. An planda uile le himir cré-umha go minic.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féileacán meánach le súilspotaí suntasacha ar gach sciathán scothdhearg/donn. Itheann na cruimheanna ar neantóga loiscneacha. Agus iad fós óg, sníomhann siad líonta síoda ar na duilleoga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda beag bliantúil is ilbhliantúil, dúchasach do na réigiúin mheasartha. Leathsheadánach, den chuid is mó ar fhéir. Na duilleoga urchomhaireach nó ailtéarnach, fiaclach nó maothánach. Na bláthanna bán de ghnáth le marcanna buí nó vialaite, déliopach leis an liopa uachtarach ingearach démhaothánach, an maothán íochtarach le 3 fhomhaothán eangach leata.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ceolaire ón Seandomhan atá dúchasach don Eoraip, iardheisceart na hÁise is an Afraic. Áitríonn sé sraitheanna giolcach is páirceanna. Itheann sé feithidí, caora is éisc shliogánacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an lus na haincise (Asperula cynanchica). Dúchasach i gcuid mhór de dheisceart agus lár na hEorpa, ó Éirinn soir go dtí an Rúis. Úsáidtí é mar leigheas ar an sceith aincise, agus as sin a ainm. Sa tSualainn, bhaintí úsáid as le dath dearg a chur ar éadaí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an mhúchóg bheag.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an giúnach léana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í Bóín Dé sheachtbhallach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda colgach ilghéagach ilbhliantúil, dúchasach don leathsféar thuaidh. Stríoca dearga ar na gais. Na duilleoga cúng an-súmhar barrspíonta, na bláthanna bídeach glas. Fulangach ar shalann. Fásann sé ar chósta gainmheach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an tsailchearnach (Salix caprea). Tá sé dúchasach don Eoraip agus d'iathar agus lár na hÁise.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an dréimire buí (Blackstonia perfoliata). Fásann sé sna tíortha timpeall na Meánmhara agus isteach in iarthuaisceart na hEorpa.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda ilbhliantúil é an sifín (Schoenus nigricans). Cineál cíbe atá ann. Fásann sé i mbogaigh agus áiteanna eile ina mbíonn an ithir fliuch alcaileach. Tá an sifín dúchasach san Eoráise, in áiteanna san Afraic agus san Astráil, agus i Meicsiceo chomh maith.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus an treacha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an coirce bréige.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an eithreog shléibhe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Débhliantóg a fhásann 20-120 cm ar airde is ea an bhóchoinneal nó an ghairleog fáil. Alliaria petiolata a hainm eolaíochta. Dúchasach don Eoraip is an Áise. A duilleoga bánghlas croíchruthach, ceann bláthanna beaga bána i gcruth croise. Boladh na gairleoige as an bplanda, nuair a bhrúitear é go háirithe. Faightear i bhfáil sceach í.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is clád (go traidisiúnta aicme nó fo-aicme) iad na Sarcopterygii nó éisc liopa-eiteacha (ón Ghréigis σαρξ, feoil, agus πτερυξ, pteryx, eite) - a shamhlaítear mar théarma comhchiallach le Crossopterygii (" iasc frainse-eiteach", ón Ghréigis krossos κροσσός frainse). Sarcopterygii an lae inniu is ea na céalacaint agus na héisc scamhógacha; chomh maith, tá na teitreapóid go léir ina sarcopterygii nó gaolta leo.
Bíonn eití na n-íasc seo éagsúil ó ghach iasc eile sa mhéid is go bhfuil gach ceann acu ar ghas méite, liopach, gainneach, ag síneadh ón cholainn. [1] Is fíor scálóidí iad gainní na sarcopterygii, ina mbíonn cnámh lannógach timpeallaithe ag sraitheanna de chámh shoithíoch, [[cosmín] cosúil le [[déidín], agus ceiritin sheachtrach.[2] Bíonn comhaltúcháin sna heití bhrollaigh agus pheilbheacha cosúil leo siúd i ngéaga na dteitreapód. D'fhabhraigh na heití seo ina chosa sna céad veirteabraigh talún teitreapódacha, na hamfaibiaigh. Ta acu freisin dhá eite an droma le boinn ar leith, le hais eite an droma amháin sna actinopterygii (iasc ga-eiteach). Bíonn inse san néaracráiniam primitíbheach de chuid na sarcopterygians, ach bíonn sé seo caillte sna teitreapóid agus sna héisc scamhógacha. Bíonn eireaball siméadrach agá go leor sarcopterygii luatha. Tá fiacla clúdaithe le fíor-chruan sna sarcopterygii go léir.
Tá formhór mór na n-iasc liopa-eiteach díothaithe. Tugtar Rhizodus hibberti ar an iasc líopa-eiteach ba mhó riamh ar eolas- ón Tréimhse Charbónmhar in Albain, d'fhéadfadh a bheith níos mó ná 7 méadar ar fhad. I measc an dá ghrúpa speiceas ar marthain ( beo ), na céalacaint agus na héisc scamhógacha, is é an speiceas is mó ná céalacant an Aigéin Indiaigh Iartharach, a bhaineann 2 m ( 6.5 tr) amach ar fhad agus meá suas go 110 kg. Is é an t-iasc scamhógach is mó na Protopterus na hAfraice, gur féidir leis 2 m ( 6.6 tr ) ar fhad agus meáigh suas go dtí 50 kg a bhaint amach.[3][4]
I measc na tacsanomaithe a chláraíonn leis an chur chuige cládaisteach, grúpáileann siad na teitreapóid laistigh den ghrúpa, atá comhdhéanta de na speicis veirteabraigh teitreapódacha. Léiríonn eiteghéaga na n-iasc liopa-eiteach, ar nós na céalacant, cosúlacht láidir don fhoirm sinsearach a measadh roimh ré le haghaidh ghéaga na dteitreapód. Is cosúil go leanann na héisc liopa-eiteacha dhá líne éagsúla d'fhorbartha agus roinntear iad dá réir ina dhá fho-aicme, na Rhipidistia (lena n-áirítear Dipnoi, an t-iasc scamhógach, agus na Tetrapodomorpha lena n-áirítear Tetrapoda) agus na hActinistia (céalacaint).
Leanann an t-aicmiú thíos Benton 2004, agus úsáideann sí sintéis de chéim-bhunaithe tacsanomaíocht Charl von Linné agus léiríonn sí freisin caidrimh éabhlóideach. Chuir Benton an Fhoraicme Tetrapoda san áireamh san Fho-aicme Sarcopterygii d'fhonn an sliocht díreach na dtetrapoda ó éisc liopa-eiteacha a thaispeáint, in ainneoin na tacsanomaíochta níos airde a bhí tugtha do na Tetrapoda.[5]
Fo-aicme den chuid is mó d'éisc iontaiseacha liopa-eiteacha is ea na hActinistia, céalacaint. Tá an fho-aicme na céalacaint, lena n-áirítear an dá chéalacant beo, céalacant an Aigéin Indiaigh Iartharach agus céalacant na hIndinéise.
Is clád (go traidisiúnta aicme nó fo-aicme) iad na Sarcopterygii nó éisc liopa-eiteacha (ón Ghréigis σαρξ, feoil, agus πτερυξ, pteryx, eite) - a shamhlaítear mar théarma comhchiallach le Crossopterygii (" iasc frainse-eiteach", ón Ghréigis krossos κροσσός frainse). Sarcopterygii an lae inniu is ea na céalacaint agus na héisc scamhógacha; chomh maith, tá na teitreapóid go léir ina sarcopterygii nó gaolta leo.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Sarcopterygii&oldid=942726 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3c0eca9adc5365051c92b3f7b5e0217e Q161061 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Buí cumhraPlanda bliantúil atá dúchasach do thuaisceart na hAfraice. Na duilleoga lansa-chruthach. Na bláthanna cumhra bánbhuí, i spící, 4-7 bpeiteal orthu, maothánach, na cinn taobh thiar níos mó ná na cinn eile, go minic le níos mó maothán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas de phlandaí san fhine Celastraceae is ea na feorais. Crann beag nó tom duillsilteach é a fhásann 6 m ar airde, dúchasach don Eoraip is iarthar na hÁise. Na duilleoga caol ubhchruthach biorach fiaclach. Na bláthanna i gcrobhaingí de 3-8 cinn, scothghlas le 4 pheiteal caol. Capsúl bándearg ceathairliopach 1.0-1.5 cm ar leithead an toradh, a scoilteann chun na síolta, le hairilí méithe flannbhuí, a shaoradh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas mailpe le duilleoga roinnte go cleiteach i 3-5 dhuilleoigín scoite. Na bláthanna fireanna is baineanna ar chrainn dhifriúla, na bláthanna fireanna le hantair dhearga fheiceálacha. Dúchasach d'oirthear Mheiriceá Thuaidh. Crann coitianta sráide foirmeach le duilleoga ilbhreaca buí is glasa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda caol bliantúil dreaptha, dúchasach don Afraic Theas is ea an súsan dhúshúileach nó Thunbergia alata. Na gais fhéithleannacha suas le 2 m ar airde, na duilleoga urchomhaireach croíchruthach, na bláthanna feadánach, le 5 mhaothán spréite gealbhuí agus súil dhubh lárnach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann é an plána Londan.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a fhásann 60 cm ar airde, dúchasach don Eoraip agus tuaisceart artach Mheiriceá. Na duilleoga íochtaracha fadghasach bosach le 3-5 mhaothán. 3 mhaothán an-fhiaclach ar fad ar na duilleoga ar an ngas. Na bláthanna cruinn, 2-3 cm ar leithead, le suas le 10 seipeal cuartha isteach, buí, cosúil le peitil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an peasairín buí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an fincín beag.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda mór docht colgach ilbhliantúil a fhásann go dtí 2 m. Dúchasach don Eoraip is an Mheánmhuir. A ghas ar uillinn. Na duilleoga i gcnota, leathfhada nó éilipseach, a fhaigheann bás tar éis bliana. Na duilleoga ar an ngas caol, ina bpéirí, cónasctha ag a mbun chun cupáin lán d'uisce a dhéanamh. Na bláthanna an-bheag, bán nó liathchorcra, i gcinn ar mhéid is cruth uibhe, agus iad timpeallaithe le brachtanna cuaracha deilgneacha. Bíonn brachtanna righne ar chinn an leadáin shaothraithe, leadán Fuller, agus úsáidtear iad chun an bruth a thógáil ar éadaí. Bheadh na brachtanna ar an leadán fiáin rósholúbtha chuige sin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda bláthach ilbhliantúil é lus Cholm Cille (Lysimachia nemorum). Tá sé dúchasach in Éirinn, sa Bhreatain Mhór agus in iarthar mhór-roinn na hEorpa.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an mórán réaltach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an néal uisce coiteann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Nathair nimhiúil de chlann na viperidae a fhaightear san Eoraip, an Áise is an Afraic. Goineoga feadánacha aici a úsáideann sí chun an nimh a instealladh ina creach. Beireann an chuid is mó díobh áil bheo. Colainn ramhar acu le ceann leathan (na faireoga nimhe is na matáin chucu ar an dá thaobh), triantánach go minic, na goineoga ceangailte leis an ngiall uachtarach chun tosaigh, ag filleadh go maol i gcoinne an charbaid sa bhéal. Scriosann an nimh uaithi cealla is fuileadáin, agus tarlaíonn rith inmheánach fola dá barr. An t-aon nathair nimhiúil sa Bhreatain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an lus an uille.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas Meiriceánach de chrann teile a tháirgeann adhmad áisiúil is fléam, an choirt shnáithíneach inmheánach a úsáidtear chun mataí is rópaí a dhéanamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an sailchuach shléibhe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an sléibhín beag Is baill d'fhine na Laridae iad.
Géineas le roinnt eisceachtaí, de phlandaí adhmadacha agus,dé-éiciacha dúchasach do chrios measartha oirthear na hÁise, a fhásann fud fad an chuid is mó den tSín, Téaváin, Chóiré agus den tSeapáin, agus a shíneann ó thuaidh go hoirdheisceart na Sibéire agus ó dheas isteach san Ind-Sín. Áirítear san ghéineas seo; toir ag fás go 6 m (20 tr.) ar airde, agus fíniúnacha bríomhar, láidir, ag fás suas go dtí 30 m (98 tr.) i cheannbhrait na gcrann. Den chuid is mó, is féidir leo teochtaí síos go dtí thart ar -15 ° C (5 ° F), a fhulaingt agus tá cuid acu i bhfad níos chruachúisí.
The 40–60 species of Actinidia include:
Géineas le roinnt eisceachtaí, de phlandaí adhmadacha agus,dé-éiciacha dúchasach do chrios measartha oirthear na hÁise, a fhásann fud fad an chuid is mó den tSín, Téaváin, Chóiré agus den tSeapáin, agus a shíneann ó thuaidh go hoirdheisceart na Sibéire agus ó dheas isteach san Ind-Sín. Áirítear san ghéineas seo; toir ag fás go 6 m (20 tr.) ar airde, agus fíniúnacha bríomhar, láidir, ag fás suas go dtí 30 m (98 tr.) i cheannbhrait na gcrann. Den chuid is mó, is féidir leo teochtaí síos go dtí thart ar -15 ° C (5 ° F), a fhulaingt agus tá cuid acu i bhfad níos chruachúisí.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Actinidia&oldid=943165 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 48f27a96030d0664b206d5b941d4ff20 Q165278 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description LiúsIs iasc fionnuisce, feoiliteach é an liús nó gailliasc (Esox lucius). Bíonn tóir ar an iasc seo sa gharbhiascareacht mar go dtroideann sé go láidir nuair a bheirtear air.
Ball fiáin de chlann na gcamall, dúchasach do thalamh ard féarach sna hAindéis Láir. Cosúil leis an láma, ach níos lú caoile grástúla. Táirgeann sé an olann is breátha ar Domhan. An t-aon chrúbach le dhá mhéar coise atá beo fós, agus na clárfhiacla ag fás an t-am ar fad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúpa iasc locha is abhann. An t-aon ionadaí d'ord a bhí flúirseach ón tréimhse Dheavónach a thosaigh 400 milliún bliain ó shin go dtí an tréimhse Threasach a chríochnaigh 2 mhilliún bliain ó shin. Dís scamhóg acu faoin bputóg is iad ceangailte leis an éasafagas, mar a bhíonn i veirteabraigh arda. Na giolbhaigh an-bheag. Baill den ghrúpa san Afraic, an Astráil is Meiriceá Theas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Colm fiáin, ón Eoraip, tuaisceart na hAfraice is an Áise ó dhúchas is ea an fearán. Fáinní dorcha timpeall a shúl, a bhrollach bándearg, agus imill scothdhearga ar chleití a sciathán. Paistí dubha is línte bána ar a mhuineál. A cheol caointeach is a bhéasa ceanúil. Áitríonn sé coillearnach is fraochach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an clamhán riabhach Is baill d'fhine na Accipitridae iad.
Is éan é an scréachán, ón Seandomhan den chuid is mó, an Afraic go háirithe. Is ball d'fhine na Laniidae é. An gob láidir le barr crúcach, na cosa greamaitheach le hingne. Itheann sé feithidí is mamaigh bheaga, agus crochann go minic ó spíonta is craobhóga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is cineál planda é Lus na gréine. Tá lus na gréine dúchasach i Meiriceá Thuaidh agus i Meiriceá Theas, go príomha, ach saothraítear é ar fud chreasanna measartha an domhain, nach mór. Is luibh bhliantúil é a bhfuil gas garbh clúmhach air de ghnáth. Tá an lus gréine tábhachtach ó thaobh cúrsaí geilleagair de. Déantar ola bhuí mhilis as le haghaidh cócaireachta agus úsáidtear an ola le gallúnach agus péint a dhéanamh. Bealaítear innealra leis an ola freisin. Tugtar cáca ola déanta as do bheostoc agus do na héanlaithe. Iteann daoine na síolta triomaithe nó rósta. Is iad an Airgintín, an Úcráin, an Rúis, na Stáit Aontaithe, an tSín, agus an Fhrainc na tíortha a tháirgeann na barra is mó ar domhan.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine de phlandaí bláthanna is ea Apocynaceae lena n-áirítear crainn, toir , luibheanna , gais súmhara, agus fíniúnacha , ar a dtugtar go coitianta fine fhuath an mhadra, a ainmníodh as an gléasra Meiriceánach ara a dtugtar 'dogbane' nó 'fuath an mhadra', Apocynum cannabinum. Tá baill den fhine dúchasach san Eoraip, san [[An Áise|Áise , san Afraic , san Astráil, agus sna trópaicí agus sna fothrópaicí Meiriceánacha, le roinnt ball aeráide measartha. Meastar go bhfuil an fhine Asclepiadaceae (ar a dtugtar anois Asclepiadoideae) mar fhofhine de chuid Apocynaceae, a chuimsíonn 348 géineas.
Is ainmhí é an gár. Mamach atá ann.
Inveirteabrach mara a mhaireann ar an ngrinneall. Scoilteanna geolbhaigh ina fharaing, cosúil le veirteabraigh bhunúsacha. Cuimsíonn sé dearcánphéisteanna is graptailítí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is Roinn/Fíleam de chuid na bhFungas, agus na foríochta Dikarya, iad na hAscomycota (na hascaimícéití).
Is é seo an fíleam is flúirse de chuid na bhfungas, le níos mó ná 30,000 speiceas. Nuair a atáirgíonn na hascaimícéití go gnéasach, gineann siad spóir éagluaisteacha agus i gcill mhicreascópach ar leith, glaoite an "ascus" (ón bhfocal SeanGhréigise: ἀσκός (askos), a chiallaíonn "sac" nó "mála").
Is é an fabhcún tuaithe (Falco rusticolus) an fabhcún is mó dá bhfuil ann, 50-60 cm ar fhad. Dúchasach don réigiún Artach, áitríonn sé sléibhte is tundra. An clúmh bán, liath nó dorcha. Seilgeann sé gar don talamh, agus itheann éin a mhaireann ar an talamh den chuid is mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an hiéana an gháire. Mamach atá ann.
Planda ailpíneach ilbhliantúil, dúchasach do shléibhte oirdheisceart na hEorpa, is ea an edelweiss (Leontopodium nivale), é den chlann chéanna leis an nóinín is an caisearbhán. Fásann sé suas le 20 cm ar airde. Na duilleoga lansa-chruthach nó spúnógchruthach, le brat dlúth gruaigí bána lomracha, leata i gcoinne an dromchla. Na bláthchinn buí/bán, eagraithe i gcrobhaingí maolcheannacha, timpeallaithe le brachtanna lomracha réaltacha bioracha ag leathadh amach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an síolta mhór. Is Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chlann na gcat, toradh ar chúpláil leoin fhirinn le bantíogar. Tugtar tíogon ar ghin tíogair fhirinn is banleoin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc beag a mhaireann gar don dromchla agus a eití peilbheacha is uchtacha formhéadaithe. Ar a chumas léim amach as an uisce agus snámh ar foluain ar an dromchla. Suas le 30 cm ar fhad. An-choitianta i bhfarraigí trópaiceacha is measartha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúpa mórfheamainní muirí, den chuid is mó, le líocha fótaisintéiseacha sainiúla, clóraifill a, clóraifill c, béite-charaitéin is fúcaxaintin. An t-atáirgeadh gnéasach le speirm le dhá lascnaid tiomána, de ghnáth. Níos mó ná 1,500 speiceas ar eolas. Ón gcrios idirthaoideach is an crios fo-chladach, den chuid is mó. Foirmeacha colainne ó fhiliméadchruthach go lannchruthach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an deargán sneachta Is baill d'fhine na Turdidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí mór í eilifint na hAfraice. Mamach atá inti.
Is éan í an rálóg uisce Is baill d'fhine na Rallidae iad.
Ápa atá dúchasach do na foraoisí báistí in oirdheisceart na hÁise. Caol le ceann beag. An ordóg beag, ach na méara fada. Na géaga uachtaracha chomh fada le colainn is cosa le chéile. Coinníonn sé na géaga uachtaracha os a chionn agus é ag siúl. Tugtar an t-ápa beag air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda beag neamhshoithíoch spóriompartha atá an-ghaolmhar le caonach is braichlis adharcach. Tá dhá shaghas ann, ag brath ar fhoirm na ngaiméitifítí. In aelusanna talóideacha, bíonn an cholainn leata, go minic géagach nó maothánach. In aelusanna duilliúracha, bíonn gais chaola dhreaptha le 3 líne duilleog nach n-aibíonn ach dhá cheann acu go hiomlán. Bíonn ríosóidí aoncheallacha cosúil le fréamhacha a cheanglaíonn an planda don talamh ach nach n-asúnn uisce. Is é a bhíonn sa spóraifít ná capsúl réalta-chruthach ar ghas, agus istigh inti bíonn na spóir is struchtúir sheasca eile a dtugtar éileatóirí orthu. Nuair a aibíonn na spóir síneann an gas, osclaíonn an capsúl, agus cabhraíonn na héileatóirí i scaipeadh na spór. Atáirgeann aelusanna freisin trí gheimí, teasca ilcheallacha a chuirtear amach mar bhachlóga agus a fhásann ina bplandaí nua. Faightear aelusanna beagnach i ngach áit, ach amháin áiteanna tirime mar nach ndéanann siad go maith ansin. Is flúirsí iad in áiteanna taise faoi scáth.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc sliogánach aonbhlaoscach mara a itear ar chósta California go hiondúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Bradán fearna an-mhór a fhaightear i Muir Chaisp, an Mhuir Dhubh, agus aibhneacha gar dóibh is ea an bradán fearna Eorpach nó bradán mór fearna. Suas le 5 m ar fhad, os cionn 1,000 kg meáchain. Déantar iascaireacht thrádálach air ar son a chaibhéir, ach mar thoradh ar ró-iascaireacht is truailliú na n-uiscí, tá a líon ag titim go tubaisteach. An t-iasc fionnuisce is mó atá ar eolas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an foitheach cluasach. Is baill d'fhine na Podicipedidae iad.
Grúpaí traidisiúnta:
Is iad na Suthfhítí nó Embryophyta an grúpa is aithnidiúla de na phlandaí glasa atá ar eolas againn agus a chruthaíonn fásra ar domhan. Áirítear i measc na suthfhítí beo Anthocerotophyta, Marchantiophyta (an t-aelus), Bryophyta (an caonach), Filicophyta ( an raithneach), Lycopodiophyta, Gymnospermae (gimnispeirmeacha), agus Angiospermae (Plandaí bláthanna), agus ag teacht chun cinn, laistigh de Chlorophyta, na halgaí glasa . Tugtar plandaí talún, go neamhfhoirmiúil, ar Embryophyta toisc go mbíonn siad ag maireachtáil go príomha i ngnáthóga talún, fad is a mbíonn na halgaí glasa gaolmhara go príomha uisceach. Is orgánaigh aimpléiseacha ilcheallacha iad na heocaróit uile le horgáin atáirgthe speisialaithe. Tagann an t-ainm ón a saintréithe nuálaíocha, ag cothú na spóraifíte óige le linn céimeanna tosaigh de chuid a fhorbairt ilchillteach laistigh d'fíocháin ghaiméitifíteacha an tuismitheora. Le beagán eisceachtaí, faigheann suthfhítí a gcuid fuinnimh trí fhótaisintéis, is é sin trí fhuinneamh sholas na gréine a úsáid chun a gcuid bia a shintéisiú ó dhé-ocsaíd charbóin agus uisce.[8][9][10][11]
Is iad na Suthfhítí nó Embryophyta an grúpa is aithnidiúla de na phlandaí glasa atá ar eolas againn agus a chruthaíonn fásra ar domhan. Áirítear i measc na suthfhítí beo Anthocerotophyta, Marchantiophyta (an t-aelus), Bryophyta (an caonach), Filicophyta ( an raithneach), Lycopodiophyta, Gymnospermae (gimnispeirmeacha), agus Angiospermae (Plandaí bláthanna), agus ag teacht chun cinn, laistigh de Chlorophyta, na halgaí glasa . Tugtar plandaí talún, go neamhfhoirmiúil, ar Embryophyta toisc go mbíonn siad ag maireachtáil go príomha i ngnáthóga talún, fad is a mbíonn na halgaí glasa gaolmhara go príomha uisceach. Is orgánaigh aimpléiseacha ilcheallacha iad na heocaróit uile le horgáin atáirgthe speisialaithe. Tagann an t-ainm ón a saintréithe nuálaíocha, ag cothú na spóraifíte óige le linn céimeanna tosaigh de chuid a fhorbairt ilchillteach laistigh d'fíocháin ghaiméitifíteacha an tuismitheora. Le beagán eisceachtaí, faigheann suthfhítí a gcuid fuinnimh trí fhótaisintéis, is é sin trí fhuinneamh sholas na gréine a úsáid chun a gcuid bia a shintéisiú ó dhé-ocsaíd charbóin agus uisce.
Iasc beag cosúil le scadán is ea an t-ainseabhaí atá flúirseach san uisce dromchlach cois cladaigh i bhfarraigí trópaiceacha is measartha. Tá iascaireachtaí forleathana trádálacha bunaithe orthu, agus déantar an chuid is mó den ghabháil a phróiseáil roimh í a dhíol. Tá 140 speiceas d'ainseabhaithe ann, iad scaipthe i 17 géineas i bhfine na nEngraulidae.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an meantán croiméalach Is baill d'fhine na Panuridae iad.
Is éan í an riabhóg Is baill d'fhine na Motacillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an Íbis. Is baill d'fhine na Threskiornithidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é an turtar glas (Chelonia mydas) an t-aon turtar mara atá feoilséantach planditeach. Maireann sé ar fud an Domhain mar a bhfuil an fharraige te. An ceann caol, le gialla cosúil le sábha. Den chuid is mó, itheann sé féar mara is feamainn. Déantar anraith turtair as an gcineál seo.
Tá sé i mbaol de bharr rósheilge.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é an turtar glas (Chelonia mydas) an t-aon turtar mara atá feoilséantach planditeach. Maireann sé ar fud an Domhain mar a bhfuil an fharraige te. An ceann caol, le gialla cosúil le sábha. Den chuid is mó, itheann sé féar mara is feamainn. Déantar anraith turtair as an gcineál seo.
Tá sé i mbaol de bharr rósheilge.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Turtar_glas&oldid=930390 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 1b3676b9b1a39b971499391ba4effbeb Q200592 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cairpéad ruaghlasIs feithid é an cairpéad ruaghlas. Ball d'fhine na Geometridae atá ann.
Is éan meánmhéide í an chearc fhraoigh atá le fáil sna fraochmhánna in Éirinn agus sa Bhreatain. Rangaítear í mar fospeiceas den chearc shailí. Tá an chearc fhraoigh difriúil ón gcearc shailí agus ón tarmachan mar go bhfuil cluimhreach rua aige nach n-iompaíonn go bán i rith an gheimhridh.
Tá an Chearc Fhraoigh eindéimeach d'Éireann. D'éabhlóidigh an t-éan ar a bhealach féin amach ó na fo-speicis eile den Chearc Shailí atá forleathan i dtailte thuaidh Eoráise agus Meiriceá Thuaidh
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan meánmhéide í an chearc fhraoigh atá le fáil sna fraochmhánna in Éirinn agus sa Bhreatain. Rangaítear í mar fospeiceas den chearc shailí. Tá an chearc fhraoigh difriúil ón gcearc shailí agus ón tarmachan mar go bhfuil cluimhreach rua aige nach n-iompaíonn go bán i rith an gheimhridh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cearc_fhraoigh&oldid=835442 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid dfcc3e6c6c7f70b3ab9eba9f70a2397b Q201808 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Droimeiteach beagAinmhí mór is ea an droimeiteach beag.
Tom leata síorghlas, cosúil le fraoch, dúchasach don Artach agus móintigh mheasartha sa leathsféar thuaidh. Na duilleoga 4-6 mm ar fhad. Na bláthanna ailtéarnach, bláthanna scoite ar leith fireanna is baineanna, 3 sheipeal, 3 pheiteal. An chaor 5 mm ar trastomhas, dubh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Céalantrátach cosúil le smugairle róin is ea smugairle an tseoil. Snámhann ar barr an aigéin, coimeádta suas le slaod atá lán de ghás. Maireann i gcóilíneachtaí agus bíonn a thasc speisialta féin ag gach indibhid díobh, cosúil le atáirgeadh, beathú agus eile. Beireann ar chreach le hadharcáin fhada loiscneacha a chrochann síos ón slaod agus a d’fhéadfadh goimh pianmhar a thabhairt do shnámhaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an garmachán. Is baill d'fhine na Gasterosteidae iad.
Is éan é an falaróp gobchaol. Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an fhuiseog adharcach Is baill d'fhine na Alaudidae iad.
Is ainmhí é an cangarú crainn Lumholtz. Mamach atá ann.
Is éan í an fhoracha dhubh Is baill d'fhine na Alcidae iad.
Is planda é an fearbán reatha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea míol mór socach na Mara Thuaidh.
Is moileasc í an chuachma shleabhcáin (Peringia ulvae nó uaireanta Hydrobia ulvae). Seilmide atá inti. Dúchasach do chóstaí na hEorpa.
Is éan é an Pearóid Afracach Is baill d'fhine na Psittacidae iad.
Is ainmhí í an ialtóg fhadchluasach liath (Plecotus austriacus). Mamach atá ann, dúchasach ar fud dheisceart agus lár na hEorpa. Itheann sí liatháin sa chuid is mó.
Is ainmhí í an drill (Mandrillus leucophaeus). Is príomhach í, agus mar sin mamach atá inti. Is ball den fhine úd Cercopithecidae (moncaithe an tSeandomhain). Tá gaol acu leis na babúin agus gaol níos congaraí go fóill leis na maindrilleanna. Sa dúlra tá siad teorannta do chuid de chósta thiar láir na hAfraice. B'fhéidir nach bhfuill ach 3,000 díobh sa dúlra.
Iasc mara a fhaigheann a ainm ó iompar na n-óg a shnámhann taobh le longa nó éisc mhóra, cosúil le liamháin. Bíonn claonadh ag na héisc fhásta a bheith aonarach. Suas le 60 cm ar fhad, scothliath/ gorm ar an droim le bandaí cliathánacha. Forleathan sna farraigí trópaiceacha is fothrópaiceacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an muscfhia.
Cuil mhór fadcholainne le dhá phéire sciathán caol, coinnithe le chéile de ghnáth is í ar fos. Creachadóir cumasach, mar larbha uisciúil is cuil fhásta eitilte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Mamach is ea an picire, atá dúchasach d'fhoraoisí is scrobarnach thirim coille i Meiriceá Láir is Theas. Artadachtail, coibhéis mhuc an tSeandomhain, ach níos lú agus 3 mhéar coise ar na géaga cúil (in ionad 4 cinn). Fásann na starrfhiacla síos.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an bleachtán léana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í Bóín Dé an dá bhall is fiche.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an valbaí Bennett. Bhí an ainmhí seo curtha in aithne ar Reachrainn in Éireann.
Speiceas tuinnín atá forleathan in uiscí dromchlacha na farraige trópaicí is measartha te. Suas le 2 m ar fhad, stráice órga ar feadh taobh na colainne, na heití droma is an eite thimpireach buí. Itheann sé éisc dhromchlacha, ina measc éisc eitilte is preabairí chomh maith le scuideanna is crústaigh. Iascaireacht an-trom á déanamh air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tugtar an t-ainm faoitín ar roinnt éisc éagsúla. Is é an Merlangius merlangus, san fhine Gadidae an t-iasc a bhíonn i gceist don fhaoitín a bhíonn ar fáil timpeall cóstaí na hÉireann. Ní bhíodh an oiread sin meas ar an bhfaoitín mar bhia go dtí blianta beaga anuas, ach leis an titim mhór i líon na n-éisc atáthar ag tógáil i dtír, tá an meon sin ag athrú.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an caochfhrancach.
Sa bhfeithideolaíocht, féileacán ildaite a eitlíonn de ló. De réir cineáil, na sciatháin buí/donn le marcanna dubha, na cosa tosaigh laghdaithe neamhfheidhmeach, na huibheacha iomaireach. Spíonta ar na cruimheanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ialtóg thuaisceartach. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag é an t-iora eitilte fadchluasach. Mamach atá ann.
Is éard is Escherichia ann ná ghéineas de bhaictéar Gram-dhiúltach, slat-chruthach, neamh-spór-fhoirmiú, anaeróbach ilacmhainneach, ón Ríocht Enterobacteriaceae. Sna speicis siúd a bhíonn ina n-áitritheoirí sna conair ghastraistéigeacha d'ainmhithe aonteasacha, solathraíonn an speiceas Escherichia cuid den mhiocródhíorthaithe vitimín K le haghaidh a n-óstach. Tá roinnt de na speicis d'Escherichia pataigineach. Tá an ghéineas ainmnithe as Theodor Escherich, a chéad d'aimsigh E. coli.
Moncaí ón Domhan Úr. An moncaí is líonmhaire i ngéibheann sna Stáit Aontaithe is an Eoraip. An t-eireaball oiriúnaithe chun a bheith greamaitheach (eireaball greama), go minic á iompar aige leis an mbarr ina chamóg. Gleacach intleachtach. Mar pheata ag ceoltóirí sráide tráth, orgánaithe go háirithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an bleachtán mín.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crústach, cosúil le ribe róibéis, a fhaightear go flúirseach i bhfarraigí tanaí trópaiceacha. Timpeall 350 speiceas díobh, iad uile ina gcreachadóirí fíochmhara greamaitheacha. De réir cineáil áitríonn sí poill nó scoilteanna, agus tagann amach astu chun an chreach a shá nó a bhriseadh lena hingne cumasacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an feochadán reatha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Hibrid shaorga cruithneachta is seagail a thugann toradh is caighdeán gráinne gar dóibh siúd a bhaineann cruithneacht amach, ach i gcreasa fuara nach bhfásfadh ach seagal ann roimhe. A shaothrú ag leathnú sa Pholainn agus sa Rúis. De réir dealraimh, oiriúnaithe d'aeráid the thirim freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an phraiseach dhubh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí simplí ilcheallach le plean colainne ina bhfuil dhá phríomhchiseal scartha ag ciseal ábhair gheilitínigh. Is annamh a fhaightear iad i bhfionnuisce, agus is muirí an chuid is mó díobh, ach is feoiliteach iad uile. Bíonn siméadracht ghathach ag an gcuid is mó díobh. Bíonn cealla loiscneacha acu chun creach a ghabháil, agus mar chosaint. De ghnáth cuimsíonn timthriall na beatha dhá phas, polaip ghreamaithe a fhéadfaidh a bheith aonarach, agus meidiúsa teasc-chruthach. Cuimsíonn siad na coiréil, an bundún leice, agus na smugairlí róin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Géineas de chúig speiceas de phlandaí bláthanna, laistigh den fhine Lardizabalaceae is ea Akebia . Tagann an t-ainm eolaíoch, akebia, mar leagan Laideanach ón An SeapáinisASeapáinis don speiceas Akebia quinata: akebi (通 草?).
Tá cúig speicis lena n-áirítear[1]:
T. Akebia chingshuiensis Shimizu, dúchais go dtí Taiwan Akebia longeracemosa Matsumura, dúchais go dtí an tSín agus sa Téaváin Akebia quinata (Houttuyn) Decaisne
Géineas de chúig speiceas de phlandaí bláthanna, laistigh den fhine Lardizabalaceae is ea Akebia . Tagann an t-ainm eolaíoch, akebia, mar leagan Laideanach ón An SeapáinisASeapáinis don speiceas Akebia quinata: akebi (通 草?).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Akebia&oldid=943055 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid dc934b578c7652e1190dd1a1b5c1812f Q422873 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Gealbhan sionnaighIs éan é an gealbhan sionnaigh Is baill d'fhine na Emberizidae iad.
Is iasc é an Iasc bleachta.
Ainmhí is ea an rón fionnaidh na hAfraice Theas.
Éiscde chuid n a fofhine Amphiprioninae ( [[An Ghaeilge|Gaeilge]]:''na gairéadaigh'') is Amphiprioninae, san fhine Pomacentridae.Tríocha speiceas atá aitheanta: ceann amháin sa ghéineas Premnas, cé go bhfuil na cinn atá fágtha sa ghéineas Amphiprion. San fhiántas, cruthaíonn siad comharaíocht [[Siombóis|shiombóiseach]] le bundúin leice. Ag brath ar speiceas, bíonn dath buí, flannbhuí , nó dath scothdhearg nó scothdhubh, agus go leor barraí bána nó paistí orthu. An t-iasc is mó, is féidir leis bheith 15–16 cm ar fad, cé gur ar éigean gur féidir leis an ceann is lú 7–8 cm a bhaint amach.
Tá Amphiprioninae dúchasach ó uiscí teo [[An tAigéan Indiach| an Aigein Indiaigh]] agus an [[an t-Aigéan Ciúin|Aigéin Chiúin]], lena n-áirítear [[an Mhórsceir Bhacainneach]] agus [[an Mhuir Rua]]. Cé go bhfuil dáiltí srianta ag formhór na speiceas, tá cuid eile go forleathan. Maireann na héisc ag bun na farraigí éadomhaine i sceireanna foscacha nó i murlaigh éadomhain. Ní bhfuarthas aon iasc san Atlantach..[1]
Ainmhithe uiliteacha is ea na héisc seo agus is féidir leo bia neamhdhíleáite a ithe ón a n-óstach bundúin leice, agus soláthraíonn an t-ábhar faecach cothaithigh do na bundúin leice.
Ainm eolaíochta | Ainm coitianta | Clád Teimpléad:R | Coimpléasc |
---|---|---|---|
Genus Amphiprion:[2] | |||
Amphiprion akallopisos | Skunk anemonefish | A. akallopisos | skunk |
A. akindynos | Barrier reef anemonefish | Australian | A. clarkii |
A. allardi | Allard's anemonefish | Indian | A. clarkii |
A. barberi | Barber's anemonefish | A. ephippium | A. ephippium |
A. bicinctus | Two-band anemonefish | Indian | A. clarkii |
A. chagosensis | Chagos anemonefish | Indian | A. clarkii |
A. chrysogaster | Mauritian anemonefish | Indian | A. clarkii |
A. chrysopterus | Orange-fin anemonefish | monospecific lineage | A. clarkii |
A. clarkii | Clark's anemonefish | A. clarkii | A. clarkii |
A. ephippium | Red saddleback anemonefish | A. ephippium | A. ephippium |
A. frenatus | Tomato anemonefish | A. ephippium | A. ephippium |
A. fuscocaudatus | Seychelles anemonefish | Indian [n 1] | clarkii |
A. latezonatus | Wide-band anemonefish | monospecific lineage | saddleback |
A. latifasciatus | Madagascar anemonefish | Indian | A. clarkii |
A. leucokranos | White-bonnet anemonefish | likely hybrid | skunk |
A. mccullochi | Whitesnout anemonefish | Australian | A. ephippium |
A. melanopus | Red and black anemonefish | A. ephippium | A. ephippium |
A. nigripes | Maldive anemonefish | Indian | skunk |
A. ocellaris | False clown anemonefish | percula | clownfish |
A. omanensis | Oman anemonefish | Indian | A. clarkii |
A. pacificus | Pacific anemonefish | A. akallopisos | skunk |
A. percula | Clown anemonefish | percula | clownfish |
A. perideraion | Pink skunk anemonefish | A. akallopisos | skunk |
A. polymnus | Saddleback anemonefish | A. polymnus | saddleback |
A. rubrocinctus | Australian anemonefish | A. ephippium | A. ephippium |
A. sandaracinos | Orange anemonefish | A. akallopisos | skunk |
A. sebae | Sebae anemonefish | A. polymnus | saddleback |
A. thiellei | Thielle's anemonefish | likely hybrid | skunk |
A. tricinctus | Three-band anemonefish | clarkii | clarkii |
Genus Premnas:[3] | |||
Premnas biaculeatus | Maroon anemonefish | percula | Maroon |
Cuimsíonn Amphiprioninae suas le 43% de thrádáil dhomhanda na n-iasc ornáideach mara, agus tagann 25% den thrádáil dhomhanda ó éisc a tógadh i mbraighdeanas, cé go bhfuil an chuid is mó gafa an fiántas,[4][5] atá freagrach as laghdú dlús i réimsí dúshaothraithe.[6]
Éiscde chuid n a fofhine Amphiprioninae ( [[An Ghaeilge|Gaeilge]]:''na gairéadaigh'') is Amphiprioninae, san fhine Pomacentridae.Tríocha speiceas atá aitheanta: ceann amháin sa ghéineas Premnas, cé go bhfuil na cinn atá fágtha sa ghéineas Amphiprion. San fhiántas, cruthaíonn siad comharaíocht [[Siombóis|shiombóiseach]] le bundúin leice. Ag brath ar speiceas, bíonn dath buí, flannbhuí , nó dath scothdhearg nó scothdhubh, agus go leor barraí bána nó paistí orthu. An t-iasc is mó, is féidir leis bheith 15–16 cm ar fad, cé gur ar éigean gur féidir leis an ceann is lú 7–8 cm a bhaint amach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Amphiprioninae&oldid=891124 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 77b15d2ece50a3d0f66cdf3b992afb8e Q473809 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AmoebozoaIs mór-ghrúpa de phrótasóin aiméabóideacha iad na amoebozoa, ina n-áirítear an chuid is mó díobh a ghluaiseann trí bhíthin sreabhadh inmheánach cíteaplasmach. Bíonn cuma mhaol mhéarach ar a gcuid bréagphóidiamaí saintréitheach, ar a dtugtar lóbaphóidiamaí. Tá síad aoncheallach don chuid is mó, agus faightear go minic in ithireacha agus i ngnáthóga uisceacha iad; maireann cinn eile mar shimbóisigh i dteannta le orgánaigh eile, pataiginí san áireamh. I measc na n-amoebozoa tá na slam-mhúscáin ann, orgánaigh ilnúicléatacha nó ilcheallacha a dhéanann spóir agus atá infheicthe ag an tsúil de ghnáth.
Is mór-ghrúpa de phrótasóin aiméabóideacha iad na amoebozoa, ina n-áirítear an chuid is mó díobh a ghluaiseann trí bhíthin sreabhadh inmheánach cíteaplasmach. Bíonn cuma mhaol mhéarach ar a gcuid bréagphóidiamaí saintréitheach, ar a dtugtar lóbaphóidiamaí. Tá síad aoncheallach don chuid is mó, agus faightear go minic in ithireacha agus i ngnáthóga uisceacha iad; maireann cinn eile mar shimbóisigh i dteannta le orgánaigh eile, pataiginí san áireamh. I measc na n-amoebozoa tá na slam-mhúscáin ann, orgánaigh ilnúicléatacha nó ilcheallacha a dhéanann spóir agus atá infheicthe ag an tsúil de ghnáth.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Amoebozoa&oldid=717411 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid c812484fe46eb9e254118d1115c9aba8 Q477950 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description ChromalveolataIs Eocarót é an foghrúpa Chromalveolata, a chéad mhol Thomas Cavalier-Smith mar mhionleasú dá ríocht Chromista, beartaithe ar dtús aige sa bhliain 1981. Tá Chromalveolata ghlactha faoi láthair mar cheann de na seisear craobhacha is mó d'Eocarót. Is féidir breathnú air mar "ríocht", cé nach nach bhfuil rangú foirmiúil tacsanomaíochta tugtha dó.
Tá an foghrúpa gaolta sa líne shliochtach le bhicont, a ghlacann páirt in in-siombóis tánaisteach le alga dearg, agus cuimsíonn sé na ceithre mór-ghrúpaí seo a leanas:
Cé gur chaill grúpaí éagsúla, m.sh. na cealla fabhránacha agus na coinligh uisce a gcumas fótaisintéisiú, is orgánaigh uatrófacha an cuid is mó díobh. Úsáideann gach chromalveolata clóraifill a agus c, agus go leor díobh líocha choimhdeacha.
Is Eocarót é an foghrúpa Chromalveolata, a chéad mhol Thomas Cavalier-Smith mar mhionleasú dá ríocht Chromista, beartaithe ar dtús aige sa bhliain 1981. Tá Chromalveolata ghlactha faoi láthair mar cheann de na seisear craobhacha is mó d'Eocarót. Is féidir breathnú air mar "ríocht", cé nach nach bhfuil rangú foirmiúil tacsanomaíochta tugtha dó.
Tá an foghrúpa gaolta sa líne shliochtach le bhicont, a ghlacann páirt in in-siombóis tánaisteach le alga dearg, agus cuimsíonn sé na ceithre mór-ghrúpaí seo a leanas:
Heterokontophyta Haptophyta Cryptophyta AlveolataCé gur chaill grúpaí éagsúla, m.sh. na cealla fabhránacha agus na coinligh uisce a gcumas fótaisintéisiú, is orgánaigh uatrófacha an cuid is mó díobh. Úsáideann gach chromalveolata clóraifill a agus c, agus go leor díobh líocha choimhdeacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Chromalveolata&oldid=947059 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 5febe724d50e1f83e11d9b6f14a271db Q494436 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Garal HimiléachIs ainmhí é an garal Himiléach. Mamach atá ann.
Féileacán ildaite, na sciatháin síodúil donn le himeall buí is líne spotaí gorma. An chruimh dubh den chuid is mó le spíce dubh. Faightear í ar shaileach, beith is crainn eile. Crochann sí an chrisilid lena heireaball.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is moileasc é an giorria mara.
Beach aonair a ghearrann duilleoga i bpíosaí chun a nead a líneáil nó a dhúnadh. Pailnitheoir tábhachtach dá lán plandaí, alfalfa go príomha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an feochadán talún.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crústach beag uisciúil. Timpeall 450 speiceas, a mórchuid in uisce úr ach cuid bheag ar an bhfarraige. Snámh sainiúil preabach aici faoi thiomáint adharcán fada. A colainn gearr, a ceann saor, a cabhail clúdaithe le blaosc dhéchomhlach. Cuid mhaith díobh a atáirgeann trí phartanaigineas (modh neamhghnéasach).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an t-iora eitilte Beecroft. Mamach atá ann.
Is feithid í an fhríd sásair.
Ainmhí is ea an cnádán. Amfaibiach atá ann.
Is fungas í an agairg luisneach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc uisce úir, forleathan in aibhneacha glana mearshrutha i dtuaisceart na hEorpa. Suas le 50 cm ar fhad, an cholainn airgeadach le stríoca vialaite ar a fhad. Iasc maith bia a bhfuil an-tóir ag iascairí air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is iasc é an Hyphessobrycon eques. Tá sé ina bhall den teaghlach Characidae. Tá siad a choimeád go minic mar pheataí i uisceadáin.
Planda ilbhliantúil is ea an crotal coille a fhásann 30 cm ar airde, le ríosóm dreapaire, dúchasach don Eoraip. Cuireann na luibheolaithe san fhine Boragincae é. Tá idir 10 agus 18 speiceas de ann; tá éiginnteacht ag na saineolaithe i dtaobh cuid mhaith de na speicis ar a dtugtar crotal coille. Na duilleoga ubhchruthach go ginearálta, le spotaí bána go minic. Na bláthanna 1 cm ar leithead, feadánach nó tonnadóirchruthach, bándearg nó scothdhearg, ag athrú go dtí gorm le haois.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tá Apusozoa (ó na focail Gréigise ἄπους- gan chosa, agus ζώο- ainmhí) comhdhéanta de ghéinis éagsúla phrótasónaí lascnaideacha. Bíonn meánmhéid na nApusozoa idir 5-20 μm, agus iad aimsithe in ithireacha agus gnáthóga uiscíochta, ina n-itheann siad baictéir. Tá trí ord diobh; apusomonadida, ancyromonadida, agus hemimastigidida.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an fia pampas.
Is ainmhí é an rón manaigh. Mamach atá ann.
Is grúpa prótaisteach ar mhóran gcluichreán é Excavata. Coinníonn an catagóir fíliginiteach seo cineálacha éagsúla d'fhoirmeacha saorbheathacha agus siombóiseacha, san áireamh roinnt seadán atá tabhtach i ngalar daonna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an ghlasluibh chruinn.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an eilifleog chladaigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cuid mhaith iasc Áiseach, mara is fionnuisce atá in ann feithidí creiche a ruaigeadh nó a leagan síos le braonta nó scairdeanna uisce a chaitheamh ar a mbéil chomh fada amach le 3 m. Suas le 25 cm ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan í an feadlacha aghaidhbhán Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is planda í an chnáib uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
An moileasc débhlaoscach is mó atá beo ar Domhan, suas le 135 cm ar fhad is 250 kg meáchain. Faightear in uisce tanaí san Aigéan Indiach is an tAigéan Ciúin é. Cuimsíonn a fhallaing an-chuid algaí micreascópacha agus díleánn iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an sibhéid mhór Indiach. Mamach atá ann.
Is moileasc í an scuid eitilte Sheapánach. Ball d'ord na Teuthida atá inti.
Is feithid é an gormán cuilinn. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Ulchabhán beag atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is Theas, an Eoraip, agus an Áise. Áitríonn sé coillearnach agus neadaíonn i bpoill.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil, dúchasach don Eoraip is tuaisceart na hAfraice, le duilleoga snasta dúghlasa ar chruth rinn saighde is caora scarlóideacha nimhiúla. Sa bhláthra casta tá spéid shorcóireach ar dhath feola mairbhe a chuireann amach boladh lofa nuair a théann sé, agus a aomann cuileoga isteach. Snámhann siad seo go bun bleibeach na spéide glaise éadroime timpeall na mbláthanna baineanna is fireanna, agus gabhtar iad le fáinne gruaigí cosanta. Bailíonn na cuileoga an phailin ó na bláthanna fireanna agus pailníonn na bláthanna baineanna, ach ní féidir leo éalú ach nuair a thiteann an spéid isteach air féin is a fheonn na gruaigí tar éis pailnithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an leamhan airgeadúil Y. Ball d'fhine na Noctuidae atá ann.
Iasc le colainn chaol de chlann na dtrosc, flúirseach amach ón gcladach san Aigéan Atlantach oirthuaisceartach, ón Iorua go Bá na Bioscáine, ag doimhneachtaí 300-400 m. Suas le 2 m ar fhad, a dhroim scothdhonn/glas breac. Déantar iascach tráchtála air, le línte den chuid is mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Aon cheann de na roic fhathachúla atá forleathan in uiscí dromchlacha na bhfarraigí trópaiceacha is measartha. Déanann na heití brollaigh mar a bheadh sciatháin mhóra thriantánacha. Suas le 6 m ar leithead, taobhanna an chinn fadaithe mar adharca feolmhara, an t-eireaball cosúil le lascnaid. Beirtear an t-óg beo. Itheann sé planctóin is éisc bheaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an Cíorlacha Phatagónach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Ainmhí is ea an mac tíre Eorpach.
Is ainmhí é an seamaí Abruzzo. Mamach atá ann.
Is feithid í an bhrídeog bhandach.
Is feithid é an scimire earrdhubh (Orthetrum cancellatum). Cineál snáthaide mhóir í.
Is ainmhí é an an moncaí colabach rua Sainsibeárach. Mamach atá ann.
Creimire atá dúchasach do Mheiriceá Theas. Cuimsíonn sé an mhuc guine agus raon leathan creimirí eile. Ceansaíodh an mhuc guine baile mar bhia ag na hIncigh, agus itear fós í i Meiriceá Theas. 15 speiceas le fáil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Creimire atá dúchasach do Mheiriceá Theas. Cuimsíonn sé an mhuc guine agus raon leathan creimirí eile. Ceansaíodh an mhuc guine baile mar bhia ag na hIncigh, agus itear fós í i Meiriceá Theas. 15 speiceas le fáil.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cabha%C3%AD&oldid=917362 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 882ddc6cf12f96865e7b853357383525 Q941639 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SalsabhIs planda a bhíonn débhliantúil de ghnáth é an salsabh (Tragopogon porrifolius). Fásann sé 1.25 m ar airde, dúchasach do réigiún na Meánmhara. An bhunfhréamh sorcóireach, na duilleoga cosúil le féar, cinn na mbláthanna aonarach, vialait/corcra, timpeallaithe ag 8 mbracht. An toradh mar a bheadh paraisiút mór cleiteach gruaige. Saothraítear go forleathan é ar son na fréimhe inite méithe, agus uaireanta mar mhaisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an scuab eich uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan mór, cosúil le turcaí, a mhaireann i gcrainn, dúchasach do thuaisceart is lár Mheiriceá Theas. Cíor fheiceálach cleití cuartha ar an gceann, na cosa fada láidir. Itheann sé bachlóga, duilleoga is ainmhithe beaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Fine den ord Siluriformes is ea na Callichthyidae, ar a dtugtar cait mhara armúrtha mar gheall ar an dhá shraith de phlátaí cnámhacha (nó scúit) ar feadh a choir. Coinníonn sé cuid de na héisc uisceadáin fhionnuisce is mó a bhfuil tóir orthu, cosúil le go leor speiceas sa ghéineas Corydoras.
Faigheann an fhine a hainm ón bhfocal Gréigise kallis (álainn) agus ichthí (iasc).
Fine den ord Siluriformes is ea na Callichthyidae, ar a dtugtar cait mhara armúrtha mar gheall ar an dhá shraith de phlátaí cnámhacha (nó scúit) ar feadh a choir. Coinníonn sé cuid de na héisc uisceadáin fhionnuisce is mó a bhfuil tóir orthu, cosúil le go leor speiceas sa ghéineas Corydoras.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Callichthyidae&oldid=927428 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 1e0c1fbe89f6e08b26dedde29cc69174 Q1065510 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ialtóg ghiobach AlcathoeIs ainmhí í an ialtóg ghiobach Alcathoe. Mamach atá ann.
Is teaghlach tacsanomaíoch de sheilidí mara nó fíorbhairnigh iad na Patellidae, moilisc ghastrapódacha mara sa chlád Patellogastropoda. [1]
Patellidae an t-aon teaghlach amháin san sárfhine 'Patelloidea'. Níl fofhine ag an bhfine seo.
(Níor chóir na Patelloidea a mheascadh leis an ghéineas d'fhíorbhairnigh 'Patelloida', den chineál ainm céanna, atá ar fáil san fhine Lottiidae san sárfhine Lottioidea, atá freisin mar chuid de na Patellogastropoda.)
Cládagram ag taispeáint an t-idirghaol fíliginiteach de na Patellogastropoda, bunaithe ar fhíligineacht mhóilíneach, taighde ag Nakano & Ozawa (2007): [2]
Patellogastropoda |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
San áireamh sna Genera agus sna speicis de chuid an fhine Patellidae tá: [3][4]
Comhchiallaigh:
Is téarma comhchiallach é Helioniscus do Cellana H. Adams, 1869 ón fhine Nacellidae.
Úsáidtear roinnt bairneach san fhine seo mar fhoinse bia i dtíortha éagsúla.
Fuair staidéar ar Patella caerulea amach gur laghdaigh an bhairneach seo clúdach algaí agus giúrann ar phainéil cruach solas a bhí ar crochadh in uisce farraige i gcalafort tráchtála, ag tabhairt le fios go bhféadfadh an bhairneach a úsáid mar chórais dhíobhálacha frithsmálaithe ar longa. [5]
Is teaghlach tacsanomaíoch de sheilidí mara nó fíorbhairnigh iad na Patellidae, moilisc ghastrapódacha mara sa chlád Patellogastropoda.
Patellidae an t-aon teaghlach amháin san sárfhine 'Patelloidea'. Níl fofhine ag an bhfine seo.
(Níor chóir na Patelloidea a mheascadh leis an ghéineas d'fhíorbhairnigh 'Patelloida', den chineál ainm céanna, atá ar fáil san fhine Lottiidae san sárfhine Lottioidea, atá freisin mar chuid de na Patellogastropoda.)
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Patellidae&oldid=786760 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f9245f73fec5e850b4a352e2ef63537c Q1134318 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Fraoch galldaIs planda é an fraoch gallda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an langúr Nilgiri. Mamach atá ann.
Is planda é an ghlúineach dhubh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an Moncaí iorach Lar-Mheiriceánach. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an moncaí sceadsrónach Martin. Mamach atá ann.
Péist cholgach a thógann feadáin. An ceann laghdaithe ag iompar coróin geolbhach, an cholainn intarraingthe ar ais i bhfeadán cailcreach, an oscailt dúnta le cleithearnach. Faightear sa chrios idirthaoideach in uisce tanaí í.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Seilide foghlach muirí. Suas le 30 cm ar fhad, an bhlaosc le canáil fheiceálach chun tosaigh i gcomhair orgáin ansin (siofón) chun sreabháin a shú isteach. Níos mó ná 400 speiceas, cuid acu a dhéanann nimh a chuireann pairilis ar chreach. Uaireanta, maraíonn sé daoine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Nathair bhéaldearg atá dúchasach d'oirdheisceart na Stát Aontaithe. Barr an chinn scothdhearg/donn. Baineann sí greim as níos mó daoine ná aon nathair nimhiúil eile, ach is nimh lag a bhíonn aici agus is annamh a fhaigheann duine bás aisti.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Adenocarpus | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
16–29; see text. |
Is planda í an ghobsheisc.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an chiaróg fhoiche. Ball d'fhine na Cerambycidae atá ann.
Is feithid é an buí breac. Ball d'fhine na Geometridae atá ann.
Is méadail mhéarach í an chrosóg fhaoilinne.
Is planda luibheach ilbhliantóige é an lus corráin (Achillea ptarmica). Dúchasach don Eoraip agus na duilleoga inite, ámh nó bruite.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an toircheas fiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus na míosa.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an fraoch naoscaí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le boladh milis cumhra a fhásann 90 cm ar airde. Dúchasach d'iarthar na hÁise. Na duilleoga éilipseach mionfhiaclach, na bláthchinn iomadúla i gcrobhaingí barrleata, na bláthóga spréite seachtracha bán, agus na teascbhláthóga inmheánacha buí. D'úsáidtí an duilliúr cumhra chun leannta a bhlaistiú tráth.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an hocas tae buí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de tradescantia le duilleoga ildathacha. Planda coitianta baile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an raithneach chas.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an dorsán breac. Ball d'fhine na Phaneropteridae atá ann.
Iasc mór, suas le 2.4 m ar fhad, atá fairsing san Atlantach. Luachmhar mar iasc spóirt. A bhéal claonta, a chorrán íochtarach fadaithe, eite bheag droma air is eite fhada ghathach dheiridh. Maireann na larbhaí in uiscí tanaí atá dlúth le cladach, agus riasca goirte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag í an fhialuch Keen. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an fhialuch Yucatan. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an fhialuch Stirton. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an fhialuch El Carrizo. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an seirbil Indiach. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag é an t-iora eitilte Pel. Mamach atá ann.
Is iasc é an mac siobháin carraige. Is baill d'fhine na Gobiidae iad.
Ainmhí is ea an dallóg bhánfhiaclach.
Is ainmhí é an púma Chósta Ríce. Mamach atá ann.
Débhlaoscach mara tochaltóra le dhá chomhla shliogánacha chomhionanna fhadaithe. Tochlaíonn sé go gníomhach sa ghaineamh le cos mhatánach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Raon tom difriúil i gclann na bpiseanna, ach go príomha an ceann coitianta atá dúchasach don Eoraip a fhásann 2.5 m ar airde. An iliomad géag, glas díreach docht. Na duilleoga trídhuilleach den chuid is mó, a thiteann go luath. Na pisbhláthanna órga buí, suas le 2 cm ar fhad, i gcrobhaingí scaoilte duilleacha ar fhoircinn na ngéag. Na cochaill suas le 4 cm ar fhad, dubh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc é an t-ochtapas muscach. Ball d'ord na nOctopoda atá ann.
Teimpléad:Redirect Teimpléad:Automatic taxobox Is éard is crainn ghallchnó ann ná aon speiceas crainn sa ghéineas plandaí Juglans, an tíopaghéineas den fhine Juglandaceae, agus tugtsr gallchnóanna ar síolta inite d'aon chrann den ghéineas Juglans. Is crainn dhuillsilteacha iad gach speiceas, 10-40 milliméadar, le 5–25 duillín; bíonn tar seomracha, carachtar roinnt leis na cnónanna eiteacha (Pterocarya), ach nach bhfuil ann sna hicearaí (Carya) sa bhfine céanna.
Síneann na 21 speiceas sa ghéineas trasna an tSean-Domhain mheasartha ó oirdheisceart na hEorpa soir go dtí an tSeapáin, agus níos leithne sa Domhan Nua ó oirdheisceart Cheanada siar go California agus ó dheas go dtí an Airgintín.
Eascraíonn an t-ainm coitianta gallchnó as Old English wealhhnutu, go huathoibríoch 'foreign nut' (ó wealh 'gall' + hnutu ''cnó'), [1] mar gur tugadh isteach é ón Ghaill agus ón Iodáil. [2] Ba é an t-ainm Laidineach ar an ngallchnó ná nux Gallica, "cnó na Gallice ".
Tagann an t-ainm cineálach ón Laidin jūglans, rud a chiallaíonn 'gallchnó, crann gallchnó,'; dá bharr sin, is giorrúchán jūglans de Jōvis glans 'cnó [an dia] Iúpatarnut of [an Dia] Iúpatair'.
De réir traidisiúin ba chóir crann gallchnó a bhualadh. Bheadh sé seo chun adhmad marbh a bhaint agus foirmiú meathán a spreagúil. [3]
Táirgeadh gallchnó (sa bhlaosc) - 2014 | |
---|---|
Tír | ( tonna ) |
Sa bhliain 2014, ba é a bhí i dtáirgeadh domhanda gallchnónna (sa bhlaosc) ná 3.5 milliún tonna, bhí an tSín chun tosaigh le 46% d'iomlán an domhain (tábla). Ar na táirgeoirí móra eile bhí na Stáit Aontaithe agus an Iaráin (tábla).
Is iad an dá speiceas is tábhachtaí ó thaobh na tráchtála de ná J. regia le haghaidh adhmaid agus cnónna, agus J. nigra le haghaidh adhmaid. Tá riachtanais cothaithe comhchosúla ag an dá speiceas agus fástar iad go forleathan i gcriosanna measartha.
Is speicis atá éilitheach ó thaobh an tsolais iad gallchnónna a bhaineann leas as cosaint ón ngaoth. Tá gallchnónna an-triomach-chrua.
Teimpléad:Redirect Teimpléad:Automatic taxobox Is éard is crainn ghallchnó ann ná aon speiceas crainn sa ghéineas plandaí Juglans, an tíopaghéineas den fhine Juglandaceae, agus tugtsr gallchnóanna ar síolta inite d'aon chrann den ghéineas Juglans. Is crainn dhuillsilteacha iad gach speiceas, 10-40 milliméadar, le 5–25 duillín; bíonn tar seomracha, carachtar roinnt leis na cnónanna eiteacha (Pterocarya), ach nach bhfuil ann sna hicearaí (Carya) sa bhfine céanna.
Síneann na 21 speiceas sa ghéineas trasna an tSean-Domhain mheasartha ó oirdheisceart na hEorpa soir go dtí an tSeapáin, agus níos leithne sa Domhan Nua ó oirdheisceart Cheanada siar go California agus ó dheas go dtí an Airgintín.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Juglans&oldid=947199 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e3cafbf734b11142d0c3b8844f5f2d7a Q2477453 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Clais-sliogán piobarachIs moileasc é an clais-sliogán piobarach.
Agathosma | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Agathosma betulina | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
See text. | |||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||
* Barosma Willd.
|
Galar fungasach a dhéanann loit ar dhuilleoga, gais is panacail na ríse. Bíonn cailliúint shuntasach, fiú cliseadh an bhairr i rís páirce báite mar thoradh air. É seo ba chúis leis an ngorta sa Bheangáil sna 1940idí déanacha nuair a fuair na milliúin bás in oirthear na hIndia is an Bheangáil Thoir (an Bhanglaidéis anois). Annamh anois mar gur tugadh isteach saghsanna frithsheasmhacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Adenanthos | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Inflorescence and foliage of A. cuneatus (Coastal Jugflower), the type species of Adenanthos | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
|
Planda ilbhliantúil a fhásann 60 cm ar airde. Is dócha go bhfuil sé dúchasach d'oirdheisceart na hÁise. Na duilleoga urchomhaireach, de ghnáth liopach faoina mbun is ailtéarnach os a gcionn. Na bláthanna timpeall 3 cm ar fhad, bán le marcanna corcra nó buí, aonarach in ascaill na duilleoige. An toradh ina chochall leathfhada. Saothraítear i dtíortha teo é ar son na síolta, a úsáidtear i gcócaireacht, agus mar fhoinse ola i margairín is déanamh gallúnaí is cosmaidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Moileasc, cosúil le scuid, atá imithe in éag. Faightear go forleathan í mar shliogáin iontaisithe ón tréimhse Charbónmhar uachtarach go dtí an ré Eoicéineach. Bhí an sliogán inmheánach is í beo, piléarchruthach de ghnáth.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is clade é Corticata ("ceann le choirtéis") i rangú na n-eocarót, a mhol an t-eolaí Cavalier-Smith. Cuimsítear na sárghrúpaí eocarótacha Archaeplastida agus Chromalveolata ann. Níl sé soiléir go fóill gur clade é 'Corticata' ( sé sin, go bhfuil gach orgánach ann síolraithe ó shinsearach coiteann).
Is clade é Corticata ("ceann le choirtéis") i rangú na n-eocarót, a mhol an t-eolaí Cavalier-Smith. Cuimsítear na sárghrúpaí eocarótacha Archaeplastida agus Chromalveolata ann. Níl sé soiléir go fóill gur clade é 'Corticata' ( sé sin, go bhfuil gach orgánach ann síolraithe ó shinsearach coiteann).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Corticata&oldid=653999 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid bcfa8ed6e337c46265c0f0c3ac42af89 Q3166856 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Scuid eitilte WellingtonIs moileasc í an scuid eitilte Wellington. Ball d'ord na Teuthida atá inti.
Is planda í an chluas chait mhín (Hypochaeris glabra). Is cineál caisearbháin í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas de chuid na pailmeacha atá dúchasach do na neo-trópaicí, ó Mheicsiceo sa tuaisceart, trí Mheiriceá Láir agus an Mhuir Chairib, agus trí Meiriceá Theas ó dheas go dtí an Airgintín. [1][2]
Géineas de chuid na pailmeacha atá dúchasach do na neo-trópaicí, ó Mheicsiceo sa tuaisceart, trí Mheiriceá Láir agus an Mhuir Chairib, agus trí Meiriceá Theas ó dheas go dtí an Airgintín.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Acrocomia&oldid=942915 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 531c59195af881d62931280e7d24bf58 Q3645698 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Crobh éinPlanda ilbhliantúil a fhásann 40 cm ar airde, dúchasach don Eoraip, an Áise is an Afraic. 5 dhuilleoigín ubhchruthach, suas le 1 cm ar fhad, ar na duilleoga. Na pisbhláthanna ar ghais, i gcrobhaingí de 2-8 cinn, buí le himireacha dearga, agus barr réasúnta leata ar na crobhaingí. Na cochaill suas le 3 cm ar fhad agus cuid mhaith síolta iontu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc fionnuisce trópaiceach é Aspidoras rochai a bhaineann leis an fho-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae. Shíolraigh an t-iasc seo ó uiscí intíre Mheiriceá Theas, agus tá siad ar fáil in aibhneacha cósta i gCará, an Bhrasaíl .
Fásfaidh an t-iasc suas le 4.0 cm ar fhad. Cónaíonn sé in aeráid thrópaiceach, in uisce le pH idir 6.0–7.5, i gcruas uisce de 14 céimeanna an gnáthchruais (cGC), agus raon teochta idir 21-25 C. Cothaíonn an t-iasc é féin ar phéisteanna, crústaigh bheantacha, feithidí agus ábhar plandaí . Leagann sé uibheacha i bhfásra dlúth agus ní chosnaíonn na cinn fhásta na huibheacha.
Is iasc fionnuisce trópaiceach é Aspidoras rochai a bhaineann leis an fho-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae. Shíolraigh an t-iasc seo ó uiscí intíre Mheiriceá Theas, agus tá siad ar fáil in aibhneacha cósta i gCará, an Bhrasaíl .
Fásfaidh an t-iasc suas le 4.0 cm ar fhad. Cónaíonn sé in aeráid thrópaiceach, in uisce le pH idir 6.0–7.5, i gcruas uisce de 14 céimeanna an gnáthchruais (cGC), agus raon teochta idir 21-25 C. Cothaíonn an t-iasc é féin ar phéisteanna, crústaigh bheantacha, feithidí agus ábhar plandaí . Leagann sé uibheacha i bhfásra dlúth agus ní chosnaíonn na cinn fhásta na huibheacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aspidoras_rochai&oldid=943013 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ef921dee2fc8062749d4cb5028ee7a8c Q3838777 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Carrchuil ghlasIs feithid í an charrchuil ghlas.
Mamach mara a dtugtar an rón le cluasa air freisin. Cosúil leis an bhfíor-rón, ach cluasa beaga seachtracha air. Ar an talamh, iompaíonn sé a lapaí fada cúil chun tosaigh faoin gcolainn agus gluaiseann go tapa le barr na colainne ardaithe ón talamh. Snámhann sé leis na géaga tosaigh den chuid is mó. Caitheann sé i bhfad níos mó ama ar talamh ná an fíor-rón. Cuid acu, na róin fhionnaitheacha le fochóta tiubh fionnaidh, déantar seilg orthu ar bhonn trádálach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is artrapód é an portán poircealláin clúmhach.
Is ghéineas de chuid na moilisc ghastrapódacha (Gaeilge; bearnach) é Patella, san fhine tacsanomaíoch Patellidae.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ghéineas de chuid na moilisc ghastrapódacha (Gaeilge; bearnach) é Patella, san fhine tacsanomaíoch Patellidae.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Patella_(gastrap%C3%B3id)&oldid=786528 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid aecda07a1b7215b20408ca1e5509653d Q4996665 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BaláisteCineál pluma bhig fhiáin. De ghnáth, tom spíonach le torthaí cruinne dubha le blás céiriúil. Dúchasach don Eoraip.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Galar trom fungasach a ionsaíonn na caora ar thoim caife Arabaigh, á ndubhú is á milleadh. Tháinig sé i láthair ar dtús sa Chéinia sna 1920idí, agus scaip ar fud na hAfraice. Níl sé chomh trom fós sna hilchríocha eile. Scaipeann stealladh na báistí an galar, go mór mór stealladh iarmhair ó bharr na bliana roimhe. Is deacair é a chloí le sprae fuingicídeach, agus tá cineálacha frithsheasmhacha á saothrú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc mór trom le dathú breac diamhair a fhaightear gar do sceireacha, carraigeacha is longa briste, ach san uisce oscailte freisin. An-luachmhar mar iasc spóirt is bia. Suas le 3.7 m ar fhad is 270 kg meáchain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Orgánach micreascópach, cosúil le haiméibe, a fhaightear go coitianta i bplanctón muirí is ea an globaigeiríne. Tálann sí blaosc fhíneálta sheachtrach a bhíonn ornáideach le spíonta go minic. Nuair a fhaigheann sí bás, titeann an bhlaosc don ghrinneall chun dríodar cailcreach (an púscán globaigeiríneach) a dhéanamh, ábhar a chlúdaíonn fairsingí móra de ghrinneall na farraige.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is toradh é pluma.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is cuid d'ord na Phthiraptera iad na míolta ( 'míol': uatha). Feithidí gan sciathán atá iontu, le níos mó ná 3,000 speiceas agus triúr díobh siúd rangaithe mar ghníomhairí ghalair an duine.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is cuid d'ord na Phthiraptera iad na míolta ( 'míol': uatha). Feithidí gan sciathán atá iontu, le níos mó ná 3,000 speiceas agus triúr díobh siúd rangaithe mar ghníomhairí ghalair an duine.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=M%C3%ADol&oldid=889713 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3ea34d4c9e97f4a6840ef2227107b001 Q7618284 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Criogar féirIs feithid é an criogar féir. Ainmneacha eile atá in úsáid ná dreoilín teaspaigh, crucaide caoráin, míol féir, píobaire fraoigh agus an scadáinín féir.
Is ainmhí é an gribhéad. Mamach atá ann.
Tá an víreas Ebola (EBOV) ar ceann de na sé víreas a aithnítear sa ghéineas Ebolavirus. Bionn ceithre cinn de na sé víreas sin a bhfuil eolas orthu, EBOV san áireamh, freagrach as fiabhras fuilreatha trom agus marfach go minic i ndaoine agus i mamaigh eile, ar a dtugtar an galar víris Ebola (GVE).
Tá EBOV freagrach as an chuid is mó de bhásanna daonna le GVE sa stair. B'in é ba chúis le heipidéim víreas Ebola na hAfraice Thiar idir 2013 agus 2015, ina mheastar gur ionfhabhtaíodh 28,638 duine ar a laghad agus go bhfuair 11,315 bás.
Víreas i bhfine na bhFiloviridae is ea EBOV. Níl aon leigheas ar na galair a tharlaíonn de bharr an víris seo ach déantar iarracht leachtanna a thabhairt don othar tríd an mbéal nó go hinfhéitheach.
Tagann galar fuilreatha ar dhuine ionfhabhtaithe, agus faigheann idir 50% agus 90% de na híobartaigh bás. Déanann sé a bhealach isteach i gcolainn duine trí sheile, fuil (trí athúsáid steallairí go minic san Afraic) nó sreabháin eile nó ó ainmhithe mar an sciathán leathair mar shampla.
Dhá nó trí sheachtain tar éis an víreas a tholgadh tagann fiabhras, pian sa scornach is sna matáin agus tinnis chinn leis. Leanann múisiam, urlacan, buinneach agus ísliú fheidhmiú an ae agus na nduán ina dhiaidh sin.
Ar dtús, is iad tinneas cinn is ardteocht siomptóim an ghalair. De réir a chéile ionfhabhtaíonn na víris an t-ae, na duáin, is na fuileadáin féin. Milleann na víris coirt inmheánach na bhfuileadán, a éiríonn póiriúil, sceitheann an fhuil amach, agus titeann na fíocháin ó chéile.
Tharla Ebola san Afraic sna 2010idí. . An forleata ba mhó tharla sé i 2013. Ar an 26 Nollaig 2013, thosaigh ráig den ghalar Ebola sa Ghuine in Iarthar na hAfraice[1].
Ansin scaip an galar níos faide, chuig Siarra Leon agus an Libéir. Bhí cásanna sa Mailí agus tá cás amháin sna Ríocht Aontaithe. Bhí cásanna sna Stáit Aontaithe, Spáinn, sAn Nigéir agus sAn tSeineagáil. Bhí leapacha in otharlanna an Mater i mBaile Átha Cliath, sa bhliain 2014, curtha ar leataobh má tharlaíonn scaipeadh an ghalair in Éirinn.
Chríochnaigh an briseadh amach ar 9 Bealtaine 2015 in Libéir (bhí cúpla cásanna nua ina dhiaidh, mar shampla ar an 29 Meitheamh 2015).
Bhí briseadh amach eile i bPoblacht Dhaonlathach an Chongó.
Ar an 24 Deireadh Fómhair 2014, gheall ceannairí an Aontais Eorpaigh níos mó ná €1 billiún a thabhairt chun cuidiú cosc a chur le scaipeadh an víris Ebola san Afraic Thiar, go háirithe sa Ghuine, i Siarra Leon agus sa Libéir[2].
Ba é an ráig ba mhó agus ba choimpléascaí é dá raibh riamh ann ó sainaithníodh Ebola a chéaduair i 1976. Faoi dheireadh 2015 bhí an víreas nach mór díothaithe as na tíortha sin.
Tír | Cásanna | Básanna | Dáta |
---|---|---|---|
An Libéir | 10,675 | 4,809 | Chríochnaigh an briseadh amach ar 9 Meitheamh 2016 |
Sierra Leon | 14,122 | 3,955 | Chríochnaigh an briseadh amach ar 17 Márta 2016 |
An Ghuine | 3,814 | 2,543 | 1 Meitheamh 2016 |
An Nigéir | 20 | 8 | Chríochnaigh an briseadh amach ar 20 Deireadh Fómhair 2014 |
Mailí | 8 | 6 | Chríochnaigh an briseadh amach ar 18 Eanáir 2015 |
Stáit Aontaithe | 4 | 1 | Chríochnaigh an briseadh amach ar 21 Nollaig 2014 |
An Iodáil | 1 | 0 | Chríochnaigh an briseadh amach ar 20 Iúil 2014 |
An Ríocht Aontaithe | 1 | 0 | Chríochnaigh an briseadh amach ar 10 Márta 2014 |
An tSeineagáil | 1 | 0 | Chríochnaigh an briseadh amach ar 17 Deireadh Fómhair 2014 |
An Spáinn | 1 | 0 | Chríochnaigh an briseadh amach ar 2 Nollaig 2014 |
Iomlán | 28,657 | 11,325 | Ón 8 Bealtaine 2016 |
Ar an 12ú Nollaig chuir Siarra Leon coisc ar Nollaig mar an bhriseadh amach.
Tá an amlíne seo de ráig ebola na bliana 2014 bunaithe ar eolas ó na Centers for Disease Control in Atlanta, SAM [3] agus ón Eagraíocht Dhomhanda Sláinte[4].
Dáta | Iomlán | An Ghuine | An Libéir | Siarra Leon | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | |
27 MF 2015 | 28,388 | 11,296 | 3,805 | 2,533 | 10,672 | 4,808 | 13,911 | 3,955 |
13 MF 2015 | 28,220 | 11,291 | 3,792 | 2,530 | 10,672 | 4,808 | 13,756 | 3,953 |
6 MF 2015 | 28,147 | 11,291 | 3,792 | 2,530 | 10,672 | 4,808 | 13,683 | 3,953 |
30 Lún 2015 | 28,073 | 11,290 | 3,792 | 2,529 | 10,672 | 4,808 | 13,609 | 3,953 |
16 Lún 2015 | 27,952 | 11,284 | 3,786 | 2,524 | 10,672 | 4,808 | 13,494 | 3,952 |
12 Iúil 2015 | 27,642 | 11,261 | 3,760 | 2,506 | 10,673 | 4,808 | 13,209 | 3,947 |
5 Iúil 2015 | 27,573 | 11,246 | 3,748 | 2,499 | 10,670 | 4,807 | 13,155 | 3,940 |
28 Mei 2015 | 27,514 | 11,220 | 3,729 | 2,482 | 10,666 | 4,806 | 13,119 | 3,932 |
21 Mei 2015 | 27,443 | 11,207 | 3,718 | 2,473 | 10,666 | 4,806 | 13,059 | 3,924 |
14 Mei 2015 | 27,305 | 11,169 | 3,674 | 2,444 | 10,666 | 4,806 | 12,965 | 3,919 |
7 Mei 2015 | 27,237 | 11,158 | 3,670 | 2,437 | 10,666 | 4,806 | 12,901 | 3,915 |
31 Bea 2015 | 27,145 | 11,147 | 3,652 | 2,429 | 10,666 | 4,806 | 12,827 | 3,912 |
24 Bea 2015 | 27,013 | 11,134 | 3,641 | 2,420 | 10,666 | 4,806 | 12,706 | 3,908 |
17 Bea 2015 | 26,933 | 11,120 | 3,635 | 2,407 | 10,666 | 4,806 | 12,632 | 3,907 |
10 Bea 2015 | 26,724 | 11,065 | 3,597 | 2,392 | 10,604 | 4,769 | 12,523 | 3,904 |
3 Bea 2015 | 26,593 | 11,005 | 3,589 | 2,386 | 10,564 | 4,716 | 12,440 | 3,903 |
26 Aib 2015 | 26,277 | 10,884 | 3,584 | 2,377 | ≥10,322 | ≥4,608 | 12,371 | 3,899 |
19 Aib 2015 | 26,044 | 10,808 | 3,565 | 2,358 | 10,212 | 4,573 | 12,267 | 3,877 |
12 Aib 2015 | 25,791 | 10,689 | 3,548 | 2,346 | ≥10,042 | ≥4,486 | 12,201 | 3,857 |
5 Aib 2015 | 25,516 | 10,573 | 3,515 | 2,333 | 9,862 | 4,408 | 12,139 | 3,832 |
29 Már 2015 | 25,178 | 10,445 | 3,492 | 2,314 | 9,712 | 4,332 | 11,974 | 3,799 |
22 Már 2015 | 24,872 | 10,311 | 3,429 | 2,263 | 9,602 | 4,301 | 11,841 | 3,747 |
15 Már 2015 | 24,666 | 10,179 | 3,389 | 2,224 | 9,526 | 4,264 | 11,751 | 3,691 |
8 Már 2015 | 24,282 | 9,976 | 3,285 | 2,170 | ≥9,343 | ≥4,162 | 11,619 | 3,629 |
1 Mar 2015 | 23,934 | 9,792 | 3,219 | 2,129 | ≥9,249 | 4,117 | 11,466 | 3,546 |
22 Fea 2015 | 23,694 | 9,589 | 3,155 | 2,091 | 9,238 | 4,037 | 11,301 | 3,461 |
15 Fea 2015 | 23,218 | 9,365 | 3,108 | 2,057 | ≥9,007 | ≥3,900 | 11,103 | 3,408 |
9 Fea 2015 | 22,903 | 9,194 | 3,068 | 2,018 | 8,931 | 3,858 | 10,958 | 3,350 |
7 Fea 2015 | 22,828 | 9,152 | 3,042 | 1,990 | 8,881 | 3,826 | 10,905 | 3,336 |
1 Fea 2015 | 22,460 | 8,966 | 2,975 | 1,944 | 8,745 | 3,746 | 10,740 | 3,276 |
25 Ean 2015 | 22,057 | 8,795 | 2,917 | 1,910 | 8,622 | 3,686 | 10,518 | 3,199 |
18 Ean 2015 | 21,689 | 8,626 | 2,871 | 1,876 | 8,478 | 3,605 | 10,340 | 3,145 |
18 Ean 2015 | 21,689 | 8,626 | 2,871 | 1,876 | 8,478 | 3,605 | 10,340 | 3,145 |
11 Ean 2015 | 21,261 | 8,414 | 2,806 | 1,814 | 8,331 | 3,538 | 10,124 | 3,062 |
4 Ean 2015 | 20,726 | 8,229 | 2,775 | 1,751 | 8,171 | 3,499 | 9,780 | 2,943 |
28 Nol 2014 | 20,171 | 7,890 | 2,707 | 1,709 | 8,018 | 3,423 | 9,446 | 2,758 |
24 Nol 2014 | 19,810 | 7,722 | 2,630 | 1,654 | 7,977 | 3,413 | 9,203 | 2,655 |
21 Nol 2014 | 19,463 | 7,573 | 2,597 | 1,607 | ≥7,862 | ≥3,384 | 9,004 | 2,582 |
14 Nol 2014 | 18,590 | 7,288 | 2,415 | 1,525 | 7,819 | 3,346 | 8,356 | 2,417 |
9 Nol 2014 | 18,140 | 6,933 | 2,329 | 1,454 | 7,797 | 3,290 | 8,014 | 2,189 |
7 Nol 2014 | 17,954 | 6,776 | 2,292 | 1,428 | 7,765 | 3,222 | 7,897 | 2,100 |
30 Sam 2014 | 17,129 | 6,397 | 2,164 | 1,325 | 7,653 | 3,157 | 7,312 | 1,915 |
28 Nov 2014 | 16,869 | 6,319 | 2,155 | 1,312 | 7,635 | 3,145 | 7,109 | 1,862 |
23 Sam 2014 | 15,929 | 5,988 | 2,134 | 1,260 | 7,196 | 3,029 | 6,599 | 1,699 |
18 Sam 2014 | 15,319 | 5,775 | 2,047 | 1,214 | 7,082 | 2,963 | 6,190 | 1,598 |
16 Sam 2014 | 15,113 | 5,727 | 1,971 | 1,192 | 7,069 | 2,964 | 6,073 | 1,571 |
11 Sam 2014 | 14,383 | 5,492 | 1,919 | 1,166 | 6,878 | 2,812 | 5,586 | 1,514 |
9 Sam 2014 | 14,068 | 5,476 | 1,878 | 1,142 | 6,822 | 2,836 | 5,368 | 1,498 |
4 Sam 2014 | 13,200 | 5,275 | 1,760 | 1,054 | 6,619 | 2,766 | 4,821 | 1,455 |
2 Sam 2014 | 13,014 | 5,191 | 1,731 | 1,041 | 6,524 | 2,700 | 4,759 | 1,450 |
30 DF 201 | 12,647 | 5,087 | 1,675 | 1,022 | 6,485 | 2,636 | 4,487 | 1,429 |
24 DF 2014 | 11,868 | 5,026 | 1,598 | 981 | 6,253 | ≥2,704 | 4,017 | 1,341 |
19 DF 2014 | 9,911 | 4,890 | 1,540 | 926 | ≥4,665 | ≥2,705 | 3,706 | 1,259 |
17 DF 2014 | 9,668 | 4,802 | 1,501 | 886 | ≥4,607 | ≥2,689 | 3,560 | 1,227 |
12 DF 2014 | 8,973 | 4,484 | 1,472 | 843 | ≥4,249 | ≥2,458 | 3,252 | 1,183 |
7 DF 2014 | 8,363 | 3,979 | 1,350 | 778 | ≥4,076 | ≥2,316 | 2,937 | 885 |
5 DF 2014 | 8,011 | 3,857 | 1,298 | 768 | ≥3,924 | ≥2,210 | 2,789 | ≥879 |
1 DF 2014 | 7,470 | 3,431 | 1,199 | 739 | ≥3,834 | ≥2,069 | 2,437 | 623 |
28 MF 2014 | 7,170 | 3,278 | 1,157 | 710 | ≥3,696 | ≥1,998 | 2,317 | 570 |
23 MF 2014 | 6,553 | 3,035 | 1,074 | 648 | ≥3,458 | ≥1,830 | 2,021 | 557 |
21 MF 2014 | 6,242 | 2,892 | 1,022 | 635 | ≥3,280 | ≥1,707 | 1,940 | 550 |
13 MF 2014 | 5,317 | 2,578 | 942 | 601 | ≥2,720 | ≥1,461 | 1,655 | 516 |
7 MF 2014 | 4,366v | 2,170 | 861 | 557 | 2,081 | 1,137 | 1,424 | 476 |
3 MF 2014 | 3,902 | 2,052 | 823 | 522 | 1,863 | 1,078 | 1,292 | 452 |
31 Lún 2014 | 3,685v | 1,801 | 771 | 494 | 1,698 | 871 | 1,216 | 436 |
25 Lún 2014 | 3,052 | 1,546 | 648 | 430 | 1,378 | 694 | 1,026 | 422 |
Dáta | Iomlán | An Nigéir | An tSeineagáil | Stáit Aontaithe | An Spáinn | Mailí | An Ríocht Aontaithe | An Iodáil | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | |
30 Lún 2015 | 36 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | 1 | 0 |
7 Mei 2015 | 36 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | 1 | 0 |
31 Bea 2015 | 36 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | 1 | 0 |
17 Bea 2015 | 36 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | 1 | 0 |
13 Bea 2015 | 36 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | 1 | 0 |
1 Már 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
22 Feb 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
15 Fea 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
9 Fea 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
7 Fea 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
1 Feb 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
25 Jan 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
18 Ean 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
11 Ean 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
4 Ean 2015 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
29 Nol 2014 | 35 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | 1 | 0 | ||
7 Nol 2014 | 34 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | ||||
23 Sam 2014 | 34 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 8 | 6 | ||||
18 Sam 2014 | 32 | 15 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 6 | 6 | ||||
16 Sam 2014 | 32 | 14 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 6 | 5 | ||||
11 Nov 2014 | 30 | 12 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 4 | 3 | ||||
9 Sam 2014 | 30 | 13 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 4 | 4 | ||||
4 Sam 2014 | 27 | 10 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | ||||
2 Sam 2014 | 27 | 10 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | ||||
29 DF 2014 | 27 | 10 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | ||||
23 DF 2014 | 27 | 10 | 20 | 8 | 1 | 0 | 4 | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | ||||
19 DF 2014 | 25 | 9 | 20 | 8 | 1 | 0 | 3 | 1 | 1 | 0 | ||||||
12 DF 2014 | 25 | 9 | 20 | 8 | 1 | 0 | 3 | 1 | 1 | 0 | ||||||
7 DF 2014 | 24 | 9 | 20 | 8 | 1 | 0 | 2 | 1 | 1 | 0 | ||||||
5 DF 2014 | 23 | 9 | 20 | 8 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 | 0 | ||||||
1 DF 2014 | 22 | 8 | 20 | 8 | 1 | 0 | 1 | 0 | ||||||||
28 MF 2014 | 21 | 8 | 20 | 8 | 1 | 0 | ||||||||||
23 MF 2014 | 21 | 8 | 20 | 8 | 1 | 0 | ||||||||||
21 MF 2014 | 22 | 8 | 21 | 8 | 1 | 0 | ||||||||||
14 MF 2014 | 22 | 8 | 21 | 8 | 1 | 0 | ||||||||||
7 MF 2014 | 25 | 8 | 22 | 8 | 3 | 0 | ||||||||||
3 MF 2014 | 25 | 8 | 22 | 7 | 3 | 0 | ||||||||||
31 Lún 2014 | 23 | 7 | 22 | 7 | 1 | 0 | ||||||||||
25 Lún 2014 | 20 | 7 | 21 | 7 | 1 | 0 |
Dáta | Iomlán | An Ghuine | An Libéir | Siarra Leon | An Nigéir | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | Cásanna | Básanna | |
20 Lún 2014 | 2,615 | 1,427 | 607 | 406 | 1,082 | 624 | 910 | 392 | 16 | 5 |
18 Lún 2014 | 2,473 | 1,350 | 579 | 396 | 972 | 576 | 907 | 374 | 15 | 4 |
16 Lún 2014 | 2,240 | 1,229 | 543 | 394 | 834 | 466 | 848 | 365 | 15 | 4 |
13 Lún 2014 | 2,127 | 1,145 | 519 | 380 | 786 | 413 | 810 | 348 | 12 | 4 |
11 Lún 2014 | 1,975 | 1,069 | 510 | 377 | 670 | 355 | 783 | 334 | 12 | 3 |
9 Lún 2014 | 1,848 | 1,013 | 506 | 373 | 599 | 323 | 730 | 315 | 13 | 2 |
6 Lún 2014 | 1,779 | 961 | 495 | 367 | 554 | 294 | 717 | 298 | 13 | 2 |
4 Lún 2014 | 1,711 | 932 | 495 | 363 | 516 | 282 | 691 | 286 | 9 | 1 |
1 Lún 2014 | 1,603 | 887 | 485 | 358 | 468 | 255 | 646 | 273 | 4 | 1 |
30 Iúi 2014 | 1,440 | 826 | 472 | 346 | 391 | 227 | 574 | 252 | 3 | 1 |
27 Iúi 2014 | 1,323 | 729 | 460 | 339 | 329 | 156 | 533 | 233 | 1 | 1 |
23 Iúi 2014 | 1,201 | 672 | 427 | 319 | 249 | 129 | 525 | 224 | ||
20 Iúi 2014 | 1,093 | 660 | 415 | 314 | 224 | 127 | 454 | 219 | ||
18 Iúi 2014 | 1,048 | 632 | 410 | 310 | 196 | 116 | 442 | 206 | ||
15 Iúi 2014 | 964 | 603 | 406 | 304 | 172 | 105 | 386 | 194 | ||
10 Iúi 2014 | 888 | 539 | 409 | 309 | 142 | 88 | 337 | 142 | ||
8 Iúi 2014 | 844 | 518 | 408 | 307 | 131 | 84 | 305 | 127 | ||
2 Iúi 2014 | 759 | 467 | 413 | 303 | 107 | 65 | 239 | 99 | ||
24 Mei 2014 | 599 | 338 | 390 | 270 | 51 | 34 | 158 | 49 | ||
18 Mei 2014 | 528 | 337 | 398 | 264 | 33 | 24 | 97 | 34 | ||
10 Mei 2014 | 474 | 252 | 372 | 236 | 13 | 9 | 89 | 7 | ||
5 Mei 2014 | 438 | 231 | 344 | 215 | 13 | 9 | 81 | 7 | ||
2 Mei 2014 | 354 | 208 | 291 | 193 | 13 | 9 | 50 | 6 | ||
27 Bea 2014 | 309 | 200 | 281 | 186 | 12 | 9 | 16 | 5 | ||
23 Bea 2014 | 270 | 181 | 258 | 174 | 12 | 9 | ||||
14 Bea 2014 | 245 | 164 | 233 | 157 | 12 | 9 | ||||
5 Bea 2014 | 243 | 162 | 231 | 155 | 12 | 9 | ||||
30 Aib 2014 | 233 | 153 | 221 | 146 | 12 | 9 | ||||
23 Aib 2014 | 220 | 143 | 208 | 136 | 12 | 9 | ||||
21 Aib 2014 | 215 | 136 | 203 | 129 | 12 | 9 | ||||
17 Aib 2014 | 209 | 129 | 197 | 122 | 12 | 9 | ||||
10 Aib 2014 | 169 | 108 | 157 | 101 | 12 | 9 | ||||
7 Aib 2014 | 163 | 102 | 151 | 95 | 12 | 7 | ||||
2 Aib 2014 | 135 | 88 | 127 | 83 | 8 | 5 | ||||
1 Aib 2014 | 130 | 82 | 122 | 80 | 8 | 2 | ||||
31 Már 2014 | 114 | 70 | 112 | 70 | 2 | 0 | ||||
27 Már 2014 | 103 | 66 | 103 | 66 | ||||||
26 Már 2014 | 86 | 60 | 86 | 60 | ||||||
25 Már 2014 | 86 | 59 | 86 | 59 |
Bhris Ebola amach i bPoblacht Dhaonlathach an Chongó.
Dáta | Cásanna | Básanna |
---|---|---|
9 DF 2014 | 68 | 49 |
7 DF 2014 | 71 | 43 |
23 MF 2014 | 70 | 42 |
18 MF 2014 | 68 | 41 |
15 MF 2014 | 71 | 40 |
12 MF 2014 | 66 | 37 |
9 MF 2014 | 62 | 35 |
6 MF 2014 | 59 | 32 |
2 MF 2014 | 53 | 31 |
18 Lún 2014 | 24 | 13 |
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Tá an víreas Ebola (EBOV) ar ceann de na sé víreas a aithnítear sa ghéineas Ebolavirus. Bionn ceithre cinn de na sé víreas sin a bhfuil eolas orthu, EBOV san áireamh, freagrach as fiabhras fuilreatha trom agus marfach go minic i ndaoine agus i mamaigh eile, ar a dtugtar an galar víris Ebola (GVE).
Tá EBOV freagrach as an chuid is mó de bhásanna daonna le GVE sa stair. B'in é ba chúis le heipidéim víreas Ebola na hAfraice Thiar idir 2013 agus 2015, ina mheastar gur ionfhabhtaíodh 28,638 duine ar a laghad agus go bhfuair 11,315 bás.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ebola&oldid=912988 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a1203c41814d2cff4920f277061401b3 Q11181633 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SisiúbTom duillsilteach a fhásann go hairde 9 m, dúchasach d'oirthear na Meánmhara. A ghas i bhfiarláin shainiúla, le spíonta ina bpéirí, ceann amháin díreach is an ceann eile crúcach. Na duilleoga ubhchruthach is na bláthanna buí, na torthaí dubha cosúil le hológa. Saothraítear é i gcomhair na dtorthaí inite seo.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Glúineach bhiorach a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an mheá drua nó Tripleurospermum perforata. Áirítear í mar an sainspeiceas den ghéineas Tripleurospermum. Tá sí dúchasach san Eoráise agus i dTuaisceart na hAfraice. Bíonn sí le feiceáil i Meiriceá Thuaidh freisin. Glactar í mar speiceas ionrach ansin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an deargéadan. Is baill d'fhine na Fringillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus an tsailte.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan beag pasaireach é an Ghleoiseach, Carduelis cannabina (Brl. Linnet), den ghéineas Carduelis i bhfine na nglasán, Fringillidae.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ord mór crústach, ainmhithe mara den chuid is mó, a mbíonn 3 phéire cos tóracsach acu, mionathraithe ina ladhracha (gialltroithigh) i gcomhair ite, agus 5 phéire cos siúil. An cumhdach adharcach (blaosc) comhtháite ar feadh na droma chun seomra giolbhach a sholáthar os cionn bun na gcos. Timpeall 10,000 speiceas beo, ina measc na portáin, na gliomaigh, agus na ribí roibéis.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is damhán alla é an damhán alla peaslín. Ball d'fhine na Atypidae atá ann.
Clann cuileog le timpeall 3,000 speiceas, ina measc corrmhíolta is muiscítí. Tá cuid mhaith de na speicis suntasach don mhíochaine is an tréidliacht mar gur iompróirí galar iad, cosúil le maláire, fiabhras buí, fiabhras deingí, is eilifintiáis.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Luibh ilbhliantúil fhadsaolach atá gaolmhar le copóg, dúchasach don tSibéir. Na duilleoga íochtaracha mór croíchruthach tonnach, le gais ghlasa nó dhearga. Is féidir go mbeidh na duilleoga nimhiúil. Na bláthanna beag bán le 6 pheiteal i mbláthra mór spréite. Saothraítear roinnt hibridí is saghsanna nádúrtha ceansaithe ar son na ngas inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball ar bith den dá phríomhrang plandaí bláfara is ea déchotailéadón. Is iad na monacotailéadóin an rang eile. Bíonn dhá chotailéadón i suth an tsíl, agus seasann príomhfhréamh an tsíolphlanda go daingean chun an bhunfhréamh a chruthú. De ghnáth bíonn duilleoga leathana le féitheacha eangachúla air, agus codanna bláfara i ngrúpaí de 4-5 nó iolraí díobh sin. Cumann na burlaí soithíocha fáinní sa ghas, agus bíonn ciseal caimbiam i láthair a bhíonn in ann fíochán féitheach tánaisteach a tháirgeadh, agus mar sin gais adhmadacha. Timpeall 250 clann ar eolas sa rang seo.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine de dhamháin alla is ea na Sparassidae a dtugtar “damháin seilge” orthu go minic. Tá toirt measartha mór iontu, agus tá siad le fáil i gcuid mhaith den Astraláise, san Afraic, san Áise, i Meiriceá Thuaidh agus Theas agus timpeall na Meánmhara. [1]
De gháth tá droim an damháin alla seo donn nó liath, ach tá comharthaí dubha agus bána ar an taobh thíos de mhórán spéiceas, agus baill rua ar áit an bhéil. Tá clúmh orthu, cé go bhfuil slata ar a gcosa. Tá ocht súile acu agus iad ina dhá shraith de cheathrar. Tá radharc a súl measartha maith agus is féidir leo daoine agus ainmhithe móra a fheiceáil tamall uathu.
Feithidí agus inveirteabraigh is mó a itheann siad, agus scincí nó geiceonna ó am go chéile. Bíonn siad ina gcónaí i ngága i rúsc ach is minic le fáil i dtithe agus i bhfeithiclí iad. Is maith leo cónaí faoi rúsc agus charraigeacha, agus is minic a bhuailtear leo i seideanna agus in áiteana ciúine eile dá leithéid.
Tá siad gasta ar a gcosa, agus is minic a thugann siad léim agus iad ag rith. Imíonn siad ar bhallaí agus ar an tsíleáil, agus tá luí acu le greamú duit má thógtar iad, i dtreo gur dócha go mbainfidh siad greim asat agus tú ag iarraidh iad a chroitheadh díot.
Is mór an difríocht atá idir saic uibheacha na ngéineas difriúil. Is gnách le Palystes na saic a fhágáil ar crochadh i dtoir agus iad a theanntú le duilleoga.
B’fhéidir go n-úsáidfí blúirí páipéir mar theanntú istigh i dteach.
Fágann Pseudomicrommata an sac amuigh san fhéar (Eragrostis), agus tugann spéicis éigin an sac leo ina mbéal. Cosnaíonn na damháin bhaininscneacha a n-ál go fíochmhar.
Déanann damháin fhirinscneacha de Heteropoda venatoria, spéiceas atá le fáil timpeall an domhain, fuaim shubstráiteach nuair a aimsíonn siad faramóin atá fágtha ag damhán baininscineach den spéiceas céanna. Baineann na damháin fhirinscneacha tairbhe as a gcosa chun creathanna a sheoladh chun an dromchla a bhfuil siad. Tagann an chuid is mó den fhuaim as creathanna tréana an bhoilg.[2]
Baineann Sparassidae úsáid as nimh chun a gcreach a dhíluailiú agus cuidiú le bia a dhíleá. Uaireanta baineann siad greim as duine á gcosaint féin, ach meastar nach mór an chontúirt iad do dhaoine folláine.[3] Rinneadh taighde ar ionsuithe damháin alla san Astráil, agus aird ar leith á tabhairt ar Sparassidae, ach ní bhfuarthas airíonna a bhí an-dian nó neamhchoitianta.
Fine de dhamháin alla is ea na Sparassidae a dtugtar “damháin seilge” orthu go minic. Tá toirt measartha mór iontu, agus tá siad le fáil i gcuid mhaith den Astraláise, san Afraic, san Áise, i Meiriceá Thuaidh agus Theas agus timpeall na Meánmhara.
De gháth tá droim an damháin alla seo donn nó liath, ach tá comharthaí dubha agus bána ar an taobh thíos de mhórán spéiceas, agus baill rua ar áit an bhéil. Tá clúmh orthu, cé go bhfuil slata ar a gcosa. Tá ocht súile acu agus iad ina dhá shraith de cheathrar. Tá radharc a súl measartha maith agus is féidir leo daoine agus ainmhithe móra a fheiceáil tamall uathu.
Damhán seilge ag ithe ciaróige Damhán seilge thíos faoi chearchall in Victoria san AstráilFeithidí agus inveirteabraigh is mó a itheann siad, agus scincí nó geiceonna ó am go chéile. Bíonn siad ina gcónaí i ngága i rúsc ach is minic le fáil i dtithe agus i bhfeithiclí iad. Is maith leo cónaí faoi rúsc agus charraigeacha, agus is minic a bhuailtear leo i seideanna agus in áiteana ciúine eile dá leithéid.
Tá siad gasta ar a gcosa, agus is minic a thugann siad léim agus iad ag rith. Imíonn siad ar bhallaí agus ar an tsíleáil, agus tá luí acu le greamú duit má thógtar iad, i dtreo gur dócha go mbainfidh siad greim asat agus tú ag iarraidh iad a chroitheadh díot.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Sparassidae&oldid=698942 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 1dea00e007ec8406925d65e086ae0672 Q14080 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PailmIs crann í an phailm.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
An reitrivíreas is bun le siondróm easpa imdhíonachta faighte (SEIF) a lagaíonn cumas an chórais imdhíonaigh an cholainn a chosaint is ea Víreas easpa imdhíonachta daonna (VEID/HIV). Víreas casta athraitheach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
An reitrivíreas is bun le siondróm easpa imdhíonachta faighte (SEIF) a lagaíonn cumas an chórais imdhíonaigh an cholainn a chosaint is ea Víreas easpa imdhíonachta daonna (VEID/HIV). Víreas casta athraitheach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%ADreas_easpa_imdh%C3%ADonachta_daonna&oldid=935039 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 70a7ff7a2da06df1337f4c3d688824d3 Q16526 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Lus na seabhacPlanda ilbhliantúil atá forleathan, sa leathsféar thuaidh den chuid is mó. Na duilleoga iomlán nó domhainfhiaclach, eagraithe go bíseach timpeall ar an ngas nó mar róiséad ag a bhun. Na bláthchinn ina n-aonar nó i gcrobhaingí scaoilte, na bláthóga buí de ghnáth. Atáirgeann an-chuid díobh ó thorthaí a d'fhás gan a bheith toirchithe, agus mar seo faightear an-chuid micrispeiceas scoite, suas le 20,000 díobh, meastar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Laidhrín glas Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an guilbneach earrdhubh Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Raitíteach ó Mheiriceá Theas, cosúil le hostrais ach níos lú (suas le 1.5 m ar airde) le clúmh níos lú lonrachta is sciatháin níos mó. Áitríonn sé talamh oscailte le fásra fadghasach. Itheann sé plandaí, feithidí is veirteabraigh bheaga. In ann snámh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chorrchopóg (Alisma plantago-aquatica). Planda dúchasach don Eoráise atá ann agus é scaipthe anois go háiteanna go leor eile, mar shampla an Astráil, an Afraic thuaidh chomh fada ó dheas leis an Tansáin, agus in áiteanna scaipthe i Meiriceá Thuaidh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc é an ruacan coiteann.
Péist mhór ainilide a thochlaíonn i ndríodar bog cladaigh nó inbhir. Itheann sé ábhar orgánach a leagtar síos. Análaíonn sé le giolbhaigh sheachtracha ar feadh a cholainne. Úsáidtear go forleathan mar bhaoite iascaireachta é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an lus na laoch.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
An castán Spáinneach, crann duillsilteach a fhásann 30 m ar airde, dúchasach do réigiún na Meánmhara is iarthar na hÁise, ach a shaothraítear in an-chuid áiteanna eile. Na duilleoga ubhchruthach fiaclach lonrach, na caitíní fada le bláthanna glasa baineanna faoi bhun na mbláthanna fireanna buí, na cnónna lonrach donn, agus 3 cheann imchlúdaithe i gcás tiubh spíonach. Déantar na cnónna a róstadh chun castáin rósta a tháirgeadh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an mongús bandach. Mamach atá ann.
Bleib ilbhliantúil a fhásann suas le 60 cm ar airde is ea gairleog. Na duileoga caol maol. Na bláthanna idir glas is corcairdhearg, i gcruth réalta, measctha le bleibíní. Dúchasach don Áise, ach saothraithe i réigiún na Meánmhara leis na cianta ar son blas láidir na mbleibeanna, a úsáidtear go forleathan sa chócaireacht. Tá plandaí fiáine a úsáidtear ina hionad, ach níl siad leath chomh láidir.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainm coitianta é an Fhearnóg (nó an Fearn), atá sa ghéineas plandaí bláthanna (Alnus), agus a bhaineann leis an bhFine (Betulaceae). Cuimsíonn an ghéineas thart ar 30 speiceas de chrainn agus toir moinéiciach. Ní bhaineann mórán díobh méid mór amach. Fásann siad sa Chrios Measartha ó Thuaidh agus i gCríocha Mheiriceá chomh maith, sna hAindéis ó dheas go dtí an Airgintín.
Cuirtear an t-ainm “fearn” ar an séú litir den sean-aibítir Ghaeilge.
Is crann í an Bheith (Sean-Ghaeilge: bethe, i mBreatnais: bedw, i mBriotáinis: bezuenn, i gCeiltis: betvâ, i Laidin: betula, i bhFraincis: boule) sa teaghlach Betulacaeae sa ghéineas Betula. Ní fhásann siad ró-mhór, ach bíonn siad níos mó ná sceacha. Tá siad gaolta leis an teaghlach Fagaceae, in a bhfuil na daracha agus na fáibhilí ar fáil.
Cuirtear an t-ainm “Beith” ar an dara litir den sean-aibítir Ghaeilge.
Is feithid í bóín Dé (bó shamhraidh, bóín Mhac Dé, bóín shamhraidh, cearc Mhuire, ciaróg na mbeannacht, bó Dé, Coccinellidae). De ghnáth bíonn na feithidí seo 1-10 milliméadar ar fhad. Tá siad fliúirseach go maith ar fud an domhain.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crosóg mhara, inveirteabrach mara i bhfoirm croise, le 5 ghéag de ghnáth ach níos mó uaireanta. Tagann na géaga amach de réir a chéile i dteasc lárnach na colainne. An chuid is mó iliteach, ina gcartóirí nó ina gcreachadóirí. Timpeall 1,500 speiceas ann, scaipthe ón gcrios idirthaoideach go dtí an duibheagán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an gabhlán gaoithe Is baill d'fhine na Apodidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Compositae Giseke
Acarnaceae Link
Ambrosiaceae Bercht. & J. Presl
Anthemidaceae Bercht. & J. Presl
Aposeridaceae Raf.
Arctotidaceae Bercht. & J. Presl
Artemisiaceae Martinov
Athanasiaceae Martinov
Calendulaceae Bercht. & J. Presl
Carduaceae Bercht. & J. Presl
Cassiniaceae Sch. Bip.
Cichoriaceae Juss.
Coreopsidaceae Link
Cynaraceae Spenn.
Echinopaceae Bercht. & J. Presl
Eupatoriaceae Bercht. & J. Presl
Helichrysaceae Link
Inulaceae Bercht. & J. Presl
Lactucaceae Drude
Mutisiaceae Burnett
Partheniaceae Link
Perdiciaceae Link
Senecionaceae Bercht. & J. Presl
Vernoniaceae Burmeist.
Teimpléad:Hidden end
fine an-mhór plandaí blátha (Angiosperma) is ea na hAsteraceae. Tá breis is 23,600 speiceas den fhine ann, iad scaipthe thar 1,620 géineas (genera) agus 13 fofhine. Is iad na hOrchidaceae an t-aon fhine níos mó i measc na bplandaí blátha. "Nóiníní" a thugtar ar bhaill den fhine go minic, ag brath ar an speiceas.
fine an-mhór plandaí blátha (Angiosperma) is ea na hAsteraceae. Tá breis is 23,600 speiceas den fhine ann, iad scaipthe thar 1,620 géineas (genera) agus 13 fofhine. Is iad na hOrchidaceae an t-aon fhine níos mó i measc na bplandaí blátha. "Nóiníní" a thugtar ar bhaill den fhine go minic, ag brath ar an speiceas.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Asteraceae&oldid=818411 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid cac0b94ffbed9e64797f46628f87612a Q25522 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AnailidPéist fháinneach le siméadracht dhéthaobhach. An cholainn roinnte i bhfáinní sorcóireacha (teascáin), agus orgáin atá eagraithe go líneach. Cuas colainne inti. Ceann le himlínte glana, de ghnáth. Cuimsíonn sí an phéist talún, an phéist ghuaireach is an súmaire.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an t-eala ghlórach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an t-ulchabhán donn Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Is pór éin í an ghé ghlas.
Is éan é an gabhlán binne. Is ball d'fhine na Hirundinidae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan beag pasaireach í an bhuíóg (Emberiza citrinella). Is baill d'fhine na Emberizidae iad. Maireann sé an bhliain ar fad san Eoraip agus isteach in iarthar na Sibéire. Sa samhradh feictear na buíóga níos faide i lár na Sibéire, agus sa gheimhreadh san Áise Láir. Tugadh isteach é san Astráil agus sa Nua-Shéalainn freisin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an muscfhrancach.
Aon cheann de chuid mhaith copóg atá dúchasach don Eoraip is ea an samhadh. Na duilleoga sleáchruthach le blas aigéadach. Úsáidtear mar ghlasra nó sailéad é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an faoileán bán Is baill d'fhine na Laridae iad.
Is éan é an Gobadán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an lon creige. Is baill d'fhine na Turdidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Póiseard Is baill d'fhine na Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is géineas é an tEidhneán (Hedera) den bhFine Araliaceae. Tá 15 speiceas ann san bhfine seo, ina measc, plandaí adhmadacha duillsilteacha dreapadóireachta nó talamh-téaltaithe. Tá na plandaí seo dúchasach sna hOileáin Atlantaigh, in iarthar, i lár agus i ndeisceart na hEorpa, in iarthuaisceart na hAfraice agus thar lár-dheisceartach na hÁíse anoir ón tSeapáin.
Cuirtear an t-ainm “Gort” ar an seachtú litir den sean-aibítir Ghaeilge. Tugtar eidhneán nó eidheann ar an ngort sa nua-Ghaeilge.
Is éan í an fheadóg chladaigh Is baill d'fhine na Charadriidae iad.
Is crann í an crann cnó capaill.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an riabhóg mhóna Is baill d'fhine na Motacillidae iad.
Ciaróg mhór dhorcha a fhaightear i siléir is cróite beithíoch. Na fireannaigh suas le 6 mm ar fhad, de ghnáth le starrtha ar a gceann cosúil le hadharca ach iad cumtha as na mandabail. Na larbhaí méith sorcóireach, ina gcónaí in adhmad lofa. Gluaiseann na daoil fhásta go ciotach agus itheann fásra lofa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is iasc í an leathóg nó an leathóg bhallach. Is iasc leata é agus tá spotaí oráiste ar an leathóg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc í an leathóg nó an leathóg bhallach. Is iasc leata é agus tá spotaí oráiste ar an leathóg.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Leath%C3%B3g_bhallach&oldid=889667 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ede83dbad3ae1f36eb382d857799c0cc Q27164 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Nóinín mórPlanda ilbhliantúil a dhéanann tortáin is ea an nóinín mór. Fásann sé suas le 1 m ar airde. Dúchasach don Eoraip. Na duilleoga íochtaracha i bhfoirm spúnóige le himill fhiaclacha, cinn na mbláthanna suas le 5 cm ar leithead, na gais fada aonarach. Spréann na bláthóga seachtracha bána amach, agus bíonn bláthóga an diosca inmheánaigh buí. Saothraítear go forleathan mar mhaisiúchán don ghairdín agus i gcomhair a ngearrtha iad. Bhíodh siad in úsáid mar luibh leighis.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Áirítear na hOsteichthyes, ar a dtugtar freisin éisc chnámhacha, sa grúpa tocsanomaíoch ina mbíonn éisc chnámhacha ann, seachas éisc loingeánacha. Is Osteichthyes iad formhór mór na n-iasc, grúpa thar a bheith éagsúil agus flúirseach comhdhéanta de 45 ord, agus os cionn 435 teaghlach agus 28,000 speiceas.[1] Is é an rang is mó de veirteabraigh atá ann sa lá atá inniu. Tá na hOsteichthyes roinnte éisc atá gaeiteacha (Actinopterygii) agus liopa-eiteacha (Sarcopterygii). Tá na hiontaisí is sine de na héisc chnámhacha ar eolas againn timpeall 420 milliún bliain d'aois, atá freisin ina n-iontaisí idirthréimhseacha, a léiríonn patrún fiacail atá idir sraitheanna fiacail siorcanna agus éisc chnámhachana.[2] Is féidir Osteichthyes agus Euteleostomi a chur i gcomparaid lena chéile. Sa phailé-ointeolaíocht, tá na téarmaí comhionann lena chéile.
Tá fíligineacht na n-iasc cnámhach le feiceáil sa léaráid a leanas.
Rangú na nOsteichthyes | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Áirítear na hOsteichthyes, ar a dtugtar freisin éisc chnámhacha, sa grúpa tocsanomaíoch ina mbíonn éisc chnámhacha ann, seachas éisc loingeánacha. Is Osteichthyes iad formhór mór na n-iasc, grúpa thar a bheith éagsúil agus flúirseach comhdhéanta de 45 ord, agus os cionn 435 teaghlach agus 28,000 speiceas. Is é an rang is mó de veirteabraigh atá ann sa lá atá inniu. Tá na hOsteichthyes roinnte éisc atá gaeiteacha (Actinopterygii) agus liopa-eiteacha (Sarcopterygii). Tá na hiontaisí is sine de na héisc chnámhacha ar eolas againn timpeall 420 milliún bliain d'aois, atá freisin ina n-iontaisí idirthréimhseacha, a léiríonn patrún fiacail atá idir sraitheanna fiacail siorcanna agus éisc chnámhachana. Is féidir Osteichthyes agus Euteleostomi a chur i gcomparaid lena chéile. Sa phailé-ointeolaíocht, tá na téarmaí comhionann lena chéile.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Osteichthyes&oldid=819273 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f2e3aeb6b41a15d6a74718e1c12e4348 Q27375 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Faoileán glasIs éan é an faoileán glas Is baill d'fhine na Laridae iad.
Éan beag atá duchasach don Eoraip, tuaisceart na hAfraice is Maidéara is ea an lasairchíor. Stríoc fhlannbhuí ar a cheann, agus a mhalaí bán. Áitríonn sé coillearnach is scrobarnach coille, agus itheann feithidí. An t-éan is lú a phóraíonn san Eoraip. Is baill d'fhine na Regulidae iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan mara é an faoileán nó faoileog. Is iomaí speiceas atá ann. De ghnáth bíonn na faoileáin 30-75 ceintiméadar ar fhad. Is baill d'fhine na Laridae iad.
Sean-Ghaeilge: foílenn, fáilenn
Meastar gur tháinig "foílenn" ó fhréamh Comh-Cheiltise, *woilenno-. Tháinig an focal coitianta Fraincise "goëland" (= faoileán) ón bhfocal Briotáinise "gouelan", agus tá an chuma ar an scéal gur tháinig "gull" an Bhéarla ó cheann de na teangacha Briotanacha freisin. Faolag a deirtear i nGaeilge na hAlban.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan mara é an faoileán nó faoileog. Is iomaí speiceas atá ann. De ghnáth bíonn na faoileáin 30-75 ceintiméadar ar fhad. Is baill d'fhine na Laridae iad.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Faoile%C3%A1n_(baill_d%27fhine_na_Laridae)&oldid=901472 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b7f8da7afe40f798208230ab2669b345 Q27648 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cab an ghasáinIs planda é an cab an ghasáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féileacán mór a fhaightear san Eoraip, tuaisceart na hAfraice is Meiriceá Thuaidh. Na sciatháin bán den chuid is mó, ach le marcanna dubha is buí ar thaobh thíos na sciathán cúil. Tugtar an mhánóg mhór uirthi freisin. Is lotnaidí cabáiste na cruimheanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda í an fheorainn dhubh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda ilbhliantúil í an lus súch (Asparagus officinalis) atá dúchasach don Eoraip is don Áise.
Caoldíreach nó spréite, cuid acu dreaptha, iad uile le duilliúr cleiteach. Na fíordhuilleoga laghdaithe go dtí lanna bídeacha, agus feidhmíonn géaga mionathraithe bídeacha mar dhuilleoga. Na bláthanna bídeach freisin, bán nó buí, clogchruthach nó croischruthach. Na caora glas, dearg nó dubh. Na péacáin óga an-choitianta mar ghlasra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chlann na gcat, dúchasach don Afraic is deisceart na hÁise. Scothdhearg/donn. Caol le cosa fada, eireaball gearr, cluasa fada tomacha. Áitríonn sé sabhána is coillearnach thirim. Itheann sé éin, creimirí is antalóip bheaga. Ceansaítear go héasca é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is Ápa é an t-órang-útan, dúchasach do na foraoisí i Sumatra is Boirneo, a fhásann go dtí 1.5 m. Clúdach gann gruaige deirge doinne mosaí air. Siúlann sé ar 4 chos. Réise na ngéag tosaigh níos mó ná 2 m. Bíonn smig mhór dhúbailte ar an ainmhí fásta, agus fillte móra saille mórthimpeall ar aghaidh an fhireannaigh freisin. Codlaíonn sé i gcrainn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an dobhrán mara deisceartach.
Crocuta
Hyaena
Proteles
Adcrocuta†
Chasmaporthetes†
Herpestides†
Hyaenotherium†
Ictitherium†
Pachycrocuta†
Pliocrocuta†
Plioviverrops†
Thalassictis†
Is ainmhí mór é an hiéana. Mamach atá ann.
Is ainmhí mór é an hiéana. Mamach atá ann.
Is éan é an préachán, nó an charóg. Éan an-éirimiúil atá ann.[1]Is Corvidae iad na préacháin.
Iasacht atá ann, mar a bheifí ag súil leis, ós rud é go dtosaíonn an focal seo leis an litir "p", nach raibh sa Ghaeilge Ársa ar chor ar bith. Tháinig "p" isteach sa Ghaeilge in éineacht le hiasachtaí ón Laidin, mar shampla "pobal" ("populus"), "póg" ("pacem"), agus "proinn" ("prandium"). Ar dtús "éan creiche" a bhí i gceist le "préchán": seabhac, fiach, srl. Meastar go bhfuil baint aige le "praesagus" na Laidine, focal atá le fáil sa téarma "(avis) praesaga" (éan míshéanmhar) i Laidin na Meánaoise.
Is éan é an préachán, nó an charóg. Éan an-éirimiúil atá ann.Is Corvidae iad na préacháin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pr%C3%A9ach%C3%A1n&oldid=656602 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid d09443c6bf29d2e13f03ac455921b211 Q45108 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Líon (planda)Planda caol ceartingearach bliantúil a fhásann 60 cm ar airde. Na duilleoga caol. Na bláthanna líonmhar gorm, timpeall 3 cm ar leithead, le 5 pheiteal leata. Is capsúl le cuid mhaith síolta an toradh. Ní fios cérb as dó, ach fástar é ar fud na réigiún measartha is fothrópaiceach i gcomhair snáithíní lín don línéadach, agus ola rois ó na síolta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil atá dúchasach do na réigiúin mheasartha sa leathsféar thuaidh go príomha. Na ríosóim féithleannach, na gais cearnach i dtrasghearradh, na duilleoga ubhchruthach i bpéirí urchomhaireacha, na bláthanna beag, bándearg go corcra, i bhfáinní is uaireanta i gcinn. Tagann a bholadh géar sainiúil óna bhláthola a mbíonn meantól inti. Hibridíonn mismíní go héasca, faoi shaothrú is sa nádúr. Fástar iad mar luibheanna is blastán don chistin. Bíonn bolaithe sainiúla ag na cineálacha éagsúla mismín sinséir, mismín piobair, cartlainn garraí, agus mismín anainn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an tarsaire.
Is speiceas dúchasach é Pseudalutarius nasicornis (Gaeilge: Iasc líomhánach), ar a dtugtar freisin Rhinoceros leatherjacket, san India agus iarthar an Aigéin Chiúin. Maireann an t-iasc ar sceireacha, ag doimhneacht de 1 go dtí 55 méadar. Fásann an speiceas seo comh fada agus 19 ceintiméadar (7.5 orlach). Is é seo an speiceas amháin den ghéineas a bhfuil eolas air. [1]
Is speiceas dúchasach é Pseudalutarius nasicornis (Gaeilge: Iasc líomhánach), ar a dtugtar freisin Rhinoceros leatherjacket, san India agus iarthar an Aigéin Chiúin. Maireann an t-iasc ar sceireacha, ag doimhneacht de 1 go dtí 55 méadar. Fásann an speiceas seo comh fada agus 19 ceintiméadar (7.5 orlach). Is é seo an speiceas amháin den ghéineas a bhfuil eolas air.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pseudalutarius_nasicornis&oldid=946231 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid fcbca2a34fd4fa5d3d0ec8653013da35 Q80858 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Scréachóg LiathIs éan Pasaireach é an Scréachóg Liath. Is mícháiliúil an scréachóg í mar go bhfuil sí cliste chun na gada. Is minic an scréachóg liath bia a ghoid. Uaireanta íosfainn an scréachóg liath as láimh duine.
Cruthaíonn an scréachóg liath stór bia leis a smaois.
Tá an scréachóg liath le fáil in Alasca, Ceanada agus Stáit Aontaithe Mheiriceá.
Is é an t-éan náisiúnta i gCeanada.
Aitheantas
Aithnítear an scréachóg seo as a cleite clúmhach liath agus a cochall dubh. Tá gearr-gob dubh uirthi. Níl cochall dubh uirthi áfach nuair atá sí anabaí.
Eitlíonn sí le cosán preabach agus foluain ghearr.
Tá guth aclaí aici le feadaíl bhog agus maolgháire. Déanann sí aithris as éin eile lena guth.[1]
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan Pasaireach é an Scréachóg Liath. Is mícháiliúil an scréachóg í mar go bhfuil sí cliste chun na gada. Is minic an scréachóg liath bia a ghoid. Uaireanta íosfainn an scréachóg liath as láimh duine.
Cruthaíonn an scréachóg liath stór bia leis a smaois.
Tá an scréachóg liath le fáil in Alasca, Ceanada agus Stáit Aontaithe Mheiriceá.
Is é an t-éan náisiúnta i gCeanada.
Aitheantas
Aithnítear an scréachóg seo as a cleite clúmhach liath agus a cochall dubh. Tá gearr-gob dubh uirthi. Níl cochall dubh uirthi áfach nuair atá sí anabaí.
Eitlíonn sí le cosán preabach agus foluain ghearr.
Tá guth aclaí aici le feadaíl bhog agus maolgháire. Déanann sí aithris as éin eile lena guth.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Scr%C3%A9ach%C3%B3g_Liath&oldid=827954 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid d889f5cf7e3f1abea32ceca2df522962 Q81110 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CarbánIs iasc fionnuisce é an carbán (Cyprinus carpio). Dúchasach don Eoraip agus don Áis.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann síorghlas a fhásann 30 m ar airde, dúchasach do dhufairí na Brasaíle. Na duilleoga leathfhada, na bláthanna bán i bpanacail mhóra. Capsúl adhmadach cruinn an toradh, 15 cm ar leithead, a chuimsíonn 12-15 síol, pacáilte go dlúth, adhmadach tríthaobhach, a dtugtar cnónna Brasaíleacha orthu. Ní shaothraítear é. Na cnónna a dhíoltar i siopaí, is cnónna a bhailítear ó chrainn fhiáine iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Orgánach micreascópach aoncheallach a rangaítear mar alga nó prótasón lascnaideach. Uaireanta bíonn clóraifill iontu le haghaidh fótaisintéise. Bíonn dhá orgánaid shainiúla air, cosúil le lascnaidí, is ceann acu ina luí in eitre timpeall na cille. An chuid is mó de na speicis iniata i mblaosc dhocht le screamh silice uirthi.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda í an mhéara Muire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Áirítear na hActinopterygii (uimhir iolra de Actinopterygius) sa rang ina bhfuil na héisc gaeiteacha ar fáil.
Tacaíonn spíone nó lepidotrichia, a bhíonn comhdhéanta de cnámh nó d'adharc, eiteacha na n-iasc seo, murab ionann is na heití fheolmhara liopacha atá mar chomhartha sóirt ag na héisc san aicm Sarcopterygii ag a mbíonn lepidotrichia freisin acu. Greamaíonn ga-eiteacha na n-actinopterygii do díreach leis na heilimintí cnámharlaigh neasacha nó bunaidh, na radúlacha, a seasann don nasc nó an ceangal idir na heití seo agus an cnámharlach inmheánach (na criosanna peilbheacha agus brollaigh).
Go huimhriúil, is iad na hactinopterygii an rang is mó i dtreis sna veirteabraigh, a chuimsíonn beagnach 99% de na níos mó ná 30,000 speiceas. Tá siad uileláithreach ar fud na dtimpeallachtaí mara agus fionnuisce, ón fharraige mhór dhomhain chun na sruthanna sléibhe is airde. Téann méide na speiceas a mharthain i raon ó Paedocypris, ag 8 mm, go dtí an tIasc Gréine ollmhór, ag 2,300 kg, agus an Rámhach fad-chollainneach, ar 11 m.
Bíonn éisc gaeiteacha le fáil i bhfoirmeacha éagsúla go leor. Taispeántar sa léaráid, ar thaobh na láimhe clé, na gnéithe is mó den iasc gaeiteach tipiciúil
Go traidisiúnta bhí na hactinopterygii roinnte i bhfo-aicmí 'Chondrostei' agus 'Neopterygii' . Bhí na Neopterygii, faoi seach, roinnte sna hinfrearanganna 'Holostei' agus 'Teleostei' . Tugann roinnt fianaise moirfeolaíocha le fios go bhfuil na Neopterygii paraifíliginiteach; mar sin féin, d'eagraigh obair le déanaí, bunaithe ar ord na dtacsón, an seicheamh éabhlóideach síos go dtí leibhéal an oird, bunaithe go príomha ar an stair fhada an staidéir moirfeolaíocha. Tá an t-aicmiú seo, mar aon le tacsanomaíocht ar bith eile, bunaithe ar taighde fíliginiteach,ata ag síorathrú. Céad-Láithreáin Siolúracha atá ar marthain
Áirítear na hActinopterygii (uimhir iolra de Actinopterygius) sa rang ina bhfuil na héisc gaeiteacha ar fáil.
Tacaíonn spíone nó lepidotrichia, a bhíonn comhdhéanta de cnámh nó d'adharc, eiteacha na n-iasc seo, murab ionann is na heití fheolmhara liopacha atá mar chomhartha sóirt ag na héisc san aicm Sarcopterygii ag a mbíonn lepidotrichia freisin acu. Greamaíonn ga-eiteacha na n-actinopterygii do díreach leis na heilimintí cnámharlaigh neasacha nó bunaidh, na radúlacha, a seasann don nasc nó an ceangal idir na heití seo agus an cnámharlach inmheánach (na criosanna peilbheacha agus brollaigh).
Go huimhriúil, is iad na hactinopterygii an rang is mó i dtreis sna veirteabraigh, a chuimsíonn beagnach 99% de na níos mó ná 30,000 speiceas. Tá siad uileláithreach ar fud na dtimpeallachtaí mara agus fionnuisce, ón fharraige mhór dhomhain chun na sruthanna sléibhe is airde. Téann méide na speiceas a mharthain i raon ó Paedocypris, ag 8 mm, go dtí an tIasc Gréine ollmhór, ag 2,300 kg, agus an Rámhach fad-chollainneach, ar 11 m.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Actinopterygii&oldid=946979 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid aa417fa31a90de4bda5ac3e73be477cb Q128002 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Gaineamhchearc PallasIs éan é an Gaineamhchearc Pallas Is baill d'fhine na Pteroclididae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom spíonach duillsilteach a fhásann 6 m ar airde. Na bláthanna dubh, ag teacht amach roimh na duilleoga ubhchruthacha fiaclacha. Na torthaí (airní) cruinneogach gorm/dubh le blás céiriúil, inite ach an-searbh. Úsáidtear iad le haghaidh suibhe is fíonta. Dúchasach don Eoraip, agus is dócha gur sinsear de chuid an phluma é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an ulchabhán beag Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Is planda í an chúig mhéar Mhuire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gné fungais le staid fhásmhar, cosúil le giosta. Seadánach in ainmhithe. Cuimsíonn sé Candida albicans, an t-oibreán a chuireann tús le truis i ndaoine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gabharantalóp ó dheisceart na hEorpa a tugadh isteach don Nua-Shéalainn. Donn le paistí mílítheacha ar an aghaidh nó an muineál, na hadharca gearr is na barra camtha ar gcúl. Áitríonn sé sléibhte achrannacha. Bhaintí feidhm as a chraiceann tráth chun leathar seamaí a dhéanamh, ach faightear é seo ó ghabhair is caoirigh anois.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Iora rua mór a chónaíonn ar an talamh, dúchasach don Eoraip, an Áise agus Meiriceá Thuaidh. Timpeall 75 cm ar fhad. Áitríonn sí an tír oscailte agus maireann i bpoill. Codlaíonn sí suas le 9 mí sa gheimhreadh. Itheann sí fásra is feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an meirliún. Is baill d'fhine na Falconidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an mórán léana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Seadán a áitríonn seomraí an chroí is na príomhfhuileadáin. Cuireann sí isteach ar mhadraí, agus uaireanta cait. Ainmhí a bhíonn ciaptha aici, faigheann sé broincíteas ainsealach géar, niúmóine, agus athruithe sa chroí. Más trom an t-inmhíolú, faigheann sé bás go luath. Braitheann timthriall beatha an tseadáin ar mhuiscít. Tarlaíonn sí i réigiúin theo thaise dheisceart na Stát Aontaithe agus aeráidí comhchosúla, den chuid is mó. Tá tástálacha fola ar fáil chun an seadán a aithint go luath ina fhorbairt, agus is féidir é a sheachaint le cóireáil ag an staid sin. Cóireáil máinliachta is fearr má bhíonn na seadáin aibí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Marsúipiach beag fíochmhar feoiliteach, dúchasach don Tasmáin, is an diabhal Tasmánach. De ghnáth, bíonn an ceann mór is na gialla cumasacha, a fhionnadh dubh ach le paistí bána ar a chliabhrach is a gheadán. In suas le 15% diobh bíonn na paistí in easnamh. Itheann sé splíonach den chuid is mó (cnámha is folt san áireamh), ach maraíonn éin, nathracha is ainmhithe eile freisin. I mbaol dul in éag sa nádúr sa Tasmáin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an t-earc cíorach mór. Amfaibiach atá ann.
Géineas de phlandaí bláthanna sa bhfine Solanaceae is ea Jaborosa. Tá thart ar 23 speiceas ann [1][2][3], iad go léir dúchasach do Meiriceá Theas, agus ar fáil ó Pheiriú go dtí an Phatagóin. Tharlaíonn an chuid is mó sna hAindéis. Faightear mór chuid acu san Airgintín agus tá deich gcinn acu eindéimeach sa tír.
Géineas de phlandaí bláthanna sa bhfine Solanaceae is ea Jaborosa. Tá thart ar 23 speiceas ann , iad go léir dúchasach do Meiriceá Theas, agus ar fáil ó Pheiriú go dtí an Phatagóin. Tharlaíonn an chuid is mó sna hAindéis. Faightear mór chuid acu san Airgintín agus tá deich gcinn acu eindéimeach sa tír.
Is planda é an coirce fiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an gliográn.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúpa mór plandaí bliantúla is ilbhliantúla, go minic dreapairí nó crúbadaigh, dúchasach do na réigiúin mheasartha thuaidh is Meiriceá Theas. Ainm eile uirthi is ea pis capaill. Na duilleoga cleiteach le duilleoigíní caola a chríochnaíonn i dteannóga; na pisbhláthanna aonarach nó i mbláthraí beaga nó fada spíceacha ag teacht amach as ascaillí na nduilleog; na cochaill leata, ag scoilteadh ar a bhfad in dhá chomhla. Gan tábhacht eacnamaíoch de ghnáth, uaireanta ina lotnaid don talmhaíocht. Saothraítear saghas coitianta amháin atá dúchasach don Eoraip, tuaisceart na hAfraice is réigiúin den Áise, a bhfuil bláthanna corcra uirthi, go forleathan mar fhoráiste d'ainmhithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an breallán léana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Brainse ainmhithe beaga uisciúla a chruthaíonn coilíneachtaí de ghnáth, suas le milliún ainmhí i gcoilíneacht. Bíonn struchtúr cosúil le hadharcán mar chóras ite gar don bhéal. Déanann an choilíneacht creatlach chailcreach, chneasach nó ghlóthach. Suas le 4,000 speiceas beo, muirí, ceangailte le foshraith chrua nó feamainn den chuid is mó, le dríodair bhoga go hannamh. Faightear cuid bheag díobh in uisce úr. An-fhlúirseach mar iontaisí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda ilbhliantúil í an rísheisc (Sparganium erectum).
Beathaíonn larbhae an leamhain Plusia festucae ar an rísheisc.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus Oilealla.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an phoibleog ghallda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas slatchruthach baictéar is ea Salmonella, so-ghluaiste de ghnáth, atá in ann fás le hocsaigin nó gan é. Cuireann dhá chineál tús le tíofóideach is fiabhras paraitíofóideach. Cuireann cineálacha eile tús le nimhiú bia. Is í an fhoinse ionfhabhtaithe is coitianta ná feoil thruaillithe, feoil éanlaith clóis go háirithe. Tarlaíonn urlacan géar is buinneach 12-24 uair tar éis an fheoil thruaillithe a ithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Baill de shárfhileam na n-ainmhithe is ea na Deuterostomia (ón nGréigis: Δεύτερο deutero‚ 'dara' agus Στόμα Stoma‚ 'béal'). Is fothacsón iad den chraobh Bilateria, de chuid fhóríocht san chlád Eumetazoa, laistigh de na hAnimalia. Is féidir iad a hidirdhealú ó na Protostomias le linn na forbartha sutheolaíche; sna deuterostomia déantar anas ó'n chéad oscailt (an blastopore), ach sna protostomia déantar an béal as. Tugtar enterocoelomates freisin ar na deuterostomia toisc go bhforbraíonn a gcuid céalóm tríd an phróiseas a dtugtar 'eintrecelia' air (nó sa Bhéarla:Enterocoely) .
Sna ceithre fhileam, atá ar marthain, de chuid na deuterostomia tá;
Bhí ath-shainmhíniú déanta ar an Sárfhíleam Deuterostomia sa bhliain 1995 bunaithe ar anailísí na n-ord móilíneach, nuair a baineadh an lophophorates uaidh agus nuair a cuireadh le chéile iad in éineacht le hainmhithe protostomacha eile chun an sárfhíleam Lophotrochozoa [2] a chur i dtoll a chéile. Féadfaidh an fíleam Chaetognatha (saighid mara) a bheith istigh anseo freisin. D'fhéadfadh na grúpaí díothaithe an fíleam Vetulicolia bheith san áireamh. Tá an clád Ambulacraria .[3]comhdéanta de na hEchinodermata , Hemichordata agus Xenoturbellida. Tá forbairt deuterostomach bainteach leis an fhíleam Priapulida freisin, in ainneoin go bhfuil siad curtha taobh istigh de na protostomia .[4]
Sna deuterostomia agus na protostomia araon, forbraíonn siogót sa chéad dul síos, ina liathróid fholamh de chealla, ar a dtugtar blastula (nó blastúl) air. Sna deuterostomia, tarlaíonn na luath-roinnteáin comhthreomhar nó ingearach leis an ais pholach. Tugtar deighilt radúil ar seo, agus freisin tarlaíonn sé i roinnt phrotostomia áirithe, mar shampla na lophophorata. Taispeánann an chuid is mó de na deuterostomia deighlt idirmheánach, sé sin le rá, ní bhíonn cinniúint fhorbartha na gceall socraithe sa suth i mbéal forbartha ag aitheantas na máthairchille. Dá bhrí sin , más rud é go ndeighltear an chéad cheithre cealla, bíonn gach cill in larbha beag iomlán a fhoirmiú; agus má bhaintear cill ón bhlastula, cúiteoidh na cealla eile.
Sna deuterostomia, cruthaíonn an mhéisideirm asfhaighnithe den phutóg fhorbartha a phinseálann, agus a chomhdhéanann an céalóm.
Bíonn scoilteanna geolbhaigh ag na Hemichordata agus Chordata araon, agus taispeánann eicínideirmigh iontaiseacha ársa loirg go raibh scoilteanna geolbhaigh acu freisin. Tá néarchorda folamh le fáil sna cordaigh go léir, lena n-áirítear túinicigh (sa chéim larbha). Bíonn néarchorda feadánach ag roinnt Hemichordata chomh maith. Sa chéim luathshuthach, tá sé cosúil le néarchorda folamh na gcordach. Mar gheall ar néarchóras díchineálach na n-eicínideirmeach, ní féidir mórán eolais a fháil amach faoi a sinsearach sa chás seo. Ar scor ar bith, bunaithe ar fhíorais éagsúla is féidir gur fhabhraigh na deuterostomia, atá againn faoi láthair, ó shinsearach coiteann. Go raibh scoilteanna geolbhaigh faraingeacha acu, log néarchorda fholamh, matáin chiorclach agus fhada agus corp dheighleogach.[5] D'fhéadfadh sé go raibh cosúil leis an ghrúpa beag sin, na Vetulicolia, gur tunicata ón Tréimhse Chaimbriach iad.
Baill de shárfhileam na n-ainmhithe is ea na Deuterostomia (ón nGréigis: Δεύτερο deutero‚ 'dara' agus Στόμα Stoma‚ 'béal'). Is fothacsón iad den chraobh Bilateria, de chuid fhóríocht san chlád Eumetazoa, laistigh de na hAnimalia. Is féidir iad a hidirdhealú ó na Protostomias le linn na forbartha sutheolaíche; sna deuterostomia déantar anas ó'n chéad oscailt (an blastopore), ach sna protostomia déantar an béal as. Tugtar enterocoelomates freisin ar na deuterostomia toisc go bhforbraíonn a gcuid céalóm tríd an phróiseas a dtugtar 'eintrecelia' air (nó sa Bhéarla:Enterocoely) .
Sna ceithre fhileam, atá ar marthain, de chuid na deuterostomia tá;
an fíleam Chordata (veirteabraigh agus a n-neasghaolta) an fíleam Echinodermata (Méadail mhéarach, cuáin mhara, súmairí cladaigh, etc.) an fíleam Hemichordata (Enteropneusta agus b'fhéidir na Graptailítí) an fíleam Xenacoelomorpha (2 speiceas cosúil le péist)Bhí ath-shainmhíniú déanta ar an Sárfhíleam Deuterostomia sa bhliain 1995 bunaithe ar anailísí na n-ord móilíneach, nuair a baineadh an lophophorates uaidh agus nuair a cuireadh le chéile iad in éineacht le hainmhithe protostomacha eile chun an sárfhíleam Lophotrochozoa a chur i dtoll a chéile. Féadfaidh an fíleam Chaetognatha (saighid mara) a bheith istigh anseo freisin. D'fhéadfadh na grúpaí díothaithe an fíleam Vetulicolia bheith san áireamh. Tá an clád Ambulacraria .comhdéanta de na hEchinodermata , Hemichordata agus Xenoturbellida. Tá forbairt deuterostomach bainteach leis an fhíleam Priapulida freisin, in ainneoin go bhfuil siad curtha taobh istigh de na protostomia .
Sna deuterostomia agus na protostomia araon, forbraíonn siogót sa chéad dul síos, ina liathróid fholamh de chealla, ar a dtugtar blastula (nó blastúl) air. Sna deuterostomia, tarlaíonn na luath-roinnteáin comhthreomhar nó ingearach leis an ais pholach. Tugtar deighilt radúil ar seo, agus freisin tarlaíonn sé i roinnt phrotostomia áirithe, mar shampla na lophophorata. Taispeánann an chuid is mó de na deuterostomia deighlt idirmheánach, sé sin le rá, ní bhíonn cinniúint fhorbartha na gceall socraithe sa suth i mbéal forbartha ag aitheantas na máthairchille. Dá bhrí sin , más rud é go ndeighltear an chéad cheithre cealla, bíonn gach cill in larbha beag iomlán a fhoirmiú; agus má bhaintear cill ón bhlastula, cúiteoidh na cealla eile.
Sna deuterostomia, cruthaíonn an mhéisideirm asfhaighnithe den phutóg fhorbartha a phinseálann, agus a chomhdhéanann an céalóm.
Bíonn scoilteanna geolbhaigh ag na Hemichordata agus Chordata araon, agus taispeánann eicínideirmigh iontaiseacha ársa loirg go raibh scoilteanna geolbhaigh acu freisin. Tá néarchorda folamh le fáil sna cordaigh go léir, lena n-áirítear túinicigh (sa chéim larbha). Bíonn néarchorda feadánach ag roinnt Hemichordata chomh maith. Sa chéim luathshuthach, tá sé cosúil le néarchorda folamh na gcordach. Mar gheall ar néarchóras díchineálach na n-eicínideirmeach, ní féidir mórán eolais a fháil amach faoi a sinsearach sa chás seo. Ar scor ar bith, bunaithe ar fhíorais éagsúla is féidir gur fhabhraigh na deuterostomia, atá againn faoi láthair, ó shinsearach coiteann. Go raibh scoilteanna geolbhaigh faraingeacha acu, log néarchorda fholamh, matáin chiorclach agus fhada agus corp dheighleogach. D'fhéadfadh sé go raibh cosúil leis an ghrúpa beag sin, na Vetulicolia, gur tunicata ón Tréimhse Chaimbriach iad.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Deuterostomia&oldid=787037 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e649dd75b59635a52c4a0ce94c193cac Q152553 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cróch an fhómhairIs planda é an cróch an fhómhair.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda síorghlas a dhéanann tom ard nó crann ina thrópaicí dúchasacha is luibh théagartha sna creasa measartha. Na duilleoga le 5-12 maothán doimhne, go minic cré-umha/glas. Na bláthanna bídeach glas, i gcrobhaingí dlútha fireanna is baineanna. Na síolta lán d'ola nimhiúil, ach le próiseáil chuí táirgeann siad ola ricne.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an liathchearc. Is ball d'ord na Galliformes í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda dosach ilbhliantúil a fhásann 90 cm ar airde é Alfalfa. Na duilleoga le 3 dhuilleoigín atá leathan is fiaclach ag an mbarr. Pisbláthanna corcra nó gorma i mbláthraí dlútha spíceacha. An toradh i gcochall bíseach le 1½ lúb. Níl eolas ar a bhunús, ach is barr tábhachtach foráiste é anois a shaothraítear go forleathan i réigiúin mheasartha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann síorghlas a fhásann 20 m ar airde, dúchasach do réigiún na Meánmhara. Na duilleoga cosúil le duilleoga cuilinn, snasta le himill spíonacha. Táirgeann an choirt ciseal an-domhain coirc ar féidir a bhaint ón gcrann i leatháin shorcóireacha gan dochar don chrann. Saothraítear é mar fhoinse chumarsáideach coirc.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le cormán mór snáithíneach, dúchasach don Eoraip, an Áise is an Afraic. Na duilleoga saigheadchruthach i bhfeain leata. An bláth rud beag síogamorfach, le feadán gearr is 6 theascán iombhláthanna leata nó infhillte, i raon dathanna agus i spící aontaobhacha. An-chuid cineál saothraithe le bláthanna móra. Timpeall 300 cineál ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an seamair dhearg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chineál mór plandaí súmhara, ilbhliantúil den chuid is mó, atá dúchasach do réigiúin mheasartha ó thuaidh. Na duilleoga idir an-chaol agus ciorclach, ach méith i gcónaí. Na bláthanna cúigpheitealeach réaltach, bán de ghnáth, ach buí nó dearg freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an boladh cnis.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann mór síorghlas a fhásann go hairde 45 m, dúchasach do dheisceart na hIndia agus oirdheisceart na hÁise. Na duilleoga suas le 45 cm ar fhad, ubhchruthach urchomhaireach. Cloig chúigliopacha bheaga bhána na bláthanna. Foinse adhmad fadsaolach uiscefhrithbheartach ardchaighdeáin, an-trom ionas go dtéann sé faoi uisce muna dtriomaítear amach is amach é. Maraítear an crann trí chrios coirte a ghearradh ag bun an stoic agus é a fhágáil dhá bhliain roimh a leagan.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda nó tom bliantúil nó ilbhliantúil atá dúchasach do réigiúin theo. Na bláthanna an-mhór feiceálach cúigpheitealach go minic, agus na staimíní aontaithe i gcolún lárnach. Fástar go minic mar mhaisiúchán é, ach soláthraíonn cuid acu snáithíní áisiúla is torthaí inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda is ea an mhúchóg, í bliantúil nó ilbhliantúil, seadánach, gan chlóraifill. Ní bhíonn feiceálach os cionn talún ach na spící tiubha bláthaithe. Na duilleoga laghdaithe ina lanna, na bláthanna déliopach i bhfaondathanna, donn den chuid is mó. Dúchasach do réigiúin theo mheasartha sa Seandomhan. Faigheann sí gach bia trí dhiúláin, ceangailte le fréamhacha an óstaigh. I measc na n-óstach bíonn eidhneán, giolcach sléibhe, nóinín agus cuid mhaith eile. Mar sin féin, bíonn an chuid is mó de na múchóga sainiúil d'óstach amháin nó beagán óstach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard atá sa slánlus ná planda bliantúil nó ilbhliantúil, uaireanta ina thom, go minic ina fhiaile. Plantago lanceolata an t-ainm eolaíochta atá air; níl ach speiceas amháin i gceist. An-fhorleathan. Cnota duilleog caol, lansa-chruthach go dtí leathan, ubhchruthach domhainfhéitheach. Na bláthanna bídeach le 4 pheiteal scannánach, scothdhonn go glas, pacáilte i spíce dlúth ingearach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Sa luibheolaíocht, planda ilbhliantúil le bleib bheag lannach, dúchasach don Eoraip. Fásann an gas suas le 50 cm ar airde. Na duilleoga cosúil le féar, scothghorm. An bláth cosúil le clog leathan 3-5 cm ar leithead, ag cromadh, corcairdhearg neamhlonrach, bán go hannamh, le patrún sainiúil breac-chearnógach. Fástar mar mhaisiúchán é. Tugtar ceann nathrach agus bláth guine air freisin, as a dhath is a cheann cromtha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an fearbán féir.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an ghlúineach uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an cuise bliantúil.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an crobh gorm.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an bheith chlúmhach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Aon cheann de chuid mhaith speiceas de ghné planda a chuimsíonn eidhneán nimhe is an crann tuirpintín. Cuireann cuid acu tús le damáiste don chraiceann agus deirmitíteas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Dhá shaghas dreapairí duillsilteacha, cosúil le teannóga, a iompraíonn meatháin, bláthanna bídeacha glasa, is duilliúr glédhearg sa bhfómhar. Saothraítear an dá cheann ar fud an Domhain mar phlandaí maisiúcháin. An ceann atá dúchasach d'oirthuaisceart Mheiriceá, tá duilleoga bosacha le 5 dhuilleoigín biorach aige. An dara ceann atá dúchasach don tSín is an tSeapáin, duilleoga trímhaothánacha atá aige.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ard bogach is ea Acorus gramineus (ar a dtugtar freisin an feileastram cumhra nó calamus). Is monacotailéadón é den fhine Acoraceae, sa ghéineas Acorus.
Luibh ilbhliantúil, 30 agus 100 cm ar airde is ea an feileastram cumhra. San ghnáthóg tá an luibh cosúil leis an inteachán. Tá sé comhdhéanta de thoim bhundhuilleogach a ardaíonn ó riosóm reatha. Bíonn na duilleoga ceartseasmhach, glasbhuí, radacach, le cumhdach bándearg a mboinn claíomh-chruthach, go réidh agus caol, ag barrchaolú isteach go dtí géarphointe fada, agus le féitheacha comhthreomharacha. Bíonn imill réidh ar na duilleoga, agus is féidir iad a bheith corrach nó rocach. Is féidir an feileastram a idirdhealú go héasca ón Inteachán, agus ó phlandaí den chineál céanna, toisc go mbíonn imill neamhghnách rocach ag a chuid duilleog, toisc an boladh cumhra a astaíonn uaidh nuair a bhrúitear é, agus a spáide, an saghas bláthra speisialta a bhíonn aige.
Planda ard bogach is ea Acorus gramineus (ar a dtugtar freisin an feileastram cumhra nó calamus). Is monacotailéadón é den fhine Acoraceae, sa ghéineas Acorus.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Acorus_calamus&oldid=945792 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 06671e3ec07fa1a336dc9534b1d57259 Q158132 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Lus glinnePlanda ilbhliantúil atá dúchasach don Eoraip is an Áise. 15-40 cm ar airde, le ríosóim dreaptha. Na duilleoga urchomhaireach éilipseach fiaclach. Na bláthanna bídeach, scothghlas, le 3 sheipeal, na fireannaigh i spící fada cromtha, na baineannaigh i gcrobhaingí. Luibh a bhláthaíonn go han-luath, ceannasach ar urlár coillearnaí go minic.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chíb choille.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas an-mhór (415 speiceas) an-ilghnéitheach plandaí blátha is ea na lóibéilianna, ó phlandaí beaga bliantúla go dtí plandaí colúnacha mothallacha ilbhliantúla, a fhásann go dtí na méadair ar airde. Faightear beagnach gach áit iad ach na réigiúin thrópaiceacha is fhothrópaiceacha den Domhan Úr go háirithe. Na duilleoga simplí ailtéarnach. Na bláthanna casta 180°, de ghnáth dearg, gorm nó vialait, síogamorfach le 5 pheiteal cónasctha ag déanamh feadáin chuartha dhéliopaigh. Saothraítear an-chuid díobh mar mhaisiúchán. Bíonn siad i raon leathan gnáthóg, cuid mhaith díobh uisciúil, agus saghsanna fathachúla ar shléibhte ar leith in oirthear na hAfraice. Bíonn alcalóidigh mharfacha i gcuid acu. Tá ceann sa tSile a bhfuil a bholadh nimhiúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus na pingine.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantiúil nó ilbhliantúil, uaireanta ina thom é Beathnua. Luibh Eoin Baiste a thugtar air freisin, agus luaitear le Colm Cille is Muire chomh maith é. Tá sé dúchasach ar fud na réigiún measartha is na sléibhte trópaiceacha. Na duilleoga breactha le faireoga, urchomhaireach nó bíseach, an-chaol nó ubhchruthach. Na bláthanna go minic mór feiceálach, buí le 5 pheiteal is an-chuid staimíní. Capsúl nó caor an toradh. An-chuid úsáidí aige mar luibh sa sean-am: cosaint ar asarlaíocht is oilc eile, agus luibh íce. Chuir Bord Leigheasra na hÉireann cosc ar a dhíol in Éirinn mar chógas leighis i 2001, mar gheall ar na drochiarmhairtí a fhéadfaidh a bheith aige, go mór mór nuair a bhíonn cógais eile leighis in úsáid ag duine ag an am céanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an crobh giobach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an teile mhionduilleach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Bleib atá dúchasach do réigiúin na Meánmhara is an Afraic. Na duilleoga caol nó garbh stropa-chruthach; na bláthanna clogchruthach, cothrománach nó cromtha i spící. An-athraitheach i méid is dlús an bhlátha. Na samplaí móra a bhíonn i siopa an bhláthadóra, is cineálacha cumhra saothraithe iad le raon leathan dathanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saileach labhrais a thugtar ar chineál crann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda luibheach débhliantúil é lus an chrúbáin (Gentianella campestris).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an plúr an phrionsa.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an buafluachair.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Coinnle corra Spáinneacha a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tor nó crann beag dé-éiciach síorghlas is ea Pistacia lentiscus (Gréigis: μαστίχα) (Mastic) den teaghlach Pistacio, a fhásann suas go dtí 4 m ar airde agus a saothraítear le haghaidh a roisín aramatach, den chuid is mó ar an oileán Gréigeach Chios. Is as réigiún na Meánmhara ó dhúchas é, ó Mharacó agus an Ibéir san iarthar tríd an Fhrainc agus an Tuirc ó dheas go dtí an Iaráic agus an Iaráin san oirthear. Tá sé freisin dúchasach do na hOileáin Chanáracha. Tá an focal mastic díorthaithe ón bhriathar Gréigise mastichein ("na fiacla a bhualadh le chéile").
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ard ilbhliantúil, dúchasach don leathsféar thuaidh. Na duilleoga maothánach bosach nó roinnte go mín. Na bláthanna gorm, go hannamh bándearg nó bán, gach ceann le spor cónach, iompartha ar spící fada feiceálacha. An-choitianta mar mhaisiúchán, ach cuimsíonn sé alcalóidigh nimhiúla, agus tugtar deilfinin ar cheann acu sin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an biorphiobar (Persicaria hydropiper). Dúchasach i gcuid mhór den domhan. Lus bliantúil atá ann. Fásann sé i dtalamh fliuch agus in uisce tanaí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an falcaire corraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an réalta na Beithile.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chlann phlandaí dreaptha le teannóga casta, dúchasach do Mheiriceá, cuid acu don Áise is an Astráil. Na duilleoga ubhchruthach, corránchruthach nó domhain bosach maothánach, na bláthanna mór feiceálach, 5 sheipeal daite ag ailtéarnú le 5 pheiteal (a chomharthaíonn céasadh Chríost, deirtear), lé coróin inmheánach filiméidí (a chomharthaíonn an choróin spíonta) agus na stíleanna (a comharthaíonn an chrois is na tairní). An toradh inite, buí nó corcra, suas le 10 cm ar fhad, agus tugtar páiseog air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an magairlín an loscáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda dreaptha ilbhliaintúil le tiúbar mór dubh, gaolmhar leis an ionam. Dúchasach don Eoraip, iarthar na hÁise agus tuaisceart na hAfraice. Fásann na gais 4 m ar airde go féithleannach. Na duilleoga croíchruthach dúghlas snasta le féitheacha starraiceacha lúbtha, na bláthanna bídeach séliopach buíghlas, fireannaigh is baineannaigh ar phlandaí difriúla. An chaor 12 mm ar leithead, dearg.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an crobh coille (Geranium sylvaticum). Tá sé dúchasach san Eoraip agus i dtuaisceart na Tuirce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an ghlúineach dhearg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil uisciúil, dúchasach do ghnáthóga fionnuisce ar fud an Domhain. Na duilleoga faoin uisce tréshoilseach. Na duilleoga ar snámh, má bhíonn siad i láthair, glas teimhneach. Na bláthanna neamhfheiceálach, i gcinn ubhchruthacha. Pailnithe leis an ngaoth nó an t-uisce. Na síolta snámhach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda síorghlas ilbhliantiúil atá dúchasach do réigiún na Meánmhara. Na gais ceathairuilleach reatha nó dreaptha le cabhair crúcaí beaga, dírithe síos. Na duilleoga caol docht i bhfáinne 4-6, na bláthanna beag buí cúigpheitealach, na caora scothdhearg/donn. Táirgeann na fréamhacha an dath alasairín.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an teile choiteann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil dreaptha atá dúchasach don tSicil is deisceart na hIodáile is ea an phis chumhra (Lathyrus odoratus). Fástar go forleathan í mar mhaisiúchán. Sciatháin leathana ar na gais a fhásann thar 2 m ar airde. Na duilleoga roinnte le dhá dhuilleoigín ubhchruthacha/dhronuilleacha mhínphioracha is teannóga géagacha. Na bláthanna suas le 3.5 cm ar fhad le boladh cumhra, is iad iompartha in ascaillí na mbláthanna uachtaracha. Na bláthanna corcra ar phlandaí fiáine, ach tar éis na mblianta diansaothraithe is dianphóraithe, tá plandaí saothraithe ar fáil anois le raon mór dathanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an fheorainn.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an crobh bog.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lochall.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an grianrós.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas silín atá dúchasach don Eoraip is an Áise is ea an silín fiáin (prunus avium). Crann ard le bláthanna bána is torthaí atá corcairdhearg agus milis nó géar. Tuismitheoir amháin ag silín milis saothraithe an úlloird.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an dair ghallda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil, débhliantúil nó ilbhliantúil, dúchasach don Eoraip is an Áise. Na duilleoga snasta, go minic le himir dhúdhearg. Roinntear na biatais shaothraithe in dhá ghrúpa: na biatais duille a chuimsíonn biatas spionáiste is an biatas bán a fhástar mar ghlasraí glasa, agus na biatais fréimhe a chuimsíonn biatas siúcra, meacan biatas is meaingeal a fhástar ar son a bhfréamhacha inite. Bíonn suas le 20% siúcra i bhfréamh an bhiatas siúcra, agus tá sé an-tábhachtach mar fhoinse siúcra in iarthar na hEorpa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Artrapód fadcholainneach talún. De ghnáth le teascáin dhúbailte colainne, gach ceann le dhá phéire cos siúil. Beag den chuid is mó, agus faightear in ithir nó aoileach é. Is féidir le han-chuid díobh iad féin a chuachadh mar mhodh cosanta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an dícear bandach. Mamach atá ann.
Gabhar storrúil tréadúil fiáin is sea an t-Ibeach [1].
Dhá chineál ann:
agus
Tá gaol gairid aige leis an bhfiaghabhar agus is féidir leis an dá speiceas crosphórú.
Sna hAIpa, i sléibhte Tatra na Slóvaíce agus i sléibhte na Spáinne a bhíonn an t-ibeach le fáil. Cónaíonn sé ag airde an tsíorshneachta ar shléibhte na hÁise freisin.
Bíonn an t-ibeach aclaí cosdaingean ar thalamh géar dochach. Ina dtréada beaga a bhíonn na minseacha lena meannáin. Is nós leis na pocáin a bheith ina n-aonar.
Féar, toir bheaga, léicin, etc. a itheann an tIbeach. I sléibhte arda a chuireann sé faoi nios faide suas ná an seamaí go híondúil.
Sa Chréit agus in oileáin eile de chuid na Gréige, faightear fiaghabhair a bhfuil an-dealramh acu leis an Ibeach. Is éadroime an fiaghabhar agus fionnadh breac a bhíonn air. Cruth bíse a bhíonn ar a adharca go minic.
Gabhar storrúil tréadúil fiáin is sea an t-Ibeach .
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ibeach&oldid=892303 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 237c50ff9c0af96b6378e01c2c60f797 Q178249 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PteridophytaCineál planda atá i gceis leis an raithneach (Pteridophyta) ar a mbíonn fíorfhréamh, gas agus duillí ach gan aon bhláthanna.
Tá an grúpa seo 1360 milliún bliain d'aois. Tá tuairim is 12,000 speiceas ann.
De réir Smith et al.
Téarma béarlagair Gaeilge é raithneach don haisis is do mhairiunana do bhachlóga an phlanda agus iad glas ach go háirithe.
Cineál planda atá i gceis leis an raithneach (Pteridophyta) ar a mbíonn fíorfhréamh, gas agus duillí ach gan aon bhláthanna.
Tá an grúpa seo 1360 milliún bliain d'aois. Tá tuairim is 12,000 speiceas ann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pteridophyta&oldid=795840 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a471e09f2fd191285eedaecde91a3b0c Q178821 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Scodalach dubheiteachIs éan é an scodalach dubheiteach. Is baill d'fhine na Recurvirostridae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Foirm cheansaithe den pholchat Eorpach. Scothbhuí/bán le súile bándearga. Ceansaithe níos mó ná 2,000 bliain ó shin, cuirtear síos i bpoill coiníní é chun coiníní a ruaigeadh amach. Póraithe le bheith bán, chun iad a idirdhealú ó na coiníní. Tugtar firéad dúchosach ar an bpolchat Meiriceánach, a bhí imithe i léig ach ar éigin ach atá á chaomhnú anois sna Stáit Aontaithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Gabharantalóp mór atá dúchasach do thundra artach Mheiriceá Thuaidh. An fionnadh an-tiubh fada mosach dúdhonn, na cosa gearr donn éadrom le crúba spréite. An ceann mór, coinnithe íseal, agus adharca leata ag teacht le chéile ag lár an chinn mar a bhéadh clogad iontu is na reanna cuartha chun tosaigh. Maireann sé i dtréada.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an faolchú mongach.
Ciaróg mhór oichí. Itheann na ciaróga fásta duilleoga. Na larbhaí méith C-chruthach, a thochlaíonn san ithir ag ithe fréamhacha, ag tógáil suas le 3-4 bliana go mbíonn aibí go minic. Cineálacha éagsúla, ach is lotnaidí cuid acu, an priompallán ina measc.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Creimire, cosúil le cabhaí, atá dúchasach do Mheiriceá Theas agus a tugadh isteach in áiteanna eile. Mór, thar 1 m ar fhad. Cosúil le francach le soc leathan maol. Áitríonn sé bogaigh. Tochlaíonn sé i gcaoi a fhéadfaidh damáiste a dhéanamh do dhíoga is struchtúir eile. Saothraítear é ar son an fhionnaidh bhoig ar a thaobh thíos (seithe caidhpú).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Creimire, cosúil le cabhaí, atá dúchasach do Mheiriceá Theas agus a tugadh isteach in áiteanna eile. Mór, thar 1 m ar fhad. Cosúil le francach le soc leathan maol. Áitríonn sé bogaigh. Tochlaíonn sé i gcaoi a fhéadfaidh damáiste a dhéanamh do dhíoga is struchtúir eile. Saothraítear é ar son an fhionnaidh bhoig ar a thaobh thíos (seithe caidhpú).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cadhp%C3%BA&oldid=917364 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 08a9542c8163e8d7fabc579e70b8f3ac Q187941 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BalsaCrann a fhásann go tapa suas le 25 m ar airde le hadhmad an-bhog an-éadrom. Dúchasach do Mheiriceá trópaiceach. Na duilleoga ubhchruthach ciorclach, 30 cm ar leithead. Na bláthanna 15 cm ar fhad, bán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is Theropoda (Gaeilge: téireapód, ˈθɛrəpɒd/; fo-ord Theropoda /θɨˈrɒpɵdə/,brí;thero=mart agus poda=cosa") ann ná fo-ord de dineasár déchosach sáirisceach, agus 'craobh' nó 'clados' comhdhéanta den fho-ord agus a shliochtaigh (lena n-áirítear éin nua-aimseartha) araon. Bhí na dineasáir a bhain leis an fho-ord theropoda go príomha ina bhfeoiliteoirí, cé gur eascair roinnt grúpaí de na téireapód ó ainmhíthe luibhiteacha, uiliteacha agus feithiditeacha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
An corp torthaithe gealbhuí inite d'fhungas ar leith. Tonnadóirchruthach, trastomhas suas le 10 cm. Eitrí cosúil le geolbhaigh ar an dromchla íochtarach. Coiteann ar an talamh faoi chrainn san Eoraip agus Meiriceá Thuaidh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an síolta rua (Mergus serrator). Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Artrapód bídeach uisciúil. Tá foirmeacha a mhaireann go saor an-fhlúirseach san iliomad gnáthóg muirí is fionnuisce, ag déanamh naisc bhunúsaigh sa slabhra bia trí mhionphlandaí planctóin a ithe. Timpeall 9,000 speiceas sa bhfo-rang, cuid mhaith díobh comhthíosach le grúpaí eile ainmhithe nó seadánach orthu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an adacs (Addax nasomaculatus). Mamach atá ann. Maireann an t-adacs san Afraic Thuaidh. Tá sé imithe ón chuid is mó dá limistéir traidisiúnta agus tá sé go mór i mbaol. Tá sé tugtha isteach arís sa Túinéis agus i Maracó, áfach.
Baictéar sféarúil nó ubhchruthach a fhaightear i slabhraí is ea streipteacocas.
Fulaingíonn sé ocsaigin, ach ní bhaineann úsáid aisti ina mheitibileacht.
Tagann cuid de na cineálacha i bhfeidhm i gcoipeadh déiríochta.
Faightear cineálacha eile i gconair díleá ainmhithe, agus is féidir go gcuireann siad tús le galair.
Streipteacocais ar leith a chuireann tús le fiabhras dearg agus niúmóine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Baictéar sféarúil nó ubhchruthach a fhaightear i slabhraí is ea streipteacocas.
Fulaingíonn sé ocsaigin, ach ní bhaineann úsáid aisti ina mheitibileacht.
Tagann cuid de na cineálacha i bhfeidhm i gcoipeadh déiríochta.
Faightear cineálacha eile i gconair díleá ainmhithe, agus is féidir go gcuireann siad tús le galair.
Streipteacocais ar leith a chuireann tús le fiabhras dearg agus niúmóine.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Streipteacocas&oldid=878925 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 785bdcff06d0e3147e6b9019e32bda2e Q190736 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Sábh maraRoc an-mhór an-difriúil, le soc atá fadaithe go mór, armtha ar an dá thaobh le líne rialta fiacla láidre maola. Rómhraíonn sé i ndríodar bog i gcomhair bia. An-fhlúirseach i bhfarraigí trópaiceacha, coitianta in inbhir agus isteach san uisce úr. Bíonn an cineál is mó, an Piscis pectinata, suas le 7.5 m ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan beag atá dúchasach don Eoraip, an Áise agus an Afraic. An ceann is an muineál dubh, na leicne is cúl an chinn bán. Áitríonn sé coillearnach, (coillearnach bhuaircíneach go príomha) agus gairdíní. Itheann sé síolta agus tógann feithidí ó choirt na gcrann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an mionulchabhán Eoráiseach Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Is ainmhí é an míol mór socach. Mamach atá ann.
Antalóp le hadharca bíseacha atá dúchasach don Afraic mheánchiorclach. Donn le stríoca tanaí bána ingearacha, ribí righne ingearacha ar feadh an dromlaigh, dhá spota bhána ar gach leiceann, líne bhán ag ceangal na súl. Áitríonn sé foraois dhlúth de ghnáth.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí mór is ea an míol mór an oighir.
Baictéar sféarúil, timpeall miocrón (1 μm) ar trastomhas is ea stafalacocas.
De ghnáth tarlaíonn sé i gcrobhaingí, agus is gá dóibh ocsaigin i gcomhair fáis. Faightear i scannáin mhúcasacha é, agus ar chraiceann daoine is ainmhithe eile.
Cuireann sé tús le heaspaí ar dhromchla amuigh, agus ionfhabhtuithe córasacha a fhéadfaidh a bheith ainsealach, fiú marfach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Baictéar sféarúil, timpeall miocrón (1 μm) ar trastomhas is ea stafalacocas.
De ghnáth tarlaíonn sé i gcrobhaingí, agus is gá dóibh ocsaigin i gcomhair fáis. Faightear i scannáin mhúcasacha é, agus ar chraiceann daoine is ainmhithe eile.
Cuireann sé tús le heaspaí ar dhromchla amuigh, agus ionfhabhtuithe córasacha a fhéadfaidh a bheith ainsealach, fiú marfach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Stafalacocas&oldid=878924 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 9fea90863174b4b637076e2f01bd8fb3 Q200473 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Gilín (iasc)Iasc beag fionnuisce le colainn chaol chomhbhrúite. An-choitianta in aibhneacha ar thalamh íseal san Eoraip. Suas le 15 cm ar fhad. Maireann sé i scoileanna, agus itheann crústaigh is feithidí ag an dromchla. Bhaintí feidhm as na criostail airgeadacha óna lanna le péarlaí saorga a dhéanamh tráth.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc beag fionnuisce é an ruán (Scardinius erythrophthalmus) den fhine Cyprinidae. Bíonn sé ar fáil go forleathan san Eoraip agus san Áise. Tá sé forleathan in Éirinn cé nach iasc dúchasach é. Tá dath airgead agus dearg (ar chúl) air. Iasc beag atá ann go hiondúil - ní fhásann sé níos mó ná 40cm ar fhad. Tá sé sách cosúil le iasc fionnuisce eile - an róiste agus measctar suas go minic iad. Tá an dá iasc seo in ann cros-síolrú le chéile le hibrid a chruthú (nach féidir síolrú).
Rugtar go minic ar ruáin sa gharbhiascareacht mar go bhfuil siad ar fáil go forleathan in uiscí socra agus in uiscí le sruth iontu. Breathnaítear ar ruán ar bith atá os cionn punt meáchain mar eiseamal.
Is feithid é an sciobaire cosdubh (Sympetrum sanguineum). Cineál snáthaide móire atá ann. Maireann sé ar fud na hEorpa agus soir tríd an tSibéir, agus san Afraic Thuaidh freisin. Is fearr leis gnáthóga ina mbíonn locháin d'uisce ciúin.
Is iasc sáile í an chadóg. Tá sí ar fáil ar an dá thaobh den Aigéan Atlantach thuaidh. Bíonn an-tóir ar an gcadóg mar bhia.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an frigéad. Is baill d'fhine na Fregatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an tarmachan. Is baill d'ord na Tetraonidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an ghilphíb bheag Is baill d'fhine na Sylviidae iad.
Tom a fhásann in oirthear na hÁise is iardheisceart leithinis na hAraibe. Cognaítear a duilleoga ar son an bhrostú a fhaightear astu. Is caitionón an t-oibreán gníomhach iontu, agus tá airíonna aige seo atá cosúil le hamfataimín. Tá fianaise thrialach ann go mb'fhéidir go gcuireann caitionón le torthúlacht fear.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an leitheadach Is baill d'fhine na Threskiornithidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Liamhán mór gníomhach, dúchasach don fharraige thrópaiceach is mheasartha, gar don chladach. A cheann leacaithe, agus maothán leathan ar an dá thaobh. Meastar go gcuireann siad seo lena inbheartaitheacht. A shúile is a phollairí scartha i bhfad amach ó chéile. Speiceas amháin san Atlantach trópaiceach, an liamhán mór ceann casúir, atá suas le 6 m ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an daol adharcach. Ball d'fhine na Lucanidae atá ann.
Ainmhí is ea an luch fhómhair.
Ainmhí is ea an luch fhómhair.
Luch fhómhair
Feithid a dhiúlann plandaí. Na baineannaigh fhásta gan sciatháin cosanta de ghnáth, le clúdach céarach, cosúil le lanna, a thálann sí ar a colainn. Ní itheann na fireannaigh ó phlandaí, agus bíonn péire sciathán acu. Níos lú ná 8 mm ar fhad. Scaipeann an ghaoth na larbhaí nua-ghortha (na lotnaidí). Timpeall 4,000 speiceas ann, ina measc lotnaidí suntasacha a ionsaíonn plandaí atá tábhachtach sa trádáil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is araicnid é an tarantúla. Is ball d'ord na n-Araneae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil atá dúchasach don Eoraip is an Áise mheasartha, ach a tugadh isteach i Meiriceá Thuaidh. Táirgeann na gais fhada dreaptha faoin talamh an iliomad buinneán duilleogach agus gas suas le 1 m ar fhad. Na duilleoga roinnte i dteascáin ubhchruthacha fhiaclacha suas le 8 cm ar fhad. Na bláthanna bána in umbail 2-6 cm ar leithead. Fiaile sheasmhach i ngairdíní. Uaireanta, itear na duilleoga úra, cosúil le spionáiste. D'úsáidtí é tráth mar chóireáil ar an ngúta, agus thugtaí fiaile (lus) an ghúta air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an ciang. Mamach atá ann.
Sa mhíoleolaíocht, is péist den ord Chelonia nó Testudinata é an turtar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Sa mhíoleolaíocht, is péist den ord Chelonia nó Testudinata é an turtar.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Turtar&oldid=939515 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 414b6d5869f7b7bef91c369d20177133 Q226933 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Valbaí giorria ruadhonnAinmhí is ea an valbaí giorria ruadhonn.
Alpaire folláin cuileoige. Na súile mór ildaite. Súnn an baineannach fuil eallach is capall, agus cuireann greamanna pianmhara iontu. Beireann sí uibheacha in ithir thais nó riascach. Tá na larbhaí foghlach ar fheithidí eile. Tábhachtach i gcúrsaí leighis is tréidliachta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an síotal.
Féithleog dreapaire bhliantúil thrópaiceach. Na duilleoga croíchruthach, na bláthanna buí tonnadóirchruthach, a thoradh cosúil le mearóg shorcóireach timpeall 30 cm ar fhad. Cosúil le spúinse sa seomra folctha, is fíochán feadánach snáithíneach an toraidh seo atá sa lúfach, tar éis na fíocháin bhoga a bhaint.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fungas é an beacán léana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Orgánach micreascópach aoncheallach a bhfuil 1, 2, 3, 4, nó níos mó lascnaidí, a úsáidtear chun snámh de ghnáth. Cuid mhaith díobh, is seadáin ar ainmhithe óstacha iad, ach maireann cuid eile i ngnáthóga uisciúla is domhanda.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fungas é an triomán uasal.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fungas é an triomán uasal.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Triom%C3%A1n_uasal&oldid=945955 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a0bbee3ba0ab4c1b7158a268a582b752 Q244770 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SeirbilIs éard is seirbil inti ná saghas luiche atá dúchasach don Afraic, an meánoirthear is lár na hÁise. Na cosa deiridh fada, an t-eireaball fada fionnaitheach.
Maireann sí i ngrúpaí sóisialta, áitríonn tír oscailte thirim, tochlaíonn poill le maireachtáil iontu. Itheann sí síolta, fréamhacha is bianna eile (itheann cuid acu ainmhithe eile, péisteanna is creimirí). Is peata coitianta cineál amháin, an tseirbil Mhongólach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid é an bádóir.
Speiceas de phlanda adhmadach nádúrtha sa tSeapáin, sa tSín, sa Chóiré, sa Mhongóil thoir agus sa Rúis thoir theas,[2] is ea Acer palmatum , ar a dtugtar 'an mhailp Sheapánach' sa Ghaeilge, (Seapáinis: irohamomiji, イロハモミジ, nó momiji, 紅葉). Roghnaítí go leor saothróg difriúl den mhailp seo agus tá siad ag fás ar fud an domhain, mar gheall ar a n-éagsúlacht mhór d'fhoirmeacha tarraingteacha, cruthanna a duilleoige, agus a dathanna iontacha.[3]
Speiceas de phlanda adhmadach nádúrtha sa tSeapáin, sa tSín, sa Chóiré, sa Mhongóil thoir agus sa Rúis thoir theas, is ea Acer palmatum , ar a dtugtar 'an mhailp Sheapánach' sa Ghaeilge, (Seapáinis: irohamomiji, イロハモミジ, nó momiji, 紅葉). Roghnaítí go leor saothróg difriúl den mhailp seo agus tá siad ag fás ar fud an domhain, mar gheall ar a n-éagsúlacht mhór d'fhoirmeacha tarraingteacha, cruthanna a duilleoige, agus a dathanna iontacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Acer_palmatum&oldid=860783 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 2b3e7ca26d8d514d4734a30f32843382 Q271218 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PíotónNathair neamhnimhiúil a fhaightear san Afraic, an Áise, na hIndiacha Thoir is an Astráil. Dreapann is snámhann sé, agus beireann uibheacha. Maraíonn creach, á timpeallú is á brú trí chrapadh mhatáin a colainne.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ord feithidí beaga bunúsacha is ea Protura, agus iad gan sciatháin gan súile gan adharcán. Úsáideann siad na cosa tosaigh mar adharcáin. 3 phéire géag buntúsach ar theascáin boilg. Faightear iad faoi chlocha is coirt, nó i bhfásra lofa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an sléibhín Meánmhuirí Is baill d'fhine na Laridae iad.
Féar ilbhliantúil neamhlonrach glas leis an iliomad ríosóm dreaptha. Dúchasach do na réigiúin mheasartha. Na spícíní suite faobhrach, le gas ar an spíce docht caoldíreach. Fiaile choinneálach atá an-deacair le stoitheadh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an títí masctha. Mamach atá ann.
Ní mór feabhas a chur ar an litriú agus/nó ar an ngramadach san alt seo. Ná bain an chlib seo den alt ach i ndiaidh do chainteoir dúchais nó líofa súil a chaitheamh air, le do thoil. Tar éis an t-alt a cheartú, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. |
Reiptíl feoiliteach muirí a chónaigh sa Ré Chalaitheach sa Thréimse Iúrasach ab é an lioplóradán. Tagann an ainm ón Ghréigis "λεῖος" [leios], "mín"; pleurá, taobh nó easna; agus odṓn, fiacail.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an t-iora pailme. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an moncaí iorach. Mamach atá ann.
Crann síorghlas a fhásann suas go dtí timpeall 20 m. Dúchasach don Astráil, agus saothraítear ansin is i Haváí é. Na duilleoga suas le 30 cm ar fhad, lansa-chruthach, leathan os cionn an láir, docht is uaireanta colgach, i bhfáinní de 3-4 cinn. Na bláthanna i spící fada cromtha 2.5 cm ar trastomhas, síogómach le 4 theascán iombhláthanna bánbhuí. Na torthaí glas, agus scoilteann siad chun cnó cruinn inite a nochtadh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas féir is ea Astrebla. Mitchell grass nó féar an Mistéalaigh a thugtar ar na speicis seo freisin. Is i an Astráil a dtír dhúchais.[1]
Tá Astrebla go maith chun triomach a sheasamh, agus maireann na plandai 20 - 30 bliain. Bíonn se 30-90 cm ar airde. Tá sé coitianta ar mhachairí iartharacha Queensland agus New South Wales. Bionn clúdach crua ar an síol. Baineann tábhacht nach beag leis an síol mar bhia Bundúchasach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas féir is ea Astrebla. Mitchell grass nó féar an Mistéalaigh a thugtar ar na speicis seo freisin. Is i an Astráil a dtír dhúchais.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Astrebla&oldid=932281 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6efad53eb7dbf5be99591f932248a1d3 Q310636 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AichrysonGéineas is ea Aichryson ina bhfuil 15 speiceas de phlandaí súmhara fothrópaiceacha. Dúchasach do na hAsóir sa chuid is mó le roinnt speiceas ar Maidéara agus i Maracó, agus ceann amháin sa Phortaingéil.
Tagann ainm an ghéinis ó na focail Ghréigise "aei" (síor) agus "chrysos" (ór).[1]
Géineas is ea Aichryson ina bhfuil 15 speiceas de phlandaí súmhara fothrópaiceacha. Dúchasach do na hAsóir sa chuid is mó le roinnt speiceas ar Maidéara agus i Maracó, agus ceann amháin sa Phortaingéil.
Tagann ainm an ghéinis ó na focail Ghréigise "aei" (síor) agus "chrysos" (ór).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aichryson&oldid=947566 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f8c887461216badfb9577a1581532731 Q311186 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Lus ealaLus eala a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mara is ea an deilf choiteann.
Ainmhí is ea an frog an gháire (Pelophylax ridibundus). Amfaibiach atá ann.
Tá an buaf chána (Bufo marinus) le fáil ó dhúchas i Meiriceá Láir agus i Meiriceá Theas, ach tugadh isteach ina lán oileán san Aigéine agus i Muir Chairib í. Baineann sé le Rhinella, foghéineas den ghéineas Bufo. Síolraíonn sí go flúirseach: beirtear sceathrach aonchuail agus na mílte ubh inti. Ní bhíonn easpa bia uirthi: itear chuile shórt, idir bheo agus mharbh. D'fhéadfadh an ghnáthbhuaf chána a bheith cúig cheintiméadar ar fad agus í i mbun a méide. Bhí meáchan 2.65 cileagram sa cheann ba mhó a taifeadadh agus é 38 ceintiméadar ar fad.
Tá dúil ina béile ag an mbuaf seo agus dá bhrí sin tugadh isteach ina lán áiteanna í chun péistí díobhálacha a scrios. Tagann a gnáthainm ón gciaróg chána (Dermolepida albohirtum).
Tá faireoga nimhe sa bhuaf chána, agus is mór an baol í, mar sin, d'aon ainmhí a d'íosfadh í. Dá bhrí sin meastar gur ainmhí díobhálach í agus speiceas ionrach i gcuid mhaith de na háiteanna a bhfuil sí le fáil.
Bhí an bhuaf chána i measc na speiceas ar thug Linnaeus cuntas orthu in Systema Naturae (1735). Bhain sé an aidiacht marinus ó léaráid leis an míoleolaí Ollannach Albertus Seba, fear a chreid go raibh an bhuaf ina cónaí ar tír agus san uisce.[1]
San Astráil ní furasta an bhuaf chána a aithint thar fhroganna móra dúchasacha de na géinis Limnodynastes, Cyclorana and Mixophyes. Is féidir na froganna úd a aithint toisc nach bhfuil faireoga móra paróitideacha[2] acu agus nach bhfuil iomaire idir an polláire agus an tsúil acu.[3] Uaireanta ní aithnítear an bhuaf chána thar Fhrog Mhór na n-Uachaisí (Heleioporus australiacus) toisc go bhfuil toirt iontu araon agus cuma fhaithneach orthu; ach tá imreasc ingearánach ag an bhfrog agus inteachán airgeata (seachas órga).[4] Is féidir buafa óga agus spéicis den ghéineas Uperoleia a thógáil in ábhraíocht a chéile, ach is féidir buafa fásta a aithint toisc nach bhfuil dath geal ar an mbléin ná ar na ceathrúna.[5]
Sna Stáit Aontaithe tá cosúlacht mhór idir an bhuaf chána agus a lán spéicis eile. Is furasta í a thógáil in ábhraíocht na buaife deisceartaí (Bufo terrestris), ceann a bhfuil dhá mheall os comhair na bhfaireog paróitideach aige.[6]
Tá an-toirt sa bhuaf chána[7] agus is mó go mór an bhuaf bhaineann ná an bhuaf fhireann.[8] Is minic na cinn is mó le fáil in áiteanna nach bhfuil an oiread sin buaf ann.[9] Is féidir leo maireachtáil idir deich mbliana agus cúig bliana déag[10] agus tig leo maireachtáil i bhfad níos faide i ngéibheann – chomh fada le cúig bliana is tríocha.[11]
Tá craiceann na buaife cána tirim agus faithneach.[12] Tá iomairí air os cionn na súl agus iad ag síneadh síos an smut.[13]. Is féidir le buafa a bheith liath, i leith an bhuí, ruadhonn nó ar dhath na holóige, agus gréasa éagsúla orthu. Tá faireog mhór pharóitideach ar chúl gach súile.[14] Tá imrisc chothroma sna súile agus tá dath an óir ar na hinteacháin.[15] Níl na méara tosaigh scamallach [16] murab ionann bun mhéara na gcos.[17]
Is lú go mór an bhuaf óg ná an bhuaf fhásta, craiceann mín dorcha uirthi de ghnáth agus imir rua ann uaireanta. Ní mór iad faireoga paróitideacha na buaife óige, agus dá bhrí sin is annamh méid mór nimhe iontu.
Bíonn na torbáin dubh agus beag, iad ag cloí le grinneall agus claonadh acu chun imeacht ina scuainí. Bíonn siad idir 10 mm agus 25 mm ar fad.[18]
Tá an bhuaf chána le fail ar fhéarach agus i gcoillte, agus is breá léi áiteanna ar fhág daoine a rian orthu, ar nós claiseanna agus gairdíní.[19] Beireann sí idir 8,000 agus 25,000 ubh d’aon iarraidh, agus iad ina sreanga fada glóthaí san uisce. De ghnáth tagann na torbáin as an ubh i gceann ocht n-uaire is daichead.[20] Déantar buaifíní de na torbáin i gceann idir dhá lá dhéag agus seasca lá.
Fásann na buaifíní go tapa, rud is gá dóibh agus iad gan an chosaint atá ag buafa fásta. Meastar nach dtagann slán ach timpeall 0.5% de na buafa óga.[21][22]
I réigiúin thrópaiceacha síolraíonn an bhuaf chána ar feadh na bliana, ach i limistéir fhothrópaiceacha ní shíolraíonn sí ach i rith tréimhse níos teo mar an séasúr fliuch. [23] Tig leis an mbuaf teacht slán agus neart uisce caillte aici, rud a chuidíonn léi maireachtáil lasmuigh de na réigiúin thrópaiceacha.[24]
Dealraíonn sé gur leis na súile is mó a aimsíonn an bhuaf chána a creach, ach gur féidir léi freisin feidhm a bhaint as an mboladh chuige.[25]. Itear creimirí beaga, reiptílí, débheathaigh eile, éin, inveirteabraigh, plandaí, bia madra agus bruscar. Slogtar an chreach ina hiomláine.
Tá an buaf chána (Bufo marinus) le fáil ó dhúchas i Meiriceá Láir agus i Meiriceá Theas, ach tugadh isteach ina lán oileán san Aigéine agus i Muir Chairib í. Baineann sé le Rhinella, foghéineas den ghéineas Bufo. Síolraíonn sí go flúirseach: beirtear sceathrach aonchuail agus na mílte ubh inti. Ní bhíonn easpa bia uirthi: itear chuile shórt, idir bheo agus mharbh. D'fhéadfadh an ghnáthbhuaf chána a bheith cúig cheintiméadar ar fad agus í i mbun a méide. Bhí meáchan 2.65 cileagram sa cheann ba mhó a taifeadadh agus é 38 ceintiméadar ar fad.
Tá dúil ina béile ag an mbuaf seo agus dá bhrí sin tugadh isteach ina lán áiteanna í chun péistí díobhálacha a scrios. Tagann a gnáthainm ón gciaróg chána (Dermolepida albohirtum).
Tá faireoga nimhe sa bhuaf chána, agus is mór an baol í, mar sin, d'aon ainmhí a d'íosfadh í. Dá bhrí sin meastar gur ainmhí díobhálach í agus speiceas ionrach i gcuid mhaith de na háiteanna a bhfuil sí le fáil.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Buaf_ch%C3%A1na&oldid=760575 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f3e4fbd13493d72bb9b8cee530c45afe Q322141 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Caora BharbarachIs ainmhí í an chaora Bharbarach. Mamach atá ann.
Is éan í an lacha choille (Aix sponsa). Is baill d'fhine na nAnatidae iad.
Abhac-antalóp atá dúchasach don Afraic ó dheas ón Sahára. Scothdhearg/donn le híochtar bán, na cluasa mór is bán taobh istigh, na hadharca gearr ingearach suas. Áitríonn sé talamh féaraigh nó scrobarnach. Nuair a bhíonn sé faoi bhagairt, ní theitheann ach luíonn, ag brath ar an duaithníocht.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an liach Bhríde (Potamogeton natans).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í feadlacha na nIndiacha Thiar Is ball d'fhine na Anatidae í.
Speiceas an-mhór plandaí, an chuid is mó díobh trópaiceach, a iompraíonn spóir, agus atá gaolmhar le garbhógach is lus an chleite. An gas fada rialta géagach le cuid mhaith duilleog beag i 4 shraith, iad go léir cosúil le chéile, nó dhá shraith uachtaracha bheaga agus dhá shraith eile níos mó is ag leathadh. Na spóragáin leagtha amach i strobalais ar dhéanamh cón. An t-aon bhall atá fágtha den rang ársa Lycopsida.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an sibhéid mhórbhallach Malabar (Viverra civettina). Mamach atá ann. Tá sé dúchasach in iardheisceart na hIndia in Malabar. Tá sé go mór i mbaol agus níos lú ná 250 ball den speiceas ar an saol.
Is feithid é an t-seabhcaí an deiscirt.
Is iasc é an colgiasc dall Afracach. Is baill d'fhine na Cyprinidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an tsnáthaid mhór impireach.
Ainmhí is ea an ialtóg earrshaor Eorpach. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Is moileasc é an t-ochtapas gormfháinneach. Ball d'ord na nOctopoda atá ann.
Is éan é an rásaí. Is baill d'ord na Glareolidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál soilire, a dtugtar soilire fréamh tornapa air freisin. Bunanna tiúbracha ar na gais, a úsáidtear i sailéid nó a ndéantar cócaireacht orthu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an t-órang-útan Boirneoch. Mamach atá ann.
Is toradh inite é an sméar dhubh a tháirgtear trí aon cheann de na speicis éagsúla sa ghéineas Rubus de chuid an teaghlaigh Rosaceae.
Ainmhí is ea an hioracsach crainn deisceartach.
Ciaróg gheal dhaite, ó réigiúin theo thirime de ghnáth. Na larbhaí bídeach, le hingne, a itheann mar sheadán nó ar neadacha nó bianna stóráilte feithidí. Táirgeann na ciaróga fásta ceimiceán a dhéanann cloig ar an gcraiceann: ainm eile uirthi is ea ciaróg cloig.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí í an sibhéid phailme mhasctha. Mamach atá ann.
Is planda í an pheirsil amaide.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Liamhán mór an-oirirc a mhaireann gar do dhromchla na farraige, forleathan i bhfarraigí trópaiceacha is measartha. Aithnítear go héasca é as an maothán an-fhada uachtarach ar a eireaball, a fhéadfaidh a bheith leath chomh fada arís lena cholainn. Baineann sé feidhm as an maothán seo chun báirí iasc a locadh trí dhromchla an uisce a ghreadadh. A cholainn suas le 6 m ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cruinnphéist a fheidhmíonn mar sheadán i stéig bheag an duine. Tarlaíonn an t-ionfhabhtú de bharr feoil amh nó chnagbhruite a ithe, muiceoil go háirithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann duillsilteach cónach a fhásann 30 m ar airde, dúchasach do Mheiriceá Thuaidh. Na duilleoga le 11-19 duilleoigíní, na bláthanna fireanna i gcaitíní. An toradh 4.0-6.5 cm ar fhad, ubhchruthach giobach, ag cuimsiú síl iomairigh, cosúil le cnó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Caonach is ea Taxiphyllum barbieri (Gaeilge: Caonach Iáva) a bhaineann leis an fhine Hypnaceae. Dúchasach san Áise Thoir Theas, úsáidtear é go coitianta in uisceadáin fionnuisce. Greamaíonn sé le carraigeacha, fréamhacha, agus le hadhmad raice. Níl aitheantas an phlanda aithnidiúil seo réitithe go fóill; roimhe seo ceapadh gur Vesicularia dubyana (Brotherus, 1908) a bhí i gceist, ach d'fhéadfadh gur Taxiphyllum barbieri (Cardot & Copp.) Z. Iwats atá ann i ndáiríre.[1] Cuireadh síos air, ar dtús, mar Isopterygium barbieri Cardot & Copp. ó Vinh, Vítneam.[2]
Ní gá a bheith an-chúramach leis an chaonach seo. Glacann sé le gach cineál uisce, fiú breacsháile lag, agus gach cineál caighdeán solais. Fásann sé níos fearr ag 21 go 24° Celsius, ach is féidir leis maireachtáil i dteocht suas le 29 go 32 °C. Déanann sé go maith mar phlanda sa tulra. In uisceadáin ba chóir é a bheith curtha san áit ina mbíonn dea-uisce reatha mar greamaíonn bruscar air go héasca agus éiríonn sé donn doiléir da bharr. Mar gheall ar nádúr greamaitheach an chaonaigh seo is féidir caonachbhalla a dhéanamh as. Is féidir é seo a chur i gcrích tré eangach a fhilleadh agus í an caonach a leathadh go cothrom uirthi. Ansin, is féidir a eangach a ceangailte sreangáin phoileistear. Fásann sé go mall ar dtús go dtí go mbíonn sé socraithe síos.
Caonach is ea Taxiphyllum barbieri (Gaeilge: Caonach Iáva) a bhaineann leis an fhine Hypnaceae. Dúchasach san Áise Thoir Theas, úsáidtear é go coitianta in uisceadáin fionnuisce. Greamaíonn sé le carraigeacha, fréamhacha, agus le hadhmad raice. Níl aitheantas an phlanda aithnidiúil seo réitithe go fóill; roimhe seo ceapadh gur Vesicularia dubyana (Brotherus, 1908) a bhí i gceist, ach d'fhéadfadh gur Taxiphyllum barbieri (Cardot & Copp.) Z. Iwats atá ann i ndáiríre. Cuireadh síos air, ar dtús, mar Isopterygium barbieri Cardot & Copp. ó Vinh, Vítneam.
Ní gá a bheith an-chúramach leis an chaonach seo. Glacann sé le gach cineál uisce, fiú breacsháile lag, agus gach cineál caighdeán solais. Fásann sé níos fearr ag 21 go 24° Celsius, ach is féidir leis maireachtáil i dteocht suas le 29 go 32 °C. Déanann sé go maith mar phlanda sa tulra. In uisceadáin ba chóir é a bheith curtha san áit ina mbíonn dea-uisce reatha mar greamaíonn bruscar air go héasca agus éiríonn sé donn doiléir da bharr. Mar gheall ar nádúr greamaitheach an chaonaigh seo is féidir caonachbhalla a dhéanamh as. Is féidir é seo a chur i gcrích tré eangach a fhilleadh agus í an caonach a leathadh go cothrom uirthi. Ansin, is féidir a eangach a ceangailte sreangáin phoileistear. Fásann sé go mall ar dtús go dtí go mbíonn sé socraithe síos.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Taxiphyllum_barbieri&oldid=827517 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6d3e5b99c33d6ef1b8ed5e31735fb2d6 Q635949 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Eicidneach socfhadaIs ainmhí é an eicidneach socfhada. Mamach atá ann.
Is feithid é an leamhan péitseogach. Ball d'fhine na Drepanidae atá ann.
Ainmhí is ea an toirtís liopaird. Reiptíl atá ann, agus is ball d'ord na Testudines í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan atá dúchasach do na trópaicí sa Domhan Úr. Áitríonn sé coillearnach. Itheann an chuid is mó de na speicis torthaí, ach gabhann cuid acu feithidí is iad ag eitilt.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan í an Lacha Fhilipíneach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan é an tanagair Is baill d'fhine na Thraupidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is spéiceas cíobhaí é Tokoeka. Tá sé chomh mór leis an gCíobhaí Mór Breac, tríd is tríd, agus é dealraitheach leis an gCíobhaí Donn, cé go bhfuil sé níos dathéadroime. Is léir ón DNA is sine go raibh sé le fáil ar chósta thoir an Oileáin Theas tráth.
Tá cúpla fospéiceas ann:
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is spéiceas cíobhaí é Tokoeka. Tá sé chomh mór leis an gCíobhaí Mór Breac, tríd is tríd, agus é dealraitheach leis an gCíobhaí Donn, cé go bhfuil sé níos dathéadroime. Is léir ón DNA is sine go raibh sé le fáil ar chósta thoir an Oileáin Theas tráth.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Tokoeka&oldid=804056 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 27373f9848195c51d47001057dfe1d47 Q670056 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Valbaí giorria bandachAinmhí is ea an valbaí giorria bandach.
Is planda í an chrág phortáin gharbh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an t-iora sionnaigh oirthearach nó iora sionnaigh (Sciurus niger). Mamach atá ann. Tá sé dúchasach do chuid mhór de Mheireacá Thuaidh.
Is feithid í an chiaróg thíograch uaine. Ball d'fhine na Carabidae atá ann.
Ainmhí is ea an ialtóg Natterer (Myotis nattereri). Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Is ainmhí é an Muc mhara na Murascaille. Mamach atá ann.
Is éan í an phatraisc bhroinnliath Is baill d'fhine na Phasianidae iad.
Ainmhí is ea an crú-ialtóg mhór. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Is ainmhí í an mhuc mhara Dall. Mamach atá ann.
Is cineál éin é an Monál Himiléach (Lophophorus impejanus) ar a dtugtar Piasún Impeyach nó Danphe freisin. Is ball den ghéineas Lophophorus (ón nGréigis - 'an té a bhfuil círín air') den fhine na bpiasún Phasiandiae. Is é an t-éan náisiúnta de Neipeal é agus an t-éan stáit de Uttarakhand san India.
Rinneadh suirbhé le deireanas in Arunachal Pradesh a nocht cineál nua de Lophophorus, ach ní léir go fóill an speiceas nua é nó fospeiceas den Mhonál Sclater. Níl fianaise mhaith ann go bhfuil fospeiceas ag an Monál Himiléach, ach léiríonn roinnt fiosrúchán le deireanaí nach bhfuil an paiste bán ar dhroim íochtarach an Mhonáil Himiléach fhireannaigh in iarthuaisceart na hIndia, mar atá go coitianta in áiteanna eile. Chomh maith leis seo, is glaise é brollach an éin sa cheantar seo. B’fhéidir go bhfuil an dara fospeiceas ann mar sin. [1]
Baisteadh an t-ainm déthéarmach orthu in ómós do Mhary Impey, bean chéile Phríomh-Bhreitheamh Bheangál, Elijah Impey.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Alga leis na líocha fótaisintéiseacha clóraifill a is clóraifill c, agus caraitéanóidigh éagsúla a dhéanann na clóraplaist buíghlas. Ina gcealla aonaracha agus ina ribí. Tálann sé spóir inghluaiste le lascnaid ghruagach chun tosaigh is lascnaid mhaol ar chúl.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an spadán déladhrach Linne. Mamach atá ann.
Tom nó crann beag, duillsilteach nó síorghlas, dúchasach do réigiúin mheasartha. Na duilleoga urchomhaireach leathrúil. Na bláthanna feadánach, le 4 mhaothán leata, bánbhuí cumhra, i mbláthraí scoilte cónacha. Na caora dubh nó corcra, nimhiúil. Fástar cuid mhaith cineálacha mar fháil gairdíní.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feamainn í an bharrchonlach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ollialtóg nochtúil (Nyctalus lasiopterus). Mamach neamhchoitianta atá ann. Tá sé dúchasach san Áise agus san Eoraip. Cónaíonn sí sna crainn i gcoillte duillsilteacha. Is iad na héin 80% dá cuid bia.
Is fine iad na cnúdáin eitilte (Dactylopteridae), d'éisc mara atá suntasach le haghaidh a n-eití brollaigh mór méadaithe. Ós rud é nach féidir leo eitilt i ndáiríre, b'fhearr le roinnt údar an t-ainm malartach cnúdáin chaidhpeacha. Is iad an t-aon fhine amháin iad san fho-ord Dactylopteroidei .
Tugadh faoi deara iad ag "siúl" ar urláir ghainmheach na farraige agus iad ar lorg crústaigh agus inveirteabraigh bheaga agus iad ag baint leasa as a n-eití brollaigh. Cosúil leis na fíor-chnúdain (spideoga na farraige), ar a bhfuil, b'fhéidir, gaol acu leo, bíonn lamhnán snámh le dhá mhaothán agus "matán greadta" a mbíonn in ann bualadh i gcoinne an lamhnáin snámha chun fuaimeanna a tháirgeadh. Bíonn gainní troma cosanta acu, agus bíonn taobhanna íochtaracha a n-eití brollaigh geal-daite, b'fhéidir chun geit a bhaint as creachadóirí.
Cónaíonn an chuid is mó speiceas san Ind-Aigéan Ciúin, ach tá, ar a laghad, ceann amháin dúchasach san Atlantach. Bíonn na cinn fásta beo ar ghrinneall na farraige, ach bíonn céim larbhach bhreisithe ag go leor speiceas, agus iad ag snámh, faoi shaoirse, ar an aigéan.
Ainmhí is ea an fia Oileáin Calamia.
Is ainmhí í an chrú-ialtóg Blasius. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg Natterer Ibéarach. Mamach atá ann.
Is smugairle róin é an smugairle róin gorm. Ball d'ord na Rhizostomae atá inti.
Is planda é an gallán mór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an Moncaí iorach Bolavach. Mamach atá ann.
Is feithid í an aifid róis.
Is ainmhí í an ghasail Loder. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an giobún aclaí. Mamach atá ann.
Is éan í an lacha spotghobach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan é an pratancól. Is ball d'fhine na Glareolidae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Smólach atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is Láir. Clúmh geal gorm ar dhroim an fhireannaigh. Áitríonn sí talamh oscailte, réitigh i gcoillte, agus talamh shaothraithe. Itheann sí torthaí is feithidí, agus neadaíonn i bpoll i gcrainn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ciaróg mhór dhubh is ea an deargadaol. An cholainn caol, 20-30 mm ar fhad. Cumhdach sciathán gearr, agus sciatháin chúil air. Táirgeann sé ceimiceán le boladh searbh nuair a thagann faoi bhagairt. Faightear i gcoillte é de ghnáth. Foghlach ar fheithidí, seilidí is péisteanna. Darbh-daol a thugtar uirthi i nGaeilge freisin.[1]
Ón Meánaoiseanna i leith, ceaptar go bhfuil baint ag an deargadaol leis an Diabhal.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ciaróg mhór dhubh is ea an deargadaol. An cholainn caol, 20-30 mm ar fhad. Cumhdach sciathán gearr, agus sciatháin chúil air. Táirgeann sé ceimiceán le boladh searbh nuair a thagann faoi bhagairt. Faightear i gcoillte é de ghnáth. Foghlach ar fheithidí, seilidí is péisteanna. Darbh-daol a thugtar uirthi i nGaeilge freisin.
Ón Meánaoiseanna i leith, ceaptar go bhfuil baint ag an deargadaol leis an Diabhal.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Deargadaol&oldid=711125 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid c4502a13ffcf1c29c019ce8bc87c6d6b Q867682 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Leamhan ruibheachIs feithid é an leamhan ruibheach. Ball d'fhine na Geometridae atá ann.
Is fíleam baictéireach é Chlamydiae agus tá na baictéir seo ina phataiginí éigeantaí incheallacha. Bíonn a lán Chlamydiae in ann comhmhaireachtáil i riocht neamh-shiomptómach, taobh istigh d'óstaigh shainiúila, agus creidtear go fairsing go soláthraíonn na hóstaigh seo taiscumar nádúrtha dóibh. Fásann gach Chlanydiae trí óstchealla eocarótacha a ionfhabhtú, Tá siad comh bheag nó níos lú ná a lán de na víris.a shíolrú Taobh istigh de na cealla is i bhfoirm incheallach macasamhlaithe a bhíonn siad léiríonn siad iad féin.; taobh amuigh bíonn siad slán i bhfoirm eachtarcheallach ionfhabhtaíoch. Ní fhásann Chlamydiae ach amháin i dteannta lena hóstaig, agus bíonn na torthaí seo ag éirí as sin sa tsaotharlann: Ní féidir Chlamydiae a shíolrú i meán saothrúcháin baictéar, agus bíonn aonrú Chlamydiae níos rathúlaare nuair a bhíonn siad fós incheallach sna hóstaigh.
Is fíleam baictéireach é Chlamydiae agus tá na baictéir seo ina phataiginí éigeantaí incheallacha. Bíonn a lán Chlamydiae in ann comhmhaireachtáil i riocht neamh-shiomptómach, taobh istigh d'óstaigh shainiúila, agus creidtear go fairsing go soláthraíonn na hóstaigh seo taiscumar nádúrtha dóibh. Fásann gach Chlanydiae trí óstchealla eocarótacha a ionfhabhtú, Tá siad comh bheag nó níos lú ná a lán de na víris.a shíolrú Taobh istigh de na cealla is i bhfoirm incheallach macasamhlaithe a bhíonn siad léiríonn siad iad féin.; taobh amuigh bíonn siad slán i bhfoirm eachtarcheallach ionfhabhtaíoch. Ní fhásann Chlamydiae ach amháin i dteannta lena hóstaig, agus bíonn na torthaí seo ag éirí as sin sa tsaotharlann: Ní féidir Chlamydiae a shíolrú i meán saothrúcháin baictéar, agus bíonn aonrú Chlamydiae níos rathúlaare nuair a bhíonn siad fós incheallach sna hóstaigh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Chlamydiae&oldid=695225 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 84d2761599b143828ead0f7d752cdfce Q884305 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Iasc pluaiseIasc beag dall a fhaightear i bpluaiseanna aolchloiche in oirdheisceart na Stát Aontaithe. Gan aon lí sa cholainn aige. Dhá speiceas eile, le súile beaga is craiceann daite, a fhaightear i gcorcacha cois cósta ansin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tor ilbhliantúil síorghlas is ea Salvia apiana atá dúchasach d'iar-dheiscart Stáit Aontaithe Mheiriceá agus iar-thuaisceart Mheicsiceo. Tá sé ar fáil go príomha sna gnáthóga chósta scrobarnach sáiste de chuid Dheisceart California agus Bhaja California, ar imill iarthaireach Ghaineamhlach Mojave agus Ghaineamhlach Sonora.[1]
[fíoras?]
.[2]
Tor ilbhliantúil síorghlas is ea Salvia apiana atá dúchasach d'iar-dheiscart Stáit Aontaithe Mheiriceá agus iar-thuaisceart Mheicsiceo. Tá sé ar fáil go príomha sna gnáthóga chósta scrobarnach sáiste de chuid Dheisceart California agus Bhaja California, ar imill iarthaireach Ghaineamhlach Mojave agus Ghaineamhlach Sonora.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Salvia_apiana&oldid=864889 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7ff11aa941a409e1d7bf7cc7322d514b Q913350 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Iora eitilte deisceartachIs ainmhí beag é an t-iora eitilte deisceartach (Glaucomys volans). Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an ialtóg luchearrach. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Is moileasc í an ollscuid eitilte. Ball d'ord na Teuthida atá inti, an t-aon bhall dá ghéineas. Tá sí ar cheann de na scuideanna is mó dá bhfuil ann. Scuid chreiche í. Bíonn an ollscuid eitlilte ionsaitheach i leith daoine. Faightear í i Sruth Humboldt in oirthear an Aigéin Chiúin.
Is leamhan é an leamhan sionnaigh. Ball d'fhine na Lasiocampidae atá ann.
Planda uisciúil bliantúil a shnámhann go saor. Dúchasach do réigiúin theo san Eoraip, an Áise is an Afraic, agus tógtha isteach i réigiúin eile. Na fréamhacha glas, na bláthanna bán ina gcnotaí 4 pheiteal, an lann rombach, an gas le seomra aeir ann. Na torthaí adhmadach triantánach le 2-4 dhealg. Fásann sé go tapa, agus déanann mataí tiubha a shnámhann is a choisceann bealaí uisce. Is bunbhia in an-chuid den Áise an toradh, lán de stáirse is saill. Na castáin inite a dhíoltar san Eoraip, is minic nach fíorchastáin uisce iad ach torthaí na cíbe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an tuile thalún.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an béar donn Himiléach. Mamach atá ann.
Is planda í an ghlasluibh bheag (Pyrola minor). Faightear í i dtuaisceart na hEoráise agus Mheiriceá Thuaidh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Agonis | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Flowers of A. flexuosa | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||
*Billotia R.Br. ex G.Don 1832 not Sch.Bip. 1841 (syn of Crepis in Asteraceae)
|
Is feithid í an chuil ladrannúil.
Is ainmhí beag í an ialtóg mheasa dhubh Oileáin Chomóra. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an spadán déladhrach Hoffman. Mamach atá ann.
Is ciaróg bheag scothdhonn, 5-9 mm ar fhad, í an chiaróg oíche. Áitríonn sí crainn atá ag lobhadh, ach anois faightear níos minice in adhmad saoirseachta i dtithe í. Tochlaíonn na larbhaí, atá méith le cosa bídeacha, isteach san adhmad. Cnagann na ciaróga fásta ar an adhmad le linn an tréimhse cúplála (Aibreán-Bealtaine). Fágann na larbhaí poill mhóra san adhmad nuair a thagann siad amach as.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Fungas a tháirgeann corp torthaithe cupánchruthach, a osclaíonn agus é aibí chun an ciseal torthúil a nochtadh. Fásann an chuid is mó díobh ar ábhar orgánach lofa, agus tá cuid acu seadánach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Galar víreasach i gcait, atá gaolmhar le víreas easpa imdhíonachta daonna (HIV) ach scartha uaidh. Ní chuireann an víreas ná an galar isteach ar dhaoine. Tarlaíonn raon comharthaí cliniciúla sa chat de réir mar a sháraíonn orgánaigh eile a chóras imdhíonach. Tarlaíonn athlasadh ainsealach don bhéal de bharr fiabhrais gan stad, agus leanann cailliúint thapa meáchain é sin. Ní féidir diagnóis chruinn a dhéanamh ar na comharthaí seo gan an fhuil a thástáil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an creamh na muice fia.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leathóg Eorpach atá flúirseach ar ghrinnill ghainmheacha gar don chósta síos go dtí 150 m. Itheann sé crústaigh is inveirteabraigh eile. An dá shúil ar an taobh deas den cheann. Na lanna garbh. Suas le 40 cm ar fhad. Iasc tábhachtach bia, a ghabhtar le tráil agus líonta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda a tháirgeann spóir, gaolta le raithneach is eireaball capaill. An gas fada, ag cur géag amach go rialta, cumhdaithe le cuid mhaith duilleog beag. Spóragáin in ascaillí na nduilleog, eagraithe go minic i strobalas foirceanta cónchruthach. Faightear i ngach áit é, beagnach, agus an-chuid i bhfraochmhánna is gnáthóga cosúla. Níl beo anois ach garbhógach, caonach spícíneach, agus lus an chleite, baill de ghrúpa ársa, Lycopsida, a bhí ilghnéitheach, fiú le foirmeacha ar dhéanamh crainn, sa tréimhse Charbónmhar, a bhfaightear iontaisí díobh go minic.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an moncaí marmaisíneach ceannbhuí. Mamach atá ann.
Moncaí ó iarthar na hAfraice, cineál geanóin. Dorcha, ach an taobh íochtarach is an taobh istigh de na géaga bán. Maireann sé i mbuíonta móra glóracha go hard ar bharr na gcrann, agus itheann ábhair phlandúla (cnónna neamhaibí go háirithe), seilidí is feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Féileacán le sciatháin leathana. Na sciatháin liomóideach buí ar fhireannaigh agus scothghlas/bán ar bhaineannaigh, le spota flannbhuí sa dá chás. Na cruimheanna gormghlas le ribí míne. Faightear ar ramhdhraighean iad. Fanann an féileacán fásta codlatach faoi dhuilleoga i rith an gheimhridh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an langúr Hatineach. Mamach atá ann.
Is planda é an bainne léana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an ulchabhán seabhaic Oileán na Nollag Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Is feithid é an starraicín iarainn. Ball d'fhine na Notodontidae atá ann.
Is iasc í an sleamhnóg airgid. Is baill d'fhine na Stromateidae iad.
Is éan é an túcán. Is baill d'fhine na Ramphastidae iad. Dathanna geala air. Dúchasach do na réigiúin tropaiceacha agus fhothropaiceacha san Domhan Thiar.
Bhaineadh Guinness úsáid as an túcán ina chuid fógraíochta sna 1930idí agus 1940idí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an scuab eich choille.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de Phaeophyceae nó d'algaí donna, san bhfine Fucaceae is ea Ascophyllum nodosum, agus an t-aon speiceas sa ghéineas Ascophyllum. Is feamainn de chuid an Aigéin Atlantaigh Thuaidh í, ar a dtugtar an fheamainn bhuí nó feamainn bhuí Thuaidh-Atlantach uirthi. Tá sí ar fáil go coitianta ar chósta thuaidh thiar na hEorpa (ó Svalbard go dtí an Phortaingéil) lena n-áirítear an Ghraonlainn thoir [1] agus ar an chósta thoir-thuaidh de Mheiriceá Thuaidh. [2]
Bíonn froinn fhada righne agus ba gheall le leathar [3] ag A. nodosum, a fhásann go mírialta déscartha ar uillinn, [4] le bolgáin aeir mhóra ubhchruthacha, leagtha amach i sraitheanna ag eatraimh rialta ar feadh na bhfrún ach neamhghasach. Is féidir leis na froinn fás go dtí 2 m ar fhad agus daingníonn ríosóidigh an fheamainn leis na carraigeacha. Tá dath glasbhuí,[5] glasdhonn ar na froinn, agus beagán comhbhrúite, ach gan meánfhéith. [6]
Tá saolréim an phlanda dioplóidigh agus gaiméití. Tá gach planda aonair fireannach nó baineannach. Táirgtear na gaiméití san earrach] i gcoimpreáin leabaithe i ngabhdáin buí ar chraobhacha gearra. [7]
Speiceas de Phaeophyceae nó d'algaí donna, san bhfine Fucaceae is ea Ascophyllum nodosum, agus an t-aon speiceas sa ghéineas Ascophyllum. Is feamainn de chuid an Aigéin Atlantaigh Thuaidh í, ar a dtugtar an fheamainn bhuí nó feamainn bhuí Thuaidh-Atlantach uirthi. Tá sí ar fáil go coitianta ar chósta thuaidh thiar na hEorpa (ó Svalbard go dtí an Phortaingéil) lena n-áirítear an Ghraonlainn thoir agus ar an chósta thoir-thuaidh de Mheiriceá Thuaidh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ascophyllum_nodosum&oldid=943086 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 9df85695acdfa78e2f8354b8305442f2 Q1422792 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Nathair eitilteNathair ó oirdheisceart na hÁise a théann ar foluain ó chrann go crann. Léimeann sí amach san aer, leacaíonn a colainn, agus déanann roinnt S-chuar ionas go mbíonn cuid mhaith codanna dá colainn dírithe go cliathánach i dtreo a eitilte, ag feidhmiú mar sciatháin. Is féidir léi eitilt thar 20 m mar sin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an marmat earrfhada (Marmota caudata). Mamach atá ann. Maireann sé sna cnoic i lár na hÁise.
Is feithid é an rinnbhuí. Ball d'fhine na Notodontidae atá ann.
Is feithid í an ladhróg. Ball d'fhine na Geometridae atá ann.
Is planda bláthanna san fhine Onagraceae é Clarkia pulchella. Tá sé dúchasach d'iarthuaisceart Mheiriceá Thuaidh. Sainspeiceas Clarkia atá ann. Tháinig Meriweather Lewis air in aice le Kamiah, Idaho, ar thuras taiscéalaíochta Lewis agus Clark sa bhliain 1806. Thug siad ceann ar ais leo mar eiseamal luibheolaíoch ach ní rinneadh aon iarracht chun é a aicmiú go dtí an bhliain 1814, nuair a d'ainmnigh Frederick Traugott Pursh é i ndiaidh William Clarke in áit a chomhghleacaí, Lewis. Chuir iniúchadh Robert Brown ar phailin C. pulchella in uisce cáil ar an bplanda. "Brúnghluaisne" a thugann an saol ar an mbealach a bhog an phailin tríd an uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an armadailín guaireach. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an fhialuch mhór. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an armadailín earrnocht tuaisceartach. Mamach atá ann.
Miceaplasma inghluaiste bíschruthach atá seadánach i bhfeithidí is plandaí. Cuimsíonn sé an t-oibreán a chuireann tús le galar buí i bplandaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag í an fhialuch Zacatecan. Mamach atá ann.
Spéiceas fada caol den ronnach nathartha is ea Thyrsites atun (Snúc). Tá droim dúghorm air agus bolg airgeata. D’fhéadfadh sé a bheith chomh fada le 200 cm, cé nach bhfuil mórán snúc níos faide ná 75 cm. Sa Leathsféar Deisceartach atá sé le fáil agus maraítear é mar iasc tráchtála. Tugtar baracútach (“barracouta”) air san Astráiláise, cé nach bhfuil gaol aige leis an mbaracúdach.
Tá sé le fáil in aice le scairbheanna ilchríochacha nó timpeall oileán agus itheann sé crústaigh, ceifileapóid agus iasc beag ar nós ainseabhaithe agus pilséar. Bíonn snúic ina mbáire cois tóna nó sa mheánuisce, nó in aice barr uisce istoíche. Is fearr leis uisce atá idir 13 °C agus 18 °C.
Tá an snúc le fáil amach ó chósta na Namaibe agus ó chósta chúigí na Rinne Thiar agus na Rinne Thuaidh san Afraic Theas. Thugadh na coilínigh Ollannacha a tháinig sa bhliain 1652 “zee snoek” (nathair mhara) air. Tá sé coitianta sna huiscí is fuaire den Leathsféar Deisceartach.
Spéiceas fada caol den ronnach nathartha is ea Thyrsites atun (Snúc). Tá droim dúghorm air agus bolg airgeata. D’fhéadfadh sé a bheith chomh fada le 200 cm, cé nach bhfuil mórán snúc níos faide ná 75 cm. Sa Leathsféar Deisceartach atá sé le fáil agus maraítear é mar iasc tráchtála. Tugtar baracútach (“barracouta”) air san Astráiláise, cé nach bhfuil gaol aige leis an mbaracúdach.
Tá sé le fáil in aice le scairbheanna ilchríochacha nó timpeall oileán agus itheann sé crústaigh, ceifileapóid agus iasc beag ar nós ainseabhaithe agus pilséar. Bíonn snúic ina mbáire cois tóna nó sa mheánuisce, nó in aice barr uisce istoíche. Is fearr leis uisce atá idir 13 °C agus 18 °C.
Tá an snúc le fáil amach ó chósta na Namaibe agus ó chósta chúigí na Rinne Thiar agus na Rinne Thuaidh san Afraic Theas. Thugadh na coilínigh Ollannacha a tháinig sa bhliain 1652 “zee snoek” (nathair mhara) air. Tá sé coitianta sna huiscí is fuaire den Leathsféar Deisceartach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Thyrsites_atun&oldid=703065 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 82468281a3ad2919d466251bfebaf8b0 Q1934508 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CasfheamainnIs feamainn í an chasfheamainn.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an bhumbóg earr-rua. Ball d'fhine na Apidae atá ann.
Is próitéabhaictéar Gram-dhiúltach, aeróbach, pléimhorfach, gluaisteach, lascnaideach, agus cocabhachaillíneaché Bartonella bacilliformis. Tá sé 2-3 m ar fad agus 0.2-0.5 m ar leithead agus ina bhaictéar ilacmhainneach incheallach.
D'aimsigh an micribhitheolaí Peiriúch Alberto Barton an baictéar sa bhliain 1905, ach níor foilsíodh é go dtí 1909. D'aithin Barton iad ar dtús mar struchtúir ion-chruinneogacha, a bhí i ndáiríre na baictéir ina gcónaí taobh istigh de chealla fola dearga. Go dtí 1993, ní raibh ach géineas amháin sa speiceas Bartonella; tá breis agus 23 speicis sainaitheanta anois, gach ceann acu laistigh den fhine Bartonellaceae. [1]
Is próitéabhaictéar Gram-dhiúltach, aeróbach, pléimhorfach, gluaisteach, lascnaideach, agus cocabhachaillíneaché Bartonella bacilliformis. Tá sé 2-3 m ar fad agus 0.2-0.5 m ar leithead agus ina bhaictéar ilacmhainneach incheallach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Bartonella_bacilliformis&oldid=796968 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6ee8a79e4f99043926f78622d90e333f Q2036293 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Raithneach ghainneachIs planda í an raithneach ghainneach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ríocht d'orgánaigh réasúnta simplí eocarótach a chuimsíonn na prótasóin aoncheallacha, na halgaí is na fungais le spóir le lascnaidí. Ag staid éigin i dtimthriall a mbeatha bíonn fíorlasc (organáid cosúil le lasc ina bhfuil fáinne 9 micreafeadán timpeall ar dhá fheadán lárnacha). Bíonn raon leathan toirteanna acu, ón miocrórgánach is lú (mar shampla, chlorella) go dtí an fhathach-cheilp. I ranguithe áirithe, tugtar prótaistigh ar na cinn is lú nach mbíonn ach cill amháin nó beagán ceall iontu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus gorm na ndreancaidí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an nuaireacht dhearg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ialtóg ghiobach Áiseach. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an spadán.
Géineas is ea Ajania de phlandaí bláthanna, san fhine nóinín, ar cuireadh síos air mar ghéineas sa bhliain 1955.
Tá an ghéineas dúchasach sa chrios measartha de chuid na hÁise, go príomha sa Rúis agus sa tSín. Ainmníodh an géineas as an chathair Ayan, calafort i réigiún Críoch Khabarovsk (Хабаровский край )san Chianoirthear, ar chósta an Mhuir Ocatsc.
Micreafhungas sa ghéineas Fusarium is ea Fusarium venenatum, a bhfuil méid mór próitéine aige. Baintear úsáid as tréithchineál amháin dá chuid ar bhonn tráchtála le haghaidh na próitéine aoncheallaí 'Quorn' a tháirgeadh
Thángthas ar Fusarium venenatum ag fás san ithir i Buckinghamshire sa Ríocht Aontaithe , [1] sa bhliain 1967 ag ICI mar chuid den iarracht le linn na 1960í chun foinsí bia eile a aimsiú, mar go raibh bearna próitéine le líonadh, siocair síorfhás an daonra domhanda [2] Aithníodh go bréagach é ar dtús mar Fusarium graminearum . [3]
Micreafhungas sa ghéineas Fusarium is ea Fusarium venenatum, a bhfuil méid mór próitéine aige. Baintear úsáid as tréithchineál amháin dá chuid ar bhonn tráchtála le haghaidh na próitéine aoncheallaí 'Quorn' a tháirgeadh
Thángthas ar Fusarium venenatum ag fás san ithir i Buckinghamshire sa Ríocht Aontaithe , sa bhliain 1967 ag ICI mar chuid den iarracht le linn na 1960í chun foinsí bia eile a aimsiú, mar go raibh bearna próitéine le líonadh, siocair síorfhás an daonra domhanda Aithníodh go bréagach é ar dtús mar Fusarium graminearum .
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Fusarium_venenatum&oldid=922306 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6c6fe2f0ef043028fed96c785ceca362 Q2423916 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Dreancaid tráIs artrapód í an dreancaid trá.
Is smugairle róin é smugairle an chompáis (Chrysaora hysoscella). Ball d'ord na Rhizostomae atá ann. Bíonn sé le fáil I bhfarraigí na hEorpa, ón Tuirc go dtí an Kattegat, sa Lochlainn. Tagtar orthu freisin san Aigéan Atlantach Theas amach ó chósta na hAfraice Theas.
Fofhíleam d'echinodermata den chuid is mó suiteacha, is ea na Crinozoa, agus níl ach na críonóidigh nó cleití mara fós ina mbeatha.
Tá stair iontaise thar a bheith fairsing ag na Chrinozoa, agus féadfaidh gur leathnaigh siad isteach sa Réamh-Chaimbriach (ar an choinníoll gur féidir leis an Eidiacarach a aithint go dearfach mar edrioasteroideach).
Fofhíleam d'echinodermata den chuid is mó suiteacha, is ea na Crinozoa, agus níl ach na críonóidigh nó cleití mara fós ina mbeatha.
Tá stair iontaise thar a bheith fairsing ag na Chrinozoa, agus féadfaidh gur leathnaigh siad isteach sa Réamh-Chaimbriach (ar an choinníoll gur féidir leis an Eidiacarach a aithint go dearfach mar edrioasteroideach).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Crinozoa&oldid=942838 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ba4227a5c30136f6e4d4837bab112727 Q2714145 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Spairtíneach mharaIs planda í an spairtíneach mhara.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an lacha rua Is baill d'fhine na Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Moileasc débhlaoscach mara a thochlaíonn poll i bhfoshraitheanna crua cosúil le cailc nó adhmad ar an gcladach íseal in uiscí tanaí. Maireann sí i seomra, tochailte amach sa bhfoshraith. Tógann sí uisce isteach le siofón fada.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an sciolla earraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an liach mhóna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an mhilleanna móna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine de chuid na hainmhí crúbscoilte artiodactyla is ea Antilocapridae, a bhaineann le Meiriceá Thuaidh. Is iad na Giraffidae a gcuid gaol is gaire ar marthain. Níl ach speiceas amháin, an biorbheannach (Antilocapra americana), a bhfuil cónaí air sa lá atá inniu; tá na comhaltaí eile go léir den fhine imithe in éag. Athchogantach beag atá cosúil le hantalóp is ea an biorbheannach a mhaireann . Adharca gabhlacha beaga a bhíonn acu.
Ar go leor bealaí, bíonn na hAntilocapridae cosúil le na hathchogantaigh eile. Bíonn goile ceithre urrann coimpléascach acu le haghaidh cruaphlandaí a [[díleá|dhíleá]], agus tá cumraíocht choirpsiad acu den chineál céanna le cruth na n- antalóp. Bíonn a n-adharca cosúil leo siúd sna buaibhidí, sa mhéid is go bhfuil fíordhúbailt adharcach acu, ach, go sainiúil, scoitear iad taobh amuigh den séasúr póraithe, agus ina dhiaidh fásann siad arís. Bíonn an déadeagar mar an gcéanna ag na Antilocapridae is a bhíonnf ag an chuid is mó de na hathchogantaigh eile : 0.0.3.33.1.3.3Teimpléad:DentalFormula.
Fine de chuid na hainmhí crúbscoilte artiodactyla is ea Antilocapridae, a bhaineann le Meiriceá Thuaidh. Is iad na Giraffidae a gcuid gaol is gaire ar marthain. Níl ach speiceas amháin, an biorbheannach (Antilocapra americana), a bhfuil cónaí air sa lá atá inniu; tá na comhaltaí eile go léir den fhine imithe in éag. Athchogantach beag atá cosúil le hantalóp is ea an biorbheannach a mhaireann . Adharca gabhlacha beaga a bhíonn acu.
Ar go leor bealaí, bíonn na hAntilocapridae cosúil le na hathchogantaigh eile. Bíonn goile ceithre urrann coimpléascach acu le haghaidh cruaphlandaí a [[díleá|dhíleá]], agus tá cumraíocht choirpsiad acu den chineál céanna le cruth na n- antalóp. Bíonn a n-adharca cosúil leo siúd sna buaibhidí, sa mhéid is go bhfuil fíordhúbailt adharcach acu, ach, go sainiúil, scoitear iad taobh amuigh den séasúr póraithe, agus ina dhiaidh fásann siad arís. Bíonn an déadeagar mar an gcéanna ag na Antilocapridae is a bhíonnf ag an chuid is mó de na hathchogantaigh eile : 0.0.3.33.1.3.3Teimpléad:DentalFormula.
Crústach leata seadánach a fhaightear ar an taobh amuigh d'éisc, agus uaireanta ar dhébheathaigh, in uisce úr den chuid is mó. Greamaíonn sé leis an óstach le súiteoirí de ghnáth. Itheann sé an fhuil is an ronna trí bhéal feadánach diúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an torc na bhfaithní. Saghas muice atá ann. Is uiliteoirí iad na muca.
Is iasc fionnuisce trópaiceach é Aspidoras pauciradiatus (nó an corydoras sé-ghathach nó corydoras bréagach), a bhaineann leis an bhfo-fhine Corydoradinae, den fhine Callichthyidae. Shíolraigh siad ó uiscí intíre Mheiriceá Theas, agus bíonn siad le fáil in abhantrach uachtarach Araguaia sa Bhrasaíl.
Fásfaidh an t-iasc ar fhad suas le 2.9 cm. Cónaíonn sé ina in aeráid thrópaiceach in uisce le pH de 6.0 - 7.2, cruas uisce de 12 dGH, agus raon teochta de 22-25 C. Itheann sé péisteanna, crústaigh bhothacha, feithidí agus ábhar plandaí. Leagann sé uibheacha i bhfásra dlúth agus ní chosnaíonn na hainmhí fásta na huibheacha.
Tá tábhacht tráchtála ag baint leis an corydoras i dtionscal na trádála uisceadáin.
Is iasc fionnuisce trópaiceach é Aspidoras pauciradiatus (nó an corydoras sé-ghathach nó corydoras bréagach), a bhaineann leis an bhfo-fhine Corydoradinae, den fhine Callichthyidae. Shíolraigh siad ó uiscí intíre Mheiriceá Theas, agus bíonn siad le fáil in abhantrach uachtarach Araguaia sa Bhrasaíl.
Fásfaidh an t-iasc ar fhad suas le 2.9 cm. Cónaíonn sé ina in aeráid thrópaiceach in uisce le pH de 6.0 - 7.2, cruas uisce de 12 dGH, agus raon teochta de 22-25 C. Itheann sé péisteanna, crústaigh bhothacha, feithidí agus ábhar plandaí. Leagann sé uibheacha i bhfásra dlúth agus ní chosnaíonn na hainmhí fásta na huibheacha.
Tá tábhacht tráchtála ag baint leis an corydoras i dtionscal na trádála uisceadáin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aspidoras_pauciradiatus&oldid=943222 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid aa4436255e0247be4d536f8f38bedb75 Q5711395 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Hemianthus callitrichoidesPlanda uisceach is ea Hemianthus callitrichoides (ar a dtugtar freisin 'miondheora naíonán', 'cúba' nó go simplí na túslitreacha 'HC') a úsáidtear go coitianta mar phlanda tulra nó cumhdaigh in uisceadáin a bhfuil plandaí curtha ann. Planda nádúrtha é sin i gCúba agus ardleibhéil measartha solais agus CO2 riachtanach di le haghaidh fáis san uisceadán.[1]
Ba é Holger Windeløv sa bhliain 2003 a chéad bhailigh an planda i Las Pozas, Cúba, thart ar 90 ciliméadair soir ó Havana. Murab ionann agus Hemianthus micranthemoides atá gaolmhar léi, creidtear go bhfuil H. callitrichoides dúchasach i gCúba amháin.[2]
Planda uisceach is ea Hemianthus callitrichoides (ar a dtugtar freisin 'miondheora naíonán', 'cúba' nó go simplí na túslitreacha 'HC') a úsáidtear go coitianta mar phlanda tulra nó cumhdaigh in uisceadáin a bhfuil plandaí curtha ann. Planda nádúrtha é sin i gCúba agus ardleibhéil measartha solais agus CO2 riachtanach di le haghaidh fáis san uisceadán.
Ba é Holger Windeløv sa bhliain 2003 a chéad bhailigh an planda i Las Pozas, Cúba, thart ar 90 ciliméadair soir ó Havana. Murab ionann agus Hemianthus micranthemoides atá gaolmhar léi, creidtear go bhfuil H. callitrichoides dúchasach i gCúba amháin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Hemianthus_callitrichoides&oldid=942995 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3fdb8f4ff0fe97ee65aa72b9d4c56ed2 Q6565319 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Craobh liathchorcraTom nó crann beag duillsilteach, dúchasach do na Balcáin. Fásann sí 3-7 m ar airde, cruinneachánach, agus cuireann meatháin amach go fras. Na duilleoga idir ubhchruthach is croíchruthach i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna i mbláthraí dlútha cónacha, feadánach le 4 mhaothán leata, liathchorcra nó bán, cumhra. Saothraítear go forleathan mar mhaisiúchán é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine de sheilidí mara nó fíorbhairnigh, moilisc ghastrapódacha mara, is ea na Pectinodontidae, sa chlád Patellogastropoda.
Rangaíodh an fine seo mar fhofhine Pectinodontinae (chomh maith le Acmaeinae agus Rhodopetalinae) san fhine Acmeaidae i dTacsanomaíocht na nGastropoda, ag Bouchet & Rocroi (2005).
D'ardaigh Nakano & Ozawa (2007) Pectinodontinae go dtí leibhéal an fhine Pectinodontidae bunaithe ar thaighde fíligéineolaíochta móilíneacha. [1]
Cládagram ag taispeáint caidreamh fíliginiteach na bPatellogastropoda: [1]
Patellogastropoda |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
San áireamh san fhine Pectinodontidae tá na genera seo a leanas:
Pectinodonta - tá
na cinn is luaithe atá ar eolas Pectinodonta are from Late Oligocene[2]
Fine de sheilidí mara nó fíorbhairnigh, moilisc ghastrapódacha mara, is ea na Pectinodontidae, sa chlád Patellogastropoda.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pectinodontidae&oldid=942877 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 10fcbb77a624b069a98168e50791e6c9 Q10965357 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Gleoiseach ShléibheIs éan beag pasaireach é an Ghleoiseach Shléibhe, Carduelis flavirostris (Brl. Twite), den ghéineas Carduelis i bhfine na nglasán, Fringilldae.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an luachair dhearg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an stóinse.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an dédhuilleog.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chailmint.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an mhórghé shneachta (Anser caerulescens). Is baill iad san fhine Anatidae.
Crann duillsilteach a fhásann go dtí 9 m ar airde. Dúchasach don tSín is an tSeapáin. Na duilleoga cleiteach le duilleoigíní ubhchruthacha; na bláthanna bídeach, le 5 pheiteal leathbhuí, i gcrobhaingí crochta. Tugtar an crann vearnaise air freisin. An roisín a fhaightear mar shúlach tar éis gearrthaí a dhéanamh sa ghas, is príomhchomhábhar é i laicear Síneach is Seapánach (laicear).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an fritileán dúghlas. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is toradh í líomóid.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhithe Verteabraigh dhéchosacha aonteasacha ubh-bhreitheacha agus cleiteach iad na héin. Le thart ar 10,000 speiceas beo, is iad an aicme is specí de chuid na veirteabrach teitreapódach. Is baill iad speiceis an lá atá inniu ann den fho-aicme Neornithes, agus cónaíonn siad in éiceachórais fud fad na cruinne, ón Artach go dtí an tAntartach. Bíonn méid na n-éan atá ar marthain i raon ó 5 cm (2 orlach) Mellisuga helenae chuig 2.75m (9 troith) Struthio camelus nó an Ostrais.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhithe Verteabraigh dhéchosacha aonteasacha ubh-bhreitheacha agus cleiteach iad na héin. Le thart ar 10,000 speiceas beo, is iad an aicme is specí de chuid na veirteabrach teitreapódach. Is baill iad speiceis an lá atá inniu ann den fho-aicme Neornithes, agus cónaíonn siad in éiceachórais fud fad na cruinne, ón Artach go dtí an tAntartach. Bíonn méid na n-éan atá ar marthain i raon ó 5 cm (2 orlach) Mellisuga helenae chuig 2.75m (9 troith) Struthio camelus nó an Ostrais.
Erinaceus Hemiechinus Mesechinus
ParaechinusAinmhí beag is ea an ghráinneog. Is mamach feithideach í. Tá sí spíonach. Tá 17 speiceas ann san Eoraip, san Áise, san Afraic agus sa Nua-Shéalainn.
Ainmhí beag is ea an ghráinneog. Is mamach feithideach í. Tá sí spíonach. Tá 17 speiceas ann san Eoraip, san Áise, san Afraic agus sa Nua-Shéalainn.
Is iasc é an siorc a aimsítear in aigéin an domhain. Úsáidtear an focal cearban i nGaeilge na hAlban chomh maith. Is é Selachimorpha an t-ainm eolaíoch.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an siorc a aimsítear in aigéin an domhain. Úsáidtear an focal cearban i nGaeilge na hAlban chomh maith. Is é Selachimorpha an t-ainm eolaíoch.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Siorc&oldid=760143 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 00e2f6ddd403e973fb7e6dd2a9780079 Q10867 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Muc mharaAinmhí mara is ea an mhuc mhara, nó an tóithín.
Is araicnid é an damhán alla cíorchosach. Is ball d'ord na n-Araneae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féar crua, bliantúil den chuid is mó, den chineál Avena. Dúchasach d'imchuach na Meánmhara. Fástar é don ghráinne, mar fhoráiste is féar tirim. Tá min choirce coitianta mar arbhar bricfeasta. Go minic i gcothú capall. Lán de phróitéin, ach ní féidir arán a dhéanamh leis.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an gobadán coille Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Is éan é an cosdeargán a dtugtar an ladhrán trá air chomh maith. Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ord artrapód le cosa an-fhada is dhá phéire sciathán is ea Pilib an fhómhair. Opiliones ainm eolaíoch an oird. Tá 6,500 speiceas de aitheanta i ngach cearn den domhan seacha an Antartaice. Ceaptar go bhfuil 10,000 speiceas de ar a laghad ann. Tugtar cruimh snáthaide móire ar an larbha. Maireann sé ar an talamh den chuid is mó. De réir cineáil, itheann sé fréamhacha, súnn sreabháin as torthaí nó glasraí, nó bíonn foghlach ar fheithidí beaga, moilisc nó péisteanna. Is cartóirí cuid bheag acu. An cholainn chaol dhlúth iompartha ar 4 phéire cos fada. Na cosa sobhriste, a chaitear uaidh má sháinnítear é. Feadán fada feiceálach ubh-bheirthe ar an mbaineannach. Tugtar pilibín eitre, pilib an gheataire, galán nó cuid mhaith ainmneacha eile air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Éan caol atá dúchasach do réigiúin theo ar fud an Domhain. Sánn sé éisc faoi bhun an uisce lena ghob fada biorach. Nuair a shnámhann sé, ní bhíonn ach an ceann is an muineál fada os cionn an uisce. Áitríonn sé uisce fosaithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an mionsimpeansaí (Pan paniscus). Ceann de na hapaí móra atá ann. Ainm eile a thugtar air in go leor teangacha ná bonobo, mílitriú a cheaptar de Bolobo, baile beag sa Chongó. Tá siad dúchasach don dufair i bPoblacht Dhaonlathach an Chongó i lár na hAfraice.
Mamach crúbach is ea an t-asal. Is ainmhithe móra ceathairchosacha iad na hasail. De ghnáth bíonn siad tuairim is 0.9 - 1.4 méadar ar airde, cé go bhfuil go leor éagsúlachta ann. Tá asail le fáil ar fud an domhain. Meastar go bhfuil tuairim is 44 milliún ann (11 milliún sa tSín).
Mamach crúbach is ea an t-asal. Is ainmhithe móra ceathairchosacha iad na hasail. De ghnáth bíonn siad tuairim is 0.9 - 1.4 méadar ar airde, cé go bhfuil go leor éagsúlachta ann. Tá asail le fáil ar fud an domhain. Meastar go bhfuil tuairim is 44 milliún ann (11 milliún sa tSín).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Asal&oldid=826537 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 94393491d5d8ff2cdfe7116c20193049 Q21173 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description FeileastramIs bláth é an feileastram a aimsítear in uiscí éadomhain ar fud na hEorpa, oirthear na hÁise agus iar-thuaisceart na hAfraice. Is speiceas é den ghéineas Iris nó Iridaceae'.
Bíonn sé faoi bláth ó deireadh Mí Bealtaine go Lúnasa. Tá sé le feiscint ar fúd na hÉireann agus athnaítear mar planda dúchasach é. Bíonn bláth buí le peiteal chomh mór le 8cm go 10cm.
Sa bhfomhair tá faighneog mór trí-dhéagláin lán de síolta ar a bhárr.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ord iad na Lamiales sa ghrúpa Asteridae de phlandaí bláthanna déchotailéadónacha. Cuimsíonn sí thart ar 24,000 speiceas, roinnte ina thart ar 20 fine. Baill aitheanta nó tábhacht ó thaobh an gheilleagair de is ea Lavandula, líológ , ológ, Jasminum, Fraxinus, Téac, Antirrhinum, Seasaman, Psyllium, Salvia officinalis , agus roinnt luibheanna boird mar mismín, basal, agus marós.
Is ord iad na Lamiales sa ghrúpa Asteridae de phlandaí bláthanna déchotailéadónacha. Cuimsíonn sí thart ar 24,000 speiceas, roinnte ina thart ar 20 fine. Baill aitheanta nó tábhacht ó thaobh an gheilleagair de is ea Lavandula, líológ , ológ, Jasminum, Fraxinus, Téac, Antirrhinum, Seasaman, Psyllium, Salvia officinalis , agus roinnt luibheanna boird mar mismín, basal, agus marós.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Lamiales&oldid=941011 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 73e519bddf99dfc654275c0623c7cba7 Q21755 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BustardÉan mór fadchosach a mhaireann ar an talamh, dúchasach don Afraic, deisceart na hEorpa is an Áise. Is fearr leis talamh oscailte ná aon tírdhreach eile. Is fearr leis siúl ná eitilt, bíodh is go n-eitlíonn sé go maith. Itheann sé feithidí móra (lócaistí is dreoilíní teaspaigh go príomha), laghairteanna is éin bheaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an t-iora talún.
Is planda é an trom.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas beag de phlandaí bláthanna san bhfine Ericaceae, ina bhfuil dhá thom síorghlas, a bhaineann go dlúth leis an ghéineas Erica is ea Daboecia. Tá siad dúchasach d'aillte agus d'fhraochmhánna d'iarthar na hÉireann, d'iarthair na Fraince, d'iarthuaisceart na Spáinne, an Phortaingéil agus do na hAsóir. Táirgeann siad bláthanna síothal-chruthach i leagan datha bán, bándearg agus dearg. Bíonn Deboecia difriúil ó speicis d'Erica Eorpacha toisc go mbíonn peiteal nó coróinín substaintiúil acu. Bíonn duilleoga ailtéarnacha i gcónaí ag Daboecia, rothlach. Tagann an t-ainm cineálach ón Naomh Éireannach Naomh Dabheoc. Cosúil le hErica, tá Daboecia Calcifuge (eiriceach), ach glacann sé le hithreacha neodracha.
Is éan é an húpú. Is baill den fhine Upupidae iad na húpúnna. Tá siad dúchasach do chuid mhór den seandomhan. Éin imirceacha iad go minic a chaitheann an samhradh san Eoraip agus san Áise agus an geimhreadh in áiteanna níos faide ó dheas san Afraic agus san Áise. Caitheann cuid díobh an bhliain ar fad san Afraic agus san India.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan beag pasaireach í an spideog a aimsítear go forleathan san Eoraip agus i dtuaisceart na hAfraice. Aithnítear an spideog go héasca ón mbrollach dearg a bhíonn aici. Tá glór binn aici agus feictear go minic í i ngairdíní tuaithe agus cathrach go háirithe nuair a bhíonn tochailt ar siúl.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Seabhac scothbheag le sciatháin ghearra chruinne is eireaball fada. Faightear an spioróg mhór thuaisceartach sa chuid is mó den leathsféar thuaidh. Tá cineálacha eile dúchasach don Afraic, deisceart is oirdheisceart na hÁise, agus an Astráil. Áitríonn sí coillearnach, agus itheann veirteabraigh is feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an scréachóg. Is baill d'fhine na na Passeriformes iad.
Tá roinnt saghsanna scréachóg ar fud an domhan.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gabhann an ghlasóg seo feithidí le n-ithe gar don talamh, nó bailíonn iad ar bhóithre tar éis don trácht iad a mharú. Uaireanta, cuireann sí fúithi sa chathair. Neadaíonn sí i bpoll, líneáilte le caonach, duilleoga feoite, gruaig is cleití. Bíonn suas le dhá ál aici in aghaidh na bliana.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Meantán atá dúchasach don Eoraip, iarthuaisceart na hAfraice, don Áise Bheag, agus don Áise Láir is ea an meantán mór (Parus major). An clúmh slinnliath buí, le caipín is muineál dubh. Itheann sé síolta, torthaí, bachlóga is ainmhithe beaga. Maireann sé in ealtaí móra de ghnáth. Gnáthaíonn sé coillte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an spadalach tuaisceartach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le ríosóim fhada scothbhána atá dúchasach don Eoraip, iarthar is tuaisceart na hÁise, agus tuaisceart na hAfraice. Na duilleoga uile bunata, suas le 15 cm ar leithead, cruinn go dtí rud beag maothánach, le feilt bhán ar an taobh thíos. Na bláthchinn geal buí, aonarach ar ghas suas le 15 cm ar airde, a thagann amach roimh na duilleoga. Seanleigheas luibhe ar an tinneas cliabhraigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an lacha bhadánach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is pór éin í an síolghé (Anser fabalis). Síolraíonn na síolghéanna i dtuaisceart na hEorpa agus na hÁise.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í eala Bewick Is baill d'fhine na Anserinae iad.
Is éan í an lacha iascán Is baill d'fhine na Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is pór éin í an ghé Cheanadach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan a fhaightear ar fud an Domhain í an gheabhróg Artach Is ball d'fhine na Sternidae í. Déanann sí imirce níos faide ná aon éan eile, suas le 36,000 km sa bhliain. Caitheann sí samhradh an leathsféir thuaidh san Artach, agus geimhreadh an leithsféir thuaidh san Antartach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Míol mór fiaclach is ea an chráin dhubh (nó grampar) a fhaightear ar fud an Domhain sa bhfarraige fhionnuar cois cladaigh. Suas le 10 m ar fhad. Dubh, ach a íochtar bán, agus paistí bána ar a cheann. Eite a dhroma caol ingearach (níos airde sna fireannaigh ná na baineannaigh). Itheann sé mamaigh mara, éin, éisc agus scuideanna (uaireanta, ionsaíonn sé míolta móra eile, fiú).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Míol mór fiaclach is ea an chráin dhubh (nó grampar) a fhaightear ar fud an Domhain sa bhfarraige fhionnuar cois cladaigh. Suas le 10 m ar fhad. Dubh, ach a íochtar bán, agus paistí bána ar a cheann. Eite a dhroma caol ingearach (níos airde sna fireannaigh ná na baineannaigh). Itheann sé mamaigh mara, éin, éisc agus scuideanna (uaireanta, ionsaíonn sé míolta móra eile, fiú).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cr%C3%A1in_dhubh&oldid=732323 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid d130343142ab218e40aa02375ebcae88 Q26974 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description GilphíbIs éan í an gilphíb Is baill d'fhine na Sylviidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an droimneach beag Is baill d'fhine na Laridae iad.
Is éan é an tuirne lín. Is baill d'fhine na Caprimulgidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is eictisheadán éigeanta daonna é an míol cinn. Tá Pediculus humanus capitis mar ainm Laidine air agus idir treaghdán, babhdaí, babhdán agus búdaí mar ainm Gaeilge air.
Feithid an-bheag gan sciatháin is ea an míol seo a chaitheann a shaol go léir ar phlait (.i. ar chraiceann chinn) an duine agus bíonn sé beo ar fhuil an duine amháin. Ní heol dúinn ach go bhíonn an duine daonna amháin mar ainmhí óstach na feithide, cé go mbíonn an chuid is mó d'ord speiceas mamach agus éan inmhíolaithe ag speicis míolta eile.
Cuileog láidir ribeach is ea an bhoiteog, a bhfuil a larbhaí seadánach faoin gcraiceann i mamaigh, ag ithe na sreabhán a úscann amach as na fíocháin. Tochlaíonn na larbhaí aibí amach tríd an gcraiceann agus pupaíonn ar an talamh. Beireann an bhoiteog chaorach (Oestrus ovis) a huibheacha i bpolláirí na caorach, mar shampla. Tá 150 speiceas de bhoiteoga ann i bhfine na nOestridae, eatarthu na péirseoga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda bliantúil, dúchasach don Eoraip is iarthar na hÁise. Na duilleoga fiaclach nó roinnte, rud beag méith, na cinn uachtaracha ag fáisceadh an ghais. Na bláthchinn órga buí. Fiaile anacrach sa ghort arbhair tráth, agus faightear fós ar thalamh insaothraithe é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ord mór feithidí a chuimsíonn 186,000 speiceas féileacán is leamhan, na Léipidiptirí, nó Lepidoptera. Bíonn dhá phéire sciathán scannánach clúdaithe le lanna ar na feithidí fásta. Bíonn na sciatháin thosaigh is dheiridh ceangailte le chéile. An béal modhnaithe ina phrobasc caol diúil. Itheann na larbhaí cruimh chabáiste plandaí, agus a mbéil oiriúnaithe chun coganta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an ghearg. Is ball d'fhine na Phasianidae í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an ghealóg. Is ball den fhine na Emberizidae í. Tá na gealóga le fáil san Eoraip, san Áise agus san Afraic. Tá 26 géineas agus 163 speiceas ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an ghealóg. Is ball den fhine na Emberizidae í. Tá na gealóga le fáil san Eoraip, san Áise agus san Afraic. Tá 26 géineas agus 163 speiceas ann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Geal%C3%B3g&oldid=894791 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 08a297c0d3ba3eaf7d84e802734b126a Q28507 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description StorcIs éan é an storc Is baill d'fhine na Ciconiidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fungas í an chorcróg choille.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Lus an chromchinn a thugtar ar roinnt plandaí blátha san fhine Amaryllidaceae.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tá an t-éan, an Fhuiseog, ina chomhpháirt den Ord Passeriformes, sa chlann Alaudidae agus bíonn na fáinleoga ar fáil sa Sean-Domhan, maille le tuaisceart agus deisceart na hAstráile; spréigh ceann amháin, an Fhuiseog Adharcach, go dtí Meiriceá Thuaidh.
Planda ilbhliantúil, dúchasach don India, a shaothraítear anois i Srí Lanca agus i nGuatamala freisin. Ríosómach. An gas suas le 3.5 m ar airde. Na duilleoga in dhá líne lena ngais i dtruaillí, na bláthanna bán le marcanna gorma is buí, i gcrobhaingí 60 cm ar fhad ar ghais gan duilleoga gar don talamh. Capsúl 2 cm ar fhad an toradh. Baintear feidhm as na torthaí aibí triomaithe mar spíosra, i gcuraithe go príomha. Is é an tríú spíosra is costasaí ar domhan, i ndiaidh cróich agus fanaile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann beag síorghlas atá dúchasach do Mheiriceá Theas. Na duilleoga ubhchruthach ailtéarnach; na bláthanna i gcrobhaingí foirceannta, na peitil dearg caol cromtha; an gabhdán ramhar méith, piorra-chruthach nuair a bhíonn sé ag torthú is ag iompar an chnó chuartha. Saothraítear san Afraic is an Áise é ar son na gcnónna caisiú is na n-úll caisiú (na gabhdáin).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chlann na gcat a fhaightear i Meiriceá ó Cheanada aneas. Liath nó scothdhearg/donn. Aonarach ceantrach, áitríonn sé gnáthóga éagsúla. Itheann sé fianna den chuid is mó. Tá ainmneacha eile air: leon sléibhe, púma, pantar, is eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Crann síorghlas a fhásann 18 m ar airde, clúdaithe le faireoga ola cumhra, is ea an abhacád. Meastar go bhfuil sé dúchasach do Mheiriceá Láir. Na duilleoga ubhchruthach leathrúil; na bláthanna 2 cm ar leithead, scothghlas/bán sémhaothánach; na caora piorra-chruthach leathrúil, ag fás suas le 15 cm ar fhad, glas, buí nó scothchorcra, le bia ramhar scothbhuí/glas inite timpeall ar chloch mhór amháin iontu. Saothraítear ar scála ollmhór é i gcuid mhaith réigiún teo cosúil le Meicsiceo is tíortha na Meánmhara. Is lú tomaí na crainn shaothraithe ná na crainn nádúrtha, le torthaí ar dhathanna is méideanna éagsúla a aibíonn ag tréimhsí éagsúla i rith na bliana.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Mamach crúbach is ea an réinfhia. Is é Rangifer tarandus an t-ainm eolaíoch. Fast nó bràc a thugtar i nGaeilge na hAlban. Is athchogantaigh mhóra cheathairchosacha iad na réinfhianna. Tá siad flúirseach go maith san Artach, san Fho-Artach agus i réigiúin sléibhtiúla.
Is artrapód é an portán. Úsáidtear na focail Partan, Crùbag agus Ruadhag i nGaeilge na hAlban. Partan a deirtear i nGaeilge Mhanann.
Is ainmhí é an cat Geoffroy. Mamach atá ann.
Ball oíchí de chlann na gcat, dúchasach don Afraic Theas. An muineál caol fada is an t-eireaball gearr. Mílítheach le spotaí dorcha (uaireanta beag, uaireanta mór). Dubh ar uaire, aonarach. Áitríonn sé an sabhána gar do shrutháin, agus itheann creimirí, éin is antalóip bheaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí feoiliteach is ea an fia-chat. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na bhFelidae é. Tá fia-chait le fáil san Eoraip, san Afraic agus in iarthar na hÁise.
Ainmhí feoiliteach Afracach is ea an t-arcán talún. Mamach atá ann. Is é an t-arcán talún an t-aon bhall amháin den fhine úd Orycteropodidae.
An t-arcán talún faoi bhagairt (Béarla)
Ainmhí feoiliteach Afracach is ea an t-arcán talún. Mamach atá ann. Is é an t-arcán talún an t-aon bhall amháin den fhine úd Orycteropodidae.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Arc%C3%A1n_tal%C3%BAn&oldid=760138 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 99f7831f76390a52a09b68c8614a6fc0 Q47542 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BéabharCreimire mór is ea an béabhar, cosúil leis an iora rua, ó Mheiriceá Thuaidh, tuaisceart na hEorpa is an Áise.
Leathuisciúil. Na cosa cúil scamallach, an t-eireaball leathan leata lannach[1]. Tógann sé lóiste le cearchaillí is láib i lochán coilleamaí.
Go minic déanann sé damba ar shruthán le lochán a dhéanamh. Uair dá raibh,sheilgtí é le haghaidh a fhionnaidh.
Creimire mór is ea an béabhar, cosúil leis an iora rua, ó Mheiriceá Thuaidh, tuaisceart na hEorpa is an Áise.
Leathuisciúil. Na cosa cúil scamallach, an t-eireaball leathan leata lannach. Tógann sé lóiste le cearchaillí is láib i lochán coilleamaí.
Go minic déanann sé damba ar shruthán le lochán a dhéanamh. Uair dá raibh,sheilgtí é le haghaidh a fhionnaidh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=B%C3%A9abhar&oldid=917359 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 29e91d14b7ace06b3ffe01df23d2de7d Q53636 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description FrogAinmhí is ea an frog. Amfaibiach atá ann, agus is ball d'ord na nAnúrach é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan mór farraige le sciatháin chaola is réimse sciathán 3 m is ea an t-albatras, nó an t-iolar dúbailte. Bíonn sé ar foluain ar shruthanna aeir gar don bhfarraige. Tuirlingíonn sé ar talamh chun pórú amháin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
is clann mhór plandaí bláthúla iad na criosantamaim. Tá stair fhada shaothraithe ag na criosantamaim, le bláthanna móra a fhástar i ngairdíní, sa tSín is an tSeapáin. Bláth náisiúnta na Seapáine. Is hibridí coimpléascacha bláthanna an lae inniu. Saothraíodh an-chuid saothróg ar dhathanna, cruthanna is méideanna éagsúla, agus fástar go coitianta iad mar bhláthanna le gearradh is bláthanna pota. Go minic a úsáidtear ceimiceáin chun plandaí dosacha gearrghasacha a tháirgeadh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an tíogar Amúrach. Mamach atá ann.
Is camall é an dromadaire a bhíodh fiáin san Araib tráth, ach ceansaithe anois. Is dromadairí 90% de na camaill ar Domhan, agus faightear iad sna fásaigh theo ó thuaisceart na hAfraice soir go dtí oirdheisceart na hÁise. Tugtar an camall Arabach nó an camall aonchruite air freisin. Ar dtús póraíodh é mar chamall éadrom lúfar Arabach le haghaidh marcaíochta is rásaíochta, ach anois is é seo an t-ainm ar gach camall aonchruite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Séard sailchuach chon (nó fanaigse, Viola riviniana) ná speiceas sailchuaiche (Viola) le gais ghearra neamhdhreaptha is bláthanna scothghorma/vialaite, dúchasach don Eoraip. Ní hionann is an tsailchuach chumhra í. Níl aon bholadh aici.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tugtar teiridifít ar aon phlanda féitheach a tháirgeann spóir. Cuimsíonn sí na raithneacha, na garbhógaigh is na heireabaill chapaill. I ranguithe áirithe ar na horgánaigh cuirtear iad sa roinn pteridophyta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an giorria Meiriceánach. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an olldobhrán.
Bleib atá dúchasach don Eoraip is an Áise, réigiúin na steipeanna go háirithe mar a mbíonn an geimhreadh fuar is an samhradh te tirim. Fásann na gais díreach suas. Na duilleoga caol nó ubhchruthach, uaireanta corrach. Na bláthanna aonarach nó i ngrúpa de 2-6 cinn, i raon cruthanna is dathanna ach de ghnáth mór feiceálach, le 6 theascán iombhlátha cruinn nó biorach. Saothraítear mar mhaisiúchán leis na céadta bliain í, agus tá tionscal mór idirnáisiúnta bunaithe san Ollainn ar na mílte saothróg tiúilipí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is Cianbhaictéir (ar a dtugtar freisin algaí gormghlasa, baictéir gormghlasa, agus Cianaifhítea) ann ná fíleam de bhaictéir a fhaigheann a gcuid fuinnimh trí fhótaisintéis, le colainn cosúil le halga agus struchtúr ceallach (prócarótach) cosúil le baictéar. Tagann an t-ainm "cianbhaictéir" nó "cyanobacteria" ó dhath na mbaictéar (Gréigis: κυανός (kyanós) = gorm). An núicléas gan scannán dá chuid féin chun é a scaradh ón gcíteaplasma. Faightear an lí fhótaisintéiseach clóraifill a ar scannán ar leith (an tíleacóideach) nach bhfuil cuimsithe taobh istigh de chlóraplaist mar a bhíonn i bhfíoralga. Orgánach an-ársa (tháinig siad ar an bhfód tuairim is trí bhilliún bliain ó shin) agus tuigtear go raibh sé freagrach as saibhriú atmaisféar an Domhain le hocsaigin mar fho-tháirge ar a fhótaisintéis. Níos mó ná 1,000 speiceas beo ar eolas. Faightear i gcuid mhaith gnáthóg uisciúil é, ach san ithir is ar dhromchlaí carraigeacha freisin.
Ainmhí is ea an srónbheannach dubh Afracach.
Is planda í an scuab eich ghoirt.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an racún. Mamach atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an fia odhar.
Tom dlúth cumhra síorghlas is ea an marós. Fásann sé suas le 2 m ar airde. Dúchasach don Mheánmhuir, ar scrobarnach. Na duilleoga caol, dúghlas in uachtar is bán faoina mbun, na himill casta isteach. Na bláthanna éadrom gorm déliopach, na cinn in uachtar faoi chochall rud beag, na cinn in íochtar tríliopach spréite. Saothraítear go forleathan é mar mhaisiúchán agus luibh leighis.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Glaotar Fóifíneach nó Aló (Aloe as Laidin) ar ghéineas phlandaí, ina bhfuil timpeall 500 speiceas phlandaí blátha súmhara. Is é an tAló Íceach (Aloe Vera as Laidin- a chialaíonn "an Fíor-Fhóifíneach") an speiceas is cáiliúla. Géineas dúchasach don Afraic atá ann, agus is minic a faightear é i gCúige Rinne na hAfraice Theas, i sléibhte na hAfraice Tropacaigh, agus i gceantair gaolmhara ar nós Madagascar, Leithinis na hAraibe, nó ar oileáin na hAfraice.
Is minic a shaothraítear an Fóifíneach mar phlanda maisiúcháin do gharraithe agus potaí araon. Úsáidtear an tAló Íceach ar dhaoine go hinmheánach agus go seachtrach, mar síltear go bhfuil araíonna leighis aici. Is féidir uachtar bhog a dhéanamh den ghlóthac ina duilleoga a chneasaíonn dónna ar nós griandó. Freisin is féidir cineálacha gallúnaigh speisialta a dhéanamh astu.
Tá timpeall 400 speiceas den ghéineas Aló ann. Samplaí ná:
|
|
Bhí Fóifínigh le fail ar stampaí 1919 sa Bhatúim, leath-féinrialtach den Ghrúis i réigiún deisceartach na Cugais.
Glaotar Fóifíneach nó Aló (Aloe as Laidin) ar ghéineas phlandaí, ina bhfuil timpeall 500 speiceas phlandaí blátha súmhara. Is é an tAló Íceach (Aloe Vera as Laidin- a chialaíonn "an Fíor-Fhóifíneach") an speiceas is cáiliúla. Géineas dúchasach don Afraic atá ann, agus is minic a faightear é i gCúige Rinne na hAfraice Theas, i sléibhte na hAfraice Tropacaigh, agus i gceantair gaolmhara ar nós Madagascar, Leithinis na hAraibe, nó ar oileáin na hAfraice.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=F%C3%B3if%C3%ADneach&oldid=696335 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a9920765651cd66eb9ddaf951b948572 Q128098 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Seacál órgaCainíneach dúchasach don Eoraip oirdheisceart agus lárnach, don Áise Bheag, don Mheán-Oirthear agus an Áise Theas is ea an seacál órga nó Canis aureus. Tá sé liostaithe mar Is lú imní, ar 'Liosta Dearg' an AICD (An tAontas Idirnáisiúnta um Chaomhnú an Dúlra), mar gheall ar a raon forleathan i réimsí ina mbíonn neart beatha agus foscadh ar fáil.
Tháinig an focal "jackel ( Gaeilge: seacál) isteach sa Bhéarlaar dtús timpeall na bliana 1600 agus tá sé díorthaíthe ón bhfocal Turcach çakal, atá díorthaithe ón bhfocal Peirseach šagāl.[2]
Cainíneach dúchasach don Eoraip oirdheisceart agus lárnach, don Áise Bheag, don Mheán-Oirthear agus an Áise Theas is ea an seacál órga nó Canis aureus. Tá sé liostaithe mar Is lú imní, ar 'Liosta Dearg' an AICD (An tAontas Idirnáisiúnta um Chaomhnú an Dúlra), mar gheall ar a raon forleathan i réimsí ina mbíonn neart beatha agus foscadh ar fáil.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Seac%C3%A1l_%C3%B3rga&oldid=906763 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid c48e03ff7ae51b55909c086ad0c9e2e5 Q130201 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cailleach dheargIs planda bliantúil é an cailleach dhearg (Papaver rhoeas) a fhásann 60 cm díreach ar airde, agus a tháirgeann laitéis bhán. Dúchasach don Eoraip is an Áise, agus tugtha isteach i dtíortha eile. Na duilleoga roinnte colgach; na bláthanna cruinn le 4 pheiteal geal scarlóideach, uaireanta le bunphaiste dorcha; an capsúl i gcruth piobaráin le fáinne poll timpeall an imill. B'fhiaile fhorleathan í tráth, na síolta suanach sa talamh ar feadh cuid mhaith blianta, ag teacht chun cinn go tapa nuair a d'iompaítí an ithir i dtalamh insaothraithe nó suaite. Tá sí ag dul i léig anois le teicníochtaí feabhsaithe talmhaíochta. Is siombail bhrónach í den chéad chogadh domhanda, mar bhláthaigh cailleacha dearga sna páirceanna áir a bhí suaite ag buamáil, cath is bás.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann duillsilteach is ea an leamhán nó an ailm (Laidin: ulmus campestris). Tháinig siad chun cinn don chéad uair sa sealadh Méicéineach, thart ar 40 milliún bliain ó shin. Tionscnaíodh iad i lár na hÁise, bhí rath agus bláth ar na chruinn agus bhunaigh siad iad féin thart ar an chuid is mó den Leathsféar Thuaidh, ag trasnáil an Mheánchiorcail san Indinéis. I rith an 19ú haois agus an 20ú haois, cuireadh go leor speiceas mar mhaisiúcháin san Eoraip, Meiriceá Thuaidh, agus i gcuid den Leathsféar Theas, go háirithe Astraláise.
Luaitear an 'ailm', i bhfoclóirí na Gaeilge, mar an chéad litir den aibítir.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda caol bliantúil is ea cuimín a fhásann 50 cm ar airde, dúchasach do thuaisceart na hAfraice is iardheisceart na hÁise. Na duilleoga roinnte ina maotháin chaola, cosúil le snáithí. Na bláthanna bán nó bándearg, na peitil eangach. Na torthaí ubhchruthach le heitrí caola. Saothraítear é ar son na dtorthaí cumhra a úsáidtear mar spíosra, mar chomhábhar i bpúdar curaí, agus i gcócaireacht Mheicsiceach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí mór í eilifint na hÁise. Mamach atá ann. Elephas maximus an t-ainm eolaíoch. Is é Elephas maximus an t-aon speiceas amháin sa ghéineas. Tá sé le fáil san Áise: an Bhanglaidéis, an India, Srí Lanca, an Ind-Sín agus cuid de Neipeal agus An Indinéis (go mór mhór Borneo), Vítneam , An Téalainn,an Chambóid, Laos, Burma, an tSín, an Bhútáin, agus Sumatra.
Tá ceithre fhospeiceas ann.
Is ainmhí mór í eilifint na hÁise. Mamach atá ann. Elephas maximus an t-ainm eolaíoch. Is é Elephas maximus an t-aon speiceas amháin sa ghéineas. Tá sé le fáil san Áise: an Bhanglaidéis, an India, Srí Lanca, an Ind-Sín agus cuid de Neipeal agus An Indinéis (go mór mhór Borneo), Vítneam , An Téalainn,an Chambóid, Laos, Burma, an tSín, an Bhútáin, agus Sumatra.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Eilifint_na_h%C3%81ise&oldid=732363 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 5b17834ca4cac3c534fd479adaea6595 Q133017 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description ClóireileCineál alga ghlais éagluaistigh aoncheallaigh ina bhfuil clóraplast cupánchruthach, atá an-choiteann i ngnáthóga fionnuisce.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an mórán buí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is cuiteog é an raga.
Is géineas de phailmeacha spíonacha é Bactris, atá dúchasach i Mheicsiceo Theas agus i Mheiriceá Láir agus sa Mhuir Chairib. Is crainn bheaga iad an chuid is mó de na speicis thart ar 2 mhéadar ar airde, ach is crainn mhóra iad cuid acu agus is toir le gais faoi thalamh cinn eile. Tá comhdhuillí simplí nó cleiteacha acu agus torthaí buí, dearga nó corcra-dubh. Tá an ghéineas gaolmhar go dlúth le roinnt pailmeacha spíonacha - Acrocomia, Aiphanes, Astrocaryum agus Desmoncus. Tá torthaí roinnt speiceas inite, go háirithe B. gasipaes, agus úsáidtear cinn eile ó thaobh sláinte de nó le haghaidh tógála.
Creidtear gur tháinig sinsear an ghéineas isteach i Meiriceá Theas le linn na tréimhse cailcí déanaí . Fuair William Baker agus Thomas Couvreur amach go raibh Bactris ar cheann de shé ghéineas pailme a thaispeáin na rátaí speiceasaithe is airde.
Is iondúil go gclúdaítear na gais agus na duilleoga de speicis Bactris le spíní. Go ginearálta bíonn spíní ar idirnóidacha na ngas; i B. glaucescens agus B. setulosa cíonn spíní i láthair ar na nóid freisin. Ní bhíonn spíní ar ghais roinnt de na speicis.Tá duilleoga spíonacha ag gach speiceas; is minic a bhíonn na spíní cnuasaithe ar an pheitín nó ar an droimín. I roinnt speiceas eile ní fhaightear fhaightear spíní ach amháin ar bharra na nduillíní. [1] :
Is géineas de phailmeacha spíonacha é Bactris, atá dúchasach i Mheicsiceo Theas agus i Mheiriceá Láir agus sa Mhuir Chairib. Is crainn bheaga iad an chuid is mó de na speicis thart ar 2 mhéadar ar airde, ach is crainn mhóra iad cuid acu agus is toir le gais faoi thalamh cinn eile. Tá comhdhuillí simplí nó cleiteacha acu agus torthaí buí, dearga nó corcra-dubh. Tá an ghéineas gaolmhar go dlúth le roinnt pailmeacha spíonacha - Acrocomia, Aiphanes, Astrocaryum agus Desmoncus. Tá torthaí roinnt speiceas inite, go háirithe B. gasipaes, agus úsáidtear cinn eile ó thaobh sláinte de nó le haghaidh tógála.
Creidtear gur tháinig sinsear an ghéineas isteach i Meiriceá Theas le linn na tréimhse cailcí déanaí . Fuair William Baker agus Thomas Couvreur amach go raibh Bactris ar cheann de shé ghéineas pailme a thaispeáin na rátaí speiceasaithe is airde.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Bactris&oldid=939486 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7692742883ce8aabafd8b22a652601a2 Q137481 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BabianaGéineas de phlandaí bláthanna san fhine Iridaceae is ea Babiana, comhdhéanta de thart ar 80 speiceas aitheanta. Tá formhór na speiceas eindéimeach do Chúige na Rinne san Afraice Theas, go háirithe Namakwaland, chomh maith leis an Namaib, an Bhotsuáin, an tSaimbia agus an tSiombáib. [1][2]
Tagann ainm am ghéinis ón fhocal Dúitseach baviaan, ag tagairt don bhaboon Papio ursinus, a hídíonn cormáin phlandaí sa ghéineas.
Saothraitear speiceas amháin, Babiana stricta, go forleathan mar ornáideach.
Géineas de phlandaí bláthanna san fhine Iridaceae is ea Babiana, comhdhéanta de thart ar 80 speiceas aitheanta. Tá formhór na speiceas eindéimeach do Chúige na Rinne san Afraice Theas, go háirithe Namakwaland, chomh maith leis an Namaib, an Bhotsuáin, an tSaimbia agus an tSiombáib.
Tagann ainm am ghéinis ón fhocal Dúitseach baviaan, ag tagairt don bhaboon Papio ursinus, a hídíonn cormáin phlandaí sa ghéineas.
Saothraitear speiceas amháin, Babiana stricta, go forleathan mar ornáideach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Babiana&oldid=943007 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ad58b1ce458200fab6a3e7146c8b88f9 Q137931 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description ÍosóipPlanda beag tomach ilbhliantúil a fhásann suas le 60 cm ar airde, dúchasach do dheisceart na hEorpa agus iarthar na hÁise. Na duilleoga caol, i bpéirí urchomhaireacha; na bláthanna dé-mhaothánach, vialait/gorm, i bhfáinní a dhéanann spící fada scaipthe aontaobhacha. Saothraithe ar dtús mar luibh leighis, ach faightear nádúraithe í uaireanta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Feithid ghainneach a inmhíolann gach cuid dá phlandaí óstacha. An baineannach aibí leata, na fireannaigh imchlúdaithe i sac, cosúil le cocún. Is féidir léi uibheacha nó an fhríd óg a bhreith. Le fáil ar fud an Domhain, agus an-chuid lotnaidí barr saothraithe ina measc.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas plandaí is ea Gentiania (nó ceadharlaigh sa Ghaeilge), a bhíonn ilbhliantúil den chuid is mó, agus a fhaightear i ngach tír, beagnach, ach amháin san Afraic. Cuid mhaith díobh, is alpaigh iad a fhásann go híseal. Na duilleoga urchomhaireach iomlán. Na bláthanna roinnt ceintiméadar ar fhad, tonnadóirchruthach nó clogchruthach, go minic le feadáin fhada is 5 mhaothán leata, de ghnáth dúghorm ach uaireanta bán, buí nó dearg. Úsáidtear na fréamhacha le searbháin a dhéanamh. I measc na speiceas is mó aithne orthu tá an ceadharlach buí (Gentiana lutea, lus), lus an chrúbáin (G. campestris) agus an muilcheann (G. amarella).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó ilbhliantúil, dúchasach don chuid is mó de an réigiúin mheasartha, agus cuid mhaith speiceas alpach ann. Na duilleoga croíchruthach de ghnáth. Na bláthanna síogamorfach, le 5 pheiteal is spor ag gobadh ar gcúl, gorm, buí, bán nó meascán díobh, uaireanta cumhra. Cuimsíonn sí na gnéithe is na saghsanna a dtugtar goirmíní searraigh is lusanna croí orthu freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó ilbhliantúil, dúchasach do na réigiúin mheasartha. An bláthra cornaithe, ach díríonn sé de réir mar a fhadaíonn. Na bláthanna feadánach le 5 mhaothán leata, go minic bándearg mar bhachlóg, ach gorm nuair a osclaíonn, uaireanta le súil bhuí nó bhán mar threoraí meala, nó na dathanna seo ina n-iomláine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an pheasair na luch (Vicia cracca).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda blátha é lus an dá phingin (Lysimachia nummularia). Tá sé dúchasach don Eoraip agus tugadh isteach i Meiriceá Thuaidh freisin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mara is ea an deilf bholgshrónach.
Is galar é dúchan na bprátaí. Fungas Phytophthora infestans atá freagrach as an ngalar seo.
Tá dhá chineál den bhunfhungas ann, "A1" (HERB-1) agus "A2". Méadaíonn an dá chineál ar leith ar mhodh neamhghnéasach, cosúil le méadú sómach. Ach nuair a thagann siad le chéile méadaíonn siad ar mhodh gnéasach, trí leath den ábhar géiniteach a theacht ó fhireannaigh de chineál amháin is an leath eile ó bhaineannaigh den chineál eile.
Le blianta, tá fungasnimh a dtugtar meitealacsail uirthi ar fáil, atá an-éifeachtach ina choinne ach é a spraeáil ar an mbarr in am cuí.
Tá na saghsanna a thagann as an méadú gnéasach seo an-tógálach, agus níl éifeacht ar bith ag meitealacsail orthu.
Ó thús na 1980idí, tá A2, agus saghsanna atá frithsheasmhach, i gcoinne na bhfungasnimheanna, ag scaipeadh ar fud an domhain is ag déanamh ar ár mbarra prátaí.
Tá an trádáil is an taisteal idirnáisiúnta ag cur leis an scaipeadh seo. Tá tionscadal idirnáisiúnta ar siúl chun teacht ar réiteach, prátaí atá frithbheartach i gcoinne an fhungais á saothrú agus, maidir leis na barra féin, córais bhainistíochta a fhorbairt chun na prátaí a chosaint níos fearr, gan an iomarca nimheanna a úsáid. Ach tá deacrachtaí móra ann fós.
As Meicsiceo (gleann Toluca) a d'eascair dúchan na bprátaí sa chéad dul síos. Galar nua a bhí i gceist le galar dubh na bprátaí, galar a tháinig chun solais ar chósta thoir na Stát Aontaithe sa bhliain 1843. Rinne an galar a bhealach go géar gasta i dtreo Lár Iarthair na Stát Aontaithe.
I rith am samhraidh 1845, bhuail an galar Flóndras, deisceart na Fraince, oirthear na Gearmáine agus deisceart Chríoch Lochlann. Ba é ba chúis leis an tolgadh sciobtha seo ná go raibh tráchtáil na bprátaí ag dul chun domhandais san am seo féin.
Cionsiocair Ghorta Mhór na hÉireann sna 1840idí ba ea dúchan na bprátaí. Níor tháinig ach A1 go hÉirinn in 1845 áfach. Bhí dúchan na bprátaí luaite ag an Dublin Evening Post don chéad uair ar an 9 Meán Fómhair 1845. Tá a fhios ag madraí an bhaile cén chríoch a bhí ar an scéal sin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is galar é dúchan na bprátaí. Fungas Phytophthora infestans atá freagrach as an ngalar seo.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=D%C3%BAchan_pr%C3%A1ta%C3%AD&oldid=859728 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 4a90123d3eeddea48128fcd3089faa84 Q149609 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cladhthach mhínIs planda í an chladhthach mhín.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí ilcheallach a bhfuil a cholainn eagraithe i bhfíocháin is orgáin ar leith.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an giobún cíorach buí-leicneach. Mamach atá ann.
Is Planda síorghlas ilbhliantúil é an gioca. Duilleoga dochta gan ghais a fhásann i Meiriceá Thuaidh is Láir agus sna hIndiacha Thiar. Tá 40–50 speiceas de ann, iad go léir san fhofhine ar a dtugtar Agavoideae in fhine na nAsparagaceae. Rud beag cosúil le crann pailme. Stoc gairid ramhar, duilleoga claíomhchruthacha, bláthanna clogchruthacha cumhra bána nó corcra. Siombóis leis an ngioca-leamhan a phailníonn é, a bheireann a huibheacha ar an stiogma, agus a bhfaigheann a larbhaí a shíolta mar bhia. Is giocaí iad crann Iósua, an bheaignit Spáinneach, agus an mhiodóg Spáinneach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh bhliantúil nó ilbhliantúil atá dúchasach do réigiúin thrópaiceacha is mheasartha. Na bláthanna beag de ghnáth, ag déanamh bláthraí tiubha, na teascáin iombhlátha i bhfáinní de 3 nó 5 cinn, go minic gealdaite. Táirgeann cuid de na speicis Áiseacha grán inite a úsáidtear in ionad gránbhairr.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ceimiceán, eastósctha as an méirín púca, atá in úsáid mar chóireáil ar chliseadh croí is éidéime (an íorpais) le 800 bliain ar a laghad. Is gliocóisídí cairdiacha na comhábhair ghníomhacha san ábhar eastósctha. Is gliocóisídí cairdiacha íonghlanta (mar shampla, diogocsain) príomhchóireáil an lae inniu ar chliseadh croí. Is tocsaineach gach aon cheann de na drugaí seo ag dáileog atá níos mó ar éigin ná na dáileoga teiripeacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda forleathan ilbhliantúil. An gas cearnach i dtrasghearradh, na duilleoga i bpéirí urchomhaireacha, na bláthanna déliopach go minic le feadán bun os cionn, an chailís le sceimheal droma sonrach cochallchruthach. Cuid mhaith cineálacha ann le bláthanna geala daite a fhástar mar mhaisiúchán. Tá cuid eile íocshláinteach, agus úsáidtear mar dheochanna athbhríocha do na néaróga iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál beithe caoile cuanna gearrshaolaí a fhásann 15-18 m in airde, le coirt shonrach airgeadbhán. Dúchasach don Eoraip, de ghnáth na réigiúin fhuara. Fástar go minic mar mhaisiúchán í.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ciaróg bheag duilleog. An droim buí le 10 bhfadstríoc dhubh ar cháis na sciathán. Beireann na baineannaigh uibheacha ar phlandaí prátaí. Na larbhaí ramhar scothdhearg/buí le spotaí dubha ar na taobhanna. Pupaíonn sí sa talamh. Déanann sí an-damáiste do bharra prátaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda í an seamair dhuimhche.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an Créachtlus.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus taghla.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chíb ghainimh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann duillsilteach, uaireanta ina thom dealgach. Dúchasach d'oirthear na hÁise. Na duilleoga ubhchruthach nó dronuilleogach le fiacla beaga; na bláthanna le 5 pheiteal, i gcruth bolla, scarlóideach de ghnáth is táirgthe ar sheanadhmad. Saothraítear mar mhaisiúchán í.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda gearrshaolach ilbhliantúil, rud beag tomach, a fhásann 80 cm ar airde, dúchasach don Eoraip. Na duilleoga íochtaracha urchomhaireach, is na duilleoga uachtaracha ailtéarnach. Na bláthanna go láidir síogamorfach, an feadán le dhá liopa, an ceann íochtarach trímhaothánach, le starr (an carball) a dhúnann an feadán is a dhéanann ardán tuirlingthe do na bumbóga. Is í an bhumbóg an t-aon fheithid atá trom láidir a dhóthain chun na liopaí a oscailt is fáil isteach chun teacht ar an neachtar istigh ann. Sa phlanda fiáin bíonn na bláthanna scothdhearg/corcra, ach bíonn raon dathanna ar na plandaí saothraithe. Fástar é mar mhaisiúchán bliantúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chíb locháin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is Adansonia ann ná géineas de chrainn duillsilteacha a aithnítear go coitianta mar baobab. Bíonn siad le fail i réigiúin thirime in Madagascar, san Afraic, san Araib agus san Astráil. Tagann ainm an ghéinis ó ainm an nádúraí agus taiscéalaí úd ón Fhrainc, Michel Adanson. Eisean a rinne cur síos den chéad uair ar an speiceas de bhaobab ar a dtugtar Adansonia digitata.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus na pléisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an féar an chinn bháin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an crobh éin corraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda díreach ilbhliantúil a dhéanann dois, dúchasach don Eoraip, iarthar na hÁise is tuaisceart na hAfraice is ea an briúlán (Rosa pimpinellifolia). Na duilleoga bunata den chuid is mó, rud beag scothghorm, cleiteach le duilleoigíní ubhchruthacha fiaclacha; na bláthanna i gceann cruinneogach le 4 shiopal, gan aon pheiteal. Fásann an briúlán sailéid 40 cm ar airde, le bláthanna glasa nó imir chorcra. Boladh an chúcamair óna fhásra brúite. Is mó an briúlán mór, a fhásann 60 cm ar airde agus a mbíonn bláthanna dúdhearga air.
Tá sé dúchasach do chóstaí na hEorpa Thiar agus na hAfraice Thiarthuaidh. Fásann sé ar dhumhcha gainimh agus in aice le haolchloch. Tá dlúthbhaint ag an mbriúlán le hAlbain, sa dara háit i ndiaidh an bhfeochadán mar shiomból den tír úd.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an beathnua sraoilleach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Clann phlandaí bliantúla nó ilbhliantúla atá dúchasach do réigiúin mheasartha. Na duilleoga le maotháin ag dul amach go gathach ó phointe lárnach. Na bláthanna de ghnáth bán go dtí corcra nó gorm, cúigpheitealach. Gob fada cosúil le gob éin ar na torthaí, ag pléascadh nuair a bhíonn sé aibí, agus feidhmíonn gob gach síl chun rolladh suas is léimneach amach de smeach. Tugtar geiréiniam ar an mbláth seo freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom duillsilteach nó síorghlas, dúchasach do réigiúin mheasartha ó thuaidh is i Meiriceá Theas. Péacáin fhada spíonta tríphointe, na duilleoga dealgach, go minic. Na bláthanna buí, flannbhuí nó scothdhearg. Na caora dearg, dubh, gorm, buí nó corcra, cruinn nó sorcóireach. Fástar cuid mhaith gnéithe mar mhaisiúchán, na gnéithe le duilleoga corcra go háirithe. Is óstach an bharbróg choiteann a bhíonn riachtanach i dtimthriall beatha an dúchain, galar gránbhairr. I dtíortha áirithe, sna Stáit Aontaithe go príomha, rinneadh iarracht an bharbróg choiteann a stoitheadh ó fhréamh chun an galar sin a chloí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an blonagán bán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil tiúbrach nó ríosómach, uaireanta tom nó dreapaire, atá dúchasach do réigiúin theo, Meiriceá go príomha. Na duilleoga neamhshiméadrach, taobh amháin níos mó ná an taobh eile, go minic le spotaí nó marcanna bána nó dearga. Na bláthanna fireanna le dhá phiotal mhóra is dhá phiotal bheaga, na bláthanna baineanna le 4-5 phiotal sa bhreis air sin. Capsúl eiteach is ea an toradh. Uaireanta tugtar cluas eilifinte air mar gheall ar chruth na nduilleog. Atáirgeann sé go héasca ó ghearrthóga duilleog leagtha ar ithir thais, agus úsáidtear an teicníocht seo go forleathan sa ghairneoireacht. Fástar an-chuid speiceas mar mhaisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an tailís.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chaochneantóg chirce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an fhionnscoth.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda atá ar fáil coitianta go leor san uisceadán is ea Vallisneria spiralis, ar a dtugtar freisin miléarach, nó féar ribíneach agus is planda é gur fearr leis solas maith agus substráit ilchothaitheach. San fhiántas, is féidir a fháil i réigiúin thrópaiceacha agus fho-trópaiceacha ar fud an domhain. Bíonn duilleoga caol, líneach aici le raon dathanna éagsúla ó liath-ghlas go scothdhearg agus fásann siad suas go dtí 3 troigh (1 m) ar fhad agus suas go dtí 0.75 orlach ar leithead. Tá V. spiralis moinéiciach le bláthanna a fhásann ar ghais fhada bhíseacha a bhriseann ar shiúl ón phlanda agus a shnámhann ar dhromchla an uisce. Níor tugadh faoi deara na síolta ag péacadh in uisceadáin, in ionad sin áfach, is minic a phóraítear í tré reathairí agus dá thoradh sin féadtar dlúthsheastáin a fháil. Plandaí fionnuisce
Is planda é an séala Sholaimh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an narbhal. Is iad an narbhal agus an míol mór ainmhí gaolmhara.
Moncaí mór domhanda is ea an babún. Dúchasach don Afraic is an Araib. Donn nó leathbhuí, aghaidh is fiacla cosúil le madra, géaga cumasacha, eireaball meanfhada stuach, agus más nocht. Taistealaíonn sé i gconairt de suas le 100, agus itheann feithidí, scairpeanna, ainmhithe eile is plandaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an ga buí mór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an choinnle Muire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas croibh dheirg atá bliantúil nó ilbhliantúil, agus a fhásann suas le 50 cm ar airde, is ea an ruithéal rí. Gais dhearga ar na duilleoga, roinnte go bosach i maotháin dhomhanfhiaclacha. Na bláthanna timpeall 1 cm ar leithead, bándearg. An toradh gobach. Dúchasach do na réigiúin mheasartha san Eoraip, an Áise is tuaisceart na hAfraice, agus tugadh isteach i réigiúin eile é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is baictéir lascaideach Gram-dhiúltach camóg-chruthach é an Vibrio cholerae a bhíonn freagrach as an galar calar sa chine daonna. Baineann an V. cholerae agus speicis eile sa ghéineas Vibrio leis an bhforoinn gáma de chuid na bPrótabhaictéir.
Tá dhá bhitíopa den V. cholorae aitheanta tré thástálacha haemaígleanúna, clasaiceach agus El Tor, agus go leor foghrúpaí. faightear an bitíopa clasaiceach amháin sa Bhanglaidéis, cé go bhfuil El Tor ar fáil fud fad an domhain.
Is planda é an lus moileas.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an mismín mionsach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an t-iúr sléibhe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an rú léana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an bodán coille.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an bleachtphiseán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an phraiseach bhráthar.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an saoisteog.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Coinnle corra a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is speiceas de planda bláthanna luibheach iltíreach é Plantago coronopus (ar a dtugtar na hadharca fia), san fhine Plantaginaceae.
Táirgeann an Plantago corónopus bunróiséad de dhuilleoga cúngaithe lansacha suas le 25 ceintiméadar ar fad atá roinnte go fiaclach nó go domhain. Fásann na bláthraí suas go dtí thart ar 4 go 7 cm ar airde. Tá spící dlútha de bhláthanna acu a lúbann uaireanta. Tá ceithre chluas scothbhán ag gach bláthanna de thomhas thart ar mhilliméadar ar fad. Den chuid is mó, fasann Plantago coronopus ar ithreacha gainmheacha nó garbh, gar don fharraige. Tá sé dúchasach don Eoráise agus don Afraic Thuaidh, ach is féidir é a fháil in áiteanna eile, lena n-áirítear na Stáit Aontaithe, an Astráil agus an Nua-Shéalainn mar speiceas coimhthíoch.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is speiceas de planda bláthanna luibheach iltíreach é Plantago coronopus (ar a dtugtar na hadharca fia), san fhine Plantaginaceae.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Plantago_coronopus&oldid=879761 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 11d3e632250005f85811596a64e8091a Q164088 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SágphailmCrann beag le duilleoga móra clúmhacha is ea an ságphailm (Metroxylon sagu). Tá sí dúchasach d'oirdheisceart na hÁise is oileáin an Aigéin Chiúin. Cuimsíonn an stoc acmhainní móra stáirse chun roiseadh mór amháin bláthaithe a fhuinnmhiú sa chrann aibí. Ina dhiaidh sin faigheann an crann bás. Faightear ság, príomhfhoinse carbaihiodráití sna trópaicí, as smúsach na stoc a ghearrtar nuair a léirítear na chéad bhláthanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an dréimire beag.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fo-fhíleam iad na Urochordata nó Tunicata agus meastar iad mar chordaigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom síorghlas a fhaightear i Meiriceá Theas go príomha, ach cuid mhaith réigiún eile freisin (an Astráil, an Nua-Shéalainn, an Mheánmhuir, réigiúin theo i dtuaisceart na hEorpa is Meiriceá Thuaidh). Fásann an miortal coitianta 5 m ar airde. Na duilleoga ramhar ola-iompartha, na bláthanna aonarach bán, timpeall 1.8 cm ar fhad, na caora corcardhubh. D'úsáidtí an ola mar antaiseipteán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda dreapaire colgach ilbhliantiúil, dúchasach do réigiúin thrópaiceacha is fhothrópaiceacha. Na duilleoga leathrúil trífheitheogach, na bláthanna scothghlas nó scothbhuí le 6 theascán iombhlátha. Na caora dearg nó dubh. Tálann na fréamhacha triomaithe deoch athbhríoch, chomh maith le cóir leighis do na scoilteacha. D'úsáidtí díorthach aisti mar bhlastacht i ndeochanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an chuil tí.
Is éan é an cnagaire glas Is baill d'fhine na Picidae iad.
Iasc le colainn chaol a mhaireann sa bhfarraige is uisce úr, de chlann atá dúchasach don leathsféar thuaidh. Déanann sé imirce chuig uisce úr le pórú. Suas le 30 cm ar fhad. Faightear é sa bhfarraige cois cladaigh, agus aibhneacha ón Iorua go Bá na Bioscáine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Éan mór creiche a chónaíonn ar an talamh, dúchasach don Afraic Theas. Na cosa fada, cosúil le cosa croise. Cíor mhíshlachtmhar cleití fada ar an gceann, cosúil le pinn taobh thiar de chluas rúnaí. Áitríonn sé talamh féaraigh, agus itheann ainmhithe beaga a chónaíonn ar talamh. Siúlann sé suas le 30 km sa lá. Éitlíonn sé go hard san aer, agus neadaíonn i gcrainn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann beag síorghlas atá dúchasach don Mhalaeisia. Na duilleoga suas le 20 cm ar fhad, ubhchruthach go héilipseach. Na bláthanna dearg ceathairpheitealach. An toradh cruinn, le craiceann ramhar scothchorcra, agus bia milis bán inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan beag de chlann na meantán, le heireaball fada, dúchasach don Eoraip agus an Áise. Dubh, bán is bándearg. An cholainn níos giorra ná an t-eireaball. Áitríonn sé scrobarnach is coillearnach, agus itheann síolta, bachlóga is feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ba chóir an t-alt seo a ghlanadh, mar: Forbair, idirvicí, infobox, srl Tar éis an t-alt a ghlanadh, is féidir an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le tuilleadh eolais a fháil. |
Is pór cat é an cat gainimh.
|
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc fionnuisce le colainn chaol a fhaightear i locha is aibhneacha ar fud na hEorpa is na hÁise. Níos lú ná 10 cm ar fhad de ghnáth. Sprochaillí timpeall ar a bhéal. Coitianta mar iasc uisceadáin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Luibh dhébhliantúil a fhásann suas le 1 m ar airde, gaolmhar leis an svaeid ach gan fréamh thiúbrach aici. Na duilleoga scothghorm/glas, na bláthanna buí croischruthach. Saothraítear mar fhoráiste í, agus níos mó le himeacht ama mar fhoinse ola ráibe, a fhaightear ó na síolta brúite. Cáca síol ráibe a dhéantar as an iarmhar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an t-asal fiáin Áiseach. Mamach atá ann.
Tom síorghlas a fhásann 3 m ar airde, dúchasach do na trópaicí sa Seandomhan. Na duilleoga urchomhaireach, ubhchruthach go dtí lansa-chruthach. Na bláthanna ceathairpheitealach, bán, bándearg nó dearg. An toradh ina chochall 3 sheomra. Táirgeann na duilleoga mionaithe dath dearg, atá in úsáid mar chosmaid chraicinn is ghruaige leis na cianta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an ialtóg na meas. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Caora fhiáin ó imeall Ghaineamhlach Ghóibí. An chaora is mó dá bhfuil beo anois, na guaillí suas le 1.2 m ar airde. Donn éadrom le geadán bán. Na hadharca móra corntha ar dhá thaobh an chinn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ord feithidí móra le colainneacha is géaga sínithe (cipínigh), nó colainneacha is géaga leata, cosúil le duilleoga (duillínigh). Suas le 30 cm ar fhad. Timpeall 2,500 speiceas ann. Itheann siad uile duilliúr. Scaipthe den chuid is mó i réigiúin thrópaiceacha is fhothrópaiceacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda seadánach bliantúil, laghdaithe go dtí gas scothdhearg cosúil le snáithe, ag iompar crobhaingí bláthanna bídeacha bána nó bándearga. Dúchasach do réigiúin thrópaiceacha is mheasartha. Táirgeann an síol ginidithe fréamh ghearrshaolach is gas féithleannach a chuardaíonn óstach. Nuair a dhéanann sé tadhall leis an óstach, meathann an fhréamh mar nach mbíonn gá le tadhall leis an ithir ansin. Táirgeann an gas diúláin a threánn an t-óstach chun uisce is cothaithigh a shú amach. Feidhmíonn cuid mhaith plandaí mar óstaigh, ina measc barrphlandaí cosúil le leannlus is lion. Is féidir go ndéanfaidh an seadán seo an-damáiste costasach do na barra seo.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc mór oirirc é an t-iasc gréine a fhaightear go forleathan i bhfarraigí trópaiceacha is measartha. An cholainn brúite, beagnach ciorclach. Suas le 4 m ar fhad, ach 1-2 m de ghnáth. An béal beag, na fiacla cónasctha i ngob géar. Eití arda droma is timpireacha, suite i dtreo an chúil, gan aon eite eireaballach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cág cosdearg. Is baill d'fhine na Rallidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an miondobhareach.
Is éan é an ceolaire garraí Is baill d'fhine na Sylviidae iad.
Is iasc é an láimhíneach. Is baill d'ord na Lophiiformes iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an geamsboc. Mamach atá ann.
Ainmhí mór is ea an píolótach fadeiteach.
Éan beag atá dúchasach don Eoraip chomh fada soir le sléibhte na hÚraile. Áitríonn sé coillte buaircíneacha is measctha, agus faightear go minic le meantáin dhubha é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an cangarú crainn liath.
Ainmhí is ea an cangarú crainn Goodfellow.
Tom nó crann síorghlas, dúchasach don tSín, an tSeapáin is oirdheisceart na hÁise. Na duilleoga ailtéarnach leathrúil snasta glas; na bláthanna mór feiceálach de ghnáth, go minic cumhra, 4-7 peiteal is níos mó i gcineálacha saothraithe, bán, bándearg nó corcardhearg. An-choitianta mar mhaisiúchán. Cuimsíonn an speiceas an planda tae.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an biontúrang.
Tá dhá shaghas den éan cúthail Astrálach seo a itheann ón talamh ann: an liréan éachtach, agus liréan Albert. Na cosa fada. Eitlíonn sé go holc, ach ritheann go maith. Eireaball an fhireannaigh i gcruth lire. An léiriú is an ceol mórthaibhseach, ag aithris ar fhuaimeanna casta. Áitríonn sé foraoisí sléibhtiúla le lomáin charraigeacha, agus itheann inveirteabraigh bheaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an rón cochallach (Cystophora cristata). Mamach atá ann, rón mór a mhaireann sna réigiúin láir agus thiar den Atlantach Thuaidh, ó Oileánra Svalbard san oirthear go Murascaill San Labhrás i gCeanada san iarthar. Bíonn dath airgead-liath nó bán orthu le spotaí dubha móra is beaga ar fud na colainne.[1]
Is ainmhí é an rón cochallach (Cystophora cristata). Mamach atá ann, rón mór a mhaireann sna réigiúin láir agus thiar den Atlantach Thuaidh, ó Oileánra Svalbard san oirthear go Murascaill San Labhrás i gCeanada san iarthar. Bíonn dath airgead-liath nó bán orthu le spotaí dubha móra is beaga ar fud na colainne.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%B3n_cochallach&oldid=913072 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 4801cdc1faa7a99fe3830a2986905947 Q215343 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Rón eilifintiúil deisceartachAinmhí is ea an rón eilifintiúil deisceartach.
Ciaróg bheag a chuireann bac ar fhás normálta na mbláthanna cadáis de bharr a gníomhaíochtaí ite. Is lotnaid an-suntasach ó thaobh eacnamaíocht an chadáis í.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda débhliantúil a fhásann 2.5 m ar airde, dúchasach don Eoraip is réigiúin mheasartha na hÁise, ach a tugadh isteach in an-chuid tíortha eile. An gas cuasach eitreach le spotaí corcra, na duilleoga roinnte le teascáin ubhchruthacha fhiaclacha, na bláthanna bán gan seipil in umbail 2-5 cm ar leithead, an toradh ubhchruthach, an boladh bréan. Gach cuid nimhiúil mar go bhfuil an t-alcalóideach cuinín ann. Tá an nimh seo in úsáid leis na cianta, agus deirtear gurb í a tugadh do Shócraitéas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an séabra Grevy. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an taipir Bhrasaíleach (Tapirus terrestris). Mamach atá ann.
Larbha an daoil dhorcha a itheann plúr stóráilte. Larbha sorcóireach suas le 25 mm ar fhad, oiriúnaithe go maith chun maireachtáil in athróg an-tirim.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Feithid bhunúsach gan sciatháin le filiméid fhada eireabaill. Cuimsíonn an grúpa seo na gilíní. Bíonn na hearra guaireacha déladhracha dall, an-bhídeach den chuid is mó, ina gcónaí san ithir, le hábhar orgánach lofa le n-ithe. Faightear na hearra guaireacha tríladhracha bídeacha san ithir, le fuílleach dhuilleog na coille le n-ithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí beag is ea giorria an Artaigh (Lepus arcticus). Mamach atá ann agus is ball d'fhine na Leporidae é.
Is feithid í an snáthaid mhór órfháinneach.
Is feithid í Bóín Dé dhébhallach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas ainmhú is ea leimín. Mamach atá ann.
Cuid mhaith iasc le colainn ramhar, forleathan i bhfarraigí trópaiceacha is measartha. San Eoraip bíonn sé le fáil ón Meánmhuir go dtí an Iorua. Suas le 50 cm ar fhad, an ceann maol cruinn, scothbhándearg nó dearg le spota mór dorcha os cionn na heite uchtaí. An-tóir ag iascairí air, agus gabhtar ar bhonn trádálach é in áiteanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an dobhrán beag-ingneach oirthearach.
Is éan í an eala phíbdhubh (Cygnus melancoryphus). Is ball d'fhine na n-Anatidae í. Tá sí dúchasach do dheisceart Mheiriceá Theas mar a ngnáthaíonn sí timpeallachtaí fionnuisce. Is í an t-éanlaith uisce is mó sa chuid sin den domhan í.
Is planda é an duán na gcaorach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an ghé sporeiteach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan í an síolta. Is baill d'fhine na Anatidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Mamach oíchí atá dúchasach do Mheiriceá Láir is Theas. Cosúil le moncaí, le ceann cruinn, cluasa beaga cruinne, aghaidh ghairid, súile móra is eireaball fada fáiscthe. Itheann sé torthaí den chuid is mó. Tugtar an béar meala air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an scótar. Is ball d'fhine na nAnatidae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a fhásann 1 m ar airde, dúchasach d'oirdheisceart na hEorpa agus iarthar na hÁise. Ríosóim dreaptha aige. Na duilleoga cleiteach, le 9-17 duilleoigín dronuilleogach/ubhchruthach. Na pisbhláthanna scothbhán/vialait i mbláthraí cosúil le spící ar ghais fhada. Saothraítear go minic é mar is foinse liocráis a fhréamhacha, ábhar a úsáidtear go híocshláinteach agus mar chomhábhar i milseogra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc caol, i bhfine na nEcheneidae agus forleathan i bhfarraigí teo, is ea an reamóra. Teasc mhór súite ar bharr an chinn lena ngreamaíonn sé go daingean le taobh éisc eile, liamhán mar shampla, nó le hainmhí eile mar an míol mór nó an turtar. 45 go 90 cm ar fhad. Túgtar súiteoir siorca air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan de chlann na ndruideanna, dúchasach don India is oirdheisceart na hÁise. Áitríonn sé foraoisí, ag ithe torthaí, feithidí, neachtair, agus uaireanta laghairteanna. Dubh le sprochaillí buí ar an gceann. Maireann sé i ngrúpaí beaga, agus neadaíonn i bpoll i stoc crainn. Is minic ina éan cáis é de bhrí go ndéanann sé aithris ar ghuth an duine. Ní dhéanann sé a leithéid is é saor sa nádúr.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Vól liath-donn is ea an vól léana nó an vól earrghearr (Microtus agrestis),[1] atá thart ar deich ceintiméadar ar fhad, le eireaball gearr. Ceann de na mamach is coitianta san Eoraip is ea é, le raon ag síneadh ó chósta an Atlantaigh go Loch Baikal. Bíonn siad ar fáil i gnáthóga taise féarmhara, amhail coillearnach, riasc nó ar bhruacha aibhneacha. Cé go ndéanann siad poill nó rapacha éadomhain, de ghnáth, tógann siad neadacha os cionn na talún. Foinse thábhachtach bia is ea iad d'ulchabháin agus roinnt creachadóirí eile. Ní fhanann líon na na n-ainmhithe seo siocair, ach bíonn sé thíos seal thuas seal go timthriallach. Póraíonn siad go torthúil, den chuid is mó i rith an tsamhraidh, ach is minic ar feadh na bliana go léir, fiú faoi bhun an sneachta. Táirgeann na vóil bhaineannacha suas le seacht n-ál sa bhliain, gach ceann ar an mheán ó cheithre cinn go sé cinn óga a bhaintear den chíoch tar éis thart ar ceithre lá dhéag.Tá an vól léana forleathan agus coitianta agus tá sé liostaithe mar "buairt is lú" ag An tAontas Idirnáisiúnta um Chaomhnú an Dúlra AICD.
Vól liath-donn is ea an vól léana nó an vól earrghearr (Microtus agrestis), atá thart ar deich ceintiméadar ar fhad, le eireaball gearr. Ceann de na mamach is coitianta san Eoraip is ea é, le raon ag síneadh ó chósta an Atlantaigh go Loch Baikal. Bíonn siad ar fáil i gnáthóga taise féarmhara, amhail coillearnach, riasc nó ar bhruacha aibhneacha. Cé go ndéanann siad poill nó rapacha éadomhain, de ghnáth, tógann siad neadacha os cionn na talún. Foinse thábhachtach bia is ea iad d'ulchabháin agus roinnt creachadóirí eile. Ní fhanann líon na na n-ainmhithe seo siocair, ach bíonn sé thíos seal thuas seal go timthriallach. Póraíonn siad go torthúil, den chuid is mó i rith an tsamhraidh, ach is minic ar feadh na bliana go léir, fiú faoi bhun an sneachta. Táirgeann na vóil bhaineannacha suas le seacht n-ál sa bhliain, gach ceann ar an mheán ó cheithre cinn go sé cinn óga a bhaintear den chíoch tar éis thart ar ceithre lá dhéag.Tá an vól léana forleathan agus coitianta agus tá sé liostaithe mar "buairt is lú" ag An tAontas Idirnáisiúnta um Chaomhnú an Dúlra AICD.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%B3l_l%C3%A9ana&oldid=860617 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e221d480690671484d85ab4181b6a601 Q268319 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Maintis chrábhaidhIs feithid den clann mantidea (Ord Mantodea) í Maintis chrábhaidh (Mantis religiosa).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Feithid bheag leata a itheann seanleabhair nó ábhar tirim orgánach de ghnáth. Is féidir leis an-damáiste a dhéanamh i leabharlanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gabharantalóp atá dúchasach d'ardchlár ard na Tibéide is na Síne. Scothbhándearg donn éadrom, an tsrón ata ag a barr. Aghaidh dhubh ar an bhfireannach is adharca fada caola colgdíreacha, ag fás amach ó chéile i dtreo an bhairr. An baineannach gan adharca.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is smugairle róin é an smugairle cuachach. Ball d'ord na Rhizostomae atá inti.
Is éan í an Gé Éigipteach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is fungas í an chaidhp dhubh ghiobach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ialtóg Leisler. Mamach atá ann.
Iasc le colainn chaol is ceann leathan, eití fada droma is timpireacha, agus eití uchtacha dea-fhorbartha. Flúirseach i bhfarraigí cladaigh na hEorpa. Suas le 50 cm ar fhad, foirmithe go hiomlán nuair a shaolaítear é. Tugtar an t-ainm seo ar an mbreac beadaí freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an t-iora eitilte an Tiarna Derby (Anomalurus derbianus). Mamach atá ann. Ainmníodh é in onóir Edward Smith-Stanley, 13ú Iarla Derby. Tá sé dúchasach don Afraic.
Leamhan beag a bhfuil na lanna ar iarraidh ó chuid mhaith de na sciatháin, ionas go mbíonn réigiúin thrédhearcacha orthu. Aithriseoir ar bheacha agus foichí. Eitlíonn sé sa lá le heitilt thapa. Go minic, tochlaíonn na larbhaí i ngais plandaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de chreimire san bhfine Muridae, dúchasach san Indinéis agus sa Nua-Ghuine Phapua, is ea cóccymys albidens.
Speiceas de chreimire san bhfine Muridae, dúchasach san Indinéis agus sa Nua-Ghuine Phapua, is ea cóccymys albidens.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Coccymys_albidens&oldid=860787 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6aae3fb96dba7f46542b4453696b74f5 Q309217 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CloigínCiaróg mhór scothdhubh. 24 mm ar fhad is é fásta. Cumhdaigh na sciathán eitreach, cnapadharcáin. Beireann sé uibheacha i dtolláin faoi bhualtrach bó is capaill. Itheann na larbhaí bána feolmhara an bualtrach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Gné alga ghlais abhann is locha. Tarlaíonn sé go coiteann i gcoilíneachtaí sféarúla de 500 cill nó níos mó. Lascann na cealla, agus de ghnáth, cuimsíonn sé clóraplast cupánchruthach amháin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is Pasteurella multocida ann ná cocabhachaillín, gram-dhiúltach, éagluaisteach, peinicillin-íogair, a bhaineann leis an bhfine Pasteurellaceae. [1] Tá tréithchineálacha a bhaineann leis an speiceas rangaithe faoi láthair i gcúig séireaghrúpaí (A, B, D, E, F) bunaithe ar comhdhéanamh na gcapsúl, agus 16 seritíopaí sómacha (1-16). Tarraingíonn P. multocida raon de ghalair i mamaigh agus éin, lena n-áirítear calar éanlaithe, riníteas seargthach na muc agus seipticéime fuilreatha bólachta. Is féidir leis bheith freagrach as ionfhabhtú zónóiseach i ndaoine, a faightear de ghnáth trí ghreamanna nó scríobthaí ó pheataí. Íompraíonn go leor mamaigh (lena n-áirítear cait ceansaithe agus madraí) agus éin an baictéar mar chuid dá mhicreaflóra riospráide.
Thánaigh Louis Pasteur ar Pasteurella multocida don chéad uair sa bhliain 1878, in éin a bhí ionfhabhtaithe le chalar, agus ainmníodh an baictéir Pasteurella in ómós dó..[2]
Tá P. multocida ina chúis le raon galair in ainmhithe fiáine agus ceansaithe, chomh maith le daoine. Is féidir baictéar a fháil in éin, cait, madraí, coiníní, eallaí agus muca. Sna héin, údar galair éanlaithe is ea P. multocida; galar suntasach a bhíonn i láthair in éanlaithe tráchtála agus ceansaithe fud fad an domhain, go háirithe ealtaí srathaithe agus iolrúcháin. Is gnách go mbaineann na tréithchineálacha de P. multocida a mbíonn freagrach as calar éanlaithe leis na séiritíopaí 1, 3, agus 4. San fhiántas, tá sé léirithe go leanann an calar éanlaithe bealaí imirce na n-éan, go háirithe na mórghéanna sneachta. Tá dlúthbhaint ag an séiritíopa-1 le calar éanlaithe Mheiriceá Thuaidh, ach ní mhaireann an baictéar i mbogaigh ar feadh tréimhsí fada ama.[3] I cúis le P. multocida riníteas seargthach na muc;[4] d'fhéadfadh sé freisin bheith ina chúis le niúmóine nó seipticéime fuilreatha bólachta..[5][6] D'fhéadfadh sé a bheith freagrach as mollmhortlaíochta na n- antalóp saigeach Is P. multocida an chúis is coitianta d'ionfhabhtú ó ionfhabhtuithe créachta, i ndiaidh madraí nó cat. De ghnáth, léiríonn an ionfhabhtú mar athlasadh san fhíochán bog laistigh de 24 uair an chloig. Go hiondúil breathnaítear áireamh ard leocaicítí agus neodraifilí, rud gur féidir imoibriú athlastach a ghnóthú as ar láthair an ionfhabhtaithe (go ginearálta ceallailíteas locáilte idirleata). .[7] Is féidir leis ionfhabhtú a thosnú i suíomhann eile, mar shampla an chonair riospráide, agus is eol dúinn gur féidir leis bheith treagrach as liomfadanapaite réigiúnach (at na nód limfe) ann. I gcásanna níos tromchúisí, is féidir baictéiréime a bheith mar thoradh air, ag cur oistéimiailítis nó endocarditis ar bun. Féadfaidh an baictéir an bhacainn fola-inchinne a thrasnú agus meiningíteas a chur ar bun.[8]
Is éard is Pasteurella multocida ann ná cocabhachaillín, gram-dhiúltach, éagluaisteach, peinicillin-íogair, a bhaineann leis an bhfine Pasteurellaceae. Tá tréithchineálacha a bhaineann leis an speiceas rangaithe faoi láthair i gcúig séireaghrúpaí (A, B, D, E, F) bunaithe ar comhdhéanamh na gcapsúl, agus 16 seritíopaí sómacha (1-16). Tarraingíonn P. multocida raon de ghalair i mamaigh agus éin, lena n-áirítear calar éanlaithe, riníteas seargthach na muc agus seipticéime fuilreatha bólachta. Is féidir leis bheith freagrach as ionfhabhtú zónóiseach i ndaoine, a faightear de ghnáth trí ghreamanna nó scríobthaí ó pheataí. Íompraíonn go leor mamaigh (lena n-áirítear cait ceansaithe agus madraí) agus éin an baictéar mar chuid dá mhicreaflóra riospráide.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pasteurella_multocida&oldid=947255 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b56db879d328b4df98646799a223d5d4 Q322180 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Barr buíIs feithid é an barr buí. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Ainmhí mara atá imithe i léig (heimeacordach ab ea é) a mhaireadh i gcoilíneachtaí planctón dromchlach den chuid is mó. Is eol go raibh sí ann sa tréimhse Chaimbriach agus an tréimhse Charbónmhar. Mhaireadh polaipí aonaracha den choilíneacht i bhfeadáin chitineacha, leagtha amach i línte aonaracha nó dúbailte ar feadh na príomhaise.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc téagartha uisciúil a mhaireann faoi uisce na farraige. Eite dhea-dhéanta is spíonta ar an gcolainn, go minic armtha le faireoga nimhe. Suas le 40 cm ar fhad, daite go diamhair. Faightear in uisce socair is uisce faoi ghluaisne mhall é, den chuid is mó sna trópaicí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an dreancaid.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an dreancaid.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Dreancaid&oldid=757604 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 78774a8bf853f73e0cba1c0aa89c07b5 Q426968 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Lacha chuircíneachIs éan í an lacha chuircíneach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is ainmhí beag é an easóg shléibhe. Mamach atá ann.
Is fine d'éin bheaga bhídeacha iad na hAegithalidae, (Gaeilge: Meantáin earrfhada nó Meantáin toir), éin phasaireacha dhonna le eireabaill measartha fada is ea iad. Tá 13 speiceas i gceithre ghéineas san fhine, agus níl ach ceann díobh seo ar fáil taobh amhigh den Eoráise. Is éin ghníomhacha iad na meantáin toir, agus iad ag gluaiseacht beagnach i gcónaí agus ag lorg bia i dtoir agus i gcrainn. Le linn an tséasúir neamhphóraithe, maireann na héin in ealtaí de suas le 50 aonán. [1] Taispeánann roinnt speiceas dóibh pórú comhoibritheach, ar a dtugtar cúntóirí ag an nead freisin. [1]
Is éin foraoise iad na hAicithalidae go léir, go háirithe gnáthóga ar imeall na foraoise agus san tsraith mheánach. Is fearr leis na speicis sa ghéineas Aegithalos foraoisí dhuillsilteacha nó mheasctha dhuillsilteacha, agus is i bhforaoisí bhuaircíneacha shléibhtiúla den chuid is mó, a fhaihtear an mionmheantáln. Faightear an meantán toir i raon leathan de ghnáthóga, lena n-áirítear ó am go ham sáiste toir agus muineacha tirime eile, ach bíonn an chuid is mó de ghnáth sna coillearnacha measctha. Cónaíonn formhór na speiceas sa bhfine seo i ngnáthóga sléibhtiúla sna Himiléithe agus timpeall orthu, agus bíonn siad go léir le fáil go forleathan san Eoráise ach amháin an meantán toir Meiriceánach, atá dúchasach d'iarthar Mheiriceá Thuaidh. Bíonn an dáileadh is forleithne d'aon speiceas de na hAegithalidae ag an mheantán earrfhada, a bhíonn beo ar fud an Eoráise ón mBreatain go dtí an tSeapáin. I gcodarsnacht leis sin tá dáiltí bheaga bhídeacha ag dhá speiceas, an meantán toir as Maenmar, atá teoranta go hiomlán do dhá shliabh i Maenmar, agus an mionmheantán, atá teoranta do shléibhte Iáva thiar. De gnáth ní bhíonn na speicis sa bhfine seo i gcoitinne imirceach, cé go bhfuil claonadh ag an mheantán earrfhada scaipeadh ar imill thuaidh a raon (go háirithe sa tSibéir). Bogann go leor speiceas sléibhtiúla go talamh níos ísle i rith an gheimhridh. [2]
Is éin bheaga iad, ag tomhas 9 go 14 cm ar fhadar, lena n-áirítear an t-eireaball sách fada, agus ag meá 4.5 go 9 g. De ghnáth bíonn cluimhreach modartha liath nó donn acu, cé go bhfuil roinnt speiceas marcálacha bán agus tá an tit fad-tailed roinnt dath pinkish. [3] I gcodarsnacht leis an gcuid eile den teaghlach, tá an dá chlaochladán Leptopoecile daite go geal, agus tá corcairghorm agus pluma gorm orthu. Is é an cíbire cata an t-aon bhall den teaghlach a bhfuil suaitheantas air. Tá na billí sa teaghlach seo cruth beag bídeach, cónúil agus cónúil. Tá na sciatháin gearr agus cruinn agus tá na cosa sách fada.
Tá éin san fhine seo ina gcónaí in ealtaí idir 4 agus 50 aonáin. [1] Tagann ealtaí le chéile a luaithe agus a chríochnaíonn séasúr pórúcháin amháin agus maireanna siad go dtí go dtosaíonn an chéad cheann eile. Coinníonn siad teagmháil trí bhícearnach; bíonn a gcuid amhrán ciúin. [3] Rachaidh speicis eile éan, ar nós meantáin nó ceolairí, isteach san ealta ó am go chéile chun foráiste a dhéanamh. [1]
Is uiliteoirí iad, go príomha ag ithe feithidí agus inveirteabraigh eile [4] nós lingirí duille, lingirí crainn, aifidí, feithidí gainneacha agus boilb. [5] Tógtar ábhar plandaí, mar shampla caora nó síolta, ó am go chéile le linn an gheimhridh. [5] Is iondúil go bhfreastalaíonn an fhine ar na gcrainn, go hiondúil sa torbhrat nó sa cheannbhrat, agus is annamh a thugann siad cuairt ar an talamh. De ghnáth baintear creach as brainsí, duilleoga agus bachlóga. Níos minice, tógtar creiche san aer. Agus iad ag sealgaireacht, féadfaidh an fhine lúfar seo crochadh bun os cionn sna mbrainsí (cé nach meastar go dtarlaíonn an t-iompar seo sna ceolairí meantáin) agus fiú brainsí agus duilleoga a ionramháil chun bia ceilte a aimsiú. [2]
De ghnáth bíonn córas pórúcháin aonchineálach ag an bhfine. Is féidir le cúntóirí cúnamh a thabhairt do phéirí, áit a gcabhraíonn aonán gaolmhar (nó níos mó ná ceann amháin) leis an mbeirt bhunaithe an cleitiú a thógáil. Taifeadadh seo i gceithre speiceas ar a laghad; teastaíonn tuilleadh taighde chun a fháil amach an bhfuil an t-iompar ag dul ar aghaidh chuig baill eile den bhfine. [2][1] Déanann na hAegithalidae neadacha dromchlacha, cosúil le málaí, neadacha fite as gréasáin dhamhán alla agus léicin, a chlúdaíonn siad le cleití. Déanann siad na neadacha i gcrainn le duilliúr tiubh, rud a chiallaíonn go mbíonn sé deacair ar chreachadóirí iad a aimsiú. [4] Cuimsíonn an clutch 6 go 10 ubh bhán, agus bíonn uibheacha deargbhreaca i gcuid mhaith de na speicis. Gorann aosaigh na huibheacha ar feadh 13 go 14 lá; fanann na gearrcaigh sa nead ar feadh 16 go 17 lá. I gceithre cinn ar a laghad de na speicis (an meantán earrfhada, an meantán toir Meiriceánach, an meantán toir píbdhubh, agus an menatán toir píbgheal), na baineann amháin a ghorann. [3][1] Itheann na sicíní óga go heisiach feithidí agus damháin alla. [2]
Thug an nádúraí Gearmánach Ludwig Reichenbach an fhine Aegithalidae (mar an fho-fhine Aegithalinae) isteach sa bhliain 1850. [6][7] Tagann an t-ainm ón bhfocal Sean-Ghréigise aigithalos ( 'meantán' sa Ghaeilge). D' aithin Aristotle trí speiceas: an meantán earrfhada, an meantan mór, agus an meantán gorm Eoráiseach. [8]
Cuirtear an mionmheantán toir sa bhfine seo toisc go mbogann sé thart i ealtaí agus is cosúil go bhfuil na neadacha cosúil leis na meantáin earrfhada, ach tá faisnéis mar gheall air chomh tearc sin nach bhfuil an socrúchán ach sealadach. [3] Uaireanta caitear leis an meantán toir ó Mhaenmar amhail goraibh sé sa speiceas céanna leis an meantán toir dú-mhalach nó Aegithalos bonvaloti . [2] Ceaptar uair amháin gur leis an fhine chickadee an meantán toir Meiriceánach nó Psaltriparus minimus, ach tá nósanna iompraíochta sainiúla aige, go háirithe nuair a bhíonn sé ag neadú. [5]
Tá 13 speiceas ann i 3 ghéineas. [9]
Aegithalos
Psaltriparus
Leptopoecile
Is fine d'éin bheaga bhídeacha iad na hAegithalidae, (Gaeilge: Meantáin earrfhada nó Meantáin toir), éin phasaireacha dhonna le eireabaill measartha fada is ea iad. Tá 13 speiceas i gceithre ghéineas san fhine, agus níl ach ceann díobh seo ar fáil taobh amhigh den Eoráise. Is éin ghníomhacha iad na meantáin toir, agus iad ag gluaiseacht beagnach i gcónaí agus ag lorg bia i dtoir agus i gcrainn. Le linn an tséasúir neamhphóraithe, maireann na héin in ealtaí de suas le 50 aonán. Taispeánann roinnt speiceas dóibh pórú comhoibritheach, ar a dtugtar cúntóirí ag an nead freisin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aegithalidae&oldid=947228 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7b2172d5c17e59271aac8d120b8c27e2 Q504247 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Moncaí uallachMoncaí ón Domhan Úr. An fionnadh tiubh garbh, an aghaidh nochta. Clúdaíonn an fhéasóg fhada an scornach. Déanann sé glao an-ghlórach. Uaireanta luascann sé ó ghéaga lena eireaball amháin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Pearóid bheag atá dúchasach don Afraic agus Madagascar. Áitríonn sí coillearnach, scrobarnach is talamh oscailte, agus itheann síolta is caora. Déanann sí ealtaí móra. An baineannach níos mó ná an fireannach, uaireanta. An-choitianta mar éan cáis. Piocann siad a chéile, agus is uaidh seo a thugtar an t-ainm orthu, a úsáidtear don phearaicít Astrálach freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an ghormail.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de ghrúpa mór plandaí atá ilbhliantúil den chuid is mó, ó Mheiriceá, an Eoráise is an Afraic is ea astar. Na bláthchinn cosúil le nóiníní, i gcrobhaingí de ghnáth. Na bláthóga gathacha seachtracha gorm, corcra, bándearg nó bán. Ag bláthú sa bhfómhar nó déanach sa samhradh go minic. Cuid mhaith díobh an-choitianta mar mhaisiúcháin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fíne iad na gramhsairí (Haemulidae), d'éisc mara san ord Perciformes. Bíonn go leor acu san fharraige agus iad ar fáil go forleathan. Tá thart ar 150 speiceas i 19 genera acu, agus faightear iad i bhfionnuiscí, i ngoirt agus i sáile trópaiceach ar fud an domhain. Is creachadóirí a fhaigheann ábhar beatha ar ghrinneall na farraige, agus ainmníodh iad mar 'gramhsairí' toisc a n-ábaltacht fuaim a dhéanamh agus iad ag meilt a gcuid fiacla.
Fine den chat mhara is ea na Bagridae a d'eascair ón Afraic agus ón Áise, ón tSeapáin go Boirneo. Tá aithne ar na iasc seo go coitianta mar chait mhara nocht nó cait mhara bhagrid. Tá na heisc seo tábhachtach mar éisc inite. Coimeádtar roinnt speiceas mar éisc uisceadáin .
Feithid bheag shóisialta a thógann neadacha in adhmad lofa nó a dhéanann tulaigh talún a fhéadfaidh a bheith cuid mhaith méadar ar leithead, ag cuimsiú na milliún feithidí. Bíonn struchtúr sainaicmeach na coilíneachta forbartha go maith. Bíonn na seangáin oibre seasc de ghnáth, dall le heipideirm bhog bhán; na seangáin chogaidh seasc le cinn mhóra is gialla láidre; na seangáin fhásta (na hiomágónna) sciathánach is na foirmeacha atáirgeacha le súile cumaisc. Sa phutóg, tá baictéir neamhurchóideacha a chuireann ar a chumas ceallalós san adhmad a dhíleá. Timpeall 2,000 speiceas ann, agus is fadhb ollmhór eacnamaíochta iad sna trópaicí mar a ndéanann siad damáiste d'fhoirgnimh adhmaid is barra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ulchabhán atá oiriúnaithe chun maireachtáil gar don uisce, a fhaightear san Áise (4 speiceas) is an Afraic (3 speiceas). Piocann sé éisc ón uisce lena ingne is é ag eitilt. Itheann sé cráifisceanna, froig, feithidí is mamaigh bheaga. A eitilt níos callánaí ná ulchabháin eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an foitheach gob-alabhreac. Is baill d'fhine na Podicipedidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is artrapód é an bundún coirníneach.
Ainmhí is ea an crú-ialtóg bheag. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Ainmhí is ea an bandacút stríocach iartharach (Perameles bougainville). Dúchasach do dhá áit san Astráil atá scartha óna chéile (is é sin ceantar amháin i lár na tíre agus ceann eile ar an gcósta thiar). Mamach atá ann.
Éiríonn sé gníomhúil le dul faoi na gréine. Is sealgaire aonarach é. Itheann sé feithidí, damháin alla agus péisteanna chomh maith le corrfhréamh.
Ainmhí is ea an bandacút stríocach iartharach (Perameles bougainville). Dúchasach do dhá áit san Astráil atá scartha óna chéile (is é sin ceantar amháin i lár na tíre agus ceann eile ar an gcósta thiar). Mamach atá ann.
Éiríonn sé gníomhúil le dul faoi na gréine. Is sealgaire aonarach é. Itheann sé feithidí, damháin alla agus péisteanna chomh maith le corrfhréamh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Bandac%C3%BAt_str%C3%ADocach_iartharach&oldid=938854 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a9d0034e740c1428f2b9ab92a54d4121 Q597144 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Lacha cheann-bhándeargIs éan l an lacha cheann-bhándearg Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan í an lacha mhuinceach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Mamach is ea an sionnach liath Airgintíneach.
Grúpa féileacán le sciatháin dhonna den chuid is mó, nó flannbhuí/dubh, le spotaí súilchruthacha. Cloíonn na féileacáin fhásta leis an scáth. Itheann na cruibheanna féir is cíb go príomha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is baictéar gradhearfach, anaerób roghnach, slatchruthach é Bacillus anthracis.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an rón ite portán. Mamach atá ann.
Ainmhí atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is Láir. An ceann mór, nach féidir a tharraingt ar ais sa bhlaosc. Na gialla láidir cam, an t-eireaball fada. Áitríonn sé uisce úr, agus itheann ainmhithe a mhaireann san uisce nó a théann ann. Tá dhá chineál ann: an turtar scleamhach, agus an turtar scleamhach ailigéadair.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an breacfhéileacán coille. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Planda bláthach ilbhliantúil déchotailéadónach, sa bhfine Asteraceae is ea Carlina acaulis (an feochadán geal). Bíonn an plánda dúchasach sna réigiúin alpacha de chuid láir agus deiscirt na hEorpa.[1]
Tagann an t-ainm géinis acaulis ón fhocal [[an chiall atá leis sa Laidin ná 'gan ghas' nó chos'
Fásann na duilleoga spíonacha, liopacleiteacha i mbunróiséad thart ar 20 ar a thrastomhas. Táirgtear na bláthanna i mbláthcheann mór (suas go dtí 10 cm) de bhláthóga gealbhána gathacha thart timpeall ar dhiosca lárnach. Tá na bláthóga dioscóideacha feadánach agus dath buí-donn orthu. Chun an phailin, a chosaint, dúnann an ceann in aimsir fhliuch, feiniméan béaloidis a dhéanann fáistine ar sheal báistí,[2] Bíonn an plánda faoi bhláth idir Lúnasa agus Meán Fómhair.
Planda bláthach ilbhliantúil déchotailéadónach, sa bhfine Asteraceae is ea Carlina acaulis (an feochadán geal). Bíonn an plánda dúchasach sna réigiúin alpacha de chuid láir agus deiscirt na hEorpa.
Tagann an t-ainm géinis acaulis ón fhocal [[an chiall atá leis sa Laidin ná 'gan ghas' nó chos'
Fásann na duilleoga spíonacha, liopacleiteacha i mbunróiséad thart ar 20 ar a thrastomhas. Táirgtear na bláthanna i mbláthcheann mór (suas go dtí 10 cm) de bhláthóga gealbhána gathacha thart timpeall ar dhiosca lárnach. Tá na bláthóga dioscóideacha feadánach agus dath buí-donn orthu. Chun an phailin, a chosaint, dúnann an ceann in aimsir fhliuch, feiniméan béaloidis a dhéanann fáistine ar sheal báistí, Bíonn an plánda faoi bhláth idir Lúnasa agus Meán Fómhair.
Ainmhí feoiliteach is ea an lincse. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na bhFelidae é. Tá an lincse ar fáil san Eoráise agus i Meiriceá Thuaidh.
Planda téagartha débhliantúil nó ilbhliantúil a fhásann 3 m ar airde, dúchasach do réigiúin mheasartha an tSeandomhain. Na duilleoga, suas le 30 cm ar fhad, roinnte i dteascáin ubhchruthacha nó lansachruthacha, go minic maothánach nó fiaclach. Na bláthanna bán nó bándearg, in umbail 5-15 cm ar leithead. An toradh leata eiteach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is spéiceas cíobhaí é Cíobhaí Mór Breac. Tá sé timpeall 45 cm ar airde agus tá meáchan timpeall 3.3 cg ann. (Tá meáchan timpeall 2.4 cg sna héin fhireanna.) Tá clúmh liathdhonn ar an spéiceas seo agus stríoca i leith na báine ann. Beirtear aon ubh amháin agus gorann an dá thuismitheoir í. Meastar go bhfuil os cionn 20,000 éan den spéiceas seo ann agus iad spréite faoi shléibhte iarthuaisceart Nelson, faoin gcuid thuaidh den Chósta Thiar agus faoi Alpa an Deiscirt
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas pailme a fhaightear sna Séiséil san Aigéan Indiach. An toradh i measc na dtorthaí is mó, suas le 20 kg, agus togann sé 10 mbliain air aibiú. Buacach, ionas go gcartar go minic ar chóstaí an aigéin sin é: mar sin, bhí eolas air roimh fhionnadh an chrainn féin. Uaireanta tugtar an cnó dúbailte cócó ar an gcnó, de bhrí go bhfuil an toradh cosúil le dhá chnó cócó atá comhtháthaithe le chéile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann giúise buaircíneach síorghlas, dúchasach do Mheiriceá Thuaidh agus oirthear na hÁise. Na géaga cromtha, a duilleoga gearr caol in dhá líne. Aibíonn na buaircíní tar éis bliana, ach ní chaitheann síolta go dtí an dara bliain. Táirgeann sí adhmad, pic Cheanadach, agus coirt súdaireachta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an scúnc mucshrónach Patagónach.
Colm atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is Muir Chairib. Na cosa gearr, an gob caol, an t-eireaball fada. Áitríonn sé coillearnach, leathfhásach, agus imill bhailte. Itheann sé síolta is inveirteabraigh. Neadaíonn sé i gcrainn is foirgnimh nó ar an talamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fungas é an cnapáin bhuí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas ainmhí is ea an Deasman Piréineach (Galemys pyrenaicus). Mamach atá ann. Bíonn sé le fáil in aibhneacha sna sléibhte [1]i dtuaisceart na Spáinne agus na Portaingéile, chomh maith le deisceart na Fraince.
Is é Galemys pyrenaicus an t-aon speiceas amháin sa ghéineas úd Galemys. Baineann sé le Talpidae, fine na gcaochán.
Bíonn sé 11 - 16cm (4.3 - 6.3 orlach) ar fhad agus eireaball 12 - 16 cm (4.7 - 6.3 orlach) ar fhad aige. Bíonn sé 35 - 80 gram (1.2 to 2.8 unsa) ar meáchan. Maireann sé trí bliana go leith ar a laghad. Itheann siad feithidí agus séaclaí.
Tá Galemys pyrenaicus "leochaileach" mar speiceas. Cuireann truailliú uisce isteach orthu agus maireann iascairí agus an mhinc Mheiriceánach iad.
Saghas ainmhí is ea an Deasman Piréineach (Galemys pyrenaicus). Mamach atá ann. Bíonn sé le fáil in aibhneacha sna sléibhte i dtuaisceart na Spáinne agus na Portaingéile, chomh maith le deisceart na Fraince.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Deasman_Pir%C3%A9ineach&oldid=743501 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 2edf6d59534513ecaad7db72d0595370 Q754983 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ialtóg mheasa ÉigipteachIs ainmhí í an ialtóg mheasa Éigipteach (Rousettus aegyptiacus). Speiceas d'ialtóg measa an tSeandomhain atá ann. Tá sé fospeiceas di ar an saol. Faightear iad ní amháin san Éigipt, ach in áiteanna scaipthe ar fud na hAfraice agus an Mheanoirthir. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg Bechstein. Mamach atá ann.
Ainmhí mara is ea deilf bhallach phantrópaiceach (Stenella attenuata). Mamach atá inti a fhaightear sna farraigí trópaiceacha ar fud an domhain.
Is ainmhí í an ialtóg mheasa órchaipíneach. Mamach atá ann.
Ball de ghné éagsúil plandaí bliantúla is luibheacha ilbhliantúla, cuid acu íseal leata, cuid acu díreach in airde, go minic ag foirmiú tortán, dúchasach don leathsféar thuaidh. Na duilleoga an-chaol go dtí beagnach ciorclach. Na bláthanna cloig cúigmhaothánach, de ghnáth mór feiceálach, gorm beagnach i gcónaí, ach uaireanta bándearg nó bán, ina n-aonar nó i mbláthraí fada. Is é an toradh ná capsúl le póir a shileann síolta mar a bheadh piobarán ann. Suas le 300 speiceas ar eolas, agus fástar an-chuid speiceas mar mhaisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus na teanga.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an feochadán caol.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an aiteann gaelach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an t-seabhcaí donn (Aeshna grandis). Cineál snáthaide móire é.
Planda ilbhliantúil cumhra a fhásann 60 cm ar airde. Is dócha gur dúchasach d'oirdheisceart na hEorpa is codanna den Áise é, ach tugadh isteach in an-chuid áiteanna eile é. Na duilleoga leathbhuí glas, le duilleoigíní liopacha nó fiaclacha. Na bláthchinn suas le 2 cm ar leithead, ar ghais fhada, i gcrobhaingí scaoilte barrleata. Na bláthóga seachtracha a bhíonn ag leathadh bán, iad siúd sa teasc inmheánach buí. Fástar mar mhaisiúchán é agus luibh leighis, a luaitear mar mhaolú ar mhéigrim, ach amháin go mbíonn fothorthaí tocsaineacha air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an sciata.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an lacha Hartlaub Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is ainmhí é an giobún Boirneoch. Mamach atá ann.
Saghas baictéir sféarúil éagluaistigh nach n-iolraíonn ach amháin nuair a bhíonn taobh istigh de chealla eocarótacha (le fíornúicléas lena scannán núicléach féin). Tá cineálacha nimhiúla ann a chuireann tús le galair súl, béil, baill ghiniúna, agus galair dhaonna is ainmhíocha eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is iasc é an donnán cúig ribe. Is baill d'fhine na Lotidae iad.
Is feithid é an cuil fhearnóige.
Is feithid é an dreoilín teaspaigh coiteann (Chorthippus brunneus).
Crústach mara, cosúil le gliomach, le bolg forbartha go maith ach gan na ladhracha feiceálacha. Na hadharcáin an-fhada go minic. Saothraítear go coitianta é i gcomhair bia. Tugtar piardóg air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an ulchabhán síofrach Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Is éan é an gearr sora Is baill d'fhine na Rallidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea míol mór socach an tSrutha.
Is planda é an gunna uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Acantholimon | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Féach ar a téacs. |
Is feithid í an chuil fheola.
Is déimeaspúinse é an spúinse grabhrógach.
Damh-antalóp atá dúchasach don Afraic Theas agus Leosóta. An aghaidh fada, na hadharca ar chuma líre le mullaigh i bhfáinne timpeall orthu. Dúdhonn, an aghaidh is an taobh íochtarach bán. Dhá fho-speiceas ann: bantaboc an gheadáin bháin, agus an bleasboc le geadán donn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chlann mhór leamhan atá liathdhonn oíchí. Itheann na larbhaí duilleoga, bláthanna is bachlóga, nó tochlaíonn siad isteach i ngais plandaí. Timpeall 21,000 speiceas ann, agus déanann cuid acu dochar suntasach do bharra ionas gur lotnaidí iad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard atá i gceist le raithneach shreabhnach raithneach bheag de roinnt géineas le ríosóim dreaptha a fhaightear go hiondúil mar eipifít. Na froinn aonduilleach nó dédhuilleach, cill amháin i dtiús is tréshoilseach, ach amháin mar a bhfuil féitheacha. So-ghonta do thriomú, agus ní fhaightear í ach in áiteanna fliucha taobh amuigh de na trópaicí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an garal Síneach. Mamach atá ann.
Fungas seadánach a tharlaíonn mar líonra snáithíneach idir cealla an phlanda óstaigh. Thar 4,000 speiceas ann, cuid acu seadánach ar ghránbharra tráchtálacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cuileog mhór le bolg niamhghorm is ea cuil ghorm (Calliphora vomitoria). Beireann uibheacha ar ábhar lofa ainmhi. Itheann na larbhaí gan chosa trí bhia a leachtú: mar shampla, úscann na cuileoga fásta súlaigh dhíleáite ar an mbia agus ólann an t-ábhar tuaslagtha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is iasc í an t-snáthaid mhara mhór. Is baill d'fhine na Syngnathidae iad.
Is éan é an ulchabhán Soumagne Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Is planda é an tóirpín.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an féileacán fáinlearrach Sliabh Apo (Graphium sandawanum). Ball d'ord na Lepidoptera atá ann. Maireann sé sna hOileáin Fhilipíneacha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an sibhéid phailme Jerdon. Mamach atá ann.
Crann síorghlas a fhásann 18 m ar airde, dúchasach do Mheireacá Theas fo-thrópaiceach. Gach re duilleog ubhchruthach is leathrúil. Na bláthanna scothghlas clogchruthach sépheitealach. Na caora dubh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda blátha é lus na sceallaí (Mertensia maritima). Is lus ilbhliantúil é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan Afracach fíodóra a áitríonn talamh féaraigh, coillearnach is riasc. Itheann sé síolta. Is lotnaid shuntasach talmhaíochta an cuília gobdearg, a chiapann barra gráin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an fraoch cloigíneach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an tÁilleán Meiriceánach. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an dairleamhan scolbach. Ball d'fhine na Geometridae atá ann.
Speiceas de reiptíl ghainneach den fhine Agamidae is ea Pseudotrapelus sinaitus. Is reiptíl nádúrtha í sna fásaigh a bhaineann leis an Muir Rua.
Tá a fhad suas le 25 cm, an t-eireaball suas le dhá thrian den fhad iomlán. Tá na géaga agus an t-eireaball fada agus tanaí agus cuireann siad cumas maith dreapadóireachta ar fáil dó. Is í a tríú ladhar (lár) an ceann is faide in ionad an ceathrú ceann.
Tá sé laethúil agus itheann sé feithidí agus artrapóid eile, chomh maith le plandaí.
Nuair a bhíonn sé sa teas, iontas na n-iontas éiríonn dath an fhirinn gorm chun na cinn bhaineanna a mhealladh. Forbraíonn an ceann baineann spotaí dearga.
Aithnítear na fospeicis seo a leanas: [1]
Speiceas de reiptíl ghainneach den fhine Agamidae is ea Pseudotrapelus sinaitus. Is reiptíl nádúrtha í sna fásaigh a bhaineann leis an Muir Rua.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pseudotrapelus_sinaitus&oldid=935100 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid c6944ad84f3521cb74e6e75e722fcae0 Q1720317 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Cuachma chonIs moileasc í an chuachma chon (Nucella lapillus). Seilide mara atá i gceist. Dúchasach do chóstaí na hEorpa agus iarthuaisceart Mheiriceá Thuaidh. Itheann sé diúilicíní agus garbháin carraige.
Frog Eorpach í an bhuaf chnáimhsí a mhaireann taobh amuigh den uisce. Uaireanta tochlaíonn sé poill, cúplálann ar thalamh tirim. Filleann an fireannach na huibheacha thart ar a chosa agus iompraíonn iad go ngorann siad. Ansin cuireann sé na torbáin san uisce. Tá dhá chineál ann: an bhuaf chnáimhsí choiteann, agus an bhuaf chnáimhsí ibéireach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí beag é an t-iora Deppe. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an fhialuch scothdhubh. Mamach atá ann.
Acokanthera | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Planda saigheadnimhe, A. oblongifolia | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||
*Toxicophlaea Harv. |
Is ainmhí í an ialtóg bharbastail Oirthearach. Mamach atá ann.
Is moileasc í an scuid ghearreiteach thuaisceartach. Ball d'ord na Teuthida atá inti.
Faoileáin atá faighte go forleathan is ea an géineas Larus (cé go mbíonn an éagsúlacht speicis i bhfad níos mó ar fáíl sa Leathsféar Thuaidh). Tagann ainm an ghéinis ón tSean-Ghréigis laros (λάῥος) nó ón laidin Larus, a bhfuil an chuma air gur thagairt an téarma d'fhaoileán nó d'éan mara mór eile.[1]
Go leor dá speiceas flúirseach agus aitheanta go maith ina raonta. Go dtí thart ar 2005-2007, cuireadh formhór na bhfaoilán sa ghéineas seo, ach tá a fhios againn anois go bhfuil an socrú seo polaifíléiteach, as a dtánaig na géinis Ichthyaetus, Chroicocephalus, Leucophaeus, agus Hydrocoloeus (aithníodh an ceann deireanach seo níos minice ná na géinis eile) toisc go raibh roinnt speiceas go traidisiúnta san áireamh i Larus.
Go ginearálta, is éin mheánachais go mhóra iad, go hiondúil bíonn siad liath nó bán, go minic le marcanna dubha ar an gcinn nó sciatháin. Bíonn goba téagartha fada agus troithe scamallacha acu .
Bíonn tacsanomaíocht na bhfaoileán i gcoimpléasc na scadán agus na ndroimneach beag an-chasta, na húdaráis éagsúla ag aithint idir dhá agus ocht speiceas.
Faoileáin atá faighte go forleathan is ea an géineas Larus (cé go mbíonn an éagsúlacht speicis i bhfad níos mó ar fáíl sa Leathsféar Thuaidh). Tagann ainm an ghéinis ón tSean-Ghréigis laros (λάῥος) nó ón laidin Larus, a bhfuil an chuma air gur thagairt an téarma d'fhaoileán nó d'éan mara mór eile.
Go leor dá speiceas flúirseach agus aitheanta go maith ina raonta. Go dtí thart ar 2005-2007, cuireadh formhór na bhfaoilán sa ghéineas seo, ach tá a fhios againn anois go bhfuil an socrú seo polaifíléiteach, as a dtánaig na géinis Ichthyaetus, Chroicocephalus, Leucophaeus, agus Hydrocoloeus (aithníodh an ceann deireanach seo níos minice ná na géinis eile) toisc go raibh roinnt speiceas go traidisiúnta san áireamh i Larus.
Go ginearálta, is éin mheánachais go mhóra iad, go hiondúil bíonn siad liath nó bán, go minic le marcanna dubha ar an gcinn nó sciatháin. Bíonn goba téagartha fada agus troithe scamallacha acu .
Bíonn tacsanomaíocht na bhfaoileán i gcoimpléasc na scadán agus na ndroimneach beag an-chasta, na húdaráis éagsúla ag aithint idir dhá agus ocht speiceas.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Larus&oldid=901333 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 25381f38614b853024694a2fce2e7a7a Q1949538 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Magicicada septendecimFeithid in oirthear na Stát Aontaithe, Magicicada septendecim, a mheastar a bheith ar an bhfeithid is fadsaolaí ar Domhan. Maireann sí faoi thalamh an chuid is mó dá saol 17 mbliain, ag maireachtáil ar na siltigh a thagann amach nuair a bhearnaíonn sí fréamhacha na bplandaí. Ansin ina 17ú bliain, cuireann sí an craiceann nimfí di agus tagann chun dromchla na talún. Cúpláileann sí is beireann a cuid uibheacha le linn na seachtainí deireanacha dá saol. I samhradh 1998 a tháinig na feithidí iontacha seo chun dromchla den chéad uair ó 1979, agus ní fheicfear arís iad go dtí 2013.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an chiaróg thoirtíseach. Ball d'fhine na Chrysomelidae atá ann.
Is moileasc é an t-ochtapas cluaseiteach. Ball d'ord na nOctopoda atá ann.
Is ainmhí é an Séabra sléibhe na rinne. Mamach atá ann.
Is planda é an dáthabha bán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is bairneach é an garbhán carraige. Artrapód atá ann.
Is moileasc é an t-ochtapas beag. Ball d'ord na nOctopoda atá ann.
Adlumia | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
|
Mhol an t-eolaí Cavalier-Smith an tacsón Caboza i rangú na n-eocarót (orgánaigh beo le cillnúicléis). Is clade é comhdhéanta de na Rhizaria agus na Excavata. Níl sé cinnte dearfa go bhfuil na Caboza monaifíléiteach.[1]
Eukarya |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Mhol an t-eolaí Cavalier-Smith an tacsón Caboza i rangú na n-eocarót (orgánaigh beo le cillnúicléis). Is clade é comhdhéanta de na Rhizaria agus na Excavata. Níl sé cinnte dearfa go bhfuil na Caboza monaifíléiteach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cabozoa&oldid=654008 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 968f7c070f2cc4864056c775108b4256 Q3392058 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ciaróg ambróiseCiaróg bheag dhorcha a thochlaíonn isteach in adhmad. Colainn shorcóireach ag an gciaróg fhásta le hadharca gearra cleitheacha. Itheann na larbhaí feolmhara gan chosa na fungais a líneálann na tolláin san adhmad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan í an phéacóg. Is baill d'fhine na Phasianidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Seabhac seilge mór leathaneiteach atá dúchasach do dheisceart na Stát Aontaithe is Meiriceá Theas. Áitríonn sé talamh oscailte suas go dtí airdí móra. Itheann sé cuid mhaith saghsanna ainmhithe is splíonach. Goideann sé ó éin chreiche eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Carraigín a thugtar ar chineál alga.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an t-iora sionnaigh Delmarvach. Mamach atá ann.
Sa mhíoleolaíocht, iasc loingeánach le colainn ramhar, eití móra peilbheacha is eireaball fada barrchaolaithe. Na fiacla cónasctha ina bplátaí. An-choiteann in uiscí doimhne 100-500 m síos san Atlantach is sa Mheánmhuir. Suas le 1.5 m ar fhad. Bánbhuí le paistí scothdhonna is loinnir mhiotalach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Grúpa príomhach a chuimsíonn moncaithe is ápaí. Na haghaidheanna leata de ghnáth, na cluasa beag, na méara láimhe is coise le hingne nach ladhracha iad. Maireann siad i ngrúpaí sóisialta casta. Tugtar ápaí antrapóideacha orthu freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí í an ialtóg isibéalach. Mamach atá ann.
Tom nó féithleog adhmadach atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh, planda an-athraitheach. Na duilleoga le 3 dhuilleoigín, mín is snasta nó giobach, fiaclach nó maothánach. Na bláthanna bán. Na plandaí a fhoirmíonn toim ingearacha, le duilleoga barrmhaola maothánacha, cosúil le duilleoga darach. Tugtar dair nimhe orthu sin, agus glacann cuid de na saineolaithe leo mar speiceas difriúil. Táirgeann siad uile roisín a chuimsíonn an ceimiceán úraiseanól, atá nimhiúil don tadhall agus a chuireann tús le deirmitíteas dian. Tá sé do-ghalaithe agus is féidir é a iompar ar éadaí, ithir, fiú i ndeatach. Mar sin, is féidir leis a dhrochiarmhairtí a oibriú i bhfad ón bplanda féin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an raithneach Mhuire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Searbh dearg a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an Béar dubh Himiléach. Mamach atá ann.
Grúpa beag víreas le DNA aonduail a ionfhabhtaíonn ainmhithe is daoine. Bíonn parvaivíris in ainmhithe freagrach as neamhoird fola i gcait is madraí, agus tá parvaivíreas darb ainm B19 a bhíonn ciontach as galair i ndaoine. Má tharlaíonn ionfhabhtú do leanbh, tugtar an 5ú galar ar an ngalar a tharlaíonn, le fiabhras, casacht, tinneas cinn is gríos ar na leicne (le marcanna sainiúla, ionas go mbíonn an chosúlacht ar an leanbh go bhfuair sé boiseoga ar na leicne). Má tharlaíonn ionfhabhtú do bhean atá ag iompar clainne, is féidir go ndéanfar damáiste tromchúiseach don leanbh, fiú go bhfaighidh sé bás.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de lus na gréine is ea Helianthus angustifolius. Tá sé dúchasach sna Stáit Aontaithe, sa taobh ó dheas agus ó thuaidh, sna stáit go léir ar an chósta ó Texas go Long Island, agus intíre chomh fada le Missouri. [1][2] De ghnáth, faightear é i ngnáthóg an mhachaire (an Atlantach agus an Mhurascaill araon), go háirithe i limistéir fhliucha.
Speiceas de lus na gréine is ea Helianthus angustifolius. Tá sé dúchasach sna Stáit Aontaithe, sa taobh ó dheas agus ó thuaidh, sna stáit go léir ar an chósta ó Texas go Long Island, agus intíre chomh fada le Missouri. De ghnáth, faightear é i ngnáthóg an mhachaire (an Atlantach agus an Mhurascaill araon), go háirithe i limistéir fhliucha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Helianthus_angustifolius&oldid=946895 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 1c218decb070992b42383679b3ac665f Q7224565 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description RaidisPlanda bliantúil nó débhliantúil le fréamh tiúbrach, duilleoga liopacha neamhrialta, agus bláthanna i bhfoirm croise, bán go dtí scothchorcra. Níl eolas ar a bhunús, ach in úsáid mar ghlasra ó aimsir na nÉigipteach ársa. Maidir le raidisí samhraidh, bíonn siad beag ach fásann go tapa. Bíonn na raidisí geimhridh mór, suas le 250 g, ach fásann go mall. Tá an raidis fhiáin gaolmhar léi, fréamhacha caola is bláthanna a bhíonn go minic buí aici.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an magairlín na móna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is leamhan daite meánach é an leamhan tíograch (Arctiinae). Na larbhaí cruimheacha gruagach de ghnáth. Is féidir leis a bheith ina lotnaid shuntasach, ag déanamh damáiste d'fhásra crann. Déanann cuid mhaith díobh fuaim le horgán creathach ar thaobh na colainne.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an phangailin earrfhada. Mamach atá ann.
Is veirteabrach uisceach é an t-iasc agus is grúpa orgánach parai-fíléiteach, comhdhéanta de gach ainmhí atá ina gheolbhach uisceach (nó Craniata) gan ghéaga le méara é. Go hiondúil, bíonn éisc fuarfhuilteach, clúdaithe le gainní agus bíonn roinnt eití orthu freisin. Aimsítear éisc go fairsing i bhfionnuisce agus i sáile.
Malartaíonn éisc gáis tríd geolbhaigh - orgáin atá suite ar an dá thaobh den fharaing. Tá na geolbhaigh comhdhéanta de struchtúir snáitheanna ar a dtugtar filiméid. Tá méid mór ribeadáin i ngach filiméad agus is tríothú seo a mhalartaítear an ocsaigin agus an dé-ocsaíd charbóin. Éiríonn leis na héisc an próiseas seo a chur i bhfeidhm trí uisce (lán le ocsaigin) a tharraingt trína gcuid béil agus é a bhrú thar filiméid a ngeolbhach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is veirteabrach uisceach é an t-iasc agus is grúpa orgánach parai-fíléiteach, comhdhéanta de gach ainmhí atá ina gheolbhach uisceach (nó Craniata) gan ghéaga le méara é. Go hiondúil, bíonn éisc fuarfhuilteach, clúdaithe le gainní agus bíonn roinnt eití orthu freisin. Aimsítear éisc go fairsing i bhfionnuisce agus i sáile.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Iasc&oldid=952996 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 681dd86c12289724b00eb5a3fe5c94c2 Q549 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Iasc Troda SiamachBíonn móréilimh ar an speiceas an tIasc Troda Siamachan (Betta splendens) i measc iad siúd a chothaíonn umair iasc teochreasa mar bhealach caitheamh aimsire.
Is í abhainn an Mekong in oirdheisceart na hÁise a áit dúchais agus tá an t-ainm 'pla-cad' (" an t-iasc a chailgeann") tugtha dó i dTéalainnis).
Fásann B. splendens de gnáth comh fada le 6.0 cm (~ 2.3 in), ach is féidir le cineál áirithe díobh 8.0 cm (3.5 in.) a shroisint. Ar na mallaibh, bhí póraitheoirí in ann "Betta splendens ollmhór" a chruthú, a bhí níos fuide ná 8.0 cm (3.5 in.), a gcead do ghéinte sóite a ionramháil. Is ball iad na Betta den Fine Osphronemidae (nó Gourami mar is fearr aithne orthu) agus den ord Perciformes, ach a bhí trath aicmithe mar chuid den fhine Anabantidae. Cé go bhfuil beagnach 50 cineál Betta ar fáil, bíonn móréilimh ar B. splendens, ach go háirithe sna Stáit Aontaithe.
Is é is víreas ann ná cáithnín micreascópach - is é sin, neach beag nach féidir a aithint gan dul i muinín micreascóip - atá in ann cealla an bheothaigh a thruailliú nó a ionfhabhtú. An focal féin víreas, tá sé bunaithe ar an bhfocal Laidine virus a chiallaíonn "nimh" sa bhunteanga. Tá na víris an-phrimitíbheach mar neacha beo, nó níl siad ábalta iad féin a atáirgiú as a stuaim féin: caithfidh siad teacht trasna ar chill óstaigh agus gléas atáirgthe na cille sin a shealbhú is a úsáid le tuilleadh víreasanna den chineál chéanna a chlannú. Go bunúsach, níl sa víreas ach an t-ábhar géiniteach - oideas atáirgthe an víris - agus an "caipsídeach" ina thimpeall, is é sin, sciath chosanta atá comhdhéanta as próitéin. Tá na víris ábalta orgánaigh de chineálacha éagsúla a ionfhabhtú, idir dhaoine, ainmhithe, phlandaí agus fiú baictéir - "baictéarafagaigh" a thugtar ar víris a ionfhabhtaíonn baictéir.
Tá sé ina ábhar conspóide, an féidir a rá gur neacha beo iad na víris ar aon nós. An chuid is mó de na víreaseolaithe, tá siad den tuairim nach bhfuil siad beo, ós rud é nach sásann siad gach critéar. Tá siad cosúil leis na seadáin éigeanta incheallacha, ós rud é nach bhfuil siad ábalta iad féin a atáirgiú taobh amuigh de chealla óstaigh, ach murab ionann agus seadáin sin, ní ghlactar leis na víris mar fhíor-orgánaigh bheo de ghnáth. Is é is príomhchúis leis seo ná nach bhfuil cillscannán ag na víris, agus, thar aon rud eile, nach bhfuil meitibileacht ar bith ag na víris - ní bhíonn siad ag ithe a dhath ná ag tál aon chineál eisfheartha, agus ní bhionn siad ag tarraingt anála ná ag déanamh fótaisintéise.
Bíonn na galair víreasacha ag luí ar na daoine leis na cianta cairbreacha anuas, - is maith an sampla é an confadh - ach níor tháinig borradh ceart ar an taighde víreaseolaíochta ach le déanaí. Sa bhliain 1717, chuir Mary Montagu, bean chéile an ambasadóra Shasanaigh in Impireacht na Tuirce, sonrú sa dóigh a mbíodh na mná áitiúla ag ionaclú a gclainne in aghaidh bholgach Dé. I ndeireadh na hochtú haoise déag, thug Edward Jenner faoi deara go raibh cailín darbh ainm Sarah Nelmes fágtha díonta ar bholgach Dé i ndiaidh di bolgach na mbó a tholgadh, galar a bhí cosúil le bolgach Dé cé nach raibh sé chomh dainséarach céanna don duine. Inniu, tá a fhios againn go bhfuil an dá víreas - bolgach Dé agus bolgach na mbó - gaolmhar le chéile.
I ndeireadh na naoú haoise déag, d'fhorbair Charles Chamberland scagaire poircealláin le staidéar a dhéanamh ar víreas mósáiceach an tobac, an chéad víreas a bhfuair an cine daonna amach faoi. Tarraingíonn an víreas seo galar ar an bplanda tobac a fhágann coirt liathbhán ar dhuilleoga an phlanda. Go gairid i ndiaidh obair Chamberland, d'fhoilsigh Dimitri Ivanovski torthaí a chuid turgnamh, a thaispeáin go raibh tolgadh in úscadh na nduilleog galraithe tobac fiú nuair a cuireadh an t-úscadh trí scagaire a bhí in ann cáithníní ar cóimhéid le baictéar a bhaint de. De réir a chéile, tháinig an tuiscint ag na taighdeoirí nárbh iad na baictéir an t-aon chineál síol galair a bhí ann. B'é an micribhitheolaí Ollannach Martinus Beijerinck a chum is a cheap an téarma "víreas".
I dtús na fichiú haoise, fuair Frederick Twort amach go raibh na víreasanna in ann baictéir a ionsaí is a ghalrú. Léirigh Felix d'Herelle, agus é ag obair go neamhspleách, go raibh ullmhóid víreasanna in ann spotaí de chealla marfa a fhágáil ar chillsaothráin a bhí spréite go tanaí ar phlátaí agair. Nuair a d'áirigh d'Herelle an t-achar den tsaothrán a bhí marbh, bhí sé ábalta meastachán a thabhairt ar líon na víreasanna san fhuaidreán. Sa deireadh, sa bhliain 1935, chriostalaigh Wendell Stanley an víreas mósáiceach, agus fuair sé amach gur próitéin ba mhó a bhí ann. Go gairid ina dhiaidh sin, bhí saineolaithe eile in ann an phróitéin a scaradh ón aigéad núicléasach.
Níl a fhios go cruinn ag aon duine cad é mar a tháinig an chéad víreas riamh ar an bhfód, agus is féidir, fiú, nach ionann an dóigh ar fhorbair na víreasanna éagsúla. Ní dineasáir iad na víreasanna a d'fhágfadh iarsmaí so-aitheanta iontaisithe ina ndiaidh, agus mar sin, is iad na teicníochtaí móilíneacha (is é sin, taighde ar cheimic nó ar bhithcheimic na víreasanna) is mó a chuidíonn lionn tuiscint a fháil ar fhorbairt agus ar éabhlóid na víreasanna. Agus an dóigh a bhfuil sainaithint na micriontaisí ag dul i bhfeabhas, is féidir go mbeimid in ann, an lá is faide anonn, fianaise iontaisithe a aithint ón Ré Aircéach nó Phrótarasóch. Seo iad an dá phríomh-hipitéis le míniú a thabhairt ar bhunús na víreasanna:
Tá cáithníní ionfhabhtaíocha ann atá níos simplí ina struchtúr fós ná na víreasanna, mar atá, víreoidigh, satailítí, agus prióin.
Níl i gcáithnín iomlán víris, nó i vírión, ach gléas leis na géinte a iompar. Tá an t-aigéad núicléasach ann, is é sin, an t-oideas le tuilleadh víreasanna den chineál chéanna a tháirgiú, agus é dúnta isteach sa chaipsídeach as na cineálacha próitéine a táirgíodh de réir an chóid san aigéad núicléasach céanna. Na prótaiméirí, is é sin, na próitéiní a tháirgítear, is dual dóibh dul le chéile le caipsídeach nua a chruthú. Go ginearálta, ní bhíonn cuidiú ar bith de dhíth leis an gcaipsídeach a chur i dtoll le chéile as na prótaiméirí, ach tá víreasanna ann freisin a tháirgíonn próitéiní speisialta leis an gcaipsídeach a chóimeáil. Na próitéiní a théann leis an aigéad núicléasach, tugtar núicleapróitéiní orthu, agus is é an núicleacaipsídeach an slánaonad atá cóimeáilte as an gcaipsídeach agus as an aigéad núicléasach.
Ó thaobh na foirme de, tá ceithre chineál víreasanna ann: na cinn héiliciúla, na cinn icisihéadrúla, na cinn imchlúdaithe agus na cinn choimpléascacha.
Má chuirtear an gnáthvírión i gcomparáid le dreancaid, is ionann é agus duine a chur i gcomparáid le sliabh atá oiread eile níos airde ná Sliabh Everest. Tá filivíreasanna (víreasanna san fhine úd Filoviridae, cosúil le víreas míchlúiteach Ebola) ann atá, fiú, 1400 nanaiméadar ar fad, cé nach bhfuil an caipsídeach ach timpeall ar 80 nanaiméadar ar trastomhas. An chuid is mó de na víreasanna, tá siad chomh beag is nach féidir iad a aithint faoin ngnáthmhicreascóp, agus is gá dul i dtuilleamaí an leictreonmhicreascóip, a bhfuil taifeach i bhfad níos fearr aige. Sa bhliain 1992, thángthas trasna ar víreas de chineál nua, an mímivíreas (Acanthamoeba polyphaga mimivirus nó APMV), atá i bhfad níos mó agus níos casta ina struchtúr ná na gnáthvíreasanna, ionas gur síleadh ar dtús gur baictéar a bhí ann. Tá an mímivíreas ina ábhar mór suime ag na saineolaithe, ó chreidtear gur cineál lúb ar lár idir an víreas agus an baictéar é a d'fhéadfadh léargas nua a thabhairt ar chéadfhorbairt na beatha i dtús ama. Tá an mímivíreas timpeall ar 600 nanaiméadar ar trastomhas.
Bíonn an dá chineál aigéad núicléasach - idir aigéad dí-ocsairibeanúicléasach (ADN, nó DNA as Béarla) agus aigéad ribeanúicléasach (ARN, nó RNA as Béarla) - ar fáil i ríocht na víreas, cé nach mbíonn ach aon chineál amháin in aon víreas amháin. Ceann de na heisceachtaí is ea citimeiglivíreas an duine, a bhfuil idir aigéad dí-ocsairibeanúicléasach ann, mar chroíleacan, agus aigéad ribeanúicléasach a dhéanann gnó an teachtaire (teachtaire ARN). Is féidir nach bhfuil ach aon dual amháin in aigéad núicléasach an víris, ach is féidir dó freisin go bhfuil dhá dhual ann. An cineál aigéad núicléasach atá i víreas áirithe, tá sé ag brath ar an gcineál víreas atá ann, ach is é an DNA dédhualach a bhíonn sna baictéarafagaigh de ghnáth, agus is é an tARN aondualach a bhíonn i víreasanna na bplandaí.
Maidir leis an oiread ábhair agus atá sa ghéanóm, bíonn sé sách éagsúil freisin. Na víreasanna is simplí, ní bhíonn siad ach milliún daltún ar meáchan, agus níl iontu ach oideas ceithre chineál próitéine. Na cinn is mó, tá a ngéanóm céad uair níos troime ná sin, agus iad ábalta níos mó ná céad próitéin éagsúla a tháirgiú. Bíonn núicléitídí neamhghnácha in aigéid núicléasacha na víreasanna uaireanta. Mar shampla, tá víreasanna ann a bhfuil hiodrocsaimeitilcíotóisín iontu in áit na cíotóisíne.
Na víris nach bhfuil d'aigéad núicléasach acu ach an tARN, deirtear go bhfuil duail dhiúltacha nó duail dheimhneacha aigéid núicléasaigh acu. Is é atá i gceist le diúltacht nó deimhneacht an duail ná an bhaint atá aige leis an ARN a úsáidtear mar theachtaire (mRNA). Is ionann an dual deimhneach agus an teachtaire ARN, agus nuair a sháitear isteach sa chill óstaigh é, is féidir leis an gcill sin é a aistriú - an chiall a bhaint as - ar an toirt agus bun a chur le vírióin nua. Más dual diúltach atá ann, tá gá le heinsím den chineál ar a dtugtar polaiméaráis ARN leis an aigéad núicléasach a iompú go foirm atá ábalta eolas a iompar agus feidhmiú mar oideas atáirgthe.
Deirtear go bhfuil na géanóim dhédhualacha RNA go léir agus cuid de na géanóim aondualacha ARN roinnte ina ndeighleáin, is é sin, ina gcodanna scartha. Is féidir le gach deighleán aon phróitéin amháin a chódú, agus iad go léir le fáil in éineacht in aon caipsídeach amháin. Le go mbeadh an víreas iomlán in ann galar a iompar agus a tharraingt, ní chaithfidh na deighleáin go léir a bheith in aon vírión amháin, áfach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é is víreas ann ná cáithnín micreascópach - is é sin, neach beag nach féidir a aithint gan dul i muinín micreascóip - atá in ann cealla an bheothaigh a thruailliú nó a ionfhabhtú. An focal féin víreas, tá sé bunaithe ar an bhfocal Laidine virus a chiallaíonn "nimh" sa bhunteanga. Tá na víris an-phrimitíbheach mar neacha beo, nó níl siad ábalta iad féin a atáirgiú as a stuaim féin: caithfidh siad teacht trasna ar chill óstaigh agus gléas atáirgthe na cille sin a shealbhú is a úsáid le tuilleadh víreasanna den chineál chéanna a chlannú. Go bunúsach, níl sa víreas ach an t-ábhar géiniteach - oideas atáirgthe an víris - agus an "caipsídeach" ina thimpeall, is é sin, sciath chosanta atá comhdhéanta as próitéin. Tá na víris ábalta orgánaigh de chineálacha éagsúla a ionfhabhtú, idir dhaoine, ainmhithe, phlandaí agus fiú baictéir - "baictéarafagaigh" a thugtar ar víris a ionfhabhtaíonn baictéir.
Tá sé ina ábhar conspóide, an féidir a rá gur neacha beo iad na víris ar aon nós. An chuid is mó de na víreaseolaithe, tá siad den tuairim nach bhfuil siad beo, ós rud é nach sásann siad gach critéar. Tá siad cosúil leis na seadáin éigeanta incheallacha, ós rud é nach bhfuil siad ábalta iad féin a atáirgiú taobh amuigh de chealla óstaigh, ach murab ionann agus seadáin sin, ní ghlactar leis na víris mar fhíor-orgánaigh bheo de ghnáth. Is é is príomhchúis leis seo ná nach bhfuil cillscannán ag na víris, agus, thar aon rud eile, nach bhfuil meitibileacht ar bith ag na víris - ní bhíonn siad ag ithe a dhath ná ag tál aon chineál eisfheartha, agus ní bhionn siad ag tarraingt anála ná ag déanamh fótaisintéise.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=V%C3%ADreas&oldid=952933 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 2b5768c781c22a91d81e24806449bb51 Q4758 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CaochaileachDébheathach a fhaightear ar fud an Domhain sna trópaicí. Suas le 1.5 m ar fhad. An cholainn cosúil le péist, fáinní timpeall air, gan chosa. Lanna atá cosúil le lanna éisc ag cuid de na speicis. Pollann sé an talamh sa bhforaois nó i leaba abhann. Itheann sé inveirteabraigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éard atá i gceist le néimeatóid ná cruinnphéist fhada shorcóireach, barrchaolaithe as a dhá cheann. 80,000 speiceas ar eolas, ach suas lena 10 n-oiread sin ar Domhan i ndáiríre, meastar. Tá fíleam dá gcuid féin acu. Bíonn siad 1 mm - 1 m ar fhad.
Tá siad cosúil leis an bpéist talún. Maireann sí i ngnáthóg fhliuch: fíocháin plandaí, ithir fhliuch nó fíocháin is sreabháin an ainmhí. Go mór i gceist maidir le lobhadh plandaí is ábhar orgánach eile sa nádúr. Is lotnaidí cuid acu de bhrí go n-ionsaíonn siad fréamhacha barraphlandaí. Tá gnéithe ina seadáin in ainmhithe is daoine. Suas le 50 speiceas i ndaoine, ina measc an phéist chruacach is an phionnapéist. Ceann áirithe a fhaigheann an duine ó mhuiceoil fhochócaráilte, cuireann sí tús leis an ngalar tricíonóis. Amanna, bíonn na cruinnphéisteanna seo ag maireachtáil taobh istigh de cholainn an óstaigh gan aon ghalar a chur ar bun. Is iad seo na néimeatóidí is coitinne a spreagann galair i ndaoine: iad sin a mhaireann sa stéig (snáthphéisteanna, lascphéisteanna, na crúcaphéisteanna is cúis leis an anaemacht sna trópaicí go minic), iad sin a mhaireann sna fíocháin tar éis a bheith curtha iontu trí ghreamanna feithidí (cosúil leis an bpéist is cúis le daille abhann), agus iad sin a chuireann tús le galair in ainmhithe is a mhalartaítear chuig daoine ó am go chéile (cosúil le péist ar leith tocsacara madraí a aistrítear uaireanta ina larbha ó fhaecas an mhadra ionfhabhtaithe do pháiste, a dhéanann damáiste do reitiní na súl sa pháiste, agus mar sin don radharc).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea an camall. Mamach atá ann agus is ball d'fhine na Camelidae é.
Ainmhí is ea an gnú, dúchasach don Afraic Theas agus don Afraic Thoir..
Iora rua le cleitearnach mór craicinn idir a chosa tosaigh is deiridh. Téann sé ar foluain idir na crainn, suas le 450 m i léim amháin. Gníomhach le breacadh is crónú an lae. 33 speiceas san Áise, ceann amháin in oirthear na hEorpa, agus dhá cheann i Meiriceá Thuaidh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Arbhar Indiach a thugtar ar chineál planda. Is cineál féir é a saothraiodh den chéad uair i Méisi-Mheiriceá roimh theacht na nEorpach. Tugtar "grán buí" air chomh maith. Cruithneachd Innseanach a thugann Gaeil na hAlban air.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí feoiliteach is ea an béar. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Ursidae é. San fho-ord Caniformia an ord Carnivora. Tá 9 speicis beo na mbéar ann:
Tá coirp móra ag béir le cosaí mhóra is tiubh. Níl ach eireaball an-ghearr acu. Tá súile bheaga agus cluasa chruinn. Tá fionnadh fada, mosach acu go hiondúil. Tá cúig chrúb ar gach aon cos acu a ní féidir leo a tharraing siar. Tá boladh agus éisteacht mhaith acu. Is féidir leo a bheith ina sheasamh ar a gcúl cosaí. Is féidir béir dreap agus snámh an-mhaith freisin.
Tá siad gníomhach istoíche go hiondúil (cé is moite den béar bán). Bhítí béir éigin ina gcodladh an geimhreadh, a chiallaíonn go gcodlaíonn siad an geimhreadh chun fuinneamh a shábháil. Bíonn béir uiliteach, a chiallaíonn go n-itheann siad plandaí agus feoil. Itheann siad caora, féir agus iasc. Tá béir bána eisceacht mar itheann siad feoil mórchuid na haimsire.
Ainmhí feoiliteach is ea an béar. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Ursidae é. San fho-ord Caniformia an ord Carnivora. Tá 9 speicis beo na mbéar ann:
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=B%C3%A9ar&oldid=785654 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7859293a2ea4fa25ebc525f8dc5ccc51 Q12106 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CruithneachtIs cineál féir í an chruithneacht. Tá roinnt chineálacha den chruithneacht ann, iad go léir sa ghéineas Triticum. Ón gCorrán Méith, sa Mheán Oirthear í an chruithneacht i dtús báire. Táthar á saothrú le breis agus 9,000 bliain.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an ghailseach. Tugtar ceilpeadóir, ciaróg lín, gearr gabhláin, Síle an phíce agus ailseach uirthi freisin. Is iad na gailseacha na baill den ord úd Dermaptera.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Clann an-mhór plandaí, i réigiúin loiscneacha de réir cineáil, ach a fhaightear i ngnáthóga eile. Dúchasach don Domhan Úr. Sa Seandomhan tá spuirsí atá an-chosúil le cachtais. An-chuid saghsanna atá éagsúil i méid, cruth is a n-oiriúniú dá gcomhshaol. Iad go léir súmhar agus stórálann siad uisce, uaireanta sna fréamhacha ach de ghnáth i ngais bhorrtha cosúil le bairillí. Is féidir le cuid acu borradh nó crapadh, ag brath ar thoirt an uisce iontu. Bíonn an planda in ann maireachtáil ar feadh blianta gan bháisteach. Leathrúil le cneas céiriúil. Go minic bíonn fairsinge an dromchla laghdaithe oiread agus is féidir de bharr an planda a bheith sféarúil. Go minic bíonn sé clúdaithe le spíonta a chosnaíonn ó ainmhithe é. A bhláthanna mór feiceálach, agus pailnítear iad ag beacha, seabhacleamhain, dordéin is ialtóga. Na bláthanna a phailnítear de lá (ag éin), bíonn siad dearg is buí, gan bholadh. Iad sin a phailnítear istoíche bán den chuid is mó, le boladh atá láidir, uaireanta gránna. Na torthaí méith, uaireanta inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan mór liath, cosúil le corr bhán le ceann mór. An gob an-leathan an-domhain, cosúil le bróg. Áitríonn sé riasca lár na hAfraice. Oíchí. Itheann sé veirteabraigh bheaga, moilisc is splíonach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an guilbneach stríocearrach Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Is éan mara é an broigheall (Gaeilge na hAlban:Sgarbh an Sgumain, Sean-Ghaeilge: Gairge). Is géineas iad na broighill (Phalacrocorax) den ord Pelecaniformes . Cuirtear na broighill i dteaghlach ar leith, sé sin na Phalacrocoracidae. Is éin mhóra uisce iad seo, a neadaíonn i gcoilíneachtaí agus a mbíonn dáilte ar fud an domhain, de réir foinsí éagsúla le 26-43 speiceas. Tugtar "seagaí", nó "broigheall", ar na héin le curcaí cleití, ach ní hionann an rangú sin dá chaidrimh teaghlaigh iarbhír.
Is feithid é an dreoilín teaspaigh léana (Chorthippus parallelus).
Géineas is ea 'Ada' , leagan giorraithe 'Ada' i dtrádáil ghairneoireachta, de 16 speiceas, san fhine (Orchidaceae), fhofhine Epidendroideae, treibh Cymbidieae, fhotheibh Oncidiinae, ordghrúpa Oncidium. Is é sonraitheoir an speicis ná aurantiaca Ada .
Is ainmhí beag í an lucha marsúipiacha. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an lucha marsúipiacha. Mamach atá ann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Lucha_mars%C3%BAipiacha&oldid=917402 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 2ae107fc3bff79b9ed66003d6d05003a Q23390 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description FiaMamach crúbach is ea an fia. Is athchogantaigh mhóra cheathairchosacha iad na fianna. Tá fianna ina gcónaí san Eoraip, san Áise, san Afraic, i Meiriceá Thuaidh agus i Meiriceá Theas.[1] Tá go leor cineálacha fianna timpeall an domhain.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Mamach crúbach is ea an fia. Is athchogantaigh mhóra cheathairchosacha iad na fianna. Tá fianna ina gcónaí san Eoraip, san Áise, san Afraic, i Meiriceá Thuaidh agus i Meiriceá Theas. Tá go leor cineálacha fianna timpeall an domhain.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Fia&oldid=893168 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3a7e5944b83d41f02f323c9862b4131e Q25292 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Pailm dátaíCrann a fhásann 30 m in airde, dúchasach don neasoirthear, saothraithe ó 6000 RC. An stoc ramhar, clúdaithe le seanbhuin spíonacha duilleog. Na duilleoga clúmhach, an bláthra mór. Táirgeann crann amháin suas le 250 kg de dhátaí dúfhlannbhuí siúcraithe in aghaidh na bliana, ar feadh 100 bliain nó nios mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Clann na madraí feoiliteacha, le 36 speiceas, de ghnáth le cosa caola, soic thanaí, cluasa móra caoldíreacha, agus eireabaill dhosacha. 4 mhéar ar na cosa cúil is 5 mhéar de ghnáth ar na cosa tosaigh, na hingne maol neamhinchraptha. Gan stríoca gan spotaí de ghnáth. Is féidir go seilgfidh cainid bheag ina haonar trí stalcaireacht, agus ansin áladh a thabhairt ar a creach. Seilgeann na cainidí móra i gconairt, agus ritheann siad an chreach go mbíonn sí tnáite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ord uiledhomhanda éan a chuimsíonn na héin ceoil agus níos mó ná leath na gcineálacha éan atá beo ar Domhan anois. 4 mhéar coise, ceann acu dírithe ar gcúl is i gcoinne na gceann eile. 9-10 bpríomhchleite sa sciathán, 12 phríomhchleite ar an eireaball de ghnáth. Éin tíre, nach dtrasnaíonn an fharraige ach amháin nuair a dhéanann siad imirce.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan feoiliteach é an chorr bhán (Ciconia ciconia). Is baill d'fhine na Ciconiidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Artrapód uisciúil coitianta le péire giall (mandabail), agus dhá phéire adharcán chun tosaigh ar an mbéal san ainmhí fásta. Timpeall 40,000 speiceas, muirí den chuid is mó, ach cuid acu a áitríonn gnáthóga fionnuisce is domhanda. An-chuid foirmeacha. Cuimsíonn an timthriall beatha staid larbhach le 3 phéire géag.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Rang iasc, suas le 800 speiceas, le hionchnámharlach loingeánach is féidir a bheith cailcithe ach nach mbíonn cnámhaithe ina fhíorchnámh. Ní bhíonn bolg aeir ná scamhóga acu. Cuimsíonn sé na liamháin, na roic, is na gránadóirí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Préachán dubh mór trom, le paistí nochta bán ar an aghaidh, dúchasach don Eoraip, an Áise is an Afraic. Dubh le paiste lom éadrom ar a aghaidh. Áitríonn sé áiteanna oscailte. Uiliteach. Déanann coilíneachtaí móra dlútha neadacha i gcrainn arda, a dtugtar fáireacha préachán orthu, as slaitíní a úsáidtear ó bhliain go bliain. Tógann sé ál amháin in aghaidh na bliana.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an t-óiréal órga Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Feadóg éin a áitríonn talamh féaraigh, talamh shaothraithe is talamh taobh le huisce, chomh maith le corcacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda luibheach é Achillea millefolium nó an athair thalún, sa bhfine Asteraceae.
Is planda luibheach ilbhliantúil diasdíreach é an athair thalún choiteann agus tárgaíonn sé gais éagsúla (0.2 go 1m in airde) agus bíonn cruth fáis riosóimiúl aige. Bíonn duilleoga scaipthe go cothrom ar feadh an ghais aige, leis na duilleoga is mó i lár agus ag bun an ghais. Bíonn méideanna athraitheach fionnaitheachta nó caithreacha ag na duilleoga. Tá na duilleoga 5-20 cm ar fhad, déchleiteach nó tríchleiteach, beagnach clúmhach, agus socraithe go bíseach ar an ghas. Tá na duilleoga cálach agus go hiomlán nó go páirteach ag timpeallú an ghais.
Is planda luibheach é Achillea millefolium nó an athair thalún, sa bhfine Asteraceae.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Achillea_millefolium&oldid=878475 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 524c30217b5faf20bd6ae2724b0f8d94 Q25497 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BovidaeClann mamach athchogantach crúbach ina bhfuil 128 speiceas, ina measc eallach is antalóip. Itheann siad trí ghreim a fháil ar fhásra lena dteanga is é a ghearradh lena bhfiacla íochtaracha. Adharca ar an bhfireannach fásta, agus an baineannach fásta, de ghnáth. Croíleacán cnámhach sna hadharca le truaill ábhair adharcaigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Luibh aramatach ilbhliantúil le duilleoga airgeadacha liatha is bláithíní ilchodacha buí. Dúchasach don Eoráise, ach tugtha isteach in áiteanna eile. Faightear ola mormónta uaidh, a úsáidtear i gcógais leighis agus ábhair chun feithidí a ruaigeadh. Tugann sé an blas searbh d'aipsint.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an phraslacha (Anas crecca). Is ball d'fhine na nAnatidae í. Caitheann siad séasúr an ghoir in áiteanna san Eoráise ina mbíonn an aeráid measartha, agus eitlíonn siad an geimhreadh sna bólaí níos faide ó dheas.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is coiníní agus giorriacha iad Leipiridigh.
Is cineál éin é an traonach den fhine Rallidae (gaolta leis an Rálóg dar ndóigh) a bhíos le fáil in Éirinn, san Eoraip go forleathan, agus in Iarthar na hÁise sa samhradh. Caitheann an traonach an geimhreadh san Afraic thoir theas (.i. Madagascar, an Mhósaimbíc, an Tansáin, agus an tSaimbia) agus tagann siad go hÉirinn le linn an tsamhraidh (Mí Aibreáin go dtí Meán Fómhair), áit a neadaíonn siad agus a dtógann siad a gcuid scalltán.
Níl an traonach an-choitianta in Éirinn anois ná ar fud na hEorpa ach an oiread. In Éirinn, cónaíonn an traonach le taobh na Sionainne agus ar chósta thuaisceart Dhún na nGall agus ar chósta Iarthar Chonnacht.
Is éan ciúin, cúthaileach é an traonach. Deir suíomh Birdwatch Ireland>[1] nach bhfuil an traonach go maith ag canadh agus go bhfuil an fhuaim cosúil leis an bhfuaim ó dhá ghrátalaí cáise á gcuimilt ar a chéile!
Roinnt Traonach ag ceiliúradh. |
Bíonn na traonaig á gcur féin i bhfolach sa chuise fada agus is ar an ábhar sin gur minice a chloistear iad ná a fheictear iad – lena ngairm shuntasach as ar tháinig an t-ainm Laidine onamataipéach, Crex crex.
Is iad talamh móinéir fliuch agus an caladh gnáthóga an éin seo. Tá muine thiubh de dhíth orthu – fásra ard mar an feileastram go moch i séasúr an ghoir agus féar níos deireanaí. Itheann an traonach feithidí, síolta, duilleoga agus débheathaigh mar fhroganna.
Tá an speiceas i mbaol báis go domhanda mar gheall ar nósanna feirmeoireachta an lae inniu a bhacas le neadaireacht an traonaigh as los chaillteanas gnáthóige feiliúnaí. Déanann baint an fhéir le hinnealra chun sadhlas a dhéanamh an-dochar do ghnáthóg an traonaigh. Ach le dianiarrachtaí de chuid na bhfeilméaraí, tá an traonach fós ag áitriú áiteanna in Éirinn, go háirithe ar roinnt de na hoileáin ar chósta thiar na hÉireann.
Tagann níos lú ná 200 traonach fireann go hÉirinn anois[2]. Tá tionscadail chaomhnaithe ar siúl in Éirinn leis an traonach a chosaint. Tá sé ar intinn ag an rialtas plean a fhorbairt chun na huimhreacha seo a ardú. Táthar ag tabhairt spreagthaí (airgid) do na feilméaraí i riocht is go n-athróidh siad a gcuid nósanna bainte le go mbeidh muine ar fáil go luath agus go deireanach i séasúr an ghoir do na héin seo. Ina theannta sin, táthar ag déanamh áirimh ar “dhaonra” agus dháileadh an traonaigh le súil go mbeifí in ann claonadh an mheatha a thuiscint níos fearr agus a mhalartú. Caithfear a lán saothair a dhéanamh ionas go mbeidh daoine in ann cómhaireachtáil leis na traonaigh. Má éiríonn leis seo, beidh a ngairm le cloisteáil go buan. De réir cuid den taighde, tá na tionscadail ag déanamh roinnt éifeachta lena gcuid cuspóirí chun an t-éan seo a shlánú.
Blianta ó shin níor chreid muintir na hÉireann go ndeachaigh na héin ar an turas fada go dtí an Aifric. Chreid siad gur athraigh an traonach go cearc uisce sa gheimhreadh agus gur athraigh sé ar ais sa samhradh!
Is cineál éin é an traonach den fhine Rallidae (gaolta leis an Rálóg dar ndóigh) a bhíos le fáil in Éirinn, san Eoraip go forleathan, agus in Iarthar na hÁise sa samhradh. Caitheann an traonach an geimhreadh san Afraic thoir theas (.i. Madagascar, an Mhósaimbíc, an Tansáin, agus an tSaimbia) agus tagann siad go hÉirinn le linn an tsamhraidh (Mí Aibreáin go dtí Meán Fómhair), áit a neadaíonn siad agus a dtógann siad a gcuid scalltán.
Níl an traonach an-choitianta in Éirinn anois ná ar fud na hEorpa ach an oiread. In Éirinn, cónaíonn an traonach le taobh na Sionainne agus ar chósta thuaisceart Dhún na nGall agus ar chósta Iarthar Chonnacht.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Traonach&oldid=934795 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 88790e933b82c9e07c6c3b27d4adce45 Q26229 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AsparagalesOrd de phlandaí is ea Asparagales, sna chórais aicmithe nua-aimseartha ar nós an Ghrúpa Fhíligineacht Angiospermae ( Béarla: Angiosperm Phylogeny Group) agus an Láithreáin Gréasáin Fhíligineacht Angiospermae (Béarla:Angiosperm Phylogeny Website).
Ord de phlandaí is ea Asparagales, sna chórais aicmithe nua-aimseartha ar nós an Ghrúpa Fhíligineacht Angiospermae ( Béarla: Angiosperm Phylogeny Group) agus an Láithreáin Gréasáin Fhíligineacht Angiospermae (Béarla:Angiosperm Phylogeny Website).
. http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Asparagales&oldid=793669 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 92772cda6c2cebb73e44deb78a546590 Q26578 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description GormphíbIs éan é an ghormphíb. Is baill d'fhine na Muscicapidae iad. Éan imirceach feithiditeach atá ann. Caitheann an ghormphíb an samhradh san Eoraip, i dtuaisceart na hÁise agus i gcuid bheag d'Alasca, agus aistríonn sé go dtí an Afraic agus áiteanna eile soir go foroinn na hIndia leis an ngeimhreadh a chaitheamh. Tá deich fospeiceas ann. Ó dhathanna an bhrollaigh a aithnítear iad ó chéile.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an rálóg. Is baill d'fhine na Rallidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an droimneach mór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is pór éin í an ghé ghiúrainn.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an lóma rua Is baill d'fhine na Gaviidae iad.
Is éan í an donnóg. Is baill d'fhine na Prunellidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Giorria mór is ea an giorria gallda (Lepus europaeus). Mamach atá ann, agus é dúchasach san Eoraip agus in áiteanna san Áise.
Is planda é an cnádán mór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an fhuiseog choille Is baill d'fhine na Alaudidae iad.
Ainm coitianta air is ea an cloigín gorm. Planda caol ilbhliantúil le stólain fhéitheacha faoin talamh, dúchasach do na réigiúin mheasartha ó thuaidh. An gas cothrománach ag a bhun, ag éirí ceartingearach. Fásann sé 40 cm ar airde. Na duilleoga íochtaracha croíchruthach fiaclach, ag éirí níos caoile iomláine in airde ar an ngas. Na bláthanna, cloigíní cúigmhaothánacha, timpeall 1.5 cm ar leithead, gorm (ach bán go hannamh), cuid mhaith díobh cromtha ar ghais chaola.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Faoileán mór atá coitianta sa leathsféar thuaidh. Na cosa bándearg de ghnáth, ach buí uaireanta; an ceann bán; an gob buí le spota dearg faoi bhun an chinn. Meastar gur lotnaid é in áiteanna, agus smachtaitear é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh débhliantúil le boladh láidir a fhásann 1 m ar airde, dúchasach don Eoraip, tuaisceart na hAfraice is iardheisceart na hÁise. Na gais domhain eitreach, na duilleoga snasta roinnte i dteascáin thriantánacha nó dhiamantchruthacha, na bláthanna bídeach scothghlasbán, iompartha in umbail 3-5 cm ar leithead. Saothraítear foirmeacha le duilleog-ghais ata forleathan mar ghlasra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an gobadán glas (Tringa ochropus). Is baill d'fhine na nAnatidae iad.
Is planda é an tsamhadh caorach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an liopard sneachta.
Leamhan, ceann de na feithidí is mó ar Domhan. An réise sciathán suas le 27 cm. Faightear sa Nua-Ghuine agus tuaisceart na hAstráile é. Na sciatháin liath nó liathdhonn, súilíní feiceálacha ar na sciatháin thosaigh is chúil. An chruimh glas, le faithní gruagacha ar gach teascán, a fhaightear ó Bhealtaine go Lúnasa. Codlaíonn sé ar feadh an gheimhridh mar phupa i gcocún.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí feoiliteach is ea an liopard. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na bhFelidae é. Is e Panthera pardus an t-ainm eolaíoch.
Ainmhí feoiliteach is ea an liopard. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na bhFelidae é. Is e Panthera pardus an t-ainm eolaíoch.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Liopard&oldid=732442 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3c1866ce180088f9e00abff18470b855 Q36396 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Francach (ainmhí)Is é is francach nó luch Fhrancach nó luchóg mhór ann ná creimire den ghéineas Rattus. Is iad na cineálacha is tábhachtaí sa ghéineas seo ná an francach donn (Rattus norvegicus) agus an francach dubh (Rattus rattus). Uaireanta, áfach, tugtar "francach" ar chreimirí de chineálacha eile freisin a bhfuil an mhéid chéanna iontu, cé nach bhfuil ach lúb bheag ghaoil acu leis na fíor-fhrancaigh.
Tabhair faoi deara go bhfuil ciall eile leis an bhfocal "francach" i nGaeilge Mhaigh Eo, is é sin, an chearc Fhrancach nó an turcaí.
Bíonn na francaigh níos mó ná na gnáthluchóga (an géineas úd Mus). Go ginearálta, bíonn siad níos faide ná dhá cheintiméadar déag (timpeall ar chúig orlaí).
Na francaigh is mó a bhíonn ar fáil sna tíortha Iartharacha inniu, baineann siad leis an gcineál Rattus norvegicus, is é sin, an francach donn (cé gur minicí a bhíonn siad liath ná donn). Is féidir leis an bhfrancach donn bheith 25 cm ar fad, agus an t-eireaball ar aon fhad leis an gcabhail (is é sin, 25 cm eile). De ghnáth, bíonn na fireannaigh timpeall ar 350 g ar mheáchan, agus na baineannaigh 100 g níos éadroime, ach is féidir le haonáin mhóra meáchan leath cileagraim a shroicheadh. Bíonn na francaigh ábalta fuaimeanna a aithint go híogair, agus iad ábalta ultrafhuaimeanna a chloisteáil - is é sin, fuaimeanna atá ró-ard ó thaobh na tuine de le go gcloisfeadh an duine iad. Thairis sin, tá bolú maith acu. Dealraíonn sé, áfach, nach bhfuil radharc a súl thar moladh beirte, nó tá siad dathchaoch - is é sin, ní aithníonn siad ach cupla dath, cosúil leis an duine a bhfuil dathdhaille dhearg-uaine air.
Is uiliteoir - ainmhí uiliteach - é an francach, is é sin, is féidir leis beagnach gach sórt a ithe, idir fheoil agus phlandaí. Agus an méid sin ráite, ní mór cuimhne a choinneáil air gurb é an t-arbhar an cineál bia is tábhachtaí don fhrancach. Taithníonn uibheacha scrofa, macarón agus cáis go mór mór leis na francaigh. Istoíche is mó a bhíonn siad i mbun a gcuid mioscaise, agus níl aon chaill orthu ag snámh, ach is é an difríocht idir an francach donn agus an francach dubh, amach ón dath, nach bhfuil an cineál donn leath chomh maith ag dreapadh agus an cineál dubh. Bíonn na francaigh dhonna an-mhaith ag tochailt, agus iad ábalta cathracha gríobháin de phoill a dhéanamh sa talamh, an dóigh a mbíonn siad ag tochailt rompu. Ainmhí cliste é an francach donn, leis. Sa bhliain 2007, haithníodh go bhfuil meiteachognaíocht ag an bhfrancach donn - is é sin, go bhfuil sé in ann é féin a aithint mar aonán agus a thuiscint go bhfuil sé ag smaoineamh.
Is féidir leis an bhfrancach donn fiu cúig ál a bhreith in aghaidh na bliana, má fhabhraíonn na himthoscaí dó. Ní bhíonn na baineannaigh ach 21 lá ag iompar, agus bíonn timpeall ar seacht gcinn bheaga san ál de ghnáth, cé gur féidir fiú ceithre cinn déag a bheith ann uaireanta. Is féidir don fhrancach aois trí bliana a bhaint amach, ach faigheann an chuid is mó acu bás roimh dheireadh an chéad bhliain acu.
Is é is francach nó luch Fhrancach nó luchóg mhór ann ná creimire den ghéineas Rattus. Is iad na cineálacha is tábhachtaí sa ghéineas seo ná an francach donn (Rattus norvegicus) agus an francach dubh (Rattus rattus). Uaireanta, áfach, tugtar "francach" ar chreimirí de chineálacha eile freisin a bhfuil an mhéid chéanna iontu, cé nach bhfuil ach lúb bheag ghaoil acu leis na fíor-fhrancaigh.
Tabhair faoi deara go bhfuil ciall eile leis an bhfocal "francach" i nGaeilge Mhaigh Eo, is é sin, an chearc Fhrancach nó an turcaí.
Bíonn na francaigh níos mó ná na gnáthluchóga (an géineas úd Mus). Go ginearálta, bíonn siad níos faide ná dhá cheintiméadar déag (timpeall ar chúig orlaí).
Na francaigh is mó a bhíonn ar fáil sna tíortha Iartharacha inniu, baineann siad leis an gcineál Rattus norvegicus, is é sin, an francach donn (cé gur minicí a bhíonn siad liath ná donn). Is féidir leis an bhfrancach donn bheith 25 cm ar fad, agus an t-eireaball ar aon fhad leis an gcabhail (is é sin, 25 cm eile). De ghnáth, bíonn na fireannaigh timpeall ar 350 g ar mheáchan, agus na baineannaigh 100 g níos éadroime, ach is féidir le haonáin mhóra meáchan leath cileagraim a shroicheadh. Bíonn na francaigh ábalta fuaimeanna a aithint go híogair, agus iad ábalta ultrafhuaimeanna a chloisteáil - is é sin, fuaimeanna atá ró-ard ó thaobh na tuine de le go gcloisfeadh an duine iad. Thairis sin, tá bolú maith acu. Dealraíonn sé, áfach, nach bhfuil radharc a súl thar moladh beirte, nó tá siad dathchaoch - is é sin, ní aithníonn siad ach cupla dath, cosúil leis an duine a bhfuil dathdhaille dhearg-uaine air.
Francach fiáinIs uiliteoir - ainmhí uiliteach - é an francach, is é sin, is féidir leis beagnach gach sórt a ithe, idir fheoil agus phlandaí. Agus an méid sin ráite, ní mór cuimhne a choinneáil air gurb é an t-arbhar an cineál bia is tábhachtaí don fhrancach. Taithníonn uibheacha scrofa, macarón agus cáis go mór mór leis na francaigh. Istoíche is mó a bhíonn siad i mbun a gcuid mioscaise, agus níl aon chaill orthu ag snámh, ach is é an difríocht idir an francach donn agus an francach dubh, amach ón dath, nach bhfuil an cineál donn leath chomh maith ag dreapadh agus an cineál dubh. Bíonn na francaigh dhonna an-mhaith ag tochailt, agus iad ábalta cathracha gríobháin de phoill a dhéanamh sa talamh, an dóigh a mbíonn siad ag tochailt rompu. Ainmhí cliste é an francach donn, leis. Sa bhliain 2007, haithníodh go bhfuil meiteachognaíocht ag an bhfrancach donn - is é sin, go bhfuil sé in ann é féin a aithint mar aonán agus a thuiscint go bhfuil sé ag smaoineamh.
Is féidir leis an bhfrancach donn fiu cúig ál a bhreith in aghaidh na bliana, má fhabhraíonn na himthoscaí dó. Ní bhíonn na baineannaigh ach 21 lá ag iompar, agus bíonn timpeall ar seacht gcinn bheaga san ál de ghnáth, cé gur féidir fiú ceithre cinn déag a bheith ann uaireanta. Is féidir don fhrancach aois trí bliana a bhaint amach, ach faigheann an chuid is mó acu bás roimh dheireadh an chéad bhliain acu.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Francach_(ainmh%C3%AD)&oldid=917356 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 223999b1a5a769b5d1f541c8dfdee66a Q37021 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description ZingiberaceaeFine plandaí is ea na Zingiberaceae. Cuimsíonn an fhine timpeall ar 52 géineas agus níos mó ná 1300 speiceas.
Fásann baill na Zingiberaceae sna críocha trópaiceacha den Afraic, Áise agus Mheiriceá.
Tá a lán de na plandaí tábhachtach mar leigheas no mar spíosraí, m. sh. sinséar, tuirmeiric agus cardamam.
Tom duillsilteach é an spíonán a fhásann timpeall 1 m ar airde, dúchasach don Eoraip is tuaisceart na hAfraice. Na gais is na géaga spíonach, 3-5 mhaothán ar na duilleoga, na bláthanna scothghlas le daithín corcra in aonta nó péirí ar ghais ascalacha shleabhctha. Na caora inite ubhchruthach, suas le 4 cm ar fhad, glas nó scothdhearg, guaireach nó mín. Saothraítear é ar son na dtorthaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine d'ainmhithe mara is ea na hEcinodermata (ón nGréigis: ἐχῖνος, echinos - "gráinneog" agus δέρμα, derma - "craiceann"). Aithnítear na haosaigh mar gheall ar a (de ghnáth cúig phointe) siméadrachta gathacha, agus san áireamh tá na hainmhithe aithnidúla, a leithéid agus; na crosóga mara, na cuáin mara, na dollair gainimh, agus na súmairí chladaigh, chomh maith le na cleiotigh mara. Faightear na hechinodermata i ngach doimhneacht farraige, ón chrios idirthaoideach go dtí an crios aibhéiseach. Tá thart ar 7000 speiceas beo ann, a chiallaíonn go bhfuil sé ina dhara grúpáil is mó de na Deuterostomia (fofhíleam), i ndiaidh na gcordach (lena n-áirítear na veirteabraigh, ar nós éin, éisc, mamaigh, reiptílí).
Fine d'ainmhithe mara is ea na hEcinodermata (ón nGréigis: ἐχῖνος, echinos - "gráinneog" agus δέρμα, derma - "craiceann"). Aithnítear na haosaigh mar gheall ar a (de ghnáth cúig phointe) siméadrachta gathacha, agus san áireamh tá na hainmhithe aithnidúla, a leithéid agus; na crosóga mara, na cuáin mara, na dollair gainimh, agus na súmairí chladaigh, chomh maith le na cleiotigh mara. Faightear na hechinodermata i ngach doimhneacht farraige, ón chrios idirthaoideach go dtí an crios aibhéiseach. Tá thart ar 7000 speiceas beo ann, a chiallaíonn go bhfuil sé ina dhara grúpáil is mó de na Deuterostomia (fofhíleam), i ndiaidh na gcordach (lena n-áirítear na veirteabraigh, ar nós éin, éisc, mamaigh, reiptílí).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Echinodermata&oldid=787939 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0ebd7d1d0a8478a7346d54a0fffb1eba Q46889 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SéabúEallach clóis i ndeisceart na hÁise agus codanna den Afraic. De ghnáth le dath buídhonn, liath, dubh nó donnrua. A adharca bun os cionn is a chluasa crochta. Cruit gheireach ar na guaillí, craiceann trom ar crochadh anuas ón scornach. De réir traidisiúin, beannaithe san India. Níos frithsheasmhaí do ghalair thropaiceacha ná póir Eorpacha. Tugtar eallach Bráman orthu freisin. Crosphóraithe le heallach i dtíortha thart ar Mhurascaill na Peirse.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
An nathair nimhiúil is mó ar Domhan, a fhásann go dtí 5.5 m ar fhad. Dúchasach don India is oirdheisceart na hÁise. Áitríonn sé na foraoisí, gar d'uisce, go príomha. Itheann sé nathracha, fiú nathracha nimhe, is laghairteanna monatóra. Tógann an baineannach nead ar an talamh agus déanann corna di féin ar na huibheacha len iad a ghor.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Frog caol atá dúchasach do Mheiriceá Láir is Theas. Gealdaite go minic. Áitríonn sé coillearnach. Beireann sé uibheacha ar an talamh, agus iompraíonn na froig fhásta na torbáin go dtí an t-uisce. An craiceann an-nimhiúil. Cuimlíonn na bundúchasaigh a reanna saighde le craiceann froig bheo chun iad a nimhiú le haghaidh seilge. Tá roinnt buaf i Meiriceá Theas freisin a dtugtar buafa saigheadnimhe orthu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom nó crann beag duillsilteach a fhásann 10 m ar airde, dúchasach do réigiún na Meánmhara is iardheisceart na hÁise. Na duilleoga leathrúil cleiteach le 3-9 duilleoigín, na bláthanna bídeach i gcleití ascallacha, na torthaí coiréalach/dearg. Tálann sé ábhar roisíneach leathleachtach a shileann as sú-adhmad cónaiféar, meascán d'ola tuirpintín is roisín. Úsáidtear mar thuaslagóir is gníomhaí triomaithe i bpéinteanna is vearnaisí é. Agus é an-íon, úsáidtear sa mhíochaine é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí feoiliteach is ea an sionnach Artach. Mamach atá ann, agus is ball de gheineas na Vulpes é. Tá na hainmhithe seo flúirseach go maith san Artach.
Ainmhí is ea an luch thí.
Ainmhí mór is ea an buabhall. Mamach le crúba atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an francach dubh sa ghéineas Rattus in fhofhine na Murinae. Is uiliteoirí iad a dhéanann dochar do na barraí.
Is moileasc é an tseilide donnliopach.
Crann nó tom síorghlas a fhásann 10 m ar airde, dúchasach don Eoraip. An choirt airgeadach liath. Na duilleoga leathrúil snasta ar an taobh uachtarach le himill thonnacha spíonacha. Na bláthanna ceathairpheitealach bán, caora dearga ina ndiaidh, agus fireannaigh is baineannaigh ar chrainn dhifriúla. Fástar go forleathan é mar mhaisiúchán, don Nollaig go háirithe. Bíonn duilleoga ildathacha nó caora buí ar chuid mhaith de na crainn shaothraithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an páraiséad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é an damhán uisce cloigíneach an t-aon damhán alla a mhaireann faoin uisce an t-am ar fad. Tógann sé dídean chlogchruthach a líonann le haer a iompraíonn sé síos lena ghéaga cúil. Análaíonn sé trí screamh aeir ar dhromchla a cholainne. Itheann sé crústaigh den chuid is mó. Tá a ghreim nimhiúil, agus cuireann tús le hurlacan is fiabhras. Is ball d'ord na n-Araneae é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is annelida é an cuiteog. Ball d'ord na Haplotaxida atá ann. Péist dhomhanda atá roinnte i dteascáin, a fhaightear san ithir. Itheann sí ábhar orgánach atá ag lobhadh. Ceann simplí atá uirthi gan struchtúir chéadfacha, agus colainn shorcóireach suas le 4 m ar fhad. Déghnéasach. Agus í ag pórú, fásann sí diallait a thálann ábhair i gcomhair céilíochta is chun cocún do na huibheacha a dhéanamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Rang moileasc muirí feoiliteacha, ina bhfuil oiriúnú sainiúil don cheann-chos ina fáinne adharcán, le súiteoirí nó crúcaí, a shnámhann trí scairdeanna uisce a stealltar amach ó thonnadóir. An béal le gob cumasach, de ghnáth; na súile forbartha go maith de ghnáth freisin. Cuimsíonn an rang seo an t-ochtapas, an scuid, an cudal, an nátalas, agus grúpaí móra atá imithe in éag is iontaisithe: na hamóinítí, na beilimnítí is eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is iasc í an eascann nó an eascú. Is Anguilliformes iad na heascanna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc í an eascann nó an eascú. Is Anguilliformes iad na heascanna.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Eascann&oldid=656644 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7ec8d38c14b2f76b1876b71b2586f026 Q129026 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Siorc bán mórIs Liamhán mór fíorionsaitheach é an siorc bán mór, an liamhán is baolaí ar fad, meastar. Fairsing sna farraigí trópaiceacha is measartha, i bhfad ón tír den chuid is mó, ach gar don chladach uaireanta. Suas le 6 m ar fhad. Idir liath is donn in uachtar, a íochtar bán. A fhiacla mór mionchíorach. Itheann sé cuid mhaith iasc eile, agus liamháin eile, deilfeanna is róin. Fógraítear ionsaithe liamhán bán ar dhaoine go minic.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an dugang.
Is ainmhí í an lincse Ibéarach. Mamach atá ann.
Is éan é an rí-ulchabhán Eoráiseach Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Planda bliantúil fosaithe nítrigine, a fhásann timpeall 40 cm ar airde. Na duilleoga cleiteach le 3-8 péire duilleoigíní dronuilleogacha, ag críochnú mar theannóg. Na pisbhláthanna bán le féitheacha liathchorcra, 1-3 cinn díobh ar ghas fada. Na cochaill dronuilleogach le síol teasc-chruthach nó dhó. Ní fios cad as an planda, ach saothraítear é leis na cianta mar bhia-phlanda. Cuid mhaith próitéine sna síolta (iad flannbhuí, donn nó glas), na lintilí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Feithid mheasartha nó mhór le colainn duaithnithe go maith agus ceann soghluaiste le súile móra. Fanann sí gan chorraí go dtagann a creach feithide gar di roimh iarraidh a thabhairt greim a fháil uirthi lena cosa tosaigh spíonacha. Timpeall 1,800 speiceas ann, agus i gcuid acu itheann an baineannach an fireannach le linn cúplála, ag tosú leis an gceann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Roinnt plandaí difriúla. Maidir leis an bhfíorshasafras, is tom mór nó crann é a fhásann 30 m ar airde, dúchasach d'oirthear Mheiriceá Thuaidh. An duilliúr cumhra, na bláthanna neamhfheiceálach scothghlas, na torthaí gormliath cosúil le caora. Is blastán é ola sasafrais den chuid is mó, agus driogtar é ón gcoirt, na craobhóga is na fréamhacha. Is leigheasach insileadh na coirte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann a tháirgeann buaircíní (cóin). Le bheith cruinn, aon bhall den ord gimnispeirme Coniferales, a chuimsíonn na péiní, na cufróga is na harócair. I dtéarmaí níos scaoilte, na gimnispeirmeacha uile ach amháin na cicidifítí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Snáithín a fhaightear ó dhuilleoga móra na raifiapailme i Madagascar. Dath crón air, ach é indathaithe freisin. Úsáidtear é chun ciseáin, hataí is mataí a fhí, agus plandaí a cheangal sa ghairdín.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an míorchat.
Planda láidir ilbhliantúil atá dúchasach do dheisceart na hEorpa. Fásann sé 30-80 cm ar airde. Na duilleoga mór, deighilte go domhain, spíonach. Na bláthanna i spíce fada, síogamorfach déliopach, bán le féitheacha corcra. Meastar gur duilleoga an phlanda seo, nó planda cosúil leis, a sholáthair móitíf choiteann maisithe san ealaín is ailtireacht chlasaiceach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an tamairín cadáscheannach.
Ainmhí is ea an t-earc palmatach. Amfaibiach atá ann.
Is speiceas fungas sa teaghlach Boletaceae é spongiforma squarepantsii. Is féidir é a fháil sa an Mhalaeisia, níos cruinne i Sarawak ar oileán Boirneo. D'ainmnigh eolaithe é mar gheall ar a chosúlacht leis an gcarachtar ar an gclár cartúin SpongeBob SquarePants.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gearg ghoirt, dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is Láir, a tugadh isteach sna hIndiacha Thiar. Áitríonn sí talamh shaothraithe, coillearnach oscailte is scrobarnach. Itheann sí síolta, gráinní is feithidí. De ghnáth, maireann sí i scata de 30 cinn nó níos mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an coscaróba Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Iasc fadaithe le colainn chaol atá forleathan i locha is aibhneacha thuaisceart na hEoráise is Mheiriceá Thuaidh. An t-aon iasc fionnuisce de chlann an troisc. Suas le 1 m ar fhad. Barbal amháin faoin mbéal. Déantar iascaireacht thrádálach air sa Rúis. Tugtar an puteascann air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Sprús Lochlannach a thugtar ar chineál crann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Learóg Eorpach a thugtar ar chineál crann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an phoibleog gheal.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann de chlann na bpoibleog, le géaga a shíneann suas is mullach caol colúnach difriúil aige. Ainmnithe as plandaí a tháinig ar dtús ó thuaisceart na hIodáile a tugadh isteach sa Bhreatain is in Éirinn san 18ú céad. Is fireannaigh an chuid is mó ar fad de na crainn. Seasann siad i gcoinne truailliú an aeir, agus déantar iad a phlandáil go minic taobh le bóithre is aibhinní.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an tím chreige.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an apasam Virginia.
Cónaiféar síorghlas, dúchasach don tSeapáin. Caol coirceogach. Na duilleoga lannach le bioranna fada, eagraithe ina mbís. Crann tábhachtach foraoise sa tSeapáin, agus úsáidtear go forleathan i ngairdíní is teampaill é. Tábhachtach mar fhoinse adhmaid i gcuid mhaith tíortha eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Sprús Sitceach a thugtar ar chineál crann buaircíneach (Picea sitchensis). Tá sé dúchasach i ndeisceart Alasca, ar chósta thiar Cheanada agus ar chósta iarthuaisceart na Stát Aontaithe ó dheas go tuaisceart Chalifornia. Is é an speiceas de sprús is mó méid é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh ilbhliantúil le gas colgach a fhásann 90 cm ar airde, dúchasach do Mheiriceá Theas. Fiaile choitianta i réigiúin thrópaiceacha, agus saothraítear go minic é i dtithe gloine i réigiúin mheasartha. Na duilleoga roinnte i nduilleoigíní caola. An-chigilteach, ag léiriú gluaisní nastacha is ag iamh istoíche. Is féidir an fhreagairt seo a bhrostú trí theagmháil leis an bplanda nó é a chrith. Níl eolas ar an meicníocht, ach is féidir gur bealach é chun tréghalú a laghdú, nó cosaint ar ainmhithe innilte. Tar éis tamaillín, filleann sé ar a bhunstaid.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ostariophysi is ea an dara forord éisc is mó. Tugtar ostariophysians ar bhaill den fhorord seo. Sa ghrúpa ilghnéitheach seo tá 10,758 speiceas, thart ar 28% de na speicis éisc aitheanta ar fud an domhain agus 68% de speicis fhionnuisce, agus tá siad i láthair ar gach ilchríoch seachas an tAntartach. Tá roinnt tréithe coitianta acu mar shubstaint aláraim agus gaireas Weberian. [1]I measc bhaill an ghrúpa seo tá éisc atá tábhachtach do dhaoine le haghaidh bia, spóirt, thionscal an uisceadáin, agus taighde
Tá an forord roinnte ina dhá shraith, Anotophysi agus Otophysi . Mar sin féin, i litríocht níos sine, níor cuireadh Ostariophysi ach leis na héisc atá aicmithe faoi láthair faoi Otophysi. [1] Chum Rosen agus Greenwood an téarma Otophysi sa bhliain 1970 chun na Ostariophysians traidisiúnta a dheighilt ó na Gonorynchiformes breise. [2]
Rangaítear an forord rangaithe laistíos:
Chuir fianaise mhóilíneach i gceist monaifíléiteach na nOstariophysi. Tá gaol níos dlúithe ag Gonorynchiformes le Clupeiformes ná le Otophysi. Is féidir gur grúpa monaifíléiteach iad na Gonorynchiformes agus Clupeiformes. [3] Tá fianaise ann go raibh caidreamh deirfiúr idir Ostariophysi agus Clupeomorpha (cumadh an tacsón Ostarioclupeomorpha, ar a dtugtar Otocephala freisin, chun cur síos a dhéanamh ar an ngrúpa monaifíléiteach seo b'fhéidir). [1][3]
Tá iontaisí na nOstariophysian, idir anotophysan agus otophysian, ar eolas ón tús an [[Cailceach|Chailcigh]]. Tá iontaisí na nOstariophysian ar eolas ó gach mór-roinn ach amháin an Astráil . [1]
Is iad na Ostariophysi an dara forord is mó sna Teleostei . [3] Tá cúig mórghinealach ag na hOstariophysians agus is grúpa an-éagsúil é. Ón mbliain 2006 (Nelson), tá 1,075 genera sna cúig ord i 64 teaghlach agus thart ar 7,931 speiceas, arb é sin thart ar 28% de na speicis éisc aitheanta go léir. Áirítear ar na ceithre fhine is mó sa ghrúpa seo ( Cyprinidae, Characidae, Loricariidae, agus Balitoridae ) 4,656 speiceas, níos mó ná leath (59%) de na speicis ostariophysian. Is é Cyprinidae féin an fine éisc fhionnuisce is mó agus an fine veirteabrach is mó i ndiaidh Gobiidae . Is ionann ostariophysians agus thart ar 68% de na speicis fhionnuisce go léir; i ndáiríre, níl ach thart ar 123 speiceas muirí ann ( Chanidae, Gonorynchidae, an chuid is mó de Ariidae, thart ar leath dóibh Plotosidae ). Tá siad i láthair i ngach mór-roinn agus mórthír talún ach amháin an tAntartach, an Ghraonlainn, agus an Nua-Shéalainn . [1]
Cuimsíonn an grúpa seo réimse leathan d'éisc éagsúla. Tá ceann amháin de na héisc fhionnuisce is mó a gabhadh riamh ina measc, ''Pangasianodon gigas'', gur féidir leis bheith suas le 300 KG meachain. [4] Tá an speiceas is lú iasc fionnuisce ann freisin, Danionella translucida ag 12 mm ar fhad. [1] Tá cuid de na héisc seo in ann ocsaigin atmaisféarach ( Clariidae ) a chothú nó fiú maireachtáil as uisce ( Phreatobius cisternarum ). [5] Tá an cumas ag roinnt Ostariphys leictreachas a tháirgeadh ( Malapteruridae, Gymnotiformes).
Ostariophysi is ea an dara forord éisc is mó. Tugtar ostariophysians ar bhaill den fhorord seo. Sa ghrúpa ilghnéitheach seo tá 10,758 speiceas, thart ar 28% de na speicis éisc aitheanta ar fud an domhain agus 68% de speicis fhionnuisce, agus tá siad i láthair ar gach ilchríoch seachas an tAntartach. Tá roinnt tréithe coitianta acu mar shubstaint aláraim agus gaireas Weberian. I measc bhaill an ghrúpa seo tá éisc atá tábhachtach do dhaoine le haghaidh bia, spóirt, thionscal an uisceadáin, agus taighde
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ostariophysi&oldid=946867 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 4625aebf839d47dc078d196ff42c68fc Q150463 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Bachlóg BhruiséileIs saothróg sa ghrúpa Gemmifera de chuid na cabáistí (Brassica oleracea) í an Bhachlóg Bhuiséile, a fhástar le haghaidh a cuid bachlóga inite. Bíonn na glasraí glasa duilleacha de ghnáth 2.5-4 cm ar thrastomhas, agus amharcann si cosúil le mionchabáiste. Bhí móréileamh orthu le fada an lá sa Bhruiséil, an Bheilg agus d'fhéadfadh sé gur tháinig siad as an tír sin freisin.
Is dócha go raibh réabhtheachtaithe na mbaclóg nua-aimseartha saothraithe san Róimh ársa. Bhí an bhachlóg Bhruiséile mar atá sí faoi lathair againn á fhás b'fhéidir, chomh luath leis an 13ú haois san áit a nglaoitear anois an Bheilg uirthi. Téann an chéad tagairt scríofa dí siar go dtí an bhliain 1587. Le linn an 16ú haois, bhí tóir nach beag uirthi i ndeisceart na hÍsiltíre agus diaidh ar ndiaidh spré an bhachlóg amach ar fud codanna Thuaisceart na hEorpa.
Fásann bachlóga Bruiséile i raon teochta 7-24 ° C, leis an táirgeacht is airde ag 15-18 ° C (59-64 ° F). Bíonn garraithe réidh le haghaidh an fhómhair 90-180 lá tar éis plandaithe. Fásann na péacáin inite cosúil le bachlóga i bpatrúin héiliciúil ar thaobh na n-gas tiubh fada a fhasann thart ar 60-120 cm ar airde. Tagann siad in aibíocht ar feadh roinnt seachtainí ón bhun aníos go dtí uachtar an ghais. Is féidir na beachlóga a bhailiú isteach de láimh i chiseáin, agus sa chás seo déantar roinnt de 5 go 15 bachlóg san am amhain nó tríd an gas ar fad a ghearradh ag an am céanna le haghaidh próiseála, nó trí bhuainteoir meicniúil a úsaid, ag brath ar a héagsúlacht. Is féidir le gach gas 1.1-1.4 kg a tháirgeadh, cé go bhfuil an tairgeadh tráchtála thart ar 900 g in aghaidh an ghais. Sa ghairdín sa bhaile, "bíonn bachlóga níos milse tar éis sioc, sioc crua."
Is saothróg iad na bachlóga Bruiséile den speiceas céanna, lena n-áirítear cabáiste, cóilis ghlas, brocailí, cál, agus cálráib; tá siad vroisiféarach (baineann siad leis an teaghlach Brassicaceae nó Cruciferae). Bíonn neart vitamín A, vitimín C, aigéid fhólaigh agus snáithín cothaitheacha acu. Thairis sin,creidtear go bhfuil siad in ann cosaint a thabhairt i gcoinne ailse drólainne, toisc go bhfuil sinigrin iontu. Cé go bhfuil comhdhúile iontu amhail goitrin, gur féidir leo gníomhú mar goitrigine a chuireann cur isteach ar tháirgeadh an hormóin thíoróidigh, ní bhíonn éifeacht ar bith acu, nuair a bhíonn méideanna réalaíoch sa réim bia, ar an fheidhm atá leis an fhaireog thíoróideach i ndaoine.
I roinn na hEorpa, is iad na táirgeoirí is mó ná an Ísiltír, ag 82,000 tonna méadrach, agus an Ghearmáin, ag 10,000 tonna. Tá táirgeadh na Ríochta Aontaithe inchomparáide le táirgeadh na hÍsiltíre, ach nach n-onnmhairítear é de gnáth.
Thosaigh táirgeadh na mBachlóg Bruiséile sna Stáit Aontaithe sa 18ú haois, nuair a thug lonnaitheoirí ón Fhrainc iad go dtí Louisiana. D'fhás Thomas Jefferson iad i Monticello. Cuireadh tús leis an chéad phlandú i sa Chósta Láir, California sna 1920í, nuair a tosaíodh le táirgeadh suntasach ag tús na 1940idí. Faoi láthair tá roinnt mílte acra curtha i gceantair chósta sna Contaetha San Mateo, Santa Cruz, agus Monterey, áit a thairiscíonn meascán idéalach de cheo chósta agus teochtaí fionnuara ar feadh na bliana. Maireann séasúr an fhómhair ó mhí an Mheithimh trí mhí Eanáir. Cuirtear baclóga freisin i mBaja California, i Meicsiceo, áit a mhaireann séasúr an fhómhair ó mhí na Nollag trí mhí an Mheithimh.
.
Is saothróg sa ghrúpa Gemmifera de chuid na cabáistí (Brassica oleracea) í an Bhachlóg Bhuiséile, a fhástar le haghaidh a cuid bachlóga inite. Bíonn na glasraí glasa duilleacha de ghnáth 2.5-4 cm ar thrastomhas, agus amharcann si cosúil le mionchabáiste. Bhí móréileamh orthu le fada an lá sa Bhruiséil, an Bheilg agus d'fhéadfadh sé gur tháinig siad as an tír sin freisin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Bachl%C3%B3g_Bhruis%C3%A9ile&oldid=694524 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 9313e0700032ed9f81a4681cfd98f02e Q155843 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CíbAn-chuid plandaí den chlann cyperaceae. Dhá cheann atá an-tábhachtach forleathan. Tá an chéad cheann, Carex, ar fud an Domhain ach an-choitianta i ngnáthóga fo-artacha, ailpíneacha is mongacha. Is cuid shainiúil den fhásra in áiteanna mar sin é. Ilbhliantúil riosómach le dosanna duilleog, cosúil le féar. An gas triantánach i dtrasghearradh, na bláthanna bídeach gan iombhláth. Na baineannaigh is na fireannaigh ar bhioranna difriúla, cosúil le féar. An toradh sainiúil ubhchruthach tríshleasach gobach. An dara ceann, Cladium mariscus, cosúil le Carex ach le duilleoga le chéile is sámhchiumhais. Tá sé seo ceannasach in eanaigh is corcacha i réigiúin theo.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda is ea acainít ar a dtugtar dáthabha dubh freisin. Ilbhliantóg le fréamhacha tiúbracha leathdhubha, dúchasach don Eoraip is iarthar na hÁise. Bíonn na duilleoga fíor-roinnte, na bláthanna liathchorcra, le clogad i bhfoirm cochaill. Úsáidtear í mar thámhshuanach is pianmhúchán, ach tá sí an-nimhiúil mar go bhfuil alcalóidigh inti, ina measc acainítin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom síorghlas nó duillsilteach nó dreaptha le fréamhacha aerga é an hiodrainsia, dúchasach don Áise agus Meiriceá Thuaidh is Theas. Na duilleoga ubhchruthach i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna i gcinn, na cinn bheaga torthúil is na cinn mhóra seasc. Dhá shaghas an-choitianta mar mhaisiúchán: láschaipíní le cinn le bláthanna móra seasca timpeall ar na cinn torthúla, agus mapachaipíní le cinn le bláthanna móra seasca amháin. Táirgeann an dá shaghas bláthanna gorma nuair a bhíonn an ithir fúthu aigéadach, agus bláthanna bándearga nuair a bhíonn sí alcaileach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó ilbhliantúil a fhaightear ar fud an Domhain. An gas cearnach díreach; na duilleoga i bpéirí urchomhaireacha; na bláthanna déliopach, de ghnáth bán, bándearg nó corcra le spotaí dorcha. Seanúsáid luibheolaíochta in ungadh le cur ar chréacht. D'úsáidtí duilleoga giobacha ó ghnéithe ar leith mar líonolann. Tálann gnéithe eile tiúbar inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Giúis Dhúghlais a thugtar ar chineál crann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an dréimire Muire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas den géineas Oenothera biennis (Gaeilge: An Choinneal oíche), dúchasach do Mheiriceá Thuaidh, ó Thalamh an Éisc siar go hAlberta, soir ó dheas go Florida, agus siar ó dheas go Texas, ach saothraithe is tugtha chun cineáil i gcuid mhaith tíortha eile. ó dhúchas do thoir agus lárnach Meiriceá Thuaidh, agus déantar é a nádúrthaiú go forleathan in áiteanna eile i réigiúin mheasartha agus fothrópaiceacha. Déantar ola choinnle oíche (OCO) a tháirgeadh ón bplanda. [1]
Tá saolré dhá bhliain ( débhliantóg ) ag Oenothera biennis ag fás go 30–150 cm ar airde. Tá na duilleoga lansach, 5–20 cm ar fad agus 1–2.5 cm ar leithead, a tháirgtear i róiséad teann sa chéad bhliain, agus ar gas go bíseach sa dara bliain.
Maireann an bláth ó dheireadh an earraigh go deireadh an tsamhraidh. Tá na bláthanna heirmeafraidíteach, a tháirgtear ar spící arda agus ní mhaireann siad ach go dtí an meán lae dar gcionn. Osclaíonn siad go gasta gach tráthnóna ag léiriú seónna spéisiúla, agus uaidh seo an t-ainm “An sabhaircín tráthnóna” nó "evening primrose" sa Bhéarla..
Is buí iad na bláthanna, 2.5–5 cm trastomhas , le ceithre pheiteal déliopach. Tá patrún geal treorach neachtar, dofheicthe ar an tsúil, ag struchtúr na mbláthanna geal. Tá an patrún seo soiléir faoi sholas ultraivialait agus feiceálach dá pailneoirí, do leamhain, d'fhéileacáin, agus do bheacha .
Cochall sorcóireacg an toradh 2–4 cm ar fhad agus 4–6 cm ar leithead, ina bhfuil go leor síolta fada 1-2 cm ar leithead, sceite nuair a scoiltear an cochall ina cheithre chuid le linn na haibíochta. [2][3][4][5]
Is bia tábhachtach d'éin iad na síolta.
Speiceas den géineas Oenothera biennis (Gaeilge: An Choinneal oíche), dúchasach do Mheiriceá Thuaidh, ó Thalamh an Éisc siar go hAlberta, soir ó dheas go Florida, agus siar ó dheas go Texas, ach saothraithe is tugtha chun cineáil i gcuid mhaith tíortha eile. ó dhúchas do thoir agus lárnach Meiriceá Thuaidh, agus déantar é a nádúrthaiú go forleathan in áiteanna eile i réigiúin mheasartha agus fothrópaiceacha. Déantar ola choinnle oíche (OCO) a tháirgeadh ón bplanda.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Oenothera_biennis&oldid=946922 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ce0e8af0a8c6466406ce6365c7071e76 Q157407 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Macall coilleIs planda é an macall coille.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an ruán beag. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Ball de ghné plandaí adhmadacha dreaptha atá dúchasach do na réigiúin mheasartha. Na gais ramhar, cosúil le liana uaireanta. Na duilleoga cleiteach, taobh thíos an ghais íogair, ag feidhmiú mar theannóg, agus ag lúbadh thart ar thacaí nuair a dhéanann tadhall leo. Na bláthanna le 4 pheiteal/ iombhláth-theascán; na stíleanna fada clúmhach ag cabhrú i scaipeadh na síolta ag an ngaoth, ag cur cuma bhán liath ar na síolchinn. Bíonn bláthanna gealdaite ag an-chuid de na foirmeacha a shaothraítear i ngairdíní.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ceartingearach ilbhliantúil gasbhriosc, dúchasach don tSín. Ainmnithe as a bhláthanna croíchruthacha crochta, an dá pheiteal sheachtracha bándearg, an dá pheiteal inmheánacha bán, i spící fada cromtha. Saothraítear mar mhaisiúchán é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an searbh-bhiolar giobach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an bhuí mór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliaintúil le bun mór bán cosúil le tiúbar, dúchasach don Eoraip, iarthar na hÁise agus tuaisceart na hAfraice. Na gais fada caol, ag dreapadh le teannóga, na duilleoga trí- nó cúigliopach bosach fiaclach. Na bláthanna glasbhán, le 5 pheiteal, na fireannaigh 12-18 mm ar leithead, na baineannaigh níos lú agus ar phlandaí difriúla. An chaor 5-8 mm ar leithead, agus athraíonn a dath ó ghlas go bán, flannbhuí, is ar deireadh, dearg.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann síorghlas, dúchasach do na hOileáin Chanáracha is Maidéara. Na géaga gearr ramhar, ag iompar crobhaingí duilleog scothliath nó scothghorm claíomhchruthach ag a gcinn. Na bláthanna beag scothghlas/bán. Na caora flannbhuí. Tugtar fuil an dragain ar an roisín a easbhrúnn an stoc, agus úsáidtear i vearnais é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Baictéar a tharlaíonn go nádúrtha i ngnáthóga fionnuisce, ag maireachtáil is ag atáirgeadh taobh istigh d'aiméibí. Is féidir leis a bheith ionfhabhtaíoch do dhaoine, agus nuair a ionanálaítear é is féidir leis tús a chur le galar na Léigiúnach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an fhuinseagach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil, débhliantúil nó síorghlas ilbhliantúil, dúchasach don Eoraip is an Áise. Na duilleoga caol. Na bláthanna bán nó liathchorcra, i gcinn leata chroischruthacha agus an dá pheiteal sheachtracha de na bláthanna seachtracha méadaithe. Is plandaí maisiúcháin cuid mhaith speiceas agus saothróg le bláthanna móra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil faoi uisce a fhaightear ar fud an Domhain. An gas fréamhaithe, nó ag snámh go saor. Na duilleoga clúmhach, ina bhfáinní. Na bláthanna beag, ar bhioranna caola os cionn an uisce, scothdhearg nó scothbhuí, 4 pheiteal ar na fireannaigh, na baineannaigh gan pheitil. Gnéithe ar leith in úsáid mar phlandaí uisceadáin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Muiscít maláire a fhaightear sna príomhréigiúin ar Domhan. Tarchuireann an baineannach fásta gníomhaí na maláire agus í ag sú fola ó veirteabrach (daoine ina measc). Itheann na fireannaigh neachtar is sreabháin phlandúla eile. Tá na larbhaí a itheann ag dromchla an uisce uisciúil, le guairí gearra ite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Áirítear 13–19 speiceas plandaí bláthanna sa ghéineas Aesculus, iad go léir san fhine Sapindaceae. Tá siad dúchasach don Leithsféar Thuaidh, 6 cinn dúchasach do Mheiriceá Thuaidh agus 7–13 cinn don Eoráise.
Is planda é an magairlín na gcuileanna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í cíb na bpaidríní (Carex pilulifera) a fhásann i móintigh, coillte agus talaimh fhéaraigh in iarthar na hEorpa. Fásann sí go 30 cm (12 orlach) ar airde, le 2–4 spíce baineann agus 1 spíce fireann i ngach bláthú de chuid an phlanda. Cromann na gais seo de réir mar a aibíonn na síolta. Ansin bailíonn agus scaipeann seangáin den speiceas Myrmica ruginodis na síolta.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an bogshifín mara.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an luachair mhuirisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an muileann (Gentianella amarella). Ta sé dúchasach i dtuaisceart na hEorpa. Planda débhliantúil atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an cúilín Muire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó ilbhliantúil a fhaightear i ngach uile réigiún ar Domhan, beagnach, ach an-chuid díobh i Meiriceá Thuaidh. Na duilleoga ubhchruthach i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna buí de ghnáth le smáil dearga, déliopach, an liopa uachtarach le dhá mhaothán, an liopa íochtarach le 3 mhaothán, is dhá phlapa starracha sa scornach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas seimre a mheastar a bheith dúchasach don Eoraip. Fástar mar bharr foráiste anois í i gcuid mhaith tíortha measartha. Ilbhliantóg a fhásann suas le 60 cm in airde, 3 dhuilleoigín ar na duilleoga is iad leathan ag a mbarr, na pisbhláthanna bán nó bándearg i gcinn chruinne scaoilte, suas le 3 cm ar leithead. Tá an Ailsice ainmnithe i ndiaidh Alsike, baile beag sa tSualainn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an pheasair choille.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an tím uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fíorfhia atá dúchasach do réigiún na Meánmhara ach a tugadh isteach in áiteanna eile. Sa samhradh, donn éadrom le spotaí bána; sa gheimhreadh, liath gan spotaí. Na hadharca fada, leata le gobthaí imeallacha de ghnáth. Tugtar poc dhá bhliain ar an bhfireannach óg a fhásann adharca den chéad uair.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an srónbheannach bán.
Bleib atá dúchasach don Eoraip is réigiún na Meánmhara. Na duilleoga cosúil le féar leathshorcóireach. Na bláthanna i mbláthra dlúth, cosúil le spíce, cromtha próca-chruthach le 6 mhaothán beag. Na bláthanna gorma uachtaracha neamhthorthúil go minic, ach níos gile daite ná na bláthanna eile, agus feidhmíonn mar mhealladh breise. Saothraítear go minic mar mhaisiúchán é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an magairlín féitheach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó débhliantúil atá dúchasach don Eoraip, an Áise is tuaisceart na hAfraice. Go minic bíonn boladh uaidh cosúil le féar nua-bhainte ag triomú. 3 dhuilleoigín fiaclach ar na duilleoga. Na pisbhláthanna beag, buí nó bán, i mbláthraí fada caola cosúil le spící. Fástar cuid mhaith cineálacha mar fhoráiste d'ainmhithe, agus úsáidtear é chun blas a chur ar cháis.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chíb cheanngheal.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas cúfróg bhréige is ea cúfróg Lawson (Chamaecyparis lawsoniana). Is féidir í a aithint as an mboladh óna duilliúr brúite, atá cosúil le peirsil. An-athraitheach ó thaobh airde, crutha, craobhtha is datha. Dúchasach do stáit Oregon (deisceartach) is California (tuaisceartach), ach i measc na gcrann is leithne a shaothraítear, agus tá timpeall 200 saghas sa chlann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an ghlasair léana bheag.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an fhréamhacha tairne.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an aiteann gallda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan atá cosúil le cnóshnag, dúchasach do dheisceart na hEorpa is an Áise. Gormliath le sciatháin leathana dhearga is bhána, agus gob fada caol cuarach. Áitríonn sé ceantair charraigeacha go hard sna sléibhte, agus itheann feithidí is damháin alla.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí feoiliteach is ea an t-ollbhéar Meiriceánach. Mamach atá ann, agus is ball den fhine Ursidae é. Is é Ursus arctos horribilis an t-ainm eolaíoch. Is fospeiceas de chuid Ursus arctus (an béar donn) é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball den ord príomhach le hinchinn mheánach nó mhór (500–2,000 cm3), cóimheas mór inchinne/ colainne, siúl déchosach, staidiúir cheartingearach, agus lámha atá oiriúnach do ghreim mionchruinn, bunaithe ar an ordóg a chur i gcoinne na corrmhéire. Is dócha go ndearna an speiceas éabhlóid ó Australopithecus san Afraic timpeall 2 mhilliún bliain ó shin. Trí bhrú na haeráide, b'fhéidir, shaothraigh sé comhoibriú is roinnt i mbailiú bia, déanamh uirlisí, feabhsú cumarsáide, agus cúram is múineadh leanaí. Go dtí seo tá 5 aicme ainmnithe, agus 4 cinn imithe i léig.
Tá eolas ar Homo habilis ó iontaisí 1.5-2 milliún bliain d'aois a fuarthas i Mám Alduvaí sa Tansáin, Turkana sa Chéinia, agus Sterkfontein san Afraic Theas. Blaosc thanaí ar inchinn bheag (500–700 cm3), an aghaidh is na gialla ag gobadh amach, na clárfhiacla réasúnta mór ach na taobhfhiacla beag caol. 25-40 kg meáchain, le géaga fada láidre matánacha agus lámha, i gcomhartha go raibh cumas dreapadóireachta aige. Na géaga cúil gearr.
Fuarthas iontaisí Homo rudolfensis timpeall Loch Turkana freisin, agus cuireadh dáta 1.7-1.9 milliún bliain ó shin air. De réir dealraimh, rud beag níos mó ná Homo habilis, le géaga níos cosúla leis an duine. An inchinn níos mó freisin (750–900 cm3), an aghaidh níos leithne leata, agus na taobhfhiacla níos mó.
Fuarthas Homo erectus mar iontaisí ag ionaid éagsúla taobh le Loch Turkana freisin, dáta 0.3-1.8 milliún bliain ó shin. Blaosc láidir le tosach an bhoghta ag cúlú, leata, faoi bhalla ramhar, an inchinn 800-1,200 cm3 i dtoirt, an aghaidh is na gialla mór, agus na fiacla measartha mór.
Fuarthas iontaisí Homo floresiensis den chéad uair i 2004 i bpluais aolchloiche ar oileán Flores na hIndinéise. 12,000-95,000 bliain ó shin an dáta. Meastar go ndearna sé éabhlóid ó Homo erectus, a aonraíodh ar an oileán 800,000 bliain ó sin. An bhlaosc cosúil le blaosc Homo erectus, mullach an mhala níos lú, toirt na hinchinne níos lú (380 cm3), an creatlach níos lú (timpeall 1 m ar airde), peilbheas an-leathan, seasamh déchosach, in ann uirlisí casta a dhéanamh.
Ní léir fós an gaol éabhlóideach idir Homo habilis, Homo rudolfensis is Homo erectus, ach de bhrí go dtéann siad isteach ina chéile ó thaobh dátaí, ní seicheamh amháin éabhlóideach iad. Bhí Homo habilis is Homo rudolfensis imithe i léig timpeall 1.5-1.7 milliún bliain ó shin, agus lean Homo erectus go dtí timpeall 300,000 bliain ó shin. D'fheabhsaigh na huirlisí thar na mílaoiseanna agus mhéadaigh na cnámha ainmhithe, mar chomhartha ar fheabhsú a gcumas seilge, is dócha. Faoi 700,000 bliain ó shin, bhí Homo erectus tar éis leathnú amach as an Afraic go hIáva is an tSín, mar a raibh tine smachtaithe is uirlisí cloiche acu. Leathnaigh an aicme seo in an-chuid codanna den Domhan ar feadh milliún bliain, agus toirt a n-inchinne ag méadu i gcónaí, ó 800 cm3 (dhá oiread toirt na hinchinne i simpeansaí) go dtí 1,300 cm3. Níl na hantraipeolaithe ar aon aigne go ndearna Homo erectus forás go dtí an duine nua-aoiseach, ach ar aon chuma d'imigh siad in éag timpeall 300,000 bliain ó shin. Rangaítear na cnámha iontaisithe a fionnadh sa bhliain 1891, ar a dtugtar Duine Iáva, mar ghné de Homo erectus atá imithe i léig.
Glactar leis go ndearna ár n-aicme féin Homo sapiens éabhlóid ó Homo erectus, ach b'fhéidir trí fhoirmeacha le haghaidheanna leathana, cosúil leis an Néandartálach agus Homo sapiens sapiens. Bhí na Néandartálaigh san Eoraip is an meánoirthear, agus glactar leo mar fho-ghné de Homo sapiens a d'imigh ar mhodh nach bhfuil ar eolas timpeall 35,000 bliain ó shin. Faightear an fhoirm is ársa de réamhshinsir dhíreacha Homo sapiens, a dtugtar Homo sapiens sapiens air, san Afraic mar iontaisí, dátaithe timpeall 100,000-120,000 bliain ó shin, agus sa mheánoirthear níos déanaí. Bhí an tógáil réasúnta éadrom, an bhlaosc mór cruinn (timpeall 1,400 cm3 i dtoirt), an t-éadan ard gan mullach ar fiú trácht air ar na malaí, an aghaidh is na gialla tógtha go héadrom, na fiacla beag brúite le chéile, an smig feiceálach. Meastar gur den fhoirm homainide seo na Crómagnónaigh, a bhfuil cáil ar a bpictiúir dhaite i bpluaiseanna i ndeisceart na Fraince agus áiteanna eile. Tháinig Homo sapiens chun cinn agus maireann inniu, an duine nua-aoiseach, mar an aon ghné den speiceas Homo. Ón tús, b'fhearr mar shealgaire é ná Homo erectus, agus bhain sé feidhm as uirlisí adhmaid, rinne feoil a chócaráil, chaith éadaí seithí, agus thóg botha dídine dó féin. Bhí toirt 1,200-1,600 cm3 ina inchinn, agus creideann na hantraipeolaithe go raibh cumarsáid béil ar a chumas. Lean na daoine seo mar fhiagaithe/cnuasaitheoirí ar feadh 25,000 bliain. D'éirigh leo ainmhithe a cheansú timpeall 18,000 bliain ó shin, agus d'fhionn siad an talmhaíocht chomh déanach le 12,000 bliain ó shin. Bhunaigh siad na chéad bhuanáitribh timpeall 9,000 bliain ó shin, agus na cathracha is luaithe timpeall 5,000 bliain ó shin. Ina dhiaidh sin d'fhorbair siad sibhialtachtaí is tionsclaíocht, agus le déanaí chuir fás pléascach leis an daonra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an broc meala.
Planda bliantúil nó débhliantúil a fhásann 1.2 m ar airde, dúchasach do dheisceart na hEorpa. Na bunduilleoga maothánach, na duilleoga uachtaracha lansa-chruthach, ag fáisceadh an ghais ag a mbun. Na bláthchinn gorm, i gcrobhaingí de 2-3 cinn. Garghaol aige leis an siocaire. Fástar go forleathan mar phlanda sailéid é, agus bíonn foirmeacha briosca i nduilleoga na gcineálacha saothraithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan le gob leathan is cosa láidre, dúchasach d'fhoraoisí oirdheisceart na hÁise. Úsáideann na fireannaigh clúmh mórthaibhseach chun baineannaigh a mhealladh, agus is féidir go dtógfaidh sé cuid mhaith leathéan le linn séasúr an ghoir.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Éan le gob leathan is cosa láidre, dúchasach d'fhoraoisí oirdheisceart na hÁise. Úsáideann na fireannaigh clúmh mórthaibhseach chun baineannaigh a mhealladh, agus is féidir go dtógfaidh sé cuid mhaith leathéan le linn séasúr an ghoir.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%89an_parthais&oldid=944298 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b6a0e25e5319ae9f8678ae237c55d472 Q180148 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description RothánachAinmhí micreascópach uisciúil le colainn nach bhfuil roinnte i dteascáin, clúdaithe de ghnáth le ciseal ceiritineach a fhéadfaidh a bheith ramhraithe i bplátaí. Tá balla matánach in easnamh ar an gcolainn. Snámhann sé le fáinne struchtúr cosúil le ribí gruaige a bhuaileann mar a bheadh roth ag casadh iontu. Ar a laghad 1,800 speiceas ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de ghrúpa iasc bunúsach a fhaightear in uiscí úra is muirí sa leathsféar thuaidh. An cholainn fadaithe armtha le línte de lanna troma cnámhacha. An ceann barrchaol, sprochaillí fada faoi bhun an bhéil, an t-eireaball neamhshiméadrach leis an maothán uachtarach níos mó ná an ceann íochtarach. 1-5 m ar fhad. Tá iascaireachtaí tábhachtacha trádálacha bunaithe ar chineálacha ar leith. Itear na huibheacha mar chaibheár. Tá baol a ndíofa ann, ar bhonn trádálach ar aon nós, i réigiún Mhuir Chaisp de bharr póitseála is ró-iascaireachta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de ghrúpa iasc bunúsach a fhaightear in uiscí úra is muirí sa leathsféar thuaidh. An cholainn fadaithe armtha le línte de lanna troma cnámhacha. An ceann barrchaol, sprochaillí fada faoi bhun an bhéil, an t-eireaball neamhshiméadrach leis an maothán uachtarach níos mó ná an ceann íochtarach. 1-5 m ar fhad. Tá iascaireachtaí tábhachtacha trádálacha bunaithe ar chineálacha ar leith. Itear na huibheacha mar chaibheár. Tá baol a ndíofa ann, ar bhonn trádálach ar aon nós, i réigiún Mhuir Chaisp de bharr póitseála is ró-iascaireachta.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Brad%C3%A1n_fearna&oldid=694809 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a063354d805d3315171550fd1bf5ea17 Q183660 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Earcán caochLaghairt gan chosa, dúchasach don Eoraip, iarthuaisceart na hÁise is iardheisceart na hAfraice. Liath nó donn. Líne dorcha ar feadh an taoibh ar an mbaineannach. Is féidir go scarfaidh sé leis an eireaball fada, ach má dhéanann ní fhásann an fad céanna ar ais. Itheann sé péisteanna i ndrúchtíní.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an foitheach píbdhubh. Is baill d'fhine na Podicipedidae iad.
Is éan í an druid. Is baill d'fhine na Sturnidae iad. Dred a deirtear i mBriotáinis.
Tá cáil ag an druid mar aithriseoir; is féidir léi aithris a dhéanamh ar fhuaimeanna difriúla, nádúrtha agus saorga. Éan tréadúil is ea an druid, agus tagann siad le chéile in ealtaí móra le haghaidh fáitill, go háirithe sa gheimhreadh.
Tógann an druid a nead de ghéaga agus phlándaí, nó na acmhainní eile atá ar fáil, lena chleití mar chlúdach ann. Beireann an t-éan seo idir ceithre agus sé ubh i ngach éillín, le héillín amháin nó dhá éillín i rith an tsamhraidh. Maireann siad ar feadh cúig bliana ar meán.[1]
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an druid. Is baill d'fhine na Sturnidae iad. Dred a deirtear i mBriotáinis.
Tá cáil ag an druid mar aithriseoir; is féidir léi aithris a dhéanamh ar fhuaimeanna difriúla, nádúrtha agus saorga. Éan tréadúil is ea an druid, agus tagann siad le chéile in ealtaí móra le haghaidh fáitill, go háirithe sa gheimhreadh.
Tógann an druid a nead de ghéaga agus phlándaí, nó na acmhainní eile atá ar fáil, lena chleití mar chlúdach ann. Beireann an t-éan seo idir ceithre agus sé ubh i ngach éillín, le héillín amháin nó dhá éillín i rith an tsamhraidh. Maireann siad ar feadh cúig bliana ar meán.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Druid&oldid=916411 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid c6f7b18ae2d7dac54d30c9b765a4cba4 Q185239 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description GalágóAinmhí is ea an galágó.
Is iasc é an liamhán gréine a aimsítear in aigéin an domhain.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fíor-rón Antartach is ea an liopardrón, a bhíonn seang le ceann gobach. Dúliath ar barr, éadrom faoina bhun le spotaí dorcha. Maireann sé ar imeall an oighearshlaoda. Itheann sé piongainí den chuid is mó, á gcroitheadh as a gcraiceann roimh ré. Itheann sé róin eile, éisc is splíonach freisin. An t-aon rón a bhfuil an baineannach níos mó ná an fireannach. Tugtar liopard na farraige air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an Hioracsach carraige buíbhallach.
Gabhar fiáin atá dúchasach do shléibhte dheisceart na hÁise. An gabhar is mó ar Domhan. Féasóg fhada ar an bhfireannach a chlúdaíonn an scornach. Na hadharca fada an-ramhar, gar dá chéile nó fiú nasctha le chéile ag a mbun, le hiomaire géar bíseach timpeall orthu ar an taobh amuigh. Áitríonn sé coillearnach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí a bhfuil cosúlacht ghinearálta an antalóip air agus atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh. Donn éadrom le súile feiceálacha. Na hadharca ar an mbaineannach gearr, na hadharca ar an bhfireannach le beangán chun tosaigh is na bioranna cuartha ar gcúl. Caitear ciseal seachtrach na n-adharc gach bliain. Tagann sé gar do rudaí a bhíonn faoi ghluaisne, fiú ainmhithe creiche. Áitríonn sé tailte féaraigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom nó crann beag síorghlas, uaireanta eipifít, dúchasach do réigiúin mheasartha sa leathsféar thuaidh, ach cruinnithe sa réigiún mar a mbriseann na haibhneacha móra Áiseacha trí na Himiléithe Thoir, agus an Nua-Ghuine. Faightear é in ithir aigéadach amháin. Na duilleoga ailtéarnach, ubhchruthach de ghnáth is leathrúil. Na bláthanna i gcrobhaingí ag barra na bpríomhghéag, tonnadóirchruthach nó clogchruthach. Na seipil laghdaithe ina bhfaobhair uaireanta, 5-10 bpeiteal is staimíní. Na céadta saghsanna nádúrtha ceansaithe ar eolas, le bláthanna ar an iliomad méideanna is dathanna. Baineann asáilianna leis an ngné chéanna, agus bíonn an chuid is mó de na tréithe thuas acu freisin, ach amháin go bhfuil siad duillsilteach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tá an fhofhine Caprinae ina cuid den fhine athchogantach Bovidae, comhdhéanta den chuid is mó de bhuaibhidí meánmhéide.Tugtar 'caprina' ar chomhalta den fhofhine seo. Corruair, tugtar 'antalóp gabhair' ar chomhalta freisin, mar sin féin, ní chiallaíonn an téarma "antalóp gabhair" gur fíor antalóip iad na hainmhithe seo: is fíor antalóp í an bhuaibhid, le moirfeolaíocht mar a bheadh fia nó na hAntilocapridae.
Laistigh den fhofhine Caprinae, is iomadúla í an treibh Caprini, a chuimsíonn caora, gabhar, agus ibex, .
Mheas roinnt tacsanomaíochtaí níos luaithe gur fhine faoi leith iad na Caprinae ar a dtugtar Capridae (agus dá bharr sin 'caprida'), ach anois, de ghnáth, meastar í ina fofhine laistigh den fhine Bovidae, dá bharr sin is cineál buaibhid í an 'caprina'.
Cé go bhfuil an chuid is mó antalóp gabhair tréadúil agus go mbíonn siad téagartha, bíonn siad éagsúil i go leor bealaí eile - tá an mhuscdhamh (Ovibos moschatus) in oiriúint ón gcuid is measa den fhuacht ar an tundra; tá an gabhar sléibhe na Sléibhte Creagacha (Oreamnos americanus) de Mheiriceá Thuaidh sainfheidhmeach le haghaidh tír-raoin an-ghairbh; bíonn an Úirial|t-úirial]] (Ovis orientalis) lonnaithe i limistéar atá, den chuid is mó, neamhthorthúil ó Chaismír go hIaráin, lena n-áirítear go leor dúiche gaineamhlaí. Creidtear gur réamhtheachtaí na caorach (Ovis aries) é an mouflon Eorpach (Ovis musimon).
Fine BOVIDAE
Aithníodh na géinis díofa seo a leanas de Caprinae aitheanta:[1][2]
Neamhshórtáilte
Tá an fhofhine Caprinae ina cuid den fhine athchogantach Bovidae, comhdhéanta den chuid is mó de bhuaibhidí meánmhéide.Tugtar 'caprina' ar chomhalta den fhofhine seo. Corruair, tugtar 'antalóp gabhair' ar chomhalta freisin, mar sin féin, ní chiallaíonn an téarma "antalóp gabhair" gur fíor antalóip iad na hainmhithe seo: is fíor antalóp í an bhuaibhid, le moirfeolaíocht mar a bheadh fia nó na hAntilocapridae.
Laistigh den fhofhine Caprinae, is iomadúla í an treibh Caprini, a chuimsíonn caora, gabhar, agus ibex, .
Mheas roinnt tacsanomaíochtaí níos luaithe gur fhine faoi leith iad na Caprinae ar a dtugtar Capridae (agus dá bharr sin 'caprida'), ach anois, de ghnáth, meastar í ina fofhine laistigh den fhine Bovidae, dá bharr sin is cineál buaibhid í an 'caprina'.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Caprinae&oldid=912909 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6dfdc39c748a5496afe8de5365d2aa4d Q190469 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description TarbhsiorcRéamhrá:
Is iasc fóbartach agus éirimiúil é an Tarbhshiorc. Cónaíonn siad san Fharraige agus sna habhainn ar fud na tíre. An rud éagsúil faoin siorc seo ná is féidir leo snámh sa sáile nó san fhionnuisce. Comh maith le sin is féidir leo snámh in uisce an-tanaí, mar sin is bagairt mhór iad na tarbhshiorcanna don chine daonna. Is iad ceann de na siorc is dainséaraí sa saol seo iad ach tá said ar cheann de na siorcanaa is maille iad freisin.
Bia:
Itheann an tarbhshiorc alán bia. Itheann siad siorcanna eile, éisc, turtair agus uaireanta éanacha.
Tá ionsaí éagsúla ag an tarbhshiorc. Buaileann sé a cuid bia ar dtús lena chorp agus ansin itheann sé an bia nuair atá sé lag. Is teicníc an-éifachtach é.
An Corp:
Bíonn na tharbhshiorcanna an-mhór. Tá siad timpeall 4 méadar ar fad agus timpeall 1,270 punt ar meachán. Tá dáth liath ar a ndroim agus dáth bán ar a mboilg. Ar a ndroim tá dhá eite a chabhraíonn leo snámh tríd an uisce.
An Todhchaí do na Siorcanna:
Deirtear go n-itheann siorcanna níos mó ná an tarbhshiorc agus sa todhchaí ní bheidh aon cheann fágtha ach thógadh sé dorn mhaith blianta mar tá líon fíor-ard dóibh sa domhain.
Ainmhí is ea an fia Seapánach.
Ball de chlann na madraí atá dúchasach do Mheiriceá Láir is Theas. Dúdhonn le ceann eadrom donn; na cluasa, na cosa is an t-eireaball gearr. Áitríonn sé coillearnach is talamh féaraigh gar d'uisce, agus itheann creimirí den chuid is mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é cat órga na hÁise (Catopuma temminckii, syn. Pardofelis temminckii). Mamach atá ann, cat meánmhéide atá dúchasach dona lán áiteanna in oirthuaisceart fho-roinn na hIndia agus oirthear na hÁise.
Gnáthulchabhán atá dúchasach do thuaisceart an leathsféir thuaidh is ea an tulchabhán seabhaic (Surnia ulula). Na sciatháin gearr biorach, an t-eireaball fada. Cosúil leis an seabhac agus é ag eitilt is ag tuirlingt. Áitríonn sé foraoisí, agus itheann mamaigh is éin. Seilgeann sé le solas an lae.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an dunnart earrfhada. Mamach atá ann.
Antalóp Indiach le hadharca bíseacha, an t-antalóp is mó san India. An fireannach scothghorm le hadharca gearra, rud beag cuarach, is stoth gruaige dorcha ar a scornach; an baineannach donn gan adharca.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
150 speiceas den éan ceoil seo atá dúchasach don Seandomhan, dhá chlann mhóra eile sa chuid eile den Domhan. Is baill d'fhine na Passeridae iad. Sciatháin ghearra leathana air. Seilgeann sé cuileoga eitilte trí shaghas luíocháin, ag fanacht ar chrann nó claí, agus nuair a théann cuileog thart, amach leis de rúid chun í a ghabháil. Caitheann an cuilsealgaire liath an geimhreadh i ndeisceart na hAfraice, agus bíonn in Éirinn Bealtaine-Meán Fhómhair. Tógann sé a nead ar bhalla nó stoc crainn as caonach is gruaig. Tógann sé ál amhain sa bhliain. Más fliuch an samhradh ní dhéanann sé go maith, ceal cuileog.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an t-óiréal. Is baill d'fhine na Oriolidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mara is ea an deilf liath.
Is éan é an meirleach mór Is baill d'fhine na Stercorariidae iad.
Ainmhí mór is ea an chráin dhubh bhréige.
Is éan beag é an dreoilín. Rí na n-Éan an leasainm a thugtar air. Cé gur éan beag bídeach é an dreoilín canann sé go binn glórach.
Tá 81 speiceas ann, sé ghéineas déág. Sa Domhan Nua atá cónaí ar an gcuid is mó de na speicis, ach tá Troglodytes troglodytes le fáil san Eoraip agus i gcuid den Áise chomh maith. De ghnáth bíonn siad 9g – 50g ar meáchan.
Uaireanta, cuirtear na cinn seo leanas in áireamh:
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan beag é an dreoilín. Rí na n-Éan an leasainm a thugtar air. Cé gur éan beag bídeach é an dreoilín canann sé go binn glórach.
Tá 81 speiceas ann, sé ghéineas déág. Sa Domhan Nua atá cónaí ar an gcuid is mó de na speicis, ach tá Troglodytes troglodytes le fáil san Eoraip agus i gcuid den Áise chomh maith. De ghnáth bíonn siad 9g – 50g ar meáchan.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Dreoil%C3%ADn&oldid=889937 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 4e7dae834754bb8de7d47f04874cea82 Q208796 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ioguána mara oileáin GalápagosSpeiceas ioguána is ea an t-ioguána mara oileáin Galápagos (Amblyrhynchus cristatus), ar fáil ar na hOileáin Galápagos (Eacuadór) amháin. Tá ar a chumas, uathúil i measc laghairteanna na nua-aimseartha, dul ar thóir foráiste san fharraige, agus is chuige sin go díreach aithnítear é mar reiptíl mhara.[1] Beagnach go heisiach, itheann an ioguána seo algaí agus tumann na hioguánaí fireanna móra isteach san fharraige chun teacht ar an fhoinse bia seo, fad a bheathaíonn na baineannaigh agus ainmhithe níos lú taoide, nuair a bhíonn an taoide thráite, ar an chrios idirthaoideach.[2] Go príomha, cónaíonn siad i gcoilíneachtaí ar bhruacha creagach, áit gur féidir leo iad féin a choinneáil te, tar éis cuairte a tabhairt ar an uisce nó an chrios idirthaoideach a bhíonn measartha fuar, ach is féidir iad a feiceáil freisin i riasca, mangróibh agus tránna.[3]
Athraíonn dealramh na n-ioguánaí mara idir na hoileáin éagsúla agus aithnítear roinnt fospeiceas .[4] Cé go bhfuil uimhreacha réasúnta móra daoibh beo go fóill agus go bhfuil siad coitianta go háitiúil,[5] meastar an speiceas chosanta seo 'faoi bhagairt'. [[
Tá seacht nó a hocht fospeocis de hioguánaí mara, atá liostaithe in ord aibítre, aitheanta go traidisiúnta :
|url=
(help)CS1 maint: Uses authors parameter (link)Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."" 1–33 (2017). doi:10.1093/zoolinnean/zlx007.
Speiceas ioguána is ea an t-ioguána mara oileáin Galápagos (Amblyrhynchus cristatus), ar fáil ar na hOileáin Galápagos (Eacuadór) amháin. Tá ar a chumas, uathúil i measc laghairteanna na nua-aimseartha, dul ar thóir foráiste san fharraige, agus is chuige sin go díreach aithnítear é mar reiptíl mhara. Beagnach go heisiach, itheann an ioguána seo algaí agus tumann na hioguánaí fireanna móra isteach san fharraige chun teacht ar an fhoinse bia seo, fad a bheathaíonn na baineannaigh agus ainmhithe níos lú taoide, nuair a bhíonn an taoide thráite, ar an chrios idirthaoideach. Go príomha, cónaíonn siad i gcoilíneachtaí ar bhruacha creagach, áit gur féidir leo iad féin a choinneáil te, tar éis cuairte a tabhairt ar an uisce nó an chrios idirthaoideach a bhíonn measartha fuar, ach is féidir iad a feiceáil freisin i riasca, mangróibh agus tránna.
Athraíonn dealramh na n-ioguánaí mara idir na hoileáin éagsúla agus aithnítear roinnt fospeiceas . Cé go bhfuil uimhreacha réasúnta móra daoibh beo go fóill agus go bhfuil siad coitianta go háitiúil, meastar an speiceas chosanta seo 'faoi bhagairt'. [[
FospeicisTá seacht nó a hocht fospeocis de hioguánaí mara, atá liostaithe in ord aibítre, aitheanta go traidisiúnta :
A. c. albemarlensis Eibl-Eibesfeldt, 1962 – Oileán Isabela A. c. uisce Liath, 1831 (ní i gcónaí a aithnítear) – Oileán Pinzón A. c. cristatus Bell, 1825 – Oileán Fernandina A. c. hassi Eibl-Eibesfeldt, 1962 – Oileán Santa Cruz A. c. mertensi Eibl-Eibesfeldt, 1962 – Oileáin San Cristóbal agus Santiago A. c. nanus Garman, 1892 – Oileán Genovesa A. c. sielmanni Eibl-Eibesfeldt, 1962 – Oileán Pinta A. c. venustissimus Eibl-Eibesfeldt, 1956 – Oileán Española agus Oileán Gardener (atá beag bídeach). http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Iogu%C3%A1na_mara_oile%C3%A1in_Gal%C3%A1pagos&oldid=864156 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b841c135fb3f9387e982d40ab4fc2170 Q208940 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SíodeiteachIs éan ceoil de chuid an leathsféir thuaidh é an síodeiteach Is baill d'fhine na Bombycillidae iad. Liath/bán le heireaball dubh, cíor ar a cheann. Cinn aonaracha le barr saghas céiriúil ar chuid de chleití an sciatháin. Áitríonn sé talamh coille is garraithe, agus itheann caora is feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc olúil é an scadán den ghéineas Clupea, a bhíonn ar fáil in uisce éadomhain teomheasartha an Aigéin Chiúin Thuaidh agus an Atlantaigh Thuaidh, lena n-áirítear an Mhuir Bhailt. Aithnítear trí speiceas de Clupea. Féadfaidh na taxa is mó, an scadán Atlantaigh (Clupea harengus) agus scadán an Aigéin Chiúin (Clupea pallasii) beirt a roinnt ina fhospeiceas. Is éisc fhoráiste iad na scadáin a ngluaiseann i scoileanna móra, ag teacht san earrach chuig cóstaí na hEorpa agus Mheiriceá, áit a ngabhtar, a sailltear, a ndeataítear, a mharanáiditear agus a n-uachtaraítear iad.
Is ainmhí é an hiéana donn. Mamach atá ann.
Éan a áitríonn uiscí úra is cóstaí i Meiriceá, an Afraic, an India is oirdheisceart na hÁise. Gaolmhar leis an ngreabhóg. An gob íochtarach níos faide caoile ná an gob uachtarach. Gabhann sí éisc trí eitilt go híseal agus an ghob íochtarach ag gearradh dromchla an uisce. Tugtar an ghob siosúir ar an éan seo freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Éan beag le clúmh geal, duchasach don Afraic agus deisceart na hÁise. An gob leathan, agus na cosa gearr. Áitríonn sé coillearnach. Na neadacha piorra-chruthacha ar crochadh ó ghéaga os cionn uisce. Itheann sé feithidí, torthaí is síolta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an crotach. Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an meantán léana Is baill d'fhine na Paridae iad.
Nathair atá dúchasach don Domhan Úr, tuaisceart na hAfraice, iardheisceart na hÁise is oileáin na hAstraláise. Crapaire a chornaíonn é féin go dlúth thart ar a chreach chun í a mharú. Iarmhair bhídeacha de ghéaga cúil uirthi. Beireann an baineannach an t-óg beo, suas le 80 cinn díobh ag an am céanna. I measc na mbuachrapairí, tá an t-anacanda.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Crann síorghlas buaircíneach is ea Camhraí, dúchasach d'iardheisceart na hÁise is an Astraláise. Foinse thábhachtach roisín is adhmaid. Speiceas amháin de, is crann suntasach foraoise é sa Nua-Shéalainn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mara is ea an deilf shocbhán.
Is ainmhí é an Sionnach Blanford. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an fia borra Kuhl.
Is ainmhí é an babarúsa. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an t-Oracs Arabach. Mamach atá ann.
Fiaile leathach bhliantúil atá an-fhairsing is ea an ghlúineach bheag (Polygonum aviculare). Gach glúin ar an ngas clúdaithe le truaill airgeadach. Na duilleoga beag éilipseach, le bláthanna beaga bándearga nó bána sna hascaillí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an t-iora eitilte. Mamach atá ann.
Feithid atá dúchasach do Pheiriú is Meicsiceo is ea carnaid. Faightear ruaim (aigéad cairmíneach) ó cholainneacha triomaithe na feithide baininne.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda í an chailís Mhuire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Moncaí ón Seandomhan, dúchasach don Afraic ó dheas ón Sahára. An ceann cruinn le féasóg is féasóga leicinn ar thaobhanna na haghaidhe. Caol le cosa cúil fada is eireaball fada. Fionnadh daite ar chuid de na cineálacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an ghé Thasmánach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is speiceas éisc fhionnuisce é an chiclid Mikrogeophagus ramirezi , atá eindéimeach chuig abhantrach na hOranócó, i sabhána an Veiniséala agus na Colóime i Meiriceá Theas. [1] Scrúdaíodh an speiceas i staidéir ar iompar éisc [2] agus is iasc uisceadáin é a bhfuil tóir air, a thrádáiltear faoi ainmneacha éagsúla coitianta , lena n-áirítear ram, ram gorm, ram gorm na Gearmáine, ram na hÁise, an chiclid féileacáin, an mionchiclid féileacáin,agus Ramirezi. [1] [3][4][5][6] Tá an speiceas ina bhall den fhine Cichlidae agus den fhofhine Geophaginae . [1] [7]
Is speiceas éisc fhionnuisce é an chiclid Mikrogeophagus ramirezi , atá eindéimeach chuig abhantrach na hOranócó, i sabhána an Veiniséala agus na Colóime i Meiriceá Theas. Scrúdaíodh an speiceas i staidéir ar iompar éisc agus is iasc uisceadáin é a bhfuil tóir air, a thrádáiltear faoi ainmneacha éagsúla coitianta , lena n-áirítear ram, ram gorm, ram gorm na Gearmáine, ram na hÁise, an chiclid féileacáin, an mionchiclid féileacáin,agus Ramirezi. Tá an speiceas ina bhall den fhine Cichlidae agus den fhofhine Geophaginae .
Planda ilbhliantúil a fhásann go dtí 60 cm ar airde, dúchasach don Eoraip, iarthar na hÁise is tuaisceart na hAfraice. A duilleoga gruagach cleiteach, díseanna duilleoigíní ag malartú le díseanna duilleog mór. Na bláthanna suas le 8 cm ar trastomhas, le 5 pheiteal buí ar spíon fhada cinn. A thoradh ina leadán agus coilg chruachacha timpeall an bhairr.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Reiptíl mhuirí ón ré Mhéiseasóch. An cholainn leathan dluth, le géaga móra mionathraithe ina gcéaslaí. An muineál fada de ghnáth, an ceann beag le soc fada ag iompar fiacla géara chun gur féidir leis éisc a ithe. Tugtar pléasáir ar na foirmeacha le muineál gearr.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál dreancaide uisce a fhaightear i locha is aibhneacha fionnuisce.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is crústach, cosúil le gliomach, a bhaineann feidhm as blaosc fholamh seilide mar dhídean iniompartha lena bolg bog a chlúdach atá i bhFaocha gliomaigh. An cholainn neamhshiméadrach, chun fáil isteach sna blaoscanna bíseacha. Athraíonn an bhlaosc de réir mar a fhásann sí. Coitianta in uiscí tanaí cois cladaigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Feithid leata mhór le sínithe leathana leata ar a chosa, ionas go mbíonn cuma duilleoige air. Timpeall 50 speiceas ann, in oirdheisceart na hÁise is an Nua-Ghuine den chuid is mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc í an Loimpre abhann. Is baill d'fhine na Petromyzontidae iad.
Planda ilbhliantúil le gas méith, dúchasach don Afraic Theas, a tugadh isteach in an-chuid tíortha eile. Na duilleoga mór, ar chruth rinn saighde, snasta. An bláth foirmithe as spáideog bhuí shorcóireach, timpeallaithe le truaill. An spáidín bán 15 cm ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Seilide feoiliteach mara a bhfuil blaosc shainiúil air le fiafháis spíonacha. Cuid mhaith cineálacha de a itheann moilisc dhébhlaoscacha, ag brú na mblaoscanna oscailte chun a bhfuil ann a ithe. Is iad muireachaoine na Meánmhara príomhfhoinse an ábhar datha corcra ríoga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is féileacán í an bhánóg Bath. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc caolcholainne le gialla móra agus fiacla cosúil le sprochaillí. An-choiteann san Aigéan Indiach trópaiceach, i mBá Bheangáil go príomha. Suas le 40 cm ar fhad. An fheoil bog tréshoilseach. Iasc suntasach bia, a ghabhtar in eangacha in uiscí goirt agus a thriomaítear faoin nGrian.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
San Astráil tugtar an “damhán donn tí” ar Steatoda grossa. Gnáthspéiceas é san Astraláise, i Meiriceá Thuaidh agus san Eoraip.
Tá bolg mór cruinn ar S. grossa. Tá an ceann baininscneach 6-10.5 mm ar fad, agus an ceann firinscneach beagán níos giorra. Tá dath dorcha ar S. grossa agus é idir donnchorcra agus dubh. De ghnáth tá cosa an chinn fhirinscnigh beagán níos rua ná cosa na chinn bhaininscnigh.
Is féidir leis an gceann baininscneach maireachtáil chomh fada le sé bliana, ach is annamh a mhaireann an ceann firinscneach níos faide ná bliain go leith. Is féidir leis an damhán seo teacht gan bhia ar feadh tamall maith ach uisce a bheith ar fáil.
Is féidir leis an gceann baininscneach trí shac nó os a chionn a bhreith in aghaidh na bliana, agus idir 40 agus 100 ubh i ngach sac. Bíonn an mháthair á bhfaire agus an t-ál ag ullmhú chun teacht amach. Tagann an damháiníní amach i gceann míosa tar éis bhreith an tsaic.
Ar nós ball eile den fhine Theridiidae, déanann S. grossa líon, agus braitheann sé ar chrith na dtéad chun rabhadh a fháil faoi chreach nó faoi namhaid. Níl fonn ionsaithe air, agus is nós aige teitheadh roimh ainmhí mór nó dhuine.
Is féidir le nimh an damháin seo dochar a dhéanamh do dhaoine, cé nach buan an rian a fhágtar orthu. Éiríonn spuaiceanna ar a gcraiceann agus ní bhíonn siad ar fónamh ar feadh roinnt laethanta. Tá frithnimh Latrodectus go maith chun an tinneas a leigheas. [1]
San Astráil tugtar an “damhán donn tí” ar Steatoda grossa. Gnáthspéiceas é san Astraláise, i Meiriceá Thuaidh agus san Eoraip.
Tá bolg mór cruinn ar S. grossa. Tá an ceann baininscneach 6-10.5 mm ar fad, agus an ceann firinscneach beagán níos giorra. Tá dath dorcha ar S. grossa agus é idir donnchorcra agus dubh. De ghnáth tá cosa an chinn fhirinscnigh beagán níos rua ná cosa na chinn bhaininscnigh.
Is féidir leis an gceann baininscneach maireachtáil chomh fada le sé bliana, ach is annamh a mhaireann an ceann firinscneach níos faide ná bliain go leith. Is féidir leis an damhán seo teacht gan bhia ar feadh tamall maith ach uisce a bheith ar fáil.
Is féidir leis an gceann baininscneach trí shac nó os a chionn a bhreith in aghaidh na bliana, agus idir 40 agus 100 ubh i ngach sac. Bíonn an mháthair á bhfaire agus an t-ál ag ullmhú chun teacht amach. Tagann an damháiníní amach i gceann míosa tar éis bhreith an tsaic.
Ar nós ball eile den fhine Theridiidae, déanann S. grossa líon, agus braitheann sé ar chrith na dtéad chun rabhadh a fháil faoi chreach nó faoi namhaid. Níl fonn ionsaithe air, agus is nós aige teitheadh roimh ainmhí mór nó dhuine.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Steatoda_grossa&oldid=699034 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 5fa42d52141f7b4414939eae2c72e74c Q312349 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Abronia (planda)Abronia (planda) | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Abronia latifolia | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Féach ar an téacs. |
Is ainmhí é an sionnach foraoise. Mamach atá ann.
Is planda í an raithneach mhadra.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bláthanna, ilbhliantúil, luibheach, sioc-leochaileacht, is ea Centella asiatica, nó mar is fearr aithne air Gotu kola. Baineann an planda seo leis an bhfine Apiaceae, fofhine Mackinlayoideae.
Tá an planda dúchasach san Áise.[1][2]. Úsáidtear é mar glasra cócaireachta agus mar luibh leighis.
Fásann Cantella i dtalamh báite trópaiceach.[3] Tá gais tanaí aige, agus iad ina stólain reatha, glas go scothdhearg-glas i ndath, a nascann na plandaí le chéile. Tá barra cruinne, gaisfhada, glas, aige, a bhfuil réidhuigeacht le féitheacha palmatacha líonacha. Iompraítear na duilleoga ar pheitíní ingearacha, thart ar 2 cm. Tá an fréamhstoc comhdhéanta de riosóim, ag fás go hingearach anuas le fána. Tá dath geal orthu agus bíonn siad clúdaithe le fréamhribí.[4]
Tá Centella asiatica dúchasach i bhfo-ilchríoch na hIndia, nOirdheisceart na hÁise, agus i réigiún bhogacha Oirdheisceart na Stáit Aontaithe.[5][6]
I gcomhthéacs na fítileasúcháin de, tá an-phoitéinseal ag bain le C. asiatica mar uirlis fhíteastósctha toisc go bhfuil ar a chumas miotail a bhaint aníos agus a thrasgluaiseacht ó fhréamh go meathán nuair a fhástar é in ithir trom-mhiotal-éillithe.[7]
Cumaisc | R' | R" |
---|---|---|
Aigéad áiseach | H | OH |
Aigéad brámach | OH | OH |
Áiseachóisiod | H | O-glúcóis-glúcóis-ramnós |
Madecassóisiod | OH | O-glúcóis-glúcóis-ramnós |
|access-date=
(help) Planda bláthanna, ilbhliantúil, luibheach, sioc-leochaileacht, is ea Centella asiatica, nó mar is fearr aithne air Gotu kola. Baineann an planda seo leis an bhfine Apiaceae, fofhine Mackinlayoideae.
Tá an planda dúchasach san Áise.. Úsáidtear é mar glasra cócaireachta agus mar luibh leighis.
Crann leathsheadánach atá dúchasach d'oirdheisceart na hÁise. Na duilleoga urchomhaireach ubhchruthach, na bláthanna neamhfheiceálach dearg i gcloig 4 liopa. Faightear adhmad cumhra ón adhmad seachtrach bán, agus déantar snoíodóireacht, túis is bataí túise as sin. Déantar ola santail ón gcroí crua buí adhmaid, agus baintear feidhm as na fréamhacha i ndéanamh cumhrán is gallúnaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál sailchuaiche, a dtugtar goirmín searraigh air freisin, dúchasach don Eoraip. Na bláthanna gorm, buí, bán, nó cuingriú díobh seo.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc fionnuisce trópaiceach é Corydoras britskii a bhaineann leis an bhfo-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae. Tá an t-iasc le fáil i Meiriceá Theas, áit a mbíonn teacht air in abhantreach uachtair Rio Paraguai, sa Bhrasaíl. Rangaíodh an speiceas roimhe seo mar Brochis britskii. [1]
Tá líon ard eití an droma ag an iasc (15-18) i gcomparáid le speicis eile Corydoras. Tá smuit níos giorra aige ná C. splendens, súil níos mó, fásann go méid níos mó, agus bíonn a cheann clúdaithe go tarrach trí sciath mhór a shíneann thar bharr na mbarbal meabhrach. Fásfaidh sé suas le 8.8 cm ar fhad.
Cónaíonn sé in aeráid thrópaiceach, in uisce le raon teochta 68-75 C.. Itheann sé péisteanna, crústaigh bheantacha, feithidí agus ábhar plandaí. Leagann sé uibheacha i ndlúthfhásra agus ní chosnaíonn na haosaigh na huibheacha.
Is iasc fionnuisce trópaiceach é Corydoras britskii a bhaineann leis an bhfo-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae. Tá an t-iasc le fáil i Meiriceá Theas, áit a mbíonn teacht air in abhantreach uachtair Rio Paraguai, sa Bhrasaíl. Rangaíodh an speiceas roimhe seo mar Brochis britskii.
Tá líon ard eití an droma ag an iasc (15-18) i gcomparáid le speicis eile Corydoras. Tá smuit níos giorra aige ná C. splendens, súil níos mó, fásann go méid níos mó, agus bíonn a cheann clúdaithe go tarrach trí sciath mhór a shíneann thar bharr na mbarbal meabhrach. Fásfaidh sé suas le 8.8 cm ar fhad.
Cónaíonn sé in aeráid thrópaiceach, in uisce le raon teochta 68-75 C.. Itheann sé péisteanna, crústaigh bheantacha, feithidí agus ábhar plandaí. Leagann sé uibheacha i ndlúthfhásra agus ní chosnaíonn na haosaigh na huibheacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Corydoras_britskii&oldid=943100 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e7aa5a527db18221a25a2b64796fe523 Q371633 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Guilbnín gobghearrIs éan é an guilbnín gobghearr Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an cat Oileán Iriomote. Mamach atá ann.
Is moileasc í an Scuid ábhalmhór Antartach. Ball d'ord na Teuthida atá inti.
Is ainmhí é an ollphangailin. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an moncaí géagach dú-mhalach. Mamach atá ann.
Crann duillsilteach é an t-úll custaird (Annona reticulata). Fásann sé 6 m ar airde, agus tá sé dúchasach do Mheiriceá trópaiceach. Na duilleoga lansa-chruthach, na bláthanna le 6 pheiteal scothghlasa/buí. Na torthaí 10 cm ar leithead, croíchruthach a bheag nó a mhór, scothghlas, cuma blaosc toirtíse orthu is an iliomad síol leabaithe sa bhia milis. Saothraítear go forleathan é ar son an toraidh inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan ceoil de chlann na ngealóg. Dúchasach don Afraic, an Araib, deisceart na hÁise, is an Astráil, agus tógtha isteach i dtíortha eile. A ghnáthóga i dtalamh oscailte coille agus scrobarnach coille. Itheann sé síolta is feithidí. Uaireanta, úsáidtear an t-ainm seo don chlann go léir.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cruidín. Is ball den ord Coraciiformes é. Tá 114 speiceas ann, leis an líon is mó daoibh seo scaipithe i measc tropaicí an tSean-Domhain agus san Astráil. Déanann siad neadacha i dtolláin ar bhruacha abhann agus d’fhéadfadh obair ‘fheabhsaithe’ abhann nó talmhaíochta iad a mhilleadh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cruidín. Is ball den ord Coraciiformes é. Tá 114 speiceas ann, leis an líon is mó daoibh seo scaipithe i measc tropaicí an tSean-Domhain agus san Astráil. Déanann siad neadacha i dtolláin ar bhruacha abhann agus d’fhéadfadh obair ‘fheabhsaithe’ abhann nó talmhaíochta iad a mhilleadh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cruid%C3%ADn&oldid=874395 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a0d48e636e7f6652358e132a24223c29 Q492946 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ciaróg GhóiliatCiaróg an-mhór ghealdaite, suas le 15 cm ar fhad. Na cinn fhásta gníomhach i rith an lae. Itheann sí torthaí is bláthanna den chuid is mó. Faightear na larbhaí i bplandaí lofa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Iasc ildaite ina bhfuil na giallfhiacla ceangailte le chéile mar ghob cosúil le gob pearóide, a úsáideann sé chun algaí is fás coiréalach a scríobadh ó na sceireacha. Na fiacla meilte leata. An cholainn dlúth, 20-100 cm ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúnlas a thugtar ar chineál planda atá coitianta sa leathsféar thuaidh. Is é Senecio vulgaris an t-ainm eolaíoch. Bionn na plandaí seo, de ghnáth, 10-41 ceintiméadar ar airde.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúnlas a thugtar ar chineál planda atá coitianta sa leathsféar thuaidh. Is é Senecio vulgaris an t-ainm eolaíoch. Bionn na plandaí seo, de ghnáth, 10-41 ceintiméadar ar airde.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Gr%C3%BAnlas&oldid=752038 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ce8f608f87945855d04d985023de761a Q511103 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Coireán na gcuachSpeiceas coireáin atá dúchasach don Eoraip, an Áise is tuaisceart na hAfraice. An cailísfheadán séidte, cosúil le bolgán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an bhéchuil dhearg mhór.
Ainmhí is ea an dobhrán neamhingneach Chamarún.
Is ainmhí é an moncaí duillí François. Mamach atá ann.
Is cineál éin é an Monál den ghéineas Lophophorus den fhine Phasiandiae. Tá trí speiceas agus cúpla fospeiceas ann laistigh den ghéineas Lophophorus.
Is iad seo a leanas na trí chineál:
Speiceas éan san bhfine ''Threskiornithidae'' is ea an Íbis bhán Mheiriceánach nó Eudocimus albus. Bíonn sí le fáil ó Virginia tríd Chósta na Murascaille de chuid na Stáit Aontaithe, ó dheas tríd an chuid is mó de chósta trópaiceach an Oileáin Úir.[1] Íbis mheánmhéide is ea an t-éan seo, le chlumh atá bán ina iomláine, gob cluimhreach geal-deargoráiste cosa fada, agus sciatháin dhubhbhioracha a mbíonn, de ghnáth, le feiceáil le linn eitilte amháin. Bíonn na fireannaigh níos mó agus bíonn a ngob níos faide ná na baineannaigh. Leathnaíonn an réimse porúcháin ar feadh na Murascaille agus Chósta an Atlantaigh, agus ar chósta Mheicsiceo agus Mheiriceá Láir.
Lasmuigh den tréimhse goir, síníonn an raon níos faide intíre i Meiriceá Thuaidh agus sa mhuir Chairib chomh maith. Tá sé le fáil, freisin, ar feadh chósta Iar-thuaiscirt Mheiriceá Theas, sa Cholóim agus Veiniséala. Forluíonn líon na n-éan i lár Veiniséala agus idirphóraíonnin siad leis an íbis scarlóideach. Bhí an dá cheann acu rangaithe ag roinnt údaráis mar speiceas amháin.
Níl morán eolais againn faoi chúiseanna bás an éin.
.[2]
Speiceas éan san bhfine ''Threskiornithidae'' is ea an Íbis bhán Mheiriceánach nó Eudocimus albus. Bíonn sí le fáil ó Virginia tríd Chósta na Murascaille de chuid na Stáit Aontaithe, ó dheas tríd an chuid is mó de chósta trópaiceach an Oileáin Úir. Íbis mheánmhéide is ea an t-éan seo, le chlumh atá bán ina iomláine, gob cluimhreach geal-deargoráiste cosa fada, agus sciatháin dhubhbhioracha a mbíonn, de ghnáth, le feiceáil le linn eitilte amháin. Bíonn na fireannaigh níos mó agus bíonn a ngob níos faide ná na baineannaigh. Leathnaíonn an réimse porúcháin ar feadh na Murascaille agus Chósta an Atlantaigh, agus ar chósta Mheicsiceo agus Mheiriceá Láir.
Lasmuigh den tréimhse goir, síníonn an raon níos faide intíre i Meiriceá Thuaidh agus sa mhuir Chairib chomh maith. Tá sé le fáil, freisin, ar feadh chósta Iar-thuaiscirt Mheiriceá Theas, sa Cholóim agus Veiniséala. Forluíonn líon na n-éan i lár Veiniséala agus idirphóraíonnin siad leis an íbis scarlóideach. Bhí an dá cheann acu rangaithe ag roinnt údaráis mar speiceas amháin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%8Dbis_bh%C3%A1n_Mheirice%C3%A1nach&oldid=863632 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b3783b4aa58399de3ad2b5d4f79a439d Q589455 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ciaróg fholaighCiaróg mheánach nó mhór. Adhlacann na ciaróga fásta coirp ainmhithe beaga tríd an ithir fúthu a thochailt. Beireann sí uibheacha i dtolláin amach ón seomra adhlactha. Itheann na larbhaí splíonach de ghnáth.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an mangabaí cíorach. Mamach atá ann, moncaí na hAfraice Thiar. Tá 6 speiceas de ann, sa ghéineas Lophocebus
Is fíleam de bhaictéir ilghnéitheacha é Aquificae agus faightear na baictéir seo beo i dtimpeallachtaí diana.
Fuarathas iad i bhfuaráin the, i linnte sulfair agus i ngraois theirmeacha na mara. Bíonn baill den ghéineas Aquifex, mar shampla, táirgiúil in uisce te idir 85 go dtí 95 °C.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fíleam de bhaictéir ilghnéitheacha é Aquificae agus faightear na baictéir seo beo i dtimpeallachtaí diana.
Fuarathas iad i bhfuaráin the, i linnte sulfair agus i ngraois theirmeacha na mara. Bíonn baill den ghéineas Aquifex, mar shampla, táirgiúil in uisce te idir 85 go dtí 95 °C.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aquificae&oldid=694453 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 1cf2b37022bc1683f6a4b2c61bc50c7a Q612817 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BúbaíÉan atá gaolmhar leis an ngainnéad. Dúchasach do na farraigí trópaiceacha is fothrópaiceacha. Sruthlíneach le gob biorach gealdaite. Gabhann sé éisc trí thumadh go hingearach isteach san uisce. Boilg aeir faoin gcraiceann san aghaidh, a mhaolaíonn turraing an tumtha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí mór is ea an míol mór Cuvier.
Dhá chlann raithní ina ndéanann an ríosóm adhmadach gas atá cosúil le stoc crainn, a fhásann 25 m ar airde. Bíonn an gas seo clúdaithe le coilm de bhunanna seanfhronn, agus déanann na froinn reatha fleasc ar barr. Dúchasach do na trópaicí is fothrópaicí, agus sainiúil i réigiúin ar leith. Mar chrann caol, beagán cosúil le crann pailme, is coitianta í mar mhaisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an talamh-iora Eorpach. Mamach atá ann.
Cineál beag tuinnín a bhíonn forleathan i bhfarraigí trópaiceacha is measartha gar go leor don chósta. Bíonn sé flúirseach go háitiúil, an-tábhachtach in iascaireachtaí tráchtála tuinnín is iascaireacht spóirt. Suas le 1 m ar fhad, an taobh uachtarach gorm, na taobhanna airgeadach le fadbhandaí dorcha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí í an ialtóg mheasa mhór. Mamach atá inti.
Is fungas é an t-eabhar mara.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas de thart ar 200 speiceas, san fhofhíleam Vittarioideae, san fhine Pteridaceae is ea Adiantum [1]. Cuireann roinnt taighdeoirí é san fhine Adiantaceae, leis féin. Tagann ainm an ghéinéis ón Ghréigis, a chiallaíonn "gan a bheith ag fliuchadh", a thagraíonn do chumas na bhfronn uisce a chailleadh gan éirí fliuch.
Is Raithneach fhíneálta ghrástúil ilbhliantúil é Adiantum capillus-veneris (nó an Dúchosach sa leagan Gaeilge), a fhaightear i ngach áit, beagnach, ach sna trópaicí go háirithe. Na froind le gais chaola dhubha ghuaireacha. Na duilleoigíní ar ghais, feanchruthach neamhrialta agus na himill fillte fúthu is ag iompar sórais (crobhaingí spóragán). Timpeall 200 speiceas ar eolas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Géineas de thart ar 200 speiceas, san fhofhíleam Vittarioideae, san fhine Pteridaceae is ea Adiantum . Cuireann roinnt taighdeoirí é san fhine Adiantaceae, leis féin. Tagann ainm an ghéinéis ón Ghréigis, a chiallaíonn "gan a bheith ag fliuchadh", a thagraíonn do chumas na bhfronn uisce a chailleadh gan éirí fliuch.
Is Raithneach fhíneálta ghrástúil ilbhliantúil é Adiantum capillus-veneris (nó an Dúchosach sa leagan Gaeilge), a fhaightear i ngach áit, beagnach, ach sna trópaicí go háirithe. Na froind le gais chaola dhubha ghuaireacha. Na duilleoigíní ar ghais, feanchruthach neamhrialta agus na himill fillte fúthu is ag iompar sórais (crobhaingí spóragán). Timpeall 200 speiceas ar eolas.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Adiantum&oldid=942871 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7df9d0713ebf55d35fc9ba72d345c3e2 Q683592 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Bánóg uaineIs feithid í an bhánóg uaine. Ball d'ord na Pieridae atá ann.
Ciaróg bheag dhorcha a dtochlaíonn na tuismitheoirí a seomra uibheacha faoi choirt an chrainn. Tochlaíonn na larbhaí méithe gan chosa tolláin amach as an seomra tar éis gortha. Iompraíonn gnéithe ar leith galair fhungasacha crann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an ialtóg luch-chluasach mhór. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Tiripín ó Mheiriceá Thuaidh nach gcaitheann mórán ama san uisce. Itheann sé inveirteabraigh is torthaí. Tá insí ar fhoircinn an dromchla íochtaraigh, ionas gur féidir an dromchla seo a dhúnadh i gcoinne na blaoisce uachtaraí nuair a aistarraingítear na géaga is an ceann (chun bosca iata a dhéanamh). Tá sampla eile sa Mhalaeisia.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Frog ó iarthar na hAfraice, an ceann is mó ar Domhan. Suas le 36 cm ar fhad, gan na cosa a chur san áireamh. Áitríonn sé linnte doimhne sna haibhneacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é Coregonus lavaretus speiceas d’iasc an fhionnuisce geal, atá sa teaghlach Salmonidae. Is é an speiceas cineál a ghéineas Coregonus.[1]
Tá smaointe éagsúla mar gheall ar scaipeadh na speiceas Coregonus lavaretus, agus mar gheall ar líon na speiceas sa ghéineas Coregonus i gcoitinne.
Sa chiall chúng, meastar go bhfuil Coregonus lavaretus, nó go simplí an lavaret, a bheith ceantrach sa Loch Bourget agus Loch Aiguebelette san abhantrach an Rhône sa Fhrainc. San am níos túisce bhí an lavaret flúirseach sa loch Geneva.[2] De réir an dearcadh seo tá líon mór de na speiceas éisc ghil i lochanna, aibhneacha agus uiscí goirt i Lár agus i dTuaisceart na hEorpa .[1]
Tríd is tríd, is é Coregonus lavaretus, curtha sias mar iasc geal coitianta nó iasc geal na hEorpa, atá le fáil i lár agus iarthuaisceart na hEorpa go dtí an tSibéir.[3] Is minic a dtugtar an t-ainm “lavaretus casta C” air, agus meastar é mar forghné. Cuimsíonn sé seo go leor gné na daonraí éisc a cheapann daoine eile a bheith srianta ar bhonn áitiúil (ina measc atá an caorthann Breataine agus an gwyniad nó an gravenche Alpach, comh maith le cruthanna "intralacustrine" éagsúla agus daonraí arb iad atá sainairíonna nósanna beathaithe éagsúla acu, uimhreacha gill raker, patrúin fáis agus iompar imirce. Tugann staidéir ghéiniteacha go bhfuil éagsúlacht an éisc geal, laistigh den choimpléasc, mar thoradh de bhunadh iar-oighreacha.[4]
Tá éagsúlacht go leor i measc foirmeacha an éisc geal Eorpach. I gcoitinne tá comhlacht barrchaolaithe acu, giall uachtarach caol agus eite droma méithe atá gnách maidir leis an teaghlach bradán. Tá an smuit gearr ages barrchaolaithe, rud a idirdhealaíonn an speiceas ón dá speiceas Eorpacha Thuaidh eile, speicis Coregonus, agus speicis vendace (Coregonus albula) agus an Peled (Coregonus Peled) a bhí tugtha isteach. Tá giall meallach ag an chéad cheann agus sa dara ceann, is iad na géile atá comhfhad. Tá an droim gormach glas nó scothdhonn, na cliatháin geal liath agus an bolg bán. Is iad na heití dorcha liath. Fásann an t-iasc ar fhad go dtí thart ar 55cm; agus tá meáchan aige thart ar 2kg.[5]
Cothíonn an t-iasc geal eorpach ar na dúilí tóin conaithe nó zóplanctón. Tógann na héisc níos mó, feithidí agus stuifíní agus gilidíní (bradán), ó dhromchla an uisce. Bíonn pórú ar siúl san fhómhar idir Meán Fómhair agus Samhain, den chuid is mó ag brath ar teocht an uisce. Is féadfar go mbeadh na daonraí difriúla, atá sna teascáiní céanna uisce, ag sceitheadh ag amanna éagsúla. Tagann said, lion a slua, i bhfarraigí agus lochanna, go dtí an abhainn chun sceitheadh a dhéanamh; fanann líon eile i lochanna nó san fharraige chun sceitheadh a dhéanamh.[5]
Is é Coregonus lavaretus speiceas d’iasc an fhionnuisce geal, atá sa teaghlach Salmonidae. Is é an speiceas cineál a ghéineas Coregonus.
Tá smaointe éagsúla mar gheall ar scaipeadh na speiceas Coregonus lavaretus, agus mar gheall ar líon na speiceas sa ghéineas Coregonus i gcoitinne.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Coregonus_lavaretus&oldid=801220 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3e6084786860a4151b9ff39eb62f741b Q746209 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description ListéireSaghas baictéar, slatchruthach de ghnáth, nach bhfuil a n-ionad tacsanomaíoch soiléir fós. De réir cineáil, inghluaiste agus lascnaidí ag titim i ndiaidh a mullach mar ghluaiseacht shainiúil acu. Fásann siad go maith nuair nach bhfuil ach beagán ocsaigine ar fáil. Cuireann cineálacha díobh tús le bia-nimhiú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an teanga chon.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an garmachán naoi gclipe. Is baill d'fhine na Gasterosteidae iad.
Grúpa éan gaolmhar, dúchasach d'oileáin Ghalápagos ar an meánchiorcal san Aigéan Ciúin. Tugtar glasáin Galapágos orthu freisin. Meastar gur de shliocht speicis amháin 14 speiceas díobh atá ar eolas anois, a bhfuil cothú difriúil (le cumaí difriúla goib), gnáthóga difriúla is dáiltí difriúla acu. Thug a ndifríochtaí cabhair do Charles Darwin i saothrú a theoirice faoin roghnú nádúrtha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Bleib mhór atá dúchasach do Mheiriceá trópaiceach. Suas le 75 speiceas ann. Na bláthanna trumpa-chruthach spréite, suas le 15 cm ar fhad, i gcuid mhaith dathanna, 1-10 bláth (2-4 cinn de ghnáth) ar ghas cuasach amháin, ag teacht amach san earrach roimh na duilleoga beiltchruthacha. Is hibridí coimpléascacha an chuid is mó de na plandaí gairdín, agus iolraítear iad trí dheighilt na bleibe. Ní hionann an planda seo agus lus mór na coille.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an scáth uilleach. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is feithid é an leamhan súildonn geal-líneach. Ball d'fhine na Noctuidae atá ann.
Is feithid é an croí-is-dairt. Ball d'fhine na Noctuidae atá ann.
Fo-ord tacsanomaíoch de seilidí mara peiligeacha beaga snámha is ea Thecosomata. Is moilisc ghastrapódacha holaplanctónach iad san ghrúpa neamhfhoirmiúil Opisthobranchia. Ina measc, tá roinnt de na speiceas gastrapódach is flúirí atá sa saol.[1]
Chomh maith lena comhghrúpa, Gymnosomata, tá an grúpa seo san áireamh sna pteropoda. Níl bailíocht an chlád bunaithe go comhaontach; cé nach bhfuil gnaoi na n-eolaithe air ar feadh roinnt blianta, tugann fianaise mhóilíneach le déanaí le fios gur chóir an tacsón a athbheochan. .[2] Bíonn blaosc chailcithe ag formhór na Thecosomata cé nach bhfuil aibí Gymnosomata.
Fo-ord tacsanomaíoch de seilidí mara peiligeacha beaga snámha is ea Thecosomata. Is moilisc ghastrapódacha holaplanctónach iad san ghrúpa neamhfhoirmiúil Opisthobranchia. Ina measc, tá roinnt de na speiceas gastrapódach is flúirí atá sa saol.
Chomh maith lena comhghrúpa, Gymnosomata, tá an grúpa seo san áireamh sna pteropoda. Níl bailíocht an chlád bunaithe go comhaontach; cé nach bhfuil gnaoi na n-eolaithe air ar feadh roinnt blianta, tugann fianaise mhóilíneach le déanaí le fios gur chóir an tacsón a athbheochan. . Bíonn blaosc chailcithe ag formhór na Thecosomata cé nach bhfuil aibí Gymnosomata.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Thecosomata&oldid=943319 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a94d4b9e9b88469556e347e52a3dc992 Q777865 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Olldiúilicín ealaIs moileasc é Olldiúilicín eala. Ball d'ord na Unionoida atá ann.
Is iasc í an loimpre shrutháin. Is baill d'fhine na Petromyzontidae iad.
Is ainmhí beag í an ialtóg luch-chluasach bheag. Mamach atá ann.
Is feithid é an léimneoir breacbhallach. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Ainmhí mara is ea an deilf gharbhfhiaclach (Steno bredanensis). Maireann an speiceas in uisce domhan trópaiceach ar fud an domhain.
Is éan é an gobadán scodalach Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ialtóg Kuhl. Mamach atá ann.
Cineál fungais le líonra bán filiméad (mícéiliam) ag iompar maiseanna púdracha scothghlasa ar a dhromchla. Fásann sé ar ábhar orgánach lofa. Táirgeann sé cuid mhaith cineálacha frithbheathaigh, cosúil le peinicillin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an dícear cuain. Mamach atá ann.
Ball de ghné magairlíní, ar eipifítí iad, atá dúchasach d'fhoraoisí na hÁise is na hAstráile. Saothraítear go forleathan iad mar gheall ar a spící bláthanna móra feiceálacha, a úsáidtear go minic i mbláthadóireacht is trádáil na mbláthanna gearrtha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is phaeophyceae é an glasán. Glasag a deirtear i nGaeilge na hAlban.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an gnamhlus corraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is grúpa prótaisteach ar mhórán speiceas ann é Rhizaria. Bíonn cruthanna éagsúla acu, ach is prótasóin aiméaboideacha iad don chuid is mó. Tá bréagphóidiamaí filiméadacha, líontánacha nó micrifhidín-tacaithe acu. Táirgíonn a lán díobh sliogáin nó cnámharlaigh, is féidir na struchtúir seo a bheith coimpléasc go leor agus cuimsíonn na cinn seo tromlach mór na n-iontaisí prótasónacha. Bíonn miteacoindre ag beagnach iad uile maille le criostaí feadánacha.
Is grúpa prótaisteach ar mhórán speiceas ann é Rhizaria. Bíonn cruthanna éagsúla acu, ach is prótasóin aiméaboideacha iad don chuid is mó. Tá bréagphóidiamaí filiméadacha, líontánacha nó micrifhidín-tacaithe acu. Táirgíonn a lán díobh sliogáin nó cnámharlaigh, is féidir na struchtúir seo a bheith coimpléasc go leor agus cuimsíonn na cinn seo tromlach mór na n-iontaisí prótasónacha. Bíonn miteacoindre ag beagnach iad uile maille le criostaí feadánacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Rhizaria&oldid=947086 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 8f21ca448039883e2594e03805deec0b Q864648 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description DuileascIs alga é an duileasc. Ball d'fhine na Palmariaceae atá ann.
Feamainn is ea duileasc a dtugtar ‘creathnach’ nó ‘palmaria palmata’ air chomh maith. Itear mar smailc bheag bia nó mar scroid é in Éirinn.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an donnán. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is éan mara í an gheabhróg
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda mara, cosúil le féar, a bhíonn go hiomlán faoin uisce, i réigiúin thanaí na Meánmhara de ghnáth. Cartar na duilleoga is na ríosóim i dtír go minic ina lear mór, agus liathróidí poisíodóin freisin, cruinníní an bhruscair shnáithínigh de foirmithe ag tonnta na mara.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an t-súmaire Cornach. Is baill d'fhine na Gobiesocidae iad.
Is planda í an raithneach leathan.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an dícear Jentink. Mamach atá ann.
Adenium | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
An Adenium flower | |||||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||||
* Adenum G.Don
|
Is ainmhí é an t-olliora Malaech (Ratufa bicolor). Mamach atá ann. Is creimire feoiliteach é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an óiliongó scothánach (Bassaricyon gabbii). Mamach atá ann. Tá sé dúchasach i ndeisceart Mheiriceá Láir.
Míol leata gan eitilt. Na míolta fásta is na nimfeacha ag fás araon oíchí, ag teacht amach as a bhfolach chun fuil a shú as mamaigh den chuid is mó, daoine ina measc. Lotnaidí i dtithe daoine iad, ach ní heol go dtarchuireann siad galair.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an ghealdoirb mhór nó Hydrophilus piceus. Ball d'fhine na Hydrophilidae atá ann, is é sin fine na gciaróg bualtraí.
Tá an ghealdoirb mhór ar na feithidí uisce is mó. Is féidir í a bheith níos faide ná 5 ceintiméadar agus níos leithne ná 2 cm. Bíonn an cholainn dubh le loinnir scothghlas nó ar dhath olóige. Bíonn ag shúile ag gobadh amach agus aintéiní air a bhíonn idir scothdhearg agus dubh.
Tá ann chiaróg seo dúchasach don réigiún pailé-arctach agus faightear í i gcuid mhór den Eoráise, ón Lochlainn ó dheas go dtí an Afraic Thuaidh, soir isteach sa Rúis, agus chomh fada soir ó dheas leis an India. Níl a dháiliúchán leanúnach a thuilleadh mar tá sí díothaíthe ín áiteanna, san Iorua agus i Lucsamburg, mar shampla. Bíonnn an ghealdoirb teorannta i roinnt áiteanna eile go corrghnáthóga.
Is feithid í an ghealdoirb mhór nó Hydrophilus piceus. Ball d'fhine na Hydrophilidae atá ann, is é sin fine na gciaróg bualtraí.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Gealdoirb_mh%C3%B3r&oldid=870045 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0a3b7d97f84b14ba8818de8e64202cfd Q945274 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description UlscréachógIs éan í an ulscréachóg Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Acanthophoenix | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
|
Iasc caol fadaithe atá forleathan sna huiscí trópaiceacha is teo-measartha den Aigéan Atlantach ó thuaidh agus i gcodanna den Aigéan Ciúin is an tAigéan Indiach. Suas le 2 m ar fhad, an ceann biorach, fiacla cumasacha sna gialla. An cholainn comhbhrúite barrchaol. An eite eireabaill laghdaithe nó as láthair. Síneann na heití droma ar feadh na colainne. Gan aon pheilbheas. Tugtar an truailliasc air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas de phlandaí uisceacha dúchasach go Meiriceá trópaiceach is ea Cabomba. Forleathan i measc lucht na n-uisceadán i gcomair a chuid duilliúr a bhíonn roinnte ina codanna (500 in aghaidh speiceas duille), is féidir é a úsáid freisin mar thearmann i gcomhair na n-gealóg.
Géineas de phlandaí uisceacha dúchasach go Meiriceá trópaiceach is ea Cabomba. Forleathan i measc lucht na n-uisceadán i gcomair a chuid duilliúr a bhíonn roinnte ina codanna (500 in aghaidh speiceas duille), is féidir é a úsáid freisin mar thearmann i gcomhair na n-gealóg.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cabomba&oldid=942854 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7860efab42a9f2fbe7700249c35a0bc1 Q1093802 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Marmat machaire MeicsiceachAinmhí is ea an marmat machaire Meicsiceach.
Is planda í an chraobhraic.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus áinleoige.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an t-aiteann Muire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda débhliantúil nó ilbhliantúil, dúchasach don tSile ach an-choitianta i gcuid mhaith tíortha mar phlanda gairdín. Fásann an gas suas le 3 m sa dara bliain. Na duilleoga 30 cm ar leithead, cruinn le maotháin thanaí. Na bláthanna 6-7 cm ar leithead i raon leathan dathanna, ag déanamh spíce fhada.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an moncaí marmaisíneach badánchluasach. Mamach atá ann.
Is feithid i ngéineas na Ranatra é an cipíneach uisce. Tá timpeall is 100 speiceas de ann agus iad scaipthe ar fud an domhain nach mór. Is é R. linearis an speiceas is coitianta san Eoraip.
Is iasc é an lannach glas. Is baill d'fhine na Mugilidae iad.
Príomhach bunúsach ó Mhadagascar, le súile móra is soc gobach. Eireaball fada ag an gcuid is mó de na saghsanna. 27 speiceas, i 3 chlann: na léamair, na habhacléamair, agus na léamair léimneacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is bundún leice é an bundún nathairiúil.
Is ainmhí beag í an fhialuch. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg mheasa. An géineas Pteropus atá i gceist. Mamaigh atá iontu, cuid de na hialtóga is mó ar domhan.
Is ainmhí é an títí cósta dúlámhach (Callicebus melanochir). Mamach agus moncaí atá ann. Maireann sé in oirthear na Brasaíle, feadh an chósta.
Gabharantalóp beag atá dúchasach do shléibhte arda oirthear na hÁise. An fionnadh tiubh buíliath, an scornach mílítheach. Adharca gearra ar bhaineannaigh is fireannaigh. Tugtar an seamaí Himiléach, an garal coiteann, nó an garal dearg air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid í an smaragaid umha-dhaite.
Is planda é an lus míonla luath.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Péist leata sheadánach a fhaightear mar phéist fhásta sa bhfuil i mamaigh áirithe, daoine san áireamh. Cuireann sé tús le sisteasóimiáis, galar coitianta i réigiúin thrópaiceacha. Timthriall casta beatha aige, le seilide fionnuisce mar óstach idirmheánach, agus tarlaíonn atáirgeadh neamhghnéasach sa phas san óstach sin. Fuasclaíonn an seilide na larbhaí (na cearcáirigh) i bhfionnuisce, agus ionfhabhtaíonn siad an t-óstach deireanach trína chraiceann a pholladh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an fraochán mór. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is moileasc é diúilicín lachan. Ball d'ord na Unionoida atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg fhadchluasach Hemprich. Mamach atá ann.
Is feithid é an leamhan. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann, in éineacht leis an bhféileacán. Meastar go bhfuil idir 150,000 agus 250,000 speiceas leamhan ann, deich n-uaire an méid speiceas féileacán. Ceaptar freisin go bhfuil na mílte speiceas leamhan gan aithint go fóill. Is feithidí oíche an chuid is mo díobh, cé go mbíonn roinnt speiceas leamhan gníomhach sa ló no leis an gclapsholas.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chluas luchóige ghreamaitheach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an armadailín mór earrnocht. Mamach atá ann.
Is planda í an teanga bhó gharbh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ialtóg mheasa Pemba. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag é an t-iora sionnaigh Meicsiceach. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an ialtóg mheasa Pohnpei. Mamach atá inti.
Ainmhí is ea an luch Bhá na Siorcanna.
Is ainmhí beag í an fhialuch Ghuatamalach. Mamach atá ann.
Is fine bheag iad na scuilpiní dhomhainmhara, Abyssocottidae, agus iad srianta go hiomlán go dtí Loch Baikal sa tSibéir, an chuid is mó acu ina gcónaí ag doimhneachtaí faoi bhun 170 méadar (560 tr.).
Tá roinnt speiceas, mar shampla Limnocottus godlewskii agus 'an sculpin gharbh' de chuid Herzenstein, Asprocottus herzensteini, flúirseach sa loch. Is í 'an sculpin dhearg' an speiceas is mó den fhine, Procottus jeittelesii, ag 28 ceintiméadar (11 orlach) ar fhad, cé nach sroicheann 'an sculpin mhion', Procottus gurwici, ach 6 ceintiméadar (2.4 orlach.
Saghas crann coill, dúchasach do na Balcáin, a fhástar i gcuid mhaith tíortha eile i gcomhair na gcnónna inite. Na cnónna imchlúdaithe i gcupán duilleogach a chúngaíonn mar a bheadh muineál os cionn an chnó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ioguán ó Mheiriceá Thuaidh a fhaightear i bhfásaigh charraigeacha is ea an Cacabhala. An cholainn dorcha le heireaball ramhar maol buí, gan chíor ar feadh a dhroma. Itheann sé plandaí. Glacann sé suaimhneas i scáintí sna carraigeacha. Má chuirtear isteach air, is féidir go ndingfidh sé é féin sa scáineadh trína scamhóga a bhorradh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda uisceadáin a bhfuil tóir air is ea Cabomba aquatica a bhaineann leis an bhfine Cabombaceae agus an ghéineas Cabomba . Is planda uisceach ilbhliantúil é a mbíonn ag fás in uisce úr nó i lochanna agus aibhneacha le sruthanna beaga. [1]
Iomadaíonn Cabomba aquatica den chuid is mó trí dhícheangal codanna gais ón mháthair-phlanda, agus bíonn fréamhacha aidbhinteaca aige a tháirgtear sna nóid. Is éard atá sna gais ná bunchodanna cothrománacha chomh maith le codanna atá aiséirithe a shroicheann an dromchla de ghnáth le linn táirgeadh bláthanna. D’fhéadfadh na gais fás chomh mór le 50 ceintiméadar.
Bíonn duilleoga Cabomba aquatica ar snámh agus táirgeann siad go heisiach ag rinnchodanna an ghais; is iondúil go mbíonn táirgeadh bláthanna ann freisin. Bíonn an chéad duille a bhíonn ar snámh den phlanda seo le feiceáil i gcónaí ag an nód céanna leis an rinndhuilleog atá faoin uisce. Bíinn duilleoga cruinneánach ag an bplanda seo le stríoca mín agus fada ag na gais, agus dath dearg orthu formhór an ama. D’fhéadfadh stríoca dearga a bheith freisin ar na peitilí.
I gCabomba aquatica, táirgeann gach cairpéal ubhúlach amháin, agus is é cóimheas na pailine le hubhúlach ná ca. 1000: 1. Tá an planda seo eisigineach ilacmhainneach; agus le linn torthúlachta, forbróidh sé cairpéad amháin i dtorthadh neamhoscailteach agus cosúil le falacail. De ghnáth bíonn cruth an tsíol ubhchruthach.
Planda uisceadáin a bhfuil tóir air is ea Cabomba aquatica a bhaineann leis an bhfine Cabombaceae agus an ghéineas Cabomba . Is planda uisceach ilbhliantúil é a mbíonn ag fás in uisce úr nó i lochanna agus aibhneacha le sruthanna beaga.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cabomba_aquatica&oldid=947191 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b29b524c72611cf35a25278c65f893e4 Q2049575 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Raithneach chruaIs planda í an raithneach chrua.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an néal uisce scéithe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Adenophora | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Adenophora sp. | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||
Floerkea Spreng. 1818, illegitimate homonym, not Willd. 1801 nor Raf. 1808 |
Is feithid í an ghailseach choiteann ..
Iasc beag é an smealt le colainn chaol atá forleathan i bhfarraigí cois cladaigh sna réigiúin mheasartha is thrópaiceacha. Géineas Osmerus.[1] De ghnáth 10-15 cm ar fhad. Go minic le dromchla uachtarach scothghlas is líne airgeadach shonrach ar feadh an taoibh. Na súile mór. Cuimsíonn sé an smealt gainimh atá coitianta in oirthear an Atlantaigh thuaidh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc beag é an smealt le colainn chaol atá forleathan i bhfarraigí cois cladaigh sna réigiúin mheasartha is thrópaiceacha. Géineas Osmerus. De ghnáth 10-15 cm ar fhad. Go minic le dromchla uachtarach scothghlas is líne airgeadach shonrach ar feadh an taoibh. Na súile mór. Cuimsíonn sé an smealt gainimh atá coitianta in oirthear an Atlantaigh thuaidh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Smealt&oldid=801999 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 1567e401dc4e268ae5ae8376c3ec0eb3 Q2707905 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Míoltóg thaibhsiúilIs feithid í an mhíoltóg thaibhsiúil.
Éan ó Mheiriceá Láir a áitríonn foraoisí sléibhtiúla. Itheann sé torthaí, feithidí, froig, laghairteanna is seilidí. An fireannach le páirteanna íochtaracha dearga, ceann is droim glas, eireaball an-fhada reatha. Tugtar an ceatsal lonrach air freisin. Bhíodh urraim ag na hAstacaigh is na Máigigh dó. Éan náisiúnta Ghuatamala is ea é, ach tá a lion laghdaithe go tubaisteach faoi seo.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Speiceas seilide farraige is ea Conus ambiguus, (Gaeilge: An Cón Éiginnte), moileasc mara gastrapódach sa bhfine Conidae, na seilidí coirceogacha agus a gcuid gaoil.
Cosúil le gach speiceas laistigh den ghéineas Conus, is ainmhithe creiche agus nimhiúla iad. Tá siad in ann ga a chur i ndaoine, dá bhrí sin ba chóir cinn bheo a láimhseáil go cúramach nó iad a fhágáil.
Ba é Lovell Augustus Reeve, sa bhliain 1844 a chéad d'aimsigh agus a rinne sur sos ar Conus ambiguus, sa dá theanga Laidin agus Béarla i dhá théacs comhionann.
Chuir Reeve síos air mar a leanas:
“ | The Doubtful Cone. Shell turbinated, smooth, ridged towards the base, rather obsoletely engraved with very fine, festooned, longitudinal lines; white, palely stained with light brown; spire obtusely convex, slightly canaliculated, ornamented with arched brownish spots; apex raised and pointed. | ” |
Tá blaosc bhán ag Conus ambiguus, le bannaí doiléir, donn éadrom, agus le fadstríocáin. Tá an spuaic ornáideach le spotaí dronnacha scothdhonn .
Tá an bhlaosc 1.5 orlach (38 mm).
Ta toisí na blaoisce den eiseamláir chineáil 39 x 22 mm.[1] Tá eiseamláir an chineáil stóráilte i Zoölogisch Músaem Amstardam (ard-Mhúsaem na Zó-eolaíochta ag an Ollscoil Amsterdam).
Ní raibh an cineál cheantar sonraithe ag Reeve. Tarlaíonn an speiceas seo san Aigéan Atlantach amach ó Iarthar na hAfraice (an tSeineagáil, Guine Bissau), ó na hoileáin Rinn Verde Oileáin agus Angóla.
Cuimsíonn an t-alt seo an téacs fearainn phoiblí ó thagairtí.[2]
Speiceas seilide farraige is ea Conus ambiguus, (Gaeilge: An Cón Éiginnte), moileasc mara gastrapódach sa bhfine Conidae, na seilidí coirceogacha agus a gcuid gaoil.
Cosúil le gach speiceas laistigh den ghéineas Conus, is ainmhithe creiche agus nimhiúla iad. Tá siad in ann ga a chur i ndaoine, dá bhrí sin ba chóir cinn bheo a láimhseáil go cúramach nó iad a fhágáil.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Conus_ambiguus&oldid=863990 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid bef1d176a7c9662ac581cba2ab205253 Q3023054 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CáithluibhIs planda í an cháithluibh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom trópaiceach Meiriceánach a shaothraítear sa Seandomhan is an Domhan Úr mar fhoinse na ruaime goirme plúirín. Tugtar planda an phlúirín air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is oráiste ann, (nó go sonrach, an t-oráiste milis) ná an toradh citris Citrus ×sinensis (syn. Citrus aurantium L. var. dulcis L., nó Citrus aurantium Risso) agus a chuid torthaí.[1] Is hibrid é an t-oráiste de bhunadh saothraithe ársa, b'fhéidir idir pomaló (Citris maxima) agus táinséirín (Citris reticulata). Is crann beag bláthanna é ar a bhfuil duilleoga ubhchruthacha síorghlasa le himill starracha, agus 4-10 cm ar fhad. Bíonn sé tuairim is 10m ar airde. Is hesperidium é toradh an oraiste, sé sin cineál caora.
Thionscain an t-oráiste in Oirdheisceart na hÁise. Tugtar an t-oráiste milis ar thoradh an Citris sinensis le hidirdhealú a dhéanamh idir é agus Citris aurantium, an t-oráiste searbh. Meastar gur tháinig an t-ainm ón tSanscrait. [2][3] .
I dteangacha áirithe, tugtar "úll Síneach" air (m.sh. san Ollainnis tugtar Sinaasappel air agus sa Ghearmáinis tugtar Apfelsine air).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is oráiste ann, (nó go sonrach, an t-oráiste milis) ná an toradh citris Citrus ×sinensis (syn. Citrus aurantium L. var. dulcis L., nó Citrus aurantium Risso) agus a chuid torthaí. Is hibrid é an t-oráiste de bhunadh saothraithe ársa, b'fhéidir idir pomaló (Citris maxima) agus táinséirín (Citris reticulata). Is crann beag bláthanna é ar a bhfuil duilleoga ubhchruthacha síorghlasa le himill starracha, agus 4-10 cm ar fhad. Bíonn sé tuairim is 10m ar airde. Is hesperidium é toradh an oraiste, sé sin cineál caora.
Thionscain an t-oráiste in Oirdheisceart na hÁise. Tugtar an t-oráiste milis ar thoradh an Citris sinensis le hidirdhealú a dhéanamh idir é agus Citris aurantium, an t-oráiste searbh. Meastar gur tháinig an t-ainm ón tSanscrait. .
I dteangacha áirithe, tugtar "úll Síneach" air (m.sh. san Ollainnis tugtar Sinaasappel air agus sa Ghearmáinis tugtar Apfelsine air).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Or%C3%A1iste_(toradh)&oldid=779544 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid cd77259cb6b2421e8e24f36f31c41f87 Q4033331 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Seangán casabhaighIs feithid é an seangán casabhaigh. Ball d'fhine na Formicidae atá ann.
Is feithid í an mhiodóg liath. Ball d'fhine na Noctuidae atá ann.
Aglaomorpha (planda) | |
---|---|
Aicmiú eolaíoch | |
| |
| |
|
Is éan é an piardálaí trá Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Na seilidí agus éisc shliogánacha atá cosúil leo. Sa cholainn bíonn ceann, cos mhatánach, agus mais an ionathair, clúdaithe le sliogán cailcreach cornaithe ina bhís. An cholainn faoi thoirsiún le linn a forbartha, ionas go bhfuil an t-anas os cionn an chinn. Itheann sé ábhair phlandúla le cíor fiacla mar a bheadh raspa banda. Cuid de na gnéithe is mó chun tosaigh, is feoiliteach iad. Is seadánach cuid acu, ina measc seilidí tíre is uisce úir, agus éagsúlacht iontach na seilidí mara: bairnigh, cuachmaí, faochain, fínicíní, trumpaí sliogáin is a lán eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh chumhra atá dúchasach don Eoraip. Na duilleoga cleiteach le 9-13 duilleoigín. Na bláthanna ceathairpheitealeach, corcra nó bán. Astaíonn sí ola sho-ghalaithe an-inlasta, atá in ann adhaint is lasadh in aimsir the gan dochar a dhéanamh don phlanda. Ainm eile uirthi is ea an tor ar lasadh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Aon bhall de ghné Bhrasaíleach plandaí le bláthanna móra feiceálacha tonnadóirchruthacha a mbíonn raon dathanna orthu. Gaolmhar leis an tsailchuach Afracach, agus an-choitianta mar phlanda tí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Seamair le gais ina seasamh díreach nó ag dreapadh. Na duilleoga urchomhaireach, lansa-chruthach nó ubhchruthach, go minic fiaclach. Na bláthanna aonarach nó ina spící, gorm nó bán, le feadán gearr is 4 pheiteal, an ceann uachtarach mór is an ceann íochtarach beag.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chluas luchóige choiteann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fíneog mhór atá oiriúnaithe chun a bheith ina seadán seachtrach fuiliteach ar veirteabraigh tíre. Na sciatháin thosaigh leathrúil ag a mbun is scannánach ag a gceann, agus fillte ar na sciatháin scannánacha chúil is é ar fos. A starrfhiacla modhnaithe chun an craiceann a ghearradh agus an béal oiriúnach chun suite. A heipideirm leaisteach de réir cineáil, in ann síneadh chun béile fola a choinneáil. Is féidir léi galair a tharchur d'ainmhithe is daoine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí feoiliteach is ea an cadhman. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na alligatoridae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Priompallán a bhfuil cosa tosaigh oiriúnaithe aige chun bualtrach a fhoirmiú i liathróid le rolladh isteach i seomra faoi thalamh chun na larbhaí a chothú ann. Ba í siombail an aiséirí is na neamhbhásmhaireachta an scarab san Éigipt ársa, agus dhéantaí briochtaí is séalaí stampála i bhfoirm na scaraibe a chaití mar shiogairlíní nó fáinní.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó ilbhliantúil ar saghas sailchuaiche é is ea goirmín. Tá siad sa ghéineas Viola. Flúirse de bhláthanna buí croschruthacha agus cochaill scothchorcra leathfhada leacaithe crochta. Saothraithe leis na cianta le raon leathan dathanna, ach anois is fiaile fhánach é. D'úsáideadh na sean-Bhriotanaigh é le lí ghorm a dhéanamh trí dhuilleoga leath-thriomaithe brúite a nochtadh don aer.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chabróis mhara bheag.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an séabra Chapman. Mamach atá ann.
Is planda é an poipín Breatnach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an cearcóg chorcra.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an gheabhróg bheag Is baill d'fhine na Laridae iad.
Planda beag ascaideach feoiliteach, de ghnáth ilbhliantúil, dúchasach do réigiúin thrópaiceacha is mheasartha san Astraláise is an Afraic Theas. Na duilleoga spúnógchruthach nó liánchruthach, clúdaithe le gruaigí fada dearga. Na bláthanna cúigpheitealach le spící caola. Is cosúil le brathribí na ribí gruaige ar na duilleoga, iad inghluaiste, gach ceann le faireog sféarúil ar a cheann a thálann ábhar greamaitheach. Aomtar feithidí chuig na braoiníní lonracha agus greamaítear iad ansin. Nuair a thosaíonn siad ag coraíocht, lubann na gruaigí isteach, ag cur bac orthu éalú. Ansin lúbann an duilleog féin isteach chun an chreach a imchlúdú. Tálann na faireoga einsímí ansin, agus díleánn an planda an chreach roimh athoscailt na duilleoige is na ribí gruaige. Tá ar a laghad 194 speiceas den drúchtín móna ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is dúile beo iad na feithidí i ríocht na n-ainmhí. Bíonn sciatháin ar a bhformhór, agus eiseachnámharlach, is é sin go mbíonn sliogán crua ar an taobh amuigh seachas cnámha inmheánacha mar a bhíonn ag mamaigh agus éin. Bíonn trí chuid sa cholainn, an ceann le péire adharc, an tóracs a bhfuil trí phéire cos air, agus an abdóman.
Meastar go bhfuil 1 000 000 speiceas ar a laghad ann nó fiú suas le 10 000 000. Is iad na ciaróga na feithidí is coitianta agus is forleithne ar domhan, an ceathrú cuid de speicis bheo an domhain ar fad. Is beag cineál a mhaireann sa bhfarraige ach tá siad beagnach gach áit eile. Bíonn a lán acu níos lú ná 1 milliméadar ar fhad. Bíonn siad uafásach líonmhar: Thomhais saineolaí sa Bhreatain go raibh 400 milliún feithidí ina gcónaí ar acra amháin talún in aice le Cambridge i 1943.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Laghairt mhonatóra thearc ó oirdheisceart na hÁise, dúchasach d'oileáin Chomódó, Flores, Pintja is Padar na hIndinéise. An laghairt is mó ar Domhan, suas le 3 m ar fhad. Dreapann is snámhann sé go maith. Áitríonn sé talamh féaraigh. Maraíonn sé muca is fianna go minic, agus tá sí in ann buabhall uisce fásta a mharú. Uaireanta ionsaíonn is maraíonn sé duine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is clád é Eumetazoa (An tSean-Ghréigis: εὖ [eu], go maith + μετά [metá], tar éis + ζῷον [Zóon], ainmhí) ina bhfuil na grúpaí móra ainmhithe go léir, ach amháin spúinsí, placozoa, agus roinnt foirmeacha eile saoil dhoiléir nó imithe in éag; mar shampla Dickinsonia. I measc saintréithe na heumetazoans tá fíor-fhíocháin eagraithe i ngeirmshraitheanna, néaróin i láthair, agus suth a théann trí chéim ghastralaithe. Meastar de ghnáth go mbíonn ar a laghad Ctenophora, Cnidaria, agus Bilateria sa chlád. Tá sé faoi dhíospóid cé acu an mbaineann nó nach mbaineann Mesozoa agus Trichoplax leis an clád seo. Anois, tá an cuma ar an scéal gur bun-eumetazoa iad na Ctenophora.
Ainmhí micreascópach atá gaolmhar, b'fhéidir, leis na hartrapóid. Colainn ghearr, 4 phéire géag giortach, go minic le hingne, codanna an bhéil fadaithe le haghaidh pollta. Timpeall 400 speiceas ar eolas. Faightear é i screamha dromchlacha uisce ar bhogaigh, crotail, algaí, easair plandaí, agus an chré.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éard is mamach ann ná ball den fhofhíleam Vertebrata (san fhíleam Chordata). Tá saintréithe faoi leith acu mar a leanas; faireoga allais, faireoga allais modhnaithe i gcór bainne a tháirgeadh (bíonn bainne ag an máthair le tál ar an gceann óg), gruaig nó fionnadh, trí chnámh sa chluas láir, agus réigiún neocoirtéise san inchinn.
Beobhreithtear mamaigh, ach tá na monaitréimigh eisceachtúil i measc na mamach mar go n-ubhbhreithtear iad. Bíonn fiacla sainfheidmeacha ag mór chuid díobh, agus san ghrúpa is mó, na mamaigh phlacainteacha, úsaidtear placaint nó broghais le linn na tréimhse iompair.
Rialaíonn an inchinn mhamach imoibriú inteirmeacha agus an córas imshruthaithe, maille le croí ceithre urrann.
Eolaí Póca – Mamaigh, le Eleanor Lawrence (An Gúm) ISBN 185791161X.
Is éard is mamach ann ná ball den fhofhíleam Vertebrata (san fhíleam Chordata). Tá saintréithe faoi leith acu mar a leanas; faireoga allais, faireoga allais modhnaithe i gcór bainne a tháirgeadh (bíonn bainne ag an máthair le tál ar an gceann óg), gruaig nó fionnadh, trí chnámh sa chluas láir, agus réigiún neocoirtéise san inchinn.
Beobhreithtear mamaigh, ach tá na monaitréimigh eisceachtúil i measc na mamach mar go n-ubhbhreithtear iad. Bíonn fiacla sainfheidmeacha ag mór chuid díobh, agus san ghrúpa is mó, na mamaigh phlacainteacha, úsaidtear placaint nó broghais le linn na tréimhse iompair.
Rialaíonn an inchinn mhamach imoibriú inteirmeacha agus an córas imshruthaithe, maille le croí ceithre urrann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Mamach&oldid=885039 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 87f720fde2a020219bf951140ae0d6d6 Q7540 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description UbhthoradhPlanda tomach ilbhliantúil le bláthanna tonnadóirchruthacha vialaite agus caora móra inite, dúchasach do na trópaicí sa Domhan Úr. Cruthanna is dathanna éagsúla ar na torthaí, ach ubhchruthach corcra de ghnáth. Saothraítear go forleathan é mar ghlasra bliantúil i réigiúin mheasartha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine plandaí déchotailéadónacha san ord Cucurbitales is ea na Cucurbitaceae. "Fine na ngurd" a thugtar uirthi freisin. Tá timpeall ar 965 speiceas i 95 géineas díobh ann, agus táid le fáil sa chuid is mó de threochreasanna agus de fho-threochreasanna an domhain.[1] Aige seo cuid de na géinis is tábhachtaí:
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine plandaí déchotailéadónacha san ord Cucurbitales is ea na Cucurbitaceae. "Fine na ngurd" a thugtar uirthi freisin. Tá timpeall ar 965 speiceas i 95 géineas díobh ann, agus táid le fáil sa chuid is mó de threochreasanna agus de fho-threochreasanna an domhain. Aige seo cuid de na géinis is tábhachtaí:
Cucurbita – squaiseanna, puimcíní, zucchini, cuid de na guird Lagenaria – guird, do-ite sa chuid is mó Citrullus – mealbhacáin uisce (C. lanatus, C. colocynthis) agus eile Cucumis – cúcamair (C. sativus), roinnt mealbhacán Luffa – loofah uaireanta (úsáidtear dhá speiceas den luffa mar spúinsí sciúrtha agus iad aibí. http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cucurbitaceae&oldid=816290 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 311ff43870325517bd235d6c0b04374e Q9147 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PiongainIs éan mara í an phiongain. Is baill d'fhine na Spheniscidae iad. Sa Leathsféar Theas agus sna hOileáin Galápagos amháin is féidir teacht orthu. Is í an Phiongain Impireach (Aptenodytes forsteri) an phiongain is mó agus is troime, agus is í an Phiongain Bheag Ghorm (Eudyptula minor) an speiceas is lú. Itheann siad Crildon chuid is mó ach itheann siad iasc go minic freisin. Caitheann siad thart ar leath a saolta faoin uisce agus an t-am eile ar an talamh. Is é piongain darb ainm Tux an sonóg Linux.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan mara í an phiongain. Is baill d'fhine na Spheniscidae iad. Sa Leathsféar Theas agus sna hOileáin Galápagos amháin is féidir teacht orthu. Is í an Phiongain Impireach (Aptenodytes forsteri) an phiongain is mó agus is troime, agus is í an Phiongain Bheag Ghorm (Eudyptula minor) an speiceas is lú. Itheann siad Crildon chuid is mó ach itheann siad iasc go minic freisin. Caitheann siad thart ar leath a saolta faoin uisce agus an t-am eile ar an talamh. Is é piongain darb ainm Tux an sonóg Linux.
Tux http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Piongain&oldid=893870 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 893b0e5ea35df0709112315759eb206c Q10856 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description ColmIs éan é an colm. Is baill d'fhine na Columbidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard atá i gceist leis na haircéigh ná miocrorgánaigh aoncheallacha a bhfuil cuma na mbaictéar orthu ón taobh amuigh cé nach baictéir iad. Is prócaróit iad, rud a chiallaíonn nach bhfuil núicléas ceart ná orgánaidí eile iontu a bheadh á gcoinneáil le chéile ag seicní. Ríocht iontu féin iad na haircéigh, ar aon leibhéal leis na baictéir féin.
Is éard atá i gceist leis na haircéigh ná miocrorgánaigh aoncheallacha a bhfuil cuma na mbaictéar orthu ón taobh amuigh cé nach baictéir iad. Is prócaróit iad, rud a chiallaíonn nach bhfuil núicléas ceart ná orgánaidí eile iontu a bheadh á gcoinneáil le chéile ag seicní. Ríocht iontu féin iad na haircéigh, ar aon leibhéal leis na baictéir féin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Airc%C3%A9igh&oldid=865760 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid bfc0f1a1659a32717f1fc4b3c17ee167 Q10892 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PrótaisteachIs grúpa ilchineálach d'orgánaigh iad na prótaistigh ina n-áirítear na heocaróit nach féidir a aicmiú i ríocht eocarótach eile ar bith, ar nós na bhfungas, na n-ainmhithe, nó na bplandaí. De ghnáth, déiléaltar leo mar an ríocht Protista nó Protoctista.
Is grád paraifíléiteach iad na prótaistigh seachas grád monaifíléiteach nádúrtha, agus mar sin ní bhíonn mórán tréithe i gcomhpháirt eatarthu, ach amháin go bhfuil eagar sách simplí acu go léir—bíonn siad aoncheallach, nó bíonn siad ilcheallach gan fíocháin ardshainfheidmeacha acu. Chum Ernst Haeckel an téarma protista sa bhliain 1866(an tSean Ghréigis-πρώτος (protos), an chéad).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda tomach scothdhearg gruagach bliantúil a fhásann 2 m ar airde is ea an pónaire soighe. Bíonn 3 dhuilleoigín ubhchruthacha leathana ar na duilleoga. Na pisbhláthanna neamhfheiceálach, corcarghorm, bándearg nó bán, ina gcrobhaingí in ascaillí na nduilleog. Na cochaill suas le 8 cm ar fhad, gruagach. Saothraithe leis na cianta in oirthear na hÁise, agus in iliomad gnéithe anois sa Seandomhan is an Domhan Úr. Na síolta lán de phróitéin: itear iad mar ghlasraí agus úsáidtear iad chun feoil shaorga, plúr, is ola i gcomhair margairín is cócaireachta a tháirgeadh. Tá an iliomad úsáid thionsclaíoch ann: i gcruain, péinteanna, vearnaisí, bealaitheoirí is malartaigh rubair. Na plandaí suntasach mar chothú do stoc feirme.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Eorna a thugtar ar chineál planda a tháinig ó speiceas féir darb ainm Hordeum vulgare.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Eorna a thugtar ar chineál planda a tháinig ó speiceas féir darb ainm Hordeum vulgare.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Eorna&oldid=657165 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 3d773a211c5f53cd9af99debc26c61e4 Q12024 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PéineIs crann é an péine nó an ghiúis.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann síorghlas a fhásann 12-18 m ar airde, dúchasach don Mhalaeisia, is dócha. Na duilleoga snasta ubhchruthach go domhain maothánach gar don bharr. Na bláthanna fireanna i gcaitíní gearra. Na bláthanna baineanna i gcinn cholgacha, aicéiní, agus gabhdán spúinsiúil a leathann amach i dtoradh iolrach cruinn, 10-20 cm ar trastomhas, glas/scothdhonn nuair a bhíonn sé aibí, lán de bhia bán snáithíneach. Tugadh isteach d'oileáin an Aigéin Chiúin theas é sa réamhstair, agus is bunábhar bia ansin é. Tógadh don iarthar é ar bhord an Bounty.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an ostrais. Is ball d'fhine na struthionidae í. Sruth a deirtear i nGaeilge na hAlban, agus Struthio camelus as Laidin. Ní féidir léi eitilt, ach ritheann sí go sciobtha: tuairim is 70 km/uair (45 míle/uair). Is í an Afraic áit dhúchais an speicis seo.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an peasairín trá.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cuileog bheag gan eití, seadán seachtrach ar chaoirigh. Itheann sé tríd an bhfuil a shú. Lotnaid a chuireann tús le ruaim ar an olann, agus mar sin tábhachtach ó thaobh an gheilleagair.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an eicidneach. Mamach atá ann.
Salamandar tearc Meicsiceach is ea acsalatal, dúchasach do Loch Xochimilco go hard sna sléibhte. Mílítheach le 3 phéire giolbhach clúmhach, eite mhór timpeall an eireabaill. Póraíonn sé de ghnáth sa bhfoirm shóisearach, agus ní fhágann an t-uisce. Tagann cuid de na hainmhithe fásta amach as an uisce le maireachtáil ar an tír.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is é atá i gceist le sáibhre ná dhá speiceas ghaolmhara le gais chearnacha, duilleoga urchomhaireacha ina bpéirí, agus bláthanna déliopacha, scothchorcra nó bán, i rinsí a dhéanann spící scaoilte. Tá an sáibhre samhraidh (Satureja hortensis) dúchasach do réigiún na Meánmhara. Is planda adhmadach ilbhliantiúil, dúchasach do dheisceart na hEorpa, an sáibhre geimhridh (Satureja montana). Fástar an dá cheann mar luibheanna cócaireachta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an bhlatóg choiteann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Mamach crúbach, le dhá nó 4 mhéar coise (bíonn an chéad cheann as láthair i gcónaí, an dara is an 5ú ceann beag nó as láthair). Iompraíonn sé a mheáchan ar an 3ú is an 4ú méar a fhoirmíonn an chrúb scoilte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan beag coiteann é an rí rua (Fringilla coelebs). Is baill d'fhine na Fringillidae iad. Tá an rí rua dúchasach san Eoraip agus in iarthuaisceart na hAfraice. Maireann sé sa chuid is mó de na bólaí sin an bhliain ar fad, ach sa samhradh feictear é freisin sa Lochlainn agus isteach in iarthar na Sibéire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an ceann cait. Ulchabhán atá ann, ball d'ord na Strigiformes.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an clamhán. Is baill d'fhine na accipitridae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an charóg liath. Is baill d'fhine na Corvidae iad. Cónaíonn sé timpeall an Eoraip, go háirithe in Éireann. Tá sé cósúil leis an gcaróg dhubh i nósanna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an foitheach mór. Is baill d'fhine na Podicipedidae iad.
Mamach mara den chlann phocidae is ea an rón. Tugtar an fíor-rón, an rón gan chluasa, nó an rón gruagach air freisin. Bainirseach a thugtar ar an rón baineann.
Fionnadh air is ciseal tiubh blonaige. Gan cluasa seachtracha. Ní féidir leis a lapaí cúil a iompú chun tosaigh. Gluaiseann sé ar an talamh trína cholainn a scuabadh go cothrománach. San uisce, snámhann sé le buillí síos suas a lapaí cúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Mamach mara den chlann phocidae is ea an rón. Tugtar an fíor-rón, an rón gan chluasa, nó an rón gruagach air freisin. Bainirseach a thugtar ar an rón baineann.
Fionnadh air is ciseal tiubh blonaige. Gan cluasa seachtracha. Ní féidir leis a lapaí cúil a iompú chun tosaigh. Gluaiseann sé ar an talamh trína cholainn a scuabadh go cothrománach. San uisce, snámhann sé le buillí síos suas a lapaí cúil.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%B3n&oldid=915687 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid eccef08554d34e3ab2325c8029fa3f01 Q25644 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Praslacha shamhraidhIs éan í an Phraslacha shamhraidh. Is Anatidae iad na lachain.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an leamhan galach. Ball d'fhine na Erebidae atá ann.
Is ord éagsúil é Charadriiformes d'éin bheaga go mhórmhéide. Cuimsíonn sé thart ar 350 speiceas agus tá comhaltaí ann i ngach cearn den domhan. Cónaíonn an chuid is mó de na charadriiformes in aice le huisce agus itheann siad inveirteabraigh nó ainmhithe beaga eile; áfach, tá cuid acu peiligeach (éin mhara), agus bíonn roinnt eile lonnaithe i bhfásaigh agus faightear cúpla díobh i bhforaois tiubh.
Bhí an t-ord), roimhe seo, roinnte i dtrí bhfo-oird:
Seo liosta de na Finte 'Charadriiformes', curtha i láthair i ord tascsanomaíoch.
Is ord éagsúil é Charadriiformes d'éin bheaga go mhórmhéide. Cuimsíonn sé thart ar 350 speiceas agus tá comhaltaí ann i ngach cearn den domhan. Cónaíonn an chuid is mó de na charadriiformes in aice le huisce agus itheann siad inveirteabraigh nó ainmhithe beaga eile; áfach, tá cuid acu peiligeach (éin mhara), agus bíonn roinnt eile lonnaithe i bhfásaigh agus faightear cúpla díobh i bhforaois tiubh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Charadriiformes&oldid=940958 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 50f8935b4d4565b6bda51a6143e1b4b7 Q26140 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Colm gormIs éan é an colm gorm Is baill d'fhine na Columbidae iad.
Is iasc é an siorc gorm a aimsítear in aigéin thrópaiceacha agus mheasartha an domhain. Tá siorcanna gorma beobhreitheach. Maireann siad go hiondúil ar éisc bheaga agus ar scuideanna. D'fhéadfadh siad a bheith contúirteach do dhaoine dá gcasfaí orthu i ngrúpa.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an chuach. Is baill d'ord na Cuculiformes iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an fhalcóg bheag Is baill d'fhine na Alcidae iad.
Is planda é an mongach meisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an crosán Is baill d'fhine na Alcidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann é an crann bosca.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an coireán bán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is artrapód é an gliomach Eorpach. Ball d'fhine na Nephropidae atá ann. Is é Homarus gammarus an t-ainm eolaíoch. Tá gliomach Meiriceánach ann chomh maith (Homarus americanus), agus specis eile freisin. Giomach a deirtear i nGaeilge na hAlban.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an liath na trá.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil garbh giobach, a fhásann 30-80 cm ar airde. Faightear sa chuid is mó de na réigiúin mheasartha í. Na duilleoga fiaclach maothánach, na bláthanna buí croischruthach, an capsúl sorcóireach fadghobach. Gaolta le mustard, agus d'fhástaí mar ghlasra duilleach í tráth, ach anois is fiaile dhíobhálach ar thalamh curaíochta í.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Rang na n-inveirteabrach muirí is ea Anthozoa, a chuimsíonnn bundúin leice, coiréil chlochacha, coiréil bhoga agus gorgainigh. Bíonn formhór na hanthozoa fásta ceangailte le ghrinneall na farraige, cé gur féidir a larbhaí spréigh amach mar chuid den planctóin. Is í an pholaip aonad bunúsach na bpolaip aibí; is éard a bhíonn ann ná colún sorcóireach agus diosca ar a bhar, le béal lárnach timpeallaithe ag braiteoga. Bíonn bundúin leice farraige den chuid is mó aonarach, ach tá an chuid is mó de na coiréil coilíneach,iad a bheith déanta ag péacadh na bpolaipí nua ón bhunaidh. Neartaítear na coilíneachtaí ag carbónáit chailciam agus ábhair eile, agus glacann siad foirmeacha éagsúla ollmhóra, plátúla, tomógacha nó duilleacha.
Tá Anthozoa san áireamh laistigh den fhíleam Cnidaria, lena n-áirítear freisin na smugairlí róin, smugairlí cuachacha agus Myxozoa agus Polypodiozoa seadánacha. An dá phríomh fho-aicmí den Anthozoa is ea an Hexacorallia, comhaltaí dá bhaill a bhfuil siméadracht faoi shé, agus áirítear leis an coiréil clochacha, bundúin leice, bundúin fheadáin agus Zoantharia; agus Octocorallia a bhíonn siméadracht faoi a hocht, agus ina measc siúd áirítear na coiréil bhoga agus na gorgainigh (pinn mhara,feananna mara agus fuipeanna mara), agus goirmíní mara. Tá Ceriantharia, an fho-aicme níos lú, comhdhéanta de bhundúin leice a mhaireann faoi thalamh, i ndríodair bhoga.
Is éan é an clochrán Is baill d'fhine na Muscicapidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is glasra fréimhe é an cairéad nó an meacan dearg, a fhásann san Eoraip agus san Áise ó dhúchas. Bíonn dath oráiste air de ghnáth, ach uaireanta dearg, corcra, gorm, buí agus bán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an marmat machaire.
Is éan creiche de chlann uiledhomhanda é an fabhcún gorm. Is baill d'fhine na Falconidae iad. Ina measc an caracara splíonachiteach, an seabhac seilge coille le súile móra is aireachtáil ghéar a sheilgeann sa bhreacsholas, agus an fíorsheabhac seilge a eitlíonn go han-tapa is a mharaíonn a chreach san eitilt. I measc na bhfíorsheabhac seilge tá an pocaire gaoithe is an meirliún. A líon ag titim de bharr nimhithe le feithidicídí, mar itheann siad éin a itheann síolta truaillithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an ollphanda. Mamach atá ann, agus is ball den fhine Ursidae é.
Ainmhí mór is ea an dobhareach. Mamach atá ann agus is ball d'fhine na Hippopotamidae é. Tá dobhareacha le fáil san Afraic fho-Shahárach.
Speiceas iomráiteach tom ilbhliantúil, dúchasach don chuid is mó den leathsféar thuaidh. Maidir leis na róis dreapaire, le fírínne ní dhreapann siad ach fásann suas trí fhásra nó tacaíocht eile, agus ní shleamhnaíonn síos ar ais de bhrí go gcuireann na coilg láidre chrúcacha ar na gais bac air sin. Bíonn na duilleoga cleiteach le 3 dhuilleoigín ubhchruthach fiaclach, nó níos mó de ghnáth. Bíonn siad leathshíorghlas, ag coinneáil cuid de na duilleoga i rith an gheimhridh. I ngnéithe fiáine bíonn 5 pheiteal ar na bláthanna, iad leacaithe nó miaschruthach tanaí, bán nó buí go dtí dearg nó corcra, go minic cumhra. I gcuid mhaith de na róis gairdíní bíonn na bláthanna níos mó, le i bhfad níos mó peiteal ach iad níos fáiscthe freisin, agus mar bharr air seo tá bláthanna teanna fáiscthe rós an chabáiste. Bíonn raon i bhfad níos mó dathanna ag na foirmeacha saothraithe ná na plandaí fiáine. Tugtar an mogóir ar thoradh an róis: bíonn dath flannbhuí, dearg nó dubh air, agus is gabhdán méith é, leata amach chun na haicéiní tirime (na fíorthorthaí) a choinneáil taobh istigh is seipil sheasmhacha mar choróin ar bharr an struchtúir. Itheann éin is ainmhithe na mogóirí, agus is iontach an fhoinse vitimín C é. Na fáis bheodhearga, cosúil le liathróidí snáithe, a fhaightear uaireanta ar chrann róis, is gáil iad, agus foiche ar leith is ciontach astu. Saothraithe leis na cianta, agus is eol go raibh róis sa tSín timpeall 5000 RC. Is dócha go saothraítear an rós níos mó ná aon phlanda maisithe eile. Níos mó ná 20,000 saothróg, a bhfuil ainmneacha ar leith orthu ar fud an Domhain. Bhí ról an-tábhachtach ag an rós i bhforbairt foirmeacha gairdín. Comhartha suaitheantais Shasana.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Cat mór é an t-iaguar (Panthera onca) agus é coitianta i Meiriceá Theas i gcónaí, cé go bhfuil líon na n-iaguar ag dul i laghad inniu. Níl ach dornán acu fágtha sna Stáit Aontaithe, taobh soir ó dheas de Tucson, Arizona, ach sroicheann raon na n-iaguar sa chuid eile de Mheiriceá ó Mheicsiceo go tuaisceart na hAirgintíne. Is é an t-iaguar an féilíneach is mó san Oileán Úr, agus ar an tríú cineál is mó de na féilínigh ar fud an domhain, nó is iad an tíogar agus an leon an dá speiceas is mó.
Breathnaíonn an t-iaguar cosúil leis an liopard, ach is é an tíogar is cosúla leis ó thaobh na hiompraíochta agus na ngnáthóg de. Foraoiseanna dlútha báistí is mó a thaitníonn leis, ach is féidir leis maireachtáil i bhforaoisí de chineál eile agus i dtír-raon oscailte féin. Snámhaí maith é agus é ag tarraingt ar an áit a bhfuil an t-uisce. Tá gialla láidire aige - níos láidire ná ag na cait mhóra eile - agus é in ann cloigeann an ainmhí creiche a bhascadh trí ghreim a bhaint as.
Bhí páirt thábhachtach ag an iaguar i miotaseolaíocht na sibhialtachtaí bundúchasacha i Meiriceá Theas. Chreid na Máigigh go raibh iaguar neamhshaolta ag cosaint an rítheaghlaigh ar na naimhde, agus shíl siad freisin go raibh baint ag an iaguar leis an saol eile, le saol na marbh. Na Máigigh agus na hAstacaigh araon, d'aithin siad siombail an rí agus an churaidh san iaguar, agus bhí scothaicme farairí nó saighdiúirí ag na hAstacaigh a thugadh "na hiaguar-laochra" orthu féin.
Ba é an t-iaguar tótam-ainmhí an dé úd Tezcatlipoca i reiligiún na nAstacach freisin, is é sin, bhí baint neamhshaolta nó comhchosúlacht éigin ag an ainmhí leis an dia seo. Bhí cultas an iaguair tábhachtach i measc na dtreibheanna sna hAindéis freisin, áit a bhfuil Peiriú inniu.
Tháinig ainm an iaguair ón nGuaráinis nó ó theanga eile de chuid na fine Tupi-Guaraní. Is minic a thugtar el tigre - tíogar - ar an iaguar i dtíortha Mheiriceá Theas.
Bíonn an t-iaguar idir 56 agus 96 chileagram ar meáchan, de ghnách, cé go bhfuil iaguar fireann ar taifead a bhí 160 kg ar meáchan, agus is féidir teacht ar iaguair bhaineanna is lú ná seo. Bíonn an baineannach 10-20 % níos lú ná an fireannach. Bíonn an t-iaguar ag dul i méid ó dheas, agus na hiaguair choille níos mó ná na hiaguair mhachaire.
Bíonn fionnadh an iaguair buí, flannbhui nó dearg, agus é lán spotaí dubha ar dhéanamh fáinne. Bíonn spotaí beaga taobh istigh de na fáinní seo, agus is ar na spotaí sin is fusa an t-iaguar a aithint thar an liopard. Bíonn iaguair dhubha ann freisin, ach an té ar féidir leis súil cheart a chaitheamh ar fhionnadh an iaguair dhuibh aithneoidh sé go mbíonn fáinní agus spotaí ar an gcineál sin iaguair freisin. Iaguair dhubha iad sé faoin gcéad de na hiaguair go léir, nó iaguar amháin as gach seacht gceann déag.
Nuair a shroichfidh an t-iaguar baineannach aois an dá bhliain, beidh sí in ann ál a bhreith. Tógann sé ceithre bliana ar na cinn fhireanna teacht in inmhe coimpeartha. Síltear go mbíonn na hiaguair ag cúpláil fud fad na bliana, agus nach bhfuil séasúr cúplála ar leith acu.
Is iad na hiaguair bhaineanna a thógann an t-ál, agus má thagann an fireannach in aon neasacht do na coileáin, cuirfidh an baineannach ruaigeadh air, nó is iomaí iaguar fireann a d'ith an t-ál nuair a bhí an seans aige. Ní bhíonn caidreamh ar bith ag an bhfireannach leis an mbaineannach i ndiaidh na coimpeartha - go bunúsach ní theastaíonn an fireannach ón mbaineannach ach amháin lena chuid síl a scaoileadh. Bíonn an t-iaguar baineann ag iompar clainne ar feadh 93-105 lá, is é sin, trí mhí, nó trí mhí go leith.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an tsaileach, ar a dtugtar freisin an saileánach, sa ghéineas Salix, le thart ar 400 speiceas[1] de chrainn agus toir dhuillsilteacha, a aimsítear go príomha ar ithreacha taise i réigiúin fuara agus measartha an Leathsféir Thuaidh. Toir íseal nó reatha is ea roinnt saileach (go háirithe speiceas artach agus alpach) ; Mar shampla, is annamh a bhíonn an chamshaileog (Salix herbacea) níos mó ná 6 cm ar airde, cé go scaipeann sí go forleathan ar fud na talún.
Is crann í an tsaileach, ar a dtugtar freisin an saileánach, sa ghéineas Salix, le thart ar 400 speiceas de chrainn agus toir dhuillsilteacha, a aimsítear go príomha ar ithreacha taise i réigiúin fuara agus measartha an Leathsféir Thuaidh. Toir íseal nó reatha is ea roinnt saileach (go háirithe speiceas artach agus alpach) ; Mar shampla, is annamh a bhíonn an chamshaileog (Salix herbacea) níos mó ná 6 cm ar airde, cé go scaipeann sí go forleathan ar fud na talún.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Saileach&oldid=850540 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ced54e82dfbb87a0767a3b06d8d3497f Q36071 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PiostáisCrann beag duillsilteach a fhásann 6 m ar airde, dúchasach d'iarthar na hÁise. Na duilleoga cleiteach le 3-5 duilleoigín, is gais rud beag eiteach; na bláthanna scothghlas i gcinn fhada scaoilte; an toradh 2.0-2.5 cm ar leithead, dearg/donn, cosúil le cnó. Fástar go forleathan í le haghaidh a síolta inite a úsáidtear i sócamais.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál an-mhór crann, tom is dreapairí atá dúchasach don chuid is mó de na trópaicí. Ina bhláthra sainiúil, bíonn bláthanna bídeacha ar dhromchla inmheánach gabhdáin fheolmhair chuasaigh, a thagann le bheith ina thoradh tar éis a thoirchithe. Gálfhoichí simbeotacha a fheidhmíonn mar phailneoirí. Is crainn shíorghlasa cuid de na gnéithe, cosúil leis an gcúitiúic is an bainian. Is crann beag duillsilteach an fhige chomónta, a tháirgeann na figí inite. Tá fige tachtaithe ann, a thosaíonn mar eipifít a imchlúdaíonn an t-óstach faoi dheireadh, á thachtadh i líonra fréamhacha aerga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí mór é an rosualt. Mamach atá ann. Tá dhá fhiacail fhada aige, darbh ainm starrfhiacla, a thagann síos óna bhéal. Bhain an-chuid cultúr úsáid as eabhar a bhfiacla i seodra tráth.
Is éan é an t-iolar fíréan. Is baill den fhine Accipitridae iad na hiolair.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de phlanda bláthanna, san fhine Rosaceae is ea an loquat (Eriobotrya japonica) (ón Chantainis: 盧橘 Jyutpingá, Sínis: {{{1}}} 枇杷; pinyin: pípá ) atá dúchasach i réigiúin chnocacha na Síne theas-láir.[1][2] Chomh maith, tá sé coitianta go leor sa tSeapáin, an Chóiré, i réigiúin chnocacha na hIndia (Himachal), Limistéir Thuaidh na Pacastáine agus tá roinnt le fáil i dtuaisceart na hoileáin Fhilipíneacha, agus sna cnoic i Srí Lanca.[fíoras?]
Tor nó crann síorghlas is ea é, a fhástar ar bhonn tráchtála i gcomhair a chuid torthaí buí, agus freisin saothraítear é mar phlanda ornáideach. Tá sé coitianta in Adelaide, san Astráil Theas
Speiceas de phlanda bláthanna, san fhine Rosaceae is ea an loquat (Eriobotrya japonica) (ón Chantainis: 盧橘 Jyutpingá, Sínis: {{{1}}} 枇杷; pinyin: pípá ) atá dúchasach i réigiúin chnocacha na Síne theas-láir. Chomh maith, tá sé coitianta go leor sa tSeapáin, an Chóiré, i réigiúin chnocacha na hIndia (Himachal), Limistéir Thuaidh na Pacastáine agus tá roinnt le fáil i dtuaisceart na hoileáin Fhilipíneacha, agus sna cnoic i Srí Lanca.[fíoras?]
Tor nó crann síorghlas is ea é, a fhástar ar bhonn tráchtála i gcomhair a chuid torthaí buí, agus freisin saothraítear é mar phlanda ornáideach. Tá sé coitianta in Adelaide, san Astráil Theas
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Locuat&oldid=943392 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 95b427c63fa5bdcd8bd4ee15b929b7af Q41994 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description LasairéanIs éan é an lasairéan. Is baill d'fhine na phoenicopteridae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann síorghlas atá dúchasach do Mheiriceá Láir ach a shaothraítear go forleathan i dtíortha eile is atá an-tábhachtach sa trádáil. Na duilleoga leathfhada; na bláthanna bándearg, iompartha i gcrobhaingí go díreach ar na stoic is ar sheanghéaga; capsúl ubhchruthach buí leathrúil claiseach an toradh, ag cuimsiú suas le 100 síol leabaithe i laíon bog. Triomaítear na síolta, róstar is meiltear iad chun púdar cócó a tháirgeadh, le húsáid i ndeochanna is seacláid. Táirgeann na síolta comhbhrúite im cócó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball de chlann na gcat, atá dúchasach d'oirthear na hÁise agus na hoileáin amach ón gcósta ansin é an Liopardchat. An cat fiáin is coitinne in oirdheisceart na hÁise. Dath éadrom air, barra dorcha is spotaí. Áitríonn sé coillearnach, agus itheann mamaigh bheaga, éin, péisteanna, is éisc. Snámhann sé go maith.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí feoiliteach is ea an crogall. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na Crocodylidae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Artrapód feoiliteach domhanda, a fhaightear de ghnáth in ithir, dramhaíl duilleog, agus adhmad lofa. Suas le 30 cm ar fhad, ceann le hadharcáin is codanna béil, cabhail iltheascánach le péire cos ar gach teascán. Timpeall 2,500 speiceas, cuid acu nimhiúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an fabhcún Is baill d'fhine na Falconidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an dordéan. Is ball den fhine Trochilidae é. Tá tuairim is 330 speiceas le fáil. Is é Mellisuga helenae, dordéan, an t-éan is lú dá bhfuil ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an gadhál. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an Cangarú. Mamach atá ann, agus is ball d'fine na Macropodidae é. Faightear san Astráil é.
Is éan é an luathrán Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ord neamhchoitianta d'éisc is ea Coelacanthiformes ina mbíonn dhá speiceas atá ar marthain sa ghéineas Latimeria: Céalacant an Aigéin Indiaigh Iartharach a bhíonn ar fáil go príomha in aice leis na hOileáin Chomóra, amach ó chósta thoir na hAfraice (Latimeria chalumnae) agus an céalacant Indinéiseach (Latimeria menadoensis)..[1] Leanann siad an ginealach beo is sine ar eolas de chuid na Sarcopterygii (éisc liopa-eiteacha agus teitreapóid), rud a chiallaíonn go mbaineann siad níos dlúithe le héisc scamhógacha, reiptílí agus mamaigh ná le na héisc ga-eiteacha. Faightear iad ar feadh chósta an Aigéin Indiaigh agus Indinéisigh. [2] Ós rud é nach bhfuil ach dhá speiceas de chéalacant agus an dá speiceas faoi bhagairt, is é an t-ord is mó d'ainmhithe atá i mbaolar fud an domhain é. Is é speiceas é céalacant an Aigéin Indiaigh Iartharach, atá i mbaol go criticiúil.[3]
Baineann na céalacaint leis an fho-aicme Actinistia, ar ghrúpa d'éisc liopa-eiteacha iad a bhaineann le héisc scamhógacha agus héisc áirithe Deavónacha mar osteolepiforms, porolepiformes, rhizodontida, agus Panderichthys.
Ord neamhchoitianta d'éisc is ea Coelacanthiformes ina mbíonn dhá speiceas atá ar marthain sa ghéineas Latimeria: Céalacant an Aigéin Indiaigh Iartharach a bhíonn ar fáil go príomha in aice leis na hOileáin Chomóra, amach ó chósta thoir na hAfraice (Latimeria chalumnae) agus an céalacant Indinéiseach (Latimeria menadoensis).. Leanann siad an ginealach beo is sine ar eolas de chuid na Sarcopterygii (éisc liopa-eiteacha agus teitreapóid), rud a chiallaíonn go mbaineann siad níos dlúithe le héisc scamhógacha, reiptílí agus mamaigh ná le na héisc ga-eiteacha. Faightear iad ar feadh chósta an Aigéin Indiaigh agus Indinéisigh. Ós rud é nach bhfuil ach dhá speiceas de chéalacant agus an dá speiceas faoi bhagairt, is é an t-ord is mó d'ainmhithe atá i mbaolar fud an domhain é. Is é speiceas é céalacant an Aigéin Indiaigh Iartharach, atá i mbaol go criticiúil.
Baineann na céalacaint leis an fho-aicme Actinistia, ar ghrúpa d'éisc liopa-eiteacha iad a bhaineann le héisc scamhógacha agus héisc áirithe Deavónacha mar osteolepiforms, porolepiformes, rhizodontida, agus Panderichthys.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Coelacanthiformes&oldid=942874 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 9775f2154a4ad028ed4d498827e13a4e Q59256 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Crosóg bhrioscInveirteabrach muirí atá cosúil le méadail mhéarach (crosóg mhara), de ghnáth le 5 ghéag sheang, idirdhealaithe go suntasach ón teasc lárnach. Timpeall 2,000 speiceas ar eolas. Faightear iad ón gcrios idirthaoideach amach go dtí an fharraige dhomhain. Itheann an chuid is mó díobh mar scroblachóirí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid é an Féileacán fáinlearrach. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Tom nó crann beag duillsilteach spíonach spréite, a fhásann 4-10 m ar airde, dúchasach don Eoraip is réigiún na Meánmhara. Na duilleoga ubhchruthach fiaclach i bpéirí urchomhaireacha, na bláthanna bídeach glas i gceathaireanna, na caora 5-10 mm ar leithead, dubh, beagán nimhiúil is purgóideach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí mór é an simpeansaí. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an cat marmarach. Mamach atá ann.
Planda bláthach inite sa bhfine Amaranthaceae, a bhíonn dúchasach san Áise láir agus iarthair, is ea spionáiste. Is planda bliantúil é (corruair débhliantúil), a fhásann suas le 30 cm ar airde. Féadfaidh spionáiste maireachtáil thar an gheimhridh i réigiúin mheasartha. Duillí ailtéarnacha, simplí , ubhacha go triantánacha, agus an-athraitheacha i méid ó thart ar 2-30 cm ar fad agus 1-15 cm ar leithead a bhíonn acu, le duillí móra ag bun na bplandaí agus duillí beaga níos airde ar an bhláthghas. Bíonn na bláthanna neamhfheiceálach, buí-uaine, 3-4 mm ar thrastomhas, ag teacht in aibíocht mar chrobhaing chnapach torthaí a bhíonn beag, crua agus tirim, 5-10 mm ar fud, agus ina mbíonn roinnt síolta .
Is ainmhí mór é an t-alpaca. Mamach atá ann
Is moileasc í an scuid nó an mháthair shúigh. Ball d'ord na Teuthida atá inti.
Grúpa ilchineálach mór plandaí, cosúil le halgaí agus foirmeacha ó chealla aonaracha go dtí coirp mhóra idirdhealaithe. Tagann an dath scothdhearg ón meascán de líocha fótaisintéiseacha, clóraifill a, ficibileaphróitéiní is cairitéineóidigh taobh istigh de na cealla. Tarlaíonn atáirgeadh trí chruthú orgáin ar leith atá gabhálach ar an ngaiméit fhireann taobh istigh den ubh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an seaga Is baill d'fhine na Phalacrocoracidae iad.
Turtar farraige atá scaipthe ar fud an Domhain sna farraigí teo. An turtar is mó, suas le 1.5 m ar fhad.
Níl aon bhlaosc air, ach sa turtar fásta tá plátaí beaga cnámhacha leabaithe i gcraiceann leathrúil. 7 n-iomaire ar feadh an droma, na cosa tosaigh fada (os cionn 2.5 m ar fhad) gan ingne.
A chorráin lag. Itheann sé smugairle róin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Turtar farraige atá scaipthe ar fud an Domhain sna farraigí teo. An turtar is mó, suas le 1.5 m ar fhad.
Níl aon bhlaosc air, ach sa turtar fásta tá plátaí beaga cnámhacha leabaithe i gcraiceann leathrúil. 7 n-iomaire ar feadh an droma, na cosa tosaigh fada (os cionn 2.5 m ar fhad) gan ingne.
A chorráin lag. Itheann sé smugairle róin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Turtar_droimleathair&oldid=930319 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid bf795da37dc6a7c462c00b244a68b7cd Q121221 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Pearaicít AstrálachPearóid bheag atá dúchasach do lár na hAstráile, a tugadh isteach do stát Florida sna Stáit Aontaithe. Maireann sí in ealtaí fáin, agus neadaíonn i stocáin crann nó cearchaillí. An-choitianta mar éan cáis i ndathanna éagsúla, ach glas sa nádúr de ghnáth.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Béar mheánmhéide is ea an béar dubh Meiriceánach (Ursus americanus), agus tá sé dúchasach do Meiriceá Thuaidh.
Is é an béar is lú san mór-roinn agus an ceann atá scaipthe níos forleithne. Uiliteoirí is ea na béir dhubha, lena n-aistí bia éagsúla ag athrú go mór ag brath ar an séasúr agus suíomh. De ghnáth, bíonn siad ag maireachtáil den chuid is mó i gceantair fhoraoisithe, ach fágann siad na foraoisí agus iad ar thóir bia. Uaireanta bíonn siad mealladh chuig pobail daonna toisc go mbíonn deis acu bia a fháil lom díreach. Is é an béar dubh Meiriceánach an béar is coitianta ar fud an domhain.
Béar mheánmhéide is ea an béar dubh Meiriceánach (Ursus americanus), agus tá sé dúchasach do Meiriceá Thuaidh.
Is é an béar is lú san mór-roinn agus an ceann atá scaipthe níos forleithne. Uiliteoirí is ea na béir dhubha, lena n-aistí bia éagsúla ag athrú go mór ag brath ar an séasúr agus suíomh. De ghnáth, bíonn siad ag maireachtáil den chuid is mó i gceantair fhoraoisithe, ach fágann siad na foraoisí agus iad ar thóir bia. Uaireanta bíonn siad mealladh chuig pobail daonna toisc go mbíonn deis acu bia a fháil lom díreach. Is é an béar dubh Meiriceánach an béar is coitianta ar fud an domhain.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=B%C3%A9ar_dubh_Meirice%C3%A1nach&oldid=951139 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f22c64f96df56e20db9059affad9e268 Q123100 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Ialtóg fhadchluasach ChanárachIs ainmhí í an ialtóg fhadchluasach Chanárach. Mamach atá ann.
Toradh citris le torthaí buí go dtí flannbhuí/dearg. Cosúil le horáistí beaga, ach le craiceann tanaí scaoilte. Cuimsíonn an cineál seo na tainséiríní is na satsúmaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an bultúr uan.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iolar mór, suas le 80-100 cm ar fhad, dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is ea an t-iolar maol. I gcontúirt imeacht in éag sna 1960idí, ach tar éis tréaniarracht chaomhnaithe sna Stáit Aontaithe, tá na huimhreacha ag méadú. Faightear gar d'uisce é. Itheann sé éisc, éin is mamaigh. Tagraíonn a ainm don chlúmh bán ar a cheann is a scornach. Glacadh leis mar shiombail náisiúnta na Stát Aontaithe i 1782, agus tugtar an t-iolar Meiriceánach air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Inveirteabrach mara ispínchruthach le colainn bhog. An béal ag ceann amháin, timpeallaithe ag suas le 30 adharcán, an t-anas ag an gceann eile. An craiceann leathrúil le struchtúir bheaga chnámhacha ann (cnáimhíní). Faightear é ar an ngrinneall nó gar dó, ó uisce tanaí cois cladaigh go dtí doimhneacht na farraige.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Cuimsíonn na Perciformes, (nó Percomorphi nó Acanthopteri), thart ar 40% de na héisc cnámhacha go léir..
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann í an teile. Crann duillsilteach atá dúchasach don leathsféar thuaidh. Na duilleoga croíchruthach, go minic greamannach le drúcht meala de bharr aifidí, na bláthanna bán cumhra cúigpheitealach i gcrobhaingí crochta. Na torthaí cruinn, an mogall iomlán le bracht cosúil le lián a chabhraíonn lena scaipeadh. Is hibrid an crann teile coiteann a chuirtear go minic mar chrann sráide.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann buaircíneach síorghlas le soc toirtiúil is coróin leathan leata, dúchasach do shléibhte thuaisceart na hAfraice, na Himiléithe is oirthear na Meánmhara. Na spíonlaigh i dtois, uaireanta scothghorm. An t-adhmad cumhra olúil. Ní hionann é is an céadras cumarsáideach, a fhaightear ó chrainn bhuaircíneacha eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus an ghiolla.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann nó tor duillsilteach den chineál Sambucus, a fhásann 10 m ar airde. An-fhorleathan. An choirt eitreach, cosuil le corc. Na duilleoga urchomhaireach cleiteach, na duilleoigíní fiaclach. Na bláthanna bánbhuí i gcrobhaingí móra barrleata, 10-20 cm ar leithead. Na caora scothchorcra/dubh ag deireadh an tsamhraidh, agus déantar fíon is glóthach astu. Gach cuid eile den chrann nimhiúil. Sa sean-am is iomaí leigheas a dheantaí as codanna éagsúla de.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an Sionnach feinneach. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea madra fiáin na hÁise (Cuon alpinus). Tá sé sa ghéineas úd cainid, is é sin gaolta leis na sionnaigh agus madraí. Tá an speiceas dúchasach do chuid mhór den Áise, ach i mbaol anois agus gan ach 2,500 díobh ar an saol.
Ápa iontaisithe atá ar eolas ón tréimhse Mhéicéineach in oirthear na hEorpa, an Áise agus oirthear na hAfraice 24.6-5.1 milliún bliain ó shin. Mhair sé ar an talamh agus shiúladh ar 4 chos. Na gialla folláin, na gruafhiacla mór, le cruan ramhar is na géaráin íseal cosúil le homainidí luatha. Is dócha go n-itheadh sé bianna garbha a bailíodh i gcoillearnach is an sabhána.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Péine Albanach a thugtar ar chineál crann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda téagartha ilbhliantúil leathanduilleach a fhásann suas le 1.5 m ar airde, dúchasach do réigiúin aolchlochacha is chailceacha san Eoraip, iarthar na hÁise agus tuaisceart na hAfraice. Na bláthanna neamhlonrach, 2.3-3 cm ar fhad, aonarach in ascaillí na nduilleog. An coróla feadánach, cúigmhaothánach, scothdhonn/vialait. An chaor 1.5-2 cm ar trastomhas, snasta dubh, i gcupán an tseipil ghlais. Is támhshuanach an-nimhiúil gach cuid den phlanda mar go bhfuil na halcalóidigh atraipín, hióisciaimín is solainín ar a fhud.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Adenia | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
about 100, see text | |||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||
*Blepharanthes Sm., nom. inval. |
Ascaid trópaiceach is ea Nepenthes alata ( Laidin: alatus' "sciathánach") eindéimeach do na hOileáin Fhilipíneacha.[6][16] Cosúil le gach ascaid eile, is planda feoiliteach í agus úsáideann sí a neachtar chun feithidí a mhealladh isteach sa chrúsca (nó sa phitséar), áit ina mbíonn siad díleáite. Tá sí thar a bheith polamorfach, agus bíonn a tacsanomaíocht fós faoi réir athbhreithnithe.
Is féidir le N. alataarhrú go mór a dhéanamh i gcló agus i moirfeolaíocht. Is éard is a foirmle bhláthach na ✶ K4 A4 + 4 + 1 * G0 i gcomhair bláthanna staimíneacha (b'fhéidir nach mbeidh an staimín i láithair) agus ✶ K4 A0 G (4) le haghaidh bláthanna pistileacha.
Ascaid trópaiceach is ea Nepenthes alata ( Laidin: alatus' "sciathánach") eindéimeach do na hOileáin Fhilipíneacha. Cosúil le gach ascaid eile, is planda feoiliteach í agus úsáideann sí a neachtar chun feithidí a mhealladh isteach sa chrúsca (nó sa phitséar), áit ina mbíonn siad díleáite. Tá sí thar a bheith polamorfach, agus bíonn a tacsanomaíocht fós faoi réir athbhreithnithe.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Nepenthes_alata&oldid=860681 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0363e0f7d894bd8453acaebfe50ec5cf Q143756 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Sailchuach chonfhiaclachPlanda ilbhliantúil atá dúchasach do choillte san Eoraip is an Áise. 10-15 cm ar airde, táirgeann sí cormáin. Ní fíorshailchuach í. Na duilleoga ubhchruthach scothghorm, marmaraithe le scothdhonn/corcra. Na bláthanna 5 cm ar trastomhas, dearg/corcra nó bán, aonarach cromtha, 6 theascán iombhláth cuachta ar ais chun caipín Turcach a dhéanamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an crotach cloch Is baill d'fhine na Burhinidae iad.
Speiceas róis le duilliúr aramatach agus boladh milis. Tugtar an dris chumhra uirthi freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann é an piorra fiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom nó crann beag duillsilteach, uaireanta dealgach, a fhásann suas le 8 m ar airde. Is dócha gur sinsear amháin de chuid an chrann plumaí é. Na bláthanna bán, ag teacht amach roimh nó ag an am céanna leis na duilleoga ubhchruthacha fiaclacha. Na torthaí cruinneogach 2.0-3.5 cm ar leithead, dearg nó buí. Dúchasach do na Balcáin, saothraithe in áiteanna eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cónaiféar síorghlas ón réigiún measartha sa leathsféar thuaidh. An fásra go minic airgeadach nó scothghorm. Na snáthaidí leathrúil, ag fágáil colm sonrach ciorclach nuair a chailltear iad. Briseann na cóin leis na síolta a fhuascailt nuair a bhíonn siad aibí. Fástar go forleathan í i gcomhair adhmaid agus mar mhaisiúchán. Tugann a roisín balsam Ceanadach. An-íogair d'aer truaillithe, agus ní chruthaíonn sí go maith gar do cheantair thionsclaithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda láidir bliantiúil a fhásann 60 cm ar airde, cumhdaithe le ribí righne bána, dúchasach do lár na hEorpa is réigiún na Meánmhara. Na duilleoga garbh ubhchruthach. Na bláthanna 2 cm ar trastomhas, geal gorm cromtha, le 5 pheiteal spréite is antair dhubha. Saothraítear mar luibh é. Boladh cúcamair óna dhuilleoga brúite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh nó tom ilbhliantúil is an phiaine, í dúchasach don Eoraip (an Ghréig go háirithe), an Áise is iarthar Mheiriceá Thuaidh. Na duilleoga roinnte ina nduilleoigíní maothánacha. Na bláthanna mór feiceálach, le dathanna ó bhán nó buí go dtí bándearg nó dearg, suas le 15 cm ar leithead le 5-10 peiteal is an iliomad staimíní. An-chuid cineálacha, hibridí is saghsanna saothraithe a fhástar mar mhaisiúchán. Áirítear faoi láthair 33 speiceas di a bheith ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a fhásann in áiteanna fliucha riascacha ar fud an leathsféir thuaidh. Na duilleoga snasta duánchruthach, na bláthanna cupánchruthach órga/buí, suas le 5 cm ar leithead.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas cabáiste le gas an-ghearr ata, glas nó corcra, cosúil le tornapa is ea an chálráib (Brassica oleracea). Itear mar ghlasra é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan creiche é an seabhac. Seabhag a thugtar air i nGaeilge na hAlban.
Scríobh Pádraig Ó Siochfhradha an t-úrscéal Jimín Mháire Thaidhg faoin ainm cleite An Seabhac. Thugtaí An Seabhac ar Phádraig Ua Maoileoin.
Sean-Ghaeilge “sebocc”, ó fhocal Meán-Bhreatnaise, “hebawc”, ón Sean-Bhéarla “heafoc".
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan creiche é an seabhac. Seabhag a thugtar air i nGaeilge na hAlban.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Seabhac&oldid=889661 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e4ef0582722412bec57dce6837de3d80 Q147459 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Crann soirb fiáinIs crann é an crann soirb fiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil uisciúil, atá beagnach i ngach áit ar Domhan is eóa Typha latifolia nó Coigeal na mban sí. Na gais folláin, ag fás go hairde 3 m. Na duilleoga cosúil le féar. Na bláthanna bídeach, i ngrúpaí i mbláthra ar leith ar sorcóir donn é, agus cleite de bhláthanna fireanna laghdaithe ina mbraisle staimíní os a chionn. Cruthaíonn sé corcacha forleathana giolcach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil atá dúchasach don Eoraip, tuaisceart na hAfraice is an Áise. Na duilleoga roinnte i 3 theascán, gach ceann roinnte i 3 cinn arís. Na bláthanna gorm, bán go hannamh, 5 pheiteal ar gach ceann agus spor cuartha dírithe ar gcúl le neachtar ann. Cuimsíonn na cineálacha coitianta gairdín hibridí le spoir fhada dhíreacha is bláthanna níos daite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann é an paide bréan.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an seangán coille. Ball d'fhine na Formicidae atá ann.
Is planda é an lus na bhfaithní.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas pluma le toradh beag ubhchruthach scothchorcra le blás céiriúil. Meastar gur foirm shaothraithe den bhaláiste é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an piobracas léana.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is cineál pluma é an miribéal. Bíonn sé ar fáil go fairsing i réigiúin Lorraine, agus is ansin a fhástar thart ar 80% den táirgeadh domhanda (15,000 tona in aghaidh na bliana).
Is pluma beag cruinn atá ann, dath buí air. Uaireanta bíonn sé clúdaithe le ciseal tanaí inite céir.
Is cineál pluma é an miribéal. Bíonn sé ar fáil go fairsing i réigiúin Lorraine, agus is ansin a fhástar thart ar 80% den táirgeadh domhanda (15,000 tona in aghaidh na bliana).
Is pluma beag cruinn atá ann, dath buí air. Uaireanta bíonn sé clúdaithe le ciseal tanaí inite céir.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Mirib%C3%A9al&oldid=852493 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a64c97e419fbf22410a49aa002b97d15 Q155874 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AgaveAgave | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Agathosma betulina | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
See text. | |||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||
* Barosma Willd.
|
Leacht a eastósctar as lus mór na coille. Tugadh an t-ainm belladonna (bean álainn) uirthi mar chuireadh mná Iodálacha ar a súile í leis an mac imrisc a leathadh, rud a luadh a bheith tarraingteach. Is é aitripín an comhábhar gníomhach inti.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom síorghlas atá dúchasach do réigiún na Meánmhara. Na duilleoga urchomhaireach an-chaol, ubhchruthach nó dronuilleogach. Na bláthanna mór bán nó bándearg le 5 pheiteal oirirc roctha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gnéithe éagsúla di ann, iad go léir ina gcrainn mhóra le han-chuid craobhacha ar luascadh, go minic ag teacht anuas go talamh. I gcomhair maisiúcháin an-chuid díobh, ina measc an ceann is coitinne, an tsaileach shilte órga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tá dhá phlanda leis an ainm seo ann, iad araon dúchasach do réigiúin mheasartha. Is planda díreach ilbhliantúil a fhásann timpeall 60 cm ar airde an macall coille, a dtugtar luibh Bennett air freisin. Bíonn na duilleoga roinnte i nduilleoigíní beaga éagothroma le duilleoigín mór foirceanta maothánach, na bláthanna cúigpheitealach ingearach buí le peitil spréite, gob crúcach ar na torthaí a dhéanann ceann cosúil le leadán. Tá an macall uisce cosúil leis seo, ach a bhláthanna babhla-chruthach cromtha, le peitil scothbhándearga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil géagach a fhásann 80 cm ar airde, dúchasach d'iardheisceart na hEorpa. Na duilleoga caol lansa-chruthach le ribí liatha cadásacha, na cinn íochtaracha maothánach. Na bláthchinn 1.5-3 cm ar leithead, aonarach fadghasach. Na bláthóga seachtracha geal gorm spréite, níos mó ná na bláthóga inmheánacha dearga/corcra. Tugtar an lus gormáin air freisin, agus coirce gorm. Thugtaí isteach go minic é tráth mar fhiaile i ngoirt arbhair, ach is annamh anois é mar thoradh ar fheabhsuithe i nglanadh síol gráin. Bhaintí úsáid as na peitil chun lí ghorm a tháirgeadh do phéintéirí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus cré garraí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann duillsilteach a fhásann 25 m ar airde, dúchasach d'oirthear is lár Mheiriceá Thuaidh, is ea an Acaicia bréige nó Robinia pseudoacacia. Na duilleoga cleiteach le 3-10 péire duilleoigín, le gruaig airgeadeach is é óg. Na pisbhláthanna cumhra bán le himeall buí, i gcrobhaingí ilbhláthanna suas le 20 cm ar fhad, ar crochadh síos. Tugtar an crann lócaistí uirthi freisin. Fástar go minic mar mhaisiúchán i Meiriceá is an Eoraip é. Táirgeann sé adhmad crua fadsaolach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an magairlín meidhreach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le cnota duilleog leathfhada, rud beag rocach. Dúchasach don Eoraip is an Áise. 1-30 bláth ar bharr comhghais chromtha, an chailís feadánach, na peitil buí le spotaí flannbhuí ag a mbun.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas ilbhliantúil fearbáin atá coiteann i gcoillte taise agus móinéir ar fud na hEorpa is iarthar na hÁise. Na duilleoga croíchruthach lonrach dúghlas. 8-12 peiteal buí ar na bláthanna, a éiríonn bán de réir mar a mheathann siad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an compar.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ba chóir an t-alt seo a ghlanadh, mar: Tá a lán Béarla san alt Tar éis an t-alt a ghlanadh, is féidir an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le tuilleadh eolais a fháil. |
Is éard is Gagea ann ná géineas mór de phlandaí an earraigh, sa bhfine Liliaceae nó Lile. Tá sé le fáil go príomha san Eoráise, ach leathnaíonn cúpla speiceas amach agus isteach san Afraic Thuaidh agus i Meiriceá Thuaidh.
Tá an géineas baiste as an nádúraí an Tiarna Thomas Gage (1791-1820).
Ón mí Eanáir na bliana 2014, aithníonn an World Checklist of Selected Plant Families níos mó ná 200 speiceas sa ghéineas seo, lena n-áirítear iad siúd a shanntar roimhe Lloydia. [1]
Is éard is Gagea ann ná géineas mór de phlandaí an earraigh, sa bhfine Liliaceae nó Lile. Tá sé le fáil go príomha san Eoráise, ach leathnaíonn cúpla speiceas amach agus isteach san Afraic Thuaidh agus i Meiriceá Thuaidh.
Tá an géineas baiste as an nádúraí an Tiarna Thomas Gage (1791-1820).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Gagea&oldid=943200 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 7cbb749746ab357cde7672efa2c9a907 Q157591 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Sála fuiseoigePlanda bliantúil atá dúchasach don leathsféar thuaidh. Gaolmhar le deilfiniamaí agus cosúil leo, cuimsithe sa ghné sin uaireanta ach níos lú ná iad. Na bláthanna gorm, bándearg nó bán, a iompraítear ar spící gearra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chaochneantóg dhearg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an ga buí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda débhliantúil tréan díreach colgach a fhásann suas le 1 m ar airde. Dúchasach don Eoraip agus iarthar na hÁise. Na duilleoga 15 cm ar fhad, lansa-chruthach nó leathfhada, garbh. Panacal mór aige, ag bláthú le gais íochtaracha de chíomaí cornaithe, agus na bláthanna seo go léir ar thaobh amháin. Na fíorbhláthanna tonnadóirchruthach, bándearg, ina mbachlóga gorma nuair a osclaíonn siad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh ilbhliantúil atá dúchasach don Eoraip is an Áise. A duilleoga cleiteach, le duilleoigíní fiaclacha; na bláthanna 5 mm ar trastomhas, bándearg, i mbachlóga dlútha cinn. An feadán coróla le 5 liopa is mála ag a bhun. Na torthaí mar a bheadh le paraisiút de ribí clúmhacha. Bíonn duilleoga ubhchruthacha gan roinnt agus bláthanna sporacha dearga nó bána ag an gcaorthann dearg, atá gaolmhar is cosúil leis an gcaorthann corraigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é magairlín mór an fhéileacáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an caillichín na trá.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas biatais shaothraithe nach bhfuil fréamh bhorrtha aige, ach na meánfhéitheacha is na duillghais borrtha. Tugtar biatas bán Eilvéiseach air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Aira | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||
* Aira sect. Airella Dumort. |
Géineas de phlandaí bláthanna is ea Actaea, de chuid na fine ''Ranunculaceae'', ar a dtugtar go coitianta 'Fuath na míolta bán' nó 'Bugbane' sa Bhéalra, dúchasach sna réigiúin fothrópaiceacha, measartha agus foartach de chuid na hEorpa, na hÁise agus Mheiriceá Thuaidh, ach tá an chuid is mó eindéimeacht de chodanna de Mheiriceá Thuaidh.
Actaea (planda) | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Féach ar an téacs. |
Is planda í an chopóg uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an buí beag.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an cearrbhacán mara.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an dearg faille.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an cabhsadán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil, go tiubh tomach, adhmadach ag a bhun, dúchasach don Eoraip. Na duilleoga cosúil le féar scothghorm/glas, na bláthanna bándearg cumhra, i gcinn leathsféarúla ar ghais fhada. Tugtar an nóinín cladaigh air freisin. Faightear gar don chósta den chuid is mó é, uaireanta istigh faoin tír.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom nó crann duillsilteach a fhásann 8 m ar airde, dúchasach don Eoraip is iarthar na hÁise. Na duilleoga ubhchruthach urchomhaireach. Na bláthanna ag teacht amach roimh na duilleoga i gcrobhaingí beaga 2 cm ar trastomhas, ceathairpheitealach buí. Na caora geal dearg (silíní coirnéilin), aigéadach ach inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann cónaiféarach síorghlas, dúchasach don tSile is an Airgintín. Na géaga ina bhfáinní oscailte, clúdaithe le duilleoga crua géarbhioracha triantánacha forluite. Táirgeann sé síolta inite is adhmad inúsáidte péine paránach. Tugtar an ghiúis Shileach air freisin. Fástar go minic i bpáirceanna is gairdíní é mar ábhar fiosrachta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an sábhsheisc.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an milseán uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an luachair dhlúth.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chabhair Mhuire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an mionán Muire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann caol a fhásann 30 m ar airde, dúchasach d'oirdheisceart na hÁise. Na duilleoga 8 m ar fhad, leathrúil; na síolta 4-5 cm ar fhad, dearg nó flannbhuí. Fiuchtar na cnónna le haol, triomaítear iad, agus filltear iad mar phloig i nduilleoga ó speiceas dreaptha beitil. Cognaítear an plog go minic san India is oirdheisceart na hÁise ar son a iarmhairte meisciúla atá cosúil le hiarmhairt alcóil. Fágann an súlach smál dearg ar na fiacla is an tseile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil le gas briosc, crúbadach uaireanta agus dreapaire uaireanta eile. Dúchasach don leathsféar thuaidh is an Afraic Theas. Na duilleoga roinnte go mín agus scothghlas; na bláthanna láidir síogamorfach, déliopach le spor cruinn. Dhá ghné ann: ceann le peitil, gan chinn dhorcha, le capsúil a bhfuil cuid mhaith síolta iontu, agus ceann le peitil cheanndorcha is capsúil le síol amháin i ngach ceann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann duillsilteach a fhásann go tapa suas go 20-30 m ar airde. Dúchasach don tSín, agus plandaítear é go forleathan mar mhaisiúchán, mar scáth, is chun an ithir a chobhsú. Na duilleoga cleiteach le 13-25 duilleoigín fiaclach (le 2-4 fhiacail), iad dearg nuair a bhíonn siad óg. Na bláthanna i gcrobhaingí móra, réaltach scothghlas/bán le boladh láidir. Sciathán fadaithe ar na torthaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an luibh an chiorraithe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an neantóg Mhuire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Acorus | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Feileastram cumhra (Acorus calamus) - spáideog | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||
Calamus Garsault |
Saileachán ilbhliantúil a fhásann go hingearach suas le 120 cm ar airde é saileachán francach nó lus na tine. Dúchasach don Eoraip, an Áise is Meiriceá Thuaidh. Scaipeann na fréamhacha trí dhreapadh. Na duilleoga i rinsí, 3 cheann an rinse. Na bláthanna ar spící fada, 2-3 cm ar leithead le 4 sheipeal chaola dhúchorcra is 4 pheiteal bhánchorcra spunógchruthacha eangacha ar fheadán ubhagáin caol scothchorcra. Cuid mhór síolta le cleití bána ar a chochall. Tugtar fiaile tine air freisin de bhrí go bhfuil sé chomh tapa sin in athchoilíniú talún a glanadh le déanaí le tine. Uaireanta saothraítear é mar mhaisiúchán, agus is fiaile ionsaitheach é freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil atá dúchasach don Eoraip agus iarthar na hÁise. Roinnte go mín, le duileoga clúmhacha is brachtanna. Na bláthanna mór gorm éadrom, an capsúl cruinn páipéarach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Agrostis | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||
* Vilfa Adans.
|
Saghas mismíne atá dúchasach don Eoraip is an Mheánmhuir, ach a fhaightear i Meiriceá Thuaidh freisin. Na gais dreaptha mata-fhoirmithe, na duilleoga eadrom glas, na bláthanna liathchorcra. An boladh láidir, rud beag cosúil le miontas piobair. Úsáidtear in anraithí is búistí sa chistin é. Fástar uaireanta mar phlanda plásóige é. Moltar é, i bhfoirm tae chaoin spíosraithe, mar leigheas luibhe. Ach tá a chuid olaí nimhiúil agus féadfaidh siad a bheith marfach ach farasbarr de a ionghabháil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an gormán coiteann. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is planda í an rinn saighde.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil a mhaireann tríd an ngeimhreadh uaireanta. Fiaile choitianta, dúchasach don Eoraip is an Áise. Na gais ceathairuillinne lag streachlánach, ag dreapadh le cabhair crúcaí beaga frithluaileacha. 6-8 duilleog i bhfáinní, agus crúcaí ar na himill. Na bláthanna bídeach bán le 4 pheiteal. Leadán le dhá leath chruinne an toradh, clúdaithe le ribí scothbhána a scaipeann trí ghreim a choinneáil ar ainmhithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an mórán sléibhe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an coireán coilleach (Silene dioica nó Melandrium rubrum uaireanta).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil atá dúchasach d'oirdheisceart na hEorpa is an Áise. Ríosómach. Na bláthanna bán, le spotaí dorcha ina lár. Na cailísí bolgach seasmhach, 5 cm ar fhad, ag éirí páipéarach geal dearg nuair a bhíonn siad ag torthú (is iad seo na laindéir a úsáidtear i léirithe bláthanna), ag iniamh caoire deirge inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil, cosúil le féar, dúchasach do chodanna fionnuara is artacha sna réigiúin mheasartha thuaisceartacha. An gas duilliúil. Spící na mbláthanna scothdhonn, an t-iombhláth ag cuimsiú ribí bána iomadúla a fhadaíonn nuair a thorthaíonn an planda chun ceann feiceálach cadásúil a dhéanamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an mheilic (Melica uniflora). Is cineál féir í. Tá an mheilic dúchasach i gcuid mhór den Eoraip, ón Íoslainn soir go dtí an Mholdóiv, agus in iardheisceart na hÁise agus san Afraic Thuaidh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an giúnach mór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda bliantúil nó ilbhliantúil ó na réigiúin mheasartha sa leathsféar thuaidh. Na duilleoga ubhchruthach nó duánchruthach méith, i bhfoirm cnota. Blas géar ar na duilleoga, lán de vitimín C. D'úsáideadh mairnéalaigh go dtí an 17ú céad é chun dul i ngleic le scorbach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh nó tom beag ilbhliantúil a fhaightear i ngach réigiún den Domhan, beagnach. Na duilleoga ailtéarnach de ghnáth. Na bláthanna i spící, 5 sheipeal, an dá cheann inmheánacha mór, go minic peitealach gealdaite, ag timpeallú 3 pheiteal atá ceangailte le 8 staimín chun feadán a chruthú. Na bláthanna bán, bándearg nó gorm, agus na dathanna seo uile ar an bplanda céanna uaireanta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an rú léana beag.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann síorghlas nó duillsilteach, dúchasach do réigiúin thrópaiceacha is fhothrópaiceacha, i bhforaoisí báistí na machairí den chuid is mó. Malartaíonn na duilleoga agus déanann craobhacha leacaithe. Tá na bláthanna neamhghnéasach, ina n-aonar nó i gcrobhaingí beaga in ascaillí duilleog, prócachruthach le 3 nó 5 liopa leata, bán, buí nó scothdhearg. Is é dátphluma an toradh, caor ar chailís sheasmhach. Sa chuid is mó de na gnéithe bíonn an t-adhmad bán seachtrach bog, ach an croí dubh adhmaid, éabhann na trádála, an-chrua. Timpeall 700 speiceas, cuid mhaith díobh saothraithe as an adhmad sármhaith is na torthaí inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le stoc docht a fhásann go dtí 60 cm ar airde. Dúchasach don Eoraip, an Áise is tuaisceart na hAfraice. Na duilleoga urchomhaireach liopach cleiteach. Na bláthanna 4 mm ar leithead, liathchorcra, ina spící caola.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gnáthulchabhán atá dúchasach do thuaisceart an leathsféir thuaidh. An clúmh bán den chuid is mó. Áitríonn sé tundra, riasca is oileáin Artacha. Seilgeann sé i rith an lae, agus itheann mamaigh chomh mór le giorria Artach is éin chomh mór le lacha. Neadaíonn sé ar an talamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan téagartha a mhaireann ar an talamh, dúchasach don Afraic. An clúmh breac liath. An ceann is an muineál beagnach nocht, go minic le craiceann fillte, daite nó garbh. Uaireanta bíonn cíor cleití nó caitheamh adharcach (clogad) ar bharr an chinn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an gadhar seilge Afracach.
Is iasc é an gupaí (sé ar a dtugtar uaireanta an milliún-iasc). Tá sé ina bhall den teaghlach Poeciliidae. Gupaí a choimeád go minic mar pheataí.
Ainmhí mór is ea an míol mór glas.
Is éan é an cacapó (Strigops habroptila, Maorais: kākāpō). Is de bhunús na Nua-Shéalainne iad. Éin oíchí iad, agus is ionann an t-ainm "cacapó" agus "péaróid na hoíche" in Maorais. Tá saintréithe faoi leith ag an gcacapó, atá uathúil ó gach éin eile ar domhain. Is é an cacapó an t-aon phéaróid ar domhain nach féidir eitilt, agus is iad na paréidí is troime dá bhfuil ann. Tá an speiceas seo i mbaol - níl ach 149 acu ann, agus tá ainmneacha tugtha do bheagnach gach ceann acu.[1]
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cacapó (Strigops habroptila, Maorais: kākāpō). Is de bhunús na Nua-Shéalainne iad. Éin oíchí iad, agus is ionann an t-ainm "cacapó" agus "péaróid na hoíche" in Maorais. Tá saintréithe faoi leith ag an gcacapó, atá uathúil ó gach éin eile ar domhain. Is é an cacapó an t-aon phéaróid ar domhain nach féidir eitilt, agus is iad na paréidí is troime dá bhfuil ann. Tá an speiceas seo i mbaol - níl ach 149 acu ann, agus tá ainmneacha tugtha do bheagnach gach ceann acu.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cacap%C3%B3&oldid=890686 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0206b1f4f9d7a7ede0a14d806b56d6ec Q179983 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description GaineamhchearcIs éan í an ghaineamhchearc Is ball d'fhine na Pteroclididae í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí beag is ea an giorria Sléibhe. Mamach atá ann agus is ball d'fhine na Leporidae é.
Rang céalantrátach, sa mhuir den chuid is mó. Malartaíonn a dtimthriall beatha idir pas inar polaip greamaithe an t-orgánach agus pas inar meidiúsa planctónach é. Bíonn na polaipí i gcoilíneachtaí den chuid is mó, go minic le creatlach seachtrach is féidir a bheith cailcithe cosúil leis na coiréil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is saghas sliogéisc é Patella vulgata nó an bairneach coiteann[1] . Ní úsáidtear mar bhia é go minic, ach tá siad go maith comónta. Tá an speiceas le fáil in uiscí iarthar na hEorpa. [2]
Bíonn radula an speicis seo níos faide ná an bhlaosc féin. Tá 1,920 fiacail i 160 sraith de 12 fiacail i ngach ceann acu. Faightear é ceangailte le foshraitheanna daingean ón gcladach ard go dtí imeall an chreasa fochladachúla, cé go mbíonn sé níos iomadúla i limistéir thonnghníomhaithe. Tá a bhlaosc cónúil, suas go dtí thart ar 6 cm ar fad, agus bíonn ganntanas ciriúlachta sainithe aige. Creidtear gur féidir leo a bheith in ann maireachtáil ar feadh suas le fiche bliain.
Is saghas sliogéisc é Patella vulgata nó an bairneach coiteann . Ní úsáidtear mar bhia é go minic, ach tá siad go maith comónta. Tá an speiceas le fáil in uiscí iarthar na hEorpa.
Bíonn radula an speicis seo níos faide ná an bhlaosc féin. Tá 1,920 fiacail i 160 sraith de 12 fiacail i ngach ceann acu. Faightear é ceangailte le foshraitheanna daingean ón gcladach ard go dtí imeall an chreasa fochladachúla, cé go mbíonn sé níos iomadúla i limistéir thonnghníomhaithe. Tá a bhlaosc cónúil, suas go dtí thart ar 6 cm ar fad, agus bíonn ganntanas ciriúlachta sainithe aige. Creidtear gur féidir leo a bheith in ann maireachtáil ar feadh suas le fiche bliain.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Patella_vulgata&oldid=942801 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 10064f0df9c253d1c512c08a204c6ad2 Q182304 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description IaguarúndaíIs ainmhí é an iaguarúndaí. Mamach atá ann.
Fospeiceas leoin is ea an leon Áiseach, nó an leon Indiach mar a thugtar air chomh maith. Speiceas go mór i mbaol atá ann, agus líon beag le fáil go fóill i Stát Gujarat na hIndia.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an fosa. Cryptoprocta ferox a ainm Laidne. Mamach feoiliteach atá ann a bhfuil cruth sách catúil air. Maireann an fosa i Madagascar.
Feithid bogcholainne is ea an aifid (Aphidoidea) a itheann súlach plandaí. Timthriall casta beatha aici. De réir cineáil, bíonn cuid mhaith glún a atáirgeann go neamhghnéasach ina mbeireann na baineannaigh feithidí beo, agus glúin amháin in aghaidh na bliana a atáirgeann go gnéasach. Táirgeann cuid mhaith speiceas céir mar chumhdach cosanta. Táirgeann cuid eile acu drúcht meala, agus tugann seangáin aire dóibh. Tá timpeall 4,000 speiceas ar eolas, an chuid is mó díobh sa leathsféar thuaidh. Ina measc tá lotnaidí suntasacha (mar shampla, an chuileog ghlas is an chuil dhubh).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is moileasc é an cudal. Ball d'ord na Sepiida atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an tiuf-teaf. Is baill d'fhine na Phylloscopidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an breacán. Is baill d'fhine na Fringillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc a fhaightear i locha, srutháin is aibhneacha na hEorpa is Mhuir Bhailt. An cholainn fadaithe, gar do bheith sorcóireach, suas le 60 cm ar fhad. Scothghlas/liath ar an taobh uachtarach, na cliatháin airgeadach, an taobh íochtarach bán. Coitianta mar iasc spóirt. Gaolmhar leis an orfa is an déas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ciaróg théagartha, gealdaite go minic. Iteoirí dromchlacha ar dhuilleoga plandaí a bhformhór. Maidir leis an larbha, a bhíonn cosúil le cruimh, itheann sé ar dhuilleoga nó tochlaíonn isteach i mbachlóga is fréamhacha. I measc na saghsanna tá ciaróg Colorado.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Speiceas de phlanda bláthanna is ea Lycium barbarum a bhaineann leis an teaghlach Solanaceae. Is plandaí adhmadacha duillsilteacha ilbhliantúla iad a thagann ón tSín ó dhúchas.
Is éan é an ulchabhán mór liath Is baill d'fhine na Strigidae iad.
Is feithid é an Leamhan ulchabhánach (Brahmaea (Acanthobrahmaea) europaea). Ball d'fhine na Brahmaeidae atá ann, an t-aon speiceas den fhine san Eoraip. Maireann sé i ndeisceart na hIodáile. Tá an speiceas i mbaol.
Is glasra é an piobar dearg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an cat dúchosach. Mamach atá ann.
Planda garbh bliantiúil den chineál Zinnia is ea an Sínne. Fásann i Meicsiceo den chuid is mó. Coitianta i ngairdíní is mar bhláth gearrtha, mar gheall ar a bhláthanna éagsúla is na dathanna gléineacha pastail orthu.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cuileog bheag a fhaightear i réigiúin thrópaiceacha na hAfraice. Déanann a béal probasc cosúil le snáthaid. Beireann sí greim béil ar veirteabraigh agus maireann ar a bhfuil. An-suntasach i míochaine daoine is tréidliacht, mar iompraíonn sí suanghalar na hAfraice (do dhaoine) agus an galar géar nó ainsealach nagana i mbeithígh is capaill. Tharla eipidéimí tábhachtacha go luath sa 20ú céad, agus ráigeanna eile go minic ó shin. Ba bhac mór seo ar úsáid capaill is daimh tarraingthe i dtaiscéaladh na hAfraice ag Eorpaigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an Cat beag ballach. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an marmaiséad Goeldi. Mamach atá ann.
Aon bhall de dhá grúpa péisteanna seadánacha leata is ea puchán. Is ionann na pucháin agus fine na Trematoda. Is iad an dá chineál na pucháin dhéghéiniteacha (de ghnáth seadáin ar veirteabraigh iad is iad fásta, le timthriall casta beatha a mbíonn dhá óstach éagsúla i gceist), agus na púcháin aonghéineacha (de ghnáth seadáin sheachtracha ar éisc, le timthriall beatha le hóstach amháin).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas de chuid na gcrogall le fáil sna Neo-Trópaicí is ea an Crogall Meiriceánach' (Crocodylus acutus). Is é an speiceas níos forleitheadaí é de na ceithre speiceas de crogaill atá beo sna Críocha Mheiriceá, Bíonn líon na n-ainmhithe ar fáil ó chósta an Atlantaigh agus an Aigéin Chiúin de dheisceart chósta Mheicsiceo chuig Meiriceá Theas, a fhad le Peiriú agus Veiniséala. Bíonn isé ina cónaí chomh maith i go leor de na hoileáin sa mhuir Chairib , mar shampla Cúba, Iamáice, Hispaniola agus Grand Cayman.
Speiceas de chuid na gcrogall le fáil sna Neo-Trópaicí is ea an Crogall Meiriceánach' (Crocodylus acutus). Is é an speiceas níos forleitheadaí é de na ceithre speiceas de crogaill atá beo sna Críocha Mheiriceá, Bíonn líon na n-ainmhithe ar fáil ó chósta an Atlantaigh agus an Aigéin Chiúin de dheisceart chósta Mheicsiceo chuig Meiriceá Theas, a fhad le Peiriú agus Veiniséala. Bíonn isé ina cónaí chomh maith i go leor de na hoileáin sa mhuir Chairib , mar shampla Cúba, Iamáice, Hispaniola agus Grand Cayman.
Is ainmhí é an rón manaigh Meánmhuirí. Mamach atá ann.
Is fine d'éisc mara é an Ballach (nó Labridae sa Laidin), agus is minic a bhíonn siad geal-daite. Tá an fine mór agus éagsúil, le níos mó ná 600 speiceas i 82 genera, atá roinnte i naoi bhfoghrúpa nó dtreibh. De ghnáth, bíonn siad beag, an chuid is mó díobh níos lú ná 20 ceintiméadar (7.9 orlach) ar fhad, cé gur féidir an ceann is mó, an ballach dronncheannach, a bheith tomhaiste suas go dtí 2.5 méadar (8.2 tr). Is carnabhóirí éifeachtacha iad, ag beathú ar raon leathan d'inveirteabraigh beaga. Leanann go leor ballach níos lú conairí beathaithe na n-iasc níos mó, ag piocadh suas inveirteabraigh a bhí míshocraithe toisc gabháil na n-iasc mór thar chríocha s'acu. Téann roinnt ionadaithe ón genera Bodianus, Cirrhilabrus, agus Oxycheilinus, i bhfolach i measc na mbraiteog de chuid na coiréil mhuisiriún saormhaireachtála Heliofungia actiniformis.
Is ainmhí é an cangarú crainn Bennet. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an cangarú crainn Vogelkop.
Is ainmhí é an cuscas ballach coiteann. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an ialtóg fhadchluasach. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Planda ilbhliantúil tiúfhréamhach atá dúchasach don Eoraip. Na duilleoga i gcnota, na bláthanna gorm, na caora buí go flannbhuí. Cheaptaí go raibh tréithe míochaine is támhshuanacha aige, agus b'fhéidir nach ionadh go raibh piseoga mar gheall air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gasail atá dúchasach don Afraic Theas is ea an Springboc (Antidorcas marsupialis). Scothdhearg/donn le geadán bán is líne leathan dhubh ar feadh an dá thaobh. Adharca gearra lirchruthacha. Na cinn iompaithe isteach. Áitríonn sé tír thirim oscailte. Is féidir leis léim suas 3.5 m san aer nuair a chuirtear scéin air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan Astraláiseach a mhaireann ar an talamh is ea an mórchosach. Áitríonn sé an fhoraois báistí de ghnáth, agus itheann torthaí is feithidí. An cholainn téagartha le géaga is cosa móra. Gorann sé uibheacha i dteas nádúrtha tulach fásra lofa. Eitlíonn an t-óg taobh istigh de chúpla uair tar éis a ghoir.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an t-earc coiteann. Amfaibiach atá ann.
Abhacantalóp atá dúchasach don Afraic is ea an dic-dic. Táid beag, suas le 40 cm ar airde. Na cluasa mór, an tsrón fadaithe. Adharca gearra díreacha ag an bhfireannach, agus faireog fheiceálach táil chun tosaigh óna shúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is iasc é an doingean mara. Tá sé dúchasach don Eoraip agus do na farraigí congarach di, chomh fada ó dheas leis an tSeineagáil agus soir go dtí an Mhuir Dhubh. Maireann an doingean mara in inbhir agus aibhneacha in aice na farraige uaireanta freisin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda bliantúil (nó bliantóg) le gas cuasach díreach a fhásann 70 cm ar airde í an chostóg[1]. Tugtar an camán gall uirthi freisin.
Dúchasach don Oirdheisceart na hEorpa is ea an chostóg. Ach tugadh isteach i gcuid mhaith áiteanna eile í agus saothraítear go fairsing in áiteanna eile í. Bhuanaigh sí í féin mar phlanda fiáin ar thalamh díomhaoin I gcoiIlte agus faoi fhálta.
Tá an chostóg fualbhrostach spreagthach díleách allasach agus glanann sí an fhuil. Is maith an íoc earraigh í. Óltar an tiosán chun na daitheacha, an gúta agus galar ae a mhaolú. Nitear an craiceann leis freisin, rud a thugann faoiseamh ó aicídí ainsealacha craicinn ar nós na heachma.
Tá luibheanna leighis ann a bhfuil an-dealramh acu le plandaí nimhiúla. Samplaí maithe de luibheanna leighis an chostóg is an pheirsil ach tá siad an-chosúil le peirsil amaide atá fíor-nimhiúil Is furasta an Pheirsil Amaide atá nimhiúil (Aethusa cynapium) a thógáil ina hamhlachas. Is fearr mar sin an chostóg shaothraithe a úsáid.
Is planda bliantúil (nó bliantóg) le gas cuasach díreach a fhásann 70 cm ar airde í an chostóg. Tugtar an camán gall uirthi freisin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Cost%C3%B3g&oldid=846942 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 89500dc8174432788a0f1b34efda35b4 Q221080 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Turtar fadmhuineálachTurtar le muineál ar leataobh, dúchasach do Mheiriceá Theas is an Astraláise. An muineál an-fhada caol. Áitríonn sé uisce úr nó taobh leis. Feoiliteach de ghnáth.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luch sléibhe mhór ionsaitheach, dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is ea Úitseach.
Uaireanta tochlaíonn sé brocais sa choill don gheimhreadh. Tugtar collach talún air freisin.
Ceiliúrtar Lá an Úitsigh i bPennsylvania iartharach ar an 2 Feabhra sna Stáit Aontaithe, nó lá Philib Phunxsutawney (Punxsutawney Phil)[1].Traidisiún Gearmánach is mó atá i gceist. Réamhinsint aimsire atá ar siúl ar Lá an Úitsigh, cosúil le réamhinsint aimsire a bhíodh ar siúl ar Lá Fhéile Bríde (1 Feabhra) chomh maith.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Luch sléibhe mhór ionsaitheach, dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is ea Úitseach.
Uaireanta tochlaíonn sé brocais sa choill don gheimhreadh. Tugtar collach talún air freisin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%9Aitseach&oldid=917423 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 0a1a0713d31cce1d783f8e39bf0e7717 Q223939 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description NátalasIasc sliogánach bunúsach ceifileapóid le blaosc bhíseach sheachtrach agus gás ina seomraí. An-chuid adharcán timpeall a bhéil, 4 ghiolbhach, a shúile cosúil le ceamara poll bioráin gan lionsaí. Níl ach cineál amháin beo, bíodh is go bhfuil taifead fairsing iontaisí ar an ngrúpa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Larbha uisciúil corrmhíoltóige. An cholainn péistchruthach, suas le 20 mm ar fhad le 12 theascán. Dath dearg uirthi, le haemaglóibin inti mar oiriúnú don bheatha in uisce atá ocsaiginithe go lag.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féileacán le réise réasúnta beag sciathán, ceann mór agus colainn mhór. Na hadharcáin cleithchruthach go minic, scartha go maith ag a mbun. Itheann na cruimheanna féar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fíorfhia atá dúchasach don India is oirdheisceart na hÁise. Iomaire V-chruthach timpeall na haghaidhe, agus leanann géaga an V mar cholúin chnámhacha ag gobadh suas. Sna fireannaigh bíonn beanna gearra ar bharra na gcolún. Géaráin starraiceacha ag fireannaigh is baineannaigh. Is cosúil le tafann madra a ghlao.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is fine iad na remoraí, (ainm eolaíoch Echeneidae), ar a dtugtar uaireanta súmairéisc, d'éisc gha-eiteach san ord Perciformes. Fásann siad go 30-90 ceintiméadar (1-3 tr) ar fhad, agus glacann a gcéad eití droma sainiúla foirm orgán athraithe ubhchruthach, ar nós súmaire le struchtúir slatacha a n-osclaíonn agus a dhúnann chun súchán a chruthú agus chun greim daingean a choimeád ar chraiceann ainmhithe muirí a bhíonn níos móire. Tré shleamhnú ar gcúl, is féidir leis an remora súchan a mhéadú, nó is féidir leis é féin a scaoileadh tré shnámh chun tosaigh. Uaireanta, ceanglaíonn siad le báid bheaga. Snámhann siad go maith leo féin, le gluaisne lúbach, nó chuartha.
Is ainmhí í an sibhéid Afracach (Civettictis civetta). Mamach atá ann, an ceann is mó d'fhine na Viverridae. Is í an t-aon speiceas sa ghéineas Civettictis í. Maireann an tsibhéid Afracach san Afraic Fho-Shaharach. Níl an speiceas i mbaol.
Is feithid é an gormán beag. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is moileasc í an máthair shúigh scioteireaballach. Ball d'ord na Sepiolida atá inti.
Feithid bheag phreabaire a itheann trí shúlach nó a bhfuil i gcealla plandaí a dhiúl. Déanann sé damáiste díreach trí dhiúl, táil thocsaineacha is galair víreasacha a tharchur. Ina measc tá cuid mhaith lotnaidí tábhachtacha a chuireann isteach ar bharra suntasacha san eacnamaíocht.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tor duillsilteach dreaptha, dúchasach d'oirthear na hÁise is Meiriceá Thuaidh ach tugtha isteach in an-chuid tíortha. Na duilleoga cleiteach le duilleoigíní ubhchruthacha/leathfhada. Pisbhláthanna aige atá cumhra, liathchorcra, vialait nó bán, i gcrobhaingí fada crochta. Fástar mar mhaisiúchán é, ach is fadsaolach é agus éiríonn na stoic tiubh cnapánach. Fástar dhá speiceas go coitianta, ceann Síneach le bláthanna liathchorcra, agus ceann Seapánach le bláthanna gorma/corcairdhearga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cuid mhaith speiceas atá gaolta le glúineach bheag, i réigiúin mheasartha sa leathsféar thuaidh den chuid is mó. Cuid acu uisciúil. Na gais ceartingearach, na nóid cumhdaithe le truaillí páipéaracha. Na duilleoga lansa-chruthach go dtí leathfhada. Na bláthanna beaga bán, bándearg nó dearg, ar spící foirceanta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ialtóg Geoffroy. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an langúr órga. Mamach atá ann.
Ainmhí mór is ea an míol mór bolgshrónach, nó Hyperoodon ampullatus.
Is ainmhí í an ialtóg Botta. Mamach atá ann.
Is feithid é an ruagaire leathan.
Abrus | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Féach ar an téacs. |
Géineas monathíopúil de phlandaí bláthanna san fhine olóige, Oleaceae. is ea Abeliophyllum (Gaeilge:Foirsítia bhán). Tá sé comhdéanta de speiséas amháin, Abeliophyllum distichum Nakai, speicis cheantracha na Cóiré, áit a bhfuil sé i mbaol san fhiántas, Ní bhíonn sé ar fáil ag amháin i seacht suíomh. Tá gaol aige le Foirsítia, ach éagsúil uaidh mar go bhfuil bláthanna bána, ní buí, aige.
Is tor duillsilteach é a fhasann go 1-2 m ar airde. Bíonn a dhuillí urchomhaireach lena chéile, simplí, 6-10 cm ar fhad agus 3-4.5 cm ar leithead, caithreach os cionn agus faoi bhun araon. Táirgtear na bláthanna san luath-earrach sula dtagann na duilleoga nua; bíonn siad bán agus cumhra, thart ar 1 cm ar fhad , le coróinín ceithremhaothánach. Bíonn an toradh cruinn, ina shamár sciathánach 2-3 cm trastomhas.
Tá sé saothraithe mar phlanda ornáideach san Eoraip agus i Meiriceá Thuaidh.
Is fungas dioplóideach é Candida albicans (cineál ghiosta), a bhíonn i measc na n-orgánach a dhéanann atáirgeadh gnéasach, ach ní méóis. Is gníomhaire cúisíoch é, de réir mar a bhíonn caoi ann, in ionfhabhtuithe béalacha agus ginitiúla daonna.
Tá ionfhabhtuithe sistéamacha fungasacha (fungaimí) aitheanta mar údair tábhachtacha i ngalracht agus mbásmhaireacht na n-othar imdhíon-shochtaithe (m.sh. SEIF, ceimiteiripe ailse, galar fungasach sistéamach, trasphlandú smeara nó orgáin)
De bhreis ar sin, is ábhar mór imní anois iad na hionfhabhtuithe bainteach le hospidéal, faighte ag othair, nár cheapadh roimhe sin go mbeadh siad i mbaol. ( m.sh. othair a d'fhan san aonad dianchúram)
Is éan mara é an puifín. Is baill d'fhine na Alcidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ball tearc de chlann na n-eallach a fhaightear ar oileán na Ceilibéise san Indinéis is ea an t-anua nó sapiutan. Timpeall 80 cm ar airde, le hadharca díreacha dírithe ar gcúl. 150–300 kg (330–660 punta) de mheáchan. Áitríonn sé na foraoisí. Fionnadh tiubh dorcha ar an ainmhí óg. Dhá speiceas: an t-anua ísealchríche (Bubalus depressicornis), is an t-anua sléibhe (Bubalus quarlesi).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an ialtóg nochtúil. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Is feithid í an chornfhoiche. Is ball d'fhine na Vespidae í.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Moncaí ón Seandomhan atá dúchasach don Afraic thrópaiceach. Caol le heireaball fada, gan aon ordóga. 3 ghrúpa: an moncaí colabach dubh is bán (le fionnadh an-fhada síoda), an moncaí colabach rua, agus an moncaí colabach ológach. Áitríonn sé foraoisí, agus itheann duilleoga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Fungas inite is ea an morchal. Cuimsíonn an cholainn thorthaithe gas mílítheach (an stíp) agus ceann scothdhonn ubhchruthach le dromchla pollta nó droimneach. Faightear ina n-aonar nó uaireanta i bhfáinní in ithreacha saibhre alcaileacha i gcoillte iad, ar thalamh féaraigh agus ag ionaid tinte cnámh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an fia borra Inde-Síneach.
Fine de thurtair bhlaoscbhoga is ea na Trionychidae. Tá roinnt speiceas díobh ann, iad dúchasach d'oirthear na Stát Aontaithe, an Afraic is deisceart na hÁise. An bhlaosc bheag clúdaithe le craiceann leathrúil (gan phlátaí adharcacha), na polláirí ar cheann starrtha caol, 3 ionga ar gach cos. Áitríonn sé uisce úr (ach uaireanta inbhir).
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an huamúl Patagónach. Mamach atá ann.
Tor le duilleoga lannacha is bláthanna buí cumhra i bhfoirm piseanna is ea an aiteann. Suas le 2 m ar airde. Fairsing in Éirinn. Den chineál Ulex europeaus. Úsáidtear é chun ithir ghaineamhach a choinneáil daingnithe nó fálta a dhéanamh thart ar pháirceanna. Fadó bhí sé ina bhia d'ainmhithe. Dhéantaí camáin as a adhmad. D'úsáidtí mar luibh é mar leigheas ar an mbuíochán, galar duán, galar croí is casacht. Tá an dara cineál ann, aiteann gaelach, atá go fairsing in Éirinn freisin. Fasánn sé seo níos ísle, agus tagann na bláthanna air níos déanaí sa bhliain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fíleam beag ainmhithe ilcheallacha a fhaightear mar sheadáin inmheánacha in inveirteabraigh mara, cosúil le moilisc cheifileapódacha. Clúdaithe le fabhráin, cosúil le gruaig. An cholainn ina dhá chiseal nach bhfuil eagraithe i bhfíocháin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas an-mhór plandaí bliantúla is ilbhliantúla. Dúchasach don Eoraip, an Áise, an chuid is mó den Afraic, agus tuaisceart Mheiriceá. A ghais tréshoilseach uisciúil. A dhuilleoga ailtéarnach nó urchomhaireach, ubhchruthach fiaclach. Na bláthanna ar crochadh go cothrománach ó ghas caol taibhseach síogamorfach, casta le 5 phiotal maol is spor cuartha caol, nó déliopach le feadán tonnadóirchruthach is spor. Capsúl atá sa toradh, a phléascann go sochloiste agus a scaipeann na síolta. Hibrid le bláthanna dearga, bándearga nó bána is ea an balsaimín.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc buntúsach fionnuisce a fhaightear in uisce cúil fiaileach in oirthear Mheiriceá Thuaidh. Feidhmíonn an bolg snámha mar scamhóg le húsáid a bhaint as ocsaigin an atmaisféir. Suas le 90 cm ar fhad, eite an droma fada, eite an eireabaill cruinn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Fíneog sheadánach a fhaightear i ndaoine. Cuireann sé bun le tochas de bhrí go bpollann sí i gciseal ceiritineach an chraicinn: beireann an baineannach na huibheacha sa pholl, agus itheann na larbhaí is na nimfeacha an craiceann. Tugtar galar an tochais air seo, a scaipeann ó dhuine go duine trí thadhall díreach. I dtíortha trópaiceacha, is minic a tharlaíonn ionfhabhtú streipteacocais anuas air.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea an ceartmhíol mór.
Lacha a fhaigheann bia trí thumadh faoi dhromchla an uisce. Dhá chineál ann: gnáthaíonn an cineál intíre locha tanaí, ag ithe fásra, agus tumann an cineál mara níos doimhne, ag ithe iasc beag is inveirteabrach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an lacha ghob-bhuí Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Saghas ainmhú is ea Caochán réaltsrónach. Mamach atá ann.
Is éan é an ladhrán buí Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an fho-eite dhearg. Ball d'fhine na Erebidae atá ann.
Is ainmhí mór í an eilifint Indiach. Elephas maximus indicus an t-ainm eolaíoch.Mamach atá ann, fospeiceas de chuid eilifint na hÁise. Tá trí fhospeiceas eile ann: E. m. sumatranus, E. m. maximus agusE. m. borneensis.
Tá sé le fáil san India agus i dtíortha eile freisin: an Bhanglaidéis, An Bhútáin, an Chambóid, an tSín, Laos, An Mhalaeisia, Burma / Myanmar, Neipeal, an Phacastáin, An Téalainn agus Vítneam.
Bíonn na heilifintí Indiacha suas le 6.4m (21 troigh) ar fhad, 2-3.5m ar airde ag an ngualainn (6.6 - 11.5 troigh) 2.7 - 4.5 tona ar meáchan. Bhí an eilifint Indiach is mó riamh 8m (26 troigh) ar fhad, 3.5m (11 troigh) ar airde agus ocht dtona ar meáchan.
Is ainmhí é an muinseac dubh. Mamach atá ann.
Is feithid í an bhéchuil ghorm stríocach.
Faoileán an-mhór is ea Faoileán an Aigéin Chiúin (Larus pacificus), de bhunadh chóstaí na hAstráile. Tá sé measartha coitianta idir Carnarvon san iarthar, agus Sydney san oirthear, cé go bhfuil sé tar éis éirí ganna i roinnt áiteanna ar an oir-oirthear, mar thoradh ar iomaíocht ó na ceilpfhaoileáin, a bhfuil "féin-thagtha" ó na 1940í.
I bhfad níos mó ná an faoileán geal uileláithreach, agus ní chomh coitianta, bíonn faoileáin an Aigéin Chiúin de ghnáth le feiceáil ina n-aonar nó i mbeirteanna, ag bodaireacht thart ar imeall an chladaigh, ar patról go tomhaiste go hard os cionn os cionn an tsáile, nó (uaireanta) ag ropadh thar bráid go hárd sa ghaoth chun sliogéisc nó cuán mara a ligean anuas ar na carraigeacha.
B'é an t-éaneolaí John Latham sa bhliain 1801 a rinne an chéad chursíos ar fhoileán an Aigéin Chiúin ó líníocht de chuid Thomas Watling, áit a raibh an t-ainm áitiúil taifeadta mar Troo-gad-dill.[1][2] Tagraíonn a bhuafhocal don Aigéin Chiúin.
Aithnítear dhá fhospeiceas: an fospeiceas a bhí ainmnithe ar dtús mar an speiceas féin L. p. pacificus ón chósta thoir theas agus ón Tasmáin, agus L. p. georgii as an Astráil Theas agus an Astráil Thiar.[3]
Is é faoileán an Aigéin Chiúin an t-aon fhaoileán mór ina raon, seachas ó am go chéile an ceilpfhaoileán. Is féidir an speiceas seo a bheith 58 go go 66 cm ar fhad agus le réise sciathán 137 go 157 cm ar a fhad. De ghnáth, bíonn meáchan ó 900 go dtí 1,180 g acu. Bíonn an speiceas seo den chuid is mó bán, le sciatháin agus droim dorcha agus bíonn a ghob an-tiubh, cumhachtach, buí deargbhiorach, agus (i gcomparáid le speicis eile faoileáin). Bíonn faireoga salainn acu a thálann uisce salainn trí na polláirí. Bíonn cluimhreach bhreacdhonn ar na héin ar fud a gcorp, agus de réir a chéile, faigheann siad a gcluimhreach aosach; roimh a cheathrú bliain, is deacair an faoileán óg seo agus éan fásta a aithint ó chéile.
Faoileán an-mhór is ea Faoileán an Aigéin Chiúin (Larus pacificus), de bhunadh chóstaí na hAstráile. Tá sé measartha coitianta idir Carnarvon san iarthar, agus Sydney san oirthear, cé go bhfuil sé tar éis éirí ganna i roinnt áiteanna ar an oir-oirthear, mar thoradh ar iomaíocht ó na ceilpfhaoileáin, a bhfuil "féin-thagtha" ó na 1940í.
I bhfad níos mó ná an faoileán geal uileláithreach, agus ní chomh coitianta, bíonn faoileáin an Aigéin Chiúin de ghnáth le feiceáil ina n-aonar nó i mbeirteanna, ag bodaireacht thart ar imeall an chladaigh, ar patról go tomhaiste go hard os cionn os cionn an tsáile, nó (uaireanta) ag ropadh thar bráid go hárd sa ghaoth chun sliogéisc nó cuán mara a ligean anuas ar na carraigeacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Faoile%C3%A1n_an_Aig%C3%A9in_Chi%C3%BAin&oldid=943386 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 5b3c94f343efb9f1697e03961a5566bb Q625352 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CharacidaeTeaghlach nó fine na n-iasc fionnuisce fothrópaiceach agus trópaiceach is ea na Characidae, a bhaineann leis an ordú Characiformes . Rinneadh athrú córasach agus tocsanomaíoch orthu áfach thar na blianta. I measc na n-iasc, a fhanann fós sna Characidae, tá na teitrí, a chuimsíonn na genera an-chosúil Hemigrammus agus Hyphessobrycon , chomh maith le foirmeacha gaolmhara, mar shampla Astyanax mexicanus agus Paracheirodon innesi. Tá tábhachtach ag baint leis na héisc seo mar bhia agus freisin i measc lucht na n-uisceadán trópaiceach.
Is ainmhí é an sionnach Darwin. Mamach atá ann.
Is éan í an riabhóg chladaigh Is baill d'fhine na Motacillidae iad.
Is moileasc é an t-ochtapas coiteann. Ball d'ord na nOctopoda atá ann.
Is éan é an coileach carraige atá dúchasach do Mheiriceá Theas trópaiceach. An fireannach le clúmh lonrach dearg nó flannbhuí is cíor mhór ar an gceann. Cuireann sé staidiúir air féin chun baineannaigh a mhealladh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is plandaí uisceacha dúchasacha d'Abhantrach na hAmasóine é Eichhornia crassipes, ar a dtugtar go coitianta an hiasaint uisce, agus is minic a bhaineann fadhbanna leo lasmuigh dá raon dúchais mar speicis choimhthíocha ionracha.
Planda ilbhliantúil uisceach ( nó hidrifít), saor-snámhach is ea an hiasaint uisce atá nádúrtha do Mheiriceá Theas trópaiceach agus fo-thrópaiceach. Le duilleoga leathana, tiubha, glasta, ubhacha, d'fhéadfadh an hiasaint uisce ardú os cionn dhromchla an uisce chomh hard le 1 mhéadar ar airde. Bíonn na duilleoga]] 10-20 cm ar leithead ar ghas atá ar snámh trí bholgán buacach mar nóidíní ag a bhun, os cionn dhromchla an uisce. Bíonn gais fhada, spúinseacha agus bolgánacha acu. Bíonn fréamhacha dubhchorcra clúmhacha agus saorchrochta acu. Iompraíonn an ghasóg cheartseasmhach spíce amháin de 8-15 bláth tarraingteach feiceálach, ar dhath an labhandair go bándearg, den chuid is mó, le sé pheiteal. Nuair nach bhfuil sí faoi bhláth, d’fhéadfadh sí a bheith meascaithe le Limnobium spongia nó 'Limnobium laevigatum.
Is plandaí uisceacha dúchasacha d'Abhantrach na hAmasóine é Eichhornia crassipes, ar a dtugtar go coitianta an hiasaint uisce, agus is minic a bhaineann fadhbanna leo lasmuigh dá raon dúchais mar speicis choimhthíocha ionracha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Eichhornia_crassipes&oldid=925368 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid fc9271a4e47b32c82e28632421806776 Q690813 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description ÉadarIs éan é an tÉadar. Trí speiceas de lachain mhara de chuid fhine na nAnatidae iad, mar atá Somateria mollissima, Somateria spectabilis agus Somateria fischeri. Dúchasach do thuaisceart an leathsféir thuaidh. Líneálann an baineannach a nead le cleití boga clúmhúla óna broinn: bailítear na cleití seo ar bhonn trádálach mar fhannchlúmh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an langúr Hanáman. Mamach atá ann.
Abhacantalóp oíchí atá dúchasach d'iarthar na hAfraice. An t-antalóp is lú atá ar eolas, a ghuaillí 25 cm ar airde. Scothdhearg/donn. Bíonn adharca gearra ar an bhfireannach, gan aon adharca ar an mbaineannach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Feithid mhór, cosúil le dreoilín teaspaigh, ina bhfuil cumarsáid trí fhuaim forbartha go mór. Tá feadán claíomhchruthach ubh-bheirthe aici go háirithe. Tugtar dreoilín teaspaigh fadadharcach uirthi freisin. Itheann sí plandaí den chuid is mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is moileasc é an oisre Eorpach coiteann.
Is feithid í an chiaróg dheá an róis. Ball d'fhine na Scarabaeidae atá ann.
Raithneach ilbhliantúil le ríosóim thiubha a dhéanann tortáin mhóra. Dúchasach d'áiteanna fliucha seascannacha ar fud na réigiún measartha. Fásann na froinn suas le 3 m ar airde agus bíonn siad dédhuilleach. Iompraíonn na froinn thorthúla, le duilleoigíní beaga uachtaracha, cuid mhaith spóragán donn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an na circíní.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an stiallach corcra. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is ball de ghéineas nó aicme baictéir (Vibriio) é vibreach a bhíonn líneach, cuarach nó slatchruthach, de ghnáth le lascnaid ar cheann amháin. Fásann sé le hocsaigin nó gan í, agus faightear i dtimpeallacht uisciúil is stéig ainmhí é. Cuireann sé tús le calar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an fheadóg ghlórach. Charadrius vociferus an t-ainm eolaíoch. Is baill d'fhine na Charadriidae iad.
Bíonn droim agus sciatháin an éin fhásta donn. Bíonn an bolg ban. Brollach bán a bhfuil dhá bhanda dubh air. Dath óráiste ar an tóin. Bíonn an aghaidh donn ach dath bán a bíonn ar an an gclár éadain. Is féidir fáinne óráiste-rua a fheiscint timpeall na súilí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an seireo Síneach (Capricornis milneedwardsii). Mamach atá ann, cineál gabhair agus, mar sin ball de fhine na Caprinae, fofhine na Bovidae (gabhair, caora srl). Tá sé dúchasach don tSín agus d'Oirdheisceart na hÁise.
Is feithid é an léimneoir Essex. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg Asórach. Mamach atá ann.
Is éan é an t-éan oighinn (Seiurus aurocapilla). Is ball d'fhine na bParulidae é. Caitheann sé an samhradh in oirthear agus lár Mheiriceá Thuaidh agus an geimhreadh i bhFlorida, Cúba, Meiriceá Láir agus áiteanna eile ina gcóngar.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an sacaí aghaidhbhán. Mamach atá ann.
Is Tunicata (na túinicigh) í an ascaid réaltach nó Botryllus schlosseri. Is Ainmhí beag coilíneach í a fhásann ar rudaí neamhbheo, phlandaí agus ainmhithe mallghluaiseacha san fharraige.
In oirthuaisceart an Aigéin Atlantaigh, sa Mheán Mhuir agus sa Mhuir Thuaidh a mhaireann an ascaid réaltach go dúchasach. Le 100 bliain anuas faightear í in áiteanna ar fud an domhain, nach mór.
Is Tunicata (na túinicigh) í an ascaid réaltach nó Botryllus schlosseri. Is Ainmhí beag coilíneach í a fhásann ar rudaí neamhbheo, phlandaí agus ainmhithe mallghluaiseacha san fharraige.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ascaid_r%C3%A9altach&oldid=871158 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid fb12e266a8b55f4ba0fdc0266855b4d8 Q838747 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description GuilbnínIs éan é an guilbnín Is ball d'fhine na Scolopacidae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an seangán capaill. Ball d'fhine na Formicidae atá ann.
Planda garbh giobach débhliantúil a fhásann 30-100 cm ar airde, dúchasach d'oirdheisceart na hEorpa. Na duilleoga croíchruthach; na bláthanna croischruthach, scothdhearg/ corcra is uaireanta bán; na cochaill 3-4.5 cm ar fhad, leata ubhchruthach le balla seasmhach airgeadach lárnach roinnte (seipteam). Fástar go minic i ngairdíní í ar son seanghas na dtorthaí le seiptim sheasmhacha, a úsáidtear mar mhaisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an sclamhaire le colainn ramhar atá forleathan go háitiúil i bhfarraigí trópaiceacha. Tagann an t-ainm ó na fiacla fada cónacha tosaigh is na gialla fíoringhluaiste. Tá cineálacha de tábhachtach mar éisc bhia, ina measc an sclamhaire liath ón Aigéan Atlantach trópaiceach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine mhór ilghnéitheach d'fheithidí is ea na Miridae (tráth, mar Capsidae).[1] Is féidir tagairt a dhéanamh don speiceas mar fhríd chaipsideach. I measc na n-ainmneacha coitianta a tugtar orthu bíonn frídí (nó feithidí) plandaí, duilleacha, agus féir. Is í an fhine is mó d'fhíor-fheithidí bainteach leis an fho-ord Heteroptera; a chuimsíonn os cionn 10,000 speiceas ar eolas, agus bíonn cinn nua eile á cur leo i gcónaí. Bíonn an chuid is mó de na miridigh aitheanta go forleathan mar lotnaidí talmhaíochta Speicis iad a phollann fíocháin na bplandaí, a bheathaíonn ar shú glasraí, agus uaireanta a tharchurann galair víreasacha plandaí. Mar sin féin, bionn roinnt speiceas creachóireach.
Is feithidi beaga talún iad na Miridae, de ghnáth ubhchruthach nó fadaithe le tomhas níos lú ná 12 milliméadar ar fhad. Bíonn cruit ar go leor acu, mar gheall ar chruth an phrótóracs, a iompraíonn an ceann cromtha síos. Tá cuid acu gheal dháite agus patrúnaithe go tarraingteach, cinn eile liathdhonn nó dorcha, an chuid is mó neamhfheiceálach. Déanann roinnt géineas aithris ar na seangáin, ag céimeanna áirithe den saol. Ní bhíonn aon súileog nó ocelli acu. Tá ceithre dheighleoga ag a rostrm. Is gné úsáideach d'fhonn baill den fhine a aithint ná láithreacht an cuneus, se sin rinn triantánach an chóiriam, cuid cheiritineach daingean den an sciathán tosaigh, an hemelytron. Bíonn an cuneus le feiceáil sna Miridae go léir beagnach, agus ní bhíonn sé ach ag chúpla Hemiptera eile , go háirithe i bhfine na nAnthocoridae, nach bhfuil mórán mar mar an gcéanna leis na Miridae ar bhealaí eile. Bíonn,i gcónaí, trí dheighleoga sna tarsais. [2]
Fine mhór ilghnéitheach d'fheithidí is ea na Miridae (tráth, mar Capsidae). Is féidir tagairt a dhéanamh don speiceas mar fhríd chaipsideach. I measc na n-ainmneacha coitianta a tugtar orthu bíonn frídí (nó feithidí) plandaí, duilleacha, agus féir. Is í an fhine is mó d'fhíor-fheithidí bainteach leis an fho-ord Heteroptera; a chuimsíonn os cionn 10,000 speiceas ar eolas, agus bíonn cinn nua eile á cur leo i gcónaí. Bíonn an chuid is mó de na miridigh aitheanta go forleathan mar lotnaidí talmhaíochta Speicis iad a phollann fíocháin na bplandaí, a bheathaíonn ar shú glasraí, agus uaireanta a tharchurann galair víreasacha plandaí. Mar sin féin, bionn roinnt speiceas creachóireach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Miridae&oldid=794973 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 6269e6c2215710a43800c20d7ba8a8c6 Q865651 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BrocógIs feithid í an bhrocóg. Ball d'fhine na Geometridae atá ann.
Planda feadánach spórach atá gaolmhar le garbhógach. Den chuid is mó is planda uisce é, agus na teiridifítí scaipthe ar fud an Domhain. Na duilleoga tomacha cosúil le féar, ach sorcóireach, ag imchlúdach na spóragán ina mbunanna ata. Timpeall 75 speiceas ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Smólach atá dúchasach don chuid is mó den Seandomhan. Ceann dorcha ar an bhfireannach, spotaí bána ar an muineál is an cliabhrach scothdhearg éadrom. Áitríonn sé talamh oscailte. Itheann sé feithidí, gráinní is caora. Tuirlingíonn sé go minic ar thom, claí is mar sin de.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda í an ailleann Pheadair.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an marmat Himiléach. Mamach atá ann.
Is éan é an Súdhiúlaí. Tá ceithre speiceas ann sa ghéineas Sphyrapicus. Tá siad dúchasach do Mheiriceá Thuaidh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an chlaig.
Is Fine éisc iad na fiúsailéirí (Caesionidae), san ord Perciformes. Tá siad gaolta leis na sclamhairí, ach oiriúnaithe chun planctón, seachas chreiche níos móire a ithe. Bíonn siad le fáil ar sceireacha san Ind-Aigéan Ciúin.
Is éisc sorcóireacha agus sruthlíniúla iad, suas le 60 cm (24 orlach), cé nach bhaineann an líon is mó ach thart ar leath an fhad sin amach. Tá a ngialla uachtaracha insínte, agus oiriúnaithe le haghaidh planctóin a phiocadh .
Is ainmhí é an mongús donn Indiach (Herpestes brachyurus). Mamach atá ann a mhaireachtálann i bhforaoisí báistí na hÁise Thoir Theas.
Ba chóir an t-alt seo a ghlanadh, mar: wrong copula constructions, English, wrong terms Tar éis an t-alt a ghlanadh, is féidir an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le tuilleadh eolais a fháil. |
Is Cill (bitheolaíocht) eocarótach aon-lascaideach í an t-Aonchont nó an Unikont (iolra= Unikonta). Is baill iad de na Unikonta, an grúpa tacsanomaíocht molta ag an t-eolaí Thomas Cavalier-Smith. San áireamh sa ghrúpa seo tá cealla eocarótacha aon-lascaideacha, ar a laghad ag a sinsear níos faide siar. Tugann roinnt taighde le fios dúinn gurb í an t-aonchont an sinsearach coiteann a bhí ag na hOpisthokonts (Ainmhí, Fungais agus saghsanna gaolmhara) agus Aiméibí, agus go raibh an Déchont ina shinsear d'Archaeplastida (Plándaí agus a ngaolta), Excavata, Rhizaria, agus Chromalveolata.
Tá comhtháthú géin thriarach ag na haonchoint, próiseas nach mbíonn ar siúl ag na bichoint. Ionchódaíonn na trí ghéin atá comhtháite le chéile ag na haonchoint thriaracha (ach ní na baictéir ná na bicoint) einsímí le haghaidh núicléitíd pirimidín a shintéisiú: carbamoyl fosfáit synthase, dihydroorotase, aspartate carbamoyltransferase (Cavalier-Smith 2006). Taispeánannn an crann fíliginiteach seo a leanas na gaolmhaireachtaí idir na príomhghrúpaí d'Eocarót, de réir moltaí Cavalier-Smith.
Eukarya [A] |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tá ceintrín amháin ag na haonchoint (Cavalier-Smith, 2002, 2006). Tá dhá cheintrín ag roinnt aonchoint ach tá bunadh fhoráis difriúil acu ó na déchoint a thaispeánann go raibh éabhlóid choinbhéirseach ar siúl (Cavalier-Smith 2006).
Tá ceintrín amháin ag na haonchoint (Cavalier-Smith, 2002, 2006). Tá dhá cheintrín ag roinnt aonchoint ach tá bunadh fhoráis difriúil acu ó na déchoint a thaispeánann go raibh éabhlóid choinbhéirseach ar siúl (Cavalier-Smith 2006).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aonchont&oldid=653978 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 8516f0bfecf930ad3e9788efcdaaa05a Q1009929 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Dreoilín teaspaigh glas coiteannIs feithid é an dreoilín teaspaigh glas coiteann (Omocestus viridulus).
Is moileasc é an tslipéar mara.
Is ainmhí é an séabra sléibhe Hartmann. Mamach atá ann.
Is planda é an garbhfhéar.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann síorghlas a fhásann 18 m ar airde is ea an siocal (Manilkara chicle), dúchasach do Mheicsiceo agus Mheiriceá Láir, ach a fhástar in áiteanna eile. Na duilleoga éilipseach, na bláthanna bídeach scothghlas/bán sépheitealach, na torthaí 5-10 cm ar leithead, scothliath go dtí scothdhearg/donn le bia buí. Táirgeann sé laitéis bhán go flúirseach, a bhailítear, mar a bhailítear rubar, ar son an bhuin leaistigh le haghaidh guma coganta. Tugtar an pluma Sapodilla ar an toradh inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an fabhcún coille Is baill d'fhine na Falconidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an vombat clúmhshrónach tuaisceartach.
Raithneach ilbhliantiúil le ríosóim dreaptha a fhaightear i ngach áit, beagnach. Go minic eipifíteach. Na froinn ina n-aonair, go domhain maothánach, nó roinnte. Na sórais gan iondúisiam, i 1-3 líne ar thaobh íochtarach an fhroinn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Aegopodium | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aegopodium podagraria | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
|
Is ainmhí é an langúr douc. Mamach atá ann, trí speiceas de mhoncaithe sa ngéineas Pygathrix, mar atá, Pygathrix nemaeus, P. nigripes agus P. Cineresa. Ta siad dúchasach d'oirdheisceart na hÁise agus gaol níos cóngaraí acu leis na moncaithe probaisc ná leis na fíorlangúir.
Planda ilbhliantúil a fhásann 45 cm ar airde, dúchasach do leithinis na mBalcán ach saothraítear go forleathan é, in oirthear na hAfraice is Meiriceá Theas go háirithe. Na duilleoga roinnte airgeadach/liath; na bláthchinn aonarach, cosúil le nóinín; na bláthóga seachtracha leata bán. Ullmhaítear feithidicíd as ábhair a eastósctar ó na bláthchinn thriomaithe mheilte, agus bhí an fheithidicíd seo in úsáid sa tSín sa 2ú céad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an caislín. Is baill d'fhine na Muscicapidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an moncaí colabach rua oirthearach. Mamach atá ann.
Iasc sliogánach débhlaoscach mara. Maireann sé gan ceangal le haon fhoshraith, agus é in ann snámh trína bhlaoscanna a bhualadh le chéile. Bíonn fáinne adharcán is roinnt súl mórthimpeall ar fhallaing a imill. Gabhtar é go trádálach mar bhia do dhaoine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc í an chláirseach cheirtlíneach.
Phylum Thallophyta - Is iad seo na plandaí nach mbionn duillí, gas, fréamh ná bláth orthu.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ciaróg bheag a bhfuil meicníocht chosanta aige ina spréann na ciaróga fásta néalta gaile loiscní trí phléasca le meascán ceimiceán i bhfaireoga ag cúl na colainne. Is féidir leo spraeáil arís is arís eile le hachair ghearra idir na pléasca.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an séabra Grant (Equus quagga boehmi). Mamach Afracach atá ann. Is é an ceann is lú den sé fhospeiceas de shéabraí máchaire é.
Is moileasc é an fínicín Eorpach.
Ainmhí is ea an francach uisce bréige.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an hocas ard sa ghéineas Lavatera. Tá 25 speiceas de ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an táithean.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil síorghlas atá dúchasach d'oirthear na hÁise. Na duilleoga, le gais fhada, ubhchruthach leathrúil, a mhaireann cuid mhaith blianta. Na bláthanna clogchruthach le clúdach ar chruth scáth báistí, corcra neamhlonrach. Fásann sé gar don talamh, agus pailníonn seilidí é. Fulaingíonn sé scáth is triomach go maith, agus an-choitianta mar phlanda pota.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an siorc liopaird a aimsítear in aigéin an domhain.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an dorsán darach. Ball d'fhine na Tettigoniidae atá ann.
An roc is mó de na diabhalroic, níos mó ná 6 m ar leithead is 1,300 kg meáchain. An béal leathan trasna tosach an chinn. Itheann sé planctóin is éisc bheaga a scagann sé amach ón uisce le háirsí geolbhach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an sciobaire coiteann.
Is feithid í an fho-eite bhuí mhór. Ball d'fhine na Noctuidae atá ann.
Éan mór farraige atá dúchasach don Atlantach thuaidh, tuaisceart na hAfraice, an Astráil, is an Nua-Shéalainn. Sruthlíneach, le gob gorm fada gan phollairí seachtracha. Paistí loma dubha ar a aghaidh. Beireann sé ar éisc trí thumadh go hingearach isteach sa bhfarraige. Tá saic aeir faoi chraiceann na haghaidhe a mhaolaíonn turraing an imbhuailte leis an uisce.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an broicéad rua Lár-Mheiriceánach. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an mórfhrancach na neide cipíní.
Ainmhí is ea an francach carraige láir.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag í an fhialuch Mheicsiceach. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an fhialuch Dickey. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg Mhaidéarach. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg choiteann. Mamach atá ann.
Planda le cuid mhaith gnéithe, an chuid is mó ilbhliantúil is ea an mhínscoth. Bláthchinn chruinne chrua, agus timpeall ar gach ceann an-chuid brachtanna ag dul thar a chéile go dlúth. Go minic críochnaíonn na brachtanna in imeall le frainse cosúil le páipéar, agus fiacla mar a bheadh cíor ann. Na bláthóga corcra nó buí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an raithneach chumhra.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ceann de dhá shaghas préacháin, ceann atá dúchasach don Eoraip is an Áise, agus an ceann eile d'iarthar Mheiriceá Thuaidh. Áitríonn sé foraoisí buaircíneacha, agus itheann feithidí, síolta is éin bheaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí í an ialtóg mheasa ceannlachna. Mamach atá ann.
Tom beag a fhásann 60 cm nó mar sin ar airde, dúchasach don Afraic is Madagascar. An gas an-ghéagach ón mbun. Na duilleoga cruinn, rud beag maothánach, tiubh giobach bán faoina mbun. An iliomad bláthcheann, cosúil le nóiníní, i gcrobhaingí dlútha barrleata, dearg go dúghorm/vialait. Díorthaíodh na cineálacha i ngairdíní ó speiceas gaolmhar atá dúchasach do na hOileáin Chanáracha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann síorghlas atá dúchasach don Mhalaeisia is ea an t-úpas (Antiaris toxicaria). A dhuilleoga ubhchruthach, a bhláthanna bídeach glas i gcinn sféarúla. Tálann sé laitéis lachtach a d'úsáidtí mar nimh chumasach ar rinn saighde. Cheaptaí san 18ú céad go raibh an crann nimhiúil don cheantar máguaird mar gur tháinig an nimh amach ón gcrann chun gach rud beo a mharú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is Aeromonas hydrophila ann ná baictéar heitreatrófach, Gram-dhiúltach, slat-chruthach a fhaightear den chuid is mó i gceantair le haeráid te. Bíonn an baictéar seo ar fáil i bhfionnuisce nó in uisce goirt. Fanann sé beo i dtimpeallachtaí aeróbacha agus anaeróbacha, agus is féidir leis ábhair ar nós geilitín agus haemaglóibin a díleá. Aonraíodh Aeromonas hydrophila ó dhaoine agus ainmhithe sna 1950í. Is é an ceann is iomráití de na sé speiceas de chuid na hAeromonas. Bíonn sé frithsheasmhach in aghaidh na n-antaibheathach is coitianta agus in aghaidh teochtaí fuar.
Raithneach uisciúil a shnámhann go saor. Dúchasach do réigiúin thrópaiceacha is fhothrópaiceacha, ach nádúraíodh go forleathan í i réigiúin níos fuaire ar fud na hEorpa, bíodh is go bhfulaingíonn sí cuid mhaith dochair sa gheimhreadh. An gas cúpla ceintiméadar ar fhad, géagach le froinn fhorluite, cosúil le crotail, clúdaithe le ribí neamhinfhliuchta, scothdhearg sa bhfómhar. Go minic cumhdaíonn sí dromchla an uisce i locha, locháin is díoga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc í an mháthair shúigh. Ball d'ord na Teuthida atá inti.
Géineas de thor síorghlas san fhine Rutaceae is ea Adenandra. Bíonn an géineas dúchasach don Afraic Theas. Tá baint ag na phlandaí leis an fhine Citrus, agus bíonn faireoga ola sna duilleoga agus tagann siad dea-bholadh sainiúil amach astu. Tagann an t-ainm Adenandra ón Ghréigis αδένα Adenas , faireog; agus άνδρας Andras , fear. Bíonn duilleoga beaga agus gainniúla air, neamhghasánach nó beagnach neamhghasánach. Bíonn cúig pheitil ar na bláthanna feiceálacha, agus bíonn dath bándearg nó bán orthu. Saothraíonn garraíodóirí Adenandras toisc go bhfuil siad ornáideach agus aramatach.
Tá thart ar 18 speiceas 'Adenandra' anseo, lena n-áirítear:
Géineas de thor síorghlas san fhine Rutaceae is ea Adenandra. Bíonn an géineas dúchasach don Afraic Theas. Tá baint ag na phlandaí leis an fhine Citrus, agus bíonn faireoga ola sna duilleoga agus tagann siad dea-bholadh sainiúil amach astu. Tagann an t-ainm Adenandra ón Ghréigis αδένα Adenas , faireog; agus άνδρας Andras , fear. Bíonn duilleoga beaga agus gainniúla air, neamhghasánach nó beagnach neamhghasánach. Bíonn cúig pheitil ar na bláthanna feiceálacha, agus bíonn dath bándearg nó bán orthu. Saothraíonn garraíodóirí Adenandras toisc go bhfuil siad ornáideach agus aramatach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Adenandra&oldid=943059 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid c6dd96b92dad75c4e5fdcf9f0474fcf2 Q2710027 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Portán clismínIs moileasc é an portán clismín.
Géineas de chrann, ón Astráil, is ea Acradenia, ina bhfuil dhá speiceas ann:
Abroma | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Féach ar an téacs. |
Is géineas de bhaictéir ghradhiúltacha, snáithíneacha, anaeróbacha iad Fusobacterium, cosúil le Bacteroides. Glacann Fusobacterium páirt i ngalair daonna, m.sh. galar drandail, siondróm Lemierre, agus othras dromchlachnis san áireamh. Cé gur tuairiscíodh roimhe go raibh Fusobacterium ar fáil go rialta in orafharaing an duine, is í tuairim an lae inniu í ná gur cheart plé le Fusobacterium mar bhaictéar pataigine.
Is géineas de bhaictéir ghradhiúltacha, snáithíneacha, anaeróbacha iad Fusobacterium, cosúil le Bacteroides. Glacann Fusobacterium páirt i ngalair daonna, m.sh. galar drandail, siondróm Lemierre, agus othras dromchlachnis san áireamh. Cé gur tuairiscíodh roimhe go raibh Fusobacterium ar fáil go rialta in orafharaing an duine, is í tuairim an lae inniu í ná gur cheart plé le Fusobacterium mar bhaictéar pataigine.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Fusobacterium&oldid=664961 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 09e0fae39b06b28a956a5e1b5fcda5b4 Q2840400 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Alternanthera reineckiiSpeiceas de phlandaí uisceacha is ea Alternanthera reineckii sa bhFine Amaranthaceae. Úsáidtear roinnt saothróg mar phlandaí ornáideacha in uisceadáin trópaiceacha.
Is planda beag uisceach é seo a chónaíonn i seascainn nuair a bhíonn na coinníollacha feiliúnach dó, ar dhá bhealach: ag ardú ón uisce (agus sa chás seo, fásann an gléasra amach as an uisce nó ar thalamh) agus faoin uisce (agus sa chás seo, ní fhásann an planda amach ón uisce). Bíonn cruthanna éagsúla ar na duilleoga, ó lansach go héilipseach, agus bíonn an gas gearr acu, 4 cm ar fad agus 15 mm ar leithead. San iomlán, is féidir leis fás go dtí 50 cm ar fhad, i riocht maith, agus is féidir leis fás amach as an uisce faoi choinníollacha iomchuí.
Speiceas de phlandaí uisceacha is ea Alternanthera reineckii sa bhFine Amaranthaceae. Úsáidtear roinnt saothróg mar phlandaí ornáideacha in uisceadáin trópaiceacha.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Alternanthera_reineckii&oldid=923606 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid deb3fadb3895ca9146f5f591d5857331 Q3236026 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CladhthachIs planda í an chladhthach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is speiceas de bhaictéir phataigineacha é Acinetobacter baumannii, dá dtagraítear mar bhaictéar aeróbach graim-dhiúltach, a bhíonn frithsheasmhach in aghaidh an chuid is mó de na antaibheathaigh. Mar thoradh ar a fhrithsheasmhach in aghaidh cóireála drugaí, tugann roinnt meastacháin le fios go bhfuil an galar ag marú na mílte othar istigh in oispidéal gach bliain, sna Stáit Aontaithe Mheiriceá. Ní amháin sin, ach tá sé ráite ag speisialtóirí go "bhfhéadfadh siad dul chun cinn mar bhagairt níos mó". is féidir gur chúis leis an bhreoiteacht niúmóine throm a chur ar bun agus ionfhabhtuithe chonaire an fhuail, shruth na fola, agus i gcodanna eile de chuid na colainne.
Is iasc fionnuisce trópaiceach é Aspidoras fuscoguttatus a bhaineann leis an fofhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae . Shíolraigh siad in uiscí intíre i Meiriceá Theas, agus tá siad le fáil in abhantrach uachtarach na Paraná sa Bhrasaíl agus i bPeiriú .
Fásfaidh na héisc tuairim is 4 ceintiméadar ar fhad. Bíonn siad ag maireachtáil in aeráid thrópaiceach in uisce le 5.5 - 6.8 pH, cruas uisce de 12 céimeanna de chruas ginearálta nó cCG , agus raon teochta de 22 C go 25 C. Beathaíonn siad ar phéisteanna , chrústaigh bheantacha , fheithidí agus ábhar plandaí. Leagann siad uibheacha i bhfásra dlúth agus ní chosnaíonn na tuismitheoirí na huibheacha.
Níl an-tóir orthu i dtrádáil na n-uisceadán, is dócha toisc go bhfuil sé deacair idirdhealú a dhéanamh idir speicis ghaolmhara eile. [1]
Is iasc fionnuisce trópaiceach é Aspidoras fuscoguttatus a bhaineann leis an fofhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae . Shíolraigh siad in uiscí intíre i Meiriceá Theas, agus tá siad le fáil in abhantrach uachtarach na Paraná sa Bhrasaíl agus i bPeiriú .
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Aspidoras_fuscoguttatus&oldid=927640 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 10e6bc882cda9d8213772e42687d4b32 Q3310234 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AfgekiaAfgekia | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Afgekia filipes Afgekia mahidolae Afgekia sericea Ref: ILDIS Version 10.01 |
Is iasc fionnuisce trópaiceach é an Corydoras multiradiatus (Gaeilge:cat mara mucshrónach) a bhaineann le fo-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae. Meiriceá Theas áit dúchasach an éísc seo, agus tá sé le fáil in abhantrach na hAmasóine iartharaí, in Eacuadór agus i bPeiriú. Go traidisiúnta cuirtear an speiceas seo i mBrochis ach is comhchialla den Corydoras é an ghéineas. [1][2] I rith an ama, aithníonn FishBase Brochis mar ghéineas bailí. [3]
Tá thart ar 17 spíon eite droma ag an iasc i gcomparáid leis an 11 nó 12 a fheictear go coitianta i Corydoras splendens . Tá an smuit i bhfad níos faide ná speicis eile sa ghéineas a mhíníonn an t-ainm coitianta. Fásfaidh an t-iasc ar fhad suas go 6.7 cm.
Cónaíonn an cat mara mucshrónach seo in aeráid thrópaiceach in uisce le pH 6.0-.2.2, cruas uisce de 15 cCG, agus raon teochta 21-24 C . Itheann sé ar phéisteanna, crústaigh bhothacha, feithidí agus ábhar plandaí . Leagann sé uibheacha i bhfásra dlúth agus ní chosnaíonn na héisc fhásta na huibheacha.
Tá tábhacht thráchtála ag baint leis cait mhara seo i dtionscal trádála an uisceadáin, cé go bhfuil sé measartha gann nó measctha le C. splendens . Tá a chúram beagnach mar an gcéanna le C. splendens .
Is iasc fionnuisce trópaiceach é an Corydoras multiradiatus (Gaeilge:cat mara mucshrónach) a bhaineann le fo-fhine Corydoradinae den fhine Callichthyidae. Meiriceá Theas áit dúchasach an éísc seo, agus tá sé le fáil in abhantrach na hAmasóine iartharaí, in Eacuadór agus i bPeiriú. Go traidisiúnta cuirtear an speiceas seo i mBrochis ach is comhchialla den Corydoras é an ghéineas. I rith an ama, aithníonn FishBase Brochis mar ghéineas bailí.
Tá thart ar 17 spíon eite droma ag an iasc i gcomparáid leis an 11 nó 12 a fheictear go coitianta i Corydoras splendens . Tá an smuit i bhfad níos faide ná speicis eile sa ghéineas a mhíníonn an t-ainm coitianta. Fásfaidh an t-iasc ar fhad suas go 6.7 cm.
Cónaíonn an cat mara mucshrónach seo in aeráid thrópaiceach in uisce le pH 6.0-.2.2, cruas uisce de 15 cCG, agus raon teochta 21-24 C . Itheann sé ar phéisteanna, crústaigh bhothacha, feithidí agus ábhar plandaí . Leagann sé uibheacha i bhfásra dlúth agus ní chosnaíonn na héisc fhásta na huibheacha.
Tá tábhacht thráchtála ag baint leis cait mhara seo i dtionscal trádála an uisceadáin, cé go bhfuil sé measartha gann nó measctha le C. splendens . Tá a chúram beagnach mar an gcéanna le C. splendens .
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Corydoras_multiradiatus&oldid=946920 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 4a7cb7e37d1d945dcc03f901c00d9fa5 Q4880169 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Víreas buíGalar casta biatas siúcra. Víris is bun leis, víreas buíonna eorna agus/nó víreas éadrom buíonna eorna. Scaipeann aifidí na víris. Buítear na duilleoga agus cuirtear bac ar na soithigh fléim, ionas nach féidir leis na siúcraí aistriú go dtí na fréamhacha. Mar thoradh laghdaítear go mór ar an mbarr, go mór mór má tharlaíonn an t-ionfhabhtú go luath sa séasúr fáis. Is féidir an galar a chloí le sprae feithidicídeach ach é a fheidhmiú roimh theacht na bhfeithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil le bleib, déanta as duilleoga lannacha ata ag dul thar a chéile. Dúchasach do réigiúin mheasartha sa leathsféar thuaidh. An gas ag dul suas go díreach, neamhghéagach le cuid mhaith duilleog caol ailtéarnach nó bíseach. 6 theascán mór foirceanta iombhlátha ar na bláthanna, go minic ar crochadh. Trumpa-chruthach de ghnáth. nó an t-iombhláth rollta ar gcúl, cosúil le caipín Turcaigh. An-chuid dathanna, ach bán den chuid is mó, agus buí go dtí dearg is corcra, go minic ballach. Na staimíní fada ag gobadh amach. I gcuid mhaith saghsanna, tá na bláthanna an-chumhra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Speiceas duillsilteach ródaidéandrain. Úsáidtear an téarma seo sa ghairneoireacht chun é a idirdhealú ón speiceas síorghlas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an asal fiáin Indiach. Mamach atá ann.
Géineas de roinnt speiceas de phlandaí san fhine Apiaceae is ea Lilaeopsis. (Ar a dtugtar 'grassworts' orthu sa Bhéarla, go coitianta.) Úsáidtear L. brasiliensis mar phlanda ornáideach ar thulra na n-uisceadán.
Géineas de roinnt speiceas de phlandaí san fhine Apiaceae is ea Lilaeopsis. (Ar a dtugtar 'grassworts' orthu sa Bhéarla, go coitianta.) Úsáidtear L. brasiliensis mar phlanda ornáideach ar thulra na n-uisceadán.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Lilaeopsis&oldid=822627 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 1a70587adb5c18ea80eaed7121349af1 Q7215753 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SábhlusIs planda é an sábhlus.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Míol beag foghlach. Faightear na larbhaí bídeacha dearga sé-chosacha go flúirseach i bpáirceanna taise sa bhfómhar. Itheann siad trí fhuil mamach beag is daoine a shú, rud a chuireann tús le tochas géar is gríos.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an fia luiche.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Grúpa an-mhór prótasón a aithnítear as a saghsanna bréagchos. Cuimsíonn siad aiméibí is foramanaiféaraigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc fionnuisce Áiseach a fhaightear in aibhneacha, canálacha is locha. An cholainn suas le 25 cm ar fhad. Orgán riospráide ar leith os cionn na ngiolbhach le haghaidh ionanálú aeir. Is féidir leis gluaiseacht thar an tír le sánna preabacha eite an eireabaill. Iasc maith bia.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom nó crann beag, Protea odorata,[1] dúchasach don Afraic thrópaiceach is an Afraic Theas go háirithe, mar a bhfuil cuid mhaith cineálacha. Na duilleoga iomlán nó roinnte, leathrúil. Le fírinne, is bláthraí na bláthanna móra éagsúla, agus cuimsíonn siad an-chuid fíorbhláthanna beaga ina lár is brachtanna righne mórthimpeall orthu, go minic gealdaite, a bhíonn cosúil le peitil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom nó crann beag, Protea odorata, dúchasach don Afraic thrópaiceach is an Afraic Theas go háirithe, mar a bhfuil cuid mhaith cineálacha. Na duilleoga iomlán nó roinnte, leathrúil. Le fírinne, is bláthraí na bláthanna móra éagsúla, agus cuimsíonn siad an-chuid fíorbhláthanna beaga ina lár is brachtanna righne mórthimpeall orthu, go minic gealdaite, a bhíonn cosúil le peitil.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=R%C3%B3s_tal%C3%BAn&oldid=690279 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e0339f9fa89b89103c50a895c920d9b3 Q25345384 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CágIs éan é an cág. Is ball d'ord na Passeriformes é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an lacha bháneiteach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan é an Glasán darach Is baill d'fhine na Fringillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an fia Caismíreach (Cervus canadensis hanglu). Mamach atá ann. Tá sé dúchasach do choillte dlútha i nGleann na Caismíre agus i dtuaisceart Chamba san India.
Is ainmhí mara é an céiticeach. Mamach atá ann.
Is éard atá i gceist leis an téarma dineasár nó reiptíl díofa ón Ré Mhéiseasóch. Tháinig deireadh leo breis is seasca milliún bliain ó shin. Lena linn, ba iad na dineasáir na veirteabraigh is tábhachtaí ar terra firma. D’fhág siad go leor iarsmaí againn: cnámha, uibheacha, fearadh, loirg a gcos srl.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard atá i gceist leis an téarma dineasár nó reiptíl díofa ón Ré Mhéiseasóch. Tháinig deireadh leo breis is seasca milliún bliain ó shin. Lena linn, ba iad na dineasáir na veirteabraigh is tábhachtaí ar terra firma. D’fhág siad go leor iarsmaí againn: cnámha, uibheacha, fearadh, loirg a gcos srl.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Dineas%C3%A1r&oldid=760205 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b77b980f67f404cc39ac03020f3c9ead Q434 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PiorraCrann nó tom duillsilteach, spíonach de ghnáth, dúchasach don Eoraip is an Áise. Tugtar crann piorraí nó piorróg ar an gcrann, agus piorra ar thoradh an chrainn. Na duilleoga lansa-chruthach caol go dtí ubhchruthach leathan. Na bláthanna bán nó scothbhándearg, i gcrobhaingí le barra leata, a thagann amach roimh na duilleoga. Na torthaí cruinn, nó caisealchruthach piorrachruthach. Gráinníneacht shainiúil ar an gcomhdhéanamh mar gheall ar chloch-chealla i mbia an toraidh. Fástar go forleathan mar chrann úlloird is maisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is planda ann , ar a dtugtar freisin planda glas nó Viridiplantae sa Laidin, ná orgánach ilcheallach den ríocht Plantae. Cruthaíonn siad clád a fholaíonn na plandaí bláthanna, buaircínigh agus gimnispeirmí eile, raithneacha, garbhógaí, Anthocerotophyta, Marchantiophyta agus caonaigh, chomh maith, leis na algaí glasa, ag brath ar shainmhíniú. Dhealaigh Arastotail gach uile rud beo i ndá dhream, plandaí, a bheith, de ghnáth gan baill céadfaigh agus gluaiseacht agus ainmhithe. D'aithin an córas Linnaeus dhá Ríocht, an Ríocht Vegetabilia (níos déanaí Plantae) agus an Ríocht Animalia. Ina dhiaidh sin áfach, rinneadh trí ríocht eile, Prokaryotae, Proctista agus Fungae ón Ríocht Plantae.
Seo a leanas na ceithre phríomhfhíleam i Ríocht na bPlandaí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éard is planda ann , ar a dtugtar freisin planda glas nó Viridiplantae sa Laidin, ná orgánach ilcheallach den ríocht Plantae. Cruthaíonn siad clád a fholaíonn na plandaí bláthanna, buaircínigh agus gimnispeirmí eile, raithneacha, garbhógaí, Anthocerotophyta, Marchantiophyta agus caonaigh, chomh maith, leis na algaí glasa, ag brath ar shainmhíniú. Dhealaigh Arastotail gach uile rud beo i ndá dhream, plandaí, a bheith, de ghnáth gan baill céadfaigh agus gluaiseacht agus ainmhithe. D'aithin an córas Linnaeus dhá Ríocht, an Ríocht Vegetabilia (níos déanaí Plantae) agus an Ríocht Animalia. Ina dhiaidh sin áfach, rinneadh trí ríocht eile, Prokaryotae, Proctista agus Fungae ón Ríocht Plantae.
Seo a leanas na ceithre phríomhfhíleam i Ríocht na bPlandaí.
Phylum Thallophyta Phylum Bryophyta Phylum Spermatophyta Phylum Pteridophyta http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Planda&oldid=704296 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 14bd8776a01bfe662792a3375452ee5a Q1357 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Damhán allaIs araicnid í an damhán alla. Is ball d'ord na n-Araneae í. Tá na damháin alla flúirseach go maith i ngach ilchríoch ach amháin Antartaice. Tá tuairim is 40,000 speiceas ann. Is creachadóirí iad go leor, ach amháin speiceas a fuarthas i Meicsiceo sa bhliain 2008.[1] Tá ocht gcos agus ocht súil acu.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is araicnid í an damhán alla. Is ball d'ord na n-Araneae í. Tá na damháin alla flúirseach go maith i ngach ilchríoch ach amháin Antartaice. Tá tuairim is 40,000 speiceas ann. Is creachadóirí iad go leor, ach amháin speiceas a fuarthas i Meicsiceo sa bhliain 2008. Tá ocht gcos agus ocht súil acu.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Damh%C3%A1n_alla&oldid=760135 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid ddaf20697bf355851ccca502985f2981 Q1493 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description AnannCrann ilbhliantúil síorghlas, dúchasach do Mheiriceá Theas is ea an t-anann. Na duilleoga docht stuach claíomhchruthach spíonach liathghlas. Na bláthanna tríphiotalach gorm i mbláthra dlúth, cosúil le cón is spuaic dhuilleach ag a bharr. Torthaí aonaracha ag comhtháthú le chéile ina dtoradh bog buí ilchodach suas le 30 cm ar fhad. Barr tábhachtach i gcuid mhaith tíortha trópaiceacha. I measc na gcineálacha a shaothraítear, tá foirmeacha gan síolta is foirmeacha ornáideacha ildaite. Bíonn súlach na dtorthaí lán de vitimíní A is B.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is araicnid é an damhán alla an lín chruinneogaigh. Is ball d'ord na n-Araneae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tá príomhach (Laidin: príomh, sa chéad áit) ionadaitheach d'ord sna mamaigh plainteacha. De réir rangaithe fíliginitigh na linne seo, baineann na príomhaigh le na Euarchontoglires.
Roinntear na príomhaigh, go traidisiúnta, ina dhá ghrúpaí, sé sin na strepsirrhiniens agus na haplorrhiniens, sé sin, rannóg na moncaithe, ina bhfuil an géineas Homo (nó an duine) agus na Hominidae (nó homainidí).
Dealraíonn ainm na bPríomhach sa deichiú eagrán den leabhar 'Systema Naturae', le Carl von Linné, obair mhór a rinne iarracht ar na speicis beo a rangú de réir a bhfogasachtí fiseolaíocha.
De réir Linné, áirítear an duine agus speicis d'ainmhithe eile sna Príomhaigh. Go beacht, tá sé roinnte i gceithre speiceas: Homo , Simia (moncaithe), Lemur, agus Vespertilio (sciatháin leathair). Níos déanaí ar aghaidh, rinneadh athbhreithniúchán ar rangú Linné, agus anois níl na sciatháin leathair istigh ann níos mó, ach tá an t-ainm príomhach fágtha.
Speiceas | Baineann | Fireann |
---|---|---|
Goraille (Gorilla gorilla) | 105 kg | 205 kg |
An Duine (Homo sapiens) | 62.5 kg | 78.4 kg |
Moncaí Patas (Erythrocebus patas) | 5.5 kg | 10 kg |
Moncaí fadshrónach(Nasalis larvatus) | 9 kg | 19 kg |
Moncaí marmaisíneach(Cebuella pygmaea) | 120 g | 140 g |
De gnáth, is é príomhthréith na bpríomhach ná an saol foraoise, ingne láimhe agus ladhracha, inniúlacht ar ghreamú le ordóga freasúracha, ardcheannasach na céadfa radhairce (an radharc steiréascópach) ar chéadfa an bholaidh a bhíonn ina chóras céadfach ceannasach i dtromlach na mamach. Cuirtear ar aghaidh go bhfuil intinn níos forbartha ag na príomhaigh, ná mórchuid na mamach eile, ach níl cruthúnas ann go bhfuil seo fíor i gcás ollteaghlaigh na Hominoidea.
Athraíonn méid na bpríomhach ó 13 cm ( léamar luchach, Microcebus murinus) agus 175 cm, agus an mhais ó 100 g go 275 kg (goraille,Gorilla gorilla).
Mórchuid na bpríomhach is i gcrainn a bhíonn cónaí orthu. Bíonn cuid de na speiceas ina n-ainmhithe páirt-talún, mar atá na babúin agus na Moncaithe Patas, agus tá roinnt speiceas ina n-ainmhithe lán-talún, mar atá na Gelada agus an Duine.
Tá príomhach (Laidin: príomh, sa chéad áit) ionadaitheach d'ord sna mamaigh plainteacha. De réir rangaithe fíliginitigh na linne seo, baineann na príomhaigh le na Euarchontoglires.
Roinntear na príomhaigh, go traidisiúnta, ina dhá ghrúpaí, sé sin na strepsirrhiniens agus na haplorrhiniens, sé sin, rannóg na moncaithe, ina bhfuil an géineas Homo (nó an duine) agus na Hominidae (nó homainidí).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pr%C3%ADomhach&oldid=893055 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 981bfdefa85a74f2424e7f277e752094 Q10998 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description PrátaPlanda iomráiteach a tháirgeann tiúbair is ea an práta (nó an Spáinneach Geal, nó préata nó fata; Solanum tuberosum).
Nuair a fhástar plandaí nua ó na tiúbair, is clóin iad seo de na máthairphlandaí. Is luachmhar é seo mar gur féidir tréithe fabhracha a chaomhnú. Tá na mílte cineálacha ann, iad uile den speiceas céanna.
Tá suas le 160 speiceas sa nádúr, agus níl siad gaolta go dlúth i gcónaí.
Planda atá dúchasach do Mheiriceá Theas is ea an práta, áit ar saothraíodh é le fada fada le cineálacha buntúsacha mar bharr ó 200 AD ar a laghad. Sna hAindéis Arda ó cheann ceann na hilchríche a bhíodh an práta roimh theacht na nEorpach.
Mar sin, tháinig an práta as Meiriceá Theas ó thús. Timpeall lár an 16ú céad a tugadh isteach sa Spáinn é, agus uaidh sin scaip sé ar fud na hEorpa.
Tá fabhalscéal eile ann, gur thug an ridire Walter Raleigh an práta go hÉirinn as Meiriceá Theas. Ar an 28 Iúil 1586, cuireadh an práta (an práta milis) don chéad uair in Éirinn. Ach is finscéal ann, is cosúil[2].
Tá finscéal ann gur tháinig an práta go hÉirinn an chéad uair le seoltóirí Spáinneacha ag teitheadh ó na Sasanaigh ,i ndiaidh an ionsaí mírathúil le hArmáid na Spáinne sa bhliain 1588. Ach tuagadh an t-ainm "Spáinneach Geal" ar an práta ar dtús, gur tháinig an práta go hÉirinn le trádálaithe as an Spáinn[3].
Faoi seo táirgtear 90% de phrátaí an domhain sa seandomhan, oirthear na hEorpa go háirithe. Tá a tháirgeadh domhanda ionchurtha i dtábhacht le táirgeadh na ríse agus na cruithneachta; é de 314 billiún tona sa bhliain 2011, an tríú barr is mó fásta i ndiaidh an dá bharr eile sin.[4] Is sna tíortha oir-Eorpacha a ídítear na prátaí is mó ná aon áit eile; sa bhliain 2011, b'í an Bhealarúis an tír a d'ídigh an méid is airde ar domhan díobh: 185kg in aghaidh an chónaithe.[5]
Tá claonadh ag prátaí le galair éagsúla, galair víreasacha is dúchan go háirithe. Bíonn taighdeoirí is síolraitheoirí ag iarraidh póir fhrithsheasmhacha le táirgiúlacht fheabhsaithe a shaothrú an t-am ar fad, agus san iarracht seo tá na speicis fhiáine le tréithe frithsheasmhacha éagsúla an-tábhachtach sa linn géinte.
Is iomaí cineál bia a dhéantar le prátaí. B'fhéidir gurb iad sceallóga an bia is coitianta a dhéantar le prátaí. Déantar brioscáin phrátaí astu freisin. Táthar an-chosúil lena chéile ach amháin go bhfuil sceallóga níos tibhe agus níos tanaí ná brioscáin phrátaí. Itear sceallóga te; itear brioscáin phrátaí ag teocht an tseomra. Is iomaí blas a bhíonn ar mbrioscáin phrátaí amhail salann agus fínéagar, cáis agus oinniún, blas bagún deataithe, blas curraí, blas Tabasco is araile.
Planda iomráiteach a tháirgeann tiúbair is ea an práta (nó an Spáinneach Geal, nó préata nó fata; Solanum tuberosum).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pr%C3%A1ta&oldid=928522 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 23ddd91a0dcf58e07aa9761ccfcfb496 Q12081 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description MygalomorphaeInfrea-ord damhán is ea na Mygalomorphae (nó Orthognatha). Ainmníodh iad as na fiacla, a shíneann díreach síos gan dul trasna ar a chéile (murab ionann is na Araneomorphae).
Tá a lán finte sa ghrúpa seo. Orthu sin tá na tarantúlaí (damháin thoirtiúla le cosa téagartha) agus damháin lín thonnadóraigh na hAstraláise. Ar nós an fho-oird chéadrata Mesolthelae tá dhá phéire leabharscamhóg[1] acu agus fiacla a shíneann síos. Bhíodh na tréithe seo ag sinsir choiteanna na ndamhán go léir, ach tá damháin ann anois a bhfuil fiacla trasghníomhacha acu.
Tá ocht súil ag beagnach gach spéiceas de na Mygalomorphae.
Is mór iad a gcuid fiacla agus tá faireoga nimhe iontu. An géineas Astrálach Atrax amháin a fhéadann dochar a dhéanamh do dhaoine.
Baineann cuid de na damháin is mó toirt leis na Mygalomorphae, ach tá spéicis ann atá níos lú ná milliméadar ar fad. Is féidir leo síoda a shníomh atá ceangailteach go leor, agus tógann cuid acu líonta casta atá beagnach méadar ar leithead (Coddington & Levi, 1991).
Is féidir le Mygalomorphae maireachtáil chomh le fada cúig bliana is fiche, agus ní thagann cuid acu in inmhe go dtí go bhfuil siad timpeall sé bliana d’aois.[2] Tá cuileoga de chuid an fhine Acroceridae ar ionpharaisítí iad agus tig leo fanacht suanach sna leabharscamhóga chomh fada le fiche bliain sula dtosaíonn siad ag ithe an damháin.
Tá an chuid is mó den infra-ord seo le fáil sna trópaicí agus sna fothrópaicí, ach tá cuid acu le fáil níos faide ó thuaidh. Níl le fáil san Eoraip ach roinnt bheag spéiceas agus baint acu leis na finte Atypidae, Nemesiidae, Ctenizidae, Hexathelidae, Theraphosidae agus Cyrtaucheniidae. Deirtear, áfach, go raibh na Mygalomorphae le fáil ar fud an domhain roimh bhriseadh suas Pangaea (Selden et al., 2005b).
Raven, R.J. (1985). The spider infraorder Mygalomorphae: Cladistics and systematics. Bull. Am. Mus. Nat. Hist. 182:1-180.
Coddington, J.A. & Levi, H.W. (1991). Systematics and Evolution of Spiders (Araneae). Annu. Rev. Ecol. Syst. 22:565-592.
Goloboff, P.A. (1993). A Reanalysis of Mygalomorphae Spider Families (Araenae). American Museum Novitates 3056. PDF
Selden, P.A., Corronca, J.A. & Hünicken, M.A. (2005). The true identity of the supposed giant fossil spider Megarachne. Biology Letters 1: 44-48.
Selden, P.A., da Costa Casado, F. & Vianna Mesquita, M. (2005). Mygalomorph spiders (Araneae: Dipluridae) from the Lower Cretaceous Crato Lagerstätte, Araripe Basin, North-east Brazil. Palaeontology 49(4): 817-826.
Infrea-ord damhán is ea na Mygalomorphae (nó Orthognatha). Ainmníodh iad as na fiacla, a shíneann díreach síos gan dul trasna ar a chéile (murab ionann is na Araneomorphae).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Mygalomorphae&oldid=702878 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 146e0d00ca65354903ee7d378f6edde3 Q12111 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SorgumGránarbhar atá cosúil le harbhar Indiach i gcruth ginearálta, ach le dias dlúth de ghráinní beaga. Is é arbhar caifearach nó arbhar guine an cineál is tábhachtaí, a shaothraítear mar phríomhbhia i gcuid mhaith den Afraic is an Áise, agus mar bhia d'ainmhithe i Meiriceá is an Astráil. Tá saghas amháin a tháirgeann siúcra, díreach cosúil le cána siúcra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí mór é an sioráf. Mamach atá ann.
Is artrapód í an scairp bhréige.
Is fungas é an ceap.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ciaróg mhór shnasta a fhaightear i ngnáthóga uisciúla mar larbhaí is ciaróga fásta. An chiaróg fhásta suas le 38 mm ar fhad. Sáinníonn sé aer faoina chumhdaigh sciathán chun gur féidir leis análú faoin uisce. Na cosa deiridh cosúil le céaslaí. Creachadóir ar fheithidí, larbhaí, moilisc is éisc bheaga.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid é an galán.
Luibh ilbhliantiúil atá dúchasach don Eoraip is an Áise, in áiteanna riascacha de ghnáth. Na duilleoga urchomhaireach, na bláthanna bándearg (uaireanta bán) le 5 pheiteal, gach ceann roinnte i 4 theascán caol agus dhá chrotal scoilte ag a bhun.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Aerides | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||||
*Aeridium Salisb.
|
Is moileasc í an chuachma.
Is feithid í an chiaróg. Tá na ciaróga (Coleoptera) ar fáil i ngach chuid den domhan beagnach. Tá na milliúin speiceas ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an chiaróg. Tá na ciaróga (Coleoptera) ar fáil i ngach chuid den domhan beagnach. Tá na milliúin speiceas ann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ciar%C3%B3g&oldid=760142 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 2bf10facde81fc0a8a38919070e3d0a1 Q25222 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description UlchabhánIs éan é an t-ulchabhán (nó an ceann cait uaireanta, cé go mbaintear úsaid as an téarma seo le cur síos a dhéanamh ar chineál áirithe ulchabhán, an ceann cait, chomh maith). Is baill d'ord na Strigiformes iad. Is cineálacha ulchabháin iad an ceann cait, Asio otus, agus an scréachóg reilige, Tyto alba. Is éan seilge oíche é an t-ulchabhán le súile móra agus gob cuartha.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an lon dubh. Is baill d'fhine na Turdidae iad. Póraíonn sé san Eoraip, san Afraic Thuas, agus san Áise Theas ó dhúchas. Tugadh iad isteach fosta san Astráil agus sa Nua-Shéalainn, ina bhfuil anois freisin daonraí a phóraíonns.[1] I roinnt coideanna a réimhse, is éan cónaitheach atá ann, fad is i gcoideanna eile bíonn sé ag imirce, nó fiú bíonn éin chónaithigh agus éin imircigh san áit céanna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda débhliantúil nó ilbhliantúil ón Seandomhan é an pheirsil (Petroselinum crispum) atá in ann fás 75 cm ar airde, ach níos lú de ghnáth. Na duilleoga triantánach lonrach, roinnte i dteascáin dhingchruthacha mhaothánacha, go minic catach i gcineálacha saothraithe. Na bláthanna buí, in umbail bharrleata suas le 5 cm ar leithead ar ghais fhada, na peitil eangach. An toradh ubhchruthach. Ní fíos cérb as di, ach fástar go forleathan í mar bhlaisiú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda beag neamhshoithíoch spórach atá gaolmhar leis na haelusanna is na cornlaigh. Fásann sí i bhfoirm mata nó adhartáin. Is gaiméitifít an planda feiceálach a thosaíonn mar chorp neamhidirdhealaithe (tallas), nó níos minice fós, struchtúr snáithíneach (prótainéam) atá cosúil le halga glas. Fásann sé seo ina phlanda coitianta le gais, duilleoga simplí fíneálta, agus ríosóidí ilcheallacha. Capsúl ar ghas a bhíonn sa spóraifít, le colún lárnach is cuid mhaith spór. Aibíonn an capsúl tar éis don ghas a bheith fadaithe, agus fuasclaítear na spóir trí phóir nó scoilteanna nó, i gcineálacha ar leith, go pléascach. Faightear caonach i ngach áit, beagnach, ach in áiteanna taise foscúla is minice í. Tá cineálacha atá in ann triomú maith a sheasamh, agus áitríonn cuid acu áiteanna an-tirime, cosúil le fallaí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ball de ghné na gcónaiféar síorghlas, dúchasach don réigiún measartha sa leathsféar thuaidh, oirthear na hÁise go háiritheis ea an ghiúis (Abies). Na géaga is na craobhóga i bhfainní, le fáinne nua in aghaidh na bliana. Na duilleoga i 3 chineál: duilleoga an tsíolphlanda (caol fiaclach), duilleoga crotalacha aibí (ar phéacáin fhada, a chailltear go luath), agus duilleoga snáthaidchruthacha (i mbearta 2, 3 nó 5 cinn, ag brath ar an speiceas, iompartha ar phéacáin in ascaillí na nduilleog crotalach). Na buaircíní adhmadacha ar crochadh, dhá bhliain d'aois ar a laghad nuair a bhíonn siad aibí. Fástar go forleathan mar chrann foraoise í i gcomhair an adhmaid is an roisín a tháirgeann tuirpintín, tarra is pic, agus a thugann a boladh sainiúil di. An t-adhmad luachmhar mar go bhfuil sé frithsheasmhach i gcoinne meatha de bharr go bhfuil an oiread sin roisín ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan imirce é an grús coiteann (Grus grus). Is baill d'ord na "Gruiform" iad.
Bhí an grús tábhachtach i gcultúr traidisiúnta na hÉireann. Ní thugann an t-éan cuairt ar Éirinn ach go hannamh anois[1].
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan imirce é an grús coiteann (Grus grus). Is baill d'ord na "Gruiform" iad.
Bhí an grús tábhachtach i gcultúr traidisiúnta na hÉireann. Ní thugann an t-éan cuairt ar Éirinn ach go hannamh anois.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Gr%C3%BAs&oldid=928866 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid eef05a68581a1e0b557dd3151cc029cc Q25380 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description SpiorógIs éan í an spioróg. Is baill d'fhine na Accipitridae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an eala bhalbh Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Tá an t-éan, an Meantán Gorm, Cyanistes caeruleus, 10.5 go 12 cm (4.2 go 4.8 orlach,) ar fhad, ina chomhpháirt den Ord Passeriformes, sa chlann Paridae.
Tá an t-éan ar fáil go forleathan agus tá sé ina phóraitheoir cónaithe fud fad chrios measartha agus fo-artach na hEorpa agus na hÁise, i bhforaois dhuillsilteacha agus measctha. Is éan cónaithe é, sé sin, ní théann an chuid is mó díobh ar imirce.
Téarma a úsáidear d'aon bhall den ord Sirenia (an bhó mhara is an dugang). Bhíodh an rosualt is an dobhareach luaite san ord seo.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí iad an mustailid. Mamach atá ann.
Iolar a itheann éisc agus a fhaightear ar chóstaí is ea an t-iolar mara. Tá cineálacha eile iolar éisc a fhaightear gar d'uisce úr, ach itheann siad sin veirteabraigh eile chomh maith le héisc.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an gabhlán gainimh. Is ball d'fhine na Hirundinidae é.
Is ainmhí iad an múirídigh. Mamach atá ann.
Grúpa feithidí a chuimsíonn dhá ord, Homoptera is Heteroptera.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cromán liath Is baill d'fhine na Accipitridae iad.
Is éan í an bhreacóg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an scréachán droimrua Is baill d'fhine na Laniidae iad.
Planda cumhra bliantúil a fhásann 60 cm ar airde. Dúchasach don India agus iardheisceart na hÁise. Na duilleoga clúmhach, roinnte go mín i maotháin chaola líneacha. Na bláthanna buí, in umbail suas le 15 cm ar leithead. Na torthaí éilipseach, comhbhrúite go mór, dúdhonn le sciathán níos éadroime. Saothraítear mar luibh cistine é. Úsáidtear na síolta is na duilleoga mar bhlastáin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an Gilín. Ball d'fhine na Lepismatidae atá ann.
Is smugairle róin é an smugairle róin coiteann nó Aurelia aurita. Ball d'ord na Semaeostomeae atá ann.
Tagtar ar ghéineas na nAurelia i bhfarraigí an domhain uilig nach mór, ó na teochreasa ó thuaidh go dtí domhanleithead 70° Thuaidh agus chomh fada ó dheas le domhanleithead 40 Theas.[1] Tá an speiceas Aurelia aurita féin le fáil feadh chósta Atlantach na hEorpa Thuaidh agus feadh chósta Mheiriceá Thuaidh i Sasana Nua agus oirthear Cheanada.[1][2] Go ginearálta, is géineas cladaigh é Aurelia ar féidir teacht air in inbhir agus cuanta.[3]
Is smugairle róin é an smugairle róin coiteann nó Aurelia aurita. Ball d'ord na Semaeostomeae atá ann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Smugairle_r%C3%B3in_coiteann&oldid=810920 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 35be8efede5cf7d2a756c76051d18838 Q27033 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Biolar gairdínPlanda aonghais bliantiúil. 20-40 cm ar airde, le bonnduilleoga liopacha is duilleoga cleiteacha ag an ngas. A bhláthanna beag bán i gcruth croise. Meastar é a bheith dúchasach don Áise, ach saothraítear le fada ar fud an Domhain mar phlanda sailéid é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is gé atá dúchasach don leathsféar thuaidh é an cadhan (Branta bernicla). Síolraíonn sé san Artach ard, agus déanann imirce do chóstaí measartha ó thuaidh sa gheimhreadh. Itheann sé an féar mara, an mhiléarach, den chuid is mó. Is annamh a neadaíonn sé i mbraighdeanas, ní hionann agus an chuid is mó de na géanna eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí le patrún sainiúil dubh agus bán ar a aghaidh is ea an broc Eorpach nó broc Eoráiseach. Meles meles a thugtar air mar ainm eolaíoch i Laidin. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Mustelidae é. De ghnáth bíonn na broic tuairim is 70 ceintiméadar ar fhad (eireaball 20 ceintiméadar). Tá siad feoiliteach.
Ainmhí le patrún sainiúil dubh agus bán ar a aghaidh is ea an broc Eorpach nó broc Eoráiseach. Meles meles a thugtar air mar ainm eolaíoch i Laidin. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Mustelidae é. De ghnáth bíonn na broic tuairim is 70 ceintiméadar ar fhad (eireaball 20 ceintiméadar). Tá siad feoiliteach.
Is éan é an cnota. Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an gheabhróg dhubh Is baill d'fhine na Laridae iad.
Ainmhí is ea an cat crainn clochra.
Is feithid é an criogar. Ainmneacha eile atá in úsáid ná píobaire an teallaigh agus an píobaire gríosaí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crústach uisciúil a dtugtar séacla air freisin. De ghnáth iompraíonn na baineannaigh na huibheacha ar chosa boilg go mbíonn siad réidh le goradh ina larbhaí snámha. Cuid mhaith de na cineálacha tábhachtach mar bhia ó thaobh geilleagair de. Saothraítear cuid acu go cumarsáideach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc í an fhaocha (gioradán, miongán, seilmide cladaigh). Gastrapód is ea í. Is ball d'fhine na Littorinidae í. Tá Lios Miongán agus Cuaisín na Miongán suite i nGaeltacht Chorca Dhuibhne.
Is moileasc í an fhaocha (gioradán, miongán, seilmide cladaigh). Gastrapód is ea í. Is ball d'fhine na Littorinidae í. Tá Lios Miongán agus Cuaisín na Miongán suite i nGaeltacht Chorca Dhuibhne.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Faocha&oldid=869922 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e53395f3468a8e28f1ec246da20aaff1 Q28425 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description IaltógAinmhí beag is ea an ialtóg. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í. Is éard atá i gceist le Chiroptera (fuaimnítear /kaɪˈrɒptərə/) nó ord faoi ríocht na mamach. Is mamaigh eitilte iad na hialtóga san ord seo. Tagann an téarma Chiroptera ó dhá fhocal i nGréigis, cheir (χειρ) "lámh" agus pteron (πτερον) "sciathán".
Tugtar ialltag ar an ainmhí seo i nGaeilge na hAlban.
Craitnag a deirtear i nGaeilge Mhanann.
Ainmhí beag is ea an ialtóg. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í. Is éard atá i gceist le Chiroptera (fuaimnítear /kaɪˈrɒptərə/) nó ord faoi ríocht na mamach. Is mamaigh eitilte iad na hialtóga san ord seo. Tagann an téarma Chiroptera ó dhá fhocal i nGréigis, cheir (χειρ) "lámh" agus pteron (πτερον) "sciathán".
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ialt%C3%B3g&oldid=760140 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 8c874922a6230c5843390c245d4a9b86 Q29993 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BrífítRoinn plandaí neamhfheadánacha a bheireann spóir, a chuimsíonn os cionn 25,000 speiceas, ina measc caonach, aelus is cornlach. Cealla seoltacha acu gan aon fhíorfhíochán feadánach. Riosóidigh acu, fiafháis cosúil le snáithí, a cheanglaíonn an planda síos is a sheolann uisce don phlanda, ach nach fréamhacha iad. Má bhíonn duilleoga orthu ní bhíonn iontu ach tiús cille amháin, agus tiús beagán níos mó sa dual lárnach. Is í an phríomhghlúin ná an ghaiméitifít, tallas nó planda beag duilleogach. Táirgtear gaiméití fireanna (antairidiamaí) is baineanna (arcagóiniamaí), agus iompraítear iad go díreach ar dhromchla an phlanda nó strúchtúir choimpléascacha ingearacha ar ghais mhaothanacha. Is é a bhíonn sa ghlúin spóraifíteach ghearrthéarmach ná spórchochall fadghasach a fhásann díreach suas ón arcagóiniam toirchithe. Tarlaíonn atáirgeadh neamhghnéasach freisin trí gheimí, filiméid ilcheallacha a tháirgtear i gcupáin ar leith ar fhoircinn duilleog nó gais ar leith, agus is féidir leo seo fás ina phlanda nua neamhspleách, díreach mar a dhéanann bleibeanna ó phlandaí bláfara. Plandaí tíre den chuid is mó is ea na brífítí, go minic eipifíteach (ag fás ar phlanda eile, cé nach seadán é). Bíonn siad an-íogair don triomú, agus is gá uisce chun na gaiméití a chur le chéile san atáirgeadh gnéasach, agus mar sin, bíonn siad teorannaithe do ghnáthóga taise nó fliucha. Glactar leis go forleathan gur plandaí tábhachtacha táscaire íad maidir le truailliú aeir, uisce is talún.
Ní grúpa monaifhíliginiteach atá sna briaifítí ach tá trí grúpa ann, na Marchantiophyta, Anthocerotophyta, agus Bryophyta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Roinn plandaí neamhfheadánacha a bheireann spóir, a chuimsíonn os cionn 25,000 speiceas, ina measc caonach, aelus is cornlach. Cealla seoltacha acu gan aon fhíorfhíochán feadánach. Riosóidigh acu, fiafháis cosúil le snáithí, a cheanglaíonn an planda síos is a sheolann uisce don phlanda, ach nach fréamhacha iad. Má bhíonn duilleoga orthu ní bhíonn iontu ach tiús cille amháin, agus tiús beagán níos mó sa dual lárnach. Is í an phríomhghlúin ná an ghaiméitifít, tallas nó planda beag duilleogach. Táirgtear gaiméití fireanna (antairidiamaí) is baineanna (arcagóiniamaí), agus iompraítear iad go díreach ar dhromchla an phlanda nó strúchtúir choimpléascacha ingearacha ar ghais mhaothanacha. Is é a bhíonn sa ghlúin spóraifíteach ghearrthéarmach ná spórchochall fadghasach a fhásann díreach suas ón arcagóiniam toirchithe. Tarlaíonn atáirgeadh neamhghnéasach freisin trí gheimí, filiméid ilcheallacha a tháirgtear i gcupáin ar leith ar fhoircinn duilleog nó gais ar leith, agus is féidir leo seo fás ina phlanda nua neamhspleách, díreach mar a dhéanann bleibeanna ó phlandaí bláfara. Plandaí tíre den chuid is mó is ea na brífítí, go minic eipifíteach (ag fás ar phlanda eile, cé nach seadán é). Bíonn siad an-íogair don triomú, agus is gá uisce chun na gaiméití a chur le chéile san atáirgeadh gnéasach, agus mar sin, bíonn siad teorannaithe do ghnáthóga taise nó fliucha. Glactar leis go forleathan gur plandaí tábhachtacha táscaire íad maidir le truailliú aeir, uisce is talún.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Br%C3%ADf%C3%ADt&oldid=792295 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 4528b9b7536d0e03174c5a9379e3807b Q30066 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Léasán LeiceIs iasc é an Léasán Leice.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ceann de chuid mhaith gaithiasc an-aclaí, ar féidir leo snámh go han-tapa, forleathan i bhfarraigí teo. Suas le 4.5 m ar fhad. An-tábhachtach ó thaobh tráchtála de, agus luachmhar mar iasc spóirt, an mairlín gorm is an mairlín stríocach go háirithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid í an scothóg dharach. Ball d'fhine na Geometridae atá ann.
Planda débhliantúil glas nó corcora-duilleach is ea cabáiste(a chuimsíonn grúpaí éagsúla saothróga de Bhrassica oleracea), a fhástar mar bharr ghlasraí bliantúil i gcomhair a gceann dlúthduilleach. Tá dlúthbhaint aige le glasraí croisiféaracha eile, cosúil le brocailí, cóilis, agus bachlóga Bruiséile, síolraíonn sé ó B. oleracea var. oleracea, cabáiste fiáin machaire. Cuimsíonn cinn cabáistí raon ó 0.5 go dtí 4.0 cileagram, agus is féidir iad a bheith glas, corcra nó bán agus bíonn cabáiste Savoy mín-dhilleach dearg agus crap-dhilleach dearg nó glas ar na cinn is neamhchoitianta. Is glasra ilscaireach é. Faoi choinníollacha ina mbíonn laethanta fada sholas na gréine ann, mar shampla sna hard-domhanleithid thuaidh i rith an tsamhraidh, is féidir le cabáiste fás i bhfad níos mó.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Clann mhór eascann mara, forleathan i bhfarraigí trópaiceacha is measartha teo, is ea an eascann mhuraenach. Na heití droma is anasacha leanúnach, gan aon eite pheilbheach ná uchtach. Na fiacla dea-fhorbartha. Is féidir leis na cineálacha is mó a bheith thar 3 m ar fhad. Tá cineál sa Mheánmhuir, an eascann mhuraenach helena atá suas le 1.3 m ar fhad, breacdhonn buí, agus an-ionsaitheach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an cóála. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Phascolarctidae é.
Ainmhí feoiliteach is ea an caimileon. Reiptíl atá ann; is laghairtí seandomhanda iad go léir. Bhí 202 speiceeas de chaimileon ann i mí Meithimh na bliana 2015.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda tiúbrach ilbhliantúil le gais dreaptha is rite is ea an práta milis (nó práta Spáinneach, Ipomoea batatas). Tá siad cosúil le prátaí móra, ach is féidir go mbeidh an bia bán, buí, dearg nó corcra, agus blas milis air.
Na duilleoga ubhchruthach nó croíchruthach, na bláthanna mór corcra tonnadóirchruthach.
Is mícheart ionaim a thabhairt ar na tiúbair inite.
Saothraítear an-chuid cineálacha ar fud na dtíortha teo mar bhia bunúsach.
Ní fios cérb as dó, ach níl sé ar fáil sa nádúr fiáin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda tiúbrach ilbhliantúil le gais dreaptha is rite is ea an práta milis (nó práta Spáinneach, Ipomoea batatas). Tá siad cosúil le prátaí móra, ach is féidir go mbeidh an bia bán, buí, dearg nó corcra, agus blas milis air.
Tréithe:Na duilleoga ubhchruthach nó croíchruthach, na bláthanna mór corcra tonnadóirchruthach.
Is mícheart ionaim a thabhairt ar na tiúbair inite.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Pr%C3%A1ta_Sp%C3%A1inneach&oldid=846856 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 263d6775c43083a06c38a14bf727418d Q39275 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description LuchIs mamach beag í luch agus baint aici le hord na gcreimirí. Is an luch thí (Mus musculus) an speiceas is mó iomrá, agus tá an luch mhóinéir (Apodemus) líonmhar in áiteanna éigin, cé go ndéanann iolair, seabhaic agus a leithéidí creach uirthi.
Tá roinnt creimirí ann atá dealraitheach le lucha agus atá le fáil i dtithe uaireanta. Orthu sin tá Peromyscus leucopus (an luch chosbhán) agus Peromyscus maniculatus.
Is iomaí ainmhí agus éan a itheann lucha - nathracha, madraí rua agus eile. Mar sin féin, tá an luch ar cheann de na géinis mhamacha is rathúla toisc gur féidir léi maireachtáil san oiread sin áiteanna.
Is féidir le lucha dochar a dhéanamh, go háirithe nuair a itheann siad barra. [1] Is féidir leo díobháil a dhéanamh do thithe agus galracha a spré trí chac agus trí sheadáin. [2]
Istoíche is mó a bhíonn lucha sa siúl. Níl radharc na súl go han-mhaith acu agus téann siad i muinín a gcluasa géara agus ina gcumas bolaíochta chun teacht ar bhia. [3]
Is mamach beag í luch agus baint aici le hord na gcreimirí. Is an luch thí (Mus musculus) an speiceas is mó iomrá, agus tá an luch mhóinéir (Apodemus) líonmhar in áiteanna éigin, cé go ndéanann iolair, seabhaic agus a leithéidí creach uirthi.
Tá roinnt creimirí ann atá dealraitheach le lucha agus atá le fáil i dtithe uaireanta. Orthu sin tá Peromyscus leucopus (an luch chosbhán) agus Peromyscus maniculatus.
Is iomaí ainmhí agus éan a itheann lucha - nathracha, madraí rua agus eile. Mar sin féin, tá an luch ar cheann de na géinis mhamacha is rathúla toisc gur féidir léi maireachtáil san oiread sin áiteanna.
Is féidir le lucha dochar a dhéanamh, go háirithe nuair a itheann siad barra. Is féidir leo díobháil a dhéanamh do thithe agus galracha a spré trí chac agus trí sheadáin.
Istoíche is mó a bhíonn lucha sa siúl. Níl radharc na súl go han-mhaith acu agus téann siad i muinín a gcluasa géara agus ina gcumas bolaíochta chun teacht ar bhia.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Luch&oldid=891201 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid a884e366348462c70a065f891a357219 Q39861 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description FáinleogIs í an speiceas den fhine fáinleoige agus gabhláin is forleithne ar domhan ná an fháinleog (Laidin: Hirundo rustica). Is éan suntasach parsaireach í le heireaball fada gabhlach agus le sciatháin bhioracha chuara. Tá an fháinleog le fáil san Eoraip, san Áise, san Afraic agus sna críocha Mheiriceá.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc é an tochtapas. Ball d'ord na nOctopoda atá ann.
Is crann í an mhailp.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí mór é an láma, ó Meiriceá Theas. Mamach atá ann.
Is é rud is piobar ann ná tom nó planda dreaptha trópaiceach le spící fada caola de bhláthanna bídeacha is torthaí beaga crua. Tugtar piobarchaora dubha ar na torthaí neamhaibí. Faightear piobarchaora bána nuair a bhaintear an ciseal seachtrach de na piobarchaora dubha. Úsáidtear iad araon ina n-iomláine nó meilte ina bpúdair mar bhlastán nó spíosra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an lincse Eoráiseach (Lynx lynx). Is cat fiáin í. Mamach atá inti.
Ainmhí is ea an chadhóit.
Is crann í an eoclaip.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an toirtís. Reiptíl atá ann, agus is ball d'ord na Testudines é. A chosa gearr cruinn, le hingne gearra. Níl na méara coise scamallach. Dúchasach do chreasa trópaiceacha is fothrópaiceacha, ach amháin don an Astraláise. Planditeach de ghnáth.
Olltoirtís oileáin Galápagos
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an toirtís. Reiptíl atá ann, agus is ball d'ord na Testudines é. A chosa gearr cruinn, le hingne gearra. Níl na méara coise scamallach. Dúchasach do chreasa trópaiceacha is fothrópaiceacha, ach amháin don an Astraláise. Planditeach de ghnáth.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Toirt%C3%ADs&oldid=887049 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid e2568631491ded95085b0c4009d1636d Q47722 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description BrocailíPlanda glas sa bhfine cabáiste a fhástar i gcomhair na mbláthanna anabaí a itear mar ghlasra. Tagann an focal 'brocailí' ón uimhir iolra den fhocal Iodálach 'broccolo', rud a chiallaíonn "bláthbharr ar chabáiste", agus is í an foirm bhídeach de 'brocco' í, rud a chiallaíonn "ionga bheag" nó "péacán". Beirítear nó galaítear brocailí go minic ach féadfar é a ithe amh.
Rangaítear brocailí san ghrúpa saothróige 'Italica', san speiceas Brassica oleracea. Bíonn bláthchinn móra, de ghnáth glas i ndath, eagraithe i struchtúr ar aon dul le crann, ag leathadh amach ó ghas tiubh inite aige. Bíonn mais na mbláthcheann timpeallaithe ag duilleoga. Bíonn brocailí cosúil le cóilis, grúpa saothróige éagsúla den speiceas céanna.
Planda glas sa bhfine cabáiste a fhástar i gcomhair na mbláthanna anabaí a itear mar ghlasra. Tagann an focal 'brocailí' ón uimhir iolra den fhocal Iodálach 'broccolo', rud a chiallaíonn "bláthbharr ar chabáiste", agus is í an foirm bhídeach de 'brocco' í, rud a chiallaíonn "ionga bheag" nó "péacán". Beirítear nó galaítear brocailí go minic ach féadfar é a ithe amh.
Rangaítear brocailí san ghrúpa saothróige 'Italica', san speiceas Brassica oleracea. Bíonn bláthchinn móra, de ghnáth glas i ndath, eagraithe i struchtúr ar aon dul le crann, ag leathadh amach ó ghas tiubh inite aige. Bíonn mais na mbláthcheann timpeallaithe ag duilleoga. Bíonn brocailí cosúil le cóilis, grúpa saothróige éagsúla den speiceas céanna.
Ainmhí is ea an t-armadailín. Mamach atá ann. Is é an t-armadailín an t-aon bhall amháin den fhine úd Dasypodidae. Tá tuairim is 20 speiceas ann.
Gné plandaí a chuimsíonn cuid mhaith glasraí tábhachtacha, ina measc tornapa, mustard, agus go háirithe cabáiste, cóilis, brocailí is bachlóga Bruiséile, a shíolraíonn ón gcabáiste fiáin Brassica oleracea.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Baill den ord Pleuronectiformes is ea an leathóg agus is iasc ghrinnill gha-eiteach é, ar a dtugtar freisin orthu Heterosomata , uaireanta rangaithe san fho-ord Perciformes. I go leor speiceas, luíonn dá shúil ar thaobh amháin an chinn, aistríonn súil amháin nó an tsúil eile tríd agus agus timpeall an chinn le linn forbartha. Bíonn taobh chlé i roinnt speiceas ag féachaint aníos, cuid taobh dheis roinnt speiceas ag féachainf aníos, agus roinnt féachann an dá thaobh ag féachaint aníos.
Tá go leor iasc bia tábhachtach san ord seo, lena n-áirítear leadhbóga, sóil , turbaird , leathóga , agus haileabónna. Is féidir le roinnt leathóg duaithníocht gníomhach a chur orthu féin ar ghrinneall na farraige.
Crann nó tom síorghlas a fhásann 10 m ar airde, dúchasach do réigiún na Meánmhara. Na duilleoga le 2-5 péire duilleoigín leathrúil ubhchruthach. Na bláthanna gan pheitil, iompartha ar bhláthraí gearra, cosúil le caitíní. Na cochaill suas le 20 cm ar fhad, crochta, vialait/donn nuair a bhíonn siad aibí. Tugtar an crann lócaiste air freisin. Fástar le haghaidh foráiste é, mar go gcuimsíonn sé na cochaill laíon ina bhfuil cuid mhaith próitéine. Deirtear gurb iad na síolta ann (pónairí) na caratmheáchain bhuntúsacha a bhíodh in úsáid ag órcheardaithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an mongús. Mamach atá ann.
Ainmhí mór is ea an chaisealóid, an t-aon bhall den ghéineas Physeter. Is í an chaisealóid an míol mór fiaclach is mó dá bhfuil ann. Tá an inchinn aici an ceann is mó i ríocht na n-ainmhithe, daoine san áireamh.
Laghairt atá dúchasach don Afraic, deisceart is oirdheisceart na hÁise, agus an Astráil is an laghairt mhonatóra. An ceann fada biorach, an muineál fada. An t-eireaball fada, agus ní féidir léi scaradh leis go deonach. Na hingne géar, an teanga fada gabhlánach, na fiacla caol le faobhair ghéara gearrtha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an bíosún Meiriceánach. Mamach atá ann.
Is éan é an t-éamú (Dromaius novaehollandiae). Is ball d'fhine na gCasuariidae é. Níl eitilt ag an éamú.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a fhásann 20 cm ar airde, dúchasach don Eoraip is an Áise. Ríosómach. Na duilleoga ubhchruthach agus i bpéirí, na gais mar a bheadh i dtruaill, an bláthra caol aontaobhach, na bláthanna bána cúmhra ag cromadh ina gcloig chruinne le 6 mhaothán gearr, na caora dearg. Saothraítear í mar mhaisiúchán agus foinse cumhráin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Príomhach antrapóideach. Cuimsíonn sé na hápaí beaga (an giobún) agus na hápaí móra (an t-órang-útan, an goraille, an simpeansaí). Difriúil ó na moncaithe mar nach mbíonn eireaball acu, go bhfuil feidhm lena ngéaga uachtaracha le luascadh ó chrann go crann, agus nach siúlann siad ar feadh craobhacha na gcrann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is crann é an crann fia-úll.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Orgánach aoncheallach micreascópach le ribí gearra (fabhráin) ar an dromchla. Dhá shaghas núicléis aige, micreanúicléas is mion-núicléas, agus de ghnáth réigiún speisialta béil. Faightear go saor i ngach saghas gnáthóg domhanda is uisciúil é, agus mar sheadán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas ainmhú is ea codlamán. Mamach atá ann.
Is planda í an sailchuach chumhra.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an fritileán péarlach. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Planda débhliantúil giobach, dúchasach don Iodáil, tugtha isteach i dtíortha eile. Na bláthanna 4-5 cm ar leithead, clogchruthach dúghorm, le spící fada. An-choitianta mar mhaisiúchán. Na foirmeacha do ghairdíní in an-chuid dathanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an taipir.
Ilbhliantóg le fréamhacha tiúbracha den ghné Dahlia a fhásann 8 m ar airde is an dáilia. Eipifít, uaireanta, dúchasach do na sléibhte ó Mheicsiceo go dtí an Cholóim. Cuid mhaith speiceas le bláthchinn mhóra ildaite ilchodacha ilghnéitheacha, cosúil le criosantamam. Fásadh ar dtús é ar son na dtiúbar a d'ití mar ghlasra, ach anois fástar go forleathan mar mhaisiúchán é. Is iontach an ilghnéitheacht datha is cuma a fhaightear ann trí hibridiú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is creimire mór é an capabára. Mamach atá ann.
Is éan í an éigrit bheag, sórt corr réisc. Is baill d'fhine na Ardeidae iad.
Ball oíchí de chlann na gcat, dúchasach do Mheiriceá Thuaidh. Cosúil le lincse bheag. Suas le 1 m ar fhad. Donn le spotaí dorcha, an t-eireaball an-ghearr. Áitríonn sé scrobarnach is foraois. Itheann sé éin, creimirí, coiníní, agus (sa gheimhreadh) fianna.
Abutilon | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
circa 200, féarh ar an téacs | |||||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||||
Abortopetalum O.Deg. |
Ageratum | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Tropical Whiteweed (Ageratum conyzoides) | |||||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
|
Géineas fadréimseach de mhagairlín is ea Habenaria, ar a dtugtar go coitianta magairlín na móna.[2] Tá thart ar 800-1000 speiceas de Habenaria ann, dúchasach i ngach mór-roinn ach amháin Antartaice, i gcriosanna trópaiceacha agus mheasartha araon.
|
|
Géineas fadréimseach de mhagairlín is ea Habenaria, ar a dtugtar go coitianta magairlín na móna. Tá thart ar 800-1000 speiceas de Habenaria ann, dúchasach i ngach mór-roinn ach amháin Antartaice, i gcriosanna trópaiceacha agus mheasartha araon.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Habenaria&oldid=943187 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 20d5380de1b6f2848aadfd165772ad03 Q135251 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Iora rua eireabaill lannaighIs creimire é an iora rua ireabaill lannaigh, cosúil le hiora rua, a áitríonn coillearnach i lár na hAfraice. Ní fíoriora rua é. Ag bun an eireabaill bíonn lanna móra sa bhfo-chraiceann. 6 chineál atá cosúil le hiora rua eitilte, scannán tacaithe ag slat fhada loingeáin a thagann amach ó gach uillinn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Liamhán mór cumasach a fhaightear amuigh san aigéan oscailte san Atlantach thuaidh is an Mheanmhuir. Itheann sé éisc is scuideanna den chuid is mó. Neamhurchóideach de ghnáth. Iasc suntasach spóirt, a ghabhtar ar línte fada.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Raon crann le torthaí ina mbíonn síolta neadaithe i snáithíní cadásúla. Is é an crann cadás síoda ó Mheiriceá trópaiceach a shaothraítear in iarthar na hAfraice, agus an crann cadáis atá dúchasach don India is Srí Lanca, na gnéithe is tábhachtaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Deuterocohnia | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Deuterocohnia lorentziana | |||||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Téarmaí comhchiallacha | |||||||||||||
*Abromeitiella Mez
|
Ainmhí uiliteach is ea an béar gréine. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Ursidae é. Itheann an béar gréine duilleoga, feithidí, mil, laghairtí beaga agus a leithéid. Maireann sé in oirdheisceart na hÁise.
Is moileasc é an bodalach buí.
Fine de thart ar 60 ghéineas, agus níos mó ná 1,650 speiceas, d'fhíniúnacha luibheacha den chuid is mó, ach freisin crainn, toir agus luibheanna is ea Convolvulaceae (an ainleog, nó an t-ialus, nó glóir na maidine).
Is féidir na convolvulaceae a aithint trína chuid coróinín foiséadaigh ga-shiméadraigh; tá cúig sheagal ag an bhfoirmle bláthanna don teaghlach, cúig seipeal comhleáite, cúig staimín eipipeitealach (staimíní comhtháite leis na peitil), agus gínéiciam dépháirteach sioncarpach agus uachtarach. De ghnáth bíonn gais lúbacha ag na bplandaí seo, dá bhrí sin, a n-ainm Laidine (ó convolvere, "lúbann"). Tá na duilleoga simplí agus malartach, gan stípeoga. Sa phlanda seadánach, an clamhán, laghdaítear iad go scálaí. Is féidir an toradh a bheith ina chapsúl, ina chaor nó sméar, nó ina chnó, iad ar fad le dhá shíl sa loculus (ubhúlach/ubhagán amháin acu)
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fine de thart ar 60 ghéineas, agus níos mó ná 1,650 speiceas, d'fhíniúnacha luibheacha den chuid is mó, ach freisin crainn, toir agus luibheanna is ea Convolvulaceae (an ainleog, nó an t-ialus, nó glóir na maidine).
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Convolvulaceae&oldid=942517 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 84fdd2b711f2dbdb5a04d4d61103c64f Q145889 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CollIs géineas é an coll (Corylus) de chrainn duillsilteacha agus de thoir mhóra dúchasacha an leathsféir thuaidh, ina bhfuil aeráid mheasartha ann. Cuirtear an géineas, de ghnáth, sa bhFhine Betulaceae, cé go roinneann roinnt luibheolaithe na coill (le na crainn sleamhain agus géinis ghaolmhara eile) i bhFine ar leith eile, na Corylaceae.
Luaitear an Coll, i bhfoclóirí na Gaeilge, mar an triú litir den aibítir.
Péine Corsacach a thugtar ar chineál crann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an cabáiste fiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an lincse Cheanadach. Mamach atá ann.
Planda ilbhliantúil ceartingearach a fhásann 120 cm ar airde, dúchasach don Eoraip, iarthar na hÁise is tuaisceart na hAfraice. Na duilleoga bosach, díseanna duilleoigíní ag ailtéarnú le 5 phéire duilleog mór. Na bláthanna cúigphiotalach le seipil athfhillte bhánbhuí chumhra, ag déanamh maise neamhrialta foirceanta, agus na cairpéil casta go bíseach. Fásann sé in aiteanna boga. Chuirtí i mbeoir is fíon é lena mblas a fheabhsú. Ina luibh d'úsáidtí é i leighis pobail mar chéirín ar chnámh bhriste, chun bac a chur ar chlocha fuail, mar leigheas ar thinneas goile, duáin is scornaí, is riochtaí eile. Aigéad sailicileach ann, atá gaolmhar le haspairín.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Crann duillsilteach beag ornáideach, dúchasach don Eoraip. Na pisbhláthanna buí ina gcrobhaingí duilleogacha, ar crochadh ó na craobhacha san earrach. Na duilleoga roinnte i 3 dhuilleoigín, na capsúil suas le 6 cm ar fhad, gruagach is iad óg, le síolta dubha. Gach cuid de an-nimhiúil, na síolta go háirithe.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Céalantrátach muirí, aonarach de ghnáth, le colainn shorcóireach, greamaithe ag a bun le foshraith éigin, ciorcal d'adharcáin ar an mbarr timpeall an bhéil. Maireann cineálacha áirithe i gcoilíneachtaí. Timpeall 800 speiceas ann, ón gcrios idirthaoideach go dtí na doimhneachtaí duibheagánta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda ilbhliantúil le duilleoga snasta roinnte is bláthanna móra, dúchasach don Eoraip is iarthar na hÁise. Na bláthanna le 5 sheipeal, cosúil le peitil, atá bán nó liathdhearg/corcra. Suas le 20 faireog dhéliopach starraiceach a thálann neachtar fíorthocsaineach, le blas dearg te de bharr na n-alcalóideach ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a fhásann 70 cm ar airde, dúchasach don Eoraip, iarthar na hÁise is tuaisceart na hAfraice. Na duilleoga maothánach cleiteach i bpéirí urchomhaireacha. Na bláthanna scothghorm/ liathchorcra le 5 phiotal éagothroma, i gcinn 1.5-3.5 cm ar leithead. Bíonn na bláthanna timpeall fleasc an chinn le peitil níos mó ná sin sa lár. Saothraítear é mar mhaisiúchán.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an pheasair fhiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an seamair bhán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is fine mhór iad na Herpesviridae ina mbíonn Aigéad dí-ocsairibeanúicléasach (ADN) mar ábhar géiniteach acu agus ina n-úsáidtear ADN-spleách polaiméaráise ADN i gcomhair macasamhlaithe agus is cúis leo galair a thionscain in ainmhithe, lena n-áirítear daoine. Tugtar heirpéasvíris freisin orthu. Tagann ainm na fine ón bhfocal Sean-Ghréigise herpin ("téaltú"), a thagraíonn do na hionfhabhtuithe athfhillteacha folaithe, gnáththréith na víreas seo. Is féidir le Herpesviridae bheith freagrach as ionfhabhtuithe folaithe nó lísithe.
Is planda í an teanga bhó.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leamhan suntasach le sciatháin thosaigh bhána agus marcanna dubha i bhfiarlán orthu. Na sciatháin chúil bán ar an bhfireannach, liath ar an mbaineannach. An chruimh glas, le ceann scothdhearg. Faightear ar shaileach agus poibleog é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Géineas san fhine Crassulaceae is ea Aeonium ina bhfuil thart ar 35 speiceas de phlandaí súmhara, fothrópaiceacha. Tá an-tóir i measc gairneoirí ar roinnt de na speicis. Tagann ainm an ghéinis ó "aionos" (gan aois) na Sean-Ghréigise. Cé go bhfuil an chuid is mó díobh dúchasach do na hOileáin Chanáracha, faightear cuid eile in Maidéara, i Maracó, agus san Afraic Thoir (mar shampla i Sléibhte Semien san Aetóip).[1] Tugadh isteach i gCalifornia roinnt díobh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas san fhine Crassulaceae is ea Aeonium ina bhfuil thart ar 35 speiceas de phlandaí súmhara, fothrópaiceacha. Tá an-tóir i measc gairneoirí ar roinnt de na speicis. Tagann ainm an ghéinis ó "aionos" (gan aois) na Sean-Ghréigise. Cé go bhfuil an chuid is mó díobh dúchasach do na hOileáin Chanáracha, faightear cuid eile in Maidéara, i Maracó, agus san Afraic Thoir (mar shampla i Sléibhte Semien san Aetóip). Tugadh isteach i gCalifornia roinnt díobh.
Is planda é an báchrán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cúr rua Is baill d'fhine na Accipitridae iad.
Féileacán mór is ea an aimiréal dearg (Vanessa atalanta) a fhaightear go forleathan sa leathsféar thuaidh. An taobh uachtarach de na sciatháin dubh le bandaí scarlóideacha agus paistí bána is gorma. Faightear na cruimheanna go minic ar neantóga. Fanann sé san áit chéanna i rith an gheimhridh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom duillsilteach nó crann beag leata a fhásann 4 m ar airde, dúchasach don Eoraip is iarthar na hÁise. 3-5 mhaothán neamhrialta fiaclach ar na duilleoga. Na bláthanna cúigpheitealach bán, i mbraisle 4-10 cm ar leithead, na bláthanna seachtracha seasc, i bhfad níos mó ná na bláthanna inmheánacha. Na torthaí cosúil le caora, dearg, go minic ar an gcrann fós tar éis do na duilleoga titim. Fuarthas foirm shóite de le bláthanna seasca amháin is iad i gcrobhaingí cruinneogacha den chéad uair i gcúige Gueldeland na hOllainne sa 14ú céad. Fástar go forleathan é mar mhaisiúchán, mar an gcrann liathróid sneachta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an pheasair chapaill.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gimnispeirm thrópaiceach nó fhothrópaiceach, cosúil le pailm. An stoc gan ghéaga de ghnáth, armúrtha le seanbhuin duilleog nó iarmhair cosúil le coilm, le coróin duilleog crua cleiteach. Na bláthanna iompartha ar chóin scoite fhireanna is bhaineanna, agus na cóin bhaineanna an-mhór. Tuigtear gurb iad na gimnispeirmeacha na plandaí síl beo is ársa dá bhfuil ann, a tháinig chun cinn déanach sa ré Phailéasóch. Meastar go bhfuil gaol acu le raithneach síl, grúpa plandaí iontaisithe a bhí ceannasach sa tréimhse Thriasach. Fásann na stoic go mall, agus bíonn smúsach mór stáirseach ina gcroíleacáin a tháirgeann ság i gcuid de na speicis.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an dearna Mhuire.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil atá dúchasach don Eoraip, an Áise is deisceart na hAfraice. An bhleib beag; na duilleoga caol; na bláthanna croischruthach is clogchruthach, uaireanta cromtha, gorm nó corcra. Táirgeann scil an earraigh bláthanna is duilleoga san earrach. Táirgeann scil an fhómhair na bláthanna níos déanaí sa bhliain roimh theacht amach na nduilleog.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus an uille mór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an t-ealabairín (Epipactis helleborine).
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an magairlín beag an fhéileacáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an créachtach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an Camán searraigh díge.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is crann é crann lócaiste (Gleditsia triacanthos), le fáil go coitianta sa deisceart SAM.
| Is síol crainneolaíochta (faoi an eolaíocht maidir le crainn - Béarla: dendrology) é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
| Is síol bhitheolaíochta é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leamhán meánach nó mór, de ghnáth le sciatháin thriantánacha fhada is colainn fhadaithe. Eitlíonn sé go tapa, agus é ábalta dul ar foluain. An probasc fada go minic, agus úsáideann sé é le neachtar a shú. An-fhlúirseach sna trópaicí. Tugtar an seabhacleamhán air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Fiaile spréite bhliantúil iltíreach. Na duilleoga i bpéirí, snasta ubhchruthach. Na bláthanna ar ghais chaola fhada, cúigpheitealach. Is foirmeacha den phlanda céanna le dathanna difriúla iad an falcaire fiáin, an falcaire gorm, agus lus Cholm Cille.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus na mban sí.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an plúr an locháin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an mongán sínte.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an néal uisce abhann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an feorán corraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an t-áilleán. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Feileastram ilbhliantúil a fhásann 90 cm ar airde, a tháirgeann cormáin, agus a scaipeann trí stólain. Na duilleoga claíomhchruthach i bhfeain chaola. Na bláthanna 2.5-5.0 cm ar trastomhas, flannbhuí, rud beag síogamorfach, tonnadóirchruthach i gcraobhacha aontaobhacha. Hibrid is ea é de bhunús gairneoireachta, a saothraíodh ar dtús sa bhFrainc. Tá sé dúchasach don Afraic Theas. Tá timpeall is 400 saothróg ann, cuid díobh ina speicis ionracha in áiteanna ar fud an Domhain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda caol spréite bliantiúil, go minic glas éadrom, is ea an fliodh. Fiaile an-choiteann, ag bláthú i rith na bliana go minic. Na duilleoga ubhchruthach urchomhaireach. Na bláthanna bídeach bán, le 5 pheiteal níos giorra ná seipil, roinnte go domhain in dhá chuid.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cineál cachtais a shaothraítear ar son a thorthaí scothdhearga súmhara inite.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Féar ilbhliantúil muirí atá dúchasach do chóstaí i réigiúin mheasartha de Mheiriceá Thuaidh go príomha. Hibrid thorthúil a crosphóraíodh ó speicis Bhriotanacha is Mheiriceánacha. Plandáiltear go minic mar cheanglóir láibe é, ach ag leathadh amach go tapa sa nádúr sa Bhreatain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cíb an mhadra rua a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ríosómach ilbhliantúil a fhásann 40 cm ar airde i réigiúin bhogacha in iarthuaisceart na hEorpa. Na duilleoga docht cuartha, V-chruthach i dtrasghearradh. Na bláthanna le 6 theascán iombhlátha, buí, ag éirí flannbhuí dorcha tar éis a thoirchithe. Na staimíní ar nós olla.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus an chladaigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an ceadharlach Bealtaine.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is glasra é an piobar. Planda bliantúil atá ann, atá dúchasach do na trópaicí sa Domhan Úr, a úsáidtear mar ghlasra. Gaolmhar leis an bpráta is an tráta, le bláthanna bána cosúla. Na duilleoga mór; na caora mór bog inite, le cruthanna is dathanna éagsúla. Tagann an blas te géar ón gceimiceán caipsicin a bhíonn sa phlacaint ann. Úsáidtear ina iomláine é nó meilte ina phúdar. Cuimsíonn sé na piobair paiprice, cillí, piobar Chéin is piobar dearg, agus cuid mhaith cineálacha áitiúla. Is piobair dhearga neamhaibí na piobair ghlasa.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Sabhaircín a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an feisciú dearg.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an donnlus uisce.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ailanthus | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ailanthus altissima leaf and fruit | |||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
See text |
Is planda é an mismín arbhair.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an lus na gaoithe.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda íseal tomach bliantúil nó ilbhliantúil atá dúchasach don Eoraip, an Mheánmhuir is an Áise. Na duilleoga caol. An-chuid bláthanna atá gorm, bán nó buí, croischruthach. Ceann de na plandaí is coitianta i gcomhair ceapacha bláthanna, áit a bhfástar é mar phlanda crua bliantúil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil tiúbrach atá dúchasach do Mheiriceá Láir is Meiriceá Thuaidh trópaiceach. Na duilleoga lansa-chruthach, cuid mhaith, le gais mar thruaillí ar an bpríomhghas. Na bláthanna i spíce, le 3 shiopal, 3 pheiteal, 4-6 staimín cosúil le peitil is gealdaite. Is capsúl faithneach an toradh,. Fástar go minic ar son na mbláthanna feiceálacha é. Táirgeann Canna edulis an stáirse ararút, agus baineadh feidhm as síolta crua cruinne Canna indica mar ghrán i gcartúis gunnaí.
An t-aon ghéineas amháin sa bhfine Cannaceae is ea Canna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Toradh an phailm eabharchnó. Táirgtear i dtuaisceart Mheiriceá Theas é. Suas le 40 cnó an-chrua i gcapsúl amháin, gach ceann timpeall 5 cm ar leithead. Úsáidtear ábhar plandúil an chnó in ionad eabhair. Déantar cnaipí is a leithéid as. Má shiltear aigéad sulfarach tiubhaithe air, tagann dath dearg air, athrú nach dtarlaíonn le fíoreabhar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Luibh bhídeach a fhaightear ar snámh i bhfionnuisce, nó faoina bhun, i ngach réigiún. Tallas glas leata nó dronnach, cúpla milliméadar ar leithead, le clais ar an imeall a cheileann na bláthanna. Fréamhacha ar an taobh íochtarach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an ceadharlach corraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
[[File:|thumb]] Tom cranda dreaptha síorghlas, 8 cm ar airde, dúchasach do réigiúin Artacha is sléibhte arda. Na duilleoga ubhchruthach le fiacla cruinne. 7-10 bpeiteal ar na bláthanna, bán héileatrópach. Cleite clúmhach ar na torthaí. Feidhmíonn na bláthanna mar scátháin pharabóileacha chun an teocht ag a lár a ardú roinnt mhaith céimeanna os cionn na teochta timpeallaí, rud a aomann feithidí pailnithe is a ligeann dóibh a bheith níos gníomhaí sa teas.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an luachair bhog.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom duillsilteach scothdhearg atá dúchasach do na réigiúin fhionnuara mheasartha sa leathsféar thuaidh. An fásra cumhra. Breactha le faireoga scothbhuí ola. Na bláthanna bídeach i gcaitíní cosúil le spící. De ghnáth, bíonn na fireannaigh is na baineannaigh ar phlandaí difriúla, ach is féidir le planda gnéas a mhalartú ó bhliain go bliain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil atá dúchasach do dheisceart na hEorpa. Na duilleoga tomach éilipseach, i bpéirí urchomhaireacha mar thruaillí ar an ngas. Na bláthanna i gcinn dhlútha dhingthe, an eipeacailís i 4 chrotal fada, agus an chailís sorcóireach. 5 pheiteal le rufaí, dúdhearg nó bándearg, agus sna foirmeacha don ghairdín, bán, ach go minic breac nó stríocach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is í an Phiongain impireach an phiongain is mó agus is troime, suas le 1.2 m ar airde. Ní thagann sé i dtír riamh. Áitríonn sé na farraigí mórthimpeall an Antartaigh. Is féidir leis tumadh chuig doimhneacht 268 m. Póraíonn sé ar oighearshlaod ag tús an gheimhridh. Gorann an t-aon ubh amháin ar chosa an fhireannaigh ar feadh 64 lá le linn an tsneachta shíobtha ghoimhiúil Mholaigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda í an choinnle an phúca.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Alga glas micreascópach aoncheallach atá flúirseach i ngnáthóga mara is fionnuisce. Bíonn blaosc sheachtrach (fruistín) air, le silice inti, a bhíonn ornáideach go minic agus débhlaoscach. Atáirgeann sé go coitianta trí dheighilt ina dhá leath (eamhnú dénártha). Tagann an dath glas ó líocha clóraifille ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda é an bosán anagair.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an saileachán sráide.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an colgán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an crobh geal.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil atá dúchasach do chóstaí Atlantacha na hEorpa. Na fréamhacha méith, na duilleoga mór scothghorm cosúil le cabáiste, na bláthanna croischruthach bán. Itear na péacáin luathbhorrtha bhánaithe mar ghlasra.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí mór is ea an míol mór bailíneach.
Is éan é an condar na nAindéas. Is baill d'fhine na Cathartidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an guanácó. Mamach atá ann.
Feithid sciathánach le beatha ghairid fhásta. Maireann sí 4 bhliain mar larbha, agus ansin tagann amach mar chuil fhásta eitilte, nach n-itheann is nach maireann ach 2-72 uair. I rith na tréimhse gairide sin cúplálann sí is beireann uibheacha. Tugann sí féasta do na héisc an t-am sin bliana, agus spórt do na hiascairí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Fo-roinn na bhfungas ina bhfuil próiseas atáirgthe ghnéasaigh a chruthaíonn struchtúr smachtínchruthach a tháirgeann 4 spór haplóideach a bhíonn eagraithe ar an mbeacán, an toradh. Cuimsíonn siad beacáin inite, agairgí, bolgáin béice agus cuid mhaith foirmeacha seadánacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Badhbh den Seandomhan atá dúchasach do dheisceart na hEorpa, an Afraic is deisceart na hÁise. Níl cleití fada ar an gceann ná an muineál. Áitríonn sí tír oscailte. Itheann sí conablaigh mamach mór, suas le ceathrú dá meáchan féin i mbéile amháin. De ghnáth bíonn cuid mhaith díobh i láthair má bhíonn a leithéid ar fáil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an cangarú crainn aondathach (Dendrolagus dorianus).
Ainmhí is ea an francach donn.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an lóma Artach Is baill d'fhine na Gaviidae iad.
Is éan é an mionchnagaire breac Is baill d'fhine na Picidae iad.
Is ainmhí é an faolchú talún. Mamach atá ann.
Is éard is péist ribíneach ann ná péist leacaithe sheadánach. Faightear na hainmhithe fásta i stéig veirteabraigh. Bíonn an ceann ceangailte le slabhra teascán, a dhéantar trí bhaclú.
I dtimthriall a beatha bíonn staid larbhach a chaitheann sí in óstach idirmheánach a itheann an t-óstach deireanach. Deirtear gur inmhíolú é nuair a bhíonn péist ribíneach ina cónaí i stéig an óstaigh.
Tá gnéithe éagsúla a inmhíolaíonn an duine, ceann acu a fhásann chomh fada le cuid mhaith méadar, fiú. Ní chuireann sí tús le haon ghalar suntasach, ach is míthaitneamhach do dhuine í a bheith ann. Tá ceann a inmhíolaíonn muca is a chuireann tús le galar hiditíde, ionfhabhtú orgán éagsúil, go príomha ionfhabhtú an ae a dhéanann cisteanna ann, i ndaoine a itheann an mhuiceoil sin. Tá péisteanna ribíneacha a inmhíolaíonn madraí, cait, caoirigh, fiú éisc.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an ceolaire Is baill d'fhine na Sylviidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an caipín dubh. Is baill d'fhine na Sylviidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an Bulbal atá dúchasach don Afraic thrópaiceach, Madagascar is deisceart na hÁise. Na sciatháin gearr, an t-eireaball fada, guairí righne ag bun an eireabaill bhioraigh. Glórach tréadúil. Áitríonn sé coillearnach nó talamh shaothraithe. Itheann sé torthaí is feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Moileasc muirí le blaosc shainiúil droma ina bhfuil 8 bpláta cailcreach forluite. Baineann sé feidhm as an gcos mhatánach chun greamú le fo-shraith nó gluaiseacht thairsti. Cuid mhaith péirí giolbhacha in eitre timpeall na coise. An chuid is mó de na speicis in uisce tanaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí é an moncaí colabach rua na hAfraice Láir (Procolobus foai). Mamach atá ann.
Is planda é an goirmín searraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is toradh í fíonchaor.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an raithneach bhriosc.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an mhionghé bhánéadanach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Cineál céalantrátach aonarach úruisce. An cholainn i bhfoirm gais, greamaithe ag a bun; an béal ag a barr, timpeallaithe le brathribí. Gabhann sé creach le cealla loiscneacha ar na brathribí. Tagann an gnáthdhath glas ó chealla alga ghlais sa cholainn. Atáirgeann sé trí bhachlú, den chuid is mó.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an gabha dubh. Is baill d'fhine na Cinclidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Peadairín a fhaightear ar fud an Domhain amuigh ar an bhfarraige ach amháin nuair a bhíonn sé ag pórú. Itheann sé planctón a sciobann ó dhromchla na farraige. Déanann sé nead i bpoill sa talamh. Siúlann cuid acu ar an uisce is iad ag eitilt, tagann cuid eile anuas de ruathar don dromchla. Déanann cuid mhaith díobh imirce fhada.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an t-ápa Barbarach (Macaca sylvanus). Príomach atá ann agus, d'ainneoin a ainm, is moncaí é, ní ápa. Maireann siad sna Sléibhte Atlas, i dtuaisceart na hAfraice, san Ailgéir agus i Maracó. Maireann siad freisin i nGiobráltar, san Eoraip. Beathaíonn siad iad féin ar dhuilleoga, ar thorthaí, ar fhréamhacha, agus, uaireanta, ar fheithidí.
Is éan beag, cineál tumaire, é an síolta gheal. Tá sé dúchasach do thuaisceart an tSeandomhain. Ball de d'fhine na Anatidae. Cíor ghliobach ar chúl an chinn. An fireannach bán le droim is eireaball dubh, agus paistí dubha faoi na súile is ar chúl an chinn. An baineannach donn den chuid is mó. Áitríonn sé uiscí úra nó uiscí foscúla cladaigh. Tugtar smiú air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan í an ghlasóg liath Is baill d'fhine na Motacillidae iad.
Grúpa mór d'éisc théagartha uisce úir is mara ar féidir leo séideadh amach le haer nó uisce go mbíonn siad beagnach sféarúil. Is baill d'fhine na Tetraodontidae iad. An-fhorleathan i bhfarraigí tanaí teo, os cionn sceireacha is leapacha féar mara. An cholainn spíonach go minic agus 4 fhiacail sna gialla, ag foirmiú goib cosúil le gob pearóide. Cuid de na horgáin is na fíocháin an-nimhiúil. Is sócamais éisc áirithe sa chlann seo sa tSeapáin, agus ullmhaíonn cócairí speisialta iad. Tugtar iasc bolgach orthu freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an t-amadán móinteach. Is ball d'ord na Charadriiformes é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Turtar mara atá dúchasach do na haigéin thrópaiceacha.
An ceann caol le gob crúcach, an droim le himlíne shábhfhiaclach mar gheall ar phlátaí na blaoisce a bheith ag luí thar chiumhais a chéile.
Táirgeann sé an bhlaosc toirtíse den chaighdeán is airde.
I mbaol de bharr rósheilge.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Turtar mara atá dúchasach do na haigéin thrópaiceacha.
An ceann caol le gob crúcach, an droim le himlíne shábhfhiaclach mar gheall ar phlátaí na blaoisce a bheith ag luí thar chiumhais a chéile.
Táirgeann sé an bhlaosc toirtíse den chaighdeán is airde.
I mbaol de bharr rósheilge.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Turtar_frithghobach&oldid=930320 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 2dff3f9e247227929b395830f18e72c0 Q203868 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description IndrídighIs ainmhí é an t-indrídigh. Mamach atá ann.
Ainmhí beag is ea an t-earc luachra. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na Lacertidae é. Tá na laghairteanna seo le fáil ar fud na hEoráise.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí beag is ea an t-earc luachra. Reiptíl atá ann, agus is ball d'fhine na Lacertidae é. Tá na laghairteanna seo le fáil ar fud na hEoráise.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Earc_luachra&oldid=781097 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid f2cb5bb940cebe2b2b4e8217aa5273b0 Q205857 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description CnóshnagIs éan é an cnóshnag. Is baill d'fhine na Sittidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainm a thugtar ar 3 phlanda difriúil. Is saghas duilleoige báite í loiteog naofa na hÉigipte. Is planda uisciúil freisin í loiteog naofa na hIndia is na Síne, a bhaineann go traidisiúnta leis an mBúda. Bíonn gais ó na duilleoga ciorclacha greamaithe le lár na lainne, agus bláthanna bándearga is bána. Saghas sisiúibe ó réigiún na Meánmhara ab ea loiteog na haimsire clasaicí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an cromán. Is baill d'fhine na Accipitridae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an falaróp gobmhór Is baill d'fhine na Scolopacidae iad.
Is éan é an ceolaire casarnaí Is baill d'fhine na Locustellidae iad.
Planda ilbhliantúil a bhláthaíonn déanach sa bhliain, a fhástar i ngairdíní. Slat óir Cheanadach atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh. Fásann sí 1.5 m ar airde. Na duilleoga lansa-chruthach fada biorach; an-chuid bláthcheann atá bídeach órga/buí, eagraithe ar ghéaga leathnaithe cothrománacha i bpanacail dhlútha phirimidiúla. Is planda ilbhliantúil níos lú í an tslat óir Eorpach a fhásann 1 m ar airde, le bláthchinn níos mó, suas le 1 cm ar leithead, iompartha i gcrobhaingí duilleacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainmhí is ea an ialtóg mhóreiteach. Mamach eitilte in ord na Chiroptera is ea í.
Éan atá dúchasach don Nua-Ghuine is an Astráil. Gaolmhar leis an éan parthais. Meallann na fireannaigh na baineannaigh trí struchtúir ornáideacha (na grianáin), maisithe le réada daite, a thógáil ar an talamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leathóg Eorpach atá forleathan ar ghrinnill ghaineamhacha chladaí thoir thuaidh an Atlantaigh. Suas le 1 m ar fhad, bándonn le paistí is spotaí dorcha. Itheann sé éisc bheaga den chuid is mó. An-mhaith mar iasc inite, agus gabhtar é le línte is i líonta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Gnáthainm ar an mbaictéar Streptococcus pneumoniae, ceann de na baictéir is bun le niúmóine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Baictéar inghluaiste bíschruthach. Maireann cuid de na spireacaeit saor i ngnáthóg uisciúil, cuid eile i gconair stéigeach is réigiún na mbaill ghiniúna in ainmhithe. Cuireann siad tús le galair cosúil le sifilis is fiabhras athiompaithe i ndaoine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cnuas thearma is ea infiúsóirí d'ainmhithe beaga bídeacha uisceacha amhail fabhránaigh, euglenoideae, prótasóin, algaí aoncheallacha agus inveirteabraigh bheaga a bhíonn beo i locháin fionnuisce. Bhain roinnt údar (m.sh., Bütschli) úsáid as an téarma mar chomhchiallach d'fhabhránaigh. I rangúí foirmiúla nua-aimseartha, meastar go bhfuil an téarma imithe i léig; tá na miocrorgánaigh a bhí san áireamh roimhe seo sna hinfiúsóirí sannta den chuid is mó don ríocht Protista. Tá sé molta ag taighdeoirí go méadaíonn agus go laghdaíonn rátaí atáirgthe na n-infiúsóirí go tréimhsiúil thar thréimhsí ama. [1]
Baineann úinéirí uisceadán úsáid as infiúsóirí chun bia éisc a shaothrú; is féidir éisc óga atá tar éis a theacht amach a thógáil agus a thabhairt chun dea-chrích ar an mbia seo le linn na forbartha luaithe de bharr a mhéid agus a ábhar cothaithe. Ní féidir le go leor daoine le huisceadán sa bhaile acu go leor infiúsóirí a sholáthrú go nádúrtha le haghaidh iasc a thógáil.
Cnuas thearma is ea infiúsóirí d'ainmhithe beaga bídeacha uisceacha amhail fabhránaigh, euglenoideae, prótasóin, algaí aoncheallacha agus inveirteabraigh bheaga a bhíonn beo i locháin fionnuisce. Bhain roinnt údar (m.sh., Bütschli) úsáid as an téarma mar chomhchiallach d'fhabhránaigh. I rangúí foirmiúla nua-aimseartha, meastar go bhfuil an téarma imithe i léig; tá na miocrorgánaigh a bhí san áireamh roimhe seo sna hinfiúsóirí sannta den chuid is mó don ríocht Protista. Tá sé molta ag taighdeoirí go méadaíonn agus go laghdaíonn rátaí atáirgthe na n-infiúsóirí go tréimhsiúil thar thréimhsí ama.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Infi%C3%BAs%C3%B3ir%C3%AD&oldid=934972 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 60e0aed676ae24763619e9c431830345 Q230042 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description GlasógIs éan í an ghlasóg. Is baill d'fhine na Motacillidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an tamairín loméadanach. Mamach atá ann.
Míol mór míolchnámhach a fhaightear ar fud an Domhain. Criathraíonn an mhíolchnámh ina bhéal an planctón as an sáile, agus tá 10-100 clais ar feadh na scornaí ionas gur féidir an scornach a leathnú amach is toirt ollmhór sáile a phróiseáil is é ag ithe. An eite bheag droma gar don eireaball. An baineannach níos mó ná an fireannach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an tiomóid.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc bunaidh gach corrán a fhaightear in uiscí mara is úra gar don chósta san Atlantach thuaidh. Suas le 90 cm ar fhad. An béal cosúil le súiteoir, ach le fiacla raspacha. Itheann na loimprí fásta sreabháin cholainne iasc eile. Uaireanta is lotnaid shuntasach í i meánna áitiúla iascaireachta.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí beag Iodálach agus Afracach is ea an torcán cíorach. Mamach atá ann, agus is ball d'fhine na Hystricidae é. Is é Hystrix cristata an t-ainm eolaíoch.
Ainmhí is ea an cangarú glas oirthearach.
Cactas beag atá dúchasach do Mheicsiceo is Texas. An gas cruinn scothghorm, le dosanna ribí in ionad spíonta. Dhéanadh Indiaigh Mheiriceá druga darb ainm meiscilín as ina raibh siabhraigin, agus bhíodh sin in úsáid acu ina searmanais reiligiúnda.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an cat ceannleathan (Prionailurus planiceps). Mamach atá ann, dúchasach don Leithinis Mhalae-Théalannach agus do Sumatra. Ta an speiceas i mbaol.
Is ainmhí í an crú-ialtóg Mheánmhuirí. Mamach atá ann.
Ainmhí is ea an giorria guaireach.
Is fungas é an griséad odhar.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an leimín Artach. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an Ialtóg fhadchluasach Alpach. Mamach atá ann.
Iasc foghlach uisce locha is abhann in oirthear na hEorpa. Bán ar a thosach, liathghlas ar a dhroim. Tábhachtach sa trádáil is sa spórt. Ainm eile air is ea sandar.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Druga scaoilteach a fhaightear ó fhaighneoga is duilleoga triomaithe cineálacha ar leith de Cassia, grúpa mór crann is tom atá dúchasach don Afraic is an Áise, a shaothraítear i réigiúin eile. Ar na cineálacha is forleithne a fhástar. Foinse séinne Alastair is ea Cassia acutifolia, tom a fhásann níos mó ná 90 cm ar airde, dúchasach don Afraic ón Éigipt go dtí an Nigéir. Na duilleoga le 3-7 péire duilleoigín ubhchruthach, na bláthanna le 5 pheiteal buí le féitheacha dearga i gcrobhaingí fada.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an conach súileach. Ball d'fhine na Sphingidae atá ann.
Is ainmhí é an cúpraí. Mamach atá ann.
Is éard is Aspergillus ann ná gné fungais a atáirgeann go neamhghnéasach de ghnáth, a mhilleann bia is a chuireann tús le galair i ndaoine.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is araicnid é an damhán garraí. Is ball d'ord na n-Araneae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is moileasc í an scian mhara.
Is éan é an crosghob. Ball d'ord Passeriformes é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Abhacfheithid, cosúil le haifid, atá in ann finiúnacha a mhilleadh. Bíonn gob gearr ar chuid de na larbhaí, agus cuireann siad tús le gáil ar na duilleoga. Gob fada ar chuid eile díobh, agus diúlann siad na fréamhacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Iasc beag a mhaireann ar thóin locha is aibhneacha ar fud tuaisceart na hEorpa is ea an ceann tairbh (Cottus gobio). An cholainn téagartha, suas le 10 cm ar fhad, le ceann leathan leata. Beirtear na huibheacha faoi chlocha, agus déanann an fireannach cosaint orthu. Itheann sé inveirteabraigh, crústaigh go háirithe. Tugtar an t-ainm seo ar éisc mara eile is anglaití Meiriceánach freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Damhán alla meánach dorcha a fhaightear i dtíortha teo. Is nimhiúil a greim mar go bhfuil néaratocsain inti a chuireann tús le raon siomtóm, ina measc pian dhian, masmas is deacrachtaí riospráide. Uaireanta bíonn sí marfach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí í an bhó mhara Afracach. Mamach atá ann.
Is planda é an feochadán móna.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an chluas chait.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is príomh-líne iad na hAlveolata ("le cuasáin") i measc na protisa. Tá trí fhileam atá an-éagsúil nó eisréimneach i bhfoirm óna chéile ann, ach tá fianaise ann go bhfuil garghaol acu lena chéile, bunaithe ar chomhchosúlachtaí sárstruchtúrach agus géiniteach.
Is príomh-líne iad na hAlveolata ("le cuasáin") i measc na protisa. Tá trí fhileam atá an-éagsúil nó eisréimneach i bhfoirm óna chéile ann, ach tá fianaise ann go bhfuil garghaol acu lena chéile, bunaithe ar chomhchosúlachtaí sárstruchtúrach agus géiniteach.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Ailbheolach&oldid=693929 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 90d3b0c8c1e257b231f2bcc233820505 Q461432 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Iasc gormIasc foghlach, forleathan i bhfarraigí trópaiceacha is teo-mheasartha. Suas le 1.2 m ar fhad. An cholainn gorm ar an taobh uachtarach, na cliatháin airgeadach. Maireann sé i scoileanna móra a itheann go craosach ainseabhaithe, sairdíní is éisc bheaga eile a bhíonn i scoileanna. Iasc suntasach bia, agus luachmhar freisin mar iasc spóirt.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí beag é an t-iora glas. Is mó é ná an t-iora rua agus dath glas nó donnghlas a bhíonn air i gcónaí[1]. Is minic frainse geal ar a eireaball. Ní bhíonn stothanna ar a dhá chluas.
Crainn a thaithíonn sé agus is i gcrann a dhéanann sé a nead. Caitheann an tIora Glas cuid dá am ag ithe ar an talamh, mar shampla cnónna, dearcáin, meas fáibhile; plandaí glasa, fungais agus fréamhacha.
Bíonn an t-iora glas le fáil I bpáirceanna poiblí, i ngairdíní agus i gcoillte duillsilteacha.
Is Mamach atá ann a tháinig ó thuaisceart Mheiriceá ó thús. Tugadh isteach go Sasana an t-iora glas mar ainmhí spéis i Henbury Park, Cheshire sa bhliain 1876. Tugadh roinnt acu go Contae Longfort ina dhiaidh sin.
Tháinig borradh damanta ar a ndaonra i Sasana agus in Éirinn agus go minic ba iad na hioraí rua dúchasacha a bhí thíos leis.
Ní bhíonn an t-iora glas le fáil ar mhór-roinn na hEorpa ar chor ar bith.
Is lú an t-iora rua ná an t-iora glas agus is éagsúil a dhath: donnrua domhain go hiondúil. Ghlac an t-iora glas ionad an iora rua go hannamh in Éirinn. Rinne an t-iora glas loit ar dhaonra na n-ioraí rua mar gheall :
Is ainmhí beag é an t-iora glas. Is mó é ná an t-iora rua agus dath glas nó donnghlas a bhíonn air i gcónaí. Is minic frainse geal ar a eireaball. Ní bhíonn stothanna ar a dhá chluas.
Crainn a thaithíonn sé agus is i gcrann a dhéanann sé a nead. Caitheann an tIora Glas cuid dá am ag ithe ar an talamh, mar shampla cnónna, dearcáin, meas fáibhile; plandaí glasa, fungais agus fréamhacha.
Bíonn an t-iora glas le fáil I bpáirceanna poiblí, i ngairdíní agus i gcoillte duillsilteacha.
Moncaí oíchí ón Domhan Úr. An t-eireaball fada, na súile mór, an ceann sféarúil. Ní féidir leis dathanna a aithint. Gluaiseann go ciúin. An t-aon mhoncaí oíchí amháin. Coinnítear mar pheata é chun lucha is feithidí a choinneáil faoi smacht.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an fritileán geal. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is feithid í an snáthaid mhór lorgearrach.
Ainmhí is ea an cangarú crainn iartharach.
Damhantalóp Afracach le haghaidh fhada. A adharca i bhfoirm líre agus fáinní claiseacha mórthimpeall orthu, paistí móra dubha ar a fhionnadh donnrua. Áitríonn sé talamh féaraigh. An t-ainmhí crúbach is tapa, ag rith os cionn 70 km u-1.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Pearóid Astrálach de chlann an chocatú. Cíor fhada bharrchaol ar an gceann. Marcanna daite ar aghaidh an fhireannaigh. Áitríonn sí tír oscailte, agus itheann síolta nó torthaí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is smugairle róin é an Ollsmugairle róin. Ball d'ord na Rhizostomae atá inti.
Is ainmhí é an sibhéid Mhalagásach. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg mheasa Oileáin Truk. Mamach atá ann.
Nathair a áitríonn talamh féaraigh. Dhá speiceas ann. An bhorrnathair atá dúchasach don Afraic is an Meánoirthear, bíonn sí suas le 2 m ar fhad, an cholainn ramhar breac donn, an tsiorarnach an-ard; séideann sí amach an cholainn nuair a scanraítear í. An abhacbhorrnathair ó iardheisceart na hAfraice, bíonn sí 30 cm ar fhad.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ceann de na siorcanna aingil is mó is ea an bráthair. Squatina squatina a ainm eolaíochta. An-choitianta in oirthuaisceart an Atlantaigh is an Mheánmhuir. Suas le 1.8 m ar fhad. Cruth na colainne idirmheánach idir na liamháin is na roic. An ceann leata, an béal chun tosaigh, oscailtí na ngiolbhach go cliathánach, na heití uchtacha an-leathan, an t-eireaball caol. Tugtar anglait air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is éan é an bobóilinc. Is baill d'fhine na Icteridae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Ainm a úsáidtear do chuid mhaith éisc fionnuisce a fhaightear go forleathan i locha is aibhneacha na hEorpa. An cholainn domhain, suas le 50 cm ar fhad, glas is donn le bandaí dorcha ingearacha. An-tóir ag iascairí air, agus déantar iascaireacht thrádalach air in aiteanna.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Ainmhí is ea an bilbí.
Cineál cruithneachta le toilleadh mór próitéine a n-úsáidtear an plúr uaithi le haghaidh pasta. Is crua an plúr seo ná ó chineálacha eile cruithneachta a úsáidtear le harán a bhácáil.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Saghas miocrorgánaigh shlatchruthaigh le cillscannán cosúil le baictéar. Atáirgeann siad gar do chealla an ainmhí óstaigh nó taobh istigh díobh. Is iad artrapóid na príomhóstaigh de ghnáth, agus feidhmíonn siad chun na miocrorgánaigh a iompar isteach in óstaigh veirteabracha. Cuireann saghsanna éasgúla Rickettsia tús le tífeas, fiabhras trinse, is galair dhaonna éagsúla eile.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an sailchuach chorraigh.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an langúr earrfhada. Mamach atá ann.
An aicme de phríomhaigh a d'fhorás go dtí an duine nua-aoiseach (Homo sapiens). Ag pointe le linn na héabhlóide, scoilt fréamh amháin de na príomhaigh ina dhá phobal. Rinne géag amháin forás go dtí na hápaí nua-aoiseacha, agus an ghéag eile go dtí na daoine nua-aoiseacha. Tugtar homainid ar gach indibhid ar an ngéag dhaonna. Mar sin, ní de shliocht na n-ápaí daoine, ach de chomhshinsear leis na hápaí. Tugtar Australopithecus afarensis ar an homainid shoiléir is luaithe, 3½ milliún bliain iontaisithe d'aois. Is den aicme seo an iontaise Lucy a fionnadh san Aetóip.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is iasc é an roc garbh. Is baill d'fhine na Rajidae iad.
Gobadán le cosa gearra atá dúchasach don Seandomhan is oirthear Mheiriceá thuaidh. Breacdhonn. Coimeádann sé a ghob fada díreach faoi agus é ag eitilt. Áitríonn sé coillte, agus itheann péisteanna talún is larbhaí feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid é an seangán dearg. Ball d'fhine na Formicidae atá ann.
Gé thearc, dúchasach do thalamh ard ar oileáin Haváí is ea an Ghé Haváíoch (Branta sandvicensis; Haváis: nēnē). Na sciatháin gearr, scamall laghdaithe ar na cosa. Itheann sí torthaí is luibheanna. Níos lú ná 50 cinn díobh fágtha i 1950, ach le pórú i mbraighdeanas tá níos mó ná 2,000 anois ann.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Míol dúcholainneach plandaí a itheann trí shúlach plandaí a ionsú isteach.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Planda síorghlas ilbhliantúil atá dúchasach do Mheiriceá trópaiceach. Na duilleoga mór caol ubhchruthach le gais fhada, go minic buí nó bán ildathach. Na bláthanna i spáideog is spáidín mór timpeall uirthi. Má itear é, cuireann an súlach searbh tús le hat na teanga is na scornaí, agus is uaidh seo a thagann an t-ainm.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Feithid uisciúil a mhaireann faoin uisce is a análaíonn trí eireaball feadánach a shroicheann an dromchla. Déanann sí luíochán ar a creach agus beireann greim uirthi lena géaga tosaigh. Timpeall 200 speiceas a fhaightear in uisce socair is uisce faoi ghluaisne mhall.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid í an chopróg bheag. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is ainmhí é an picire muinceach. Mamach atá ann.
Is éan í an feadlacha tharrdhubh Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is éan í an phatraisc chosdearg Is baill d'fhine na Phasianidae iad.
Ainmhí is ea an t-ollarmadailín. Mamach atá ann.
Ainmhí mara is ea an deilf dhubh.
Ainmhí is ea an fia buí Peirseach.
[[Íomhá:|200px|mionsamhail|deas|]] Is creimire, cosúil le madra crainn é an gófar póca, atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is Láir. Is baill de fhine na nGeomyidae iad, timpeall is 35 speiceas sa iomlán. An ceann mór le gialla láidre cosúil le francach. Na leicne infhillte ina b‘pócaí’, líneáilte le fionnadh. Tochlaíonn sé poill lena chlárfhiacla. Áitríonn sé talamh oscailte.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
[[Íomhá:|200px|mionsamhail|deas|]] Is creimire, cosúil le madra crainn é an gófar póca, atá dúchasach do Mheiriceá Thuaidh is Láir. Is baill de fhine na nGeomyidae iad, timpeall is 35 speiceas sa iomlán. An ceann mór le gialla láidre cosúil le francach. Na leicne infhillte ina b‘pócaí’, líneáilte le fionnadh. Tochlaíonn sé poill lena chlárfhiacla. Áitríonn sé talamh oscailte.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=G%C3%B3far_p%C3%B3ca&oldid=917393 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid dcb301e4b8c7165468b7d84845396ad3 Q769234 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Leamhan flanndeargIs feithid é an leamhan flanndearg nó an Tyria jacobaeae. Ball d'fhine na Arctiidae atá ann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an leamhan flanndearg nó an Tyria jacobaeae. Ball d'fhine na Arctiidae atá ann.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Leamhan_flanndearg&oldid=868896 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 839f159a57b1ab961bf65e269afcf5c5 Q771101 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description DátphlumaCuid mhaith cineálacha éabhainn, a shaothraítear ar son na gcaor bog (na dátphlumaí) atá inite ach an-cheangailteach go mbíonn siad iomlán aibí. Bíonn na dátphlumaí Síneacha is Seapánacha 7.5 cm ar leithead, cruinn, buí go flannbhuí, dúchasach d'oirthear na hÁise. Bíonn an dátphluma Meiriceánach 3.5 cm ar leithead, flannbhuí, dúchasach do Mheiriceá Thuaidh. Bíonn an dátphluma coiteann 1.5 cm ar leithead, buí nó gormdubh, dúchasach don Áise.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Corp torthaithe fungas áirithe is iad phallaceae (nó adharc an phúca). Cosúil le péineas ar dtús, le gas bán is caipín ubhchruthach. Tuaslagann an caipín ina shlam bréan ina bhfuil na spóir, a scaipeann cuileoga a aomtar thar fhaid an-mhóra ag an mboladh bréan.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Clann mhór iasc beag a mhaireann ar an ngrinneall gar don chladach. Faightear ar fud an Domhain i bhfarraigí trópaiceacha is measartha é, ach uaireanta i locha. Áitríonn sé sa chrios idirthaoideach i locháin is faoi charraigeacha. An cholainn ramhar, gan lanna. Cuid mhaith fiacla beaga sna gialla.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Feabhrán capaill a thugtar ar chineál planda.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Cuimsíonn sé cineálacha éagsúla den phlanda Sonchus, cuid acu bliantúil, cuid eile ilbhliantúil. Dúchasach don Eoraip, an Áise is an Afraic. Úscann an gas laitéis bhán nuair a bhristear é. Na duilleoga go minic le himill spíonacha, na gasduilleoga ag fáisceadh an ghais le dhá liopa chruinne, cosúil le cluasa, ag a mbun. An bláthcheann mór buí, cosúil le caisearbhán. Ní fíorfheochadán é, mar bíonn spíonta an fheochadáin níos righne géire.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan é an catéan liath. Is baill d'fhine na Mimidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é sionnach Pampas. Mamach atá ann.
Is éan í an ghé mhongach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is ainmhí é an mará. Mamach atá ann.
Mamach atá dúchasach do Mheiriceá Láir is deisceart na Stát Aontaithe. Bándonn agus an taobh thíos mílítheach. An t-eireaball fada dosach le fáinní dorcha. Áitríonn sé réigiúin carraigeacha is foraoisí. Tugtar an t-eireabaillín air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid í an fhríd scéithe ghlas (Palomena prasina).
Is éan í an lacha ghobrósach Is baill d'fhine na Anatidae iad.
Is artrapód é an luaineachán.
Is planda é an magairlín mór.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an fraochán beag. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Géineas de 15 speiceas, san fhine Malvaceae, is ea Abelmoschus, dúchasach don Afraic thropaiceach, don Áis, agus do thuaisceart na hAstráile. Sampla den ghéineas seo is ea an t-ocra.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Éan mórchosach atá dúchasach don Astráil. Donn le spotaí bána ar na sciatháin. Áitríonn sí scrobarnach thirim, scrobarnach mhailí go háirithe. Itheann sí síolta, bláthanna, feithidí is laghairteanna. Ní gá di ól.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is feithid é an léimneoir beag. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is planda é an lus na seilge.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí í an ialtóg fhadmhéarach. Mamach atá ann.
Is moileasc é an tseilide garraí.
Is iasc é cat mara an Atlantaigh (Anarhichas lupus). Is baill d'fhine na Anarhichadidae iad.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Míol mór fiaclach le gob caol starraiceach. Ainm a úsáidtear ar dheilfeanna mórshrónacha, míolta móra mórshrónacha agus míolta móra fathachúla mórshrónacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an fritileán réisc (Euphydryas aurinia). Ball d'ord na Lepidoptera i bhfine na Nymphalidae atá ann. Dúchasach do na réigiúin Palartacha den tseandomhan, chomh fada ó dheas le hÉirinn san iarthar agus leis an Mongóil san oirthear. Áirítear mar speiceas faoi bhagairt é.
Is planda é an gallfheabhrán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an t-alpaire seangán. Mamach atá ann. Faightear i Meiriceá Theas agus i Meiriceá Láir é
Is artrapód é an gliomach. Ball d'fhine na Nephropidae atá ann. Is iomaí speiceas atá ann, mar shampla an gliomach Eorpach. Giomach a deirtear i nGaeilge na hAlban.
Is feithid é an stiallach donn. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Tá an fíleam Bacteroidetes comhdhéanta de trí aicmí de bhaictéir atá dáilte go forleathan ins an timpeallacht, mar aon le an ithir, an dríodar, an sáile agus potóga ainmhithe.
Go mór fada, is ar an aicme Bacteroidales atá an staidéar is mó déanta, mar aon leis an ghéineas Bacteroides (orgánach atá flúirseach i bhfaecas ainmhithe aonteasach agus daoine san áireamh), agus Porphyromonas, grúpa orgánach a chónaíonn i mbéalchuas an duine. Is baictéir phataigineacha bhrabúsacha iad baill den ghéineas Bacteroides. is annamh a mbíonn baill an dhá aicme eile pataigineach do dhaoine.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Príomhach, cosúil le moncaí, dúchasach do Mheiriceá Theas. An fionnadh tiubh, an t-eireaball fada, dois mhaisithe ar an gceann uaireanta. Ní féidir leis an ordóg a chur os comhair na méar eile. Na hingne fada cuartha biorach. Áitríonn sé foraoisí trópaiceacha.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is ainmhí é an moncaí uallach bratach. Mamach atá ann.
Cearc scothdhearg/dhonn fraoigh atá dúchasach don Bhreatain Mhór is Éire. Cheaptaí tráth gur shaghas ann féin í, ach tuigtear anois gur foshaghas de chearc fhraoigh na sailí í.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is ainmhí í an ialtóg mheasa Rodrigues. Mamach atá inti.
Is iasc é an cnúdán glas. Is baill d'fhine na Triglidae iad.
Baill de ghné mhór plandaí bliantúla is ilbhliantúla, agus tom atá dúchasach do Mheiriceá Láir is Theas. Na duilleoga roctha i bpéirí urchomhaireacha; na bláthanna sainiúla démhaothánach, an maothán thíos séidte is cosúil le púitse. Fástar cineálacha mar mhaisiúchán, hibridí le bláthanna breactha buí, flannbhuí nó dearga, suas le 5 cm ar leithead.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is araicnid é an damhán tí. Is ball d'ord na n-Araneae é.
Is planda é an lus na hiothlann.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Leamhan beag neamhlonrach le saghas béil ar bharr soic fhada. Itheann na cruimheanna plandaí, arbhar Indiach go príomha, ag tochailt isteach sna gais, na duilleoga is na diasa. Lotnaid dhíobhálach arbhair Indiaigh ar fud an Domhain.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is baictéir iad Chloroflexi a tháirgíonn fuinneamh trí mheán na fótaisintéise.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Acaena | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Acaena novae-zelandiae duilliúr agus céimeanna torthúla éagsúla | |||||||||||||
Aicmiú eolaíoch | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Féach ar an téacs. |
Is ainmhí beag é an t-talamh-iora órbhratach. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an crú-ialtóg Mehely. Mamach atá ann.
Is feithid é an stiallach uaine. Ball d'ord na Lepidoptera atá ann.
Is léicean é Rhizocarpon geographicum nó mapán na gcloch.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Fofhíleam san fhíleam Echinodermata is ea na hAsterozoa. I measc na saintréithe a théann leo tá colainn réaltchruthach - agus aiseanna ga-eisréimneacha na siméadrachta. Áirítear san fhofhíleam an dá rang Asteroidea, an chrosóg mhara, agus Ophiuroidea, an chrosóg bhriosc, an réalta chise, agus an t-ord atá imithe in éag na Somasteroidea.
Bíonn colainn réaltchruthach ina shainghné ag an ord Asteroidea comhdhéanta de dhiosca lárnach agus ilairm ghathacha. Léiríonn siad de ghnáth siméadracht ghathach pheintiméarach, ach de ghnáth, bíonn siméadracht bunaithe ar uimhir eile seachas cúig, ag roinnt speiceas. Boinn boinn an-leathan ar na ghéaga agus soláthraíonn plátaí cailcreach a dtugtar cnámhóigí nó plátaí ambalacracha san bhalla colainne a dtacaíocht cnámharlaigh. Tá siad seo ceangailte le fíochán matánach agus tacaíochta a sholáthraíonn solúbthacht. Tá an béal ar an dromchla íochtarach nó béalach. Feidhmíonn sé freisin mar anas agus treoraíonn sé ar aghaidh go dtí caochán. Is féidir leis an chuas céalómach mór seo dul ón diosca isteach chomh fada leis na ghéaga. Bíonn na gónaid péireáilte lonnaithe chomh maith sna géaga agus scaoileann siad na gaiméití tríd na gonáduchtanna. Tá taobhfhleisceadh an ghéig faoi theorainn ag eagrú na bplátaí ambalacracha eagraithe. Ar dhromchla béil an dhiosca agus na hairm gathacha bíonn ceithre sraitheanna de phlátaí a bhaineann le dhá nó ceithre sraitheanna de tiúbchosa, a úsáidtear chun gluaiseachta. Bíonn an, an madrapóirít, ar dhromchla uachtarach nó allbhéalach an dhiosca. Tá sé seo nasctha leis an gcóras soithíoch uisce a chabhraíonn i riospráid agus a soláthraíonn brú hiodrálacha do na tiúbchosa.
Bíonn putóg agus orgáin inmheanacha teoranta don diosca lárnach, ina chomhartha sóirt ag an ord Ophiuroidea. Bíonn na géaga scartha go soiléir ón diosca. Ní bhaineann airíonna greamaitheacha ag na tiúbchosa, ach bíonn feidhm chéadfach acu. Sna genera beo go léir, bíonn na plátaí ambalacracha comhtháite i mbeirteanna agus cruthaíonn siad ailt san ghéag, ar a dtugtar veirteabraí. I roinnt genera díofa, níl siad comhtháite ar an mbealach seo. Feidhmionn na gclaiseanna ambalacracha mar chanálacha eipenéarach inmheánacha.[2]
Fofhíleam san fhíleam Echinodermata is ea na hAsterozoa. I measc na saintréithe a théann leo tá colainn réaltchruthach - agus aiseanna ga-eisréimneacha na siméadrachta. Áirítear san fhofhíleam an dá rang Asteroidea, an chrosóg mhara, agus Ophiuroidea, an chrosóg bhriosc, an réalta chise, agus an t-ord atá imithe in éag na Somasteroidea.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Asterozoa&oldid=940054 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 81983cb5d5b153d1880896a1d2f4cd3e Q1431050 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Fuiseog féirÉan atá dúchasach don Domhan Úr, Thuaidh agus Theas, is ea an fhuiseog féir. An clúmh stríocach, breac ar an droim. Áitríonn sí talamh féaraigh is shaothraithe, itheann feithidí is síolta, agus neadaíonn ar an talamh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda é an feochadán crom.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an Leamhan umbrach breac. Ball d'fhine na Geometridae atá ann.
Cearc fhraoigh atá dúchasach do lár na Stát Aontaithe. An t-eireaball in airde, cleití fada ingearacha ar an gceann, saic inséidte fhlannbhuí sa mhuineál. Áitríonn sí na machairí, agus itheann torthaí, síolta is feithidí.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is planda í an chíb chrom.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is planda í an ainís fhiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is feithid é an Dorsán dubh. Ball d'fhine na Tettigoniidae atá ann.
Hibrid thimpisteach an tsú craobh is na sméire duibhe is ea an Lóganchaor, timpiste a tharla i ngairdín an Bhreithimh Logan i gCalifornia, agus a ainmníodh as. Níl an tom chomh deilgneach le tom na sméire duibhe. Bíonn na torthaí cosúil le súnna craobh, ach níos mó géarbhlasta ná ceachtar de na tuismitheoirí. Saothraítear go forleathan é sna Stáit Aontaithe, sa Bhreatain is in Éirinn.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
{{DEFAULTSORT:Loganchaor]]
{{DEFAULTSORT:Loganchaor]]
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%B3ganchaor&oldid=762627 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 74d6e1a04e186c29f73edec8218160ec Q1532970 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Míol pónaireIs feithid é an míol pónaire (Aphis fabae). Is cineál aifide é.
Is ainmhí é an seireo Himiléach. Mamach atá ann.
Is ainmhí é an agútaí Lár-Mheiriceánach. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an fhialuch Burt. Mamach atá ann.
Is ainmhí beag í an fhialuch Puebla. Mamach atá ann.
Is ainmhí í an ialtóg mheasa Okinawa. Mamach atá inti.
Crann duillsilteach buaircíneach a fhaightear i réigiún beag sa tSín. Bhí sí i bhfad níos forleithne tráth. Deirtear gur iontaise bheo í, mar fuarthas iontaise di i 1941, 4 bhliain sular fionnadh na crainn bheo.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is smugairle róin é an smugairle róin gasach. Ball d'ord na Rhizostomae atá inti.
Is feithid é an criogar crainn sneachtúil. Ball d'fhine na Gryllidae atá ann.
Ainmhí feoiliteach is ea an Nathair thí Afracach. Reiptíl atá ann.
Damhán mór is ea Hickmania troglodytes (damhán uaimhe na Tasmáine). Tá sé idir 13 agus 20 mm ar fad agus tá réise a chos chomh mór le 180 mm. Is lú agus is faide cos an damhán firinscneach ná an ceann baininscneach, agus tá cor sa chuid deireadh de gach dara cos. Tá dath ruadhonn ar an mblaosc agus dath dúdhonn ar an mbolg atá i leith na léithe. Tá ceithre orgánach anála bhunaidh ag an damhán seo agus iad ina mbaill bhána faoin mbolg.
Tá damháin uaimhe den saghas seo le fáil sa Tasmáin amháin agus iad scaipthe go mór. Tá siad líonmhar mar a bhfuil uisce faoi thalamh agus uaimheanna, agus is feidir iad a fheiceáil cruinnithe i mbéal uaimheanna nó sa mharbhsholas istigh. Tá siad le fáil freisin in áiteanna dorcha fionnuara ciúine eile, ar nós cearchalla folmha nó an taobh thíos de dhroichid.
Déanann an damhán uaimhe líon leathan a d’fhéadfadh a bheith méadar trasna. Bíonn an damhán ar crochadh lena chosa fada as díon na huaimhe agus é ag fanacht lena chreach – criogair, ciaróga, cuileoga, míleachosaigh agus damháin eile.
Déantar suirí agus cúpláil idir an chuid deiridh den gheimhridh agus an tEarrach. Baineann an damhán firinscneach sracadh as an líon, agus nuair a chastar an ceann baininscneach air buaileann sé a chosa tosaigh uirthi. Ó am go chéile baineann stad de nó cúlaíonn sé, agus d’fhéadfaidís leanúint den ghnó ar feadh cúig uair an chloig nó os a chionn. Bíonn an damhán firinscneach ag iarraidh greim a fháil ar chloigeann an chinn eile le cor na gcos agus a starrfhiacla a choinneáil scartha amach chun go bhféadfaí cúpláil.
Is mór iad na saic uibheacha (timpeall 40 mm agus 25 mm) agus tá dealramh piorra orthu. Tá balla tiubh síoda amuigh agus soitheach crua ar crochadh istigh nach dteagmhálann leis an mballa. B’fhéidir gur cosaint é seo ar athrú aeráide nó ar ábhar truaillithe, agus dealraíonn sé nach ngéilleann an síoda d’fhungais ná do bhaictéirí. Bíonn an damhán baininscneach ag faire ar an sac, agus lasmuigh den uaimh ceiltear é le blúirí adhmaid fhliuch lofa. Tagann an t-ál amach i gceann ocht mí nó deich mí féin agus scaipeann siad i gceann míosa. Is fada saol na ndamhán seo; b’fhéidir go maireann siad scór blianta ar a laghad.
Tá tábhacht éiceolaíoch le damhán uaimhe na Tasmáine mar mhórchreachadóir sna uaimheanna. Tá tábhacht leis freisin mar spéiceas iarmharach ó Gondwanaland a bhfuil na gaolta is gaire dó i Meiriceá Theas agus a bhfuil cuid de thréithe na ndamhán is luaithe aige.
Damhán mór is ea Hickmania troglodytes (damhán uaimhe na Tasmáine). Tá sé idir 13 agus 20 mm ar fad agus tá réise a chos chomh mór le 180 mm. Is lú agus is faide cos an damhán firinscneach ná an ceann baininscneach, agus tá cor sa chuid deireadh de gach dara cos. Tá dath ruadhonn ar an mblaosc agus dath dúdhonn ar an mbolg atá i leith na léithe. Tá ceithre orgánach anála bhunaidh ag an damhán seo agus iad ina mbaill bhána faoin mbolg.
Tá damháin uaimhe den saghas seo le fáil sa Tasmáin amháin agus iad scaipthe go mór. Tá siad líonmhar mar a bhfuil uisce faoi thalamh agus uaimheanna, agus is feidir iad a fheiceáil cruinnithe i mbéal uaimheanna nó sa mharbhsholas istigh. Tá siad le fáil freisin in áiteanna dorcha fionnuara ciúine eile, ar nós cearchalla folmha nó an taobh thíos de dhroichid.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Hickmania_troglodytes&oldid=696623 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid aad3856dec1d2781cce59ec473f5cc07 Q2470250 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Smugairle róin béalrufachIs smugairle róin é an smugairle róin béalrufach. Ball d'ord na Rhizostomae atá inti.
Is planda é an glóiriam.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a fhásann suas le 120 cm ar airde, le bunfhréamh ramhar fhada. Dúchasach don Eoraip, iarthar na hÁise is tuaisceart na hAfraice, ach tugadh isteach in an-chuid áiteanna eile é. Na duilleoga lansa-chruthach, maothánach nó fiaclach, an ceann uachtarach ag fáisceadh an ghais, na bláthchinn beagnach gan ghais, 2.5-4 cm ar leithead, geal gorm, go hannamh bándearg nó bán. Fástar go háitiúil mar ghlasra is planda leighis é. Úsáidtear na fréamhacha, triomaithe is meilte, in ionad an chaife.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Géineas san fhine Ericaceae is ea Agapetes. Tomacha atá i gceist. Coitianta i ngairdíní iad cuid de na speicis in Agapetes.
Ciaróg bheag chruinn dhubh le marcanna i bhfiarláin timpeall a himill. Tugtar béir olla ar na larbhaí, a bhíonn cumhdaithe le ribí fada is a itheann cairpéid olla, fionnadh is seithí. Bíonn na ciaróga aibí ar chrainn úll go minic, agus itheann pailin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is cuán mara déthaobhach siméadrach é an croídín corcra (Spatangus purpureus). Tochlaíonn sé i ndríodar bog, ag coinneáil pasáistí ionálaithe don dromchla lena chosa feadánacha. Bíonn an béal asáitithe go dtí ionad tosaigh.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
Is moileasc é an bairneach mín (Patella pellucida).
Is planda í an sunais.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is géineas de phlandaí uisceacha é Heteranthera, i bhfine na hiasaint báite, Pontederiaceae , ar a dtugtar plantán láibe de ghnáth. Tá speicis den ghéineas seo dúchasach do Mheiriceá trópaiceach agus fothrópaiceacha agus don Afraic. Maireann siad san uisce nó in ithreacha fliucha. Táirgeann siad duilleoga ar pheitil fhada agus déantar cuid acu a shaothrú le haghaidh a gcuid bláthanna tarraingteacha. Tá dhá chineál duilleog ann - líneach agus báite nó cruinneánach agus ar snámh. Tá bláthanna cléisteagamach ag roinnt speiceas.
Is géineas de phlandaí uisceacha é Heteranthera, i bhfine na hiasaint báite, Pontederiaceae , ar a dtugtar plantán láibe de ghnáth. Tá speicis den ghéineas seo dúchasach do Mheiriceá trópaiceach agus fothrópaiceacha agus don Afraic. Maireann siad san uisce nó in ithreacha fliucha. Táirgeann siad duilleoga ar pheitil fhada agus déantar cuid acu a shaothrú le haghaidh a gcuid bláthanna tarraingteacha. Tá dhá chineál duilleog ann - líneach agus báite nó cruinneánach agus ar snámh. Tá bláthanna cléisteagamach ag roinnt speiceas.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Heteranthera&oldid=925365 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid 29226162637ca386c493d7d39b13b1cd Q3428868 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description LorasIs ainmhí é an loras. Mamach atá ann.
Is planda é an póiríní seangán.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is araicnid é an damhán lín thonnadóraigh Sydney. Is ball d'ord na n-Araneae é.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Dreapaire ilbhliantúil síorghlas, suas le 6 m ar airde. Dúchasach don Astráil. Na duilleoga éilipseach snasta méith, na bláthanna i gcinn chromtha chumhra chúigpheitealacha chiarbhána le lár dearg. Tugtar an bláth céarach air freisin.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Tom duillsilteach spíonach a chuireann meatháin. Fásann sé 3 m ar airde. Dúchasach do chóstaí na hEorpa is na hÁise den chuid is mó. Na duilleoga suas le 8 cm ar fhad, caol clúdaithe le mionlanna airgeadacha. Na bláthanna bídeach glas, ag teacht amach roimh na duilleoga. Na fireannaigh is na baineannaigh ar phlandaí scoite. Na caora geal flannbhuí. Uaireanta plandaítear é chun dumhcha a dhaingniú.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Planda ilbhliantúil a dhéanann mata, le cnotaí duilleog céasla-chruthach maolfhiaclach. Na bláthanna i gcraobhacha ar ghais ingearacha a fhásann 30 cm ar airde, bán go scothbhándearg le spotaí dearga. Hibrid is ea é, ach ní heol a bhunús. Fástar go forleathan i ngairdíní é.
| Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is phaeophyceae í an chaisíneach.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is éan beag pasaireach é an Deargéadan Beag, Carduelis cabaret (Brl. Lesser Redpoll). Is baill den ghéineas Carduelis iad i bhfine na nglasán, Fringillidae. Is é seo an ceann is lú, is doinne agus is stríocaí de na deargéagain. Is minic a rangaítear é mar fhospeiceas den Deargéadan Coitieann, Carduelis flammea, ach scoilt roinnt údarás – Aontas na nÉaneolaithe Briotanach (British Ornithologists’ Union) ina measc - ón speiceas sin é. Is minic a bheadh Dearéadan (Coiteann) ar an éan seo sa Ghaeilge ar aon chaoi, is dócha. Is éan dúchasach don Eoraip é an Deargéadan Beag agus tugadh isteach go dtí an Nua-Shéalainn é. Déanann a lán de na héin seo imirce go háiteanna níos faide ó dheas le linn an gheimhridh, ach mar gheall ar an gclíoma cineálta, faightear iad ó cheann ceann na bliana sa chuid is mó dá raon gnáthaithe. Ina theannta sin, faightear é in éineacht leis an dá speiceas eile de dheargéadain sa gheimhreadh.
Níl an ghaolmhaireacht idir na deargéadain réitithe go fóill. Bíonn an Deargéadan Beag agus an Deargéadan “Mineach” (fospeiceas flammea den Deargéadan Coiteann) araon le fáil i ndeisceart na hIorua, gan mórán cros-síolraithe de réir dealraimh, ach níl siad ag áitriú taobh le taobh le tamall sách fada i gcaoi is nach féidir teacht ar thuairimí cinnteacha faoi láthair ar an gceist.
Is glasán beag le heireaball gearr é an Deargéadan Beag, 11.5-12.5 ceintiméadar ar fad, agus 20-22.5 ceintiméadar réise a sciathán, agus 9-12 gram a mheáchan. Tá an gob gearr coirceogach agus bior géar air. Tá dath gealbhuí ar an ngob ach tá barr dorcha air. Cleití donna atá ar bharr an éin fhirinn fhásta den chuid is mó, le stríocaí níos dorcha orthu. Tá dearg ar chlár an éadain agus dubh ar an smig. I séasúr an ghoir, bíonn dath bándearg ar an mbrollach agus ar an aghaidh. Tá na cliatháin donnbhuí le stríocaí dorcha agus tá cleití bána ar an mbolg agus ar na clúdaigh faoin eireaball. Tá dhá bharra mheathbhána ar an sciathán. Tá an t-éan baineann an-chosúil leis an gceann fireann, ach gan an bándearg ar an mbrollach agus ar an aghaidh agus tá níos lú den stríocacht ar na cliatháin. Mar gheall ar an éan óg, tá ceann liathbhán air gan an dearg ar chlár an éadain agus níos lú de na cleití dubha ar an smig.
Tá an Deargéadan Coiteann cosúil leis an Deargéadan Mineach, ach amháin go bhfuil sé níos mó agus tá an chuid íochtarach níos báine. Tá an chuid uachtarach níos donnbhuí agus tá a gheidín meathbhán agus stríocaí dorcha air.
Bhí raon gnáthaithe an éin seo an-teoranta tráth, ba bheag nach raibh siad le fáil ach amháin in Éirinn, sa Bhreatain Mhór, agus sna hAlpa. Ar na blianta deireanacha, forleathnaíodh raon a ngnáthaithe go mór trasna lár agus thuaisceart na hEorpa. Is éan goir leitheadach é an t-éan seo in Éirinn agus sa Bhreatain, ach tá sé ar iarraidh ó áiteanna i ndeisceart agus i lár Shasana. Neadaíonn sé le taobh chósta na Mara Thuaidh ó oirthuaisceart na Fraince go dtí an Ghearmáin agus tá sé tar éis leathadh go dtí an Danmhairg, i ndeisceart na hIorua agus in iardheisceart na Sualainne. Mhéadaigh ar an daonra sna hAlpa agus chuaigh sé isteach sna ceantair máguaird. Neadaíonn an Deargéadan Beag anois chomh fada soir le deisceart na Polainne, leis an tSlóvaic agus le tuaisceart na Rómáine.
Is éan imirceach é nach dtéann ach achar gearr agus fanann a lán acu san áit chéanna ar neadaigh siad i rith an gheimhridh chomh maith. Aistríonn na héin a chónaíos sna hAlpa go hairdí níos ísle. Sa Bhreatain, tá siad níos líonmhaire sna hísealchríocha le linn an gheimhridh, agus téann cuid de na héin as an mBreatain ó dheas go dtí an mhór-roinn sa gheimhreadh, ar uairibh chomh fada leis an Ibéir.
Tugadh isteach an speiceas seo go dtí an Nua-Shéalainn sa bhliain 1862 mar chuid de lastas éan go Nelson. Ina dhiaidh sin, tugadh isteach níos mó acu isteach sa tír agus tá an cineál éin seo le fáil go forleathan. Is ar an Oileán Theas is minice a fheictear an Deargéadan Beag agus neadaigh siad go leor de na hoileáinn iomadúla amach ón gcósta. Ina theannta sin, bhog sé go dtí an chríoch Astrálach d’Oileán Macquarie agus tá sé le fáil mar fhánaí ar Oileán Lord Howe.
Áitríonn sé coillearnach oscailte, scrobchríocha, talamh feirme agus dumhcha. Chuidigh méadú na bhfáschoillte buaircíneach leis na deargéadain scaipeadh go háiteanna nua.
Is éan caidreamhach é a sheilgeas bia in ealtaí go hiondúil. Seilgeann sé sna crainn mórchuid na haimsire ach ar an talamh freisin scaití, go háirithe sa gheimhreadh de thairbhe laghdú i soláthar na síolta. Is iad síolta beaga, mar shíolta na beithe, na fearnóige agus na bhféar is mó a itear. Itheann an deargéadan bachlóga toraidh agus inveirteabraigh freisin.
Cúplálann siad do shéasúr an ghoir go mall sa gheimhreadh. Neadaíonn roinnt cúplaí gar dá chéile go minic in ealta scaoilte. Déanann an t-éan baineann an nead, i gcruth cupáin, i dtom nó i gcrann go hiondúil. Déantar an nead as craobhóga agus lorgaí planda, le sraith inmheánach de fhréamhacha, fhéar, chaonach, dhuilleoga agus fhásra eile, chomh maith le líneáil de chleití, olann agus fhionnadh. Beirtear idir dhá ubh agus seacht n-uibhe. Tá na huibheacha bánghormach nó scothghlas éadrom le treallanna scothdearga nó scothdhonna orthu. Gorann an deargéadan baineann na huibheacha ar feadh 12-15 de laethanta le linn don éan fireann bia a thabhairt di. Beathaíonn an bheirt acu na héin óga agus cleitíonn siad siúd tar éis 9-15 lá.
Is éan beag pasaireach é an Deargéadan Beag, Carduelis cabaret (Brl. Lesser Redpoll). Is baill den ghéineas Carduelis iad i bhfine na nglasán, Fringillidae. Is é seo an ceann is lú, is doinne agus is stríocaí de na deargéagain. Is minic a rangaítear é mar fhospeiceas den Deargéadan Coitieann, Carduelis flammea, ach scoilt roinnt údarás – Aontas na nÉaneolaithe Briotanach (British Ornithologists’ Union) ina measc - ón speiceas sin é. Is minic a bheadh Dearéadan (Coiteann) ar an éan seo sa Ghaeilge ar aon chaoi, is dócha. Is éan dúchasach don Eoraip é an Deargéadan Beag agus tugadh isteach go dtí an Nua-Shéalainn é. Déanann a lán de na héin seo imirce go háiteanna níos faide ó dheas le linn an gheimhridh, ach mar gheall ar an gclíoma cineálta, faightear iad ó cheann ceann na bliana sa chuid is mó dá raon gnáthaithe. Ina theannta sin, faightear é in éineacht leis an dá speiceas eile de dheargéadain sa gheimhreadh.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Dearg%C3%A9adan_Beag&oldid=695783 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid b2c1fdb6358a615038cd1869c342d842 Q20962857 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Homo nalediIs mamach díofa é Homo naledi. Tháinig seandálaithe ar chnámha Homo naledi i bpluais, i Cradle of Humankind, san Afraic Theas sa bhlian 2013. Tá Homo naledi sa ghéineas Homo, an géineas atá an duine ann. Bhí siad ar an domhan 2.5 nó 2.8 milliún bliaina ó shin. Ceapann eolaithe go bhfuil na cnámharlaigh ón Afraic Theas thart ar trí mhilliún bliaina ó shin.[1]
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
Is mamach díofa é Homo naledi. Tháinig seandálaithe ar chnámha Homo naledi i bpluais, i Cradle of Humankind, san Afraic Theas sa bhlian 2013. Tá Homo naledi sa ghéineas Homo, an géineas atá an duine ann. Bhí siad ar an domhan 2.5 nó 2.8 milliún bliaina ó shin. Ceapann eolaithe go bhfuil na cnámharlaigh ón Afraic Theas thart ar trí mhilliún bliaina ó shin.
http://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Homo_naledi&oldid=780256 ga http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Údair agus eagarthóirí Vicipéid d2fd40658559b655f305e5cb9512382c Q21327968 http://purl.org/dc/dcmitype/Text text/html http://rs.tdwg.org/ontology/voc/SPMInfoItems#Description Falcaire fiáinIs planda é an falcaire fiáin.
| Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |